ದಿಕ್ಕಾಲಾದ್ಯನವಚ್ಛಿನ್ನಾನಂತಚಿನ್ಮಾತ್ರಮೂರ್ತಯೇ ।
ಸ್ವಾನುಭೂತ್ಯೇಕಮಾನಾಯ ನಮಃ ಶಾಂತಾಯ ತೇಜಸೇ ॥ 1.1 ॥
ಬೋದ್ಧಾರೋ ಮತ್ಸರಗ್ರಸ್ತಾಃ
ಪ್ರಭವಃ ಸ್ಮಯದೂಷಿತಾಃ ।
ಅಬೋಧೋಪಹತಾಃ ಚಾನ್ಯೇ
ಜೀರ್ಣಂ ಅಂಗೇ ಸುಭಾಷಿತಮ್ ॥ 1.2 ॥
ಅಜ್ಞಃ ಸುಖಂ ಆರಾಧ್ಯಃ
ಸುಖತರಂ ಆರಾಧ್ಯತೇ ವಿಶೇಷಜ್ಞಃ ।
ಜ್ಞಾನಲವದುರ್ವಿದಗ್ಧಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾಪಿ ತಂ ನರಂ ನ ರಂಜಯತಿ ॥ 1.3 ॥
ಪ್ರಸಹ್ಯ ಮಣಿಂ ಉದ್ಧರೇನ್ಮಕರವಕ್ತ್ರದಂಷ್ಟ್ರಾಂತರಾತ್
ಸಮುದ್ರಂ ಅಪಿ ಸಂತರೇತ್ಪ್ರಚಲದೂರ್ಮಿಮಾಲಾಕುಲಮ್ ।
ಭುಜಂಗಂ ಅಪಿ ಕೋಪಿತಂ ಶಿರಸಿ ಪುಷ್ಪವದ್ಧಾರಯೇತ್
ನ ತು ಪ್ರತಿನಿವಿಷ್ಟಮೂಋಖಜನಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧಯೇಥ್ ॥ 1.4 ॥
ಲಭೇತ ಸಿಕತಾಸು ತೈಲಂ ಅಪಿ ಯತ್ನತಃ ಪೀಡಯನ್
ಪಿಬೇಚ್ಚ ಮೃಗತೃಷ್ಣಿಕಾಸು ಸಲಿಲಂ ಪಿಪಾಸಾರ್ದಿತಃ ।
ಕ್ವಚಿದಪಿ ಪರ್ಯಟನ್ಶಶವಿಷಾಣಂ ಆಸಾದಯೇತ್
ನ ತು ಪ್ರತಿನಿವಿಷ್ಟಮೂರ್ಖಚಿತ್ತಂ ಆರಾಧಯೇಥ್ ॥ 1.5 ॥
ವ್ಯಾಲಂ ಬಾಲಮೃಣಾಲತಂತುಭಿರಸೌ ರೋದ್ಧುಂ ಸಮುಜ್ಜೃಂಭತೇ
ಛೇತ್ತುಂ ವಜ್ರಮಣಿಂ ಶಿರೀಷಕುಸುಮಪ್ರಾಂತೇನ ಸನ್ನಹ್ಯತಿ ।
ಮಾಧುರ್ಯಂ ಮಧುಬಿಂದುನಾ ರಚಯಿತುಂ ಕ್ಷಾರಾಮುಧೇರೀಹತೇ
ನೇತುಂ ವಾಂಛಂತಿ ಯಃ ಖಲಾನ್ಪಥಿ ಸತಾಂ ಸೂಕ್ತೈಃ ಸುಧಾಸ್ಯಂದಿಭಿಃ ॥ 1.6 ॥
ಸ್ವಾಯತ್ತಂ ಏಕಾಂತಗುಣಂ ವಿಧಾತ್ರಾ
ವಿನಿರ್ಮಿತಂ ಛಾದನಂ ಅಜ್ಞತಾಯಾಃ ।
ವಿಶೇಷಾಅತಃ ಸರ್ವವಿದಾಂ ಸಮಾಜೇ
ವಿಭೂಷಣಂ ಮೌನಂ ಅಪಂಡಿತಾನಾಮ್ ॥ 1.7 ॥
ಯದಾ ಕಿಂಚಿಜ್ಜ್ಞೋಽಹಂ ದ್ವಿಪ ಇವ ಮದಾಂಧಃ ಸಮಭವಂ
ತದಾ ಸರ್ವಜ್ಞೋಽಸ್ಮೀತ್ಯಭವದವಲಿಪ್ತಂ ಮಮ ಮನಃ
ಯದಾ ಕಿಂಚಿತ್ಕಿಂಚಿದ್ಬುಧಜನಸಕಾಶಾದವಗತಂ
ತದಾ ಮೂರ್ಖೋಽಸ್ಮೀತಿ ಜ್ವರ ಇವ ಮದೋ ಮೇ ವ್ಯಪಗತಃ ॥ 1.8 ॥
ಕೃಮಿಕುಲಚಿತ್ತಂ ಲಾಲಾಕ್ಲಿನ್ನಂ ವಿಗಂಧಿಜುಗುಪ್ಸಿತಂ
ನಿರುಪಮರಸಂ ಪ್ರೀತ್ಯಾ ಖಾದನ್ನರಾಸ್ಥಿ ನಿರಾಮಿಷಮ್ ।
ಸುರಪತಿಂ ಅಪಿ ಶ್ವಾ ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥಂ ವಿಲೋಕ್ಯ ನ ಶಂಕತೇ
ನ ಹಿ ಗಣಯತಿ ಕ್ಷುದ್ರೋ ಜಂತುಃ ಪರಿಗ್ರಹಫಲ್ಗುತಾಮ್ ॥ 1.9 ॥
ಶಿರಃ ಶಾರ್ವಂ ಸ್ವರ್ಗಾತ್ಪಶುಪತಿಶಿರಸ್ತಃ ಕ್ಷಿತಿಧರಂ
ಮ್ಹೀಧ್ರಾದುತ್ತುಂಗಾದವನಿಂ ಅವನೇಶ್ಚಾಪಿ ಜಲಧಿಮ್ ।
ಅಧೋಽಧೋ ಗಂಗೇಯಂ ಪದಂ ಉಪಗತಾ ಸ್ತೋಕಂ
ಅಥವಾವಿವೇಕಭ್ರಷ್ಟಾನಾಂ ಭವತಿ ವಿನಿಪಾತಃ ಶತಮುಖಃ ॥ 1.10 ॥
ಶಕ್ಯೋ ವಾರಯಿತುಂ ಜಲೇನ ಹುತಭುಕ್ಚ್ಛತ್ರೇಣ ಸೂರ್ಯಾತಪೋ
ನಾಗೇಂದ್ರೋ ನಿಶಿತಾಗ್ಕುಶೇನ ಸಮದೋ ದಂಡೇನ ಗೋಗರ್ದಭೌ ।
ವ್ಯಾಧಿರ್ಭೇಷಜಸಂಗ್ರಹೈಶ್ಚ ವಿವಿಧೈರ್ಮಂತ್ರಪ್ರಯೋಗೈರ್ವಿಷಂ
ಸರ್ವಸ್ಯೌಷಧಂ ಅಸ್ತಿ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಹಿತಂ ಮೂರ್ಖಸ್ಯ ನಸ್ತ್ಯೌಷಧಿಮ್ ॥ 1.11 ॥
ಸಾಹಿತ್ಯಸಂಗೀತಕಲಾವಿಹೀನಃ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ಪಶುಃ ಪುಚ್ಛವಿಷಾಣಹೀನಃ ।
ತೃಣಂ ನ ಖಾದನ್ನಪಿ ಜೀವಮಾನಸ್
ತದ್ಭಾಗಧೇಯಂ ಪರಮಂ ಪಶೂನಾಮ್ ॥ 1.12 ॥
ಯೇಷಾಂ ನ ವಿದ್ಯಾ ನ ತಪೋ ನ ದಾನಂ
ಜ್ಞಾನಂ ನ ಶೀಲಂ ನ ಗುಣೋ ನ ಧರ್ಮಃ ।
ತೇ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇ ಭುವಿ ಭಾರಭೂತಾ
ಮನುಷ್ಯರೂಪೇಣ ಮೃಗಾಶ್ಚರಂತಿ ॥ 1.13 ॥
ವರಂ ಪರ್ವತದುರ್ಗೇಷು
ಭ್ರಾಂತಂ ವನಚರೈಃ ಸಹ
ನ ಮೂರ್ಖಜನಸಂಪರ್ಕಃ
ಸುರೇಂದ್ರಭವನೇಷ್ವಪಿ ॥ 1.14 ॥
ಶಾಸ್ತ್ರೋಪಸ್ಕೃತಶಬ್ದಸುಂದರಗಿರಃ ಶಿಷ್ಯಪ್ರದೇಯಾಗಮಾ
ವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಕವಯೋ ವಸಂತಿ ವಿಷಯೇ ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭೋರ್ನಿರ್ಧನಾಃ ।
ತಜ್ಜಾಡ್ಯಂ ವಸುಧಾದಿಪಸ್ಯ ಕವಯಸ್ತ್ವರ್ಥಂ ವಿನಾಪೀಶ್ವರಾಃ
ಕುತ್ಸ್ಯಾಃ ಸ್ಯುಃ ಕುಪರೀಕ್ಷಕಾ ಹಿ ಮಣಯೋ ಯೈರರ್ಘತಃ ಪಾತಿತಾಃ ॥ 1.15 ॥
ಹರ್ತುರ್ಯಾತಿ ನ ಗೋಚರಂ ಕಿಂ ಅಪಿ ಶಂ ಪುಷ್ಣಾತಿ ಯತ್ಸರ್ವದಾಽಪ್ಯ್
ಅರ್ಥಿಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಮಾನಂ ಅನಿಶಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ವೃದ್ಧಿಂ ಪರಾಮ್ ।
ಕಲ್ಪಾಂತೇಷ್ವಪಿ ನ ಪ್ರಯಾತಿ ನಿಧನಂ ವಿದ್ಯಾಖ್ಯಂ ಅಂತರ್ಧನಂ
ಯೇಷಾಂ ತಾನ್ಪ್ರತಿ ಮಾನಂ ಉಜ್ಝತ ನೃಪಾಃ ಕಸ್ತೈಃ ಸಹ ಸ್ಪರ್ಧತೇ ॥ 1.16 ॥
ಅಧಿಗತಪರಮಾರ್ಥಾನ್ಪಂಡಿತಾನ್ಮಾವಮಂಸ್ಥಾಸ್
ತೃಣಂ ಇವ ಲಘು ಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ನೈವ ತಾನ್ಸಂರುಣದ್ಧಿ ।
ಅಭಿನವಮದಲೇಖಾಶ್ಯಾಮಗಂಡಸ್ಥಲಾನಾಂ
ನ ಭವತಿ ಬಿಸತಂತುರ್ವಾರಣಂ ವಾರಣಾನಾಮ್ ॥ 1.17 ॥
ಅಂಭೋಜಿನೀವನವಿಹಾರವಿಲಾಸಂ ಏವ
ಹಂಸಸ್ಯ ಹಂತಿ ನಿತರಾಂ ಕುಪಿತೋ ವಿಧಾತಾ ।
ನ ತ್ವಸ್ಯ ದುಗ್ಧಜಲಭೇದವಿಧೌ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಂ
ವೈದಗ್ಧೀಕೀರ್ತಿಂ ಅಪಹರ್ತುಂ ಅಸೌ ಸಮರ್ಥಃ ॥ 1.18 ॥
ಕೇಯೂರಾಣಿ ನ ಭೂಷಯಂತಿ ಪುರುಷಂ ಹಾರಾ ನ ಚಂದ್ರೋಜ್ಜ್ವಲಾ
ನ ಸ್ನಾನಂ ನ ವಿಲೇಪನಂ ನ ಕುಸುಮಂ ನಾಲಂಕೃತಾ ಮೂರ್ಧಜಾಃ ।
ವಾಣ್ಯೇಕಾ ಸಮಲಂಕರೋತಿ ಪುರುಷಂ ಯಾ ಸಂಸ್ಕೃತಾ ಧಾರ್ಯತೇ
ಕ್ಷೀಯಂತೇ ಖಲು ಭೂಷಣಾನಿ ಸತತಂ ವಾಗ್ಭೂಷಣಂ ಭೂಷಣಮ್ ॥ 1.19 ॥
ವಿದ್ಯಾ ನಾಮ ನರಸ್ಯ ರೂಪಂ ಅಧಿಕಂ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಗುಪ್ತಂ ಧನಂ
ವಿದ್ಯಾ ಭೋಗಕರೀ ಯಶಃಸುಖಕರೀ ವಿದ್ಯಾ ಗುರೂಣಾಂ ಗುರುಃ ।
ವಿದ್ಯಾ ಬಂಧುಜನೋ ವಿದೇಶಗಮನೇ ವಿದ್ಯಾ ಪರಾ ದೇವತಾ
ವಿದ್ಯಾ ರಾಜಸು ಪೂಜ್ಯತೇ ನ ತು ಧನಂ ವಿದ್ಯಾವಿಹೀನಃ ಪಶುಃ ॥ 1.20 ॥
ಕ್ಷಾಂತಿಶ್ಚೇತ್ಕವಚೇನ ಕಿಂ ಕಿಂ ಅರಿಭಿಃ ಕ್ರೋಧೋಽಸ್ತಿ ಚೇದ್ದೇಹಿನಾಂ
ಜ್ಞಾತಿಶ್ಚೇದನಲೇನ ಕಿಂ ಯದಿ ಸುಹೃದ್ದಿವ್ಯೌಷಧಂ ಕಿಂ ಫಲಮ್ ।
ಕಿಂ ಸರ್ಪೈರ್ಯದಿ ದುರ್ಜನಾಃ ಕಿಂ ಉ ಧನೈರ್ವಿದ್ಯಾಽನವದ್ಯಾ ಯದಿ
ವ್ರೀಡಾ ಚೇತ್ಕಿಂ ಉ ಭೂಷಣೈಃ ಸುಕವಿತಾ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ರಾಜ್ಯೇನ ಕಿಮ್ ॥ 1.21 ॥
ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಂ ಸ್ವಜನೇ ದಯಾ ಪರಿಜನೇ ಶಾಠ್ಯಂ ಸದಾ ದುರ್ಜನೇ
ಪ್ರೀತಿಃ ಸಾಧುಜನೇ ನಯೋ ನೃಪಜನೇ ವಿದ್ವಜ್ಜನೇ ಚಾರ್ಜವಮ್ ।
ಶೌರ್ಯಂ ಶತ್ರುಜನೇ ಕ್ಷಮಾ ಗುರುಜನೇ ಕಾಂತಾಜನೇ ಧೃಷ್ಟತಾ
ಯೇ ಚೈವಂ ಪುರುಷಾಃ ಕಲಾಸು ಕುಶಲಾಸ್ತೇಷ್ವೇವ ಲೋಕಸ್ಥಿತಿಃ ॥ 1.22 ॥
ಜಾಡ್ಯಂ ಧಿಯೋ ಹರತಿ ಸಿಂಚತಿ ವಾಚಿ ಸತ್ಯಂ
ಮಾನೋನ್ನತಿಂ ದಿಶತಿ ಪಾಪಂ ಅಪಾಕರೋತಿ ।
ಚೇತಃ ಪ್ರಸಾದಯತಿ ದಿಕ್ಷು ತನೋತಿ ಕೀರ್ತಿಂ
ಸತ್ಸಂಗತಿಃ ಕಥಯ ಕಿಂ ನ ಕರೋತಿ ಪುಂಸಾಮ್ ॥ 1.23 ॥
ಜಯಂತಿ ತೇ ಸುಕೃತಿನೋ
ರಸಸಿದ್ಧಾಃ ಕವೀಶ್ವರಾಃ ।
ನಾಸ್ತಿ ಯೇಷಾಂ ಯಶಃಕಾಯೇ
ಜರಾಮರಣಜಂ ಭಯಮ್ ॥ 1.24 ॥
ಸೂನುಃ ಸಚ್ಚರಿತಃ ಸತೀ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಸ್ವಾಮೀ ಪ್ರಸಾದೋನ್ಮುಖಃ
ಸ್ನಿಗ್ಧಂ ಮಿತ್ರಂ ಅವಂಚಕಃ ಪರಿಜನೋ ನಿಃಕ್ಲೇಶಲೇಶಂ ಮನಃ ।
ಆಕಾರೋ ರುಚಿರಃ ಸ್ಥಿರಶ್ಚ ವಿಭವೋ ವಿದ್ಯಾವದಾತಂ ಮುಖಂ
ತುಷ್ಟೇ ವಿಷ್ಟಪಕಷ್ಟಹಾರಿಣಿ ಹರೌ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ದೇಹಿನಾ ॥ 1.25 ॥
ಪ್ರಾಣಾಘಾತಾನ್ನಿವೃತ್ತಿಃ ಪರಧನಹರಣೇ ಸಂಯಮಃ ಸತ್ಯವಾಕ್ಯಂ
ಕಾಲೇ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರದಾನಂ ಯುವತಿಜನಕಥಾಮೂಕಭಾವಃ ಪರೇಷಾಮ್ ।
ತೃಷ್ಣಾಸ್ರೋತೋ ವಿಭಂಗೋ ಗುರುಷು ಚ ವಿನಯಃ ಸರ್ವಭೂತಾನುಕಂಪಾ
ಸಾಮಾನ್ಯಃ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರೇಷ್ವನುಪಹತವಿಧಿಃ ಶ್ರೇಯಸಾಂ ಏಷ ಪಂಥಾಃ ॥ 1.26 ॥
ಪ್ರಾರಭ್ಯತೇ ನ ಖಲು ವಿಘ್ನಭಯೇನ ನೀಚೈಃ
ಪ್ರಾರಭ್ಯ ವಿಘ್ನವಿಹತಾ ವಿರಮಂತಿ ಮಧ್ಯಾಃ ।
ವಿಘ್ನೈಃ ಪುನಃ ಪುನರಪಿ ಪ್ರತಿಹನ್ಯಮಾನಾಃ
ಪ್ರಾರಬ್ಧಂ ಉತ್ತಮಜನಾ ನ ಪರಿತ್ಯಜಂತಿ ॥ 1.27 ॥
ಅಸಂತೋ ನಾಭ್ಯರ್ಥ್ಯಾಃ ಸುಹೃದಪಿ ನ ಯಾಚ್ಯಃ ಕೃಶಧನಃ
ಪ್ರಿಯಾ ನ್ಯಾಯ್ಯಾ ವೃತ್ತಿರ್ಮಲಿನಂ ಅಸುಭಂಗೇಽಪ್ಯಸುಕರಮ್ ।
ವಿಪದ್ಯುಚ್ಚೈಃ ಸ್ಥೇಯಂ ಪದಂ ಅನುವಿಧೇಯಂ ಚ ಮಹತಾಂ
ಸತಾಂ ಕೇನೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ವಿಷಮಂ ಅಸಿಧಾರಾವ್ರತಂ ಇದಮ್ ॥ 1.28 ॥
ಕ್ಷುತ್ಕ್ಷಾಮೋಽಪಿ ಜರಾಕೃಶೋಽಪಿ ಶಿಥಿಲಪ್ರಾಣೋಽಪಿ ಕಷ್ಟಾಂ ದಶಾಂ
ಆಪನ್ನೋಽಪಿ ವಿಪನ್ನದೀಧಿತಿರಿತಿ ಪ್ರಾಣೇಷು ನಶ್ಯತ್ಸ್ವಪಿ ।
ಮತ್ತೇಭೇಂದ್ರವಿಭಿನ್ನಕುಂಭಪಿಶಿತಗ್ರಾಸೈಕಬದ್ಧಸ್ಪೃಹಃ
ಕಿಂ ಜೀರ್ಣಂ ತೃಣಂ ಅತ್ತಿ ಮಾನಮಹತಾಂ ಅಗ್ರೇಸರಃ ಕೇಸರೀ ॥ 1.29 ॥
ಸ್ವಲ್ಪಸ್ನಾಯುವಸಾವಶೇಷಮಲಿನಂ ನಿರ್ಮಾಂಸಂ ಅಪ್ಯಸ್ಥಿ ಗೋಃ
ಶ್ವಾ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಪರಿತೋಷಂ ಏತಿ ನ ತು ತತ್ತಸ್ಯ ಕ್ಷುಧಾಶಾಂತಯೇ ।
ಸಿಂಹೋ ಜಂಬುಕಂ ಅಂಕಂ ಆಗತಂ ಅಪಿ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನಿಹಂತಿ ದ್ವಿಪಂ
ಸರ್ವಃ ಕೃಚ್ಛ್ರಗತೋಽಪಿ ವಾಂಛಂತಿ ಜನಃ ಸತ್ತ್ವಾನುರೂಪಂ ಫಲಮ್ ॥ 1.30 ॥
ಲಾಂಗೂಲಚಾಲನಂ ಅಧಶ್ಚರಣಾವಪಾತಂ
ಭೂಮೌ ನಿಪತ್ಯ ವದನೋದರದರ್ಶನಂ ಚ ।
ಶ್ವಾ ಪಿಂಡದಸ್ಯ ಕುರುತೇ ಗಜಪುಂಗವಸ್ತು
ಧೀರಂ ವಿಲೋಕಯತಿ ಚಾಟುಶತೈಶ್ಚ ಭುಂಕ್ತೇ ॥ 1.31 ॥
ಪರಿವರ್ತಿನಿ ಸಂಸಾರೇ
ಮೃತಃ ಕೋ ವಾ ನ ಜಾಯತೇ ।
ಸ ಜಾತೋ ಯೇನ ಜಾತೇನ
ಯಾತಿ ವಂಶಃ ಸಮುನ್ನತಿಮ್ ॥ 1.32 ॥
ಕುಸುಮಸ್ತವಕಸ್ಯೇವ
ದ್ವಯೀ ವೃತ್ತಿರ್ಮನಸ್ವಿನಃ ।
ಮೂರ್ಧ್ನಿ ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಸ್ಯ
ಶೀರ್ಯತೇ ವನ ಏವ ವಾ ॥ 1.33 ॥
ಸಂತ್ಯನ್ಯೇಽಪಿ ಬೃಹಸ್ಪತಿಪ್ರಭೃತಯಃ ಸಂಭಾವಿತಾಃ ಪಂಚಷಾಸ್
ತಾನ್ಪ್ರತ್ಯೇಷ ವಿಶೇಷವಿಕ್ರಮರುಚೀ ರಾಹುರ್ನ ವೈರಾಯತೇ ।
ದ್ವಾವೇವ ಗ್ರಸತೇ ದಿವಾಕರನಿಶಾಪ್ರಾಣೇಶ್ವರೌ ಭಾಸ್ಕರೌ
ಭ್ರಾತಃ ಪರ್ವಣಿ ಪಶ್ಯ ದಾನವಪತಿಃ ಶೀರ್ಷಾವಶೇಷಾಕೃತಿಃ ॥ 1.34 ॥
ವಹತಿ ಭುವನಶ್ರೇಣಿಂ ಶೇಷಃ ಫಣಾಫಲಕಸ್ಥಿತಾಂ
ಕಮಠಪತಿನಾ ಮಧ್ಯೇಪೃಷ್ಠಂ ಸದಾ ಸ ಚ ಧಾರ್ಯತೇ ।
ತಂ ಅಪಿ ಕುರುತೇ ಕ್ರೋಡಾಧೀನಂ ಪಯೋಧಿರನಾದರಾದ್
ಅಹಹ ಮಹತಾಂ ನಿಃಸೀಮಾನಶ್ಚರಿತ್ರವಿಭೂತಯಃ ॥ 1.35 ॥
ವರಂ ಪಕ್ಷಚ್ಛೇದಃ ಸಮದಮಘವನ್ಮುಕ್ತಕುಲಿಶಪ್ರಹಾರೈರ್
ಉದ್ಗಚ್ಛದ್ಬಹುಲದಹನೋದ್ಗಾರಗುರುಭಿಃ ।
ತುಷಾರಾದ್ರೇಃ ಸೂನೋರಹಹ ಪಿತರಿ ಕ್ಲೇಶವಿವಶೇ
ನ ಚಾಸೌ ಸಂಪಾತಃ ಪಯಸಿ ಪಯಸಾಂ ಪತ್ಯುರುಚಿತಃ ॥ 1.36 ॥
ಸಿಂಹಃ ಶಿಶುರಪಿ ನಿಪತತಿ
ಮದಮಲಿನಕಪೋಲಭಿತ್ತಿಷು ಗಜೇಷು ।
ಪ್ರಕೃತಿರಿಯಂ ಸತ್ತ್ವವತಾಂ
ನ ಖಲು ವಯಸ್ತೇಜಸೋ ಹೇತುಃ ॥ 1.37 ॥
ಜಾತಿರ್ಯಾತು ರಸಾತಲಂ ಗುಣಗಣೈಸ್ತತ್ರಾಪ್ಯಧೋ ಗಮ್ಯತಾಂ
ಶೀಲಂ ಶೈಲತಟಾತ್ಪತತ್ವಭಿಜನಃ ಸಂದಹ್ಯತಾಂ ವಹ್ನಿನಾ ।
ಶೌರ್ಯೇ ವೈರಿಣಿ ವಜ್ರಂ ಆಶು ನಿಪತತ್ವರ್ಥೋಽಸ್ತು ನಃ ಕೇವಲಂ
ಯೇನೈಕೇನ ವಿನಾ ಗುಣಸ್ತೃಣಲವಪ್ರಾಯಾಃ ಸಮಸ್ತಾ ಇಮೇ ॥ 1.38 ॥
ಧನಂ ಅರ್ಜಯ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥ
ಧನಮೂಲಂ ಇದಂ ಜಗತ್ ।
ಅಂತರಂ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ
ನಿರ್ಧನಸ್ಯ ಮೃತಸ್ಯ ಚ ॥ 1.39 ॥
ತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣ್ಯವಿಕಲಾನಿ ತದೇವ ನಾಮ
ಸಾ ಬುದ್ಧಿರಪ್ರತಿಹತಾ ವಚನಂ ತದೇವ ।
ಅರ್ಥೋಷ್ಮಣಾ ವಿರಹಿತಃ ಪುರುಷಃ ಕ್ಷಣೇನ
ಸೋಽಪ್ಯನ್ಯ ಏವ ಭವತೀತಿ ವಿಚಿತ್ರಂ ಏತಥ್ ॥ 1.40 ॥
ಯಸ್ಯಾಸ್ತಿ ವಿತ್ತಂ ಸ ನರಃ ಕುಲೀನಃ
ಸ ಪಂಡಿತಃ ಸ ಶ್ರುತವಾನ್ಗುಣಜ್ಞಃ ।
ಸ ಏವ ವಕ್ತಾ ಸ ಚ ದರ್ಶನೀಯಃ
ಸರ್ವೇ ಗುಣಾಃ ಕಾಂಚನಂ ಆಶ್ರಯಂತಿ ॥ 1.41 ॥
ದೌರ್ಮಂತ್ರ್ಯಾನ್ನೃಪತಿರ್ವಿನಶ್ಯತಿ ಯತಿಃ ಸಂಗಾತ್ಸುತೋ ಲಾಲನಾತ್
ವಿಪ್ರೋಽನಧ್ಯಯನಾತ್ಕುಲಂ ಕುತನಯಾಚ್ಛೀಲಂ ಖಲೋಪಾಸನಾತ್ ।
ಹ್ರೀರ್ಮದ್ಯಾದನವೇಕ್ಷಣಾದಪಿ ಕೃಷಿಃ ಸ್ನೇಹಃ ಪ್ರವಾಸಾಶ್ರಯಾನ್
ಮೈತ್ರೀ ಚಾಪ್ರಣಯಾತ್ಸಮೃದ್ಧಿರನಯಾತ್ತ್ಯಾಗಪ್ರಮಾದಾದ್ಧನಮ್ ॥ 1.42 ॥
ದಾನಂ ಭೋಗೋ ನಾಶಸ್ತಿಸ್ರೋ
ಗತಯೋ ಭವಂತಿ ವಿತ್ತಸ್ಯ ।
ಯೋ ನ ದದಾತಿ ನ ಭುಂಕ್ತೇ
ತಸ್ಯ ತೃತೀಯಾ ಗತಿರ್ಭವತಿ ॥ 1.43 ॥
ಮಣಿಃ ಶಾಣೋಲ್ಲೀಢಃ ಸಮರವಿಜಯೀ ಹೇತಿದಲಿತೋ
ಮದಕ್ಷೀಣೋ ನಾಗಃ ಶರದಿ ಸರಿತಃ ಶ್ಯಾನಪುಲಿನಾಃ ।
ಕಲಾಶೇಷಶ್ಚಂದ್ರಃ ಸುರತಮೃದಿತಾ ಬಾಲವನಿತಾ
ತನ್ನಿಮ್ನಾ ಶೋಭಂತೇ ಗಲಿತವಿಭವಾಶ್ಚಾರ್ಥಿಷು ನರಾಃ ॥ 1.44 ॥
ಪರಿಕ್ಷೀಣಃ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ್ಪೃಹಯತಿ ಯವಾನಾಂ ಪ್ರಸೃತಯೇ
ಸ ಪಶ್ಚಾತ್ಸಂಪೂರ್ಣಃ ಕಲಯತಿ ಧರಿತ್ರೀಂ ತೃಣಸಮಾಮ್ ।
ಅತಶ್ಚಾನೈಕಾಂತ್ಯಾದ್ಗುರುಲಘುತಯಾಽರ್ಥೇಷು ಧನಿನಾಂ
ಅವಸ್ಥಾ ವಸ್ತೂನಿ ಪ್ರಥಯತಿ ಚ ಸಂಕೋಚಯತಿ ಚ ॥ 1.45 ॥
ರಾಜಂದುಧುಕ್ಷಸಿ ಯದಿ ಕ್ಷಿತಿಧೇನುಂ ಏತಾಂ
ತೇನಾದ್ಯ ವತ್ಸಂ ಇವ ಲೋಕಂ ಅಮುಂ ಪುಷಾಣ
ತಸ್ಮಿಂಶ್ಚ ಸಮ್ಯಗನಿಶಂ ಪರಿಪೋಷ್ಯಮಾಣೇ
ನಾನಾಫಲೈಃ ಫಲತಿ ಕಲ್ಪಲತೇವ ಭೂಮಿಃ ॥ 1.46 ॥
ಸತ್ಯಾನೃತಾ ಚ ಪರುಷಾ ಪ್ರಿಯವಾದಿನೀ ಚ
ಹಿಂಸ್ರಾ ದಯಾಲುರಪಿ ಚಾರ್ಥಪರಾ ವದಾನ್ಯಾ ।
ನಿತ್ಯವ್ಯಯಾ ಪ್ರಚುರನಿತ್ಯಧನಾಗಮಾ ಚ
ವಾರಾಂಗನೇವ ನೃಪನೀತಿರನೇಕರೂಪಾ ॥ 1.47 ॥
ಆಜ್ಞಾ ಕೀರ್ತಿಃ ಪಾಲನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಾಂ
ದಾನಂ ಭೋಗೋ ಮಿತ್ರಸಂರಕ್ಷಣಂ ಚ
ಯೇಷಾಂ ಏತೇ ಷಡ್ಗುಣಾ ನ ಪ್ರವೃತ್ತಾಃ
ಕೋಽರ್ಥಸ್ತೇಷಾಂ ಪಾರ್ಥಿವೋಪಾಶ್ರಯೇಣ ॥ 1.48 ॥
ಯದ್ಧಾತ್ರಾ ನಿಜಭಾಲಪಟ್ಟಲಿಖಿತಂ ಸ್ತೋಕಂ ಮಹದ್ವಾ ಧನಂ
ತತ್ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮರುಸ್ಥಲೇಽಪಿ ನಿತರಾಂ ಮೇರೌ ತತೋ ನಾಧಿಕಮ್ ।
ತದ್ಧೀರೋ ಭವ ವಿತ್ತವತ್ಸು ಕೃಪಣಾಂ ವೃತ್ತಿಂ ವೃಥಾ ಸಾ ಕೃಥಾಃ
ಕೂಪೇ ಪಶ್ಯ ಪಯೋನಿಧಾವಪಿ ಘಟೋ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ತುಲ್ಯಂ ಜಲಮ್ ॥ 1.49 ॥
ತ್ವಂ ಏವ ಚಾತಕಾಧಾರೋಽ
ಸೀತಿ ಕೇಷಾಂ ನ ಗೋಚರಃ ।
ಕಿಂ ಅಂಭೋದವರಾಸ್ಮಾಕಂ
ಕಾರ್ಪಣ್ಯೋಕ್ತಂ ಪ್ರತೀಕ್ಷಸೇ ॥ 1.50 ॥
ರೇ ರೇ ಚಾತಕ ಸಾವಧಾನಮನಸಾ ಮಿತ್ರ ಕ್ಷಣಂ ಶ್ರೂಯತಾಂ
ಅಂಭೋದಾ ಬಹವೋ ವಸಂತಿ ಗಗನೇ ಸರ್ವೇಽಪಿ ನೈತಾದೃಶಾಃ ।
ಕೇಚಿದ್ವೃಷ್ಟಿಭಿರಾರ್ದ್ರಯಂತಿ ವಸುಧಾಂ ಗರ್ಜಂತಿ ಕೇಚಿದ್ವೃಥಾ
ಯಂ ಯಂ ಪಶ್ಯಸಿ ತಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಪುರತೋ ಮಾ ಬ್ರೂಹಿ ದೀನಂ ವಚಃ ॥ 1.51 ॥
ಅಕರುಣತ್ವಂ ಅಕಾರಣವಿಗ್ರಹಃ
ಪರಧನೇ ಪರಯೋಷಿತಿ ಚ ಸ್ಪೃಹಾ ।
ಸುಜನಬಂಧುಜನೇಷ್ವಸಹಿಷ್ಣುತಾ
ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧಂ ಇದಂ ಹಿ ದುರಾತ್ಮನಾಮ್ ॥ 1.52 ॥
ದುರ್ಜನಃ ಪರಿಹರ್ತವ್ಯೋ
ವಿದ್ಯಯಾಽಲಕೃತೋಽಪಿ ಸನ್ ।
ಮಣಿನಾ ಭೂಷಿತಃ ಸರ್ಪಃ
ಕಿಂ ಅಸೌ ನ ಭಯಂಕರಃ ॥ 1.53 ॥
ಜಾಡ್ಯಂ ಹ್ರೀಮತಿ ಗಣ್ಯತೇ ವ್ರತರುಚೌ ದಂಭಃ ಶುಚೌ ಕೈತವಂ
ಶೂರೇ ನಿರ್ಘೃಣತಾ ಮುನೌ ವಿಮತಿತಾ ದೈನ್ಯಂ ಪ್ರಿಯಾಲಾಪಿನಿ ।
ತೇಜಸ್ವಿನ್ಯವಲಿಪ್ತತಾ ಮುಖರತಾ ವಕ್ತರ್ಯಶಕ್ತಿಃ ಸ್ಥಿರೇ
ತತ್ಕೋ ನಾಮ ಗುಣೋ ಭವೇತ್ಸ ಗುಣಿನಾಂ ಯೋ ದುರ್ಜನೈರ್ನಾಂಕಿತಃ ॥ 1.54 ॥
ಲೋಭಶ್ಚೇದಗುಣೇನ ಕಿಂ ಪಿಶುನತಾ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಂ ಪಾತಕೈಃ
ಸತ್ಯಂ ಚೇತ್ತಪಸಾ ಚ ಕಿಂ ಶುಚಿ ಮನೋ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ತೀರ್ಥೇನ ಕಿಮ್ ।
ಸೌಜನ್ಯಂ ಯದಿ ಕಿಂ ಗುಣೈಃ ಸುಮಹಿಮಾ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಂ ಮಂಡನೈಃ
ಸದ್ವಿದ್ಯಾ ಯದಿ ಕಿಂ ಧನೈರಪಯಶೋ ಯದ್ಯಸ್ತಿ ಕಿಂ ಮೃತ್ಯುನಾ ॥ 1.55 ॥
ಶಶೀ ದಿವಸಧೂಸರೋ ಗಲಿತಯೌವನಾ ಕಾಮಿನೀ
ಸರೋ ವಿಗತವಾರಿಜಂ ಮುಖಂ ಅನಕ್ಷರಂ ಸ್ವಾಕೃತೇಃ ।
ಪ್ರಭುರ್ಧನಪರಾಯಣಃ ಸತತದುರ್ಗತಃ ಸಜ್ಜನೋ
ನೃಪಾಂಗಣಗತಃ ಖಲೋ ಮನಸಿ ಸಪ್ತ ಶಲ್ಯಾನಿ ಮೇ ॥ 1.56 ॥
ನ ಕಶ್ಚಿಚ್ಚಂಡಕೋಪಾನಾಂ
ಆತ್ಮೀಯೋ ನಾಮ ಭೂಭುಜಾಮ್ ।
ಹೋತಾರಂ ಅಪಿ ಜುಹ್ವಾನಂ
ಸ್ಪೃಷ್ಟೋ ವಹತಿ ಪಾವಕಃ ॥ 1.57 ॥
ಮೌನೌಮೂಕಃ ಪ್ರವಚನಪಟುರ್ಬಾಟುಲೋ ಜಲ್ಪಕೋ ವಾ
ಧೃಷ್ಟಃ ಪಾರ್ಶ್ವೇ ವಸತಿ ಚ ಸದಾ ದೂರತಶ್ಚಾಪ್ರಗಲ್ಭಃ ।
ಕ್ಷಾಂತ್ಯಾ ಭೀರುರ್ಯದಿ ನ ಸಹತೇ ಪ್ರಾಯಶೋ ನಾಭಿಜಾತಃ
ಸೇವಾಧರ್ಮಃ ಪರಮಗಹನೋ ಯೋಗಿನಾಂ ಅಪ್ಯಗಮ್ಯಃ ॥ 1.58 ॥
ಉದ್ಭಾಸಿತಾಖಿಲಖಲಸ್ಯ ವಿಶೃಂಖಲಸ್ಯ
ಪ್ರಾಗ್ಜಾತವಿಸ್ತೃತನಿಜಾಧಮಕರ್ಮವೃತ್ತೇಃ ।
ದೈವಾದವಾಪ್ತವಿಭವಸ್ಯ ಗುಣದ್ವಿಷೋಽಸ್ಯ
ನೀಚಸ್ಯ ಗೋಚರಗತೈಃ ಸುಖಂ ಆಪ್ಯತೇ ॥ 1.59 ॥
ಆರಂಭಗುರ್ವೀ ಕ್ಷಯಿಣೀ ಕ್ರಮೇಣ
ಲಘ್ವೀ ಪುರಾ ವೃದ್ಧಿಮತೀ ಚ ಪಶ್ಚಾತ್ ।
ದಿನಸ್ಯ ಪೂರ್ವಾರ್ಧಪರಾರ್ಧಭಿನ್ನಾ
ಛಾಯೇವ ಮೈತ್ರೀ ಖಲಸಜ್ಜನಾನಾಮ್ ॥ 1.60 ॥
ಮೃಗಮೀನಸಜ್ಜನಾನಾಂ ತೃಣಜಲಸಂತೋಷವಿಹಿತವೃತ್ತೀನಾಮ್ ।
ಲುಬ್ಧಕಧೀವರಪಿಶುನಾ ನಿಷ್ಕಾರಣವೈರಿಣೋ ಜಗತಿ ॥ 1.61 ॥
ವಾಂಛಾ ಸಜ್ಜನಸಂಗಮೇ ಪರಗುಣೇ ಪ್ರೀತಿರ್ಗುರೌ ನಮ್ರತಾ
ವಿದ್ಯಾಯಾಂ ವ್ಯಸನಂ ಸ್ವಯೋಷಿತಿ ರತಿರ್ಲೋಕಾಪವಾದಾದ್ಭಯಮ್ ।
ಭಕ್ತಿಃ ಶೂಲಿನಿ ಶಕ್ತಿರಾತ್ಮದಮನೇ ಸಂಸರ್ಗಮುಕ್ತಿಃ ಖಲೇ
ಯೇಷ್ವೇತೇ ನಿವಸಂತಿ ನಿರ್ಮಲಗುಣಾಸ್ತೇಭ್ಯೋ ನರೇಭ್ಯೋ ನಮಃ ॥ 1.62 ॥
ವಿಪದಿ ಧೈರ್ಯಂ ಅಥಾಭ್ಯುದಯೇ ಕ್ಷಮಾ
ಸದಸಿ ವಾಕ್ಯಪಟುತಾ ಯುಧಿ ವಿಕ್ರಮಃ ।
ಯಶಸಿ ಚಾಭಿರುಚಿರ್ವ್ಯಸನಂ ಶ್ರುತೌ
ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧಂ ಇದಂ ಹಿ ಮಹಾತ್ಮನಾಮ್ ॥ 1.63 ॥
ಪ್ರದಾನಂ ಪ್ರಚ್ಛನ್ನಂ ಗೃಹಂ ಉಪಗತೇ ಸಂಭ್ರಮವಿಧಿಃ
ಪ್ರಿಯಂ ಕೃತ್ವಾ ಮೌನಂ ಸದಸಿ ಕಥನಂ ಚಾಪ್ಯುಪಕೃತೇಃ ।
ಅನುತ್ಸೇಕೋ ಲಕ್ಷ್ಮ್ಯಾಂ ಅನಭಿಭವಗಂಧಾಃ ಪರಕಥಾಃ
ಸತಾಂ ಕೇನೋದ್ದಿಷ್ಟಂ ವಿಷಮಂ ಅಸಿಧಾರಾವ್ರತಂ ಇದಮ್ ॥ 1.64 ॥
ಕರೇ ಶ್ಲಾಘ್ಯಸ್ತ್ಯಾಗಃ ಶಿರಸಿ ಗುರುಪಾದಪ್ರಣಯಿತಾ
ಮುಖೇ ಸತ್ಯಾ ವಾಣೀ ವಿಜಯಿ ಭುಜಯೋರ್ವೀರ್ಯಂ ಅತುಲಮ್ ।
ಹೃದಿ ಸ್ವಚ್ಛಾ ವೃತ್ತಿಃ ಶ್ರುತಿಂ ಅಧಿಗತಂ ಚ ಶ್ರವಣಯೋರ್
ವಿನಾಪ್ಯೈಶ್ವರ್ಯೇಣ ಪ್ರಕೃತಿಮಹತಾಂ ಮಂಡನಂ ಇದಮ್ ॥ 1.65 ॥
ಸಂಪತ್ಸು ಮಹತಾಂ ಚಿತ್ತಂ
ಭವತ್ಯುತ್ಪಲಕೌಮಲಮ್ ।ಆಪತ್ಸು ಚ ಮಹಾಶೈಲಶಿಲಾ
ಸಂಘಾತಕರ್ಕಶಮ್ ॥ 1.66 ॥
ಸಂತಪ್ತಾಯಸಿ ಸಂಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಪಯಸೋ ನಾಮಾಪಿ ನ ಜ್ಞಾಯತೇ
ಮುಕ್ತಾಕಾರತಯಾ ತದೇವ ನಲಿನೀಪತ್ರಸ್ಥಿತಂ ರಾಜತೇ ।
ಸ್ವಾತ್ಯಾಂ ಸಾಗರಶುಕ್ತಿಮಧ್ಯಪತಿತಂ ತನ್ಮೌಕ್ತಿಕಂ ಜಾಯತೇ
ಪ್ರಾಯೇಣಾಧಮಮಧ್ಯಮೋತ್ತಮಗುಣಃ ಸಂಸರ್ಗತೋ ಜಾಯತೇ ॥ 1.67 ॥
ಪ್ರೀಣಾತಿ ಯಃ ಸುಚರಿತೈಃ ಪಿತರಂ ಸ ಪುತ್ರೋ
ಯದ್ಭರ್ತುರೇವ ಹಿತಂ ಇಚ್ಛತಿ ತತ್ಕಲತ್ರಮ್ ।
ತನ್ಮಿತ್ರಂ ಆಪದಿ ಸುಖೇ ಚ ಸಮಕ್ರಿಯಂ ಯದ್
ಏತತ್ತ್ರಯಂ ಜಗತಿ ಪುಣ್ಯಕೃತೋ ಲಭಂತೇ ॥ 1.68 ॥
ಏಕೋ ದೇವಃ ಕೇಶವೋ ವಾ ಶಿವೋ ವಾ
ಹ್ಯೇಕಂ ಮಿತ್ರಂ ಭೂಪತಿರ್ವಾ ಯತಿರ್ವಾ ।
ಏಕೋ ವಾಸಃ ಪತ್ತನೇ ವಾ ವನೇ ವಾ
ಹ್ಯೇಕಾ ಭಾರ್ಯಾ ಸುಂದರೀ ವಾ ದರೀ ವಾ ॥ 1.69 ॥
ನಮ್ರತ್ವೇನೋನ್ನಮಂತಃ ಪರಗುಣಕಥನೈಃ ಸ್ವಾನ್ಗುಣಾನ್ಖ್ಯಾಪಯಂತಃ
ಸ್ವಾರ್ಥಾನ್ಸಂಪಾದಯಂತೋ ವಿತತಪೃಥುತರಾರಂಭಯತ್ನಾಃ ಪರಾರ್ಥೇ ।
ಕ್ಷಾಂತ್ಯೈವಾಕ್ಷೇಪರುಕ್ಷಾಕ್ಷರಮುಖರಮುಖಾಂದುರ್ಜನಾಂದೂಷಯಂತಃ
ಸಂತಃ ಸಾಶ್ಚರ್ಯಚರ್ಯಾ ಜಗತಿ ಬಹುಮತಾಃ ಕಸ್ಯ ನಾಭ್ಯರ್ಚನೀಯಾಃ ॥ 1.70 ॥
ಭವಂತಿ ನಮ್ರಾಸ್ತರವಃ ಫಲೋದ್ಗಮೈರ್
ನವಾಂಬುಭಿರ್ದೂರಾವಲಂಬಿನೋ ಘನಾಃ ।
ಅನುದ್ಧತಾಃ ಸತ್ಪುರುಷಾಃ ಸಮೃದ್ಧಿಭಿಃ
ಸ್ವಭಾವ ಏಷ ಪರೋಪಕಾರಿಣಾಮ್ ॥ 1.71 ॥
ಶ್ರೋತ್ರಂ ಶ್ರುತೇನೈವ ನ ಕುಂಡಲೇನ
ದಾನೇನ ಪಾಣಿರ್ನ ತು ಕಂಕಣೇನ ।
ವಿಭಾತಿ ಕಾಯಃ ಕರುಣಪರಾಣಾಂ
ಪರೋಪಕಾರೈರ್ನ ತು ಚಂದನೇನ ॥ 1.72 ॥
ಪಾಪಾನ್ನಿವಾರಯತಿ ಯೋಜಯತೇ ಹಿತಾಯ
ಗುಹ್ಯಂ ನಿಗೂಹತಿ ಗುಣಾನ್ಪ್ರಕಟೀಕರೋತಿ ।
ಆಪದ್ಗತಂ ಚ ನ ಜಹಾತಿ ದದಾತಿ ಕಾಲೇ
ಸನ್ಮಿತ್ರಲಕ್ಷಣಂ ಇದಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 1.73 ॥
ಪದ್ಮಾಕರಂ ದಿನಕರೋ ವಿಕಚೀಕರೋತಿ
ಚಮ್ದ್ರ್ಪ್ವೋಲಾಸಯತಿ ಕೈರವಚಕ್ರವಾಲಮ್ ।
ನಾಭ್ಯರ್ಥಿತೋ ಜಲಧರೋಽಪಿ ಜಲಂ ದದಾತಿ
ಸಂತಃ ಸ್ವಯಂ ಪರಹಿತೇ ವಿಹಿತಾಭಿಯೋಗಾಃ ॥ 1.74 ॥
ಏಕೇ ಸತ್ಪುರುಷಾಃ ಪರಾರ್ಥಘಟಕಾಃ ಸ್ವಾರ್ಥಂ ಪರಿತ್ಯಜಂತಿ ಯೇ
ಸಾಮಾನ್ಯಾಸ್ತು ಪರಾರ್ಥಂ ಉದ್ಯಮಭೃತಃ ಸ್ವಾರ್ಥಾವಿರೋಧೇನ ಯೇ ।
ತೇಽಮೀ ಮಾನುಷರಾಕ್ಷಸಾಃ ಪರಹಿತಂ ಸ್ವಾರ್ಥಾಯ ನಿಘ್ನಂತಿ ಯೇ
ಯೇ ತು ಘ್ನಂತಿ ನಿರರ್ಥಕಂ ಪರಹಿತಂ ತೇ ಕೇ ನ ಜಾನೀಮಹೇ ॥ 1.75 ॥
ಕ್ಷೀರೇಣಾತ್ಮಗತೋದಕಾಯ ಹಿ ಗುಣಾ ದತ್ತಾ ಪುರಾ ತೇಽಖಿಲಾ
ಕ್ಷೀರೋತ್ತಾಪಂ ಅವೇಕ್ಷ್ಯ ತೇನ ಪಯಸಾ ಸ್ವಾತ್ಮಾ ಕೃಶಾನೌ ಹುತಃ ।
ಗಂತುಂ ಪಾವಕಂ ಉನ್ಮನಸ್ತದಭವದ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತು ಮಿತ್ರಾಪದಂ
ಯುಕ್ತಂ ತೇನ ಜಲೇನ ಶಾಮ್ಯತಿ ಸತಾಂ ಮೈತ್ರೀ ಪುನಸ್ತ್ವೀದೃಶೀ ॥ 1.76 ॥
ಇತಃ ಸ್ವಪಿತಿ ಕೇಶವಃ ಕುಲಂ ಇತಸ್ತದೀಯದ್ವಿಷಾಂ
ಇತಶ್ಚ ಶರಣಾರ್ಥಿನಾಂ ಶಿಖರಿಣಾಂ ಗಣಾಃ ಶೇರತೇ ।
ಇತೋಽಪಿ ಬಡವಾನಲಃ ಸಹ ಸಮಸ್ತಸಂವರ್ತಕೈಋ
ಅಹೋ ವಿತತಂ ಊರ್ಜಿತಂ ಭರಸಹಂ ಸಿಂಧೋರ್ವಪುಃ ॥ 1.77 ॥
ತೃಷ್ಣಾಂ ಛಿಂಧಿ ಭಜ ಕ್ಷಮಾಂ ಜಹಿ ಮದಂ ಪಾಪೇ ರತಿಂ ಮಾ ಕೃಥಾಃ
ಸತ್ಯಂ ಬ್ರೂಹ್ಯನುಯಾಹಿ ಸಾಧುಪದವೀಂ ಸೇವಸ್ವ ವಿದ್ವಜ್ಜನಮ್ ।
ಮಾನ್ಯಾನ್ಮಾನಯ ವಿದ್ವಿಷೋಽಪ್ಯನುನಯ ಪ್ರಖ್ಯಾಪಯ ಪ್ರಶ್ರಯಂ
ಕೀರ್ತಿಂ ಪಾಲಯ ದುಃಖಿತೇ ಕುರು ದಯಾಂ ಏತತ್ಸತಾಂ ಚೇಷ್ಟಿತಮ್ ॥ 1.78 ॥
ಮನಸಿ ವಚಸಿ ಕಾಯೇ ಪುಣ್ಯಪೀಯೂಷಪೂರ್ಣಾಸ್
ತ್ರಿಭುವನಂ ಉಪಕಾರಶ್ರೇಣಿಭಿಃ ಪ್ರೀಣಯಂತಃ ।
ಪರಗುಣಪರಮಾಣೂನ್ಪರ್ವತೀಕೃತ್ಯ ನಿತ್ಯಂ
ನಿಜಹೃದಿ ವಿಕಸಂತಃ ಸಂತ ಸಂತಃ ಕಿಯಂತಃ ॥ 1.79 ॥
ಕಿಂ ತೇನ ಹೇಮಗಿರಿಣಾ ರಜತಾದ್ರಿಣಾ ವಾ
ಯತ್ರಾಶ್ರಿತಾಶ್ಚ ತರವಸ್ತರವಸ್ತ ಏವ ।
ಮನ್ಯಾಮಹೇ ಮಲಯಂ ಏವ ಯದಾಶ್ರಯೇಣ
ಕಂಕೋಲನಿಂಬಕಟುಜಾ ಅಪಿ ಚಂದನಾಃ ಸ್ಯುಃ ॥ 1.80 ॥
ರತ್ನೈರ್ಮಹಾರ್ಹೈಸ್ತುತುಷುರ್ನ ದೇವಾ
ನ ಭೇಜಿರೇ ಭೀಮವಿಷೇಣ ಭೀತಿಮ್ ।
ಸುಧಾಂ ವಿನಾ ನ ಪರಯುರ್ವಿರಾಮಂ
ನ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಾದ್ವಿರಮಂತಿ ಧೀರಾಃ ॥ 1.81 ॥
ಕ್ವಚಿತ್ಪೃಥ್ವೀಶಯ್ಯಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಪರಂಕಶಯನಃ
ಕ್ವಚಿಚ್ಛಾಕಾಹಾರಃ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ಶಾಲ್ಯೋದನರುಚಿಃ ।
ಕ್ವಚಿತ್ಕಂಥಾಧಾರೀ ಕ್ವಚಿದಪಿ ಚ ದಿವ್ಯಾಂಬರಧರೋ
ಮನಸ್ವೀ ಕಾರ್ಯಾರ್ಥೀ ನ ಗಣಯತಿ ದುಃಖಂ ನ ಚ ಸುಖಮ್ ॥ 1.82 ॥
ಐಶ್ವರ್ಯಸ್ಯ ವಿಭೂಷಣಂ ಸುಜನತಾ ಶೌರ್ಯಸ್ಯ ವಾಕ್ಸಂಯಮೋ
ಜ್ಞಾನಸ್ಯೋಪಶಮಃ ಶ್ರುತಸ್ಯ ವಿನಯೋ ವಿತ್ತಸ್ಯ ಪಾತ್ರೇ ವ್ಯಯಃ ।
ಅಕ್ರೋಧಸ್ತಪಸಃ ಕ್ಷಮಾ ಪ್ರಭವಿತುರ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ನಿರ್ವಾಜತಾ
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಅಪಿ ಸರ್ವಕಾರಣಂ ಇದಂ ಶೀಲಂ ಪರಂ ಭೂಷಣಮ್ ॥ 1.83 ॥
ನಿಂದಂತು ನೀತಿನಿಪುಣಾ ಯದಿ ವಾ ಸ್ತುವಂತು
ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸಮಾವಿಶತು ಗಚ್ಛತು ವಾ ಯಥೇಷ್ಠಮ್ ।
ಅದ್ಯೈವ ವಾ ಮರಣಂ ಅಸ್ತು ಯುಗಾಂತರೇ ವಾ
ನ್ಯಾಯ್ಯಾತ್ಪಥಃ ಪ್ರವಿಚಲಂತಿ ಪದಂ ನ ಧೀರಾಃ ॥ 1.84 ॥
ಭಗ್ನಾಶಸ್ಯ ಕರಂಡಪಿಂಡಿತತನೋರ್ಮ್ಲಾನೇಂದ್ರಿಯಸ್ಯ ಕ್ಷುಧಾ
ಕೃತ್ವಾಖುರ್ವಿವರಂ ಸ್ವಯಂ ನಿಪತಿತೋ ನಕ್ತಂ ಮುಖೇ ಭೋಗಿನಃ ।
ತೃಪ್ತಸ್ತತ್ಪಿಶಿತೇನ ಸತ್ವರಂ ಅಸೌ ತೇನೈವ ಯಾತಃ ಯಥಾ
ಲೋಕಾಃ ಪಶ್ಯತ ದೈವಂ ಏವ ಹಿ ನೃಣಾಂ ವೃದ್ಧೌ ಕ್ಷಯೇ ಕಾರಣಮ್ ॥ 1.85 ॥
ಆಲಸ್ಯಂ ಹಿ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ
ಶರೀರಸ್ಥೋ ಮಹಾನ್ರಿಪುಃ ।
ನಾಸ್ತ್ಯುದ್ಯಮಸಮೋ ಬಂಧುಃ
ಕುರ್ವಾಣೋ ನಾವಸೀದತಿ ॥ 1.86 ॥
ಛಿನ್ನೋಽಪಿ ರೋಹತಿ ತರ್ಕ್ಷೀಣೋಽಪ್ಯುಪಚೀಯತೇ ಪುನಶ್ಚಂದ್ರಃ ।
ಇತಿ ವಿಮೃಶಂತಃ ಸಂತಃ ಸಂತಪ್ಯಂತೇ ನ ದುಃಖೇಷು ॥ 1.87 ॥
ನೇತಾ ಯಸ್ಯ ಬೃಹಸ್ಪತಿಃ ಪ್ರಹರಣಂ ವಜ್ರಂ ಸುರಾಃ ಸೈನಿಕಾಃ
ಸ್ವರ್ಗೋ ದುರ್ಗಂ ಅನುಗ್ರಹಃ ಕಿಲ ಹರೇರೈರಾವತೋ ವಾರಣಃ ।
ಇತ್ಯೈಶ್ವರ್ಯಬಲಾನ್ವಿತೋಽಪಿ ಬಲಭಿದ್ಭಗ್ನಃ ಪರೈಃ ಸಂಗರೇ
ತದ್ವ್ಯಕ್ತಂ ನನು ದೈವಂ ಏವ ಶರಣಂ ಧಿಗ್ಧಿಗ್ವೃಥಾ ಪೌರುಷಮ್ ॥ 1.88 ॥
ಕರ್ಮಾಯತ್ತಂ ಫಲಂ ಪುಂಸಾಂ
ಬುದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಾನುಸಾರಿಣೀ ।
ತಥಾಪಿ ಸುಧಿಯಾ ಭಾವ್ಯಂ
ಸುವಿಚಾರ್ಯೈವ ಕುರ್ವತಾ ॥ 1.89 ॥
ಖಲ್ವಾತೋ ದಿವಸೇಶ್ವರಸ್ಯ ಕಿರಣೈಃ ಸಂತಾಡಿತೋ ಮಸ್ತಕೇ
ವಾಂಛಂದೇಶಂ ಅನಾತಪಂ ವಿಧಿವಶಾತ್ತಾಲಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಗತಃ ।
ತತ್ರಾಪ್ಯಸ್ಯ ಮಹಾಫಲೇನ ಪತತಾ ಭಗ್ನಂ ಸಶಬ್ದಂ ಶಿರಃ
ಪ್ರಾಯೋ ಗಚ್ಛತಿ ಯತ್ರ ಭಾಗ್ಯರಹಿತಸ್ತತ್ರೈವ ಯಾಂತ್ಯಾಪದಃ ॥ 1.90 ॥
ರವಿನಿಶಾಕರಯೋರ್ಗ್ರಹಪೀಡನಂ
ಗಜಭುಜಂಗಮಯೋರಪಿ ಬಂಧನಮ್ ।
ಮತಿಮತಾಂ ಚ ವಿಲೋಕ್ಯ ದರಿದ್ರತಾಂ
ವಿಧಿರಹೋ ಬಲವಾನಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ ॥ 1.91 ॥
ಸೃಜತಿ ತಾವದಶೇಷಗುಣಕರಂ
ಪುರುಷರತ್ನಂ ಅಲಂಕರಣಂ ಭುವಃ ।
ತದಪಿ ತತ್ಕ್ಷಣಭಂಗಿ ಕರೋತಿ
ಚೇದಹಹ ಕಷ್ಟಂ ಅಪಂಡಿತತಾ ವಿಧೇಃ ॥ 1.92 ॥
ಪತ್ರಂ ನೈವ ಯದಾ ಕರೀರವಿಟಪೇ ದೋಷೋ ವಸಂತಸ್ಯ ಕಿಂ
ನೋಲೂಕೋಽಪ್ಯವಓಕತೇ ಯದಿ ದಿವಾ ಸೂರ್ಯಸ್ಯ ಕಿಂ ದೂಷಣಮ್ ।
ಧಾರಾ ನೈವ ಪತಂತಿ ಚಾತಕಮುಖೇ ಮೇಘಸ್ಯ ಕಿಂ ದೂಷಣಂ
ಯತ್ಪೂರ್ವಂ ವಿಧಿನಾ ಲಲಾಟಲಿಖಿತಂ ತನ್ಮಾರ್ಜಿತುಂ ಕಃ ಕ್ಷಮಃ ॥ 1.93 ॥
ನಮಸ್ಯಾಮೋ ದೇವಾನ್ನನು ಹತವಿಧೇಸ್ತೇಽಪಿ ವಶಗಾ
ವಿಧಿರ್ವಂದ್ಯಃ ಸೋಽಪಿ ಪ್ರತಿನಿಯತಕರ್ಮೈಕಫಲದಃ ।
ಫಲಂ ಕರ್ಮಾಯತ್ತಂ ಯದಿ ಕಿಂ ಅಮರೈಃ ಕಿಂ ಚ ವಿಧಿನಾ
ನಮಸ್ತತ್ಕರ್ಮಭ್ಯೋ ವಿಧಿರಪಿ ನ ಯೇಭ್ಯಃ ಪ್ರಭವತಿ ॥ 1.94 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಯೇನ ಕುಲಾಲವನ್ನಿಯಮಿತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾಡಭಾಂಡೋದರೇ
ವಿಷ್ಣುರ್ಯೇನ ದಶಾವತಾರಗಹನೇ ಕ್ಷಿಪ್ತೋ ಮಹಾಸಂಕಟೇ ।
ರುದ್ರೋ ಯೇನ ಕಪಾಲಪಾಣಿಪುಟಕೇ ಭಿಕ್ಷಾಟನಂ ಕಾರಿತಃ
ಸೂರ್ಯೋ ಭ್ರಾಮ್ಯತಿ ನಿತ್ಯಂ ಏವ ಗಗನೇ ತಸ್ಮೈ ನಮಃ ಕರ್ಮಣೇ ॥ 1.95 ॥
ನೈವಾಕೃತಿಃ ಫಲತಿ ನೈವಾ ಕುಲಂ ನ ಶೀಲಂ
ವಿದ್ಯಾಪಿ ನೈವ ನ ಚ ಯತ್ನಕೃತಾಪಿ ಸೇವಾ ।
ಭಾಗ್ಯಾನಿ ಪೂರ್ವತಪಸಾ ಖಲು ಸಂಚಿತಾನಿ
ಕಾಲೇ ಫಲಂತಿ ಪುರುಷಸ್ಯ ಯಥೈವ ವೃಕ್ಷಾಃ ॥ 1.96 ॥
ವನೇ ರಣೇ ಶತ್ರುಜಲಾಗ್ನಿಮಧ್ಯೇ
ಮಹಾರ್ಣವೇ ಪರ್ವತಮಸ್ತಕೇ ವಾ ।
ಸುಪ್ತಂ ಪ್ರಮತ್ತಂ ವಿಷಮಸ್ಥಿತಂ ವಾ
ರಕ್ಷಂತಿ ಪುಣ್ಯಾನಿ ಪುರಾಕೃತಾನಿ ॥ 1.97 ॥
ಯಾ ಸಾಧೂಂಶ್ಚ ಖಲಾನ್ಕರೋತಿ ವಿದುಷೋ ಮೂರ್ಖಾನ್ಹಿತಾಂದ್ವೇಷಿಣಃ
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಕುರುತೇ ಪರೀಕ್ಷಂ ಅಮೃತಂ ಹಾಲಾಹಲಂ ತತ್ಕ್ಷಣಾತ್ ।
ತಾಂ ಆರಾಧಯ ಸತ್ಕ್ರಿಯಾಂ ಭಗವತೀಂ ಭೋಕ್ತುಂ ಫಲಂ ವಾಂಛಿತಂ
ಹೇ ಸಾಧೋ ವ್ಯಸನೈರ್ಗುಣೇಷು ವಿಪುಲೇಷ್ವಾಸ್ಥಾಂ ವೃಥಾ ಮಾ ಕೃಥಾಃ ॥ 1.98 ॥
ಗುಣವದಗುಣವದ್ವಾ ಕುರ್ವತಾ ಕಾರ್ಯಜಾತಂ
ಪರಿಣತಿರವಧಾರ್ಯಾ ಯತ್ನತಃ ಪಂಡಿತೇನ ।
ಅತಿರಭಸಕೃತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಆವಿಪತ್ತೇರ್
ಭವತಿ ಹೃದಯದಾಹೀ ಶಲ್ಯತುಲ್ಯೋ ವಿಪಾಕಃ ॥ 1.99 ॥
ಸ್ಥಾಲ್ಯಾಂ ವೈದೂರ್ಯಮಯ್ಯಾಂ ಪಚತಿ ತಿಲಕಣಾಂಶ್ಚಂದನೈರಿಂಧನೌಘೈಃ
ಸೌವರ್ಣೈರ್ಲಾಂಗಲಾಗ್ರೈರ್ವಿಲಿಖತಿ ವಸುಧಾಂ ಅರ್ಕಮೂಲಸ್ಯ ಹೇತೋಃ ।
ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಪೂರಖಂಡಾನ್ವೃತ್ತಿಂ ಇಹ ಕುರುತೇ ಕೋದ್ರವಾಣಾಂ ಸಮಂತಾತ್
ಪ್ರಾಪ್ಯೇಮಾಂ ಕರಂಭೂಮಿಂ ನ ಚರತಿ ಮನುಜೋ ಯಸ್ತೋಪ ಮಂದಭಾಗ್ಯಃ ॥ 1.100 ॥
ಮಜ್ಜತ್ವಂಭಸಿ ಯಾತು ಮೇರುಶಿಖರಂ ಶತ್ರುಂ ಜಯತ್ವಾಹವೇ
ವಾಣಿಜ್ಯಂ ಕೃಷಿಸೇವನೇ ಚ ಸಕಲಾ ವಿದ್ಯಾಃ ಕಲಾಃ ಶಿಕ್ಷತಾಮ್ ।
ಆಕಾಶಂ ವಿಪುಲಂ ಪ್ರಯಾತು ಖಗವತ್ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಯತ್ನಂ ಪರಂ
ನಾಭಾವ್ಯಂ ಭವತೀಹ ಕರ್ಮವಶತೋ ಭಾವ್ಯಸ್ಯ ನಾಶಃ ಕುತಃ ॥ 1.101 ॥
ಭೀಮಂ ವನಂ ಭವತಿ ತಸ್ಯ ಪುರಂ ಪ್ರಧಾನಂ
ಸರ್ವೋ ಜನಃ ಸ್ವಜನತಾಂ ಉಪಯಾತಿ ತಸ್ಯ ।
ಕೃತ್ಸ್ನಾ ಚ ಭೂರ್ಭವತಿ ಸನ್ನಿಧಿರತ್ನಪೂರ್ಣಾ
ಯಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಪೂರ್ವಸುಕೃತಂ ವಿಪುಲಂ ನರಸ್ಯ ॥ 1.102 ॥
ಕೋ ಲಾಭೋ ಗುಣಿಸಂಗಮಃ ಕಿಂ ಅಸುಖಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೇತರೈಃ ಸಂಗತಿಃ
ಕಾ ಹಾನಿಃ ಸಮಯಚ್ಯುತಿರ್ನಿಪುಣತಾ ಕಾ ಧರ್ಮತತ್ತ್ವೇ ರತಿಃ ।
ಕಃ ಶೂರೋ ವಿಜಿತೇಂದ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯತಮಾ ಕಾಽನುವ್ರತಾ ಕಿಂ ಧನಂ
ವಿದ್ಯಾ ಕಿಂ ಸುಖಂ ಅಪ್ರವಾಸಗಮನಂ ರಾಜ್ಯಂ ಕಿಂ ಆಜ್ಞಾಫಲಮ್ ॥ 1.103 ॥
ಅಪ್ರಿಯವಚನದರಿದ್ರೈಃ ಪ್ರಿಯವಚನಧನಾಢ್ಯೈಃ ಸ್ವದಾರಪರಿತುಷ್ಟೈಃ ।
ಪರಪರಿವಾದನಿವೃತ್ತೈಃ ಕ್ವಚಿತ್ಕ್ವಚಿನ್ಮಂಡಿತಾ ವಸುಧಾ ॥ 1.104 ॥
ಕದರ್ಥಿತಸ್ಯಾಪಿ ಹಿ ಧೈರ್ಯವೃತ್ತೇರ್
ನ ಶಕ್ಯತೇ ಧೈರ್ಯಗುಣಃ ಪ್ರಮಾರ್ಷ್ಟುಮ್ ।
ಅಧೌಮುಖಸ್ಯಾಪಿ ಕೃತಸ್ಯ ವಹ್ನೇರ್
ನಾಧಃ ಶಿಖಾ ಯಾತಿ ಕದಾಚಿದೇವ ॥ 1.105 ॥
ಕಾಂತಾಕಟಾಕ್ಷವಿಶಿಖಾ ನ ಲುನಂತಿ ಯಸ್ಯ
ಚಿತ್ತಂ ನ ನಿರ್ದಹತಿ ಕಿಪಕೃಶಾನುತಾಪಃ ।
ಕರ್ಷಂತಿ ಭೂರಿವಿಷಯಾಶ್ಚ ನ ಲೋಭಪಾಶೈರ್
ಲೋಕತ್ರಯಂ ಜಯತಿ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಇದಂ ಸ ಧೀರಃ ॥ 1.106 ॥
ಏಕೇನಾಪಿ ಹಿ ಶೂರೇಣ
ಪಾದಾಕ್ರಾಂತಂ ಮಹೀತಲಮ್ ।
ಕ್ರಿಯತೇ ಭಾಸ್ಕರೇಣೈವ
ಸ್ಫಾರಸ್ಫುರಿತತೇಜಸಾ ॥ 1.107 ॥
ವಹ್ನಿಸ್ತಸ್ಯ ಜಲಾಯತೇ ಜಲನಿಧಿಃ ಕುಲ್ಯಾಯತೇ ತತ್ಕ್ಷಣಾನ್
ಮೇರುಃ ಸ್ವಲ್ಪಶಿಲಾಯತೇ ಮೃಗಪತಿಃ ಸದ್ಯಃ ಕುರಂಗಾಯತೇ ।
ವ್ಯಾಲೋ ಮಾಲ್ಯಗುಣಾಯತೇ ವಿಷರಸಃ ಪೀಯೂಷವರ್ಷಾಯತೇ
ಯಸ್ಯಾಂಗೇಽಖಿಲಲೋಕವಲ್ಲಭತಮಂ ಶೀಲಂ ಸಮುನ್ಮೀಲತಿ ॥ 1.108 ॥
ಲಜ್ಜಾಗುಣೌಘಜನನೀಂ ಜನನೀಂ ಇವ ಸ್ವಾಂ
ಅತ್ಯಂತಶುದ್ಧಹೃದಯಾಂ ಅನುವರ್ತಮಾನಾಮ್ ।
ತೇಜಸ್ವಿನಃ ಸುಖಂ ಅಸೂನಪಿ ಸಂತ್ಯಜನತಿ
ಸತ್ಯವ್ರತವ್ಯಸನಿನೋ ನ ಪುನಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಮ್ ॥ 1.109 ॥