ಅಥ ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ।
ಶ್ರೀಶುಕಃ ಉವಾಚ ।
ಅಥ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಆತ್ಮಜೈಃ ದೇವೈಃ ಪ್ರಜೇಶೈಃ ಆವೃತಃ ಅಭ್ಯಗಾತ್ ।
ಭವಃ ಚ ಭೂತಭವ್ಯೀಶಃ ಯಯೌ ಭೂತಗಣೈಃ ವೃತಃ ॥ 1॥
ಇಂದ್ರಃ ಮರುದ್ಭಿಃ ಭಗವಾನ್ ಆದಿತ್ಯಾಃ ವಸವಃ ಅಶ್ವಿನೌ ।
ಋಭವಃ ಅಂಗಿರಸಃ ರುದ್ರಾಃ ವಿಶ್ವೇ ಸಾಧ್ಯಾಃ ಚ ದೇವತಾಃ ॥ 2॥
ಗಂಧರ್ವಾಪ್ಸರಸಃ ನಾಗಾಃ ಸಿದ್ಧಚಾರಣಗುಹ್ಯಕಾಃ ।
ಋಷಯಃ ಪಿತರಃ ಚ ಏವ ಸವಿದ್ಯಾಧರಕಿನ್ನರಾಃ ॥ 3॥
ದ್ವಾರಕಾಂ ಉಪಸಂಜಗ್ಮುಃ ಸರ್ವೇ ಕೃಷ್ಣಾದಿದೃಕ್ಷವಃ ।
ವಪುಷಾ ಯೇನ ಭಗವಾನ್ ನರಲೋಕಮನೋರಮಃ ।
ಯಶಃ ವಿತೇನೇ ಲೋಕೇಷು ಸರ್ವಲೋಕಮಲಾಪಹಮ್ ॥ 4॥
ತಸ್ಯಾಂ ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಾಯಾಂ ಸಮೃದ್ಧಾಯಾಂ ಮಹರ್ಧಿಭಿಃ ।
ವ್ಯಚಕ್ಷತ ಅವಿತೃಪ್ತಾಕ್ಷಾಃ ಕೃಷ್ಣಂ ಅದ್ಭುತದರ್ಶನಮ್ ॥
5॥
ಸ್ವರ್ಗೌದ್ಯಾನೌಅಪಗೈಃ ಮಾಲ್ಯೈಃ ಛಾದಯಂತಃ ಯದು ಉತ್ತಮಮ್ ।
ಗೀರ್ಭಿಃ ಚಿತ್ರಪದಾರ್ಥಾಭಿಃ ತುಷ್ಟುವುಃ ಜಗತ್ ಈಶ್ವರಮ್ ॥6॥
ದೇವಾಃ ಊಚುಃ ।
ನತಾಃ ಸ್ಮ ತೇ ನಾಥ ಪದಾರವಿಂದಂ
ಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಪ್ರಾಣಮನೋವಚೋಭಿಃ ।
ಯತ್ ಚಿಂತ್ಯತೇ ಅಂತರ್ಹೃದಿ ಭಾವಯುಕ್ತೈಃ
ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ ಕರ್ಮಮಯ ಊರುಪಾಶಾತ್ ॥ 7॥
ತ್ವಂ ಮಾಯಯಾ ತ್ರಿಗುಣಯಾ ಆತ್ಮನಿ ದುರ್ವಿಭಾವ್ಯಂ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಸೃಜಸಿ ಅವಸಿ ಲುಂಪಸಿ ತತ್ ಗುಣಸ್ಥಃ ।
ನ ಏತೈಃ ಭವಾನ್ ಅಜಿತ ಕರ್ಮಭಿಃ ಅಜ್ಯತೇ ವೈ
ಯತ್ ಸ್ವೇ ಸುಖೇ ಅವ್ಯವಹಿತೇ ಅಭಿರತಃ ಅನವದ್ಯಃ ॥ 8॥
ಶುದ್ಧಿಃ ನೃಣಾಂ ನ ತು ತಥಾ ಈಡ್ಯ ದುರಾಶಯಾನಾಂ
ವಿದ್ಯಾಶ್ರುತಾಧ್ಯಯನದಾನತಪಕ್ರಿಯಾಭಿಃ ।
ಸತ್ತ್ವಾತ್ಮನಾಂ ಋಷಭ ತೇ ಯಶಸಿ ಪ್ರವೃದ್ಧ
ಸತ್ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಶ್ರವಣಸಂಭೃತಯಾ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ ॥ 9॥
ಸ್ಯಾತ್ ನಃ ತವ ಅಂಘ್ರಿಃ ಅಶುಭಾಶಯಧೂಮಕೇತುಃ
ಕ್ಷೇಮಾಯ ಯಃ ಮುನಿಭಿಃ ಆರ್ದ್ರಹೃದೌಹ್ಯಮಾನಃ ।
ಯಃ ಸಾತ್ವತೈಃ ಸಮವಿಭೂತಯಃ ಆತ್ಮವದ್ಭಿಃ
ವ್ಯೂಹೇ ಅರ್ಚಿತಃ ಸವನಶಃ ಸ್ವಃ ಅತಿಕ್ರಮಾಯ ॥ 10॥
ಯಃ ಚಿಂತ್ಯತೇ ಪ್ರಯತಪಾಣಿಭಿಃ ಅಧ್ವರಾಗ್ನೌ
ತ್ರಯ್ಯಾ ನಿರುಕ್ತವಿಧಿನಾ ಈಶ ಹವಿಃ ಗೃಹೀತ್ವಾ ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಯೋಗಃ ಉತ ಯೋಗಿಭಿಃ ಆತ್ಮಮಾಯಾಂ
ಜಿಜ್ಞಾಸುಭಿಃ ಪರಮಭಾಗವತೈಃ ಪರೀಷ್ಟಃ ॥ 11॥
ಪರ್ಯುಷ್ಟಯಾ ತವ ವಿಭೋ ವನಮಾಲಯಾ ಇಯಂ
ಸಂಸ್ಪರ್ಧಿನೀ ಭಗವತೀ ಪ್ರತಿಪತ್ನಿವತ್ ಶ್ರೀಃ ।
ಯಃ ಸುಪ್ರಣೀತಂ ಅಮುಯಾರ್ಹಣಂ ಆದತ್ ಅನ್ನಃ
ಭೂಯಾತ್ ಸದಾ ಅಂಘ್ರಿಃ ಅಶುಭಾಶಯಧೂಮಕೇತುಃ ॥ 12॥
ಕೇತುಃ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮಯುತಃ ತ್ರಿಪತ್ ಪತಾಕಃ
ಯಃ ತೇ ಭಯಾಭಯಕರಃ ಅಸುರದೇವಚಮ್ವೋಃ ।
ಸ್ವರ್ಗಾಯ ಸಾಧುಷು ಖಲು ಏಷು ಇತರಾಯ ಭೂಮನ್
ಪಾದಃ ಪುನಾತು ಭಗವನ್ ಭಜತಾಂ ಅಧಂ ನಃ ॥ 13॥
ನಸ್ಯೋತಗಾವಃ ಇವ ಯಸ್ಯ ವಶೇ ಭವಂತಿ
ಬ್ರಹ್ಮಾದಯಃ ಅನುಭೃತಃ ಮಿಥುರರ್ದ್ಯಮಾನಾಃ ।
ಕಾಲಸ್ಯ ತೇ ಪ್ರಕೃತಿಪೂರುಷಯೋಃ ಪರಸ್ಯ
ಶಂ ನಃ ತನೋತು ಚರಣಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಸ್ಯ ॥ 14॥
ಅಸ್ಯ ಅಸಿ ಹೇತುಃ ಉದಯಸ್ಥಿತಿಸಂಯಮಾನಾಂ
ಅವ್ಯಕ್ತಜೀವಮಹತಾಂ ಅಪಿ ಕಾಲಂ ಆಹುಃ ।
ಸಃ ಅಯಂ ತ್ರಿಣಾಭಿಃ ಅಖಿಲ ಅಪಚಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತಃ
ಕಾಲಃ ಗಭೀರರಯಃ ಉತ್ತಮಪೂರುಷಃ ತ್ವಮ್ ॥ 15॥
ತ್ವತ್ತಃ ಪುಮಾನ್ ಸಮಧಿಗಮ್ಯ ಯಯಾ ಸ್ವವೀರ್ಯ
ಧತ್ತೇ ಮಹಾಂತಂ ಇವ ಗರ್ಭಂ ಅಮೋಘವೀರ್ಯಃ ।
ಸಃ ಅಯಂ ತಯಾ ಅನುಗತಃ ಆತ್ಮನಃ ಆಂಡಕೋಶಂ
ಹೈಮಂ ಸಸರ್ಜ ಬಹಿಃ ಆವರಣೈಃ ಉಪೇತಮ್ ॥ 16॥
ತತ್ತಸ್ಥುಷಃ ಚ ಜಗತಃ ಚ ಭವಾನ್ ಅಧೀಶಃ
ಯತ್ ಮಾಯಯಾ ಉತ್ಥಗುಣವಿಕ್ರಿಯಯಾ ಉಪನೀತಾನ್ ।
ಅರ್ಥಾನ್ ಜುಷನ್ ಅಪಿ ಹೃಷೀಕಪತೇ ನ ಲಿಪ್ತಃ
ಯೇ ಅನ್ಯೇ ಸ್ವತಃ ಪರಿಹೃತಾತ್ ಅಪಿ ಬಿಭ್ಯತಿ ಸ್ಮ ॥ 17॥
ಸ್ಮಾಯಾ ಅವಲೋಕಲವದರ್ಶಿತಭಾವಹಾರಿ
ಭ್ರೂಮಂಡಲಪ್ರಹಿತಸೌರತಮಂತ್ರಶೌಂಡೈಃ ।
ಪತ್ನ್ಯಃ ತು ಷೋಡಶಸಹಸ್ರಂ ಅನಂಗಬಾಣೈಃ
ಯಸ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಂ ವಿಮಥಿತುಂ ಕರಣೈಃ ವಿಭ್ವ್ಯಃ ॥ 18॥
ವಿಭ್ವ್ಯಃ ತವ ಅಮೃತಕಥಾ ಉದವಹಾಃ ತ್ರಿಲೋಕ್ಯಾಃ
ಪಾದೌ ಅನೇಜಸರಿತಃ ಶಮಲಾನಿ ಹಂತುಮ್ ।
ಆನುಶ್ರವಂ ಶ್ರುತಿಭಿಃ ಅಂಘ್ರಿಜಂ ಅಂಗಸಂಗೈಃ
ತೀರ್ಥದ್ವಯಂ ಶುಚಿಷದಸ್ತಃ ಉಪಸ್ಪೃಶಂತಿ ॥ 19॥
ಬಾದರಾಯಣಿಃ ಉವಾಚ ।
ಇತಿ ಅಭಿಷ್ಟೂಯ ವಿಬುಧೈಃ ಸೇಶಃ ಶತಧೃತಿಃ ಹರಿಮ್ ।
ಅಭ್ಯಭಾಷತ ಗೋವಿಂದಂ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಅಂಬರಂ ಆಶ್ರಿತಃ ॥ 20॥
ಬ್ರಹ್ಮ ಉವಾಚ ।
ಭೂಮೇಃ ಭಾರ ಅವತಾರಾಯ ಪುರಾ ವಿಜ್ಞಾಪಿತಃ ಪ್ರಭೋ ।
ತ್ವಂ ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಅಶೇಷಾತ್ಮನ್ ತತ್ ತಥಾ ಏವ ಉಪಪಾದಿತಮ್ ॥ 21॥
ಧರ್ಮಃ ಚ ಸ್ಥಾಪಿತಃ ಸತ್ಸು ಸತ್ಯಸಂಧೇಷು ವೈ ತ್ವಯಾ ।
ಕೀರ್ತಿಃ ಚ ದಿಕ್ಷು ವಿಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಸರ್ವಲೋಕಮಲಾಪಹಾ ॥ 22॥
ಅವತೀರ್ಯ ಯದೋಃ ವಂಶೇ ಬಿಭ್ರತ್ ರೂಪಂ ಅನುತ್ತಮಮ್ ।
ಕರ್ಮಾಣಿ ಉದ್ದಾಮವೃತ್ತಾನಿ ಹಿತಾಯ ಜಗತಃ ಅಕೃಥಾಃ ॥ 23॥
ಯಾನಿ ತೇ ಚರಿತಾನಿ ಈಶ ಮನುಷ್ಯಾಃ ಸಾಧವಃ ಕಲೌ ।
ಶ‍ಋಣ್ವಂತಃ ಕೀರ್ತಯಂತಃ ಚ ತರಿಷ್ಯಂತಿ ಅಂಜಸಾ ತಮಃ ॥ 24॥
ಯದುವಂಶೇ ಅವತೀರ್ಣಸ್ಯ ಭವತಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ।
ಶರತ್ ಶತಂ ವ್ಯತೀಯಾಯ ಪಂಚವಿಂಶ ಅಧಿಕಂ ಪ್ರಭೋಃ ॥ 25॥
ನ ಅಧುನಾ ತೇ ಅಖಿಲ ಆಧಾರ ದೇವಕಾರ್ಯ ಅವಶೇಷಿತಮ್ ।
ಕುಲಂ ಚ ವಿಪ್ರಶಾಪೇನ ನಷ್ಟಪ್ರಾಯಂ ಅಭೂತ್ ಇದಮ್ ॥ 26॥
ತತಃ ಸ್ವಧಾಮ ಪರಮಂ ವಿಶಸ್ವ ಯದಿ ಮನ್ಯಸೇ ।
ಸಲೋಕಾನ್ ಲೋಕಪಾಲಾನ್ ನಃ ಪಾಹಿ ವೈಕುಂಠಕಿಂಕರಾನ್ ॥ 27॥
ಶ್ರೀ ಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಅವಧಾರಿತಂ ಏತತ್ ಮೇ ಯದಾತ್ಥ ವಿಬುಧೇಶ್ವರ ।
ಕೃತಂ ವಃ ಕಾರ್ಯಂ ಅಖಿಲಂ ಭೂಮೇಃ ಭಾರಃ ಅವತಾರಿತಃ ॥ 28॥
ತತ್ ಇದಂ ಯಾದವಕುಲಂ ವೀರ್ಯಶೌರ್ಯಶ್ರಿಯೋದ್ಧತಮ್ ।
ಲೋಕಂ ಜಿಘೃಕ್ಷತ್ ರುದ್ಧಂ ಮೇ ವೇಲಯಾ ಇವ ಮಹಾರ್ಣವಃ ॥ 29॥
ಯದಿ ಅಸಂಹೃತ್ಯ ದೃಪ್ತಾನಾಂ ಯದುನಾಂ ವಿಪುಲಂ ಕುಲಮ್ ।
ಗಂತಾಸ್ಮಿ ಅನೇನ ಲೋಕಃ ಅಯಂ ಉದ್ವೇಲೇನ ವಿನಂಕ್ಷ್ಯತಿ ॥ 30॥
ಇದಾನೀಂ ನಾಶಃ ಆರಬ್ಧಃ ಕುಲಸ್ಯ ದ್ವಿಜಶಾಪತಃ ।
ಯಾಸ್ಯಾಮಿ ಭವನಂ ಬ್ರಹ್ಮನ್ ನ ಏತತ್ ಅಂತೇ ತವ ಆನಘ ॥ 31॥
ಶ್ರೀ ಶುಕಃ ಉವಾಚ ।
ಇತಿ ಉಕ್ತಃ ಲೋಕನಾಥೇನ ಸ್ವಯಂಭೂಃ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ತಮ್ ।
ಸಹ ದೇವಗಣೈಃ ದೇವಃ ಸ್ವಧಾಮ ಸಮಪದ್ಯತ ॥ 32॥
ಅಥ ತಸ್ಯಾಂ ಮಹೋತ್ಪಾತಾನ್ ದ್ವಾರವತ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ಥಿತಾನ್ ।
ವಿಲೋಕ್ಯ ಭಗವಾನ್ ಆಹ ಯದುವೃದ್ಧಾನ್ ಸಮಾಗತಾನ್ ॥ 33॥
ಶ್ರೀ ಭಗವಾನ್ ಉವಾಚ ।
ಏತೇ ವೈ ಸುಮಹೋತ್ಪಾತಾಃ ವ್ಯುತ್ತಿಷ್ಠಂತಿ ಇಹ ಸರ್ವತಃ ।
ಶಾಪಃ ಚ ನಃ ಕುಲಸ್ಯ ಆಸೀತ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಭ್ಯಃ ದುರತ್ಯಯಃ ॥ 34॥
ನ ವಸ್ತವ್ಯಂ ಇಹ ಅಸ್ಮಾಭಿಃ ಜಿಜೀವಿಷುಭಿಃ ಆರ್ಯಕಾಃ ।
ಪ್ರಭಾಸಂ ಸುಮಹತ್ ಪುಣ್ಯಂ ಯಾಸ್ಯಾಮಃ ಅದ್ಯ ಏವ ಮಾ ಚಿರಮ್ ॥ 35॥
ಯತ್ರ ಸ್ನಾತ್ವಾ ದಕ್ಷಶಾಪಾತ್ ಗೃಹೀತಃ ಯಕ್ಷ್ಮಣೌಡುರಾಟ್ ।
ವಿಮುಕ್ತಃ ಕಿಲ್ಬಿಷಾತ್ ಸದ್ಯಃ ಭೇಜೇ ಭೂಯಃ ಕಲೋದಯಮ್ ॥ 36॥
ವಯಂ ಚ ತಸ್ಮಿನ್ ಆಪ್ಲುತ್ಯ ತರ್ಪಯಿತ್ವಾ ಪಿತೄನ್ಸುರಾನ್ ।
ಭೋಜಯಿತ್ವಾ ಉಶಿಜಃ ವಿಪ್ರಾನ್ ನಾನಾಗುಣವತಾ ಅಂಧಸಾ ॥ 37॥
ತೇಷು ದಾನಾನಿ ಪಾತ್ರೇಷು ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಉಪ್ತ್ವಾ ಮಹಾಂತಿ ವೈ ।
ವೃಜಿನಾನಿ ತರಿಷ್ಯಾಮಃ ದಾನೈಃ ನೌಭಿಃ ಇವ ಅರ್ಣವಮ್ ॥ 38॥
ಶ್ರೀ ಶುಕಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಂ ಭಗವತಾ ಆದಿಷ್ಟಾಃ ಯಾದವಾಃ ಕುಲನಂದನ ।
ಗಂತುಂ ಕೃತಧಿಯಃ ತೀರ್ಥಂ ಸ್ಯಂದನಾನ್ ಸಮಯೂಯುಜನ್ ॥ 39॥
ತತ್ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಉದ್ಧವಃ ರಾಜನ್ ಶ್ರುತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಉದಿತಮ್ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಅರಿಷ್ಟಾನಿ ಘೋರಾಣಿ ನಿತ್ಯಂ ಕೃಷ್ಣಂ ಅನುವ್ರತಃ ॥ 40॥
ವಿವಿಕ್ತಃ ಉಪಸಂಗಮ್ಯ ಜಗತಾಂ ಈಶ್ವರೇಶ್ವರಮ್ ।
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ಪಾದೌ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ತಂ ಅಭಾಷತ ॥ 41॥
ಉದ್ಧವಃ ಉವಾಚ ।
ದೇವದೇವೇಶ ಯೋಗೇಶ ಪುಣ್ಯಶ್ರವಣಕೀರ್ತನ ।
ಸಂಹೃತ್ಯ ಏತತ್ ಕುಲಂ ನೂನಂ ಲೋಕಂ ಸಂತ್ಯಕ್ಷ್ಯತೇ ಭವಾನ್ ।
ವಿಪ್ರಶಾಪಂ ಸಮರ್ಥಃ ಅಪಿ ಪ್ರತ್ಯಹನ್ ನ ಯದಿ ಈಶ್ವರಃ ॥ 42॥
ನ ಅಹಂ ತವ ಅಂಘ್ರಿಕಮಲಂ ಕ್ಷಣಾರ್ಧಂ ಅಪಿ ಕೇಶವ ।
ತ್ಯಕ್ತುಂ ಸಮುತ್ಸಹೇ ನಾಥ ಸ್ವಧಾಮ ನಯ ಮಾಂ ಅಪಿ ॥ 43॥
ತವ ವಿಕ್ರೀಡಿತಂ ಕೃಷ್ಣ ನೃಣಾಂ ಪರಮಮಂಗಲಮ್ ।
ಕರ್ಣಪೀಯೂಷಂ ಆಸ್ವಾದ್ಯ ತ್ಯಜತಿ ಅನ್ಯಸ್ಪೃಹಾಂ ಜನಃ ॥ 44॥
ಶಯ್ಯಾಸನಾಟನಸ್ಥಾನಸ್ನಾನಕ್ರೀಡಾಶನಾದಿಷು ।
ಕಥಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರಿಯಂ ಆತ್ಮಾನಂ ವಯಂ ಭಕ್ತಾಃ ತ್ಯಜೇಮಹಿ ॥ 45॥
ತ್ವಯಾ ಉಪಭುಕ್ತಸ್ರಕ್ಗಂಧವಾಸಃ ಅಲಂಕಾರಚರ್ಚಿತಾಃ ।
ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಭೋಜಿನಃ ದಾಸಾಃ ತವ ಮಾಯಾಂ ಜಯೇಮಹಿ ॥ 46॥
ವಾತಾಶನಾಃ ಯಃ ಋಷಯಃ ಶ್ರಮಣಾ ಊರ್ಧ್ವಮಂಥಿನಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಖ್ಯಂ ಧಾಮ ತೇ ಯಾಂತಿ ಶಾಂತಾಃ ಸಂನ್ಯಾಸಿನಃ ಅಮಲಾಃ ॥
47॥
ವಯಂ ತು ಇಹ ಮಹಾಯೋಗಿನ್ ಭ್ರಮಂತಃ ಕರ್ಮವರ್ತ್ಮಸು ।
ತ್ವತ್ ವಾರ್ತಯಾ ತರಿಷ್ಯಾಮಃ ತಾವಕೈಃ ದುಸ್ತರಂ ತಮಃ ॥ 48॥
ಸ್ಮರಂತಃ ಕೀರ್ತಯಂತಃ ತೇ ಕೃತಾನಿ ಗದಿತಾನಿ ಚ ।
ಗತಿಉತ್ಸ್ಮಿತೀಕ್ಷಣಕ್ಷ್ವೇಲಿ ಯತ್ ನೃಲೋಕವಿಡಂಬನಮ್ ॥ 49॥
ಶ್ರೀ ಶುಕಃ ಉವಾಚ ।
ಏವಂ ವಿಜ್ಞಾಪಿತಃ ರಾಜನ್ ಭಗವಾನ್ ದೇವಕೀಸುತಃ ।
ಏಕಾಂತಿನಂ ಪ್ರಿಯಂ ಭೃತ್ಯಂ ಉದ್ಧವಂ ಸಮಭಾಷತ ॥ 50॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ಪಾರಮಹಂಸ್ಯಾಂ
ಸಂಹಿತಾಯಾಮೇಕಾದಶಸ್ಕಂಧೇ ದೇವಸ್ತುತ್ಯುದ್ಧ್ವವಿಜ್ಞಾಪನಂ ನಾಮ
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥