ஸர்வவேதா³ன்தஸித்³தா⁴ன்தகோ³சரம் தமகோ³சரம் ।
கோ³வின்த³ம் பரமானந்த³ம் ஸத்³கு³ரும் ப்ரணதோஸ்ம்யஹம் ॥ 1॥
ஜன்தூனாம் நரஜன்ம து³ர்லப⁴மத: பும்ஸ்த்வம் ததோ விப்ரதா
தஸ்மாத்³வைதி³கத⁴ர்மமார்க³பரதா வித்³வத்த்வமஸ்மாத்பரம் ।
ஆத்மானாத்மவிவேசனம் ஸ்வனுப⁴வோ ப்³ரஹ்மாத்மனா ஸம்ஸ்தி²தி:
முக்திர்னோ ஶதஜன்மகோடிஸுக்ருதை: புண்யைர்வினா லப்⁴யதே ॥ 2॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஶதகோடிஜன்மஸு க்ருதை:)
து³ர்லப⁴ம் த்ரயமேவைதத்³தே³வானுக்³ரஹஹேதுகம் ।
மனுஷ்யத்வம் முமுக்ஷுத்வம் மஹாபுருஷஸம்ஶ்ரய: ॥ 3॥
லப்³த்⁴வா கத²ஞ்சின்னரஜன்ம து³ர்லப⁴ம் (பாட²பே⁴த:³ – கத²ஞ்சின்)
தத்ராபி பும்ஸ்த்வம் ஶ்ருதிபாரத³ர்ஶனம் ।
யஸ்த்வாத்மமுக்தௌ ந யதேத மூட⁴தீ⁴:
ஸ ஹ்யாத்மஹா ஸ்வம் வினிஹன்த்யஸத்³க்³ரஹாத் ॥ 4॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஆத்மஹா ஸ்வம்)
இத: கோ ந்வஸ்தி மூடா⁴த்மா யஸ்து ஸ்வார்தே² ப்ரமாத்³யதி ।
து³ர்லப⁴ம் மானுஷம் தே³ஹம் ப்ராப்ய தத்ராபி பௌருஷம் ॥ 5॥
வத³ன்து ஶாஸ்த்ராணி யஜன்து தே³வான் (பாட²பே⁴த:³ – பட²ன்து)
குர்வன்து கர்மாணி பஜ⁴ன்து தே³வதா: ।
ஆத்மைக்யபோ³தே⁴ன வினாபி முக்தி- (பாட²பே⁴த:³ – வினா விமுக்தி: ந)
ர்ன ஸித்⁴யதி ப்³ரஹ்மஶதான்தரேபி ॥ 6॥
அம்ருதத்த்வஸ்ய நாஶாஸ்தி வித்தேனேத்யேவ ஹி ஶ்ருதி: ।
ப்³ரவீதி கர்மணோ முக்தேரஹேதுத்வம் ஸ்பு²டம் யத: ॥ 7॥
அதோ விமுக்த்யை ப்ரயதேத வித்³வான்
ஸன்ன்யஸ்தபா³ஹ்யார்த²ஸுக²ஸ்ப்ருஹ: ஸன் ।
ஸன்தம் மஹான்தம் ஸமுபேத்ய தே³ஶிகம்
தேனோபதி³ஷ்டார்த²ஸமாஹிதாத்மா ॥ 8॥
உத்³த⁴ரேதா³த்மனாத்மானம் மக்³னம் ஸம்ஸாரவாரிதௌ⁴ ।
யோகா³ரூட⁴த்வமாஸாத்³ய ஸம்யக்³த³ர்ஶனநிஷ்ட²யா ॥ 9॥
ஸன்ன்யஸ்ய ஸர்வகர்மாணி ப⁴வப³ன்த⁴விமுக்தயே ।
யத்யதாம் பண்டி³தைர்தீ⁴ரைராத்மாப்⁴யாஸ உபஸ்தி²தை: ॥ 1௦॥
சித்தஸ்ய ஶுத்³த⁴யே கர்ம ந து வஸ்தூபலப்³த⁴யே ।
வஸ்துஸித்³தி⁴ர்விசாரேண ந கிஞ்சித்கர்மகோடிபி⁴: ॥ 11॥
ஸம்யக்³விசாரத: ஸித்³தா⁴ ரஜ்ஜுதத்த்வாவதா⁴ரணா ।
ப்⁴ரான்தோதி³தமஹாஸர்பப⁴யது³:க²வினாஶினீ ॥ 12॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்⁴ரான்த்யோ)
அர்த²ஸ்ய நிஶ்சயோ த்³ருஷ்டோ விசாரேண ஹிதோக்தித: ।
ந ஸ்னானேன ந தா³னேன ப்ராணாயாமஶதேன வா ॥ 13॥
அதி⁴காரிணமாஶாஸ்தே ப²லஸித்³தி⁴ர்விஶேஷத: ।
உபாயா தே³ஶகாலாத்³யா: ஸன்த்யஸ்மின்ஸஹகாரிண: ॥ 14॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸன்த்யஸ்யாம்)
அதோ விசார: கர்தவ்யோ ஜிஜ்ஞாஸோராத்மவஸ்துன: ॥
ஸமாஸாத்³ய த³யாஸின்து⁴ம் கு³ரும் ப்³ரஹ்மவிது³த்தமம் ॥ 15॥
மேதா⁴வீ புருஷோ வித்³வானூஹாபோஹவிசக்ஷண: ।
அதி⁴கார்யாத்மவித்³யாயாமுக்தலக்ஷணலக்ஷித: ॥ 16॥
விவேகினோ விரக்தஸ்ய ஶமாதி³கு³ணஶாலின: ।
முமுக்ஷோரேவ ஹி ப்³ரஹ்மஜிஜ்ஞாஸாயோக்³யதா மதா ॥ 17॥
ஸாத⁴னான்யத்ர சத்வாரி கதி²தானி மனீஷிபி⁴: ।
யேஷு ஸத்ஸ்வேவ ஸன்னிஷ்டா² யத³பா⁴வே ந ஸித்⁴யதி ॥ 18॥
ஆதௌ³ நித்யானித்யவஸ்துவிவேக: பரிக³ண்யதே ।
இஹாமுத்ரப²லபோ⁴க³விராக³ஸ்தத³னந்தரம் ।
ஶமாதி³ஷட்கஸம்பத்திர்முமுக்ஷுத்வமிதி ஸ்பு²டம் ॥ 19॥
ப்³ரஹ்ம ஸத்யம் ஜக³ன்மித்²யேத்யேவம்ரூபோ வினிஶ்சய: ।
ஸோயம் நித்யானித்யவஸ்துவிவேக: ஸமுதா³ஹ்ருத: ॥ 2௦॥
தத்³வைராக்³யம் ஜிஹாஸா யா த³ர்ஶனஶ்ரவணாதி³பி⁴: । (பாட²பே⁴த:³ – ஜுகு³ப்ஸா யா)
தே³ஹாதி³ப்³ரஹ்மபர்யன்தே ஹ்யனித்யே போ⁴க³வஸ்துனி ॥ 21॥ (பாட²பே⁴த:³ – போ⁴க்³யவஸ்துனி)
விரஜ்ய விஷயவ்ராதாத்³தோ³ஷத்³ருஷ்ட்யா முஹுர்முஹு: ।
ஸ்வலக்ஷ்யே நியதாவஸ்தா² மனஸ: ஶம உச்யதே ॥ 22॥
விஷயேப்⁴ய: பராவர்த்ய ஸ்தா²பனம் ஸ்வஸ்வகோ³லகே ।
உப⁴யேஷாமின்த்³ரியாணாம் ஸ த³ம: பரிகீர்தித: ।
பா³ஹ்யானாலம்ப³னம் வ்ருத்தேரேஷோபரதிருத்தமா ॥ 23॥
ஸஹனம் ஸர்வது³:கா²னாமப்ரதீகாரபூர்வகம் ।
சின்தாவிலாபரஹிதம் ஸா திதிக்ஷா நிக³த்³யதே ॥ 24॥
ஶாஸ்த்ரஸ்ய கு³ருவாக்யஸ்ய ஸத்யபு³த்³த்⁴யவதா⁴ரணம் । (பாட²பே⁴த:³ – ஸத்யபு³த்³த்⁴யாவதா⁴ரணா)
ஸா ஶ்ரத்³தா⁴ கதி²தா ஸத்³பி⁴ர்யயா வஸ்தூபலப்⁴யதே ॥ 25॥
ஸர்வதா³ ஸ்தா²பனம் பு³த்³தே⁴: ஶுத்³தே⁴ ப்³ரஹ்மணி ஸர்வதா³ । (பாட²பே⁴த:³ – ஸம்யகா³ஸ்தா²பனம்)
தத்ஸமாதா⁴னமித்யுக்தம் ந து சித்தஸ்ய லாலனம் ॥ 26॥
அஹங்காராதி³தே³ஹான்தான் ப³ன்தா⁴னஜ்ஞானகல்பிதான் ।
ஸ்வஸ்வரூபாவபோ³தே⁴ன மோக்துமிச்சா² முமுக்ஷுதா ॥ 27॥
மன்த³மத்⁴யமரூபாபி வைராக்³யேண ஶமாதி³னா ।
ப்ரஸாதே³ன கு³ரோ: ஸேயம் ப்ரவ்ருத்³தா⁴ ஸூயதே ப²லம் ॥ 28॥
வைராக்³யம் ச முமுக்ஷுத்வம் தீவ்ரம் யஸ்ய து வித்³யதே ।
தஸ்மின்னேவார்த²வன்த: ஸ்யு: ப²லவன்த: ஶமாத³ய: ॥ 29॥
ஏதயோர்மன்த³தா யத்ர விரக்தத்வமுமுக்ஷயோ: ।
மரௌ ஸலிலவத்தத்ர ஶமாதே³ர்பா⁴னமாத்ரதா ॥ 3௦॥
மோக்ஷகாரணஸாமக்³ர்யாம் ப⁴க்திரேவ க³ரீயஸீ ।
ஸ்வஸ்வரூபானுஸன்தா⁴னம் ப⁴க்திரித்யபி⁴தீ⁴யதே ॥ 31॥
ஸ்வாத்மதத்த்வானுஸன்தா⁴னம் ப⁴க்திரித்யபரே ஜகு³: ।
உக்தஸாத⁴னஸம்பன்னஸ்தத்த்வஜிஜ்ஞாஸுராத்மன: ।
உபஸீதே³த்³கு³ரும் ப்ராஜ்ஞம் யஸ்மாத்³ப³ன்த⁴விமோக்ஷணம் ॥ 32॥
ஶ்ரோத்ரியோவ்ருஜினோகாமஹதோ யோ ப்³ரஹ்மவித்தம: ।
ப்³ரஹ்மண்யுபரத: ஶான்தோ நிரின்த⁴ன இவானல: ।
அஹேதுகத³யாஸின்து⁴ர்ப³ன்து⁴ரானமதாம் ஸதாம் ॥ 33॥
தமாராத்⁴ய கு³ரும் ப⁴க்த்யா ப்ரஹ்வப்ரஶ்ரயஸேவனை: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரஹ்வ:)
ப்ரஸன்னம் தமனுப்ராப்ய ப்ருச்சே²ஜ்ஜ்ஞாதவ்யமாத்மன: ॥ 34॥
ஸ்வாமின்னமஸ்தே நதலோகப³ன்தோ⁴
காருண்யஸின்தோ⁴ பதிதம் ப⁴வாப்³தௌ⁴ ।
மாமுத்³த⁴ராத்மீயகடாக்ஷத்³ருஷ்ட்யா
ருஜ்வ்யாதிகாருண்யஸுதா⁴பி⁴வ்ருஷ்ட்யா ॥ 35॥
து³ர்வாரஸம்ஸாரத³வாக்³னிதப்தம்
தோ³தூ⁴யமானம் து³ரத்³ருஷ்டவாதை: ।
பீ⁴தம் ப்ரபன்னம் பரிபாஹி ம்ருத்யோ:
ஶரண்யமன்யத்³யத³ஹம் ந ஜானே ॥ 36॥ (பாட²பே⁴த:³ – அன்யம்)
ஶான்தா மஹான்தோ நிவஸன்தி ஸன்தோ
வஸன்தவல்லோகஹிதம் சரன்த: ।
தீர்ணா: ஸ்வயம் பீ⁴மப⁴வார்ணவம் ஜனா-
நஹேதுனான்யானபி தாரயன்த: ॥ 37॥
அயம் ஸ்வபா⁴வ: ஸ்வத ஏவ யத்பர-
ஶ்ரமாபனோத³ப்ரவணம் மஹாத்மனாம் ।
ஸுதா⁴ம்ஶுரேஷ ஸ்வயமர்ககர்கஶ-
ப்ரபா⁴பி⁴தப்தாமவதி க்ஷிதிம் கில ॥ 38॥
ப்³ரஹ்மானந்த³ரஸானுபூ⁴திகலிதை: பூதை: ஸுஶீதைர்யுதை- (பாட²பே⁴த:³ – ஸுஶீதை: ஸிதை:)
ர்யுஷ்மத்³வாக்கலஶோஜ்ஜி²தை: ஶ்ருதிஸுகை²ர்வாக்யாம்ருதை: ஸேசய ।
ஸன்தப்தம் ப⁴வதாபதா³வத³ஹனஜ்வாலாபி⁴ரேனம் ப்ரபோ⁴
த⁴ன்யாஸ்தே ப⁴வதீ³க்ஷணக்ஷணக³தே: பாத்ரீக்ருதா: ஸ்வீக்ருதா: ॥ 39॥
கத²ம் தரேயம் ப⁴வஸின்து⁴மேதம்
கா வா க³திர்மே கதமோஸ்த்யுபாய: ।
ஜானே ந கிஞ்சித்க்ருபயாவ மாம் ப்ரபோ⁴
ஸம்ஸாரது³:க²க்ஷதிமாதனுஷ்வ ॥ 4௦॥
ததா² வத³ன்தம் ஶரணாக³தம் ஸ்வம்
ஸம்ஸாரதா³வானலதாபதப்தம் ।
நிரீக்ஷ்ய காருண்யரஸார்த்³ரத்³ருஷ்ட்யா
த³த்³யாத³பீ⁴திம் ஸஹஸா மஹாத்மா ॥ 41॥
வித்³வான் ஸ தஸ்மா உபஸத்திமீயுஷே
முமுக்ஷவே ஸாது⁴ யதோ²க்தகாரிணே ।
ப்ரஶான்தசித்தாய ஶமான்விதாய
தத்த்வோபதே³ஶம் க்ருபயைவ குர்யாத் ॥ 42॥
மா பை⁴ஷ்ட வித்³வம்ஸ்தவ நாஸ்த்யபாய:
ஸம்ஸாரஸின்தோ⁴ஸ்தரணேஸ்த்யுபாய: ।
யேனைவ யாதா யதயோஸ்ய பாரம்
தமேவ மார்க³ம் தவ நிர்தி³ஶாமி ॥ 43॥
அஸ்த்யுபாயோ மஹான்கஶ்சித்ஸம்ஸாரப⁴யனாஶன: ।
தேன தீர்த்வா ப⁴வாம்போ⁴தி⁴ம் பரமானந்த³மாப்ஸ்யஸி ॥ 44॥
வேதா³ன்தார்த²விசாரேண ஜாயதே ஜ்ஞானமுத்தமம் ।
தேனாத்யன்திகஸம்ஸாரது³:க²னாஶோ ப⁴வத்யனு ॥ 45॥
ஶ்ரத்³தா⁴ப⁴க்தித்⁴யானயோகா³ன்முமுக்ஷோ:
முக்தேர்ஹேதூன்வக்தி ஸாக்ஷாச்ச்²ருதேர்கீ³: ।
யோ வா ஏதேஷ்வேவ திஷ்ட²த்யமுஷ்ய
மோக்ஷோவித்³யாகல்பிதாத்³தே³ஹப³ன்தா⁴த் ॥ 46॥
அஜ்ஞானயோகா³த்பரமாத்மனஸ்தவ
ஹ்யனாத்மப³ன்த⁴ஸ்தத ஏவ ஸம்ஸ்ருதி: ।
தயோர்விவேகோதி³தபோ³த⁴வஹ்னி:
அஜ்ஞானகார்யம் ப்ரத³ஹேத்ஸமூலம் ॥ 47॥
ஶிஷ்ய உவாச ।
க்ருபயா ஶ்ரூயதாம் ஸ்வாமின்ப்ரஶ்னோயம் க்ரியதே மயா ।
யது³த்தரமஹம் ஶ்ருத்வா க்ருதார்த:² ஸ்யாம் ப⁴வன்முகா²த் ॥ 48॥
கோ நாம ப³ன்த:⁴ கத²மேஷ ஆக³த:
கத²ம் ப்ரதிஷ்டா²ஸ்ய கத²ம் விமோக்ஷ: ।
கோஸாவனாத்மா பரம: க ஆத்மா
தயோர்விவேக: கத²மேதது³ச்யதாம் ॥ 49॥
ஶ்ரீகு³ருவாச ।
த⁴ன்யோஸி க்ருதக்ருத்யோஸி பாவிதம் தே குலம் த்வயா । (பாட²பே⁴த:³ – பாவிதம்)
யத³வித்³யாப³ன்த⁴முக்த்யா ப்³ரஹ்மீப⁴விதுமிச்ச²ஸி ॥ 5௦॥
ருணமோசனகர்தார: பிது: ஸன்தி ஸுதாத³ய: ।
ப³ன்த⁴மோசனகர்தா து ஸ்வஸ்மாத³ன்யோ ந கஶ்சன ॥ 51॥
மஸ்தகன்யஸ்தபா⁴ராதே³ர்து³:க²மன்யைர்னிவார்யதே ।
க்ஷுதா⁴தி³க்ருதது³:க²ம் து வினா ஸ்வேன ந கேனசித் ॥ 52॥
பத்²யமௌஷத⁴ஸேவா ச க்ரியதே யேன ரோகி³ணா ।
ஆரோக்³யஸித்³தி⁴ர்த்³ருஷ்டாஸ்ய நான்யானுஷ்டி²தகர்மணா ॥ 53॥
வஸ்துஸ்வரூபம் ஸ்பு²டபோ³த⁴சக்ஷுஷா
ஸ்வேனைவ வேத்³யம் ந து பண்டி³தேன ।
சன்த்³ரஸ்வரூபம் நிஜசக்ஷுஷைவ
ஜ்ஞாதவ்யமன்யைரவக³ம்யதே கிம் ॥ 54॥
அவித்³யாகாமகர்மாதி³பாஶப³ன்த⁴ம் விமோசிதும் ।
க: ஶக்னுயாத்³வினாத்மானம் கல்பகோடிஶதைரபி ॥ 55॥
ந யோகே³ன ந ஸாங்க்²யேன கர்மணா நோ ந வித்³யயா ।
ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வபோ³தே⁴ன மோக்ஷ: ஸித்⁴யதி நான்யதா² ॥ 56॥
வீணாயா ரூபஸௌன்த³ர்யம் தன்த்ரீவாத³னஸௌஷ்ட²வம் ।
ப்ரஜாரஞ்ஜனமாத்ரம் தன்ன ஸாம்ராஜ்யாய கல்பதே ॥ 57॥
வாக்³வைக²ரீ ஶப்³த³ஜ²ரீ ஶாஸ்த்ரவ்யாக்²யானகௌஶலம் ।
வைது³ஷ்யம் விது³ஷாம் தத்³வத்³பு⁴க்தயே ந து முக்தயே ॥ 58॥
அவிஜ்ஞாதே பரே தத்த்வே ஶாஸ்த்ராதீ⁴திஸ்து நிஷ்ப²லா ।
விஜ்ஞாதேபி பரே தத்த்வே ஶாஸ்த்ராதீ⁴திஸ்து நிஷ்ப²லா ॥ 59॥
ஶப்³தஜ³ாலம் மஹாரண்யம் சித்தப்⁴ரமணகாரணம் ।
அத: ப்ரயத்னாஜ்ஜ்ஞாதவ்யம் தத்த்வஜ்ஞைஸ்தத்த்வமாத்மன: ॥ 6௦॥ தத்த்வஜ்ஞாத்தத்த்வ
அஜ்ஞானஸர்பத³ஷ்டஸ்ய ப்³ரஹ்மஜ்ஞானௌஷத⁴ம் வினா ।
கிமு வேதை³ஶ்ச ஶாஸ்த்ரைஶ்ச கிமு மன்த்ரை: கிமௌஷதை⁴: ॥ 61॥
ந க³ச்ச²தி வினா பானம் வ்யாதி⁴ரௌஷத⁴ஶப்³த³த: ।
வினாபரோக்ஷானுப⁴வம் ப்³ரஹ்மஶப்³தை³ர்ன முச்யதே ॥ 62॥
அக்ருத்வா த்³ருஶ்யவிலயமஜ்ஞாத்வா தத்த்வமாத்மன: ।
ப்³ரஹ்மஶப்³தை³: குதோ முக்திருக்திமாத்ரப²லைர்ன்ருணாம் ॥ 63॥ (பாட²பே⁴த:³ – பா³ஹ்யஶப்³தை³:)
அக்ருத்வா ஶத்ருஸம்ஹாரமக³த்வாகி²லபூ⁴ஶ்ரியம் ।
ராஜாஹமிதி ஶப்³தா³ன்னோ ராஜா ப⁴விதுமர்ஹதி ॥ 64॥
ஆப்தோக்திம் க²னநம் ததோ²பரிஶிலாத்³யுத்கர்ஷணம் ஸ்வீக்ருதிம் (பாட²பே⁴த:³ – பரிஶிலாபாகர்ஷணம்)
நிக்ஷேப: ஸமபேக்ஷதே ந ஹி ப³ஹி:ஶப்³தை³ஸ்து நிர்க³ச்ச²தி ।
தத்³வத்³ப்³ரஹ்மவிதோ³பதே³ஶமனநத்⁴யானாதி³பி⁴ர்லப்⁴யதே
மாயாகார்யதிரோஹிதம் ஸ்வமமலம் தத்த்வம் ந து³ர்யுக்திபி⁴: ॥ 65॥
தஸ்மாத்ஸர்வப்ரயத்னேன ப⁴வப³ன்த⁴விமுக்தயே ।
ஸ்வைரேவ யத்ன: கர்தவ்யோ ரோகா³தா³விவ பண்டி³தை: ॥ 66॥ (பாட²பே⁴த:³ – ரோகா³தே³ரிவ)
யஸ்த்வயாத்³ய க்ருத: ப்ரஶ்னோ வரீயாஞ்சா²ஸ்த்ரவின்மத: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸம்மத:)
ஸூத்ரப்ராயோ நிகூ³டா⁴ர்தோ² ஜ்ஞாதவ்யஶ்ச முமுக்ஷுபி⁴: ॥ 67॥
ஶருணுஷ்வாவஹிதோ வித்³வன்யன்மயா ஸமுதீ³ர்யதே ।
ததே³தச்ச்²ரவணாத்ஸத்³யோ ப⁴வப³ன்தா⁴த்³விமோக்ஷ்யஸே ॥ 68॥
மோக்ஷஸ்ய ஹேது: ப்ரத²மோ நிக³த்³யதே
வைராக்³யமத்யன்தமனித்யவஸ்துஷு ।
தத: ஶமஶ்சாபி த³மஸ்திதிக்ஷா
ந்யாஸ: ப்ரஸக்தாகி²லகர்மணாம் ப்⁴ருஶம் ॥ 69॥
தத: ஶ்ருதிஸ்தன்மனநம் ஸதத்த்வ-
த்⁴யானம் சிரம் நித்யனிரன்தரம் முனே: ।
ததோவிகல்பம் பரமேத்ய வித்³வான்
இஹைவ நிர்வாணஸுக²ம் ஸம்ருச்ச²தி ॥ 7௦॥
யத்³போ³த்³த⁴வ்யம் தவேதா³னீமாத்மானாத்மவிவேசனம் ।
தது³ச்யதே மயா ஸம்யக் ஶ்ருத்வாத்மன்யவதா⁴ரய ॥ 71॥
மஜ்ஜாஸ்தி²மேத:³பலரக்தசர்ம-
த்வகா³ஹ்வயைர்தா⁴துபி⁴ரேபி⁴ரன்விதம் ।
பாதோ³ருவக்ஷோபு⁴ஜப்ருஷ்ட²மஸ்தகை:
அங்கை³ருபாங்கை³ருபயுக்தமேதத் ॥ 72॥
அஹம்மமேதி ப்ரதி²தம் ஶரீரம்
மோஹாஸ்பத³ம் ஸ்தூ²லமிதீர்யதே பு³தை⁴: ।
நபோ⁴னப⁴ஸ்வத்³த³ஹனாம்பு³பூ⁴மய:
ஸூக்ஷ்மாணி பூ⁴தானி ப⁴வன்தி தானி ॥ 73॥
பரஸ்பராம்ஶைர்மிலிதானி பூ⁴த்வா
ஸ்தூ²லானி ச ஸ்தூ²லஶரீரஹேதவ: ।
மாத்ராஸ்ததீ³யா விஷயா ப⁴வன்தி
ஶப்³தா³த³ய: பஞ்ச ஸுகா²ய போ⁴க்து: ॥ 74॥
ய ஏஷு மூடா⁴ விஷயேஷு ப³த்³தா⁴
ராகோ³ருபாஶேன ஸுது³ர்த³மேன ।
ஆயான்தி நிர்யான்த்யத⁴ ஊர்த்⁴வமுச்சை:
ஸ்வகர்மதூ³தேன ஜவேன நீதா: ॥ 75॥
ஶப்³தா³தி³பி⁴: பஞ்சபி⁴ரேவ பஞ்ச
பஞ்சத்வமாபு: ஸ்வகு³ணேன ப³த்³தா⁴: ।
குரங்க³மாதங்க³பதங்க³மீன-
ப்⁴ருங்கா³ நர: பஞ்சபி⁴ரஞ்சித: கிம் ॥ 76॥
தோ³ஷேண தீவ்ரோ விஷய: க்ருஷ்ணஸர்பவிஷாத³பி ।
விஷம் நிஹன்தி போ⁴க்தாரம் த்³ரஷ்டாரம் சக்ஷுஷாப்யயம் ॥ 77॥
விஷயாஶாமஹாபாஶாத்³யோ விமுக்த: ஸுது³ஸ்த்யஜாத் ।
ஸ ஏவ கல்பதே முக்த்யை நான்ய: ஷட்ஶாஸ்த்ரவேத்³யபி ॥ 78॥
ஆபாதவைராக்³யவதோ முமுக்ஷூன்
ப⁴வாப்³தி⁴பாரம் ப்ரதியாதுமுத்³யதான் ।
ஆஶாக்³ரஹோ மஜ்ஜயதேன்தராலே
நிக்³ருஹ்ய கண்டே² வினிவர்த்ய வேகா³த் ॥ 79॥
விஷயாக்²யக்³ரஹோ யேன ஸுவிரக்த்யஸினா ஹத: ।
ஸ க³ச்ச²தி ப⁴வாம்போ⁴தே⁴: பாரம் ப்ரத்யூஹவர்ஜித: ॥ 8௦॥
விஷமவிஷயமார்கை³ர்க³ச்ச²தோனச்ச²பு³த்³தே⁴: (பாட²பே⁴த:³ – விஷயமார்கே³ க³ச்ச²தோ)
ப்ரதிபத³மபி⁴யாதோ ம்ருத்யுரப்யேஷ வித்³தி⁴ । (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரதிபத³மபி⁴கா⁴தோ ம்ருத்யுரப்யேஷ ஸித்³த:⁴)
ஹிதஸுஜனகு³ரூக்த்யா க³ச்ச²த: ஸ்வஸ்ய யுக்த்யா
ப்ரப⁴வதி ப²லஸித்³தி⁴: ஸத்யமித்யேவ வித்³தி⁴ ॥ 81॥
மோக்ஷஸ்ய காங்க்ஷா யதி³ வை தவாஸ்தி
த்யஜாதிதூ³ராத்³விஷயான்விஷம் யதா² ।
பீயூஷவத்தோஷத³யாக்ஷமார்ஜவ-
ப்ரஶான்திதா³ன்தீர்பஜ⁴ நித்யமாத³ராத் ॥ 82॥
அனுக்ஷணம் யத்பரிஹ்ருத்ய க்ருத்யம்
அனாத்³யவித்³யாக்ருதப³ன்த⁴மோக்ஷணம் ।
தே³ஹ: பரார்தோ²யமமுஷ்ய போஷணே
ய: ஸஜ்ஜதே ஸ ஸ்வமனேன ஹன்தி ॥ 83॥
ஶரீரபோஷணார்தீ² ஸன் ய ஆத்மானம் தி³த்³ருக்ஷதி । (பாட²பே⁴த:³ – தி³த்³ருக்ஷதே)
க்³ராஹம் தா³ருதி⁴யா த்⁴ருத்வா நதீ³ம் தர்தும் ஸ க³ச்ச²தி ॥ 84॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ இச்ச²தி)
மோஹ ஏவ மஹாம்ருத்யுர்முமுக்ஷோர்வபுராதி³ஷு ।
மோஹோ வினிர்ஜிதோ யேன ஸ முக்திபத³மர்ஹதி ॥ 85॥
மோஹம் ஜஹி மஹாம்ருத்யும் தே³ஹதா³ரஸுதாதி³ஷு ।
யம் ஜித்வா முனயோ யான்தி தத்³விஷ்ணோ: பரமம் பத³ம் ॥ 86॥
த்வங்மாம்ஸருதி⁴ரஸ்னாயுமேதோ³மஜ்ஜாஸ்தி²ஸங்குலம் ।
பூர்ணம் மூத்ரபுரீஷாப்⁴யாம் ஸ்தூ²லம் நின்த்³யமித³ம் வபு: ॥ 87॥
பஞ்சீக்ருதேப்⁴யோ பூ⁴தேப்⁴ய: ஸ்தூ²லேப்⁴ய: பூர்வகர்மணா ।
ஸமுத்பன்னமித³ம் ஸ்தூ²லம் போ⁴கா³யதனமாத்மன: ।
அவஸ்தா² ஜாக³ரஸ்தஸ்ய ஸ்தூ²லார்தா²னுப⁴வோ யத: ॥ 88॥
பா³ஹ்யேன்த்³ரியை: ஸ்தூ²லபதா³ர்த²ஸேவாம்
ஸ்ரக்சன்த³னஸ்த்ர்யாதி³விசித்ரரூபாம் ।
கரோதி ஜீவ: ஸ்வயமேததா³த்மனா
தஸ்மாத்ப்ரஶஸ்திர்வபுஷோஸ்ய ஜாக³ரே ॥ 89॥
ஸர்வோபி பா³ஹ்யஸம்ஸார: புருஷஸ்ய யதா³ஶ்ரய: ।
வித்³தி⁴ தே³ஹமித³ம் ஸ்தூ²லம் க்³ருஹவத்³க்³ருஹமேதி⁴ன: ॥ 9௦॥
ஸ்தூ²லஸ்ய ஸம்ப⁴வஜராமரணானி த⁴ர்மா:
ஸ்தௌ²ல்யாத³யோ ப³ஹுவிதா⁴: ஶிஶுதாத்³யவஸ்தா²: ।
வர்ணாஶ்ரமாதி³னியமா ப³ஹுதா⁴மயா: ஸ்யு:
பூஜாவமானப³ஹுமானமுகா² விஶேஷா: ॥ 91॥
பு³த்³தீ⁴ன்த்³ரியாணி ஶ்ரவணம் த்வக³க்ஷி
க்⁴ராணம் ச ஜிஹ்வா விஷயாவபோ³த⁴னாத் ।
வாக்பாணிபாதா³ கு³த³மப்யுபஸ்த:² (பாட²பே⁴த:³ – உபஸ்த²ம்)
கர்மேன்த்³ரியாணி ப்ரவணேன கர்மஸு ॥ 92॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரவணானி)
நிக³த்³யதேன்த:கரணம் மனோதீ⁴:
அஹங்க்ருதிஶ்சித்தமிதி ஸ்வவ்ருத்திபி⁴: ।
மனஸ்து ஸங்கல்பவிகல்பனாதி³பி⁴:
பு³த்³தி⁴: பதா³ர்தா²த்⁴யவஸாயத⁴ர்மத: ॥ 93॥
அத்ராபி⁴மானாத³ஹமித்யஹங்க்ருதி: ।
ஸ்வார்தா²னுஸன்தா⁴னகு³ணேன சித்தம் ॥ 94॥
ப்ராணாபானவ்யானோதா³னஸமானா ப⁴வத்யஸௌ ப்ராண: ।
ஸ்வயமேவ வ்ருத்திபே⁴தா³த்³விக்ருதிபே⁴தா³த்ஸுவர்ணஸலிலாதி³வத் ॥ 95॥ (பாட²பே⁴த:³ – விக்ருதேர்பே⁴தா³த்ஸுவர்ணஸலிலமிவ)
வாகா³தி³ பஞ்ச ஶ்ரவணாதி³ பஞ்ச
ப்ராணாதி³ பஞ்சாப்⁴ரமுகா²னி பஞ்ச ।
பு³த்³த்⁴யாத்³யவித்³யாபி ச காமகர்மணீ
புர்யஷ்டகம் ஸூக்ஷ்மஶரீரமாஹு: ॥ 96॥
இத³ம் ஶரீரம் ஶருணு ஸூக்ஷ்மஸஞ்ஜ்ஞிதம்
லிங்க³ம் த்வபஞ்சீக்ருதபூ⁴தஸம்ப⁴வம் ।
ஸவாஸனம் கர்மப²லானுபா⁴வகம்
ஸ்வாஜ்ஞானதோனாதி³ருபாதி⁴ராத்மன: ॥ 97॥
ஸ்வப்னோ ப⁴வத்யஸ்ய விப⁴க்த்யவஸ்தா²
ஸ்வமாத்ரஶேஷேண விபா⁴தி யத்ர ।
ஸ்வப்னே து பு³த்³தி⁴: ஸ்வயமேவ ஜாக்³ரத்
காலீனநானாவித⁴வாஸனாபி⁴: ॥ 98॥
கர்த்ராதி³பா⁴வம் ப்ரதிபத்³ய ராஜதே
யத்ர ஸ்வயம் பா⁴தி ஹ்யயம் பராத்மா । (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்வயஞ்ஜ்யோதிரயம்)
தீ⁴மாத்ரகோபாதி⁴ரஶேஷஸாக்ஷீ
ந லிப்யதே தத்க்ருதகர்மலேஶை: । கர்மலேபை:
யஸ்மாத³ஸங்க³ஸ்தத ஏவ கர்மபி⁴:
ந லிப்யதே கிஞ்சிது³பாதி⁴னா க்ருதை: ॥ 99॥
ஸர்வவ்யாப்ருதிகரணம் லிங்க³மித³ம் ஸ்யாச்சிதா³த்மன: பும்ஸ: ।
வாஸ்யாதி³கமிவ தக்ஷ்ணஸ்தேனைவாத்மா ப⁴வத்யஸங்கோ³யம் ॥ 1௦௦॥
அன்த⁴த்வமன்த³த்வபடுத்வத⁴ர்மா:
ஸௌகு³ண்யவைகு³ண்யவஶாத்³தி⁴ சக்ஷுஷ: ।
பா³தி⁴ர்யமூகத்வமுகா²ஸ்ததை²வ
ஶ்ரோத்ராதி³த⁴ர்மா ந து வேத்துராத்மன: ॥ 1௦1॥
உச்ச்²வாஸனி:ஶ்வாஸவிஜ்ரும்ப⁴ணக்ஷு-
த்ப்ரஸ்யன்த³னாத்³யுத்க்ரமணாதி³கா: க்ரியா: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரஸ்பன்த³னாத்³ய்)
ப்ராணாதி³கர்மாணி வத³ன்தி தஜ்ஞா: (பாட²பே⁴த:³ – தஜ்ஜ்ஞா:)
ப்ராணஸ்ய த⁴ர்மாவஶனாபிபாஸே ॥ 1௦2॥
அன்த:கரணமேதேஷு சக்ஷுராதி³ஷு வர்ஷ்மணி ।
அஹமித்யபி⁴மானேன திஷ்ட²த்யாபா⁴ஸதேஜஸா ॥ 1௦3॥
அஹங்கார: ஸ விஜ்ஞேய: கர்தா போ⁴க்தாபி⁴மான்யயம் ।
ஸத்த்வாதி³கு³ணயோகே³ன சாவஸ்தா²த்ரயமஶ்னுதே ॥ 1௦4॥ (பாட²பே⁴த:³ – யோகே³னாவஸ்தா²த்ரிதயம்ஶ்னுதே)
விஷயாணாமானுகூல்யே ஸுகீ² து³:கீ² விபர்யயே ।
ஸுக²ம் து³:க²ம் ச தத்³த⁴ர்ம: ஸதா³னந்த³ஸ்ய நாத்மன: ॥ 1௦5॥
ஆத்மார்த²த்வேன ஹி ப்ரேயான்விஷயோ ந ஸ்வத: ப்ரிய: ।
ஸ்வத ஏவ ஹி ஸர்வேஷாமாத்மா ப்ரியதமோ யத: ।
தத ஆத்மா ஸதா³னந்தோ³ நாஸ்ய து³:க²ம் கதா³சன ॥ 1௦6॥
யத்ஸுஷுப்தௌ நிர்விஷய ஆத்மானந்தோ³னுபூ⁴யதே ।
ஶ்ருதி: ப்ரத்யக்ஷமைதிஹ்யமனுமானம் ச ஜாக்³ரதி ॥ 1௦7॥
அவ்யக்தனாம்னீ பரமேஶஶக்தி:
அனாத்³யவித்³யா த்ரிகு³ணாத்மிகா பரா ।
கார்யானுமேயா ஸுதி⁴யைவ மாயா
யயா ஜக³த்ஸர்வமித³ம் ப்ரஸூயதே ॥ 1௦8॥
ஸன்னாப்யஸன்னாப்யுப⁴யாத்மிகா நோ
பி⁴ன்னாப்யபி⁴ன்னாப்யுப⁴யாத்மிகா நோ ।
ஸாங்கா³ப்யனங்கா³ ஹ்யுப⁴யாத்மிகா நோ (பாட²பே⁴த:³ – அனங்கா³ப்யுப⁴யாத்மிகா)
மஹாத்³பு⁴தானிர்வசனீயரூபா ॥ 1௦9॥
ஶுத்³தா⁴த்³வயப்³ரஹ்மவிபோ³த⁴னாஶ்யா
ஸர்பப்⁴ரமோ ரஜ்ஜுவிவேகதோ யதா² ।
ரஜஸ்தம:ஸத்த்வமிதி ப்ரஸித்³தா⁴
கு³ணாஸ்ததீ³யா: ப்ரதி²தை: ஸ்வகார்யை: ॥ 11௦॥
விக்ஷேபஶக்தீ ரஜஸ: க்ரியாத்மிகா
யத: ப்ரவ்ருத்தி: ப்ரஸ்ருதா புராணீ ।
ராகா³த³யோஸ்யா: ப்ரப⁴வன்தி நித்யம்
து³:கா²த³யோ யே மனஸோ விகாரா: ॥ 111॥
காம: க்ரோதோ⁴ லோப⁴த³ம்பா⁴த்³யஸூயா (பாட²பே⁴த:³ – லோப⁴த³ம்பா⁴ப்⁴யஸூயா)
அஹங்காரேர்ஷ்யாமத்ஸராத்³யாஸ்து கோ⁴ரா: ।
த⁴ர்மா ஏதே ராஜஸா: பும்ப்ரவ்ருத்தி-
ர்யஸ்மாதே³ஷா தத்³ரஜோ ப³ன்த⁴ஹேது: ॥ 112॥ (பாட²பே⁴த:³ – யஸ்மாதே³தத்தத்³ரஜோ)
ஏஷாவ்ருதிர்னாம தமோகு³ணஸ்ய
ஶக்திர்மயா வஸ்த்வவபா⁴ஸதேன்யதா² । ஶக்திர்யயா
ஸைஷா நிதா³னம் புருஷஸ்ய ஸம்ஸ்ருதே:
விக்ஷேபஶக்தே: ப்ரவணஸ்ய ஹேது: ॥ 113॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரஸரஸ்ய)
ப்ரஜ்ஞாவானபி பண்டி³தோபி சதுரோப்யத்யன்தஸூக்ஷ்மாத்மத்³ருக்³- (பாட²பே⁴த:³ – ஸூக்ஷ்மார்த²த்³ருக்³)
வ்யாலீட⁴ஸ்தமஸா ந வேத்தி ப³ஹுதா⁴ ஸம்போ³தி⁴தோபி ஸ்பு²டம் ।
ப்⁴ரான்த்யாரோபிதமேவ ஸாது⁴ கலயத்யாலம்ப³தே தத்³கு³ணான்
ஹன்தாஸௌ ப்ரப³லா து³ரன்ததமஸ: ஶக்திர்மஹத்யாவ்ருதி: ॥ 114॥
அபா⁴வனா வா விபரீதபா⁴வனா- (பாட²பே⁴த:³ – விபரீதபா⁴வனா)
ஸம்பா⁴வனா விப்ரதிபத்திரஸ்யா: ।
ஸம்ஸர்க³யுக்தம் ந விமுஞ்சதி த்⁴ருவம்
விக்ஷேபஶக்தி: க்ஷபயத்யஜஸ்ரம் ॥ 115॥
அஜ்ஞானமாலஸ்யஜட³த்வனித்³ரா-
ப்ரமாத³மூட⁴த்வமுகா²ஸ்தமோகு³ணா: ।
ஏதை: ப்ரயுக்தோ ந ஹி வேத்தி கிஞ்சித்
நித்³ராலுவத்ஸ்தம்ப⁴வதே³வ திஷ்ட²தி ॥ 116॥
ஸத்த்வம் விஶுத்³த⁴ம் ஜலவத்ததா²பி
தாப்⁴யாம் மிலித்வா ஸரணாய கல்பதே ।
யத்ராத்மபி³ம்ப:³ ப்ரதிபி³ம்பி³த: ஸன்
ப்ரகாஶயத்யர்க இவாகி²லம் ஜட³ம் ॥ 117॥
மிஶ்ரஸ்ய ஸத்த்வஸ்ய ப⁴வன்தி த⁴ர்மா:
த்வமானிதாத்³யா நியமா யமாத்³யா: ।
ஶ்ரத்³தா⁴ ச ப⁴க்திஶ்ச முமுக்ஷுதா ச
தை³வீ ச ஸம்பத்திரஸன்னிவ்ருத்தி: ॥ 118॥
விஶுத்³த⁴ஸத்த்வஸ்ய கு³ணா: ப்ரஸாத:³
ஸ்வாத்மானுபூ⁴தி: பரமா ப்ரஶான்தி: ।
த்ருப்தி: ப்ரஹர்ஷ: பரமாத்மனிஷ்டா²
யயா ஸதா³னந்த³ரஸம் ஸம்ருச்ச²தி ॥ 119॥
அவ்யக்தமேதத்த்ரிகு³ணைர்னிருக்தம்
தத்காரணம் நாம ஶரீரமாத்மன: ।
ஸுஷுப்திரேதஸ்ய விப⁴க்த்யவஸ்தா²
ப்ரலீனஸர்வேன்த்³ரியபு³த்³தி⁴வ்ருத்தி: ॥ 12௦॥
ஸர்வப்ரகாரப்ரமிதிப்ரஶான்தி:
பீ³ஜாத்மனாவஸ்தி²திரேவ பு³த்³தே⁴: ।
ஸுஷுப்திரேதஸ்ய கில ப்ரதீதி: (பாட²பே⁴த:³ – ஸுஷுப்திரத்ராஸ்ய)
கிஞ்சின்ன வேத்³மீதி ஜக³த்ப்ரஸித்³தே⁴: ॥ 121॥
தே³ஹேன்த்³ரியப்ராணமனோஹமாத³ய:
ஸர்வே விகாரா விஷயா: ஸுகா²த³ய: ।
வ்யோமாதி³பூ⁴தான்யகி²லம் ச விஶ்வம்
அவ்யக்தபர்யன்தமித³ம் ஹ்யனாத்மா ॥ 122॥
மாயா மாயாகார்யம் ஸர்வம் மஹதா³தி³தே³ஹபர்யன்தம் ।
அஸதி³த³மனாத்மதத்த்வம் வித்³தி⁴ த்வம் மருமரீசிகாகல்பம் ॥ 123॥
அத² தே ஸம்ப்ரவக்ஷ்யாமி ஸ்வரூபம் பரமாத்மன: ।
யத்³விஜ்ஞாய நரோ ப³ன்தா⁴ன்முக்த: கைவல்யமஶ்னுதே ॥ 124॥
அஸ்தி கஶ்சித்ஸ்வயம் நித்யமஹம்ப்ரத்யயலம்ப³ன: ।
அவஸ்தா²த்ரயஸாக்ஷீ ஸன்பஞ்சகோஶவிலக்ஷண: ॥ 125॥
யோ விஜானாதி ஸகலம் ஜாக்³ரத்ஸ்வப்னஸுஷுப்திஷு ।
பு³த்³தி⁴தத்³வ்ருத்திஸத்³பா⁴வமபா⁴வமஹமித்யயம் ॥ 126॥
ய: பஶ்யதி ஸ்வயம் ஸர்வம் யம் ந பஶ்யதி கஶ்சன । (பாட²பே⁴த:³ – கிஞ்சன)
யஶ்சேதயதி பு³த்³த்⁴யாதி³ ந தத்³யம் சேதயத்யயம் ॥ 127॥
யேன விஶ்வமித³ம் வ்யாப்தம் யம் ந வ்யாப்னோதி கிஞ்சன ।
ஆபா⁴ரூபமித³ம் ஸர்வம் யம் பா⁴ன்தமனுபா⁴த்யயம் ॥ 128॥
யஸ்ய ஸன்னிதி⁴மாத்ரேண தே³ஹேன்த்³ரியமனோதி⁴ய: ।
விஷயேஷு ஸ்வகீயேஷு வர்தன்தே ப்ரேரிதா இவ ॥ 129॥
அஹங்காராதி³தே³ஹான்தா விஷயாஶ்ச ஸுகா²த³ய: ।
வேத்³யன்தே க⁴டவத்³யேன நித்யபோ³த⁴ஸ்வரூபிணா ॥ 13௦॥
ஏஷோன்தராத்மா புருஷ: புராணோ
நிரன்தராக²ண்ட³ஸுகா²னுபூ⁴தி: ।
ஸதை³கரூப: ப்ரதிபோ³த⁴மாத்ரோ
யேனேஷிதா வாக³ஸவஶ்சரன்தி ॥ 131॥
அத்ரைவ ஸத்த்வாத்மனி தீ⁴கு³ஹாயாம்
அவ்யாக்ருதாகாஶ உஶத்ப்ரகாஶ: । (பாட²பே⁴த:³ – உருப்ரகாஶ:)
ஆகாஶ உச்சை ரவிவத்ப்ரகாஶதே
ஸ்வதேஜஸா விஶ்வமித³ம் ப்ரகாஶயன் ॥ 132॥
ஜ்ஞாதா மனோஹங்க்ருதிவிக்ரியாணாம்
தே³ஹேன்த்³ரியப்ராணக்ருதக்ரியாணாம் ।
அயோக்³னிவத்தானநுவர்தமானோ
ந சேஷ்டதே நோ விகரோதி கிஞ்சன ॥ 133॥
ந ஜாயதே நோ ம்ரியதே ந வர்த⁴தே
ந க்ஷீயதே நோ விகரோதி நித்ய: ।
விலீயமானேபி வபுஷ்யமுஷ்மி-
ந்ன லீயதே கும்ப⁴ இவாம்ப³ரம் ஸ்வயம் ॥ 134॥
ப்ரக்ருதிவிக்ருதிபி⁴ன்ன: ஶுத்³த⁴போ³த⁴ஸ்வபா⁴வ:
ஸத³ஸதி³த³மஶேஷம் பா⁴ஸயன்னிர்விஶேஷ: ।
விலஸதி பரமாத்மா ஜாக்³ரதா³தி³ஷ்வவஸ்தா²-
ஸ்வஹமஹமிதி ஸாக்ஷாத்ஸாக்ஷிரூபேண பு³த்³தே⁴: ॥ 135॥
நியமிதமனஸாமும் த்வம் ஸ்வமாத்மானமாத்ம-
ந்யயமஹமிதி ஸாக்ஷாத்³வித்³தி⁴ பு³த்³தி⁴ப்ரஸாதா³த் ।
ஜனிமரணதரங்கா³பாரஸம்ஸாரஸின்து⁴ம்
ப்ரதர ப⁴வ க்ருதார்தோ² ப்³ரஹ்மரூபேண ஸம்ஸ்த:² ॥ 136॥
அத்ரானாத்மன்யஹமிதி மதிர்ப³ன்த⁴ ஏஷோஸ்ய பும்ஸ:
ப்ராப்தோஜ்ஞானாஜ்ஜனநமரணக்லேஶஸம்பாதஹேது: ।
யேனைவாயம் வபுரித³மஸத்ஸத்யமித்யாத்மபு³த்³த்⁴யா
புஷ்யத்யுக்ஷத்யவதி விஷயைஸ்தன்துபி⁴: கோஶக்ருத்³வத் ॥ 137॥
அதஸ்மிம்ஸ்தத்³பு³த்³தி⁴: ப்ரப⁴வதி விமூட⁴ஸ்ய தமஸா
விவேகாபா⁴வாத்³வை ஸ்பு²ரதி பு⁴ஜகே³ ரஜ்ஜுதி⁴ஷணா ।
ததோனர்த²வ்ராதோ நிபததி ஸமாதா³துரதி⁴க:
ததோ யோஸத்³க்³ராஹ: ஸ ஹி ப⁴வதி ப³ன்த:⁴ ஶருணு ஸகே² ॥ 138॥
அக²ண்ட³னித்யாத்³வயபோ³த⁴ஶக்த்யா
ஸ்பு²ரன்தமாத்மானமனந்தவைப⁴வம் ।
ஸமாவ்ருணோத்யாவ்ருதிஶக்திரேஷா
தமோமயீ ராஹுரிவார்கபி³ம்ப³ம் ॥ 139॥
திரோபூ⁴தே ஸ்வாத்மன்யமலதரதேஜோவதி புமான்
அனாத்மானம் மோஹாத³ஹமிதி ஶரீரம் கலயதி ।
தத: காமக்ரோத⁴ப்ரப்⁴ருதிபி⁴ரமும் ப³ன்த⁴னகு³ணை: (பாட²பே⁴த:³ – ப³ன்த⁴ககு³ணை:)
பரம் விக்ஷேபாக்²யா ரஜஸ உருஶக்திர்வ்யத²யதி ॥ 14௦॥
மஹாமோஹக்³ராஹக்³ரஸனக³லிதாத்மாவக³மனோ
தி⁴யோ நானாவஸ்தா²ம் ஸ்வயமபி⁴னயம்ஸ்தத்³கு³ணதயா । (பாட²பே⁴த:³ – நானாவஸ்தா²:)
அபாரே ஸம்ஸாரே விஷயவிஷபூரே ஜலனிதௌ⁴
நிமஜ்யோன்மஜ்யாயம் ப்⁴ரமதி குமதி: குத்ஸிதக³தி: ॥ 141॥
பா⁴னுப்ரபா⁴ஸஞ்ஜனிதாப்⁴ரபங்க்தி:
பா⁴னும் திரோதா⁴ய விஜ்ரும்ப⁴தே யதா² ।
ஆத்மோதி³தாஹங்க்ருதிராத்மதத்த்வம்
ததா² திரோதா⁴ய விஜ்ரும்ப⁴தே ஸ்வயம் ॥ 142॥
கவலிததி³னநாதே² து³ர்தி³னே ஸான்த்³ரமேகை⁴:
வ்யத²யதி ஹிமஜ²ஞ்ஜா²வாயுருக்³ரோ யதை²தான் ।
அவிரததமஸாத்மன்யாவ்ருதே மூட⁴பு³த்³தி⁴ம்
க்ஷபயதி ப³ஹுது³:கை²ஸ்தீவ்ரவிக்ஷேபஶக்தி: ॥ 143॥
ஏதாப்⁴யாமேவ ஶக்திப்⁴யாம் ப³ன்த:⁴ பும்ஸ: ஸமாக³த: ।
யாப்⁴யாம் விமோஹிதோ தே³ஹம் மத்வாத்மானம் ப்⁴ரமத்யயம் ॥ 144॥
பீ³ஜம் ஸம்ஸ்ருதிபூ⁴மிஜஸ்ய து தமோ தே³ஹாத்மதீ⁴ரங்குரோ
ராக:³ பல்லவமம்பு³ கர்ம து வபு: ஸ்கன்தோ⁴ஸவ: ஶாகி²கா: ।
அக்³ராணீன்த்³ரியஸம்ஹதிஶ்ச விஷயா: புஷ்பாணி து³:க²ம் ப²லம்
நானாகர்மஸமுத்³ப⁴வம் ப³ஹுவித⁴ம் போ⁴க்தாத்ர ஜீவ: க²க:³ ॥ 145॥
அஜ்ஞானமூலோயமனாத்மப³ன்தோ⁴
நைஸர்கி³கோனாதி³ரனந்த ஈரித: ।
ஜன்மாப்யயவ்யாதி⁴ஜராதி³து³:க-²
ப்ரவாஹபாதம் ஜனயத்யமுஷ்ய ॥ 146॥
நாஸ்த்ரைர்ன ஶஸ்த்ரைரனிலேன வஹ்னினா
சே²த்தும் ந ஶக்யோ ந ச கர்மகோடிபி⁴: ।
விவேகவிஜ்ஞானமஹாஸினா வினா
தா⁴து: ப்ரஸாதே³ன ஶிதேன மஞ்ஜுனா ॥ 147॥
ஶ்ருதிப்ரமாணைகமதே: ஸ்வத⁴ர்ம
நிஷ்டா² தயைவாத்மவிஶுத்³தி⁴ரஸ்ய ।
விஶுத்³த⁴பு³த்³தே⁴: பரமாத்மவேத³னம்
தேனைவ ஸம்ஸாரஸமூலனாஶ: ॥ 148॥
கோஶைரன்னமயாத்³யை: பஞ்சபி⁴ராத்மா ந ஸம்வ்ருதோ பா⁴தி ।
நிஜஶக்திஸமுத்பன்னை: ஶைவாலபடலைரிவாம்பு³ வாபீஸ்த²ம் ॥ 149॥
தச்சை²வாலாபனயே ஸம்யக் ஸலிலம் ப்ரதீயதே ஶுத்³த⁴ம் ।
த்ருஷ்ணாஸன்தாபஹரம் ஸத்³ய: ஸௌக்²யப்ரத³ம் பரம் பும்ஸ: ॥ 15௦॥
பஞ்சானாமபி கோஶானாமபவாதே³ விபா⁴த்யயம் ஶுத்³த:⁴ ।
நித்யானந்தை³கரஸ: ப்ரத்யக்³ரூப: பர: ஸ்வயஞ்ஜ்யோதி: ॥ 151॥
ஆத்மானாத்மவிவேக: கர்தவ்யோ ப³ன்த⁴முக்தயே விது³ஷா ।
தேனைவானந்தீ³ ப⁴வதி ஸ்வம் விஜ்ஞாய ஸச்சிதா³னந்த³ம் ॥ 152॥
முஞ்ஜாதி³ஷீகாமிவ த்³ருஶ்யவர்கா³த்
ப்ரத்யஞ்சமாத்மானமஸங்க³மக்ரியம் ।
விவிச்ய தத்ர ப்ரவிலாப்ய ஸர்வம்
ததா³த்மனா திஷ்ட²தி ய: ஸ முக்த: ॥ 153॥
தே³ஹோயமன்னப⁴வனோன்னமயஸ்து கோஶ- (பாட²பே⁴த:³ – கோஶோ)
ஶ்சான்னேன ஜீவதி வினஶ்யதி தத்³விஹீன: । (பாட²பே⁴த:³ – ஹ்யன்னேன)
த்வக்சர்மமாம்ஸருதி⁴ராஸ்தி²புரீஷராஶி-
ர்னாயம் ஸ்வயம் ப⁴விதுமர்ஹதி நித்யஶுத்³த:⁴ ॥ 154॥
பூர்வம் ஜனேரதி⁴ம்ருதேரபி நாயமஸ்தி (பாட²பே⁴த:³ – ஜனேரபிம்ருதேரத)²
ஜாதக்ஷண: க்ஷணகு³ணோனியதஸ்வபா⁴வ: ।
நைகோ ஜட³ஶ்ச க⁴டவத்பரித்³ருஶ்யமான:
ஸ்வாத்மா கத²ம் ப⁴வதி பா⁴வவிகாரவேத்தா ॥ 155॥
பாணிபாதா³தி³மான்தே³ஹோ நாத்மா வ்யங்கே³பி ஜீவனாத் ।
தத்தச்ச²க்தேரனாஶாச்ச ந நியம்யோ நியாமக: ॥ 156॥
தே³ஹதத்³த⁴ர்மதத்கர்மதத³வஸ்தா²தி³ஸாக்ஷிண: ।
ஸத ஏவ ஸ்வத:ஸித்³த⁴ம் தத்³வைலக்ஷண்யமாத்மன: ॥ 157॥
ஶல்யராஶிர்மாம்ஸலிப்தோ மலபூர்ணோதிகஶ்மல: ।
கத²ம் ப⁴வேத³யம் வேத்தா ஸ்வயமேதத்³விலக்ஷண: ॥ 158॥
த்வங்மாம்ஸமேதோ³ஸ்தி²புரீஷராஶா-
வஹம்மதிம் மூடஜ⁴ன: கரோதி ।
விலக்ஷணம் வேத்தி விசாரஶீலோ
நிஜஸ்வரூபம் பரமார்த²பூ⁴தம் ॥ 159॥
தே³ஹோஹமித்யேவ ஜட³ஸ்ய பு³த்³தி⁴:
தே³ஹே ச ஜீவே விது³ஷஸ்த்வஹன்தீ⁴: ।
விவேகவிஜ்ஞானவதோ மஹாத்மனோ
ப்³ரஹ்மாஹமித்யேவ மதி: ஸதா³த்மனி ॥ 16௦॥
அத்ராத்மபு³த்³தி⁴ம் த்யஜ மூட⁴பு³த்³தே⁴
த்வங்மாம்ஸமேதோ³ஸ்தி²புரீஷராஶௌ ।
ஸர்வாத்மனி ப்³ரஹ்மணி நிர்விகல்பே
குருஷ்வ ஶான்திம் பரமாம் பஜ⁴ஸ்வ ॥ 161॥
தே³ஹேன்த்³ரியாதா³வஸதி ப்⁴ரமோதி³தாம்
வித்³வானஹன்தாம் ந ஜஹாதி யாவத் ।
தாவன்ன தஸ்யாஸ்தி விமுக்திவார்தா-
ப்யஸ்த்வேஷ வேதா³ன்தனயான்தத³ர்ஶீ ॥ 162॥
சா²யாஶரீரே ப்ரதிபி³ம்ப³கா³த்ரே
யத்ஸ்வப்னதே³ஹே ஹ்ருதி³ கல்பிதாங்கே³ ।
யதா²த்மபு³த்³தி⁴ஸ்தவ நாஸ்தி காசி-
ஜ்ஜீவச்ச²ரீரே ச ததை²வ மாஸ்து ॥ 163॥
தே³ஹாத்மதீ⁴ரேவ ந்ருணாமஸத்³தி⁴யாம்
ஜன்மாதி³து³:க²ப்ரப⁴வஸ்ய பீ³ஜம் ।
யதஸ்ததஸ்த்வம் ஜஹி தாம் ப்ரயத்னாத்
த்யக்தே து சித்தே ந புனர்ப⁴வாஶா ॥ 164॥
கர்மேன்த்³ரியை: பஞ்சபி⁴ரஞ்சிதோயம்
ப்ராணோ ப⁴வேத்ப்ராணமயஸ்து கோஶ: ॥
யேனாத்மவானந்னமயோனுபூர்ண:
ப்ரவர்ததேஸௌ ஸகலக்ரியாஸு ॥ 165॥
நைவாத்மாபி ப்ராணமயோ வாயுவிகாரோ (பாட²பே⁴த:³ – நைவாத்மாயம்)
க³ன்தாக³ன்தா வாயுவத³ன்தர்ப³ஹிரேஷ: ।
யஸ்மாத்கிஞ்சித்க்வாபி ந வேத்தீஷ்டமனிஷ்டம்
ஸ்வம் வான்யம் வா கிஞ்சன நித்யம் பரதன்த்ர: ॥ 166॥
ஜ்ஞானேன்த்³ரியாணி ச மனஶ்ச மனோமய: ஸ்யாத்
கோஶோ மமாஹமிதி வஸ்துவிகல்பஹேது: ।
ஸஞ்ஜ்ஞாதி³பே⁴த³கலனாகலிதோ ப³லீயாம்-
ஸ்தத்பூர்வகோஶமபி⁴பூர்ய விஜ்ரும்ப⁴தே ய: ॥ 167॥ (பாட²பே⁴த:³ – அனுபூர்ய)
பஞ்சேன்த்³ரியை: பஞ்சபி⁴ரேவ ஹோத்ருபி⁴:
ப்ரசீயமானோ விஷயாஜ்யதா⁴ரயா ।
ஜாஜ்வல்யமானோ ப³ஹுவாஸனேன்த⁴னை:
மனோமயாக்³னிர்த³ஹதி ப்ரபஞ்சம் ॥ 168॥ (பாட²பே⁴த:³ – மனோமயோக்³னிர்த³ஹதி)
ந ஹ்யஸ்த்யவித்³யா மனஸோதிரிக்தா
மனோ ஹ்யவித்³யா ப⁴வப³ன்த⁴ஹேது: ।
தஸ்மின்வினஷ்டே ஸகலம் வினஷ்டம்
விஜ்ரும்பி⁴தேஸ்மின்ஸகலம் விஜ்ரும்ப⁴தே ॥ 169॥
ஸ்வப்னேர்த²ஶூன்யே ஸ்ருஜதி ஸ்வஶக்த்யா
போ⁴க்த்ராதி³விஶ்வம் மன ஏவ ஸர்வம் ।
ததை²வ ஜாக்³ரத்யபி நோ விஶேஷ:
தத்ஸர்வமேதன்மனஸோ விஜ்ரும்ப⁴ணம் ॥ 17௦॥
ஸுஷுப்திகாலே மனஸி ப்ரலீனே
நைவாஸ்தி கிஞ்சித்ஸகலப்ரஸித்³தே⁴: ।
அதோ மன:கல்பித ஏவ பும்ஸ:
ஸம்ஸார ஏதஸ்ய ந வஸ்துதோஸ்தி ॥ 171॥
வாயுனானீயதே மேக:⁴ புனஸ்தேனைவ நீயதே । (பாட²பே⁴த:³ – வாயுனா நீயதே மேக:⁴ புனஸ்தேனைவ லீயதே)
மனஸா கல்ப்யதே ப³ன்தோ⁴ மோக்ஷஸ்தேனைவ கல்ப்யதே ॥ 172॥
தே³ஹாதி³ஸர்வவிஷயே பரிகல்ப்ய ராக³ம்
ப³த்⁴னாதி தேன புருஷம் பஶுவத்³கு³ணேன ।
வைரஸ்யமத்ர விஷவத் ஸுவிதா⁴ய பஶ்சாத்³
ஏனம் விமோசயதி தன்மன ஏவ ப³ன்தா⁴த் ॥ 173॥
தஸ்மான்மன: காரணமஸ்ய ஜன்தோ:
ப³ன்த⁴ஸ்ய மோக்ஷஸ்ய ச வா விதா⁴னே ।
ப³ன்த⁴ஸ்ய ஹேதுர்மலினம் ரஜோகு³ணை:
மோக்ஷஸ்ய ஶுத்³த⁴ம் விரஜஸ்தமஸ்கம் ॥ 174॥
விவேகவைராக்³யகு³ணாதிரேகா-
ச்சு²த்³த⁴த்வமாஸாத்³ய மனோ விமுக்த்யை ।
ப⁴வத்யதோ பு³த்³தி⁴மதோ முமுக்ஷோ-
ஸ்தாப்⁴யாம் த்³ருடா⁴ப்⁴யாம் ப⁴விதவ்யமக்³ரே ॥ 175॥
மனோ நாம மஹாவ்யாக்⁴ரோ விஷயாரண்யபூ⁴மிஷு ।
சரத்யத்ர ந க³ச்ச²ன்து ஸாத⁴வோ யே முமுக்ஷவ: ॥ 176॥
மன: ப்ரஸூதே விஷயானஶேஷான்
ஸ்தூ²லாத்மனா ஸூக்ஷ்மதயா ச போ⁴க்து: ।
ஶரீரவர்ணாஶ்ரமஜாதிபே⁴தா³ன்
கு³ணக்ரியாஹேதுப²லானி நித்யம் ॥ 177॥
அஸங்க³சித்³ரூபமமும் விமோஹ்ய
தே³ஹேன்த்³ரியப்ராணகு³ணைர்னிப³த்³த்⁴ய ।
அஹம்மமேதி ப்⁴ரமயத்யஜஸ்ரம்
மன: ஸ்வக்ருத்யேஷு ப²லோபபு⁴க்திஷு ॥ 178॥
அத்⁴யாஸதோ³ஷாத்புருஷஸ்ய ஸம்ஸ்ருதி: (பாட²பே⁴த:³ – அத்⁴யாஸயோகா³த்)
அத்⁴யாஸப³ன்த⁴ஸ்த்வமுனைவ கல்பித: ।
ரஜஸ்தமோதோ³ஷவதோவிவேகினோ
ஜன்மாதி³து³:க²ஸ்ய நிதா³னமேதத் ॥ 179॥
அத: ப்ராஹுர்மனோவித்³யாம் பண்டி³தாஸ்தத்த்வத³ர்ஶின: ।
யேனைவ ப்⁴ராம்யதே விஶ்வம் வாயுனேவாப்⁴ரமண்ட³லம் ॥ 18௦॥
தன்மன:ஶோத⁴னம் கார்யம் ப்ரயத்னேன முமுக்ஷுணா ।
விஶுத்³தே⁴ ஸதி சைதஸ்மின்முக்தி: கரப²லாயதே ॥ 181॥
மோக்ஷைகஸக்த்யா விஷயேஷு ராக³ம்
நிர்மூல்ய ஸன்ன்யஸ்ய ச ஸர்வகர்ம ।
ஸச்ச்²ரத்³த⁴யா ய: ஶ்ரவணாதி³னிஷ்டோ²
ரஜ:ஸ்வபா⁴வம் ஸ து⁴னோதி பு³த்³தே⁴: ॥ 182॥
மனோமயோ நாபி ப⁴வேத்பராத்மா
ஹ்யாத்³யன்தவத்த்வாத்பரிணாமிபா⁴வாத் ।
து³:கா²த்மகத்வாத்³விஷயத்வஹேதோ:
த்³ரஷ்டா ஹி த்³ருஶ்யாத்மதயா ந த்³ருஷ்ட: ॥ 183॥
பு³த்³தி⁴ர்பு³த்³தீ⁴ன்த்³ரியை: ஸார்த⁴ம் ஸவ்ருத்தி: கர்த்ருலக்ஷண: ।
விஜ்ஞானமயகோஶ: ஸ்யாத்பும்ஸ: ஸம்ஸாரகாரணம் ॥ 184॥
அனுவ்ரஜச்சித்ப்ரதிபி³ம்ப³ஶக்தி:
விஜ்ஞானஸஞ்ஜ்ஞ: ப்ரக்ருதேர்விகார: ।
ஜ்ஞானக்ரியாவானஹமித்யஜஸ்ரம்
தே³ஹேன்த்³ரியாதி³ஷ்வபி⁴மன்யதே ப்⁴ருஶம் ॥ 185॥
அனாதி³காலோயமஹம்ஸ்வபா⁴வோ
ஜீவ: ஸமஸ்தவ்யவஹாரவோடா⁴ ।
கரோதி கர்மாண்யபி பூர்வவாஸன: (பாட²பே⁴த:³ – கர்மாண்யனு)
புண்யான்யபுண்யானி ச தத்ப²லானி ॥ 186॥
பு⁴ங்க்தே விசித்ராஸ்வபி யோனிஷு வ்ரஜ-
ந்னாயாதி நிர்யாத்யத⁴ ஊர்த்⁴வமேஷ: ।
அஸ்யைவ விஜ்ஞானமயஸ்ய ஜாக்³ரத்-
ஸ்வப்னாத்³யவஸ்தா²: ஸுக²து³:க²போ⁴க:³ ॥ 187॥
தே³ஹாதி³னிஷ்டா²ஶ்ரமத⁴ர்மகர்ம-
கு³ணாபி⁴மான: ஸததம் மமேதி ।
விஜ்ஞானகோஶோயமதிப்ரகாஶ:
ப்ரக்ருஷ்டஸான்னித்⁴யவஶாத்பராத்மன: ।
அதோ ப⁴வத்யேஷ உபாதி⁴ரஸ்ய
யதா³த்மதீ⁴: ஸம்ஸரதி ப்⁴ரமேண ॥ 188॥
யோயம் விஜ்ஞானமய: ப்ராணேஷு ஹ்ருதி³ ஸ்பு²ரத்யயம் ஜ்யோதி: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்பு²ரத்ஸ்வயஞ்ஜ்யோதி:)
கூடஸ்த:² ஸன்னாத்மா கர்தா போ⁴க்தா ப⁴வத்யுபாதி⁴ஸ்த:² ॥ 189॥
ஸ்வயம் பரிச்சே²த³முபேத்ய பு³த்³தே⁴:
தாதா³த்ம்யதோ³ஷேண பரம் ம்ருஷாத்மன: ।
ஸர்வாத்மக: ஸன்னபி வீக்ஷதே ஸ்வயம்
ஸ்வத: ப்ருத²க்த்வேன ம்ருதோ³ க⁴டானிவ ॥ 19௦॥
உபாதி⁴ஸம்ப³ன்த⁴வஶாத்பராத்மா
ஹ்யுபாதி⁴த⁴ர்மானநுபா⁴தி தத்³கு³ண: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்யுபாதி⁴)
அயோவிகாரானவிகாரிவஹ்னிவத்
ஸதை³கரூபோபி பர: ஸ்வபா⁴வாத் ॥ 191॥
ஶிஷ்ய உவாச ।
ப்⁴ரமேணாப்யன்யதா² வாஸ்து ஜீவபா⁴வ: பராத்மன: ।
தது³பாதே⁴ரனாதி³த்வான்னானாதே³ர்னாஶ இஷ்யதே ॥ 192॥
அதோஸ்ய ஜீவபா⁴வோபி நித்யா ப⁴வதி ஸம்ஸ்ருதி: ।
ந நிவர்தேத தன்மோக்ஷ: கத²ம் மே ஶ்ரீகு³ரோ வத³ ॥ 193॥
ஶ்ரீகு³ருருவாச ।
ஸம்யக்ப்ருஷ்டம் த்வயா வித்³வன்ஸாவதா⁴னேன தச்ச்²ருணு ।
ப்ராமாணிகீ ந ப⁴வதி ப்⁴ரான்த்யா மோஹிதகல்பனா ॥ 194॥
ப்⁴ரான்திம் வினா த்வஸங்க³ஸ்ய நிஷ்க்ரியஸ்ய நிராக்ருதே: ।
ந க⁴டேதார்த²ஸம்ப³ன்தோ⁴ நப⁴ஸோ நீலதாதி³வத் ॥ 195॥
ஸ்வஸ்ய த்³ரஷ்டுர்னிர்கு³ணஸ்யாக்ரியஸ்ய
ப்ரத்யக்³போ³தா⁴னந்த³ரூபஸ்ய பு³த்³தே⁴: ।
ப்⁴ரான்த்யா ப்ராப்தோ ஜீவபா⁴வோ ந ஸத்யோ
மோஹாபாயே நாஸ்த்யவஸ்துஸ்வபா⁴வாத் ॥ 196॥
யாவத்³ப்⁴ரான்திஸ்தாவதே³வாஸ்ய ஸத்தா
மித்²யாஜ்ஞானோஜ்ஜ்ரும்பி⁴தஸ்ய ப்ரமாதா³த் ।
ரஜ்ஜ்வாம் ஸர்போ ப்⁴ரான்திகாலீன ஏவ
ப்⁴ரான்தேர்னாஶே நைவ ஸர்போபி தத்³வத் ॥ 197॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸர்போஸ்தி)
அனாதி³த்வமவித்³யாயா: கார்யஸ்யாபி ததே²ஷ்யதே ।
உத்பன்னாயாம் து வித்³யாயாமாவித்³யகமனாத்³யபி ॥ 198॥
ப்ரபோ³தே⁴ ஸ்வப்னவத்ஸர்வம் ஸஹமூலம் வினஶ்யதி ।
அனாத்³யபீத³ம் நோ நித்யம் ப்ராக³பா⁴வ இவ ஸ்பு²டம் ॥ 199॥
அனாதே³ரபி வித்⁴வம்ஸ: ப்ராக³பா⁴வஸ்ய வீக்ஷித: ।
யத்³பு³த்³த்⁴யுபாதி⁴ஸம்ப³ன்தா⁴த்பரிகல்பிதமாத்மனி ॥ 2௦௦॥
ஜீவத்வம் ந ததோன்யஸ்து ஸ்வரூபேண விலக்ஷண: । (பாட²பே⁴த:³ – ததோன்யத்து)
ஸம்ப³ன்த⁴ஸ்த்வாத்மனோ பு³த்³த்⁴யா மித்²யாஜ்ஞானபுர:ஸர: ॥ 2௦1॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸம்ப³ன்த:⁴ ஸ்வாத்மனோ)
வினிவ்ருத்திர்ப⁴வேத்தஸ்ய ஸம்யக்³ஜ்ஞானேன நான்யதா² ।
ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வவிஜ்ஞானம் ஸம்யக்³ஜ்ஞானம் ஶ்ருதேர்மதம் ॥ 2௦2॥
ததா³த்மானாத்மனோ: ஸம்யக்³விவேகேனைவ ஸித்⁴யதி ।
ததோ விவேக: கர்தவ்ய: ப்ரத்யகா³த்மஸதா³த்மனோ: ॥ 2௦3॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரத்யகா³த்மாஸதா³த்மனோ:)
ஜலம் பங்கவத³த்யன்தம் பங்காபாயே ஜலம் ஸ்பு²டம் । (பாட²பே⁴த:³ – பங்கவத³ஸ்பஷ்டம்)
யதா² பா⁴தி ததா²த்மாபி தோ³ஷாபா⁴வே ஸ்பு²டப்ரப:⁴ ॥ 2௦4॥
அஸன்னிவ்ருத்தௌ து ஸதா³த்மனா ஸ்பு²டம்
ப்ரதீதிரேதஸ்ய ப⁴வேத்ப்ரதீச: ।
ததோ நிராஸ: கரணீய ஏவ
ஸதா³த்மன: ஸாத்⁴வஹமாதி³வஸ்துன: ॥ 2௦5॥ (பாட²பே⁴த:³ – அஸதா³த்மன:)
அதோ நாயம் பராத்மா ஸ்யாத்³விஜ்ஞானமயஶப்³த³பா⁴க் ।
விகாரித்வாஜ்ஜட³த்வாச்ச பரிச்சி²ன்னத்வஹேதுத: ।
த்³ருஶ்யத்வாத்³வ்யபி⁴சாரித்வான்னானித்யோ நித்ய இஷ்யதே ॥ 2௦6॥
ஆனந்த³ப்ரதிபி³ம்ப³சும்பி³ததனுர்வ்ருத்திஸ்தமோஜ்ரும்பி⁴தா
ஸ்யாதா³னந்த³மய: ப்ரியாதி³கு³ணக: ஸ்வேஷ்டார்த²லாபோ⁴த³ய: ।
புண்யஸ்யானுப⁴வே விபா⁴தி க்ருதினாமானந்த³ரூப: ஸ்வயம்
ஸர்வோ நன்த³தி யத்ர ஸாது⁴ தனுப்⁴ருன்மாத்ர: ப்ரயத்னம் வினா ॥ 2௦7॥ (பாட²பே⁴த:³ – பூ⁴த்வா நன்த³தி)
ஆனந்த³மயகோஶஸ்ய ஸுஷுப்தௌ ஸ்பூ²ர்திருத்கடா ।
ஸ்வப்னஜாக³ரயோரீஷதி³ஷ்டஸன்த³ர்ஶனாதி³னா ॥ 2௦8॥
நைவாயமானந்த³மய: பராத்மா
ஸோபாதி⁴கத்வாத்ப்ரக்ருதேர்விகாராத் ।
கார்யத்வஹேதோ: ஸுக்ருதக்ரியாயா
விகாரஸங்கா⁴தஸமாஹிதத்வாத் ॥ 2௦9॥
பஞ்சானாமபி கோஶானாம் நிஷேதே⁴ யுக்தித: ஶ்ருதே: । (பாட²பே⁴த:³ – யுக்தித: க்ருதே)
தன்னிஷேதா⁴வதி⁴ ஸாக்ஷீ போ³த⁴ரூபோவஶிஷ்யதே ॥ 21௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – தன்னிஷேதா⁴வதி⁴:)
யோயமாத்மா ஸ்வயஞ்ஜ்யோதி: பஞ்சகோஶவிலக்ஷண: ।
அவஸ்தா²த்ரயஸாக்ஷீ ஸன்னிர்விகாரோ நிரஞ்ஜன: ।
ஸதா³னந்த:³ ஸ விஜ்ஞேய: ஸ்வாத்மத்வேன விபஶ்சிதா ॥ 211॥
ஶிஷ்ய உவாச ।
மித்²யாத்வேன நிஷித்³தே⁴ஷு கோஶேஷ்வேதேஷு பஞ்சஸு ।
ஸர்வாபா⁴வம் வினா கிஞ்சின்ன பஶ்யாம்யத்ர ஹே கு³ரோ ।
விஜ்ஞேயம் கிமு வஸ்த்வஸ்தி ஸ்வாத்மனாத்மவிபஶ்சிதா ॥ 212॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்வாத்மனாத்ர விபஶ்சிதா)
ஶ்ரீகு³ருருவாச ।
ஸத்யமுக்தம் த்வயா வித்³வன்னிபுணோஸி விசாரணே ।
அஹமாதி³விகாராஸ்தே தத³பா⁴வோயமப்யனு ॥ 213॥ (பாட²பே⁴த:³ – யமப்யத)²
ஸர்வே யேனானுபூ⁴யன்தே ய: ஸ்வயம் நானுபூ⁴யதே ।
தமாத்மானம் வேதி³தாரம் வித்³தி⁴ பு³த்³த்⁴யா ஸுஸூக்ஷ்மயா ॥ 214॥
தத்ஸாக்ஷிகம் ப⁴வேத்தத்தத்³யத்³யத்³யேனானுபூ⁴யதே ।
கஸ்யாப்யனநுபூ⁴தார்தே² ஸாக்ஷித்வம் நோபயுஜ்யதே ॥ 215॥ (பாட²பே⁴த:³ – நோபபத்³யதே)
அஸௌ ஸ்வஸாக்ஷிகோ பா⁴வோ யத: ஸ்வேனானுபூ⁴யதே ।
அத: பரம் ஸ்வயம் ஸாக்ஷாத்ப்ரத்யகா³த்மா ந சேதர: ॥ 216॥
ஜாக்³ரத்ஸ்வப்னஸுஷுப்திஷு ஸ்பு²டதரம் யோஸௌ ஸமுஜ்ஜ்ரும்ப⁴தே
ப்ரத்யக்³ரூபதயா ஸதா³ஹமஹமித்யன்த: ஸ்பு²ரன்னைகதா⁴ । (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்பு²ரன்னேகதா⁴)
நானாகாரவிகாரபா⁴கி³ன இமான் பஶ்யன்னஹன்தீ⁴முகா²ன் (பாட²பே⁴த:³ – பா⁴ஜின)
நித்யானந்த³சிதா³த்மனா ஸ்பு²ரதி தம் வித்³தி⁴ ஸ்வமேதம் ஹ்ருதி³ ॥ 217॥
க⁴டோத³கே பி³ம்பி³தமர்கபி³ம்ப-³
மாலோக்ய மூடோ⁴ ரவிமேவ மன்யதே ।
ததா² சிதா³பா⁴ஸமுபாதி⁴ஸம்ஸ்த²ம்
ப்⁴ரான்த்யாஹமித்யேவ ஜடோ³பி⁴மன்யதே ॥ 218॥
க⁴டம் ஜலம் தத்³க³தமர்கபி³ம்ப³ம்
விஹாய ஸர்வம் வினிரீக்ஷ்யதேர்க: । (பாட²பே⁴த:³ – தி³வி வீக்ஷ்யதேர்க:)
தடஸ்த² ஏதத்த்ரிதயாவபா⁴ஸக: (பாட²பே⁴த:³ – தடஸ்தி²த: தத்த்ரி)
ஸ்வயம்ப்ரகாஶோ விது³ஷா யதா² ததா² ॥ 219॥
தே³ஹம் தி⁴யம் சித்ப்ரதிபி³ம்ப³மேவம் (பாட²பே⁴த:³ – சித்ப்ரதிபி³ம்ப³மேதம்)
விஸ்ருஜ்ய பு³த்³தௌ⁴ நிஹிதம் கு³ஹாயாம் ।
த்³ரஷ்டாரமாத்மானமக²ண்ட³போ³த⁴ம்
ஸர்வப்ரகாஶம் ஸத³ஸத்³விலக்ஷணம் ॥ 22௦॥
நித்யம் விபு⁴ம் ஸர்வக³தம் ஸுஸூக்ஷ்மம்
அன்தர்ப³ஹி:ஶூன்யமனந்யமாத்மன: ।
விஜ்ஞாய ஸம்யங்னிஜரூபமேதத்
புமான் விபாப்மா விரஜோ விம்ருத்யு: ॥ 221॥
விஶோக ஆனந்த³க⁴னோ விபஶ்சித்
ஸ்வயம் குதஶ்சின்ன பி³பே⁴தி கஶ்சித் ।
நான்யோஸ்தி பன்தா² ப⁴வப³ன்த⁴முக்தே:
வினா ஸ்வதத்த்வாவக³மம் முமுக்ஷோ: ॥ 222॥
ப்³ரஹ்மாபி⁴ன்னத்வவிஜ்ஞானம் ப⁴வமோக்ஷஸ்ய காரணம் ।
யேனாத்³விதீயமானந்த³ம் ப்³ரஹ்ம ஸம்பத்³யதே பு³தை⁴: ॥ 223॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸம்பத்³யதே பு³த:⁴)
ப்³ரஹ்மபூ⁴தஸ்து ஸம்ஸ்ருத்யை வித்³வான்னாவர்ததே புன: ।
விஜ்ஞாதவ்யமத: ஸம்யக்³ப்³ரஹ்மாபி⁴ன்னத்வமாத்மன: ॥ 224॥
ஸத்யம் ஜ்ஞானமனந்தம் ப்³ரஹ்ம விஶுத்³த⁴ம் பரம் ஸ்வத:ஸித்³த⁴ம் ।
நித்யானந்தை³கரஸம் ப்ரத்யக³பி⁴ன்னம் நிரன்தரம் ஜயதி ॥ 225॥
ஸதி³த³ம் பரமாத்³வைதம் ஸ்வஸ்மாத³ன்யஸ்ய வஸ்துனோபா⁴வாத் ।
ந ஹ்யன்யத³ஸ்தி கிஞ்சித் ஸம்யக் பரமார்த²தத்த்வபோ³த⁴த³ஶாயாம் ॥ 226॥ (பாட²பே⁴த:³ – பரதத்த்வபோ³த⁴ஸுத³ஶாயாம்)
யதி³த³ம் ஸகலம் விஶ்வம் நானாரூபம் ப்ரதீதமஜ்ஞானாத் ।
தத்ஸர்வம் ப்³ரஹ்மைவ ப்ரத்யஸ்தாஶேஷபா⁴வனாதோ³ஷம் ॥ 227॥
ம்ருத்கார்யபூ⁴தோபி ம்ருதோ³ ந பி⁴ன்ன:
கும்போ⁴ஸ்தி ஸர்வத்ர து ம்ருத்ஸ்வரூபாத் ।
ந கும்ப⁴ரூபம் ப்ருத²க³ஸ்தி கும்ப:⁴
குதோ ம்ருஷா கல்பிதனாமமாத்ர: ॥ 228॥
கேனாபி ம்ருத்³பி⁴ன்னதயா ஸ்வரூபம்
க⁴டஸ்ய ஸன்த³ர்ஶயிதும் ந ஶக்யதே ।
அதோ க⁴ட: கல்பித ஏவ மோஹா-
ந்ம்ருதே³வ ஸத்யம் பரமார்த²பூ⁴தம் ॥ 229॥
ஸத்³ப்³ரஹ்மகார்யம் ஸகலம் ஸதே³வம் (பாட²பே⁴த:³ – ஸதை³வ)
தன்மாத்ரமேதன்ன ததோன்யத³ஸ்தி । (பாட²பே⁴த:³ – ஸன்மாத்ரமேதன்ன)
அஸ்தீதி யோ வக்தி ந தஸ்ய மோஹோ
வினிர்க³தோ நித்³ரிதவத்ப்ரஜல்ப: ॥ 23௦॥
ப்³ரஹ்மைவேத³ம் விஶ்வமித்யேவ வாணீ
ஶ்ரௌதீ ப்³ரூதேத²ர்வனிஷ்டா² வரிஷ்டா² ।
தஸ்மாதே³தத்³ப்³ரஹ்மமாத்ரம் ஹி விஶ்வம்
நாதி⁴ஷ்டா²னாத்³பி⁴ன்னதாரோபிதஸ்ய ॥ 231॥
ஸத்யம் யதி³ ஸ்யாஜ்ஜக³தே³ததா³த்மனோ
நன்தத்த்வஹானிர்னிக³மாப்ரமாணதா ।
அஸத்யவாதி³த்வமபீஶிது: ஸ்யா-
ந்னைதத்த்ரயம் ஸாது⁴ ஹிதம் மஹாத்மனாம் ॥ 232॥
ஈஶ்வரோ வஸ்துதத்த்வஜ்ஞோ ந சாஹம் தேஷ்வவஸ்தி²த: ।
ந ச மத்ஸ்தா²னி பூ⁴தானீத்யேவமேவ வ்யசீக்ல்ருபத் ॥ 233॥ (பாட²பே⁴த:³ – வ்யசீகத²த்)
யதி³ ஸத்யம் ப⁴வேத்³விஶ்வம் ஸுஷுப்தாவுபலப்⁴யதாம் ।
யன்னோபலப்⁴யதே கிஞ்சித³தோஸத்ஸ்வப்னவன்ம்ருஷா ॥ 234॥
அத: ப்ருத²ங்னாஸ்தி ஜக³த்பராத்மன:
ப்ருத²க்ப்ரதீதிஸ்து ம்ருஷா கு³ணாதி³வத் । கு³ணாஹிவத்
ஆரோபிதஸ்யாஸ்தி கிமர்த²வத்தா-
தி⁴ஷ்டா²னமாபா⁴தி ததா² ப்⁴ரமேண ॥ 235॥
ப்⁴ரான்தஸ்ய யத்³யத்³ப்⁴ரமத: ப்ரதீதம்
ப்³ரஹ்மைவ தத்தத்³ரஜதம் ஹி ஶுக்தி: ।
இத³ன்தயா ப்³ரஹ்ம ஸதை³வ ரூப்யதே (பாட²பே⁴த:³ – ஸதே³வ)
த்வாரோபிதம் ப்³ரஹ்மணி நாமமாத்ரம் ॥ 236॥
அத: பரம் ப்³ரஹ்ம ஸத³த்³விதீயம்
விஶுத்³த⁴விஜ்ஞானக⁴னம் நிரஞ்ஜனம் ।
ப்ரஶான்தமாத்³யன்தவிஹீனமக்ரியம்
நிரன்தரானந்த³ரஸஸ்வரூபம் ॥ 237॥
நிரஸ்தமாயாக்ருதஸர்வபே⁴த³ம்
நித்யம் ஸுக²ம் நிஷ்கலமப்ரமேயம் । (பாட²பே⁴த:³ – நித்யம் த்⁴ருவம்)
அரூபமவ்யக்தமனாக்²யமவ்யயம்
ஜ்யோதி: ஸ்வயம் கிஞ்சிதி³த³ம் சகாஸ்தி ॥ 238॥
ஜ்ஞாத்ருஜ்ஞேயஜ்ஞானஶூன்யமனந்தம் நிர்விகல்பகம் ।
கேவலாக²ண்ட³சின்மாத்ரம் பரம் தத்த்வம் விது³ர்பு³தா⁴: ॥ 239॥
அஹேயமனுபாதே³யம் மனோவாசாமகோ³சரம் ।
அப்ரமேயமனாத்³யன்தம் ப்³ரஹ்ம பூர்ணமஹம் மஹ: ॥ 24௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – பூர்ணம் மஹன்மஹ:)
தத்த்வம்பதா³ப்⁴யாமபி⁴தீ⁴யமானயோ:
ப்³ரஹ்மாத்மனோ: ஶோதி⁴தயோர்யதீ³த்த²ம் । (பாட²பே⁴த:³ – ஶோதி⁴தயோர்யதி³த்த²ம்)
ஶ்ருத்யா தயோஸ்தத்த்வமஸீதி ஸம்யக்³
ஏகத்வமேவ ப்ரதிபாத்³யதே முஹு: ॥ 241-
ஏக்யம் தயோர்லக்ஷிதயோர்ன வாச்யயோ:
நிக³த்³யதேன்யோன்யவிருத்³த⁴த⁴ர்மிணோ: ।
க²த்³யோதபா⁴ன்வோரிவ ராஜப்⁴ருத்யயோ:
கூபாம்பு³ராஶ்யோ: பரமாணுமேர்வோ: ॥ 242॥
தயோர்விரோதோ⁴யமுபாதி⁴கல்பிதோ
ந வாஸ்தவ: கஶ்சிது³பாதி⁴ரேஷ: ।
ஈஶஸ்ய மாயா மஹதா³தி³காரணம்
ஜீவஸ்ய கார்யம் ஶருணு பஞ்சகோஶம் ॥ 243॥ (பாட²பே⁴த:³ – பஞ்சகோஶா:)
ஏதாவுபாதீ⁴ பரஜீவயோஸ்தயோ:
ஸம்யங்னிராஸே ந பரோ ந ஜீவ: ।
ராஜ்யம் நரேன்த்³ரஸ்ய ப⁴டஸ்ய கே²டக்-
ஸ்தயோரபோஹே ந ப⁴டோ ந ராஜா ॥ 244॥
அதா²த ஆதே³ஶ இதி ஶ்ருதி: ஸ்வயம்
நிஷேத⁴தி ப்³ரஹ்மணி கல்பிதம் த்³வயம் ।
ஶ்ருதிப்ரமாணானுக்³ருஹீதபோ³தா⁴- (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரமாணானுக்³ருஹீதயுக்த்யா)
த்தயோர்னிராஸ: கரணீய ஏவ ॥ 245॥
நேத³ம் நேத³ம் கல்பிதத்வான்ன ஸத்யம்
ரஜ்ஜுத்³ருஷ்டவ்யாலவத்ஸ்வப்னவச்ச । (பாட²பே⁴த:³ – ரஜ்ஜௌ)
இத்த²ம் த்³ருஶ்யம் ஸாது⁴யுக்த்யா வ்யபோஹ்ய
ஜ்ஞேய: பஶ்சாதே³கபா⁴வஸ்தயோர்ய: ॥ 246॥
ததஸ்து தௌ லக்ஷணயா ஸுலக்ஷ்யௌ
தயோரக²ண்டை³கரஸத்வஸித்³த⁴யே ।
நாலம் ஜஹத்யா ந ததா²ஜஹத்யா
கின்தூப⁴யார்தா²த்மிகயைவ பா⁴வ்யம் ॥ 247॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப⁴யார்தை²கதயைவ)
ஸ தே³வத³த்தோயமிதீஹ சைகதா
விருத்³த⁴த⁴ர்மாம்ஶமபாஸ்ய கத்²யதே ।
யதா² ததா² தத்த்வமஸீதிவாக்யே
விருத்³த⁴த⁴ர்மானுப⁴யத்ர ஹித்வா ॥ 248॥
ஸம்லக்ஷ்ய சின்மாத்ரதயா ஸதா³த்மனோ:
அக²ண்ட³பா⁴வ: பரிசீயதே பு³தை⁴: ।
ஏவம் மஹாவாக்யஶதேன கத்²யதே
ப்³ரஹ்மாத்மனோரைக்யமக²ண்ட³பா⁴வ: ॥ 249॥
அஸ்தூ²லமித்யேதத³ஸன்னிரஸ்ய
ஸித்³த⁴ம் ஸ்வதோ வ்யோமவத³ப்ரதர்க்யம் ।
அதோ ம்ருஷாமாத்ரமித³ம் ப்ரதீதம்
ஜஹீஹி யத்ஸ்வாத்மதயா க்³ருஹீதம் ।
ப்³ரஹ்மாஹமித்யேவ விஶுத்³த⁴பு³த்³த்⁴யா
வித்³தி⁴ ஸ்வமாத்மானமக²ண்ட³போ³த⁴ம் ॥ 25௦॥
ம்ருத்கார்யம் ஸகலம் க⁴டாதி³ ஸததம் ம்ருன்மாத்ரமேவாஹிதம் (பாட²பே⁴த:³ – ம்ருன்மாத்ரமேவாபி⁴த:)
தத்³வத்ஸஜ்ஜனிதம் ஸதா³த்மகமித³ம் ஸன்மாத்ரமேவாகி²லம் ।
யஸ்மான்னாஸ்தி ஸத: பரம் கிமபி தத்ஸத்யம் ஸ ஆத்மா ஸ்வயம்
தஸ்மாத்தத்த்வமஸி ப்ரஶான்தமமலம் ப்³ரஹ்மாத்³வயம் யத்பரம் ॥ 251॥
நித்³ராகல்பிததே³ஶகாலவிஷயஜ்ஞாத்ராதி³ ஸர்வம் யதா²
மித்²யா தத்³வதி³ஹாபி ஜாக்³ரதி ஜக³த்ஸ்வாஜ்ஞானகார்யத்வத: ।
யஸ்மாதே³வமித³ம் ஶரீரகரணப்ராணாஹமாத்³யப்யஸத்
தஸ்மாத்தத்த்வமஸி ப்ரஶான்தமமலம் ப்³ரஹ்மாத்³வயம் யத்பரம் ॥ 252॥
யத்ர ப்⁴ரான்த்யா கல்பிதம் தத்³விவேகே (பாட²பே⁴த:³ – யத்³விவேகே)
தத்தன்மாத்ரம் நைவ தஸ்மாத்³விபி⁴ன்னம் ।
ஸ்வப்னே நஷ்டம் ஸ்வப்னவிஶ்வம் விசித்ரம்
ஸ்வஸ்மாத்³பி⁴ன்னம் கின்னு த்³ருஷ்டம் ப்ரபோ³தே⁴ ॥ 253॥
ஜாதினீதிகுலகோ³த்ரதூ³ரக³ம்
நாமரூபகு³ணதோ³ஷவர்ஜிதம் ।
தே³ஶகாலவிஷயாதிவர்தி யத்³
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 254॥
யத்பரம் ஸகலவாக³கோ³சரம்
கோ³சரம் விமலபோ³த⁴சக்ஷுஷ: ।
ஶுத்³த⁴சித்³க⁴னமனாதி³ வஸ்து யத்³
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 255॥
ஷட்³பி⁴ரூர்மிபி⁴ரயோகி³ யோகி³ஹ்ருத்³-
பா⁴விதம் ந கரணைர்விபா⁴விதம் ।
பு³த்³த்⁴யவேத்³யமனவத்³யமஸ்தி யத்³ (பாட²பே⁴த:³ – பூ⁴தி யத்³)
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 256॥
ப்⁴ரான்திகல்பிதஜக³த்கலாஶ்ரயம்
ஸ்வாஶ்ரயம் ச ஸத³ஸத்³விலக்ஷணம் ।
நிஷ்கலம் நிருபமானவத்³தி⁴ யத்³ (பாட²பே⁴த:³ – நிருபமானம்ருத்³தி⁴மத்)
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 257॥
ஜன்மவ்ருத்³தி⁴பரிணத்யபக்ஷய-
வ்யாதி⁴னாஶனவிஹீனமவ்யயம் ।
விஶ்வஸ்ருஷ்ட்யவவிகா⁴தகாரணம் (பாட²பே⁴த:³ – வனகா⁴தகாரணம்)
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 258॥
அஸ்தபே⁴த³மனபாஸ்தலக்ஷணம்
நிஸ்தரங்கஜ³லராஶினிஶ்சலம் ।
நித்யமுக்தமவிப⁴க்தமூர்தி யத்³
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 259॥
ஏகமேவ ஸத³னேககாரணம்
காரணான்தரனிராஸ்யகாரணம் । (பாட²பே⁴த:³ – ஸகாரணம்)
கார்யகாரணவிலக்ஷணம் ஸ்வயம்
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 26௦॥
நிர்விகல்பகமனல்பமக்ஷரம்
யத்க்ஷராக்ஷரவிலக்ஷணம் பரம் ।
நித்யமவ்யயஸுக²ம் நிரஞ்ஜனம்
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 261॥
யத்³விபா⁴தி ஸத³னேகதா⁴ ப்⁴ரமா-
ந்னாமரூபகு³ணவிக்ரியாத்மனா ।
ஹேமவத்ஸ்வயமவிக்ரியம் ஸதா³
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 262॥
யச்சகாஸ்த்யனபரம் பராத்பரம்
ப்ரத்யகே³கரஸமாத்மலக்ஷணம் ।
ஸத்யசித்ஸுக²மனந்தமவ்யயம்
ப்³ரஹ்ம தத்த்வமஸி பா⁴வயாத்மனி ॥ 263॥
உக்தமர்த²மிமமாத்மனி ஸ்வயம்
பா⁴வயேத்ப்ரதி²தயுக்திபி⁴ர்தி⁴யா । (பாட²பே⁴த:³ – பா⁴வய ப்ரதி²த)
ஸம்ஶயாதி³ரஹிதம் கராம்பு³வத்
தேன தத்த்வனிக³மோ ப⁴விஷ்யதி ॥ 264॥
ஸம்போ³த⁴மாத்ரம் பரிஶுத்³த⁴தத்த்வம் (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்வம் போ³த⁴மாத்ரம்)
விஜ்ஞாய ஸங்கே⁴ ந்ருபவச்ச ஸைன்யே ।
ததா³ஶ்ரய: ஸ்வாத்மனி ஸர்வதா³ ஸ்தி²தோ (பாட²பே⁴த:³ – ததா³த்மனைவாத்மனி)
விலாபய ப்³ரஹ்மணி விஶ்வஜாதம் ॥ 265॥ (பாட²பே⁴த:³ – த்³ருஶ்யஜாதம்)
பு³த்³தௌ⁴ கு³ஹாயாம் ஸத³ஸத்³விலக்ஷணம்
ப்³ரஹ்மாஸ்தி ஸத்யம் பரமத்³விதீயம் ।
ததா³த்மனா யோத்ர வஸேத்³கு³ஹாயாம்
புனர்ன தஸ்யாங்க³கு³ஹாப்ரவேஶ: ॥ 266॥
ஜ்ஞாதே வஸ்துன்யபி ப³லவதீ வாஸனானாதி³ரேஷா
கர்தா போ⁴க்தாப்யஹமிதி த்³ருடா⁴ யாஸ்ய ஸம்ஸாரஹேது: ।
ப்ரத்யக்³த்³ருஷ்ட்யாத்மனி நிவஸதா ஸாபனேயா ப்ரயத்னா-
ந்முக்திம் ப்ராஹுஸ்ததி³ஹ முனயோ வாஸனாதானவம் யத் ॥ 267॥
அஹம் மமேதி யோ பா⁴வோ தே³ஹாக்ஷாதா³வனாத்மனி ।
அத்⁴யாஸோயம் நிரஸ்தவ்யோ விது³ஷா ஸ்வாத்மனிஷ்ட²யா ॥ 268॥
ஜ்ஞாத்வா ஸ்வம் ப்ரத்யகா³த்மானம் பு³த்³தி⁴தத்³வ்ருத்திஸாக்ஷிணம் ।
ஸோஹமித்யேவ ஸத்³வ்ருத்த்யானாத்மன்யாத்மமதிம் ஜஹி ॥ 269॥
லோகானுவர்தனம் த்யக்த்வா த்யக்த்வா தே³ஹானுவர்தனம் ।
ஶாஸ்த்ரானுவர்தனம் த்யக்த்வா ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 27௦॥
லோகவாஸனயா ஜன்தோ: ஶாஸ்த்ரவாஸனயாபி ச ।
தே³ஹவாஸனயா ஜ்ஞானம் யதா²வன்னைவ ஜாயதே ॥ 271
ஸம்ஸாரகாராக்³ருஹமோக்ஷமிச்சோ²-
ரயோமயம் பாத³னிப³ன்த⁴ஶருங்க²லம் । (பாட²பே⁴த:³ – நிப³த்³த)⁴
வத³ன்தி தஜ்ஜ்ஞா: படு வாஸனாத்ரயம்
யோஸ்மாத்³விமுக்த: ஸமுபைதி முக்திம் ॥ 272॥
ஜலாதி³ஸம்ஸர்க³வஶாத்ப்ரபூ⁴த- (பாட²பே⁴த:³ – ஜலாதி³ஸம்பர்கவஶாத்)
து³ர்க³ன்த⁴தூ⁴தாக³ருதி³வ்யவாஸனா ।
ஸங்க⁴ர்ஷணேனைவ விபா⁴தி ஸம்ய-
க்³விதூ⁴யமானே ஸதி பா³ஹ்யக³ன்தே⁴ ॥ 273॥
அன்த:ஶ்ரிதானந்தது³ரன்தவாஸனா-
தூ⁴லீவிலிப்தா பரமாத்மவாஸனா ।
ப்ரஜ்ஞாதிஸங்க⁴ர்ஷணதோ விஶுத்³தா⁴
ப்ரதீயதே சன்த³னக³ன்த⁴வத் ஸ்பு²டம் ॥ 274॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்பு²டா)
அனாத்மவாஸனாஜாலைஸ்திரோபூ⁴தாத்மவாஸனா ।
நித்யாத்மனிஷ்ட²யா தேஷாம் நாஶே பா⁴தி ஸ்வயம் ஸ்பு²டம் ॥ 275॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்பு²டா)
யதா² யதா² ப்ரத்யக³வஸ்தி²தம் மன:
ததா² ததா² முஞ்சதி பா³ஹ்யவாஸனாம் । (பாட²பே⁴த:³ – பா³ஹ்யவாஸனா:)
நி:ஶேஷமோக்ஷே ஸதி வாஸனானாம்
ஆத்மானுபூ⁴தி: ப்ரதிப³ன்த⁴ஶூன்யா ॥ 276॥
ஸ்வாத்மன்யேவ ஸதா³ ஸ்தி²த்வா மனோ நஶ்யதி யோகி³ன: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்தி²த்யா)
வாஸனானாம் க்ஷயஶ்சாத: ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 277॥
தமோ த்³வாப்⁴யாம் ரஜ: ஸத்த்வாத்ஸத்த்வம் ஶுத்³தே⁴ன நஶ்யதி ।
தஸ்மாத்ஸத்த்வமவஷ்டப்⁴ய ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 278॥
ப்ராரப்³த⁴ம் புஷ்யதி வபுரிதி நிஶ்சித்ய நிஶ்சல: ।
தை⁴ர்யமாலம்ப்³ய யத்னேன ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 279॥
நாஹம் ஜீவ: பரம் ப்³ரஹ்மேத்யதத்³வ்யாவ்ருத்திபூர்வகம் ।
வாஸனாவேக³த: ப்ராப்தஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 28௦॥
ஶ்ருத்யா யுக்த்யா ஸ்வானுபூ⁴த்யா ஜ்ஞாத்வா ஸார்வாத்ம்யமாத்மன: ।
க்வசிதா³பா⁴ஸத: ப்ராப்தஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 281॥
அனாதா³னவிஸர்கா³ப்⁴யாமீஷன்னாஸ்தி க்ரியா முனே: । (பாட²பே⁴த:³ – அன்னாதா³னவிஸர்கா³)
ததே³கனிஷ்ட²யா நித்யம் ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 282॥
தத்த்வமஸ்யாதி³வாக்யோத்த²ப்³ரஹ்மாத்மைகத்வபோ³த⁴த: ।
ப்³ரஹ்மண்யாத்மத்வதா³ர்ட்⁴யாய ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 283॥
அஹம்பா⁴வஸ்ய தே³ஹேஸ்மின்னி:ஶேஷவிலயாவதி⁴ ।
ஸாவதா⁴னேன யுக்தாத்மா ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 284॥
ப்ரதீதிர்ஜீவஜக³தோ: ஸ்வப்னவத்³பா⁴தி யாவதா ।
தாவன்னிரன்தரம் வித்³வன்ஸ்வாத்⁴யாஸாபனயம் குரு ॥ 285॥
நித்³ராயா லோகவார்தாயா: ஶப்³தா³தே³ரபி விஸ்ம்ருதே: ।
க்வசின்னாவஸரம் த³த்த்வா சின்தயாத்மானமாத்மனி ॥ 286॥
மாதாபித்ரோர்மலோத்³பூ⁴தம் மலமாம்ஸமயம் வபு: ।
த்யக்த்வா சாண்டா³லவத்³தூ³ரம் ப்³ரஹ்மீபூ⁴ய க்ருதீ ப⁴வ ॥ 287॥
க⁴டாகாஶம் மஹாகாஶ இவாத்மானம் பராத்மனி ।
விலாப்யாக²ண்ட³பா⁴வேன தூஷ்ணீ ப⁴வ ஸதா³ முனே ॥ 288॥ (பாட²பே⁴த:³ – தூஷ்ணீம்)
ஸ்வப்ரகாஶமதி⁴ஷ்டா²னம் ஸ்வயம்பூ⁴ய ஸதா³த்மனா ।
ப்³ரஹ்மாண்ட³மபி பிண்டா³ண்ட³ம் த்யஜ்யதாம் மலபா⁴ண்ட³வத் ॥ 289॥
சிதா³த்மனி ஸதா³னந்தே³ தே³ஹாரூடா⁴மஹன்தி⁴யம் ।
நிவேஶ்ய லிங்க³முத்ஸ்ருஜ்ய கேவலோ ப⁴வ ஸர்வதா³ ॥ 29௦॥
யத்ரைஷ ஜக³தா³பா⁴ஸோ த³ர்பணான்த: புரம் யதா² ।
தத்³ப்³ரஹ்மாஹமிதி ஜ்ஞாத்வா க்ருதக்ருத்யோ ப⁴விஷ்யஸி ॥ 291॥
யத்ஸத்யபூ⁴தம் நிஜரூபமாத்³யம்
சித³த்³வயானந்த³மரூபமக்ரியம் ।
ததே³த்ய மித்²யாவபுருத்ஸ்ருஜேத (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்ருஜைத)
ஶைலூஷவத்³வேஷமுபாத்தமாத்மன: ॥ 292॥
ஸர்வாத்மனா த்³ருஶ்யமித³ம் ம்ருஷைவ
நைவாஹமர்த:² க்ஷணிகத்வத³ர்ஶனாத் ।
ஜானாம்யஹம் ஸர்வமிதி ப்ரதீதி:
குதோஹமாதே³: க்ஷணிகஸ்ய ஸித்⁴யேத் ॥ 293॥
அஹம்பதா³ர்த²ஸ்த்வஹமாதி³ஸாக்ஷீ
நித்யம் ஸுஷுப்தாவபி பா⁴வத³ர்ஶனாத் ।
ப்³ரூதே ஹ்யஜோ நித்ய இதி ஶ்ருதி: ஸ்வயம்
தத்ப்ரத்யகா³த்மா ஸத³ஸத்³விலக்ஷண: ॥ 294॥
விகாரிணாம் ஸர்வவிகாரவேத்தா
நித்யாவிகாரோ ப⁴விதும் ஸமர்ஹதி । (பாட²பே⁴த:³ – நித்யோவிகாரோ)
மனோரத²ஸ்வப்னஸுஷுப்திஷு ஸ்பு²டம்
புன: புனர்த்³ருஷ்டமஸத்த்வமேதயோ: ॥ 295॥
அதோபி⁴மானம் த்யஜ மாம்ஸபிண்டே³
பிண்டா³பி⁴மானின்யபி பு³த்³தி⁴கல்பிதே ।
காலத்ரயாபா³த்⁴யமக²ண்ட³போ³த⁴ம்
ஜ்ஞாத்வா ஸ்வமாத்மானமுபைஹி ஶான்திம் ॥ 296॥
த்யஜாபி⁴மானம் குலகோ³த்ரனாம-
ரூபாஶ்ரமேஷ்வார்த்³ரஶவாஶ்ரிதேஷு ।
லிங்க³ஸ்ய த⁴ர்மானபி கர்த்ருதாதீ³ம்-
ஸ்த்யக்த்வா ப⁴வாக²ண்ட³ஸுக²ஸ்வரூப: ॥ 297॥
ஸன்த்யன்யே ப்ரதிப³ன்தா⁴: பும்ஸ: ஸம்ஸாரஹேதவோ த்³ருஷ்டா: ।
தேஷாமேவம் மூலம் ப்ரத²மவிகாரோ ப⁴வத்யஹங்கார: ॥ 298॥ (பாட²பே⁴த:³ – தேஷாமேஷாம்)
யாவத்ஸ்யாத்ஸ்வஸ்ய ஸம்ப³ன்தோ⁴ஹங்காரேண து³ராத்மனா ।
தாவன்ன லேஶமாத்ராபி முக்திவார்தா விலக்ஷணா ॥ 299॥
அஹங்காரக்³ரஹான்முக்த: ஸ்வரூபமுபபத்³யதே ।
சன்த்³ரவத்³விமல: பூர்ண: ஸதா³னந்த:³ ஸ்வயம்ப்ரப:⁴ ॥ 3௦௦॥
யோ வா புரே ஸோஹமிதி ப்ரதீதோ (பாட²பே⁴த:³ – புரைஷோஹமிதி)
பு³த்³த்⁴யா ப்ரக்ல்ருப்தஸ்தமஸாதிமூட⁴யா । (பாட²பே⁴த:³ – பு³த்³த்⁴யாவிவிக்தஸ்தமஸா)
தஸ்யைவ நி:ஶேஷதயா வினாஶே
ப்³ரஹ்மாத்மபா⁴வ: ப்ரதிப³ன்த⁴ஶூன்ய: ॥ 3௦1॥
ப்³ரஹ்மானந்த³னிதி⁴ர்மஹாப³லவதாஹங்காரகோ⁴ராஹினா
ஸம்வேஷ்ட்யாத்மனி ரக்ஷ்யதே கு³ணமயைஶ்சண்டே³ஸ்த்ரிபி⁴ர்மஸ்தகை: (பாட²பே⁴த:³ – சண்டை³)
விஜ்ஞானாக்²யமஹாஸினா ஶ்ருதிமதா விச்சி²த்³ய ஶீர்ஷத்ரயம் (பாட²பே⁴த:³ – த்³யுதிமதா)
நிர்மூல்யாஹிமிமம் நிதி⁴ம் ஸுக²கரம் தீ⁴ரோனுபோ⁴க்துங்க்ஷம: ॥ 3௦2॥
யாவத்³வா யத்கிஞ்சித்³விஷதோ³ஷஸ்பூ²ர்திரஸ்தி சேத்³தே³ஹே ।
கத²மாரோக்³யாய ப⁴வேத்தத்³வத³ஹன்தாபி யோகி³னோ முக்த்யை ॥ 3௦3॥
அஹமோத்யன்தனிவ்ருத்த்யா தத்க்ருதனானாவிகல்பஸம்ஹ்ருத்யா ।
ப்ரத்யக்தத்த்வவிவேகாதி³த³மஹமஸ்மீதி வின்த³தே தத்த்வம் ॥ 3௦4॥ (பாட²பே⁴த:³ – விவேகாத³யம்)
அஹங்காரே கர்தர்யஹமிதி மதிம் முஞ்ச ஸஹஸா (பாட²பே⁴த:³ – அஹங்கர்தர்யஸ்மின்னஹமிதி)
விகாராத்மன்யாத்மப்ரதிப²லஜுஷி ஸ்வஸ்தி²திமுஷி ।
யத³த்⁴யாஸாத்ப்ராப்தா ஜனிம்ருதிஜராது³:க²ப³ஹுலா
ப்ரதீசஶ்சின்மூர்தேஸ்தவ ஸுக²தனோ: ஸம்ஸ்ருதிரியம் ॥ 3௦5॥
ஸதை³கரூபஸ்ய சிதா³த்மனோ விபோ⁴-
ரானந்த³மூர்தேரனவத்³யகீர்தே: ।
நைவான்யதா² க்வாப்யவிகாரிணஸ்தே
வினாஹமத்⁴யாஸமமுஷ்ய ஸம்ஸ்ருதி: ॥ 3௦6॥
தஸ்மாத³ஹங்காரமிமம் ஸ்வஶத்ரும்
போ⁴க்துர்க³லே கண்டகவத்ப்ரதீதம் ।
விச்சி²த்³ய விஜ்ஞானமஹாஸினா ஸ்பு²டம்
பு⁴ங்க்ஷ்வாத்மஸாம்ராஜ்யஸுக²ம் யதே²ஷ்டம் ॥ 3௦7॥
ததோஹமாதே³ர்வினிவர்த்ய வ்ருத்திம்
ஸன்த்யக்தராக:³ பரமார்த²லாபா⁴த் ।
தூஷ்ணீம் ஸமாஸ்ஸ்வாத்மஸுகா²னுபூ⁴த்யா
பூர்ணாத்மனா ப்³ரஹ்மணி நிர்விகல்ப: ॥ 3௦8॥
ஸமூலக்ருத்தோபி மஹானஹம் புன:
வ்யுல்லேகி²த: ஸ்யாத்³யதி³ சேதஸா க்ஷணம் ।
ஸஞ்ஜீவ்ய விக்ஷேபஶதம் கரோதி
நப⁴ஸ்வதா ப்ராவ்ருஷி வாரிதோ³ யதா² ॥ 3௦9॥
நிக்³ருஹ்ய ஶத்ரோரஹமோவகாஶ:
க்வசின்ன தே³யோ விஷயானுசின்தயா ।
ஸ ஏவ ஸஞ்ஜீவனஹேதுரஸ்ய
ப்ரக்ஷீணஜம்பீ³ரதரோரிவாம்பு³ ॥ 31௦॥
தே³ஹாத்மனா ஸம்ஸ்தி²த ஏவ காமீ
விலக்ஷண: காமயிதா கத²ம் ஸ்யாத் ।
அதோர்த²ஸன்தா⁴னபரத்வமேவ
பே⁴த³ப்ரஸக்த்யா ப⁴வப³ன்த⁴ஹேது: ॥ 311॥
கார்யப்ரவர்த⁴னாத்³பீ³ஜப்ரவ்ருத்³தி⁴: பரித்³ருஶ்யதே ।
கார்யனாஶாத்³பீ³ஜனாஶஸ்தஸ்மாத்கார்யம் நிரோத⁴யேத் ॥ 312॥
வாஸனாவ்ருத்³தி⁴த: கார்யம் கார்யவ்ருத்³த்⁴யா ச வாஸனா ।
வர்த⁴தே ஸர்வதா² பும்ஸ: ஸம்ஸாரோ ந நிவர்ததே ॥ 313॥
ஸம்ஸாரப³ன்த⁴விச்சி²த்த்யை தத்³ த்³வயம் ப்ரத³ஹேத்³யதி: ।
வாஸனாவ்ருத்³தி⁴ரேதாப்⁴யாம் சின்தயா க்ரியயா ப³ஹி: ॥ 314॥ (பாட²பே⁴த:³ – வாஸனா ப்ரேர்யதே ஹ்யன்த:)
தாப்⁴யாம் ப்ரவர்த⁴மானா ஸா ஸூதே ஸம்ஸ்ருதிமாத்மன: ।
த்ரயாணாம் ச க்ஷயோபாய: ஸர்வாவஸ்தா²ஸு ஸர்வதா³ ॥ 315॥
ஸர்வத்ர ஸர்வத: ஸர்வப்³ரஹ்மமாத்ராவலோகனை: । (பாட²பே⁴த:³ – மாத்ராவலோகனம்)
ஸத்³பா⁴வவாஸனாதா³ர்ட்⁴யாத்தத்த்ரயம் லயமஶ்னுதே ॥ 316॥
க்ரியானாஶே ப⁴வேச்சின்தானாஶோஸ்மாத்³வாஸனாக்ஷய: ।
வாஸனாப்ரக்ஷயோ மோக்ஷ: ஸா ஜீவன்முக்திரிஷ்யதே ॥ 317॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ)
ஸத்³வாஸனாஸ்பூ²ர்திவிஜ்ரும்ப⁴ணே ஸதி
ஹ்யஸௌ விலீனாப்யஹமாதி³வாஸனா । (பாட²பே⁴த:³ – விலீனா த்வஹமாதி³வாஸனா)
அதிப்ரக்ருஷ்டாப்யருணப்ரபா⁴யாம்
விலீயதே ஸாது⁴ யதா² தமிஸ்ரா ॥ 318॥
தமஸ்தம:கார்யமனர்தஜ²ாலம்
ந த்³ருஶ்யதே ஸத்யுதி³தே தி³னேஶே ।
ததா²த்³வயானந்த³ரஸானுபூ⁴தௌ
நைவாஸ்தி ப³ன்தோ⁴ ந ச து³:க²க³ன்த:⁴ ॥ 319॥
த்³ருஶ்யம் ப்ரதீதம் ப்ரவிலாபயன்ஸன் (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரவிலாபயன்ஸ்வயம்)
ஸன்மாத்ரமானந்த³க⁴னம் விபா⁴வயன் ।
ஸமாஹித: ஸன்ப³ஹிரன்தரம் வா
காலம் நயேதா²: ஸதி கர்மப³ன்தே⁴ ॥ 32௦॥
ப்ரமாதோ³ ப்³ரஹ்மனிஷ்டா²யாம் ந கர்தவ்ய: கதா³சன ।
ப்ரமாதோ³ ம்ருத்யுரித்யாஹ ப⁴க³வான்ப்³ரஹ்மண: ஸுத: ॥ 321॥
ந ப்ரமாதா³த³னர்தோ²ன்யோ ஜ்ஞானின: ஸ்வஸ்வரூபத: ।
ததோ மோஹஸ்ததோஹன்தீ⁴ஸ்ததோ ப³ன்த⁴ஸ்ததோ வ்யதா² ॥ 322॥
விஷயாபி⁴முக²ம் த்³ருஷ்ட்வா வித்³வாம்ஸமபி விஸ்ம்ருதி: ।
விக்ஷேபயதி தீ⁴தோ³ஷைர்யோஷா ஜாரமிவ ப்ரியம் ॥ 323॥
யதா²பக்ருஷ்டம் ஶைவாலம் க்ஷணமாத்ரம் ந திஷ்ட²தி ।
ஆவ்ருணோதி ததா² மாயா ப்ராஜ்ஞம் வாபி பராங்முக²ம் ॥ 324॥
லக்ஷ்யச்யுதம் சேத்³யதி³ சித்தமீஷத்³
ப³ஹிர்முக²ம் ஸன்னிபதேத்ததஸ்தத: ।
ப்ரமாத³த: ப்ரச்யுதகேலிகன்து³க:
ஸோபானபங்க்தௌ பதிதோ யதா² ததா² ॥ 325॥
விஷயேஷ்வாவிஶச்சேத: ஸங்கல்பயதி தத்³கு³ணான் ।
ஸம்யக்ஸங்கல்பனாத்காம: காமாத்பும்ஸ: ப்ரவர்தனம் ॥ 326॥
அத: ப்ரமாதா³ன்ன பரோஸ்தி ம்ருத்யு:
விவேகினோ ப்³ரஹ்மவித:³ ஸமாதௌ⁴ ।
ஸமாஹித: ஸித்³தி⁴முபைதி ஸம்யக்
ஸமாஹிதாத்மா ப⁴வ ஸாவதா⁴ன: ॥ 327॥
தத: ஸ்வரூபவிப்⁴ரம்ஶோ விப்⁴ரஷ்டஸ்து பதத்யத:⁴ ।
பதிதஸ்ய வினா நாஶம் புனர்னாரோஹ ஈக்ஷ்யதே ॥ 328॥
ஸங்கல்பம் வர்ஜயேத்தஸ்மாத்ஸர்வானர்த²ஸ்ய காரணம் ।
அபத்²யானி ஹி வஸ்தூனி வ்யாதி⁴க்³ரஸ்தோ யதோ²த்ஸ்ருஜே ।
ஜீவதோ யஸ்ய கைவல்யம் விதே³ஹே ஸ ச கேவல: ।
யத்கிஞ்சித் பஶ்யதோ பே⁴த³ம் ப⁴யம் ப்³ரூதே யஜு:ஶ்ருதி: ॥ 329॥
யதா³ கதா³ வாபி விபஶ்சிதே³ஷ
ப்³ரஹ்மண்யனந்தேப்யணுமாத்ரபே⁴த³ம் ।
பஶ்யத்யதா²முஷ்ய ப⁴யம் ததை³வ
யத்³வீக்ஷிதம் பி⁴ன்னதயா ப்ரமாதா³த் ॥ 33௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – யதீ³க்ஷிதம்)
ஶ்ருதிஸ்ம்ருதின்யாயஶதைர்னிஷித்³தே⁴
த்³ருஶ்யேத்ர ய: ஸ்வாத்மமதிம் கரோதி ।
உபைதி து³:கோ²பரி து³:கஜ²ாதம்
நிஷித்³த⁴கர்தா ஸ மலிம்லுசோ யதா² ॥ 331॥
ஸத்யாபி⁴ஸன்தா⁴னரதோ விமுக்தோ
மஹத்த்வமாத்மீயமுபைதி நித்யம் ।
மித்²யாபி⁴ஸன்தா⁴னரதஸ்து நஶ்யேத்³
த்³ருஷ்டம் ததே³தத்³யத³சௌரசௌரயோ: ॥ 332॥ (பாட²பே⁴த:³ – சோரசோரயோ:)
யதிரஸத³னுஸன்தி⁴ம் ப³ன்த⁴ஹேதும் விஹாய
ஸ்வயமயமஹமஸ்மீத்யாத்மத்³ருஷ்ட்யைவ திஷ்டே²த்
ஸுக²யதி நனு நிஷ்டா² ப்³ரஹ்மணி ஸ்வானுபூ⁴த்யா
ஹரதி பரமவித்³யாகார்யது³:க²ம் ப்ரதீதம் ॥ 333॥
பா³ஹ்யானுஸன்தி⁴: பரிவர்த⁴யேத்ப²லம் (பாட²பே⁴த:³ – பா³ஹ்யாபி⁴ஸன்தி⁴:)
து³ர்வாஸனாமேவ ததஸ்ததோதி⁴காம் ।
ஜ்ஞாத்வா விவேகை: பரிஹ்ருத்ய பா³ஹ்யம்
ஸ்வாத்மானுஸன்தி⁴ம் வித³தீ⁴த நித்யம் ॥ 334॥
பா³ஹ்யே நிருத்³தே⁴ மனஸ: ப்ரஸன்னதா
மன:ப்ரஸாதே³ பரமாத்மத³ர்ஶனம் ।
தஸ்மின்ஸுத்³ருஷ்டே ப⁴வப³ன்த⁴னாஶோ
ப³ஹிர்னிரோத:⁴ பத³வீ விமுக்தே: ॥ 335॥
க: பண்டி³த: ஸன்ஸத³ஸத்³விவேகீ
ஶ்ருதிப்ரமாண: பரமார்த²த³ர்ஶீ ।
ஜானந்ஹி குர்யாத³ஸதோவலம்ப³ம்
ஸ்வபாதஹேதோ: ஶிஶுவன்முமுக்ஷு: ॥ 336॥
தே³ஹாதி³ஸம்ஸக்திமதோ ந முக்தி:
முக்தஸ்ய தே³ஹாத்³யபி⁴மத்யபா⁴வ: ।
ஸுப்தஸ்ய நோ ஜாக³ரணம் ந ஜாக்³ரத:
ஸ்வப்னஸ்தயோர்பி⁴ன்னகு³ணாஶ்ரயத்வாத் ॥ 337॥
அன்தர்ப³ஹி: ஸ்வம் ஸ்தி²ரஜங்க³மேஷு
ஜ்ஞாத்வாத்மனாதா⁴ரதயா விலோக்ய । (பாட²பே⁴த:³ – ஜ்ஞானாத்மன்)
த்யக்தாகி²லோபாதி⁴ரக²ண்ட³ரூப:
பூர்ணாத்மனா ய: ஸ்தி²த ஏஷ முக்த: ॥ 338॥
ஸர்வாத்மனா ப³ன்த⁴விமுக்திஹேது:
ஸர்வாத்மபா⁴வான்ன பரோஸ்தி கஶ்சித் ।
த்³ருஶ்யாக்³ரஹே ஸத்யுபபத்³யதேஸௌ
ஸர்வாத்மபா⁴வோஸ்ய ஸதா³த்மனிஷ்ட²யா ॥ 339॥
த்³ருஶ்யஸ்யாக்³ரஹணம் கத²ம் நு க⁴டதே தே³ஹாத்மனா திஷ்ட²தோ
பா³ஹ்யார்தா²னுப⁴வப்ரஸக்தமனஸஸ்தத்தத்க்ரியாம் குர்வத: ।
ஸன்ன்யஸ்தாகி²லத⁴ர்மகர்மவிஷயைர்னித்யாத்மனிஷ்டா²பரை:
தத்த்வஜ்ஞை: கரணீயமாத்மனி ஸதா³னந்தே³ச்சு²பி⁴ர்யத்னத: ॥ 34௦॥
ஸர்வாத்மஸித்³த⁴யே பி⁴க்ஷோ: க்ருதஶ்ரவணகர்மண: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸார்வாத்ம்ய)
ஸமாதி⁴ம் வித³தா⁴த்யேஷா ஶான்தோ தா³ன்த இதி ஶ்ருதி: ॥ 341॥
ஆரூட⁴ஶக்தேரஹமோ வினாஶ:
கர்துன்ன ஶக்ய ஸஹஸாபி பண்டி³தை: । (பாட²பே⁴த:³ – கர்தும் ந)
யே நிர்விகல்பாக்²யஸமாதி⁴னிஶ்சலா:
தானந்தரானந்தப⁴வா ஹி வாஸனா: ॥ 342॥
அஹம்பு³த்³த்⁴யைவ மோஹின்யா யோஜயித்வாவ்ருதேர்ப³லாத் ।
விக்ஷேபஶக்தி: புருஷம் விக்ஷேபயதி தத்³கு³ணை: ॥ 343॥
விக்ஷேபஶக்திவிஜயோ விஷமோ விதா⁴தும்
நி:ஶேஷமாவரணஶக்தினிவ்ருத்த்யபா⁴வே ।
த்³ருக்³த்³ருஶ்யயோ: ஸ்பு²டபயோஜலவத்³விபா⁴கே³
நஶ்யேத்ததா³வரணமாத்மனி ச ஸ்வபா⁴வாத் ।
நி:ஸம்ஶயேன ப⁴வதி ப்ரதிப³ன்த⁴ஶூன்யோ
விக்ஷேபணம் ந ஹி ததா³ யதி³ சேன்ம்ருஷார்தே² ॥ 344॥ (பாட²பே⁴த:³ – நிக்ஷேபணம்)
ஸம்யக்³விவேக: ஸ்பு²டபோ³தஜ⁴ன்யோ
விபஜ⁴்ய த்³ருக்³த்³ருஶ்யபதா³ர்த²தத்த்வம் ।
சி²னத்தி மாயாக்ருதமோஹப³ன்த⁴ம்
யஸ்மாத்³விமுக்தஸ்து புனர்ன ஸம்ஸ்ருதி: ॥ 345॥ (பாட²பே⁴த:³ – விமுக்தஸ்ய)
பராவரைகத்வவிவேகவஹ்னி:
த³ஹத்யவித்³யாக³ஹனம் ஹ்யஶேஷம் ।
கிம் ஸ்யாத்புன: ஸம்ஸரணஸ்ய பீ³ஜம்
அத்³வைதபா⁴வம் ஸமுபேயுஷோஸ்ய ॥ 346॥
ஆவரணஸ்ய நிவ்ருத்திர்ப⁴வதி ஹி ஸம்யக்பதா³ர்த²த³ர்ஶனத: ।
மித்²யாஜ்ஞானவினாஶஸ்தத்³விக்ஷேபஜனிதது³:க²னிவ்ருத்தி: ॥ 347॥
ஏதத்த்ரிதயம் த்³ருஷ்டம் ஸம்யக்³ரஜ்ஜுஸ்வரூபவிஜ்ஞானாத் ।
தஸ்மாத்³வஸ்துஸதத்த்வம் ஜ்ஞாதவ்யம் ப³ன்த⁴முக்தயே விது³ஷா ॥ 348॥
அயோக்³னியோகா³தி³வ ஸத்ஸமன்வயான்
மாத்ராதி³ரூபேண விஜ்ரும்ப⁴தே தீ⁴: ।
தத்கார்யமேதத்³த்³விதயம் யதோ ம்ருஷா (பாட²பே⁴த:³ – தத்கார்யமேவ த்ரிதயம்)
த்³ருஷ்டம் ப்⁴ரமஸ்வப்னமனோரதே²ஷு ॥ 349॥
ததோ விகாரா: ப்ரக்ருதேரஹம்முகா²
தே³ஹாவஸானா விஷயாஶ்ச ஸர்வே ।
க்ஷணேன்யதா²பா⁴விதயா ஹ்யமீஷா- (பாட²பே⁴த:³ – பா⁴வின ஏஷ ஆத்மா)
மஸத்த்வமாத்மா து கதா³பி நான்யதா² ॥ 35௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – மஸத்த்வமாத்மா து கதா³பி)
நித்யாத்³வயாக²ண்ட³சிதே³கரூபோ
பு³த்³த்⁴யாதி³ஸாக்ஷீ ஸத³ஸத்³விலக்ஷண: ।
அஹம்பத³ப்ரத்யயலக்ஷிதார்த:²
ப்ரத்யக் ஸதா³னந்த³க⁴ன: பராத்மா ॥ 351॥
இத்த²ம் விபஶ்சித்ஸத³ஸத்³விபஜ⁴்ய
நிஶ்சித்ய தத்த்வம் நிஜபோ³த⁴த்³ருஷ்ட்யா ।
ஜ்ஞாத்வா ஸ்வமாத்மானமக²ண்ட³போ³த⁴ம்
தேப்⁴யோ விமுக்த: ஸ்வயமேவ ஶாம்யதி ॥ 352॥
அஜ்ஞானஹ்ருத³யக்³ரன்தே²ர்னி:ஶேஷவிலயஸ்ததா³ ।
ஸமாதி⁴னாவிகல்பேன யதா³த்³வைதாத்மத³ர்ஶனம் ॥ 353॥
த்வமஹமித³மிதீயம் கல்பனா பு³த்³தி⁴தோ³ஷாத்
ப்ரப⁴வதி பரமாத்மன்யத்³வயே நிர்விஶேஷே ।
ப்ரவிலஸதி ஸமாதா⁴வஸ்ய ஸர்வோ விகல்போ
விலயனமுபக³ச்சே²த்³வஸ்துதத்த்வாவத்⁴ருத்யா ॥ 354॥
ஶான்தோ தா³ன்த: பரமுபரத: க்ஷான்தியுக்த: ஸமாதி⁴ம்
குர்வன்னித்யம் கலயதி யதி: ஸ்வஸ்ய ஸர்வாத்மபா⁴வம் ।
தேனாவித்³யாதிமிரஜனிதான்ஸாது⁴ த³க்³த்⁴வா விகல்பான்
ப்³ரஹ்மாக்ருத்யா நிவஸதி ஸுக²ம் நிஷ்க்ரியோ நிர்விகல்ப: ॥ 355॥
ஸமாஹிதா யே ப்ரவிலாப்ய பா³ஹ்யம்
ஶ்ரோத்ராதி³ சேத: ஸ்வமஹம் சிதா³த்மனி ।
த ஏவ முக்தா ப⁴வபாஶப³ன்தை⁴:
நான்யே து பாரோக்ஷ்யகதா²பி⁴தா⁴யின: ॥ 356॥
உபாதி⁴பே⁴தா³த்ஸ்வயமேவ பி⁴த்³யதே (பாட²பே⁴த:³ – யோகா³த்ஸ்வயமேவ)
சோபாத்⁴யபோஹே ஸ்வயமேவ கேவல: ।
தஸ்மாது³பாதே⁴ர்விலயாய வித்³வான்
வஸேத்ஸதா³கல்பஸமாதி⁴னிஷ்ட²யா ॥ 357॥
ஸதி ஸக்தோ நரோ யாதி ஸத்³பா⁴வம் ஹ்யேகனிஷ்ட²யா ।
கீடகோ ப்⁴ரமரம் த்⁴யாயன் ப்⁴ரமரத்வாய கல்பதே ॥ 358॥
க்ரியான்தராஸக்திமபாஸ்ய கீடகோ
த்⁴யாயன்னலித்வம் ஹ்யலிபா⁴வம்ருச்ச²தி । (பாட²பே⁴த:³ – த்⁴யாயன்யதா²லிம்)
ததை²வ யோகீ³ பரமாத்மதத்த்வம்
த்⁴யாத்வா ஸமாயாதி ததே³கனிஷ்ட²யா ॥ 359॥
அதீவ ஸூக்ஷ்மம் பரமாத்மதத்த்வம்
ந ஸ்தூ²லத்³ருஷ்ட்யா ப்ரதிபத்துமர்ஹதி ।
ஸமாதி⁴னாத்யன்தஸுஸூக்ஷ்மவ்ருத்த்யா
ஜ்ஞாதவ்யமார்யைரதிஶுத்³த⁴பு³த்³தி⁴பி⁴: ॥ 36௦॥
யதா² ஸுவர்ணம் புடபாகஶோதி⁴தம்
த்யக்த்வா மலம் ஸ்வாத்மகு³ணம் ஸம்ருச்ச²தி ।
ததா² மன: ஸத்த்வரஜஸ்தமோமலம்
த்⁴யானேன ஸன்த்யஜ்ய ஸமேதி தத்த்வம் ॥ 361॥
நிரன்தராப்⁴யாஸவஶாத்ததி³த்த²ம்
பக்வம் மனோ ப்³ரஹ்மணி லீயதே யதா³ ।
ததா³ ஸமாதி⁴: ஸவிகல்பவர்ஜித: (பாட²பே⁴த:³ – ஸ விகல்பவர்ஜித:)
ஸ்வதோத்³வயானந்த³ரஸானுபா⁴வக: ॥ 362॥
ஸமாதி⁴னானேன ஸமஸ்தவாஸனா-
க்³ரன்தே²ர்வினாஶோகி²லகர்மனாஶ: ।
அன்தர்ப³ஹி: ஸர்வத ஏவ ஸர்வதா³
ஸ்வரூபவிஸ்பூ²ர்திரயத்னத: ஸ்யாத் ॥ 363॥
ஶ்ருதே: ஶதகு³ணம் வித்³யான்மனநம் மனநாத³பி ।
நிதி³த்⁴யாஸம் லக்ஷகு³ணமனந்தம் நிர்விகல்பகம் ॥ 364॥
நிர்விகல்பகஸமாதி⁴னா ஸ்பு²டம்
ப்³ரஹ்மதத்த்வமவக³ம்யதே த்⁴ருவம் ।
நான்யதா² சலதயா மனோக³தே:
ப்ரத்யயான்தரவிமிஶ்ரிதம் ப⁴வேத் ॥ 365॥
அத: ஸமாத⁴த்ஸ்வ யதேன்த்³ரிய: ஸன்
நிரன்தரம் ஶான்தமனா: ப்ரதீசி ।
வித்⁴வம்ஸய த்⁴வான்தமனாத்³யவித்³யயா
க்ருதம் ஸதே³கத்வவிலோகனேன ॥ 366॥
யோக³ஸ்ய ப்ரத²மத்³வாரம் வாங்னிரோதோ⁴பரிக்³ரஹ: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரத²மம் த்³வாரம்)
நிராஶா ச நிரீஹா ச நித்யமேகான்தஶீலதா ॥ 367॥
ஏகான்தஸ்தி²திரின்த்³ரியோபரமணே ஹேதுர்த³மஶ்சேதஸ:
ஸம்ரோதே⁴ கரணம் ஶமேன விலயம் யாயாத³ஹம்வாஸனா ।
தேனானந்த³ரஸானுபூ⁴திரசலா ப்³ராஹ்மீ ஸதா³ யோகி³ன:
தஸ்மாச்சித்தனிரோத⁴ ஏவ ஸததம் கார்ய: ப்ரயத்னோ முனே: ॥ 368॥ ப்ரயத்னான்முனே:
வாசம் நியச்சா²த்மனி தம் நியச்ச²
பு³த்³தௌ⁴ தி⁴யம் யச்ச² ச பு³த்³தி⁴ஸாக்ஷிணி ।
தம் சாபி பூர்ணாத்மனி நிர்விகல்பே
விலாப்ய ஶான்திம் பரமாம் பஜ⁴ஸ்வ ॥ 369॥
தே³ஹப்ராணேன்த்³ரியமனோபு³த்³த்⁴யாதி³பி⁴ருபாதி⁴பி⁴: ।
யைர்யைர்வ்ருத்தே:ஸமாயோக³ஸ்தத்தத்³பா⁴வோஸ்ய யோகி³ன: ॥ 37௦॥
தன்னிவ்ருத்த்யா முனே: ஸம்யக் ஸர்வோபரமணம் ஸுக²ம் ।
ஸன்த்³ருஶ்யதே ஸதா³னந்த³ரஸானுப⁴வவிப்லவ: ॥ 371॥
அன்தஸ்த்யாகோ³ ப³ஹிஸ்த்யாகோ³ விரக்தஸ்யைவ யுஜ்யதே ।
த்யஜத்யன்தர்ப³ஹி:ஸங்க³ம் விரக்தஸ்து முமுக்ஷயா ॥ 372॥
ப³ஹிஸ்து விஷயை: ஸங்க³ம் ததா²ன்தரஹமாதி³பி⁴: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸங்க:³)
விரக்த ஏவ ஶக்னோதி த்யக்தும் ப்³ரஹ்மணி நிஷ்டி²த: ॥ 373॥
வைராக்³யபோ³தௌ⁴ புருஷஸ்ய பக்ஷிவத்
பக்ஷௌ விஜானீஹி விசக்ஷண த்வம் ।
விமுக்திஸௌதா⁴க்³ரலதாதி⁴ரோஹணம்
தாப்⁴யாம் வினா நான்யதரேண ஸித்⁴யதி ॥ 374॥
அத்யன்தவைராக்³யவத: ஸமாதி⁴:
ஸமாஹிதஸ்யைவ த்³ருட⁴ப்ரபோ³த:⁴ ।
ப்ரபு³த்³த⁴தத்த்வஸ்ய ஹி ப³ன்த⁴முக்தி:
முக்தாத்மனோ நித்யஸுகா²னுபூ⁴தி: ॥ 375॥
வைராக்³யான்ன பரம் ஸுக²ஸ்ய ஜனகம் பஶ்யாமி வஶ்யாத்மன:
தச்சேச்சு²த்³த⁴தராத்மபோ³த⁴ஸஹிதம் ஸ்வாராஜ்யஸாம்ராஜ்யது⁴க் ।
ஏதத்³த்³வாரமஜஸ்ரமுக்தியுவதேர்யஸ்மாத்த்வமஸ்மாத்பரம்
ஸர்வத்ராஸ்ப்ருஹயா ஸதா³த்மனி ஸதா³ ப்ரஜ்ஞாம் குரு ஶ்ரேயஸே ॥ 376॥
ஆஶாம் சி²ன்த்³தி⁴ விஷோபமேஷு விஷயேஷ்வேஷைவ ம்ருத்யோ: க்ருதி- (பாட²பே⁴த:³ – ம்ருத்யோ: ஸ்ருதி)
ஸ்த்யக்த்வா ஜாதிகுலாஶ்ரமேஷ்வபி⁴மதிம் முஞ்சாதிதூ³ராத்க்ரியா: ।
தே³ஹாதா³வஸதி த்யஜாத்மதி⁴ஷணாம் ப்ரஜ்ஞாம் குருஷ்வாத்மனி
த்வம் த்³ரஷ்டாஸ்யமனோஸி நிர்த்³வயபரம் ப்³ரஹ்மாஸி யத்³வஸ்துத: ॥ 377॥ (பாட²பே⁴த:³ – த்³ரஷ்டாஸ்யமலோ)
லக்ஷ்யே ப்³ரஹ்மணி மானஸம் த்³ருட⁴தரம் ஸம்ஸ்தா²ப்ய பா³ஹ்யேன்த்³ரியம்
ஸ்வஸ்தா²னே வினிவேஶ்ய நிஶ்சலதனுஶ்சோபேக்ஷ்ய தே³ஹஸ்தி²திம் ।
ப்³ரஹ்மாத்மைக்யமுபேத்ய தன்மயதயா சாக²ண்ட³வ்ருத்த்யானிஶம்
ப்³ரஹ்மானந்த³ரஸம் பிபா³த்மனி முதா³ ஶூன்யை: கிமன்யைர்ப்⁴ருஶம் ॥ 378॥ (பாட²பே⁴த:³ – கிமன்யைர்ப்⁴ரமை:)
அனாத்மசின்தனம் த்யக்த்வா கஶ்மலம் து³:க²காரணம் ।
சின்தயாத்மானமானந்த³ரூபம் யன்முக்திகாரணம் ॥ 379॥
ஏஷ ஸ்வயஞ்ஜ்யோதிரஶேஷஸாக்ஷீ
விஜ்ஞானகோஶோ விலஸத்யஜஸ்ரம் । விஜ்ஞானகோஶே
லக்ஷ்யம் விதா⁴யைனமஸத்³விலக்ஷண-
மக²ண்ட³வ்ருத்த்யாத்மதயானுபா⁴வய ॥ 38௦॥
ஏதமச்சி²ன்னயா வ்ருத்த்யா ப்ரத்யயான்தரஶூன்யயா ।
உல்லேக²யன்விஜானீயாத்ஸ்வஸ்வரூபதயா ஸ்பு²டம் ॥ 381॥
அத்ராத்மத்வம் த்³ருடீ⁴குர்வன்னஹமாதி³ஷு ஸன்த்யஜன் ।
உதா³ஸீனதயா தேஷு திஷ்டே²த்ஸ்பு²டக⁴டாதி³வத் ॥ 382॥ (பாட²பே⁴த:³ – திஷ்டே²த்³க⁴டபடாதி³வத்)
விஶுத்³த⁴மன்த:கரணம் ஸ்வரூபே
நிவேஶ்ய ஸாக்ஷிண்யவபோ³த⁴மாத்ரே ।
ஶனை: ஶனைர்னிஶ்சலதாமுபானயன்
பூர்ணம் ஸ்வமேவானுவிலோகயேத்தத: ॥ 383॥ (பாட²பே⁴த:³ – பூர்ணத்வமேவானு)
தே³ஹேன்த்³ரியப்ராணமனோஹமாதி³பி⁴:
ஸ்வாஜ்ஞானக்ல்ருப்தைரகி²லைருபாதி⁴பி⁴: ।
விமுக்தமாத்மானமக²ண்ட³ரூபம்
பூர்ணம் மஹாகாஶமிவாவலோகயேத் ॥ 384॥
க⁴டகலஶகுஸூலஸூசிமுக்²யை:
க³க³னமுபாதி⁴ஶதைர்விமுக்தமேகம் ।
ப⁴வதி ந விவித⁴ம் ததை²வ ஶுத்³த⁴ம்
பரமஹமாதி³விமுக்தமேகமேவ ॥ 385॥
ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தம்ப³பர்யன்தா ம்ருஷாமாத்ரா உபாத⁴ய: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்³ரஹ்மாத்³யா: ஸ்தம்ப)³
தத: பூர்ணம் ஸ்வமாத்மானம் பஶ்யேதே³காத்மனா ஸ்தி²தம் ॥ 386॥
யத்ர ப்⁴ரான்த்யா கல்பிதம் தத்³விவேகே (பாட²பே⁴த:³ – யத்³விவேகே)
தத்தன்மாத்ரம் நைவ தஸ்மாத்³விபி⁴ன்னம் ।
ப்⁴ரான்தேர்னாஶே பா⁴தி த்³ருஷ்டாஹிதத்த்வம் (பாட²பே⁴த:³ – ப்⁴ரான்தித்³ருஷ்டா)
ரஜ்ஜுஸ்தத்³வத்³விஶ்வமாத்மஸ்வரூபம் ॥ 387॥
ஸ்வயம் ப்³ரஹ்மா ஸ்வயம் விஷ்ணு: ஸ்வயமின்த்³ர: ஸ்வயம் ஶிவ: ।
ஸ்வயம் விஶ்வமித³ம் ஸர்வம் ஸ்வஸ்மாத³ன்யன்ன கிஞ்சன ॥ 388॥
அன்த: ஸ்வயம் சாபி ப³ஹி: ஸ்வயம் ச
ஸ்வயம் புரஸ்தாத் ஸ்வயமேவ பஶ்சாத் ।
ஸ்வயம் ஹ்யாவாச்யாம் ஸ்வயமப்யுதீ³ச்யாம் (பாட²பே⁴த:³ – ஹ்யவாச்யாம்)
ததோ²பரிஷ்டாத்ஸ்வயமப்யத⁴ஸ்தாத் ॥ 389॥
தரங்க³பே²னப்⁴ரமபு³த்³பு³தா³தி³
ஸர்வம் ஸ்வரூபேண ஜலம் யதா² ததா² ।
சிதே³வ தே³ஹாத்³யஹமன்தமேதத்
ஸர்வம் சிதே³வைகரஸம் விஶுத்³த⁴ம் ॥ 39௦॥
ஸதே³வேத³ம் ஸர்வம் ஜக³த³வக³தம் வாங்மனஸயோ:
ஸதோன்யன்னாஸ்த்யேவ ப்ரக்ருதிபரஸீம்னி ஸ்தி²தவத: ।
ப்ருத²க் கிம் ம்ருத்ஸ்னாயா: கலஶக⁴டகும்பா⁴த்³யவக³தம்
வத³த்யேஷ ப்⁴ரான்தஸ்த்வமஹமிதி மாயாமதி³ரயா ॥ 391॥
க்ரியாஸமபி⁴ஹாரேண யத்ர நான்யதி³தி ஶ்ருதி: ।
ப்³ரவீதி த்³வைதராஹித்யம் மித்²யாத்⁴யாஸனிவ்ருத்தயே ॥ 392॥
ஆகாஶவன்னிர்மலனிர்விகல்பம் (பாட²பே⁴த:³ – நிர்விகல்ப)
நி:ஸீமனி:ஸ்பன்த³னநிர்விகாரம் ।
அன்தர்ப³ஹி:ஶூன்யமனந்யமத்³வயம்
ஸ்வயம் பரம் ப்³ரஹ்ம கிமஸ்தி போ³த்⁴யம் ॥ 393॥
வக்தவ்யம் கிமு வித்³யதேத்ர ப³ஹுதா⁴ ப்³ரஹ்மைவ ஜீவ: ஸ்வயம்
ப்³ரஹ்மைதஜ்ஜக³தா³ததம் நு ஸகலம் ப்³ரஹ்மாத்³விதீயம் ஶ்ருதி: । (பாட²பே⁴த:³ – ஜக³தா³பராணு ஸகலம்)
ப்³ரஹ்மைவாஹமிதி ப்ரபு³த்³த⁴மதய: ஸன்த்யக்தபா³ஹ்யா: ஸ்பு²டம்
ப்³ரஹ்மீபூ⁴ய வஸன்தி ஸன்ததசிதா³னந்தா³த்மனைதத்³த்⁴ருவம் ॥ 394॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஆனந்தா³த்மனைவ த்⁴ருவம்)
ஜஹி மலமயகோஶேஹன்தி⁴யோத்தா²பிதாஶாம்
ப்ரஸப⁴மனிலகல்பே லிங்க³தே³ஹேபி பஶ்சாத் ।
நிக³மக³தி³தகீர்திம் நித்யமானந்த³மூர்திம்
ஸ்வயமிதி பரிசீய ப்³ரஹ்மரூபேண திஷ்ட² ॥ 395॥
ஶவாகாரம் யாவத்³பஜ⁴தி மனுஜஸ்தாவத³ஶுசி:
பரேப்⁴ய: ஸ்யாத்க்லேஶோ ஜனநமரணவ்யாதி⁴னிலய: । (பாட²பே⁴த:³ – வ்யாதி⁴னிரயா:)
யதா³த்மானம் ஶுத்³த⁴ம் கலயதி ஶிவாகாரமசலம்
ததா³ தேப்⁴யோ முக்தோ ப⁴வதி ஹி ததா³ஹ ஶ்ருதிரபி ॥ 396॥
ஸ்வாத்மன்யாரோபிதாஶேஷாபா⁴ஸவஸ்துனிராஸத: ।
ஸ்வயமேவ பரம் ப்³ரஹ்ம பூர்ணமத்³வயமக்ரியம் ॥ 397॥
ஸமாஹிதாயாம் ஸதி சித்தவ்ருத்தௌ
பராத்மனி ப்³ரஹ்மணி நிர்விகல்பே ।
ந த்³ருஶ்யதே கஶ்சித³யம் விகல்ப:
ப்ரஜல்பமாத்ர: பரிஶிஷ்யதே யத: ॥ 398॥ (பாட²பே⁴த:³ – தத:)
அஸத்கல்போ விகல்போயம் விஶ்வமித்யேகவஸ்துனி ।
நிர்விகாரே நிராகாரே நிர்விஶேஷே பி⁴தா³ குத: ॥ 399॥
த்³ரஷ்டுத³ர்ஶனத்³ருஶ்யாதி³பா⁴வஶூன்யைகவஸ்துனி । (பாட²பே⁴த:³ – த்³ரஷ்ட்ருத³ர்ஶன)
நிர்விகாரே நிராகாரே நிர்விஶேஷே பி⁴தா³ குத: ॥ 4௦௦॥
கல்பார்ணவ இவாத்யன்தபரிபூர்ணைகவஸ்துனி ।
நிர்விகாரே நிராகாரே நிர்விஶேஷே பி⁴தா³ குத: ॥ 4௦1॥
தேஜஸீவ தமோ யத்ர ப்ரலீனம் ப்⁴ரான்திகாரணம் । (பாட²பே⁴த:³ – யத்ர விலீனம்)
அத்³விதீயே பரே தத்த்வே நிர்விஶேஷே பி⁴தா³ குத: ॥ 4௦2॥
ஏகாத்மகே பரே தத்த்வே பே⁴த³வார்தா கத²ம் வஸேத் । (பாட²பே⁴த:³ – கத²ம் ப⁴வேத்)
ஸுஷுப்தௌ ஸுக²மாத்ராயாம் பே⁴த:³ கேனாவலோகித: ॥ 4௦3॥
ந ஹ்யஸ்தி விஶ்வம் பரதத்த்வபோ³தா⁴த்
ஸதா³த்மனி ப்³ரஹ்மணி நிர்விகல்பே ।
காலத்ரயே நாப்யஹிரீக்ஷிதோ கு³ணே
ந ஹ்யம்பு³பி³ன்து³ர்ம்ருக³த்ருஷ்ணிகாயாம் ॥ 4௦4॥
மாயாமாத்ரமித³ம் த்³வைதமத்³வைதம் பரமார்த²த: ।
இதி ப்³ரூதே ஶ்ருதி: ஸாக்ஷாத்ஸுஷுப்தாவனுபூ⁴யதே ॥ 4௦5॥
அனந்யத்வமதி⁴ஷ்டா²னாதா³ரோப்யஸ்ய நிரீக்ஷிதம் ।
பண்டி³தை ரஜ்ஜுஸர்பாதௌ³ விகல்போ ப்⁴ரான்திஜீவன: ॥ 4௦6॥
சித்தமூலோ விகல்போயம் சித்தாபா⁴வே ந கஶ்சன ।
அதஶ்சித்தம் ஸமாதே⁴ஹி ப்ரத்யக்³ரூபே பராத்மனி ॥ 4௦7॥
கிமபி ஸததபோ³த⁴ம் கேவலானந்த³ரூபம்
நிருபமமதிவேலம் நித்யமுக்தம் நிரீஹம் ।
நிரவதி⁴க³க³னாப⁴ம் நிஷ்கலம் நிர்விகல்பம்
ஹ்ருதி³ கலயதி வித்³வான் ப்³ரஹ்ம பூர்ணம் ஸமாதௌ⁴ ॥ 4௦8॥
ப்ரக்ருதிவிக்ருதிஶூன்யம் பா⁴வனாதீதபா⁴வம்
ஸமரஸமஸமானம் மானஸம்ப³ன்த⁴தூ³ரம் ।
நிக³மவசனஸித்³த⁴ம் நித்யமஸ்மத்ப்ரஸித்³த⁴ம்
ஹ்ருதி³ கலயதி வித்³வான் ப்³ரஹ்ம பூர்ணம் ஸமாதௌ⁴ ॥ 4௦9॥
அஜரமமரமஸ்தாபா⁴வவஸ்துஸ்வரூபம் (பாட²பே⁴த:³ – பா⁴ஸவஸ்து)
ஸ்திமிதஸலிலராஶிப்ரக்²யமாக்²யாவிஹீனம் ।
ஶமிதகு³ணவிகாரம் ஶாஶ்வதம் ஶான்தமேகம்
ஹ்ருதி³ கலயதி வித்³வான் ப்³ரஹ்ம பூர்ணம் ஸமாதௌ⁴ ॥ 41௦॥
ஸமாஹிதான்த:கரண: ஸ்வரூபே
விலோகயாத்மானமக²ண்ட³வைப⁴வம் ।
விச்சி²ன்த்³தி⁴ ப³ன்த⁴ம் ப⁴வக³ன்த⁴க³ன்தி⁴தம் (பாட²பே⁴த:³ – க³ன்த⁴க³ன்தி⁴லம்)
யத்னேன பும்ஸ்த்வம் ஸப²லீகுருஷ்வ ॥ 411-
ஸர்வோபாதி⁴வினிர்முக்தம் ஸச்சிதா³னந்த³மத்³வயம் ।
பா⁴வயாத்மானமாத்மஸ்த²ம் ந பூ⁴ய: கல்பஸேத்⁴வனே ॥ 412॥
சா²யேவ பும்ஸ: பரித்³ருஶ்யமான-
மாபா⁴ஸரூபேண ப²லானுபூ⁴த்யா ।
ஶரீரமாராச்ச²வவன்னிரஸ்தம்
புனர்ன ஸன்த⁴த்த இத³ம் மஹாத்மா ॥ 413॥
ஸததவிமலபோ³தா⁴னந்த³ரூபம் ஸமேத்ய (பாட²பே⁴த:³ – ஸ்வமேத்ய)
த்யஜ ஜட³மலரூபோபாதி⁴மேதம் ஸுதூ³ரே ।
அத² புனரபி நைஷ ஸ்மர்யதாம் வான்தவஸ்து (பாட²பே⁴த:³ – புனரபி நைவ)
ஸ்மரணவிஷயபூ⁴தம் கல்பதே குத்ஸனாய ॥ 414॥
ஸமூலமேதத்பரிதா³ஹ்ய வஹ்னௌ (பாட²பே⁴த:³ – பரித³ஹ்ய)
ஸதா³த்மனி ப்³ரஹ்மணி நிர்விகல்பே ।
தத: ஸ்வயம் நித்யவிஶுத்³த⁴போ³தா⁴-
நன்தா³த்மனா திஷ்ட²தி வித்³வரிஷ்ட:² ॥ 415॥
ப்ராரப்³த⁴ஸூத்ரக்³ரதி²தம் ஶரீரம்
ப்ரயாது வா திஷ்ட²து கோ³ரிவ ஸ்ரக் ।
ந தத்புன: பஶ்யதி தத்த்வவேத்தா-
நன்தா³த்மனி ப்³ரஹ்மணி லீனவ்ருத்தி: ॥ 416॥
அக²ண்டா³னந்த³மாத்மானம் விஜ்ஞாய ஸ்வஸ்வரூபத: ।
கிமிச்ச²ன் கஸ்ய வா ஹேதோர்தே³ஹம் புஷ்ணாதி தத்த்வவித் ॥ 417॥
ஸம்ஸித்³த⁴ஸ்ய ப²லம் த்வேதஜ்ஜீவன்முக்தஸ்ய யோகி³ன: ।
ப³ஹிரன்த: ஸதா³னந்த³ரஸாஸ்வாத³னமாத்மனி ॥ 418॥
வைராக்³யஸ்ய ப²லம் போ³தோ⁴ போ³த⁴ஸ்யோபரதி: ப²லம் ।
ஸ்வானந்தா³னுப⁴வாச்சா²ன்திரேஷைவோபரதே: ப²லம் ॥ 419॥
யத்³யுத்தரோத்தராபா⁴வ: பூர்வபூர்வன்து நிஷ்ப²லம் ।
நிவ்ருத்தி: பரமா த்ருப்திரானந்தோ³னுபம: ஸ்வத: ॥ 42௦॥
த்³ருஷ்டது³:கே²ஷ்வனுத்³வேகோ³ வித்³யாயா: ப்ரஸ்துதம் ப²லம் ।
யத்க்ருதம் ப்⁴ரான்திவேலாயாம் நானா கர்ம ஜுகு³ப்ஸிதம் ।
பஶ்சான்னரோ விவேகேன தத்கத²ம் கர்துமர்ஹதி ॥ 421॥
வித்³யாப²லம் ஸ்யாத³ஸதோ நிவ்ருத்தி:
ப்ரவ்ருத்திரஜ்ஞானப²லம் ததீ³க்ஷிதம் ।
தஜ்ஜ்ஞாஜ்ஞயோர்யன்ம்ருக³த்ருஷ்ணிகாதௌ³
நோசேத்³விதா³ம் த்³ருஷ்டப²லம் கிமஸ்மாத் ॥ 422॥ (பாட²பே⁴த:³ – நோசேத்³விதோ³)
அஜ்ஞானஹ்ருத³யக்³ரன்தே²ர்வினாஶோ யத்³யஶேஷத: ।
அனிச்சோ²ர்விஷய: கிம் நு ப்ரவ்ருத்தே: காரணம் ஸ்வத: ॥ 423॥ (பாட²பே⁴த:³ – விது³ஷ: கிம்)
வாஸனானுத³யோ போ⁴க்³யே வைராக்³யஸ்ய ததா³வதி⁴: ।
அஹம்பா⁴வோத³யாபா⁴வோ போ³த⁴ஸ்ய பரமாவதி⁴: ।
லீனவ்ருத்தைரனுத்பத்திர்மர்யாதோ³பரதேஸ்து ஸா ॥ 424॥ (பாட²பே⁴த:³ – வ்ருத்தேர)
ப்³ரஹ்மாகாரதயா ஸதா³ ஸ்தி²ததயா நிர்முக்தபா³ஹ்யார்த²தீ⁴-
ரன்யாவேதி³தபோ⁴க்³யபோ⁴க³கலனோ நித்³ராலுவத்³பா³லவத் ।
ஸ்வப்னாலோகிதலோகவஜ்ஜக³தி³த³ம் பஶ்யன்க்வசில்லப்³த⁴தீ⁴-
ராஸ்தே கஶ்சித³னந்தபுண்யப²லபு⁴க்³த⁴ன்ய: ஸ மான்யோ பு⁴வி ॥ 425॥
ஸ்தி²தப்ரஜ்ஞோ யதிரயம் ய: ஸதா³னந்த³மஶ்னுதே ।
ப்³ரஹ்மண்யேவ விலீனாத்மா நிர்விகாரோ வினிஷ்க்ரிய: ॥ 426॥
ப்³ரஹ்மாத்மனோ: ஶோதி⁴தயோரேகபா⁴வாவகா³ஹினீ ।
நிர்விகல்பா ச சின்மாத்ரா வ்ருத்தி: ப்ரஜ்ஞேதி கத்²யதே ।
ஸுஸ்தி²தாஸௌ ப⁴வேத்³யஸ்ய ஸ்தி²தப்ரஜ்ஞ: ஸ உச்யதே ॥ 427॥
யஸ்ய ஸ்தி²தா ப⁴வேத்ப்ரஜ்ஞா யஸ்யானந்தோ³ நிரன்தர: ।
ப்ரபஞ்சோ விஸ்ம்ருதப்ராய: ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே ॥ 428॥
லீனதீ⁴ரபி ஜாக³ர்தி ஜாக்³ரத்³த⁴ர்மவிவர்ஜித: ।
போ³தோ⁴ நிர்வாஸனோ யஸ்ய ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே ॥ 429॥
ஶான்தஸம்ஸாரகலன: கலாவானபி நிஷ்கல: ।
யஸ்ய சித்தம் வினிஶ்சின்தம் ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே ॥ 43௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – ய: ஸசித்தோபி நிஶ்சித்த:)
வர்தமானேபி தே³ஹேஸ்மிஞ்சா²யாவத³னுவர்தினி ।
அஹன்தாமமதாபா⁴வோ ஜீவன்முக்தஸ்ய லக்ஷணம் ॥ 431॥
அதீதானநுஸன்தா⁴னம் ப⁴விஷ்யத³விசாரணம் ।
ஔதா³ஸீன்யமபி ப்ராப்தம் ஜீவன்முக்தஸ்ய லக்ஷணம் ॥ 432॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்ராப்தே)
கு³ணதோ³ஷவிஶிஷ்டேஸ்மின்ஸ்வபா⁴வேன விலக்ஷணே ।
ஸர்வத்ர ஸமத³ர்ஶித்வம் ஜீவன்முக்தஸ்ய லக்ஷணம் ॥ 433॥
இஷ்டானிஷ்டார்த²ஸம்ப்ராப்தௌ ஸமத³ர்ஶிதயாத்மனி ।
உப⁴யத்ராவிகாரித்வம் ஜீவன்முக்தஸ்ய லக்ஷணம் ॥ 434॥
ப்³ரஹ்மானந்த³ரஸாஸ்வாதா³ஸக்தசித்ததயா யதே: ।
அன்தர்ப³ஹிரவிஜ்ஞானம் ஜீவன்முக்தஸ்ய லக்ஷணம் ॥ 435॥
தே³ஹேன்த்³ரியாதௌ³ கர்தவ்யே மமாஹம்பா⁴வவர்ஜித: ।
ஔதா³ஸீன்யேன யஸ்திஷ்டே²த்ஸ ஜீவன்முக்தலக்ஷண: ॥ 436॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே)
விஜ்ஞாத ஆத்மனோ யஸ்ய ப்³ரஹ்மபா⁴வ: ஶ்ருதேர்ப³லாத் ।
ப⁴வப³ன்த⁴வினிர்முக்த: ஸ ஜீவன்முக்தலக்ஷண: ॥ 437॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே)
தே³ஹேன்த்³ரியேஷ்வஹம்பா⁴வ இத³ம்பா⁴வஸ்தத³ன்யகே ।
யஸ்ய நோ ப⁴வத: க்வாபி ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே ॥ 438॥
ஜீவேஶோப⁴யஸம்ஸாரரூபது³ர்வாஸனோஜ்ஜி²தா ।
ஸா ஸர்வதா³ ப⁴வேத்³யஸ்ய ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே ॥
ந ப்ரத்யக்³ப்³ரஹ்மணோர்பே⁴த³ம் கதா³பி ப்³ரஹ்மஸர்க³யோ: ।
ப்ரஜ்ஞயா யோ விஜானிதி ஸ ஜீவன்முக்தலக்ஷண: ॥ 439॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே)
ஸாது⁴பி⁴: பூஜ்யமானேஸ்மின்பீட்³யமானேபி து³ர்ஜனை: ।
ஸமபா⁴வோ ப⁴வேத்³யஸ்ய ஸ ஜீவன்முக்தலக்ஷண: ॥ 44௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸ ஜீவன்முக்த இஷ்யதே)
யத்ர ப்ரவிஷ்டா விஷயா: பரேரிதா
நதீ³ப்ரவாஹா இவ வாரிராஶௌ ।
லினந்தி ஸன்மாத்ரதயா ந விக்ரியாம்
உத்பாத³யன்த்யேஷ யதிர்விமுக்த: ॥ 441॥
விஜ்ஞாதப்³ரஹ்மதத்த்வஸ்ய யதா²பூர்வம் ந ஸம்ஸ்ருதி: ।
அஸ்தி சேன்ன ஸ விஜ்ஞாதப்³ரஹ்மபா⁴வோ ப³ஹிர்முக:² ॥ 442॥
ப்ராசீனவாஸனாவேகா³த³ஸௌ ஸம்ஸரதீதி சேத் ।
ந ஸதே³கத்வவிஜ்ஞானான்மன்தீ³ ப⁴வதி வாஸனா ॥ 443॥
அத்யன்தகாமுகஸ்யாபி வ்ருத்தி: குண்ட²தி மாதரி ।
ததை²வ ப்³ரஹ்மணி ஜ்ஞாதே பூர்ணானந்தே³ மனீஷிண: ॥ 444॥
நிதி³த்⁴யாஸனஶீலஸ்ய பா³ஹ்யப்ரத்யய ஈக்ஷ்யதே ।
ப்³ரவீதி ஶ்ருதிரேதஸ்ய ப்ராரப்³த⁴ம் ப²லத³ர்ஶனாத் ॥ 445॥
ஸுகா²த்³யனுப⁴வோ யாவத்தாவத்ப்ராரப்³த⁴மிஷ்யதே ।
ப²லோத³ய: க்ரியாபூர்வோ நிஷ்க்ரியோ ந ஹி குத்ரசித் ॥ 446॥
அஹம் ப்³ரஹ்மேதி விஜ்ஞானாத்கல்பகோடிஶதார்ஜிதம் ।
ஸஞ்சிதம் விலயம் யாதி ப்ரபோ³தா⁴த்ஸ்வப்னகர்மவத் ॥ 447॥
யத்க்ருதம் ஸ்வப்னவேலாயாம் புண்யம் வா பாபமுல்ப³ணம் ।
ஸுப்தோத்தி²தஸ்ய கின்தத்ஸ்யாத்ஸ்வர்கா³ய நரகாய வா ॥ 448॥
ஸ்வமஸங்க³முதா³ஸீனம் பரிஜ்ஞாய நபோ⁴ யதா² ।
ந ஶ்லிஷ்யதி ச யத்கிஞ்சித்கதா³சித்³பா⁴விகர்மபி⁴: ॥ 449॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஶ்லிஷ்யதே யதி: கிஞ்சித்)
ந நபோ⁴ க⁴டயோகே³ன ஸுராக³ன்தே⁴ன லிப்யதே ।
ததா²த்மோபாதி⁴யோகே³ன தத்³த⁴ர்மைர்னைவ லிப்யதே ॥ 45௦॥
ஜ்ஞானோத³யாத்புராரப்³த⁴ம் கர்மஜ்ஞானான்ன நஶ்யதி ।
அத³த்வா ஸ்வப²லம் லக்ஷ்யமுத்³தி³ஶ்யோத்ஸ்ருஷ்டபா³ணவத் ॥ 451॥
வ்யாக்⁴ரபு³த்³த்⁴யா வினிர்முக்தோ பா³ண: பஶ்சாத்து கோ³மதௌ ।
ந திஷ்ட²தி சி²னத்யேவ லக்ஷ்யம் வேகே³ன நிர்ப⁴ரம் ॥ 452॥
ப்ராரப்³த⁴ம் ப³லவத்தரம் க²லு விதா³ம் போ⁴கே³ன தஸ்ய க்ஷய:
ஸம்யக்³ஜ்ஞானஹுதாஶனேன விலய: ப்ராக்ஸஞ்சிதாகா³மினாம் ।
ப்³ரஹ்மாத்மைக்யமவேக்ஷ்ய தன்மயதயா யே ஸர்வதா³ ஸம்ஸ்தி²தா:
தேஷாம் தத்த்ரிதயம் நஹி க்வசித³பி ப்³ரஹ்மைவ தே நிர்கு³ணம் ॥ 453॥
உபாதி⁴தாதா³த்ம்யவிஹீனகேவல-
ப்³ரஹ்மாத்மனைவாத்மனி திஷ்ட²தோ முனே: ।
ப்ராரப்³த⁴ஸத்³பா⁴வகதா² ந யுக்தா
ஸ்வப்னார்த²ஸம்ப³ன்த⁴கதே²வ ஜாக்³ரத: ॥ 454॥
ந ஹி ப்ரபு³த்³த:⁴ ப்ரதிபா⁴ஸதே³ஹே
தே³ஹோபயோகி³ன்யபி ச ப்ரபஞ்சே ।
கரோத்யஹன்தாம் மமதாமித³ன்தாம்
கின்து ஸ்வயம் திஷ்ட²தி ஜாக³ரேண ॥ 455॥
ந தஸ்ய மித்²யார்த²ஸமர்த²னேச்சா²
ந ஸங்க்³ரஹஸ்தஜ்ஜக³தோபி த்³ருஷ்ட: ।
தத்ரானுவ்ருத்திர்யதி³ சேன்ம்ருஷார்தே²
ந நித்³ரயா முக்த இதீஷ்யதே த்⁴ருவம் ॥ 456॥
தத்³வத்பரே ப்³ரஹ்மணி வர்தமான:
ஸதா³த்மனா திஷ்ட²தி நான்யதீ³க்ஷதே ।
ஸ்ம்ருதிர்யதா² ஸ்வப்னவிலோகிதார்தே²
ததா² வித:³ ப்ராஶனமோசனாதௌ³ ॥ 457॥
கர்மணா நிர்மிதோ தே³ஹ: ப்ராரப்³த⁴ம் தஸ்ய கல்ப்யதாம் ।
நானாதே³ராத்மனோ யுக்தம் நைவாத்மா கர்மனிர்மித: ॥ 458॥
அஜோ நித்ய: ஶாஶ்வத இதி ப்³ரூதே ஶ்ருதிரமோக⁴வாக் । (பாட²பே⁴த:³ – அஜோ நித்ய இதி ப்³ரூதே ஶ்ருதிரேஷா த்வமோக⁴வாக்)
ததா³த்மனா திஷ்ட²தோஸ்ய குத: ப்ராரப்³த⁴கல்பனா ॥ 459॥
ப்ராரப்³த⁴ம் ஸித்⁴யதி ததா³ யதா³ தே³ஹாத்மனா ஸ்தி²தி: ।
தே³ஹாத்மபா⁴வோ நைவேஷ்ட: ப்ராரப்³த⁴ம் த்யஜ்யதாமத: ॥ 46௦॥
ஶரீரஸ்யாபி ப்ராரப்³த⁴கல்பனா ப்⁴ரான்திரேவ ஹி ।
அத்⁴யஸ்தஸ்ய குத: ஸத்த்வமஸத்யஸ்ய குதோ ஜனி: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸத்த்வமஸத்த்வஸ்ய)
அஜாதஸ்ய குதோ நாஶ: ப்ராரப்³த⁴மஸத: குத: ॥ 461॥
ஜ்ஞானேனாஜ்ஞானகார்யஸ்ய ஸமூலஸ்ய லயோ யதி³ ।
திஷ்ட²த்யயம் கத²ம் தே³ஹ இதி ஶங்காவதோ ஜடா³ன் ॥ 462॥
ஸமாதா⁴தும் பா³ஹ்யத்³ருஷ்ட்யா ப்ராரப்³த⁴ம் வத³தி ஶ்ருதி: ।
ந து தே³ஹாதி³ஸத்யத்வபோ³த⁴னாய விபஶ்சிதாம் ।
யத: ஶ்ருதேரபி⁴ப்ராய: பரமார்தை²ககோ³சர: ॥ 463॥
பரிபூர்ணமனாத்³யன்தமப்ரமேயமவிக்ரியம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 464॥
ஸத்³க⁴னம் சித்³க⁴னம் நித்யமானந்த³க⁴னமக்ரியம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 465॥
ப்ரத்யகே³கரஸம் பூர்ணமனந்தம் ஸர்வதோமுக²ம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 466॥
அஹேயமனுபாதே³யமனாதே³யமனாஶ்ரயம் । மனாதே⁴யமனா
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 467॥
நிர்கு³ணம் நிஷ்கலம் ஸூக்ஷ்மம் நிர்விகல்பம் நிரஞ்ஜனம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 468॥
அனிரூப்ய ஸ்வரூபம் யன்மனோவாசாமகோ³சரம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 469॥
ஸத்ஸம்ருத்³த⁴ம் ஸ்வத:ஸித்³த⁴ம் ஶுத்³த⁴ம் பு³த்³த⁴மனீத்³ருஶம் ।
ஏகமேவாத்³வயம் ப்³ரஹ்ம நேஹ நானாஸ்தி கிஞ்சன ॥ 47௦॥
நிரஸ்தராகா³ வினிரஸ்தபோ⁴கா³: (பாட²பே⁴த:³ – நிரபாஸ்தபோ⁴கா³:)
ஶான்தா: ஸுதா³ன்தா யதயோ மஹான்த: ।
விஜ்ஞாய தத்த்வம் பரமேதத³ன்தே
ப்ராப்தா: பராம் நிர்வ்ருதிமாத்மயோகா³த் ॥ 471॥
ப⁴வானபீத³ம் பரதத்த்வமாத்மன:
ஸ்வரூபமானந்த³க⁴னம் விசார்ய । (பாட²பே⁴த:³ – நிசாய்ய)
விதூ⁴ய மோஹம் ஸ்வமன:ப்ரகல்பிதம்
முக்த: க்ருதார்தோ² ப⁴வது ப்ரபு³த்³த:⁴ ॥ 472॥
ஸமாதி⁴னா ஸாது⁴வினிஶ்சலாத்மனா (பாட²பே⁴த:³ – ஸுனிஶ்சலாத்மனா)
பஶ்யாத்மதத்த்வம் ஸ்பு²டபோ³த⁴சக்ஷுஷா ।
நி:ஸம்ஶயம் ஸம்யக³வேக்ஷிதஶ்சே-
ச்ச்²ருத: பதா³ர்தோ² ந புனர்விகல்ப்யதே ॥ 473॥ (பாட²பே⁴த:³ – புனர்விகல்பதே)
ஸ்வஸ்யாவித்³யாப³ன்த⁴ஸம்ப³ன்த⁴மோக்ஷா-
த்ஸத்யஜ்ஞானானந்த³ரூபாத்மலப்³தௌ⁴ ।
ஶாஸ்த்ரம் யுக்திர்தே³ஶிகோக்தி: ப்ரமாணம்
சான்த:ஸித்³தா⁴ ஸ்வானுபூ⁴தி: ப்ரமாணம் ॥ 474॥
ப³ன்தோ⁴ மோக்ஷஶ்ச த்ருப்திஶ்ச சின்தாரோக்³யக்ஷுதா⁴த³ய: ।
ஸ்வேனைவ வேத்³யா யஜ்ஜ்ஞானம் பரேஷாமானுமானிகம் ॥ 475॥
தடஸ்தி²தா போ³த⁴யன்தி கு³ரவ: ஶ்ருதயோ யதா² ।
ப்ரஜ்ஞயைவ தரேத்³வித்³வானீஶ்வரானுக்³ருஹீதயா ॥ 476॥
ஸ்வானுபூ⁴த்யா ஸ்வயம் ஜ்ஞாத்வா ஸ்வமாத்மானமக²ண்டி³தம் ।
ஸம்ஸித்³த:⁴ ஸம்முக²ம் திஷ்டே²ன்னிர்விகல்பாத்மனாத்மனி ॥ 477॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸுஸுக²ம் திஷ்டே²ன்)
வேதா³ன்தஸித்³தா⁴ன்தனிருக்திரேஷா
ப்³ரஹ்மைவ ஜீவ: ஸகலம் ஜக³ச்ச ।
அக²ண்ட³ரூபஸ்தி²திரேவ மோக்ஷோ
ப்³ரஹ்மாத்³விதீயே ஶ்ருதய: ப்ரமாணம் ॥ 478॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்³ரஹ்மாத்³விதீயம்)
இதி கு³ருவசனாச்ச்²ருதிப்ரமாணாத்
பரமவக³ம்ய ஸதத்த்வமாத்மயுக்த்யா ।
ப்ரஶமிதகரண: ஸமாஹிதாத்மா
க்வசித³சலாக்ருதிராத்மனிஷ்ட²தோபூ⁴த் ॥ 479॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஆத்மனிஷ்டி²தோ)
கிஞ்சித்காலம் ஸமாதா⁴ய பரே ப்³ரஹ்மணி மானஸம் । (பாட²பே⁴த:³ – கஞ்சித்காலம்)
உத்தா²ய பரமானந்தா³தி³த³ம் வசனமப்³ரவீத் ॥ 48௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – வ்யுத்தா²ய)
பு³த்³தி⁴ர்வினஷ்டா க³லிதா ப்ரவ்ருத்தி:
ப்³ரஹ்மாத்மனோரேகதயாதி⁴க³த்யா ।
இத³ம் ந ஜானேப்யனித³ம் ந ஜானே
கிம் வா கியத்³வா ஸுக²மஸ்த்யபாரம் ॥ 481॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஸுக²மஸ்ய பாரம்)
வாசா வக்துமஶக்யமேவ மனஸா மன்தும் ந வா ஶக்யதே
ஸ்வானந்தா³ம்ருதபூரபூரிதபரப்³ரஹ்மாம்பு³தே⁴ர்வைப⁴வம் ।
அம்போ⁴ராஶிவிஶீர்ணவார்ஷிகஶிலாபா⁴வம் பஜ⁴ன்மே மனோ
யஸ்யாம்ஶாம்ஶலவே விலீனமது⁴னானந்தா³த்மனா நிர்வ்ருதம் ॥ 482॥
க்வ க³தம் கேன வா நீதம் குத்ர லீனமித³ம் ஜக³த் ।
அது⁴னைவ மயா த்³ருஷ்டம் நாஸ்தி கிம் மஹத³த்³பு⁴தம் ॥ 483॥
கிம் ஹேயம் கிமுபாதே³யம் கிமன்யத்கிம் விலக்ஷணம் ।
அக²ண்டா³னந்த³பீயூஷபூர்ணே ப்³ரஹ்மமஹார்ணவே ॥ 484॥
ந கிஞ்சித³த்ர பஶ்யாமி ந ஶருணோமி ந வேத்³ம்யஹம் ।
ஸ்வாத்மனைவ ஸதா³னந்த³ரூபேணாஸ்மி விலக்ஷண: ॥ 485॥
நமோ நமஸ்தே கு³ரவே மஹாத்மனே
விமுக்தஸங்கா³ய ஸது³த்தமாய ।
நித்யாத்³வயானந்த³ரஸஸ்வரூபிணே
பூ⁴ம்னே ஸதா³பாரத³யாம்பு³தா⁴ம்னே ॥ 486॥
யத்கடாக்ஷஶஶிஸான்த்³ரசன்த்³ரிகா-
பாததூ⁴தப⁴வதாபஜஶ்ரம: ।
ப்ராப்தவானஹமக²ண்ட³வைப⁴வா-
நன்த³மாத்மபத³மக்ஷயம் க்ஷணாத் ॥ 487॥
த⁴ன்யோஹம் க்ருதக்ருத்யோஹம் விமுக்தோஹம் ப⁴வக்³ரஹாத் ।
நித்யானந்த³ஸ்வரூபோஹம் பூர்ணோஹம் த்வத³னுக்³ரஹாத் ॥ 488॥
அஸங்கோ³ஹமனங்கோ³ஹமலிங்கோ³ஹமப⁴ங்கு³ர: ।
ப்ரஶான்தோஹமனந்தோஹமமலோஹம் சிரன்தன: ॥ 489॥ (பாட²பே⁴த:³ – ஹமதான்தோஹம்)
அகர்தாஹமபோ⁴க்தாஹமவிகாரோஹமக்ரிய: ।
ஶுத்³த⁴போ³த⁴ஸ்வரூபோஹம் கேவலோஹம் ஸதா³ஶிவ: ॥ 49௦॥
த்³ரஷ்டு: ஶ்ரோதுர்வக்து: கர்துர்போ⁴க்துர்விபி⁴ன்ன ஏவாஹம் ।
நித்யனிரன்தரனிஷ்க்ரியனி:ஸீமாஸங்க³பூர்ணபோ³தா⁴த்மா ॥ 491॥
நாஹமித³ம் நாஹமதோ³ப்யுப⁴யோரவபா⁴ஸகம் பரம் ஶுத்³த⁴ம் ।
பா³ஹ்யாப்⁴யன்தரஶூன்யம் பூர்ணம் ப்³ரஹ்மாத்³விதீயமேவாஹம் ॥ 492॥
நிருபமமனாதி³தத்த்வம் த்வமஹமித³மத³ இதி கல்பனாதூ³ரம் ।
நித்யானந்தை³கரஸம் ஸத்யம் ப்³ரஹ்மாத்³விதீயமேவாஹம் ॥ 493॥
நாராயணோஹம் நரகான்தகோஹம்
புரான்தகோஹம் புருஷோஹமீஶ: ।
அக²ண்ட³போ³தோ⁴ஹமஶேஷஸாக்ஷீ
நிரீஶ்வரோஹம் நிரஹம் ச நிர்மம: ॥ 494॥
ஸர்வேஷு பூ⁴தேஷ்வஹமேவ ஸம்ஸ்தி²தோ
ஜ்ஞானாத்மனான்தர்ப³ஹிராஶ்ரய: ஸன் ।
போ⁴க்தா ச போ⁴க்³யம் ஸ்வயமேவ ஸர்வம்
யத்³யத்ப்ருத²க்³த்³ருஷ்டமித³ன்தயா புரா ॥ 495॥
மய்யக²ண்ட³ஸுகா²ம்போ⁴தௌ⁴ ப³ஹுதா⁴ விஶ்வவீசய: ।
உத்பத்³யன்தே விலீயன்தே மாயாமாருதவிப்⁴ரமாத் ॥ 496॥
ஸ்து²லாதி³பா⁴வா மயி கல்பிதா ப்⁴ரமா-
தா³ரோபிதானுஸ்பு²ரணேன லோகை: ।
காலே யதா² கல்பகவத்ஸராய-
ணர்த்வாத³யோ நிஷ்கலனிர்விகல்பே ॥ 497॥
ஆரோபிதம் நாஶ்ரயதூ³ஷகம் ப⁴வேத்
கதா³பி மூடை⁴ரதிதோ³ஷதூ³ஷிதை: । மூடை⁴ர்மதி
நார்த்³ரீகரோத்யூஷரபூ⁴மிபா⁴க³ம்
மரீசிகாவாரி மஹாப்ரவாஹ: ॥ 498॥
ஆகாஶவல்லேபவிதூ³ரகோ³ஹம் (பாட²பே⁴த:³ – ஆகாஶவத் கல்பவி)
ஆதி³த்யவத்³பா⁴ஸ்யவிலக்ஷணோஹம் ।
அஹார்யவன்னித்யவினிஶ்சலோஹம்
அம்போ⁴தி⁴வத்பாரவிவர்ஜிதோஹம் ॥ 499॥
ந மே தே³ஹேன ஸம்ப³ன்தோ⁴ மேகே⁴னேவ விஹாயஸ: ।
அத: குதோ மே தத்³த⁴ர்மா ஜாக்³ரத்ஸ்வப்னஸுஷுப்தய: ॥ 5௦௦॥
உபாதி⁴ராயாதி ஸ ஏவ க³ச்ச²தி
ஸ ஏவ கர்மாணி கரோதி பு⁴ங்க்தே ।
ஸ ஏவ ஜீர்யன் ம்ரியதே ஸதா³ஹம் (பாட²பே⁴த:³ – ஏவ ஜீவன்)
குலாத்³ரிவன்னிஶ்சல ஏவ ஸம்ஸ்தி²த: ॥ 5௦1॥
ந மே ப்ரவ்ருத்திர்ன ச மே நிவ்ருத்தி:
ஸதை³கரூபஸ்ய நிரம்ஶகஸ்ய ।
ஏகாத்மகோ யோ நிவிடோ³ நிரன்தரோ (பாட²பே⁴த:³ – நிபி³டோ³)
வ்யோமேவ பூர்ண: ஸ கத²ம் நு சேஷ்டதே ॥ 5௦2॥
புண்யானி பாபானி நிரின்த்³ரியஸ்ய
நிஶ்சேதஸோ நிர்விக்ருதேர்னிராக்ருதே: ।
குதோ மமாக²ண்ட³ஸுகா²னுபூ⁴தே:
ப்³ரூதே ஹ்யனந்வாக³தமித்யபி ஶ்ருதி: ॥ 5௦3॥
சா²யயா ஸ்ப்ருஷ்டமுஷ்ணம் வா ஶீதம் வா ஸுஷ்டு² து³:ஷ்டு² வா ।
ந ஸ்ப்ருஶத்யேவ யத்கிஞ்சித்புருஷம் தத்³விலக்ஷணம் ॥ 5௦4॥
ந ஸாக்ஷிணம் ஸாக்ஷ்யத⁴ர்மா: ஸம்ஸ்ப்ருஶன்தி விலக்ஷணம் ।
அவிகாரமுதா³ஸீனம் க்³ருஹத⁴ர்மா: ப்ரதீ³பவத் ।
தே³ஹேன்த்³ரியமனோத⁴ர்மா நைவாத்மானம் ஸ்ப்ருஶன்த்யஹோ ॥ 5௦5॥ ஏக்ஷ்த்ர
ரவேர்யதா² கர்மணி ஸாக்ஷிபா⁴வோ
வஹ்னேர்யதா² தா³ஹனியாமகத்வம் । (பாட²பே⁴த:³ – வாயஸி தா³ஹகத்வம்)
ரஜ்ஜோர்யதா²ரோபிதவஸ்துஸங்க:³
ததை²வ கூடஸ்த²சிதா³த்மனோ மே ॥ 5௦6॥
கர்தாபி வா காரயிதாபி நாஹம்
போ⁴க்தாபி வா போ⁴ஜயிதாபி நாஹம் ।
த்³ரஷ்டாபி வா த³ர்ஶயிதாபி நாஹம்
ஸோஹம் ஸ்வயஞ்ஜ்யோதிரனீத்³ருகா³த்மா ॥ 5௦7॥
சலத்யுபாதௌ⁴ ப்ரதிபி³ம்ப³லௌல்ய-
மௌபாதி⁴கம் மூட⁴தி⁴யோ நயன்தி ।
ஸ்வபி³ம்ப³பூ⁴தம் ரவிவத்³வினிஷ்க்ரியம்
கர்தாஸ்மி போ⁴க்தாஸ்மி ஹதோஸ்மி ஹேதி ॥ 5௦8॥
ஜலே வாபி ஸ்த²லே வாபி லுட²த்வேஷ ஜடா³த்மக: ।
நாஹம் விலிப்யே தத்³த⁴ர்மைர்க⁴டத⁴ர்மைர்னபோ⁴ யதா² ॥ 5௦9॥
கர்த்ருத்வபோ⁴க்த்ருத்வக²லத்வமத்ததா-
ஜட³த்வப³த்³த⁴த்வவிமுக்ததாத³ய: ।
பு³த்³தே⁴ர்விகல்பா ந து ஸன்தி வஸ்துத:
ஸ்வஸ்மின்பரே ப்³ரஹ்மணி கேவலேத்³வயே ॥ 51௦॥
ஸன்து விகாரா: ப்ரக்ருதேர்த³ஶதா⁴ ஶததா⁴ ஸஹஸ்ரதா⁴ வாபி ।
கிம் மேஸங்க³சிதஸ்தைர்ன க⁴ன: க்வசித³ம்ப³ரம் ஸ்ப்ருஶதி ॥ 511॥ (பாட²பே⁴த:³ – தை: கிம் மேஸங்க³சிதேர்ன ஹ்யம்பு³த³ட³ம்ப³ரோம்ப³ரம்)
அவ்யக்தாதி³ஸ்தூ²லபர்யன்தமேதத்
விஶ்வம் யத்ராபா⁴ஸமாத்ரம் ப்ரதீதம் ।
வ்யோமப்ரக்²யம் ஸூக்ஷ்மமாத்³யன்தஹீனம்
ப்³ரஹ்மாத்³வைதம் யத்ததே³வாஹமஸ்மி ॥ 512॥
ஸர்வாதா⁴ரம் ஸர்வவஸ்துப்ரகாஶம்
ஸர்வாகாரம் ஸர்வக³ம் ஸர்வஶூன்யம் ।
நித்யம் ஶுத்³த⁴ம் நிஶ்சலம் நிர்விகல்பம் (பாட²பே⁴த:³ – நிஷ்கலம்)
ப்³ரஹ்மாத்³வைதம் யத்ததே³வாஹமஸ்மி ॥ 513॥
யத்ப்ரத்யஸ்தாஶேஷமாயாவிஶேஷம்
ப்ரத்யக்³ரூபம் ப்ரத்யயாக³ம்யமானம் ।
ஸத்யஜ்ஞானானந்தமானந்த³ரூபம்
ப்³ரஹ்மாத்³வைதம் யத்ததே³வாஹமஸ்மி ॥ 514॥
நிஷ்க்ரியோஸ்ம்யவிகாரோஸ்மி
நிஷ்கலோஸ்மி நிராக்ருதி: ।
நிர்விகல்போஸ்மி நித்யோஸ்மி
நிராலம்போ³ஸ்மி நிர்த்³வய: ॥ 515॥
ஸர்வாத்மகோஹம் ஸர்வோஹம் ஸர்வாதீதோஹமத்³வய: ।
கேவலாக²ண்ட³போ³தோ⁴ஹமானந்தோ³ஹம் நிரன்தர: ॥ 516॥
ஸ்வாராஜ்யஸாம்ராஜ்யவிபூ⁴திரேஷா
ப⁴வத்க்ருபாஶ்ரீமஹிமப்ரஸாதா³த் ।
ப்ராப்தா மயா ஶ்ரீகு³ரவே மஹாத்மனே
நமோ நமஸ்தேஸ்து புனர்னமோஸ்து ॥ 517॥
மஹாஸ்வப்னே மாயாக்ருதஜனிஜராம்ருத்யுக³ஹனே
ப்⁴ரமன்தம் க்லிஶ்யன்தம் ப³ஹுலதரதாபைரனுதி³னம் । (பாட²பே⁴த:³ – ரனுகலம்)
அஹங்காரவ்யாக்⁴ரவ்யதி²தமிமமத்யன்தக்ருபயா
ப்ரபோ³த்⁴ய ப்ரஸ்வாபாத்பரமவிதவான்மாமஸி கு³ரோ ॥ 518॥
நமஸ்தஸ்மை ஸதை³கஸ்மை கஸ்மைசின்மஹஸே நம: । (பாட²பே⁴த:³ – ஸதே³கஸ்மை நமஶ்சின்மஹஸே முஹு:)
யதே³தத்³விஶ்வரூபேண ராஜதே கு³ருராஜ தே ॥ 519॥
இதி நதமவலோக்ய ஶிஷ்யவர்யம்
ஸமதி⁴க³தாத்மஸுக²ம் ப்ரபு³த்³த⁴தத்த்வம் ।
ப்ரமுதி³தஹ்ருத³யம் ஸ தே³ஶிகேன்த்³ர: (பாட²பே⁴த:³ – ஹ்ருத³ய:)
புனரித³மாஹ வச: பரம் மஹாத்மா ॥ 52௦॥
ப்³ரஹ்மப்ரத்யயஸன்ததிர்ஜக³த³தோ ப்³ரஹ்மைவ தத்ஸர்வத: (பாட²பே⁴த:³ – ஸத்ஸர்வத:)
பஶ்யாத்⁴யாத்மத்³ருஶா ப்ரஶான்தமனஸா ஸர்வாஸ்வவஸ்தா²ஸ்வபி ।
ரூபாத³ன்யத³வேக்ஷிதம் கிமபி⁴தஶ்சக்ஷுஷ்மதாம் த்³ருஶ்யதே (பாட²பே⁴த:³ – வித்³யதே)
தத்³வத்³ப்³ரஹ்மவித:³ ஸத: கிமபரம் பு³த்³தே⁴ர்விஹாராஸ்பத³ம் ॥ 521॥
கஸ்தாம் பரானந்த³ரஸானுபூ⁴தி-
ம்ருத்ஸ்ருஜ்ய ஶூன்யேஷு ரமேத வித்³வான் । (பாட²பே⁴த:³ – முத்ஸ்ருஜ்ய
சன்த்³ரே மஹாஹ்லாதி³னி தீ³ப்யமானே)
சித்ரேன்து³மாலோகயிதும் க இச்சே²த் ॥ 522॥
அஸத்பதா³ர்தா²னுப⁴வேன கிஞ்சின்
ந ஹ்யஸ்தி த்ருப்திர்ன ச து³:க²ஹானி: ।
தத³த்³வயானந்த³ரஸானுபூ⁴த்யா
த்ருப்த: ஸுக²ம் திஷ்ட² ஸதா³த்மனிஷ்ட²யா ॥ 523॥
ஸ்வமேவ ஸர்வதா² பஶ்யன்மன்யமான: ஸ்வமத்³வயம் । (பாட²பே⁴த:³ – ஸர்வத:)
ஸ்வானந்த³மனுபு⁴ஞ்ஜான: காலம் நய மஹாமதே ॥ 524॥
அக²ண்ட³போ³தா⁴த்மனி நிர்விகல்பே
விகல்பனம் வ்யோம்னி புரப்ரகல்பனம் ।
தத³த்³வயானந்த³மயாத்மனா ஸதா³
ஶான்திம் பராமேத்ய பஜ⁴ஸ்வ மௌனம் ॥ 525॥
தூஷ்ணீமவஸ்தா² பரமோபஶான்தி:
பு³த்³தே⁴ரஸத்கல்பவிகல்பஹேதோ: ।
ப்³ரஹ்மாத்மனோ ப்³ரஹ்மவிதோ³ மஹாத்மனோ
யத்ராத்³வயானந்த³ஸுக²ம் நிரன்தரம் ॥ 526॥
நாஸ்தி நிர்வாஸனான்மௌனாத்பரம் ஸுக²க்ருது³த்தமம் ।
விஜ்ஞாதாத்மஸ்வரூபஸ்ய ஸ்வானந்த³ரஸபாயின: ॥ 527॥
க³ச்ச²ம்ஸ்திஷ்ட²ன்னுபவிஶஞ்ச²யானோ வான்யதா²பி வா ।
யதே²ச்ச²யா வஸேத்³வித்³வானாத்மாராம: ஸதா³ முனி: ॥ 528॥
ந தே³ஶகாலாஸனதி³க்³யமாதி³-
லக்ஷ்யாத்³யபேக்ஷாப்ரதிப³த்³த⁴வ்ருத்தே: । (பாட²பே⁴த:³ – ப்ரதிப³த்³த⁴
ஸம்ஸித்³த⁴தத்த்வஸ்ய மஹாத்மனோஸ்தி)
ஸ்வவேத³னே கா நியமாத்³யவஸ்தா² ॥ 529॥
க⁴டோயமிதி விஜ்ஞாதும் நியம: கோன்வவேக்ஷதே । (பாட²பே⁴த:³ – அபேக்ஷ்யதே)
வினா ப்ரமாணஸுஷ்டு²த்வம் யஸ்மின்ஸதி பதா³ர்த²தீ⁴: ॥ 53௦॥
அயமாத்மா நித்யஸித்³த:⁴ ப்ரமாணே ஸதி பா⁴ஸதே ।
ந தே³ஶம் நாபி வா காலம் ந ஶுத்³தி⁴ம் வாப்யபேக்ஷதே ॥ 531॥
தே³வத³த்தோஹமித்யேதத்³விஜ்ஞானம் நிரபேக்ஷகம் ।
தத்³வத்³ப்³ரஹ்மவிதோ³ப்யஸ்ய ப்³ரஹ்மாஹமிதி வேத³னம் ॥ 532॥
பா⁴னுனேவ ஜக³த்ஸர்வம் பா⁴ஸதே யஸ்ய தேஜஸா ।
அனாத்மகமஸத்துச்ச²ம் கிம் நு தஸ்யாவபா⁴ஸகம் ॥ 533॥
வேத³ஶாஸ்த்ரபுராணானி பூ⁴தானி ஸகலான்யபி ।
யேனார்த²வன்தி தம் கின்னு விஜ்ஞாதாரம் ப்ரகாஶயேத் ॥ 534॥
ஏஷ ஸ்வயஞ்ஜ்யோதிரனந்தஶக்தி:
ஆத்மாப்ரமேய: ஸகலானுபூ⁴தி: ।
யமேவ விஜ்ஞாய விமுக்தப³ன்தோ⁴
ஜயத்யயம் ப்³ரஹ்மவிது³த்தமோத்தம: ॥ 535॥
ந கி²த்³யதே நோ விஷயை: ப்ரமோத³தே
ந ஸஜ்ஜதே நாபி விரஜ்யதே ச ।
ஸ்வஸ்மின்ஸதா³ க்ரீட³தி நன்த³தி ஸ்வயம்
நிரன்தரானந்த³ரஸேன த்ருப்த: ॥ 536॥
க்ஷுதா⁴ம் தே³ஹவ்யதா²ம் த்யக்த்வா பா³ல: க்ரீட³தி வஸ்துனி: । (பாட²பே⁴த:³ – வஸ்துனி)
ததை²வ வித்³வான் ரமதே நிர்மமோ நிரஹம் ஸுகீ² ॥ 537॥
சின்தாஶூன்யமதை³ன்யபை⁴க்ஷமஶனம் பானம் ஸரித்³வாரிஷு
ஸ்வாதன்த்ர்யேண நிரங்குஶா ஸ்தி²திரபீ⁴ர்னித்³ரா ஶ்மஶானே வனே ।
வஸ்த்ரம் க்ஷாலனஶோஷணாதி³ரஹிதம் தி³க்³வாஸ்து ஶய்யா மஹீ
ஸஞ்சாரோ நிக³மான்தவீதி²ஷு விதா³ம் க்ரீடா³ பரே ப்³ரஹ்மணி ॥ 538॥
விமானமாலம்ப்³ய ஶரீரமேதத்³
பு⁴னக்த்யஶேஷான்விஷயானுபஸ்தி²தான் ।
பரேச்ச²யா பா³லவதா³த்மவேத்தா
யோவ்யக்தலிங்கோ³னநுஷக்தபா³ஹ்ய: ॥ 539॥
தி³க³ம்ப³ரோ வாபி ச ஸாம்ப³ரோ வா
த்வக³ம்ப³ரோ வாபி சித³ம்ப³ரஸ்த:² ।
உன்மத்தவத்³வாபி ச பா³லவத்³வா
பிஶாசவத்³வாபி சரத்யவன்யாம் ॥ 54௦॥
காமான்னிஷ்காமரூபீ ஸம்ஶ்சரத்யேகசரோ முனி: । (பாட²பே⁴த:³ – காமான்னீ காமரூபீ)
ஸ்வாத்மனைவ ஸதா³ துஷ்ட: ஸ்வயம் ஸர்வாத்மனா ஸ்தி²த: ॥ 541॥
க்வசின்மூடோ⁴ வித்³வான் க்வசித³பி மஹாராஜவிப⁴வ:
க்வசித்³ப்⁴ரான்த: ஸௌம்ய: க்வசிதஜ³க³ராசாரகலித: ।
க்வசித்பாத்ரீபூ⁴த: க்வசித³வமத: க்வாப்யவிதி³த:
சரத்யேவம் ப்ராஜ்ஞ: ஸததபரமானந்த³ஸுகி²த: ॥ 542॥
நிர்த⁴னோபி ஸதா³ துஷ்டோப்யஸஹாயோ மஹாப³ல: ।
நித்யத்ருப்தோப்யபு⁴ஞ்ஜானோப்யஸம: ஸமத³ர்ஶன: ॥ 543॥
அபி குர்வன்னகுர்வாணஶ்சாபோ⁴க்தா ப²லபோ⁴க்³யபி ।
ஶரீர்யப்யஶரீர்யேஷ பரிச்சி²ன்னோபி ஸர்வக:³ ॥ 544॥
அஶரீரம் ஸதா³ ஸன்தமிமம் ப்³ரஹ்மவித³ம் க்வசித் ।
ப்ரியாப்ரியே ந ஸ்ப்ருஶதஸ்ததை²வ ச ஶுபா⁴ஶுபே⁴ ॥ 545॥
ஸ்தூ²லாதி³ஸம்ப³ன்த⁴வதோபி⁴மானின:
ஸுக²ம் ச து³:க²ம் ச ஶுபா⁴ஶுபே⁴ ச ।
வித்⁴வஸ்தப³ன்த⁴ஸ்ய ஸதா³த்மனோ முனே:
குத: ஶுப⁴ம் வாப்யஶுப⁴ம் ப²லம் வா ॥ 546॥
தமஸா க்³ரஸ்தவத்³பா⁴னாத³க்³ரஸ்தோபி ரவிர்ஜனை: ।
க்³ரஸ்த இத்யுச்யதே ப்⁴ரான்த்யாம் ஹ்யஜ்ஞாத்வா வஸ்துலக்ஷணம் ॥ 547॥ (பாட²பே⁴த:³ – ப்⁴ரான்த்யா)
தத்³வத்³தே³ஹாதி³ப³ன்தே⁴ப்⁴யோ விமுக்தம் ப்³ரஹ்மவித்தமம் ।
பஶ்யன்தி தே³ஹிவன்மூடா⁴: ஶரீராபா⁴ஸத³ர்ஶனாத் ॥ 548॥
அஹிர்னிர்ல்வயனீம் வாயம் முக்த்வா தே³ஹம் து திஷ்ட²தி । (பாட²பே⁴த:³ – அஹினி)
இதஸ்ததஶ்சால்யமானோ யத்கிஞ்சித்ப்ராணவாயுனா ॥ 549॥
ஸ்த்ரோதஸா நீயதே தா³ரு யதா² நிம்னோன்னதஸ்த²லம் ।
தை³வேன நீயதே தே³ஹோ யதா²காலோபபு⁴க்திஷு ॥ 55௦॥
ப்ராரப்³த⁴கர்மபரிகல்பிதவாஸனாபி⁴:
ஸம்ஸாரிவச்சரதி பு⁴க்திஷு முக்ததே³ஹ: ।
ஸித்³த:⁴ ஸ்வயம் வஸதி ஸாக்ஷிவத³த்ர தூஷ்ணீம்
சக்ரஸ்ய மூலமிவ கல்பவிகல்பஶூன்ய: ॥ 551॥
நைவேன்த்³ரியாணி விஷயேஷு நியுங்க்த ஏஷ
நைவாபயுங்க்த உபத³ர்ஶனலக்ஷணஸ்த:² ।
நைவ க்ரியாப²லமபீஷத³வேக்ஷதே ஸ (பாட²பே⁴த:³ – அபீஷத³பேக்ஷதே ஸ:)
ஸ்வானந்த³ஸான்த்³ரரஸபானஸுமத்தசித்த: ॥ 552॥
லக்ஷ்யாலக்ஷ்யக³திம் த்யக்த்வா யஸ்திஷ்டே²த்கேவலாத்மனா ।
ஶிவ ஏவ ஸ்வயம் ஸாக்ஷாத³யம் ப்³ரஹ்மவிது³த்தம: ॥ 553॥
ஜீவன்னேவ ஸதா³ முக்த: க்ருதார்தோ² ப்³ரஹ்மவித்தம: ।
உபாதி⁴னாஶாத்³ப்³ரஹ்மைவ ஸன் ப்³ரஹ்மாப்யேதி நிர்த்³வயம் ॥ 554॥
ஶைலூஷோ வேஷஸத்³பா⁴வாபா⁴வயோஶ்ச யதா² புமான் ।
ததை²வ ப்³ரஹ்மவிச்ச்²ரேஷ்ட:² ஸதா³ ப்³ரஹ்மைவ நாபர: ॥ 555॥
யத்ர க்வாபி விஶீர்ணம் ஸத்பர்ணமிவ தரோர்வபு: பததாத் । (பாட²பே⁴த:³ – விஶீர்ணம் பர்ணமிவ)
ப்³ரஹ்மீபூ⁴தஸ்ய யதே: ப்ராகே³வ தச்சித³க்³னினா த³க்³த⁴ம் ॥ 556॥
ஸதா³த்மனி ப்³ரஹ்மணி திஷ்ட²தோ முனே:
பூர்ணாத்³வயானந்த³மயாத்மனா ஸதா³ ।
ந தே³ஶகாலாத்³யுசிதப்ரதீக்ஷா
த்வங்மாம்ஸவிட்பிண்ட³விஸர்ஜனாய ॥ 557॥
தே³ஹஸ்ய மோக்ஷோ நோ மோக்ஷோ ந த³ண்ட³ஸ்ய கமண்ட³லோ: ।
அவித்³யாஹ்ருத³யக்³ரன்தி²மோக்ஷோ மோக்ஷோ யதஸ்தத: ॥ 558॥
குல்யாயாமத² நத்³யாம் வா ஶிவக்ஷேத்ரேபி சத்வரே ।
பர்ணம் பததி சேத்தேன தரோ: கிம் நு ஶுபா⁴ஶுப⁴ம் ॥ 559॥
பத்ரஸ்ய புஷ்பஸ்ய ப²லஸ்ய நாஶவத்³-
தே³ஹேன்த்³ரியப்ராணதி⁴யாம் வினாஶ: ।
நைவாத்மன: ஸ்வஸ்ய ஸதா³த்மகஸ்யா-
நன்தா³க்ருதேர்வ்ருக்ஷவத³ஸ்தி சைஷ: ॥ 56௦॥ (பாட²பே⁴த:³ – வதா³ஸ்த ஏஷ:)
ப்ரஜ்ஞானக⁴ன இத்யாத்மலக்ஷணம் ஸத்யஸூசகம் ।
அனூத்³யௌபாதி⁴கஸ்யைவ கத²யன்தி வினாஶனம் ॥ 561॥
அவினாஶீ வா அரேயமாத்மேதி ஶ்ருதிராத்மன: ।
ப்ரப்³ரவீத்யவினாஶித்வம் வினஶ்யத்ஸு விகாரிஷு ॥ 562॥
பாஷாணவ்ருக்ஷத்ருணதா⁴ன்யகட³ங்கராத்³யா (பாட²பே⁴த:³ – கடாம்ப³ராத்³யா)
த³க்³தா⁴ ப⁴வன்தி ஹி ம்ருதே³வ யதா² ததை²வ ।
தே³ஹேன்த்³ரியாஸுமன ஆதி³ ஸமஸ்தத்³ருஶ்யம்
ஜ்ஞானாக்³னித³க்³த⁴முபயாதி பராத்மபா⁴வம் ॥ 563॥
விலக்ஷணம் யதா² த்⁴வான்தம் லீயதே பா⁴னுதேஜஸி ।
ததை²வ ஸகலம் த்³ருஶ்யம் ப்³ரஹ்மணி ப்ரவிலீயதே ॥ 564॥
க⁴டே நஷ்டே யதா² வ்யோம வ்யோமைவ ப⁴வதி ஸ்பு²டம் ।
ததை²வோபாதி⁴விலயே ப்³ரஹ்மைவ ப்³ரஹ்மவித்ஸ்வயம் ॥ 565॥
க்ஷீரம் க்ஷீரே யதா² க்ஷிப்தம் தைலம் தைலே ஜலம் ஜலே ।
ஸம்யுக்தமேகதாம் யாதி ததா²த்மன்யாத்மவின்முனி: ॥ 566॥
ஏவம் விதே³ஹகைவல்யம் ஸன்மாத்ரத்வமக²ண்டி³தம் ।
ப்³ரஹ்மபா⁴வம் ப்ரபத்³யைஷ யதிர்னாவர்ததே புன: ॥ 567॥
ஸதா³த்மைகத்வவிஜ்ஞானத³க்³தா⁴வித்³யாதி³வர்ஷ்மண: ।
அமுஷ்ய ப்³ரஹ்மபூ⁴தத்வாத்³ ப்³ரஹ்மண: குத உத்³ப⁴வ: ॥ 568॥
மாயாக்ல்ருப்தௌ ப³ன்த⁴மோக்ஷௌ ந ஸ்த: ஸ்வாத்மனி வஸ்துத: ।
யதா² ரஜ்ஜௌ நிஷ்க்ரியாயாம் ஸர்பாபா⁴ஸவினிர்க³மௌ ॥ 569॥
ஆவ்ருதே: ஸத³ஸத்த்வாப்⁴யாம் வக்தவ்யே ப³ன்த⁴மோக்ஷணே ।
நாவ்ருதிர்ப்³ரஹ்மண: காசித³ன்யாபா⁴வாத³னாவ்ருதம் ।
யத்³யஸ்த்யத்³வைதஹானி: ஸ்யாத்³ த்³வைதம் நோ ஸஹதே ஶ்ருதி: ॥ 57௦॥
ப³ன்த⁴ஞ்ச மோக்ஷஞ்ச ம்ருஷைவ மூடா⁴
பு³த்³தே⁴ர்கு³ணம் வஸ்துனி கல்பயன்தி ।
த்³ருகா³வ்ருதிம் மேக⁴க்ருதாம் யதா² ரவௌ
யதோத்³வயாஸங்க³சிதே³தத³க்ஷரம் ॥ 571॥ (பாட²பே⁴த:³ – சிதே³கமக்ஷரம்)
அஸ்தீதி ப்ரத்யயோ யஶ்ச யஶ்ச நாஸ்தீதி வஸ்துனி ।
பு³த்³தே⁴ரேவ கு³ணாவேதௌ ந து நித்யஸ்ய வஸ்துன: ॥ 572॥
அதஸ்தௌ மாயயா க்ல்ருப்தௌ ப³ன்த⁴மோக்ஷௌ ந சாத்மனி ।
நிஷ்கலே நிஷ்க்ரியே ஶான்தே நிரவத்³யே நிரஞ்ஜனே ।
அத்³விதீயே பரே தத்த்வே வ்யோமவத்கல்பனா குத: ॥ 573॥
ந நிரோதோ⁴ ந சோத்பத்திர்ன ப³த்³தோ⁴ ந ச ஸாத⁴க: ।
ந முமுக்ஷுர்ன வை முக்த இத்யேஷா பரமார்த²தா ॥ 574॥
ஸகலனிக³மசூடா³ஸ்வான்தஸித்³தா⁴ன்தரூபம்
பரமித³மதிகு³ஹ்யம் த³ர்ஶிதம் தே மயாத்³ய ।
அபக³தகலிதோ³ஷம் காமனிர்முக்தபு³த்³தி⁴ம் (பாட²பே⁴த:³ – பு³த்³தி⁴:)
ஸ்வஸுதவத³ஸக்ருத்த்வாம் பா⁴வயித்வா முமுக்ஷும் ॥ 575॥
இதி ஶ்ருத்வா கு³ரோர்வாக்யம் ப்ரஶ்ரயேண க்ருதானதி: ।
ஸ தேன ஸமனுஜ்ஞாதோ யயௌ நிர்முக்தப³ன்த⁴ன: ॥ 576॥
கு³ருரேவ ஸதா³னந்த³ஸின்தௌ⁴ நிர்மக்³னமானஸ: । (பாட²பே⁴த:³ – கு³ருரேஷ)
பாவயன்வஸுதா⁴ம் ஸர்வாம் விசசார நிரன்தர: ॥ 577॥
இத்யாசார்யஸ்ய ஶிஷ்யஸ்ய ஸம்வாதே³னாத்மலக்ஷணம் ।
நிரூபிதம் முமுக்ஷூணாம் ஸுக²போ³தோ⁴பபத்தயே ॥ 578॥
ஹிதமித³முபதே³ஶமாத்³ரியன்தாம்
விஹிதனிரஸ்தஸமஸ்தசித்ததோ³ஷா: ।
ப⁴வஸுக²விரதா: ப்ரஶான்தசித்தா: (பாட²பே⁴த:³ – ஸுக²விமுகா²:)
ஶ்ருதிரஸிகா யதயோ முமுக்ஷவோ யே ॥ 579॥
ஸம்ஸாராத்⁴வனி தாபபா⁴னுகிரணப்ரோத்³பூ⁴ததா³ஹவ்யதா²-
கி²ன்னானாம் ஜலகாங்க்ஷயா மருபு⁴வி ப்⁴ரான்த்யா பரிப்⁴ராம்யதாம் ।
அத்யாஸன்னஸுதா⁴ம்பு³தி⁴ம் ஸுக²கரம் ப்³ரஹ்மாத்³வயம் த³ர்ஶய-
த்யேஷா ஶங்கரபா⁴ரதீ விஜயதே நிர்வாணஸன்தா³யினீ ॥ 58௦॥
॥ இதி ஶங்கராசார்யவிரசிதம் விவேகசூடா³மணி: ॥
॥ ஓம் தத்ஸத் ॥