vēdāntaḍiṇḍimāstatvamēkamuddhōṣayanti yat ।
āstāṃ purastāntattējō dakṣiṇāmūrtisañjñitam ॥ 1
ātmā’nātmā padārthau dvau bhōktṛbhōgyatvalakṣaṇau ।
brahmēvā”tmāna dēhādiriti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 2
jñānā’jñānē padārthōṃ dvāvātmanō bandhamuktidau ।
jñānānmukti nirbandhō’nyaditi vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 3
jñātṛ jñēyaṃ padārthau dvau bhāsya bhāsakalakṣaṇau ।
jñātā brahma jagat jñēya miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 4
sukhaduḥkhē padārthau dvau priyavipriyakārakau ।
sukhaṃ brahma jagahuḥkha miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 5
samaṣṭivyaṣṭirūpau dvau padārthau sarvasammatau ।
samaṣṭirīśvarō vyaṣṭirjīvō vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 6
jñānaṃ karma padārthau dvau vastukatrātma tantrakau ।
jñānānmōkṣō na karmabhya iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 7
śrōtavyā’śravyarūpī dvau padārthōṃ sukhaduḥkhadau ।
śrōtavyaṃ brahma naivā’nya diti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 8
chintyā’chintyē padāthau dvau viśrānti śrāntidāyakau ।
chintyaṃ brahma paraṃ nā’nya diti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 9
dhyēyā’dhvēyē padārthau dvau dvau dhīsamādhyasamādhidau ।
dhyātavyaṃ brahma naivā’nya diti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 10
yōginō bhōginō vā’pi tyāginō rāgiṇō’pi cha ।
jñānānmōkṣō na sandēha iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 11
na varṇāśrama saṅkētaiḥ na kōpāsanādibhiḥ।
brahmajñānaṃ vinā mōkṣaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 12
asatyassarvasaṃsārō rasāmāsādidūṣitaḥ ।
upēkṣyō brahma vijñēya miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 13
vṛthā kriyāṃ vṛthā’lāpān vṛthāvādān manōrathān ।
tyatvaikaṃ brahma vijñēya miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 14
sthitō brahmātmanā jīvō brahma jīvātmanā sthitam ।
iti sampaśyatāṃ mukti riti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 15
jīvō brahmātmanā jñēyō jñēyaṃ jīvātmanā param ।
muktista daikyavijñāna miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 16
sarvātmanā paraṃ brahma śrōturātmatayā sthitam ।
nā”yāsa stava vijñaptau iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 17
aihikaṃ chā”mudhmikaṃ cha tāpāntaṃ karmasañchayam ।
tyatvā brahmaiva vijñēya miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 18
advaitadvaitavādau dvau sūkṣmasthūladaśāṃ gatau ।
advaitavādānmōkṣassyā diti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥19
karmiṇō vinivartantē nivartanta upāsakāḥ।
jñāninō na nivartantē iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 20
parōkṣā’satphalaṃ karmajñānaṃ pratyakṣasatphalam ।
jñānamēvā’bhyasēttasmāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥21
vṛthā śramō’yaṃ viduṣā vṛthā’yaṃ-karmiṇāṃ śramaḥ ।
yadi na brahmavijñānaṃ iti ॥ vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 22
alaṃ yāgairalaṃ yōgairalaṃ bhōgai ralaṃ dhanaiḥ ।
parasminbrahmaṇi jñāta iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥23
alaṃ vēdairalaṃ śāstrairalamaṃ smṛtipurāṇakaiḥ ।
paramātmani vijñātē iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 24
narchā na yajuṣō’rthō’sti na sānnarthō’ti kaśchana ।
jātē brahmātmavijñānē iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 25
karmāṇi chittaśuddhyarthaṃ maikāgryārtha mupāsanam ।
mōkṣārthaṃ brahmavijñāna miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 26
sañchitāgāmikarmāṇi dahyantē jñānakarmaṇā ।
prārabdhānubhavānmōkṣa iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 27
na puṇyakarmaṇā vṛddhiḥ na hāniḥ pāpakarmaṇā ।
nityāsaṅgātmaniṣṭhānāmiti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 28
dṛgdṛśyau dvau padārthau tau parasparavilakṣaṇau ।
dṛgbrahma dṛśyaṃ māyā syāditi vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 29
avidyōpādhikō jīvō māyōpādhika īśvaraḥ ।
māyā’vidyāguṇātītaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 30
buddhipūrvā’buddhipūrvakṛtānāṃ pāpakarmaṇām ।
prāyaśchittamahōjñāna miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 31
sākāraṃ cha nirākāraṃ nirguṇaṃ cha guṇātmakam ।
tattvaṃ tatparamaṃ brahma iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 32
dvijatvaṃ vidhyanuṣṭhānāt vipratvaṃ vēdapāṭhataḥ ।
brāhmaṇyaṃ brahmavijñānāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 33
sarvātmanā sthitaṃ brahma sarvaṃ brahmātmanā sthitam ।
na kāryaṃ kāraṇādbhinna miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 34
sattāsphuraṇasaukhyāni bhāsantē sarvavastuṣu ।
tasmādbrahmamayaṃ sarva miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 35
avasthātritayaṃ yasya krīḍābhūmitayā sthitam ।
tadēva brahma jānīyāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 36
yannā”dau yaścha nā’styantē tanmadhyē bhātamapyasat ।
atō mithyā jagatsarvamiti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 37
yadastyādau yadastyantē yanmadhyē bhāti tatsvayam ।
praukamidaṃ satya miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 38
puruṣārthatrayāviṣṭāḥ puruṣāḥ paśavō dhṛvam ।
mōkṣārthī puruṣaḥ śrēṣṭhaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 39
ghaṭakuḍyādikaṃ sarvaṃ mṛttikāmātramēva cha ।
tathā brahma jagatsarva miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 40
ṣaṇṇihatya trayaṃ hitvā dvayaṃ bhisvā’khilāgatim ।
ēkaṃ buddhā”śrutē mōkṣa miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 41
bhitvā ṣaṭ pañcha bhittvā’tha bhiśvā’tha chaturakhikam ।
dvayaṃ hitvā śrayēdēka miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 42
dēhō nāha mahaṃ dēhī dēhasākṣīti niśchayāt ।
janmamṛtyupahīṇō’sau iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 43
prāṇōnāhamahaṃ dēvaḥ prāṇassākṣīti niśchayāt ।
kṣutpipāsōpaśānti ssyāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 44
manō nā’ha mahaṃ dēvō manassākṣīti niśchayāt ।
śōkamōhāpahānirasyāt vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 45
buddhirnā’hamahaṃ dēvō buddhisākṣīti niśchayāt ।
kartṛbhāvanirvṛttissyāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 46
nājñānaṃ syāmahaṃ dēvō’jñānasākṣīti niśchayāt ।
sarvānarthanivṛttisyāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 47
ahaṃ sākṣīti yō vidyāt vivichyaivaṃ puna: punaḥ ।
sa ēva muktō’sau vidvān iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 48
nāhaṃ māyā na tatkāryaṃ na sākṣī paramō’smyaham ।
iti nissaṃśayajñānāt muktirvē vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 49
nā’haṃ sarva mahaṃ sarvaṃ mayi sarvamiti sphuṭam ।
jñātē tatvē kutō duḥkha miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 50
dēhādipañchakōśasthā yā sattā pratibhāsatē ।
sā sattāsstmā na sandēha iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 51
dēhādipañchakōśasthā yā sphūrti ranubhūyatē ।
sā sphūrtirātmā naivā’nya diti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 52
dēhādipañchakōśasthā yā prītiranubhūyatē ।
sā prītirātmā kūṭasthaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 53
vyōmādipañchabhūtasthā yāsattā bhāsatē nṛṇām ।
sā sattā paramaṃ brahma iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 54
vyōmādipañchabhūtasthā yā chidēkā’nubhūyatē ।
sā chidēva paraṃ brahma iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 55
vyōmādipañchabhūtasthā yā prītiranubhūyatē ।
sāprītirēva brahma syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 56
dēhādikōśagā sattā yā sā vyōmādibhūtagā ।
mānō’bhāvānna tadbhēdaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 57
dēhāvikōśagā sphūrtiryā sā vyōmādibhūtagā ।
mānō’bhāvā na tadbhēda iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 58
dēhādikōśagā prītiryā sā vyōmādibhūtagā ।
mānā’bhāvā nna tadbhēda iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 59
sachchidānandarūpatvāt brahmaivā’tmā na saṃśayaḥ।
pramāṇakōṭisaṅghānāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥60
na jīvabrahmaṇōrbhēdaḥ sattārūpēṇa vidyatē।
sattābhēdē na mānaṃ syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥61
na jīvabrahmaṇōrbhēdaḥ sphūrtirūpēṇa vidyatē ।
sphūrtibhēdē na mānaṃ syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥62
na jīvabrahmaṇōrbhēdaḥ priyarūpēṇa vidyatē ।
priyabhēdē na mānaṃ syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 63
na jīvabrahmaṇōrbhēdō nānā rūpēṇa vidyatē ।
nāmnō rūpasya mithyātvāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 64
na jīvabrahmaṇōrbhēdaḥ piṇḍabrahmāṇḍabhēdataḥ ।
vyaṣṭēssamaṣṭērēkatvāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 65
brahma satyaṃ jaganmithyā jīvō brahmaiva nā’paraḥ ।
jīvanmuktastu tadvidvān iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 66
na nāmarūpē niyatē sarvatra vyabhichārataḥ ।
anāmarūpaṃ sarvaṃ syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 67
anāmarūpaṃ sakalaṃ sanmayaṃ chinmayaṃ param ।
kutō bhēdaḥ kutō bandhaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 68
na tattvātkathyatē lōkō nāmādyairvyabhichārataḥ।
vaṭurjaraṭha ityādyai riti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 69
nāmarūpātmakaṃ viśvamindrajālaṃ vidurbudhāḥ ।
anāmatvādayuktatvāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 70
abhēdadarśanaṃ mōkṣaḥ saṃsāyē bhēdadarśanam ।
sarvavēdāntasiddhāntaḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 71
na matābhinivēśitvāt na bhāṣāvēśamātrataḥ ।
mukti rvinā”tmavijñānāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 72
na kāsyapratiṣiddhābhiḥ kriyābhi mōkṣavāsanā ।
īśvarānugrahātsā syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 73
avijñātē janma naṣṭaṃ vijñātē janma sārthakam ।
jñāturātmā na dūrē syāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 74
daśamasya parijñānēnā”yāsō’sti yathāḥ tathā ।
svastha brahmātmavijñānē iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 75
upēkṣyōpādhikān dōṣān gṛhyantē viṣamā yathā ।
upēkṣya dṛśyaṃ ya dbrahma iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 76
sukhamalpaṃ bahuḥ klēśōviṣayamāhiṇāṃ nṛṇām ।
anantaṃ brahmaniṣṭhānāṃ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 77
dhanairvā dhanadaiḥ putraiḥ dārāgārasahōdaraiḥ ।
dhṛvaṃ prāṇaharairduḥkhaṃ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 78
suptē rutthāya suptyantyaṃ brahmaikaṃ pravichintyatām ।
nātidūrē nṛṇāṃ mṛtyuḥ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 79
pañchānāmapikōśānāṃ māyā’narthāvyayōchitā ।
tatsākṣi brahma vijñāna miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 80
daśamatvaparijñānē nanajñasya yathā sukham ।
tathā jīvasya satprāptau iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 81
navabhyō’sti paraṃ pratyaknasa vēda paraṃ param ।
tadvijñānādbhavētturyā mukti rvēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 82
navā”bhāsānavajñatvāt navōpādhīnnavātmanā ।
mithyā jñātvā’vaśiṣṭē tu maunaṃ vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 83
paramē brahmaṇi svasmin pravilāpyā’khilaṃ jagat ।
gāyanadvatamānandaṃ āstē vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 84
pratilōmānulōmābhyāṃ viśvārōpāpavādayōḥ ।
chintanē śiṣyatē tatvaṃ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 85
nāmarūpābhimānasthāt saṃsārasarvadēhinām ।
sachchidānandadṛṣṭistyāt muktirvēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 86
sachidānandasatyatvē mithyātvē nāmarūpayōḥ।
vijñātē kimidaṃ jñēyaṃ iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ ॥ 86
sālambanaṃ nirālambaṃ sarvālambāvalambitam ।
ālambēnā’khilālamba miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 88
na kuryā nna vijānīyāt sarvaṃ brahmētyanusmaran ।
yathā sukhaṃ tathā tiṣṭhēt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 89
svakarmapāśavaśagaḥ prājñō’nyō vā janō dhruvam ।
prājñassukhaṃ nayētkāla miti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 90
na vidvān santapē chittaṃ karaṇākaraṇē dhruvam ।
sarvamātmēti vijñānāt iti vēdāntaḍiṇḍimaḥ. ॥ 91
naivāssbhāsaṃ spṛśētkarmamithyōpādhimapi svayam ।
kutō’dhiṣṭhānamatyachChamiti vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥ 92
ahō’smāka malaṃ mōhairātmā brahmēti nirbhayam ।
śrutibhērīravō’dyā’pi śrūyatē śrutirañjanaḥ ॥ 93
vēdāntabhērījhavāraḥ prativādibhayaṅkaraḥ ।
śrūyatāṃ brāhmaṇaiḥ śrīmaddakṣiṇāmūrtyanugrahāt ॥ 94
iti śrīmatparamahaṃsa parivrājakāchārya śrīmachChaṅkara-
bhagavatpūjyapādakṛtiṣu vēdāntaḍiṇḍimaḥ॥