ਉਦ੍ਧਵਗੀਤਾ – ਏਕਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃDownload PDF

ਅਥ ਏਕਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਬਦ੍ਧਃ ਮੁਕ੍ਤਃ ਇਤਿ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾ ਗੁਣਤਃ ਮੇ ਨ ਵਸ੍ਤੁਤਃ ।
ਗੁਣਸ੍ਯ ਮਾਯਾਮੂਲਤ੍ਵਾਤ੍ ਨ ਮੇ ਮੋਕ੍ਸ਼ਃ ਨ ਬਂਧਨਮ੍ ॥ 1॥

ਸ਼ੋਕਮੋਹੌ ਸੁਖਂ ਦੁਃਖਂ ਦੇਹਾਪਤ੍ਤਿਃ ਚ ਮਾਯਯਾ ।
ਸ੍ਵਪ੍ਨਃ ਯਥਾ ਆਤ੍ਮਨਃ ਖ੍ਯਾਤਿਃ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਨ ਤੁ ਵਾਸ੍ਤਵੀ ॥ 2॥

ਵਿਦ੍ਯਾ ਅਵਿਦ੍ਯੇ ਮਮ ਤਨੂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਉਦ੍ਧਵ ਸ਼ਰੀਰਿਣਾਮ੍ ।
ਮੋਕ੍ਸ਼ਬਂਧਕਰੀ ਆਦ੍ਯੇ ਮਾਯਯਾ ਮੇ ਵਿਨਿਰ੍ਮਿਤੇ ॥ 3॥

ਏਕਸ੍ਯ ਏਵ ਮਮ ਅਂਸ਼ਸ੍ਯ ਜੀਵਸ੍ਯ ਏਵ ਮਹਾਮਤੇ ।
ਬਂਧਃ ਅਸ੍ਯ ਅਵਿਦ੍ਯਯਾ ਅਨਾਦਿਃ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ਚ ਤਥਾ ਇਤਰਃ ॥ 4॥

ਅਥ ਬਦ੍ਧਸ੍ਯ ਮੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਵੈਲਕ੍ਸ਼ਣ੍ਯਂ ਵਦਾਮਿ ਤੇ ।
ਵਿਰੁਦ੍ਧਧਰ੍ਮਿਣੋਃ ਤਾਤ ਸ੍ਥਿਤਯੋਃ ਏਕਧਰ੍ਮਿਣਿ ॥ 5॥

ਸੁਪਰ੍ਣੌ ਏਤੌ ਸਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੌ ਸਖਾਯੌ
ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ਏਤੌ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਨੀਡੌ ਚ ਵ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ਸ਼ੇ ।
ਏਕਃ ਤਯੋਃ ਖਾਦਤਿ ਪਿਪ੍ਪਲਾਨ੍ਨਮ੍
ਅਨ੍ਯਃ ਨਿਰਨ੍ਨਃ ਅਪਿ ਬਲੇਨ ਭੂਯਾਨ੍ ॥ 6॥

ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਯਂ ਚ ਸਃ ਵੇਦ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍
ਅਪਿਪ੍ਪਲਾਦਃ ਨ ਤੁ ਪਿਪ੍ਪਲਾਦਃ ।
ਯਃ ਅਵਿਦ੍ਯਯਾ ਯੁਕ੍ ਸ ਤੁ ਨਿਤ੍ਯਬਦ੍ਧਃ
ਵਿਦ੍ਯਾਮਯਃ ਯਃ ਸ ਤੁ ਨਿਤ੍ਯਮੁਕ੍ਤਃ ॥ 7॥

ਦੇਹਸ੍ਥਃ ਅਪਿ ਨ ਦੇਹਸ੍ਥਃ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਸ੍ਵਪ੍ਨਾਤ੍ ਯਥਾ ਉਤ੍ਥਿਤਃ ।
ਅਦੇਹਸ੍ਥਃ ਅਪਿ ਦੇਹਸ੍ਥਃ ਕੁਮਤਿਃ ਸ੍ਵਪ੍ਨਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਯਥਾ ॥ 8॥

ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਰ੍ਥੇਸ਼ੁ ਗੁਣੈਃ ਅਪਿ ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਚ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯਮਾਣੇਸ਼ੁ ਅਹਂਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਯਃ ਤੁ ਅਵਿਕ੍ਰਿਯਃ ॥ 9॥

ਦੈਵਾਧੀਨੇ ਸ਼ਰੀਰੇ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਗੁਣਭਾਵ੍ਯੇਨ ਕਰ੍ਮਣਾ ।
ਵਰ੍ਤਮਾਨਃ ਅਬੁਧਃ ਤਤ੍ਰ ਕਰ੍ਤਾ ਅਸ੍ਮਿ ਇਤਿ ਨਿਬਧ੍ਯਤੇ ॥ 10॥

ਏਵਂ ਵਿਰਕ੍ਤਃ ਸ਼ਯਨਃ ਆਸਨਾਟਨਮਜ੍ਜਨੇ ।
ਦਰ੍ਸ਼ਨਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਘ੍ਰਾਣਭੋਜਨਸ਼੍ਰਵਣਾਦਿਸ਼ੁ ॥ 11॥

ਨ ਤਥਾ ਬਧ੍ਯਤੇ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਆਦਯਨ੍ ਗੁਣਾਨ੍ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਸ੍ਥਃ ਅਪਿ ਅਸਂਸਕ੍ਤਃ ਯਥਾ ਖਂ ਸਵਿਤਾ ਅਨਿਲਃ ॥ 12॥

ਵੈਸ਼ਾਰਦ੍ਯੇਕ੍ਸ਼ਯਾ ਅਸਂਗਸ਼ਿਤਯਾ ਛਿਨ੍ਨਸਂਸ਼ਯਃ ।
ਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧਃ ਇਵ ਸ੍ਵਪ੍ਨਾਤ੍ ਨਾਨਾਤ੍ਵਾਤ੍ ਵਿਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 13॥

ਯਸ੍ਯ ਸ੍ਯੁਃ ਵੀਤਸਂਕਲ੍ਪਾਃ ਪ੍ਰਾਣੇਂਦ੍ਰਿਯਮਨੋਧਿਯਾਮ੍ ।
ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਯਃ ਸਃ ਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਦੇਹਸ੍ਥਃ ਅਪਿ ਹਿ ਤਤ੍ ਗੁਣੈਃ ॥ 14॥

ਯਸ੍ਯ ਆਤ੍ਮਾ ਹਿਂਸ੍ਯਤੇ ਹਿਂਸ੍ਰ੍ਯੈਃ ਯੇਨ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ।
ਅਰ੍ਚ੍ਯਤੇ ਵਾ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਤਤ੍ਰ ਨ ਵ੍ਯਤਿਕ੍ਰਿਯਤੇ ਬੁਧਃ ॥ 15॥

ਨ ਸ੍ਤੁਵੀਤ ਨ ਨਿਂਦੇਤ ਕੁਰ੍ਵਤਃ ਸਾਧੁ ਅਸਾਧੁ ਵਾ ।
ਵਦਤਃ ਗੁਣਦੋਸ਼ਾਭ੍ਯਾਂ ਵਰ੍ਜਿਤਃ ਸਮਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਮੁਨਿਃ ॥ 16॥

ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਵਦੇਤ੍ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਨ ਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ ਸਾਧੁ ਅਸਾਧੁ ਵਾ ।
ਆਤ੍ਮਾਰਾਮਃ ਅਨਯਾ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਵਿਚਰੇਤ੍ ਜਡਵਤ੍ ਮੁਨਿਃ ॥ 17॥

ਸ਼ਬ੍ਦਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਨਿਸ਼੍ਣਾਤਃ ਨ ਨਿਸ਼੍ਣਾਯਾਤ੍ ਪਰੇ ਯਦਿ ।
ਸ਼੍ਰਮਃ ਤਸ੍ਯ ਸ਼੍ਰਮਫਲਃ ਹਿ ਅਧੇਨੁਂ ਇਵ ਰਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ 18॥

ਗਾਂ ਦੁਗ੍ਧਦੋਹਾਂ ਅਸਤੀਂ ਚ ਭਾਰ੍ਯਾਮ੍
ਦੇਹਂ ਪਰਾਧੀਨਂ ਅਸਤ੍ਪ੍ਰਜਾਂ ਚ ।
ਵਿਤ੍ਤਂ ਤੁ ਅਤੀਰ੍ਥੀਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਅਂਗ ਵਾਚਮ੍
ਹੀਨਾਂ ਮਯਾ ਰਕ੍ਸ਼ਤਿ ਦੁਃਖਦੁਃਖੀ ॥ 19॥

ਯਸ੍ਯਾਂ ਨ ਮੇ ਪਾਵਨਂ ਅਂਗ ਕਰ੍ਮ
ਸ੍ਥਿਤਿਉਦ੍ਭਵਪ੍ਰਾਣ ਨਿਰੋਧਨਂ ਅਸ੍ਯ ।
ਲੀਲਾਵਤਾਰੀਪ੍ਸਿਤਜਨ੍ਮ ਵਾ ਸ੍ਯਾਤ੍
ਬਂਧ੍ਯਾਂ ਗਿਰਂ ਤਾਂ ਬਿਭ੍ਰੁਰੁਇਯਾਤ੍ ਨ ਧੀਰਃ ॥ 20॥

ਏਵਂ ਜਿਜ੍ਞਾਸਯਾ ਅਪੋਹ੍ਯ ਨਾਨਾਤ੍ਵਭ੍ਰਮਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ।
ਉਪਾਰਮੇਤ ਵਿਰਜਂ ਮਨਃ ਮਯਿ ਅਰ੍ਪ੍ਯ ਸਰ੍ਵਗੇ ॥ 21॥

ਯਦਿ ਅਨੀਸ਼ਃ ਧਾਰਯਿਤੁਂ ਮਨਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਨਿਸ਼੍ਚਲਮ੍ ।
ਮਯਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਃ ਸਮਾਚਰ ॥ 22॥

ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਲੁਃ ਮੇ ਕਥਾਃ ਸ਼‍ਰੁਰੁਇਣ੍ਵਨ੍ ਸੁਭਦ੍ਰਾ ਲੋਕਪਾਵਨੀਃ ।
ਗਾਯਨ੍ ਅਨੁਸ੍ਮਰਨ੍ ਕਰ੍ਮ ਜਨ੍ਮ ਚ ਅਭਿਨਯਨ੍ ਮੁਹੁਃ ॥ 23॥

ਮਦਰ੍ਥੇ ਧਰ੍ਮਕਾਮਾਰ੍ਥਾਨ੍ ਆਚਰਨ੍ ਮਦਪਾਸ਼੍ਰਯਃ ।
ਲਭਤੇ ਨਿਸ਼੍ਚਲਾਂ ਭਕ੍ਤਿਂ ਮਯਿ ਉਦ੍ਧਵ ਸਨਾਤਨੇ ॥ 24॥

ਸਤ੍ਸਂਗਲਬ੍ਧਯਾ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮਯਿ ਮਾਂ ਸਃ ਉਪਾਸਿਤਾ ।
ਸਃ ਵੈ ਮੇ ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਂ ਸਦ੍ਭਿਃ ਅਂਜਸਾ ਵਿਂਦਤੇ ਪਦਮ੍ ॥ 25॥

ਉਦ੍ਧਵ ਉਵਾਚ ।
ਸਾਧੁਃ ਤਵ ਉਤ੍ਤਮਸ਼੍ਲੋਕ ਮਤਃ ਕੀਦ੍ਰੁਰੁਇਗ੍ਵਿਧਃ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਭਕ੍ਤਿਃ ਤ੍ਵਯਿ ਉਪਯੁਜ੍ਯੇਤ ਕੀਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੀ ਸਦ੍ਭਿਃ ਆਦ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ॥ 26॥

ਏਤਤ੍ ਮੇ ਪੁਰੁਸ਼ਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਲੋਕਾਧ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਜਗਤ੍ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਪ੍ਰਣਤਾਯ ਅਨੁਰਕ੍ਤਾਯ ਪ੍ਰਪਨ੍ਨਾਯ ਚ ਕਥ੍ਯਤਾਮ੍ ॥ 27॥

ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਮਂ ਵ੍ਯੋਮ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਪਰਃ ।
ਅਵਤੀਰ੍ਣਃ ਅਸਿ ਭਗਵਨ੍ ਸ੍ਵੇਚ੍ਛਾਉਪਾਤ੍ਤਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ਵਪੁਃ ॥ 28॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਾਲੁਃ ਅਕ੍ਰੁਰੁਇਤਦ੍ਰੋਹਃ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ੁਃ ਸਰ੍ਵਦੇਹਿਨਾਮ੍ ।
ਸਤ੍ਯਸਾਰਃ ਅਨਵਦ੍ਯਾਤ੍ਮਾ ਸਮਃ ਸਰ੍ਵੋਪਕਾਰਕਃ ॥ 29॥

ਕਾਮੈਃ ਅਹਤਧੀਃ ਦਾਂਤਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਦੁਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ਅਕਿਂਚਨਃ ।
ਅਨੀਹਃ ਮਿਤਭੁਕ੍ ਸ਼ਾਂਤਃ ਸ੍ਥਿਰਃ ਮਤ੍ ਸ਼ਰਣਃ ਮੁਨਿਃ ॥ 30॥

ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ ਗਭੀਰਾਤ੍ਮਾ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਮਾਂਜਿਤਸ਼ਡ੍ਗੁਣਃ ।
ਅਮਾਨੀ ਮਾਨਦਃ ਕਲ੍ਪਃ ਮੈਤ੍ਰਃ ਕਾਰੁਣਿਕਃ ਕਵਿਃ ॥ 31॥

ਆਜ੍ਞਾਯ ਏਵਂ ਗੁਣਾਨ੍ ਦੋਸ਼ਾਨ੍ਮਯਾਦਿਸ਼੍ਟਾਨ੍ ਅਪਿ ਸ੍ਵਕਾਨ੍ ।
ਧਰ੍ਮਾਨ੍ ਸਂਤ੍ਯਜ੍ਯ ਯਃ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ ਮਾਂ ਭਜੇਤ ਸਃ ਸਤ੍ਤਮਃ ॥ 32॥

ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਅਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਅਥ ਯੇ ਵੈ ਮਾਂ ਯਾਵਾਨ੍ ਯਃ ਚ ਅਸ੍ਮਿ
ਯਾਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ।
ਭਜਂਤਿ ਅਨਨ੍ਯਭਾਵੇਨ ਤੇ ਮੇ ਭਕ੍ਤਤਮਾਃ ਮਤਾਃ ॥ 33॥

ਮਲ੍ਲਿਂਗਮਦ੍ਭਕ੍ਤਜਨਦਰ੍ਸ਼ਨਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਰ੍ਚਨਮ੍ ।
ਪਰਿਚਰ੍ਯਾ ਸ੍ਤੁਤਿਃ ਪ੍ਰਹ੍ਵਗੁਣਕਰ੍ਮ ਅਨੁਕੀਰ੍ਤਨਮ੍ ॥ 34॥

ਮਤ੍ਕਥਾਸ਼੍ਰਵਣੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਮਤ੍ ਅਨੁਧ੍ਯਾਨਂ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਸਰ੍ਵਲਾਭ ਉਪਹਰਣਂ ਦਾਸ੍ਯੇਨ ਆਤ੍ਮਨਿਵੇਦਨਮ੍ ॥ 35॥

ਮਜ੍ਜਨ੍ਮਕਰ੍ਮਕਥਨਂ ਮਮ ਪਰ੍ਵਾਨੁਮੋਦਨਮ੍ ।
ਗੀਤਤਾਂਡਵਵਾਦਿਤ੍ਰਗੋਸ਼੍ਠੀਭਿਃ ਮਦ੍ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ ਉਤ੍ਸਵਃ ॥ 36॥

ਯਾਤ੍ਰਾ ਬਲਿਵਿਧਾਨਂ ਚ ਸਰ੍ਵਵਾਰ੍ਸ਼ਿਕਪਰ੍ਵਸੁ ।
ਵੈਦਿਕੀ ਤਾਂਤ੍ਰਿਕੀ ਦੀਕ੍ਸ਼ਾ ਮਦੀਯਵ੍ਰਤਧਾਰਣਮ੍ ॥ 37॥

ਮਮ ਅਰ੍ਚਾਸ੍ਥਾਪਨੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਸ੍ਵਤਃ ਸਂਹਤ੍ਯ ਚ ਉਦ੍ਯਮਃ ।
ਉਦ੍ਯਾਨ ਉਪਵਨਾਕ੍ਰੀਡਪੁਰਮਂਦਿਰਕਰ੍ਮਣਿ ॥ 38॥

ਸਂਮਾਰ੍ਜਨ ਉਪਲੇਪਾਭ੍ਯਾਂ ਸੇਕਮਂਡਲਵਰ੍ਤਨੈਃ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼ਣਂ ਮਹ੍ਯਂ ਦਾਸਵਦ੍ਯਦਮਾਯਯਾ ॥ 39॥

ਅਮਾਨਿਤ੍ਵਂ ਅਦਂਭਿਤ੍ਵਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਸ੍ਯ ਅਪਰਿਕੀਰ੍ਤਨਮ੍ ।
ਅਪਿ ਦੀਪਾਵਲੋਕਂ ਮੇ ਨ ਉਪਯੁਂਜ੍ਯਾਤ੍ ਨਿਵੇਦਿਤਮ੍ ॥ 40॥

ਯਤ੍ ਯਤ੍ ਇਸ਼੍ਟਤਮਂ ਲੋਕੇ ਯਤ੍ ਚ ਅਤਿਪ੍ਰਿਯਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ।
ਤਤ੍ ਤਤ੍ ਨਿਵੇਦਯੇਤ੍ ਮਹ੍ਯਂ ਤਤ੍ ਆਨਂਤ੍ਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ॥ 41॥

ਸੂਰ੍ਯਃ ਅਗ੍ਨਿਃ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਗਾਵਃ ਵੈਸ਼੍ਣਵਃ ਖਂ ਮਰੁਤ੍ ਜਲਮ੍ ।
ਭੂਃ ਆਤ੍ਮਾ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਿ ਭਦ੍ਰ ਪੂਜਾਪਦਾਨਿ ਮੇ ॥ 42॥

ਸੂਰ੍ਯੇ ਤੁ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ਤ੍ਰਯ੍ਯਾ ਹਵਿਸ਼ਾਗ੍ਨੌ ਯਜੇਤ ਮਾਮ੍ ।
ਆਤਿਥ੍ਯੇਨ ਤੁ ਵਿਪ੍ਰਾਗ੍ਰ੍ਯਃ ਗੋਸ਼੍ਵਂਗ ਯਵਸਾਦਿਨਾ ॥ 43॥

ਵੈਸ਼੍ਣਵੇ ਬਂਧੁਸਤ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਖੇ ਧ੍ਯਾਨਨਿਸ਼੍ਠਯਾ ।
ਵਾਯੌ ਮੁਖ੍ਯਧਿਯਾ ਤੋਯੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯੈਃ ਤੋਯਪੁਰਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤੈਃ ॥ 44॥

ਸ੍ਥਂਡਿਲੇ ਮਂਤ੍ਰਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯੈਃ ਭੋਗੈਃ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ।
ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਂ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਸਮਤ੍ਵੇਨ ਯਜੇਤ ਮਾਮ੍ ॥ 45॥

ਧਿਸ਼੍ਣ੍ਯੇਸ਼ੁ ਏਸ਼ੁ ਇਤਿ ਮਦ੍ਰੂਪਂ ਸ਼ਂਖਚਕ੍ਰਗਦਾਂਬੁਜੈਃ ।
ਯੁਕ੍ਤਂ ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਂ ਸ਼ਾਂਤਂ ਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਅਰ੍ਚੇਤ੍ ਸਮਾਹਿਤਃ ॥ 46॥

ਇਸ਼੍ਟਾਪੂਰ੍ਤੇਨ ਮਾਂ ਏਵਂ ਯਃ ਯਜੇਤ ਸਮਾਹਿਤਃ ।
ਲਭਤੇ ਮਯਿ ਸਦ੍ਭਕ੍ਤਿਂ ਮਤ੍ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਸਾਧੁਸੇਵਯਾ ॥ 47॥

ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਸਤ੍ਸਂਗੇਨ ਵਿਨਾ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਨ ਉਪਾਯਃ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਸਧ੍ਰ੍ਯਙ੍ ਪ੍ਰਾਯਣਂ ਹਿ ਸਤਾਂ ਅਹਮ੍ ॥ 48॥

ਅਥ ਏਤਤ੍ ਪਰਮਂ ਗੁਹ੍ਯਂ ਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਤਃ ਯਦੁਨਂਦਨ ।
ਸੁਗੋਪ੍ਯਂ ਅਪਿ ਵਕ੍ਸ਼੍ਯਾਮਿ ਤ੍ਵਂ ਮੇ ਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਃ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਸਖਾ ॥ 49॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਏਕਾਦਸ਼ਪੂਜਾਵਿਧਾਨਯੋਗੋ ਨਾਮ ਏਕਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 11॥

ਅਥ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਨ ਰੋਧਯਤਿ ਮਾਂ ਯੋਗਃ ਨ ਸ੍ਸਾਂਖ੍ਯਂ ਧਰ੍ਮਃ ਏਵ ਚ ।
ਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਃ ਤਪਃ ਤ੍ਯਾਗਃ ਨ ਇਸ਼੍ਟਾਪੂਰ੍ਤਂ ਨ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾ ॥ 1॥

ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਯਜ੍ਞਃ ਛਂਦਾਂਸਿ ਤੀਰ੍ਥਾਨਿ ਨਿਯਮਾਃ ਯਮਾਃ ।
ਯਥਾ ਅਵਰੁਂਧੇ ਸਤ੍ਸਂਗਃ ਸਰ੍ਵਸਂਗ ਅਪਹਃ ਹਿ ਮਾਮ੍ ॥ 2॥

ਸਤ੍ਸਂਗੇਨ ਹਿ ਦੈਤੇਯਾ ਯਾਤੁਧਾਨਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਾਃ ਖਗਾਃ ।
ਗਂਧਰ੍ਵ ਅਪ੍ਸਰਸਃ ਨਾਗਾਃ ਸਿਦ੍ਧਾਃ ਚਾਰਣਗੁਹ੍ਯਕਾਃ ॥ 3॥

ਵਿਦ੍ਯਾਧਰਾਃ ਮਨੁਸ਼੍ਯੇਸ਼ੁ ਵੈਸ਼੍ਯਾਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਅਂਤ੍ਯਜਾਃ ।
ਰਜਃ ਤਮਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਯੁਗੇ ਅਨਘ ॥ 4॥

ਬਹਵਃ ਮਤ੍ਪਦਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਾਃ ਤ੍ਵਾਸ਼੍ਟ੍ਰਕਾਯਾਧਵਾਦਯਃ ।
ਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਪਰ੍ਵਾ ਬਲਿਃ ਵਾਣਃ ਮਯਃ ਚ ਅਥ ਵਿਭੀਸ਼ਣਃ ॥ 5॥

ਸੁਗ੍ਰੀਵਃ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਰੁਰੁਇਕ੍ਸ਼ਃ ਗਜਃ ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਃ ਵਣਿਕ੍ਪਥਃ ।
ਵ੍ਯਾਧਃ ਕੁਬ੍ਜਾ ਵ੍ਰਜੇ ਗੋਪ੍ਯਃ ਯਜ੍ਞਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਤਥਾ ਅਪਰੇ ॥ 6॥

ਤੇ ਨ ਅਧਿਤਸ਼੍ਰੁਤਿਗਣਾਃ ਨ ਉਪਾਸਿਤਮਹਤ੍ਤਮਾਃ ।
ਅਵ੍ਰਤਾਤਪ੍ਤਤਪਸਃ ਮਤ੍ਸਂਗਾਤ੍ ਮਾਂ ਉਪਾਗਤਾਃ ॥ 7॥

ਕੇਵਲੇਨ ਹਿ ਭਾਵੇਨ ਗੋਪ੍ਯਃ ਗਾਵਃ ਨਗਾਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਾਃ ।
ਯੇ ਅਨ੍ਯੇ ਮੂਢਧਿਯਃ ਨਾਗਾਃ ਸਿਦ੍ਧਾਃ ਮਾਂ ਈਯੁਃ ਅਂਜਸਾ ॥ 8॥

ਯਂ ਨ ਯੋਗੇਨ ਸਾਂਖ੍ਯੇਨ ਦਾਨਵ੍ਰਤਤਪਃ ਅਧ੍ਵਰੈਃ ।
ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਃ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਸਂਨ੍ਯਾਸੈਃ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ ਯਤ੍ਨਵਾਨ੍ ਅਪਿ ॥ 9॥

ਰਾਮੇਣ ਸਾਰ੍ਧਂ ਮਥੁਰਾਂ ਪ੍ਰਣੀਤੇ
ਸ਼੍ਵਾਫਲ੍ਕਿਨਾ ਮਯਿ ਅਨੁਰਕ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਃ ।
ਵਿਗਾਢਭਾਵੇਨ ਨ ਮੇ ਵਿਯੋਗ
ਤੀਵ੍ਰਾਧਯਃ ਅਨ੍ਯਂ ਦਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੁਃ ਸੁਖਾਯ ॥ 10॥

ਤਾਃ ਤਾਃ ਕ੍ਸ਼ਪਾਃ ਪ੍ਰੇਸ਼੍ਠਤਮੇਨ ਨੀਤਾਃ
ਮਯਾ ਏਵ ਵ੍ਰੁਰੁਇਂਦਾਵਨਗੋਚਰੇਣ ।
ਕ੍ਸ਼ਣਾਰ੍ਧਵਤ੍ ਤਾਃ ਪੁਨਰਂਗ ਤਾਸਾਂ
ਹੀਨਾ ਮਾਯਾ ਕਲ੍ਪਸਮਾ ਬਭੂਵੁਃ ॥ 11॥

ਤਾਃ ਨ ਅਵਿਦਨ੍ ਮਯਿ ਅਨੁਸ਼ਂਗਬਦ੍ਧ
ਧਿਯਃ ਸ੍ਵਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਅਦਃ ਤਥਾ ਇਦਮ੍ ।
ਯਥਾ ਸਮਾਧੌ ਮੁਨਯਃ ਅਬ੍ਧਿਤੋਯੇ
ਨਦ੍ਯਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟਾਃ ਇਵ ਨਾਮਰੂਪੇ ॥ 12॥

ਮਤ੍ਕਾਮਾ ਰਮਣਂ ਜਾਰਂ ਅਸ੍ਵਰੂਪਵਿਦਃ ਅਬਲਾਃ ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਮਾਂ ਪਰਮਂ ਪ੍ਰਾਪੁਃ ਸਂਗਾਤ੍ ਸ਼ਤਸਹਸ੍ਰਸ਼ਃ ॥ 13॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਤ੍ਵਂ ਉਦ੍ਧਵ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਚੋਦਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿਚੋਦਨਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਂ ਚ ਨਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਂ ਚ ਸ਼੍ਰੋਤਵ੍ਯਂ ਸ਼੍ਰੁਤਂ ਏਵ ਚ ॥ 14॥

ਮਾਂ ਏਕਂ ਏਵ ਸ਼ਰਣਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਸਰ੍ਵਦੇਹਿਨਾਮ੍ ।
ਯਾਹਿ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਭਾਵੇਨ ਮਯਾ ਸ੍ਯਾਃ ਹਿ ਅਕੁਤੋਭਯਃ ॥ 15॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਸਂਸ਼ਯਃ ਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਤਃ ਵਾਚਂ ਤਵ ਯੋਗੇਸ਼੍ਵਰ ਈਸ਼੍ਵਰ ।
ਨ ਨਿਵਰ੍ਤਤਃ ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਃ ਯੇਨ ਭ੍ਰਾਮ੍ਯਤਿ ਮੇ ਮਨਃ ॥ 16॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਸਃ ਏਸ਼ ਜੀਵਃ ਵਿਵਰਪ੍ਰਸੂਤਿਃ
ਪ੍ਰਾਣੇਨ ਘੋਸ਼ੇਣ ਗੁਹਾਂ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟਃ ।
ਮਨੋਮਯਂ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਂ ਉਪੇਤ੍ਯ ਰੂਪਂ
ਮਾਤ੍ਰਾ ਸ੍ਵਰਃ ਵਰ੍ਣਃ ਇਤਿ ਸ੍ਥਵਿਸ਼੍ਠਃ ॥ 17॥

ਯਥਾ ਅਨਲਃ ਖੇ ਅਨਿਲਬਂਧੁਃ ਊਸ਼੍ਮਾ
ਬਲੇਨ ਦਾਰੁਣ੍ਯਧਿਮਥ੍ਯਮਾਨਃ ।
ਅਣੁਃ ਪ੍ਰਜਾਤਃ ਹਵਿਸ਼ਾ ਸਮਿਧ੍ਯਤੇ
ਤਥਾ ਏਵ ਮੇ ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਃ ਇਯਂ ਹਿ ਵਾਣੀ ॥ 18॥

ਏਵਂ ਗਦਿਃ ਕਰ੍ਮਗਤਿਃ ਵਿਸਰ੍ਗਃ
ਘ੍ਰਾਣਃ ਰਸਃ ਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ ਚ ।
ਸਂਕਲ੍ਪਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਅਥ ਅਭਿਮਾਨਃ
ਸੂਤ੍ਰਂ ਰਜਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਤਮੋਵਿਕਾਰਃ ॥ 19॥

ਅਯਂ ਹਿ ਜੀਵਃ ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਅਬ੍ਜਯੋਨਿਃ
ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਃ ਏਕਃ ਵਯਸਾ ਸਃ ਆਦ੍ਯਃ ।
ਵਿਸ਼੍ਲਿਸ਼੍ਟਸ਼ਕ੍ਤਿਃ ਬਹੁਧਾ ਏਵ ਭਾਤਿ
ਬੀਜਾਨਿ ਯੋਨਿਂ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯ ਯਦ੍ਵਤ੍ ॥ 20॥

ਯਸ੍ਮਿਨ੍ ਇਦਂ ਪ੍ਰੋਤਂ ਅਸ਼ੇਸ਼ਂ ਓਤਂ
ਪਟਃ ਯਥਾ ਤਂਤੁਵਿਤਾਨਸਂਸ੍ਥਃ ।
ਯਃ ਏਸ਼ ਸਂਸਾਰਤਰੁਃ ਪੁਰਾਣਃ
ਕਰ੍ਮਾਤ੍ਮਕਃ ਪੁਸ਼੍ਪਫਲੇ ਪ੍ਰਸੂਤੇ ॥ 21॥

ਦ੍ਵੇ ਅਸ੍ਯ ਬੀਜੇ ਸ਼ਤਮੂਲਃ ਤ੍ਰਿਨਾਲਃ
ਪਂਚਸ੍ਕਂਧਃ ਪਂਚਰਸਪ੍ਰਸੂਤਿਃ ।
ਦਸ਼ ਏਕਸ਼ਾਖਃ ਦ੍ਵਿਸੁਪਰ੍ਣਨੀਡਃ
ਤ੍ਰਿਵਲ੍ਕਲਃ ਦ੍ਵਿਫਲਃ ਅਰ੍ਕਂ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟਃ ॥ 22॥

ਅਦਂਤਿ ਚ ਏਕਂ ਫਲਂ ਅਸ੍ਯ ਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਾ
ਗ੍ਰਾਮੇਚਰਾਃ ਏਕਂ ਅਰਣ੍ਯਵਾਸਾਃ ।
ਹਂਸਾਃ ਯਃ ਏਕਂ ਬਹੁਰੂਪਂ ਇਜ੍ਯੈਃ
ਮਾਯਾਮਯਂ ਵੇਦ ਸਃ ਵੇਦ ਵੇਦਮ੍ ॥ 23॥

ਏਵਂ ਗੁਰੁ ਉਪਾਸਨਯਾ ਏਕਭਕ੍ਤ੍ਯਾ
ਵਿਦ੍ਯਾਕੁਠਾਰੇਣ ਸ਼ਿਤੇਨ ਧੀਰਃ ।
ਵਿਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਚ੍ਯ ਜੀਵਾਸ਼ਯਂ ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ
ਸਂਪਦ੍ਯ ਚ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਅਥ ਤ੍ਯਜ ਅਸ੍ਤ੍ਰਮ੍ ॥ 24॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਦ੍ਵਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 12॥

ਅਥ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਰਜਃ ਤਮਃ ਇਤਿ ਗੁਣਾਃ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ਨ ਚ ਆਤ੍ਮਨਃ ।
ਸਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਅਨ੍ਯਤਮੌ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਚ ਏਵ ਹਿ ॥ 1॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ ਧਰ੍ਮਃ ਭਵੇਤ੍ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਾਤ੍ ਪੁਂਸਃ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ।
ਸਾਤ੍ਵਿਕ ਉਪਾਸਯਾ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਤਤਃ ਧਰ੍ਮਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 2॥

ਧਰ੍ਮਃ ਰਜਃ ਤਮਃ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਿਃ ਅਨੁਤ੍ਤਮਃ ।
ਆਸ਼ੁ ਨਸ਼੍ਯਤਿ ਤਤ੍ ਮੂਲਃ ਹਿ ਅਧਰ੍ਮਃ ਉਭਯੇ ਹਤੇ ॥ 3॥

ਆਗਮਃ ਅਪਃ ਪ੍ਰਜਾ ਦੇਸ਼ਃ ਕਾਲਃ ਕਰ੍ਮ ਚ ਜਨ੍ਮ ਚ ।
ਧ੍ਯਾਨਂ ਮਂਤ੍ਰਃ ਅਥ ਸਂਸ੍ਕਾਰਃ ਦਸ਼ ਏਤੇ ਗੁਣਹੇਤਵਃ ॥ 4॥

ਤਤ੍ ਤਤ੍ ਸਾਤ੍ਵਿਕਂ ਏਵ ਏਸ਼ਾਂ ਯਤ੍ ਯਤ੍ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਾਃ ਪ੍ਰਚਕ੍ਸ਼ਤੇ ।
ਨਿਂਦਂਤਿ ਤਾਮਸਂ ਤਤ੍ ਤਤ੍ ਰਾਜਸਂ ਤਤ੍ ਉਪੇਕ੍ਸ਼ਿਤਮ੍ ॥ 5॥

ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਿਕਾਨਿ ਏਵ ਸੇਵੇਤ ਪੁਮਾਨ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਵਿਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਯੇ ।
ਤਤਃ ਧਰ੍ਮਃ ਤਤਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਯਾਵਤ੍ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਅਪੋਹਨਮ੍ ॥ 6॥

ਵੇਣੁਸਂਘਰ੍ਸ਼ਜਃ ਵਹ੍ਨਿਃ ਦਗ੍ਧ੍ਵਾ ਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ਤਤ੍ ਵਨਮ੍ ।
ਏਵਂ ਗੁਣਵ੍ਯਤ੍ਯਯਜਃ ਦੇਹਃ ਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ਤਤ੍ ਕ੍ਰਿਯਃ ॥ 7॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਵਿਦਂਤਿ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਪਦਂ ਆਪਦਾਮ੍ ।
ਤਥਾ ਅਪਿ ਭੁਂਜਤੇ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਤਤ੍ ਕਥਂ ਸ਼੍ਵ ਖਰ ਅਜਾਵਤ੍ ॥ 8॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਅਹਂ ਇਤਿ ਅਨ੍ਯਥਾਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪ੍ਰਮਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਥਾ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ।
ਉਤ੍ਸਰ੍ਪਤਿ ਰਜਃ ਘੋਰਂ ਤਤਃ ਵੈਕਾਰਿਕਂ ਮਨਃ ॥ 9॥

ਰਜੋਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਮਨਸਃ ਸਂਕਲ੍ਪਃ ਸਵਿਕਲ੍ਪਕਃ ।
ਤਤਃ ਕਾਮਃ ਗੁਣਧ੍ਯਾਨਾਤ੍ ਦੁਃਸਹਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਹਿ ਦੁਰ੍ਮਤੇਃ ॥ 10॥

ਕਰੋਤਿ ਕਾਮਵਸ਼ਗਃ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਅਵਿਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਦੁਃਖੋਦਰ੍ਕਾਣਿ ਸਂਪਸ਼੍ਯਨ੍ ਰਜੋਵੇਗਵਿਮੋਹਿਤਃ ॥ 11।
ਰਜਃ ਤਮੋਭ੍ਯਾਂ ਯਤ੍ ਅਪਿ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਵਿਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਤਧੀਃ ਪੁਨਃ ।
ਅਤਂਦ੍ਰਿਤਃ ਮਨਃ ਯੁਂਜਨ੍ ਦੋਸ਼ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਃ ਨ ਸਜ੍ਜਤੇ ॥ 12॥

ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ ਅਨੁਯੁਂਜੀਤਃ ਮਨਃ ਮਯਿ ਅਰ੍ਪਯਨ੍ ਸ਼ਨੈਃ ।
ਅਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਃ ਯਥਾਕਾਲਂ ਜਿਤਸ਼੍ਵਾਸਃ ਜਿਤਾਸਨਃ ॥ 13॥

ਏਤਾਵਾਨ੍ ਯੋਗਃ ਆਦਿਸ਼੍ਟਃ ਮਤ੍ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯੈਃ ਸਨਕ ਆਦਿਭਿਃ ।
ਸਰ੍ਵਤਃ ਮਨਃ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਮਯ੍ਯਦ੍ਧਾ ਆਵੇਸ਼੍ਯਤੇ ਯਥਾ ॥ 14॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਯਦਾ ਤ੍ਵਂ ਸਨਕ ਆਦਿਭ੍ਯਃ ਯੇਨ ਰੂਪੇਣ ਕੇਸ਼ਵ ।
ਯੋਗਂ ਆਦਿਸ਼੍ਟਵਾਨ੍ ਏਤਤ੍ ਰੂਪਂ ਇਚ੍ਛਾਮਿ ਵੇਦਿਤੁਮ੍ ॥ 15॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਪੁਤ੍ਰਾਃ ਹਿਰਣ੍ਯਗਰ੍ਭਸ੍ਯ ਮਾਨਸਾਃ ਸਨਕ ਆਦਯਃ ।
ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੁਃ ਪਿਤਰਂ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਾਂ ਯੋਗਸ੍ਯ ਐਕਾਂਤਿਕੀਂ ਗਤਿਮ੍ ॥

16॥

ਸਨਕ ਆਦਯਃ ਊਚੁਃ ।
ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਆਵਿਸ਼ਤੇ ਚੇਤਃ ਗੁਣਾਃ ਚੇਤਸਿ ਚ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਕਥਂ ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਸਂਤ੍ਯਾਗਃ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੋਃ ਅਤਿਤਿਤੀਰ੍ਸ਼ੋਃ ॥ 17॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਏਵਂ ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਮਹਾਦੇਵਃ ਸ੍ਵਯਂਭੂਃ ਭੂਤਭਾਵਨਃ ।
ਧ੍ਯਾਯਮਾਨਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਬੀਜਂ ਨ ਅਭ੍ਯਪਦ੍ਯਤ ਕਰ੍ਮਧੀਃ ॥ 18॥

ਸਃ ਮਾਂ ਅਚਿਂਤਯਤ੍ ਦੇਵਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਪਾਰਤਿਤੀਰ੍ਸ਼ਯਾ ।
ਤਸ੍ਯ ਅਹਂ ਹਂਸਰੂਪੇਣ ਸਕਾਸ਼ਂ ਅਗਮਂ ਤਦਾ ॥ 19॥

ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਾਂ ਤ ਉਪਵ੍ਰਜ੍ਯ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਪਾਦ ਅਭਿਵਂਦਨਮ੍ ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਣਂ ਅਗ੍ਰਤਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛੁਃ ਕਃ ਭਵਾਨ੍ ਇਤਿ ॥ 20॥

ਇਤਿ ਅਹਂ ਮੁਨਿਭਿਃ ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜਿਜ੍ਞਾਸੁਭਿਃ ਤਦਾ ।
ਯਤ੍ ਅਵੋਚਂ ਅਹਂ ਤੇਭ੍ਯਃ ਤਤ੍ ਉਦ੍ਧਵ ਨਿਬੋਧ ਮੇ ॥ 21॥

ਵਸ੍ਤੁਨਃ ਯਦਿ ਅਨਾਨਾਤ੍ਵਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਈਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ।
ਕਥਂ ਘਟੇਤ ਵਃ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਵਕ੍ਤੁਃ ਵਾ ਮੇ ਕਃ ਆਸ਼੍ਰਯਃ ॥ 22॥

ਪਂਚਾਤ੍ਮਕੇਸ਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਸਮਾਨੇਸ਼ੁ ਚ ਵਸ੍ਤੁਤਃ ।
ਕਃ ਭਵਾਨ੍ ਇਤਿ ਵਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਵਾਚਾਰਂਭਃ ਹਿ ਅਨਰ੍ਥਕਃ ॥ 23॥

ਮਨਸਾ ਵਚਸਾ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਯਾ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯਤੇ ਅਨ੍ਯੈਃ ਅਪਿ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ।
ਅਹਂ ਏਵ ਨ ਮਤ੍ਤਃ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਇਤਿ ਬੁਧ੍ਯਧ੍ਵਂ ਅਂਜਸਾ ॥ 24॥

ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਆਵਿਸ਼ਤੇ ਚੇਤਃ ਗੁਣਾਃ ਚੇਤਸਿ ਚ ਪ੍ਰਜਾਃ ।
ਜੀਵਸ੍ਯ ਦੇਹਃ ਉਭਯਂ ਗੁਣਾਃ ਚੇਤਃ ਮਤ੍ ਆਤ੍ਮਨਃ ॥ 25॥

ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਚ ਆਵਿਸ਼ਤ੍ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਂ ਗੁਣਸੇਵਯਾ ।
ਗੁਣਾਃ ਚ ਚਿਤ੍ਤਪ੍ਰਭਵਾਃ ਮਤ੍ ਰੂਪਃ ਉਭਯਂ ਤ੍ਯਜੇਤ੍ ॥ 26॥

ਜਾਗ੍ਰਤ੍ ਸ੍ਵਪ੍ਨਃ ਸੁਸ਼ੁਪ੍ਤਂ ਚ ਗੁਣਤਃ ਬੁਦ੍ਧਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਯਃ ।
ਤਾਸਾਂ ਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ਜੀਵਃ ਸਾਕ੍ਸ਼ਿਤ੍ਵੇਨ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਃ ॥ 27॥

ਯਃ ਹਿ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਬਂਧਃ ਅਯਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਗੁਣਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਦਃ ।
ਮਯਿ ਤੁਰ੍ਯੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ਜਹ੍ਯਾਤ੍ ਤ੍ਯਾਗਃ ਤਤ੍ ਗੁਣਚੇਤਸਾਮ੍ ॥ 28॥

ਅਹਂਕਾਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਬਂਧਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਰ੍ਥਵਿਪਰ੍ਯਯਮ੍ ।
ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਨਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯ ਸਂਸਾਰਚਿਂਤਾਂ ਤੁਰ੍ਯੇ ਸ੍ਥਿਤਃ ਤ੍ਯਜੇਤ੍ ॥ 29॥

ਯਾਵਤ੍ ਨਾਨਾਰ੍ਥਧੀਃ ਪੁਂਸਃ ਨ ਨਿਵਰ੍ਤੇਤ ਯੁਕ੍ਤਿਭਿਃ ।
ਜਾਗਰ੍ਤਿ ਅਪਿ ਸ੍ਵਪਨ੍ ਅਜ੍ਞਃ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਜਾਗਰਣਂ ਯਥਾ ॥ 30॥

ਅਸਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਨ੍ਯੇਸ਼ਾਂ ਭਾਵਾਨਾਂ ਤਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ਭਿਦਾ ।
ਗਤਯਃ ਹੇਤਵਃ ਚ ਅਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ਯਥਾ ॥ 31॥

ਯੋ ਜਾਗਰੇ ਬਹਿਃ ਅਨੁਕ੍ਸ਼ਣਧਰ੍ਮਿਣਃ ਅਰ੍ਥਾਨ੍
ਭੁਂਕ੍ਤੇ ਸਮਸ੍ਤਕਰਣੈਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਤਤ੍ ਸਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ਸ਼ਾਨ੍ ।
ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਸੁਸ਼ੁਪ੍ਤਃ ਉਪਸਂਹਰਤੇ ਸਃ ਏਕਃ
ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿ ਅਨ੍ਵਯਾਤ੍ ਤ੍ਰਿਗੁਣਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਈਸ਼ਃ ॥ 32॥

ਏਵਂ ਵਿਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਗੁਣਤਃ ਮਨਸਃ ਤ੍ਰ੍ਯਵਸ੍ਥਾ
ਮਤ੍ ਮਾਯਯਾ ਮਯਿ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ਇਤਿ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਾਰ੍ਥਾਃ ।
ਸਂਛਿਦ੍ਯ ਹਾਰ੍ਦਂ ਅਨੁਮਾਨਸ੍ਤ੍ ਉਕ੍ਤਿਤੀਕ੍ਸ਼੍ਣ
ਜ੍ਞਾਨਾਸਿਨਾ ਭਜਤਃ ਮਾ ਅਖਿਲਸਂਸ਼ਯਾਧਿਮ੍ ॥ 33॥

ਈਕ੍ਸ਼ੇਤ ਵਿਭ੍ਰਮਂ ਇਦਂ ਮਨਸਃ ਵਿਲਾਸਮ੍
ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਂ ਵਿਨਸ਼੍ਟਂ ਅਤਿਲੋਲਂ ਅਲਾਤਚਕ੍ਰਮ੍ ।
ਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਏਕਂ ਉਰੁਧਾ ਇਵ ਵਿਭਾਤਿ ਮਾਯਾ
ਸ੍ਵਪ੍ਨਃ ਤ੍ਰਿਧਾ ਗੁਣਵਿਸਰ੍ਗਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ॥ 34॥

ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਂ ਤਤਃ ਪ੍ਰਤਿਨਿਵਰ੍ਤ੍ਯ ਨਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਤ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਃ
ਤੂਸ਼੍ਣੀਂ ਭਵੇਤ੍ ਨਿਜਸੁਖ ਅਨੁਭਵਃ ਨਿਰੀਹਃ ।
ਸਂਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਤੇ ਕ੍ਵ ਚ ਯਦਿ ਇਦਂ ਅਵਸ੍ਤੁਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ
ਤ੍ਯਕ੍ਤਂ ਭ੍ਰਮਾਯ ਨ ਭਵੇਤ੍ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਆਨਿਪਾਤਾਤ੍ ॥ 35॥

ਦੇਹਂ ਚ ਨਸ਼੍ਵਰਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤਂ ਉਤ੍ਥਿਤਂ ਵਾ
ਸਿਦ੍ਧਃ ਨ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਯਤਃ ਅਧ੍ਯਗਮਤ੍ਸ੍ਵਰੂਪਮ੍ ।
ਦੈਵਾਤ੍ ਅਪੇਤਂ ਉਤ ਦੈਵਸ਼ਾਤ੍ ਉਪੇਤਮ੍
ਵਾਸਃ ਯਥਾ ਪਰਿਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਮਦਿਰਾਮਦਾਂਧਃ ॥ 36॥

ਦੇਹਃ ਅਪਿ ਦੈਵਵਸ਼ਗਃ ਖਲੁ ਕਰ੍ਮ ਯਾਵਤ੍
ਸ੍ਵਾਰਂਭਕਂ ਪ੍ਰਤਿਸਮੀਕ੍ਸ਼ਤਃ ਏਵ ਸਾਸੁਃ ।
ਤਂ ਅਪ੍ਰਪਂਚਂ ਅਧਿਰੂਢਸਮਾਧਿਯੋਗਃ
ਸ੍ਵਾਪ੍ਨਂ ਪੁਨਃ ਨ ਭਜਤੇ ਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧਵਸ੍ਤੁਃ ॥ 37॥

ਮਯਾ ਏਤਤ੍ ਉਕ੍ਤਂ ਵਃ ਵਿਪ੍ਰਾਃ ਗੁਹ੍ਯਂ ਯਤ੍ ਸਾਂਖ੍ਯਯੋਗਯੋਃ ।
ਜਾਨੀਤਂ ਆਗਤਂ ਯਜ੍ਞਂ ਯੁਸ਼੍ਮਤ੍ ਧਰ੍ਮਵਿਵਕ੍ਸ਼ਯਾ ॥ 38॥

ਅਹਂ ਯੋਗਸ੍ਯ ਸਾਂਖ੍ਯਸ੍ਯ ਸਤ੍ਯਸ੍ਯਰ੍ਤਸ੍ਯ ਤੇਜਸਃ ।
ਪਰਾਯਣਂ ਦ੍ਵਿਜਸ਼੍ਰੇਸ਼੍ਠਾਃ ਸ਼੍ਰਿਯਃ ਕੀਰ੍ਤੇਃ ਦਮਸ੍ਯ ਚ ॥ 39॥

ਮਾਂ ਭਜਂਤਿ ਗੁਣਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਨਿਰ੍ਗੁਣਂ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਕਮ੍ ।
ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦਂ ਪ੍ਰਿਯਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਸਾਮ੍ਯ ਅਸਂਗ ਆਦਯਃ ਗੁਣਾਃ ॥ 40॥

ਇਤਿ ਮੇ ਛਿਨ੍ਨਸਂਦੇਹਾਃ ਮੁਨਯਃ ਸਨਕ ਆਦਯਃ ।
ਸਭਾਜਯਿਤ੍ਵਾ ਪਰਯਾ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਅਗ੍ਰੁਰੁਇਣਤ ਸਂਸ੍ਤਵੈਃ ॥ 41॥

ਤੈਃ ਅਹਂ ਪੂਜਿਤਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਸਂਸ੍ਤੁਤਃ ਪਰਮ ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਭਿਃ ।
ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਯਾਯ ਸ੍ਵਕਂ ਧਾਮ ਪਸ਼੍ਯਤਃ ਪਰਮੇਸ਼੍ਠਿਨਃ ॥ 42॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਹਂਸਗੀਤਾਨਿਰੂਪਣਂ ਨਾਮ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 13॥

ਅਥ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਵਦਂਤਿ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਸ਼੍ਰੇਯਾਂਸਿ ਬਹੂਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਃ ।
ਤੇਸ਼ਾਂ ਵਿਕਲ੍ਪਪ੍ਰਾਧਾਨ੍ਯਂ ਉਤ ਅਹੋ ਏਕਮੁਖ੍ਯਤਾ ॥ 1॥

ਭਵਤ੍ ਉਦਾਹ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਸ੍ਵਾਮਿਨ੍ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਃ ਅਨਪੇਕ੍ਸ਼ਿਤਃ ।
ਨਿਰਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਤਃ ਸਂਗਂ ਯੇਨ ਤ੍ਵਯਿ ਆਵਿਸ਼ੇਤ੍ ਮਨਃ ॥ 2॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਕਾਲੇਨ ਨਸ਼੍ਟਾ ਪ੍ਰਲਯੇ ਵਾਣੀਯਂ ਵੇਦਸਂਜ੍ਞਿਤਾ ।
ਮਯਾ ਆਦੌ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੇ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਧਰ੍ਮਃ ਯਸ੍ਯਾਂ ਮਦਾਤ੍ਮਕਃ ॥ 3॥

ਤੇਨ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਚ ਪੁਤ੍ਰਾਯ ਮਨਵੇ ਪੂਰ੍ਵਜਾਯ ਸਾ ।
ਤਤਃ ਭ੍ਰੁਰੁਇਗੁ ਆਦਯਃ ਅਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਣਨ੍ ਸਪ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਮਹਰ੍ਸ਼ਯਃ ॥ 4॥

ਤੇਭ੍ਯਃ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਭ੍ਯਃ ਤਤ੍ ਪੁਤ੍ਰਾਃ ਦੇਵਦਾਨਵਗੁਹ੍ਯਕਾਃ ।
ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਃ ਸਿਦ੍ਧਗਂਧਰ੍ਵਾਃ ਸਵਿਦ੍ਯਾਧਰਚਾਰਣਾਃ ॥ 5॥

ਕਿਂਦੇਵਾਃ ਕਿਨ੍ਨਰਾਃ ਨਾਗਾਃ ਰਕ੍ਸ਼ਃ ਕਿਂਪੁਰੁਸ਼ ਆਦਯਃ ।
ਬਹ੍ਵ੍ਯਃ ਤੇਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਰਜਃਸਤ੍ਤ੍ਵਤਮੋਭੁਵਃ ॥ 6॥

ਯਾਭਿਃ ਭੂਤਾਨਿ ਭਿਦ੍ਯਂਤੇ ਭੂਤਾਨਾਂ ਮਤਯਃ ਤਥਾ ।
ਯਥਾਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਚਿਤ੍ਰਾਃ ਵਾਚਃ ਸ੍ਰਵਂਤਿ ਹਿ ॥ 7॥

ਏਵਂ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਵੈਚਿਤ੍ਰ੍ਯਾਤ੍ ਭਿਦ੍ਯਂਤੇ ਮਤਯਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍ ।
ਪਾਰਂਪਰ੍ਯੇਣ ਕੇਸ਼ਾਂਚਿਤ੍ ਪਾਖਂਡਮਤਯਃ ਅਪਰੇ ॥ 8॥

ਮਨ੍ਮਾਯਾਮੋਹਿਤਧਿਯਃ ਪੁਰੁਸ਼ਾਃ ਪੁਰੁਸ਼ਰ੍ਸ਼ਭ ।
ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਵਦਂਤਿ ਅਨੇਕਾਂਤਂ ਯਥਾਕਰ੍ਮ ਯਥਾਰੁਚਿ ॥ 9॥

ਧਰ੍ਮਂ ਏਕੇ ਯਸ਼ਃ ਚ ਅਨ੍ਯੇ ਕਾਮਂ ਸਤ੍ਯਂ ਦਮਂ ਸ਼ਮਮ੍ ।
ਅਨ੍ਯੇ ਵਦਂਤਿ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਂ ਵਾ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਂ ਤ੍ਯਾਗਭੋਜਨਮ੍ ।
ਕੇਚਿਤ੍ ਯਜ੍ਞਤਪੋਦਾਨਂ ਵ੍ਰਤਾਨਿ ਨਿਯਮ ਅਨ੍ਯਮਾਨ੍ ॥ 10॥

ਆਦਿ ਅਂਤਵਂਤਃ ਏਵ ਏਸ਼ਾਂ ਲੋਕਾਃ ਕਰ੍ਮਵਿਨਿਰ੍ਮਿਤਾਃ ।
ਦੁਃਖ ਉਦਰ੍ਕਾਃ ਤਮੋਨਿਸ਼੍ਠਾਃ ਕ੍ਸ਼ੁਦ੍ਰ ਆਨਂਦਾਃ ਸ਼ੁਚ ਅਰ੍ਪਿਤਾਃ ॥

11॥

ਮਯਿ ਅਰ੍ਪਿਤ ਮਨਃ ਸਭ੍ਯ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਤਃ ।
ਮਯਾ ਆਤ੍ਮਨਾ ਸੁਖਂ ਯਤ੍ ਤਤ੍ ਕੁਤਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਵਿਸ਼ਯ ਆਤ੍ਮਨਾਮ੍ ॥

12॥

ਅਕਿਂਚਨਸ੍ਯ ਦਾਂਤਸ੍ਯ ਸ਼ਾਂਤਸ੍ਯ ਸਮਚੇਤਸਃ ।
ਮਯਾ ਸਂਤੁਸ਼੍ਟਮਨਸਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਸੁਖਮਯਾਃ ਦਿਸ਼ਃ ॥ 13॥

ਨ ਪਾਰਮੇਸ਼੍ਠ੍ਯਂ ਨ ਮਹੇਂਦ੍ਰਧਿਸ਼੍ਣ੍ਯਮ੍
ਨ ਸਾਰ੍ਵਭੌਮਂ ਨ ਰਸਾਧਿਪਤ੍ਯਮ੍ ।
ਨ ਯੋਗਸਿਦ੍ਧੀਃ ਅਪੁਨਰ੍ਭਵਂ ਵਾ
ਮਯਿ ਅਰ੍ਪਿਤ ਆਤ੍ਮਾ ਇਚ੍ਛਤਿ ਮਤ੍ ਵਿਨਾ ਅਨ੍ਯਤ੍ ॥ 14॥

ਨ ਤਥਾ ਮੇ ਪ੍ਰਿਯਤਮਃ ਆਤ੍ਮਯੋਨਿਃ ਨ ਸ਼ਂਕਰਃ ।
ਨ ਚ ਸਂਕਰ੍ਸ਼ਣਃ ਨ ਸ਼੍ਰੀਃ ਨ ਏਵ ਆਤ੍ਮਾ ਚ ਯਥਾ ਭਵਾਨ੍ ॥ 15॥

ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਂ ਮੁਨਿਂ ਸ਼ਾਤਂ ਨਿਰ੍ਵੈਰਂ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਅਨੁਵ੍ਰਜਾਮਿ ਅਹਂ ਨਿਤ੍ਯਂ ਪੂਯੇਯੇਤਿ ਅਂਘ੍ਰਿਰੇਣੁਭਿਃ ॥ 16॥

ਨਿਸ਼੍ਕਿਂਚਨਾ ਮਯਿ ਅਨੁਰਕ੍ਤਚੇਤਸਃ
ਸ਼ਾਂਤਾਃ ਮਹਾਂਤਃ ਅਖਿਲਜੀਵਵਤ੍ਸਲਾਃ ।
ਕਾਮੈਃ ਅਨਾਲਬ੍ਧਧਿਯਃ ਜੁਸ਼ਂਤਿ ਯਤ੍
ਤਤ੍ ਨੈਰਪੇਕ੍ਸ਼੍ਯਂ ਨ ਵਿਦੁਃ ਸੁਖਂ ਮਮ ॥ 17॥

ਬਾਧ੍ਯਮਾਨਃ ਅਪਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਵਿਸ਼ਯੈਃ ਅਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਪ੍ਰਾਯਃ ਪ੍ਰਗਲ੍ਭਯਾ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਵਿਸ਼ਯੈਃ ਨ ਅਭਿਭੂਯਤੇ ॥ 18॥

ਯਥਾ ਅਗ੍ਨਿਃ ਸੁਸਮ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧ ਅਰ੍ਚਿਃ ਕਰੋਤਿ ਏਧਾਂਸਿ ਭਸ੍ਮਸਾਤ੍ ।
ਤਥਾ ਮਦ੍ਵਿਸ਼ਯਾ ਭਕ੍ਤਿਃ ਉਦ੍ਧਵ ਏਨਾਂਸਿ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਸ਼ਃ ॥ 19॥

ਨ ਸਾਧਯਤਿ ਮਾਂ ਯੋਗਃ ਨ ਸਾਂਖ੍ਯਂ ਧਰ੍ਮਃ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਃ ਤਪਃ ਤ੍ਯਾਗਃ ਯਥਾ ਭਕ੍ਤਿਃ ਮਮ ਊਰ੍ਜਿਤਾ ॥ 20॥

ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਅਹਂ ਏਕਯਾ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਆਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਿਯਃ ਸਤਾਮ੍ ।
ਭਕ੍ਤਿਃ ਪੁਨਾਤਿ ਮਨ੍ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਸ਼੍ਵਪਾਕਾਨ੍ ਅਪਿ ਸਂਭਵਾਤ੍ ॥ 21॥

ਧਰ੍ਮਃ ਸਤ੍ਯਦਯਾ ਉਪੇਤਃ ਵਿਦ੍ਯਾ ਵਾ ਤਪਸਾਨ੍ਵਿਤਾ ।
ਮਦ੍ਭ੍ਕ੍ਤ੍ਯਾਪੇਤਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਨ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਪ੍ਰਪੁਨਾਤਿ ਹਿ ॥ 22॥

ਕਥਂ ਵਿਨਾ ਰੋਮਹਰ੍ਸ਼ਂ ਦ੍ਰਵਤਾ ਚੇਤਸਾ ਵਿਨਾ ।
ਵਿਨਾਨਂਦ ਅਸ਼੍ਰੁਕਲਯਾ ਸ਼ੁਧ੍ਯੇਤ੍ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਵਿਨਾਸ਼ਯਃ ॥ 23॥

ਵਾਕ੍ ਗਦ੍ਗਦਾ ਦ੍ਰਵਤੇ ਯਸ੍ਯ ਚਿਤ੍ਤਮ੍
ਰੁਦਤਿ ਅਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਂ ਹਸਤਿ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਚ ।
ਵਿਲਜ੍ਜਃ ਉਦ੍ਗਾਯਤਿ ਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਤੇ ਚ
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੁਕ੍ਤਃ ਭੁਵਨਂ ਪੁਨਾਤਿ ॥ 24॥

ਯਥਾ ਅਗ੍ਨਿਨਾ ਹੇਮ ਮਲਂ ਜਹਾਤਿ
ਧ੍ਮਾਤਂ ਪੁਨਃ ਸ੍ਵਂ ਭਜਤੇ ਚ ਰੂਪਮ੍ ।
ਆਤ੍ਮਾ ਚ ਕਰ੍ਮਾਨੁਸ਼ਯਂ ਵਿਧੂਯ
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਭਜਤਿ ਅਥਃ ਮਾਮ੍ ॥ 25॥

ਯਥਾ ਯਥਾ ਆਤ੍ਮਾ ਪਰਿਮ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯਤੇ ਅਸੌ
ਮਤ੍ਪੁਣ੍ਯਗਾਥਾਸ਼੍ਰਵਣ ਅਭਿਧਾਨੈਃ ।
ਤਥਾ ਤਥਾ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਵਸ੍ਤੁ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਮ੍
ਚਕ੍ਸ਼ੁਃ ਯਥਾ ਏਵ ਅਂਜਨਸਂਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਮ੍ ॥ 26॥

ਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਧ੍ਯਾਯਤਃ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਸ਼ਯੇਸ਼ੁ ਵਿਸ਼ਜ੍ਜਤੇ ।
ਮਾਂ ਅਨੁਸ੍ਮਰਤਃ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮਯਿ ਏਵ ਪ੍ਰਵਿਲੀਯਤੇ ॥ 27॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਅਸਤ੍ ਅਭਿਧ੍ਯਾਨਂ ਯਥਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨਮਨੋਰਥਮ੍ ।
ਹਿਤ੍ਵਾ ਮਯਿ ਸਮਾਧਤ੍ਸ੍ਵ ਮਨਃ ਮਦ੍ਭਾਵਭਾਵਿਤਮ੍ ॥ 28॥

ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸਂਗਿਨਾਂ ਸਂਗਂ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਦੂਰਤਃ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ।
ਕ੍ਸ਼ੇਮੇ ਵਿਵਿਕ੍ਤਃ ਆਸੀਨਃ ਚਿਂਤਯੇਤ੍ ਮਾਂ ਅਤਂਦ੍ਰਿਤਃ ॥ 29॥

ਨ ਤਥਾ ਅਸ੍ਯ ਭਵੇਤ੍ ਕ੍ਲੇਸ਼ਃ ਬਂਧਃ ਚ ਅਨ੍ਯਪ੍ਰਸਂਗਤਃ ।
ਯੋਸ਼ਿਤ੍ ਸਂਗਾਤ੍ ਯਥਾ ਪੁਂਸਃ ਯਥਾ ਤਤ੍ ਸਂਗਿਸਂਗਤਃ ॥ 30॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਯਥਾ ਤ੍ਵਾਂ ਅਰਵਿਂਦਾਕ੍ਸ਼ ਯਾਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਂ ਵਾ ਯਦਾਤ੍ਮਕਮ੍ ।
ਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ ਏਤਤ੍ ਮੇ ਧ੍ਯਾਨਂ ਮੇ ਵਕ੍ਤੁਂ ਅਰ੍ਹਸਿ ॥ 31॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਸਮਃ ਆਸਨਃ ਆਸੀਨਃ ਸਮਕਾਯਃ ਯਥਾਸੁਖਮ੍ ।
ਹਸ੍ਤੌ ਉਤ੍ਸਂਗਃ ਆਧਾਯ ਸ੍ਵਨਾਸਾਗ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤ ਈਕ੍ਸ਼ਣਃ ॥ 32॥

ਪ੍ਰਾਣਸ੍ਯ ਸ਼ੋਧਯੇਤ੍ ਮਾਰ੍ਗਂ ਪੂਰਕੁਂਭਕਰੇਚਕੈਃ ।
ਵਿਪਰ੍ਯਯੇਣ ਅਪਿ ਸ਼ਨੈਃ ਅਭ੍ਯਸੇਤ੍ ਨਿਰ੍ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ॥ 33॥

ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਅਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਓਂਕਾਰਂ ਘਂਟਾਨਾਦਂ ਬਿਸੋਰ੍ਣਵਤ੍ ।
ਪ੍ਰਾਣੇਨ ਉਦੀਰ੍ਯ ਤਤ੍ਰ ਅਥ ਪੁਨਃ ਸਂਵੇਸ਼ਯੇਤ੍ ਸ੍ਵਰਮ੍ ॥ 34॥

ਏਵਂ ਪ੍ਰਣਵਸਂਯੁਕ੍ਤਂ ਪ੍ਰਾਣਂ ਏਵ ਸਮਭ੍ਯਸੇਤ੍ ।
ਦਸ਼ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਃ ਤ੍ਰਿਸ਼ਵਣਂ ਮਾਸਾਤ੍ ਅਰ੍ਵਾਕ੍ ਜਿਤ ਅਨਿਲਃ ॥35॥

ਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਪੁਂਡਰੀਕਂ ਅਂਤਸ੍ਥਂ ਊਰ੍ਧ੍ਵਨਾਲਂ ਅਧੋਮੁਖਮ੍ ।
ਧ੍ਯਾਤ੍ਵਾ ਊਰ੍ਧ੍ਵਮੁਖਂ ਉਨ੍ਨਿਦ੍ਰਂ ਅਸ਼੍ਟਪਤ੍ਰਂ ਸਕਰ੍ਣਿਕਮ੍ ॥ 36॥

ਕਰ੍ਣਿਕਾਯਾਂ ਨ੍ਯਸੇਤ੍ ਸੂਰ੍ਯਸੋਮਾਗ੍ਨੀਨ੍ ਉਤ੍ਤਰੋਤ੍ਤਰਮ੍ ।
ਵਹ੍ਨਿਮਧ੍ਯੇ ਸ੍ਮਰੇਤ੍ ਰੂਪਂ ਮਮ ਏਤਤ੍ ਧ੍ਯਾਨਮਂਗਲਮ੍ ॥ 37॥

ਸਮਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਂ ਸੁਮੁਖਂ ਦੀਰ੍ਘਚਾਰੁਚਤੁਰ੍ਭੁਜਮ੍ ।
ਸੁਚਾਰੁਸੁਂਦਰਗ੍ਰੀਵਂ ਸੁਕਪੋਲਂ ਸ਼ੁਚਿਸ੍ਮਿਤਮ੍ ॥ 38॥

ਸਮਾਨ ਕਰ੍ਣ ਵਿਨ੍ਯਸ੍ਤ ਸ੍ਫੁਰਨ੍ ਮਕਰ ਕੁਂਡਲਮ੍ ।
ਹੇਮ ਅਂਬਰਂ ਘਨਸ਼੍ਯਾਮਂ ਸ਼੍ਰੀਵਤ੍ਸ ਸ਼੍ਰੀਨਿਕੇਤਨਮ੍ ॥ 39॥

ਸ਼ਂਖ ਚਕ੍ਰ ਗਦਾ ਪਦ੍ਮ ਵਨਮਾਲਾ ਵਿਭੂਸ਼ਿਤਮ੍ ।
ਨੂਪੁਰੈਃ ਵਿਲਸਤ੍ ਪਾਦਂ ਕੌਸ੍ਤੁਭ ਪ੍ਰਭਯਾ ਯੁਤਮ੍ ॥ 40॥

ਦ੍ਯੁਮਤ੍ ਕਿਰੀਟ ਕਟਕ ਕਟਿਸੂਤ੍ਰ ਅਂਗਦ ਅਯੁਤਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵਾਂਗ ਸੁਂਦਰਂ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਯਂ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸੁਮੁਖ ਈਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ ॥ 41॥

ਸੁਕੁਮਾਰਂ ਅਭਿਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ ਸਰ੍ਵਾਂਗੇਸ਼ੁ ਮਨਃ ਦਧਤ੍ ।
ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਇਂਦ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਮਨਸਾ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਤਤ੍ ਮਨਃ ।
ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਸਾਰਥਿਨਾ ਧੀਰਃ ਪ੍ਰਣਯੇਤ੍ ਮਯਿ ਸਰ੍ਵਤਃ ॥ 42॥

ਤਤ੍ ਸਰ੍ਵ ਵ੍ਯਾਪਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਏਕਤ੍ਰ ਧਾਰਯੇਤ੍ ।
ਨ ਅਨ੍ਯਾਨਿ ਚਿਂਤਯੇਤ੍ ਭੂਯਃ ਸੁਸ੍ਮਿਤਂ ਭਾਵਯੇਤ੍ ਮੁਖਮ੍ ॥ 43॥

ਤਤ੍ਰ ਲਬ੍ਧਪਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਧਾਰਯੇਤ੍ ।
ਤਤ੍ ਚ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਮਦਾਰੋਹਃ ਨ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਅਪਿ ਚਿਂਤਯੇਤ੍ ॥ 44॥

ਏਵਂ ਸਮਾਹਿਤਮਤਿਃ ਮਾਂ ਏਵ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ।
ਵਿਚਸ਼੍ਟੇ ਮਯਿ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਤ੍ ਜ੍ਯੋਤਿਃ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼ਿ ਸਂਯੁਤਮ੍ ॥ 45॥

ਧ੍ਯਾਨੇਨ ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਤੀਵ੍ਰੇਣ ਯੁਂਜਤਃ ਯੋਗਿਨਃ ਮਨਃ ।
ਸਂਯਾਸ੍ਯਤਿ ਆਸ਼ੁ ਨਿਰ੍ਵਾਣਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਜ੍ਞਾਨ ਕ੍ਰਿਯਾ ਭ੍ਰਮਃ ॥ 46॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਭਕ੍ਤਿਰਹਸ੍ਯਾਵਧਾਰਣਯੋਗੋ ਨਾਮ ਚਤੁਰ੍ਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 14॥

ਅਥ ਪਂਚਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਜਿਤਸ਼੍ਵਾਸਸ੍ਯ ਯੋਗਿਨਃ
ਮਯਿ ਧਾਰਯਤਃ ਚੇਤਃ ਉਪਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਸਿਦ੍ਧਯਃ ॥ 1॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਕਯਾ ਧਾਰਣਯਾ ਕਾਸ੍ਵਿਤ੍ ਕਥਂਸ੍ਵਿਤ੍ ਸਿਦ੍ਧਿਃ ਅਚ੍ਯੁਤ ।
ਕਤਿ ਵਾ ਸਿਦ੍ਧਯਃ ਬ੍ਰੂਹਿ ਯੋਗਿਨਾਂ ਸਿਦ੍ਧਿਦਃ ਭਵਾਨ੍ ॥ 2॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਸਿਦ੍ਧਯਃ ਅਸ਼੍ਟਾਦਸ਼ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਧਾਰਣਾਯੋਗਪਾਰਗੈਃ ।
ਤਾਸਾਂ ਅਸ਼੍ਟੌ ਮਤ੍ ਪ੍ਰਧਾਨਾਃ ਦਸ਼ਃ ਏਵ ਗੁਣਹੇਤਵਃ ॥ 3॥

ਅਣਿਮਾ ਮਹਿਮਾ ਮੂਰ੍ਤੇਃ ਲਘਿਮਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਃ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ।
ਪ੍ਰਾਕਾਮ੍ਯਂ ਸ਼੍ਰੁਤਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟੇਸ਼ੁ ਸ਼ਕ੍ਤਿਪ੍ਰੇਰਣਂ ਈਸ਼ਿਤਾ ॥ 4॥

ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਅਸਂਗਃ ਵਸ਼ਿਤਾ ਯਤ੍ ਕਾਮਃ ਤਤ੍ ਅਵਸ੍ਯਤਿ ।
ਏਤਾਃ ਮੇ ਸਿਦ੍ਧਯਃ ਸੌਮ੍ਯ ਅਸ਼੍ਟੌ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਃ ਮਤਾਃ ॥ 5॥

ਅਨੂਰ੍ਮਿਮਤ੍ਤ੍ਵਂ ਦੇਹੇ ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਦੂਰਸ਼੍ਰਵਣਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਮਨੋਜਵਃ ਕਾਮਰੂਪਂ ਪਰਕਾਯਪ੍ਰਵੇਸ਼ਨਮ੍ ॥ 6॥

ਸ੍ਵਚ੍ਛਂਦਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਃ ਦੇਵਾਨਾਂ ਸਹਕ੍ਰੀਡਾਨੁਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਯਥਾਸਂਕਲ੍ਪਸਂਸਿਦ੍ਧਿਃ ਆਜ੍ਞਾਪ੍ਰਤਿਹਤਾ ਗਤਿਃ ॥ 7॥

ਤ੍ਰਿਕਾਲਜ੍ਞਤ੍ਵਂ ਅਦ੍ਵਂਦ੍ਵਂ ਪਰਚਿਤ੍ਤਾਦਿ ਅਭਿਜ੍ਞਤਾ ।
ਅਗ੍ਨਿ ਅਰ੍ਕ ਅਂਬੁ ਵਿਸ਼ ਆਦੀਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਟਂਭਃ ਅਪਰਾਜਯਃ ॥ 8॥

ਏਤਾਃ ਚ ਉਦ੍ਦੇਸ਼ਤਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਯੋਗਧਾਰਣਸਿਦ੍ਧਯਃ ।
ਯਯਾ ਧਾਰਣਯਾ ਯਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਯਥਾ ਵਾ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਨਿਬੋਧ ਮੇ ॥ 9॥

ਭੂਤਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮ ਆਤ੍ਮਨਿ ਮਯਿ ਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰਂ ਧਾਰਯੇਤ੍ ਮਨਃ ।
ਅਣਿਮਾਨਂ ਅਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰ ਉਪਾਸਕਃ ਮਮ ॥ 10॥

ਮਹਤਿ ਆਤ੍ਮਨ੍ ਮਯਿ ਪਰੇ ਯਥਾਸਂਸ੍ਥਂ ਮਨਃ ਦਧਤ੍ ।
ਮਹਿਮਾਨਂ ਅਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਭੂਤਾਨਾਂ ਚ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ॥ 11॥

ਪਰਮਾਣੁਮਯੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਮਯਿ ਰਂਜਯਨ੍ ।
ਕਾਲਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਾਤ੍ਮਤਾਂ ਯੋਗੀ ਲਘਿਮਾਨਂ ਅਵਾਪ੍ਨੁਯਾਤ੍ ॥ 12॥

ਧਾਰਯਨ੍ ਮਯਿ ਅਹਂਤਤ੍ਤ੍ਵੇ ਮਨਃ ਵੈਕਾਰਿਕੇ ਅਖਿਲਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਆਤ੍ਮਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਮਨ੍ਮਨਾਃ ॥ 13॥

ਮਹਤਿ ਆਤ੍ਮਨਿ ਯਃ ਸੂਤ੍ਰੇ ਧਾਰਯੇਤ੍ ਮਯਿ ਮਾਨਸਮ੍ ।
ਪ੍ਰਾਕਾਮ੍ਯਂ ਪਾਰਮੇਸ਼੍ਠ੍ਯਂ ਮੇ ਵਿਂਦਤੇ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਜਨ੍ਮਨਃ ॥ 14॥

ਵਿਸ਼੍ਣੌ ਤ੍ਰ੍ਯਧਿ ਈਸ਼੍ਵਰੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯੇਤ੍ ਕਾਲਵਿਗ੍ਰਹੇ ।
ਸਃ ਈਸ਼ਿਤ੍ਵਂ ਅਵਾਪ੍ਨੋਤਿ ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਜ੍ਞਚੋਦਨਾਮ੍ ॥ 15॥

ਨਾਰਾਯਣੇ ਤੁਰੀਯਾਖ੍ਯੇ ਭਗਵਤ੍ ਸ਼ਬ੍ਦਸ਼ਬ੍ਦਿਤੇ ।
ਮਨਃ ਮਯਿ ਆਦਧਤ੍ ਯੋਗੀ ਮਤ੍ ਧਰ੍ਮਾਃ ਵਹਿਤਾਂ ਇਯਾਤ੍ ॥ 16॥

ਨਿਰ੍ਗੁਣੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਮਯਿ ਧਾਰਯਨ੍ ਵਿਸ਼ਦਂ ਮਨਃ ।
ਪਰਮਾਨਂਦਂ ਆਪ੍ਨੋਤਿ ਯਤ੍ਰ ਕਾਮਃ ਅਵਸੀਯਤੇ ॥ 17॥

ਸ਼੍ਵੇਤਦੀਪਪਤੌ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧੇ ਧਰ੍ਮਮਯੇ ਮਯਿ ।
ਧਾਰਯਨ੍ ਸ਼੍ਵੇਤਤਾਂ ਯਾਤਿ ਸ਼ਡੂਰ੍ਮਿਰਹਿਤਃ ਨਰਃ ॥ 18॥

ਮਯਿ ਆਕਾਸ਼ ਆਤ੍ਮਨਿ ਪ੍ਰਾਣੇ ਮਨਸਾ ਘੋਸ਼ਂ ਉਦ੍ਵਹਨ੍ ।
ਤਤ੍ਰ ਉਪਲਬ੍ਧਾ ਭੂਤਾਨਾਂ ਹਂਸਃ ਵਾਚਃ ਸ਼੍ਰੁਣੋਤਿ ਅਸੌ ॥ 19॥

ਚਕ੍ਸ਼ੁਃ ਤ੍ਵਸ਼੍ਟਰਿ ਸਂਯੋਜ੍ਯ ਤ੍ਵਸ਼੍ਟਾਰਂ ਅਪਿ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਿ ।
ਮਾਂ ਤਤ੍ਰ ਮਨਸਾ ਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਵਿਸ਼੍ਵਂ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ॥ 20॥

ਮਨਃ ਮਯਿ ਸੁਸਂਯੋਜ੍ਯ ਦੇਹਂ ਤਦਨੁ ਵਾਯੁਨਾ ।
ਮਦ੍ਧਾਰਣ ਅਨੁਭਾਵੇਨ ਤਤ੍ਰ ਆਤ੍ਮਾ ਯਤ੍ਰ ਵੈ ਮਨਃ ॥ 21॥

ਯਦਾ ਮਨਃ ਉਪਾਦਾਯ ਯਤ੍ ਯਤ੍ ਰੂਪਂ ਬੁਭੂਸ਼ਤਿ ।
ਤਤ੍ ਤਤ੍ ਭਵੇਤ੍ ਮਨੋਰੂਪਂ ਮਦ੍ਯੋਗਬਲਂ ਆਸ਼੍ਰਯਃ ॥ 22॥

ਪਰਕਾਯਂ ਵਿਸ਼ਨ੍ ਸਿਦ੍ਧਃ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਤਤ੍ਰ ਭਾਵਯੇਤ੍ ।
ਪਿਂਡਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਵਿਸ਼ੇਤ੍ ਪ੍ਰਾਣਃ ਵਾਯੁਭੂਤਃ ਸ਼ਡਂਘ੍ਰਿਵਤ੍ ॥ 23॥

ਪਾਰ੍ਸ਼੍ਣ੍ਯਾ ਆਪੀਡ੍ਯ ਗੁਦਂ ਪ੍ਰਾਣਂ ਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਉਰਃ ਕਂਠ ਮੂਰ੍ਧਸੁ ।
ਆਰੋਪ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਰਂਧ੍ਰੇਣ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਨੀਤ੍ਵਾ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜੇਤ੍ ਤਨੁਮ੍ ॥ 24॥

ਵਿਹਰਿਸ਼੍ਯਨ੍ ਸੁਰਾਕ੍ਰੀਡੇ ਮਤ੍ਸ੍ਥਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਵਿਭਾਵਯੇਤ੍ ।
ਵਿਮਾਨੇਨ ਉਪਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਸਤ੍ਤ੍ਵਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤੀਃ ਸੁਰਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 25॥

ਯਥਾ ਸਂਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਯਦਾ ਵਾ ਮਤ੍ਪਰਃ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਮਯਿ ਸਤ੍ਯੇ ਮਨਃ ਯੁਂਜਨ੍ ਤਥਾ ਤਤ੍ ਸਮੁਪਾਸ਼੍ਨੁਤੇ ॥ 26॥

ਯਃ ਵੈ ਮਦ੍ਭਾਵਂ ਆਪਨ੍ਨਃ ਈਸ਼ਿਤੁਃ ਵਸ਼ਿਤੁਃ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਕੁਤਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਨ ਵਿਹਨ੍ਯੇਤ ਤਸ੍ਯ ਚ ਆਜ੍ਞਾ ਯਥਾ ਮਮ ॥ 27॥

ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤ੍ਵਸ੍ਯ ਯੋਗਿਨਃ ਧਾਰਣਾਵਿਦਃ ।
ਤਸ੍ਯ ਤ੍ਰੈਕਾਲਿਕੀ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਜਨ੍ਮ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁ ਉਪਬ੍ਰੁਰੁਇਂਹਿਤਾ ॥ 28॥

ਅਗ੍ਨਿ ਆਦਿਭਿਃ ਨ ਹਨ੍ਯੇਤ ਮੁਨੇਃ ਯੋਗਂ ਅਯਂ ਵਪੁਃ ।
ਮਦ੍ਯੋਗਸ਼੍ਰਾਂਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯਾਦਸਾਂ ਉਦਕਂ ਯਥਾ ॥ 29॥

ਮਦ੍ਵਿਭੂਤਿਃ ਅਭਿਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਸ਼੍ਰੀਵਤ੍ਸ ਅਸ੍ਤ੍ਰਬਿਭੂਸ਼ਿਤਾਃ ।
ਧ੍ਵਜਾਤਪਤ੍ਰਵ੍ਯਜਨੈਃ ਸਃ ਭਵੇਤ੍ ਅਪਰਾਜਿਤਃ ॥ 30॥

ਉਪਾਸਕਸ੍ਯ ਮਾਂ ਏਵਂ ਯੋਗਧਾਰਣਯਾ ਮੁਨੇਃ ।
ਸਿਦ੍ਧਯਃ ਪੂਰ੍ਵਕਥਿਤਾਃ ਉਪਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਅਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ॥ 31॥

ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਸ੍ਯ ਦਾਂਤਸ੍ਯ ਜਿਤਸ਼੍ਵਾਸ ਆਤ੍ਮਨਃ ਮੁਨੇਃ ।
ਮਦ੍ਧਾਰਣਾਂ ਧਾਰਯਤਃ ਕਾ ਸਾ ਸਿਦ੍ਧਿਃ ਸੁਦੁਰ੍ਲਭਾ ॥ 32॥

ਅਂਤਰਾਯਾਨ੍ ਵਦਂਤਿ ਏਤਾਃ ਯੁਂਜਤਃ ਯੋਗਂ ਉਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਮਯਾ ਸਂਪਦ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕਾਲਕ੍ਸ਼ੇਪਣਹੇਤਵਃ ॥ 33॥

ਜਨ੍ਮ ਓਸ਼ਧਿ ਤਪੋ ਮਂਤ੍ਰੈਃ ਯਾਵਤੀਃ ਇਹ ਸਿਦ੍ਧਯਃ ।
ਯੋਗੇਨ ਆਪ੍ਨੋਤਿ ਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਨ ਅਨ੍ਯੈਃ ਯੋਗਗਤਿਂ ਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 34॥

ਸਰ੍ਵਾਸਾਂ ਅਪਿ ਸਿਦ੍ਧੀਨਾਂ ਹੇਤੁਃ ਪਤਿਃ ਅਹਂ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਅਹਂ ਯੋਗਸ੍ਯ ਸਾਂਖ੍ਯਸ੍ਯ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਿਨਾਮ੍ ॥ 35॥

ਅਹਂ ਆਤ੍ਮਾ ਅਂਤਰਃ ਬਾਹ੍ਯਃ ਅਨਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਸਰ੍ਵਦੇਹਿਨਾਮ੍ ।
ਯਥਾ ਭੂਤਾਨਿ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਬਹਿਃ ਅਂਤਃ ਸ੍ਵਯਂ ਤਥਾ ॥ 36॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਸਿਦ੍ਧਨਿਰੂਪਣਯੋਗੋ ਨਾਮ ਪਂਚਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 15॥

ਅਥ ਸ਼ੋਡਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਤ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਮਂ ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਤ੍ ਅਨਾਦਿ ਅਨਂਤਂ ਅਪਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਅਪਿ ਭਾਵਾਨਾਂ ਤ੍ਰਾਣਸ੍ਥਿਤਿ ਅਪ੍ਯਯ ਉਦ੍ਭਵਃ ॥ 1॥

ਉਚ੍ਚਾਵਚੇਸ਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਦੁਰ੍ਜ੍ਞੇਯਂ ਅਕ੍ਰੁਰੁਇਤ ਆਤ੍ਮਭਿਃ ।
ਉਪਾਸਤੇ ਤ੍ਵਾਂ ਭਗਵਨ੍ ਯਾਥਾਤਥ੍ਯੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ॥ 2॥

ਯੇਸ਼ੁ ਯੇਸ਼ੁ ਚ ਭਾਵੇਸ਼ੁ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤ੍ਵਾਂ ਪਰਮਰ੍ਸ਼ਯਃ ।
ਉਪਾਸੀਨਾਃ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਂਤੇ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਂ ਤਤ੍ ਵਦਸ੍ਵ ਮੇ ॥ 3॥

ਗੂਢਃ ਚਰਸਿ ਭੂਤਾਤ੍ਮਾ ਭੂਤਾਨਾਂ ਭੂਤਭਾਵਨ ।
ਨ ਤ੍ਵਾਂ ਪਸ਼੍ਯਂਤਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪਸ਼੍ਯਂਤਂ ਮੋਹਿਤਾਨਿ ਤੇ ॥ 4॥

ਯਾਃ ਕਾਃ ਚ ਭੂਮੌ ਦਿਵਿ ਵੈ ਰਸਾਯਾਮ੍
ਵਿਭੂਤਯਃ ਦਿਕ੍ਸ਼ੁ ਮਹਾਵਿਭੂਤੇ ।
ਤਾਃ ਮਹ੍ਯਂ ਆਖ੍ਯਾਹਿ ਅਨੁਭਾਵਿਤਾਃ ਤੇ
ਨਮਾਮਿ ਤੇ ਤੀਰ੍ਥ ਪਦ ਅਂਘ੍ਰਿਪਦ੍ਮਮ੍ ॥ 5॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਏਵਂ ਏਤਤ੍ ਅਹਂ ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਂ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਵਿਦਾਂ ਵਰ ।
ਯੁਯੁਤ੍ਸੁਨਾ ਵਿਨਸ਼ਨੇ ਸਪਤ੍ਨੈਃ ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਵੈ ॥ 6॥

ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਜ੍ਞਾਤਿਵਧਂ ਗਰ੍ਹ੍ਯਂ ਅਧਰ੍ਮਂ ਰਾਜ੍ਯਹੇਤੁਕਮ੍ ।
ਤਤਃ ਨਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਃ ਹਂਤਾ ਅਹਂ ਹਤਃ ਅਯਂ ਇਤਿ ਲੌਕਿਕਃ ॥ 7॥

ਸਃ ਤਦਾ ਪੁਰੁਸ਼ਵ੍ਯਾਘ੍ਰਃ ਯੁਕ੍ਤ੍ਯਾ ਮੇ ਪ੍ਰਤਿਬੋਧਿਤਃ ।
ਅਭ੍ਯਭਾਸ਼ਤ ਮਾਂ ਏਵਂ ਯਥਾ ਤ੍ਵਂ ਰਣਮੂਰ੍ਧਨਿ ॥ 8॥

ਅਹਂ ਆਤ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਵ ਆਮੀਸ਼ਾਂ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਈਸ਼੍ਵਰਃ ।
ਅਹਂ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਭੂਤਾਨਿ ਤੇਸ਼ਾਂ ਸ੍ਥਿਤਿ ਉਦ੍ਭਵ ਅਪ੍ਯਯਃ ॥ 9॥

ਅਹਂ ਗਤਿਃ ਗਤਿਮਤਾਂ ਕਾਲਃ ਕਲਯਤਾਂ ਅਹਮ੍ ।
ਗੁਣਾਨਾਂ ਚ ਅਪਿ ਅਹਂ ਸਾਮ੍ਯਂ ਗੁਣਿਨ੍ਯਾ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਕਃ ਗੁਣਃ ॥ 10॥

ਗੁਣਿਨਾਂ ਅਪਿ ਅਹਂ ਸੂਤ੍ਰਂ ਮਹਤਾਂ ਚ ਮਹਾਨ੍ ਅਹਮ੍ ।
ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਾਣਾਂ ਅਪਿ ਅਹਂ ਜੀਵਃ ਦੁਰ੍ਜਯਾਨਾਂ ਅਹਂ ਮਨਃ ॥ 11॥

ਹਿਰਣ੍ਯਗਰ੍ਭਃ ਵੇਦਾਨਾਂ ਮਂਤ੍ਰਾਣਾਂ ਪ੍ਰਣਵਃ ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ।
ਅਕ੍ਸ਼ਰਾਣਾਂ ਅਕਾਰਃ ਅਸ੍ਮਿ ਪਦਾਨਿ ਛਂਦਸਾਂ ਅਹਮ੍ ॥ 12॥

ਇਂਦ੍ਰਃ ਅਹਂ ਸਰ੍ਵਦੇਵਾਨਾਂ ਵਸੂਨਾਮਸ੍ਮਿ ਹਵ੍ਯਵਾਟ੍ ।
ਆਦਿਤ੍ਯਾਨਾਂ ਅਹਂ ਵਿਸ਼੍ਣੂ ਰੁਦ੍ਰਾਣਾਂ ਨੀਲਲੋਹਿਤਃ ॥ 13॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮਰ੍ਸ਼ੀਣਾਂ ਭ੍ਰੁਰੁਇਗੁਃ ਅਹਂ ਰਾਜਰ੍ਸ਼ੀਣਾਂ ਅਹਂ ਮਨੁਃ ।
ਦੇਵਰ੍ਸ਼ਿਣਾਂ ਨਾਰਦਃ ਅਹਂ ਹਵਿਰ੍ਧਾਨਿ ਅਸ੍ਮਿ ਧੇਨੁਸ਼ੁ ॥ 14॥

ਸਿਦ੍ਧੇਸ਼੍ਵਰਾਣਾਂ ਕਪਿਲਃ ਸੁਪਰ੍ਣਃ ਅਹਂ ਪਤਤ੍ਰਿਣਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਜਾਪਤੀਨਾਂ ਦਕ੍ਸ਼ਃ ਅਹਂ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਅਹਂ ਅਰ੍ਯਮਾ ॥ 15॥

ਮਾਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਉਦ੍ਧਵ ਦੈਤ੍ਯਾਨਾਂ ਪ੍ਰਹ੍ਲਾਦਂ ਅਸੁਰੇਸ਼੍ਵਰਮ੍ ।
ਸੋਮਂ ਨਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰ ਓਸ਼ਧੀਨਾਂ ਧਨੇਸ਼ਂ ਯਕ੍ਸ਼ਰਕ੍ਸ਼ਸਾਮ੍ ॥ 16॥

ਐਰਾਵਤਂ ਗਜੇਂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਯਾਦਸਾਂ ਵਰੁਣਂ ਪ੍ਰਭੁਮ੍ ।
ਤਪਤਾਂ ਦ੍ਯੁਮਤਾਂ ਸੂਰ੍ਯਂ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਣਾਂ ਚ ਭੂਪਤਿਮ੍ ॥ 17॥

ਉਚ੍ਚੈਃਸ਼੍ਰਵਾਃ ਤੁਰਂਗਾਣਾਂ ਧਾਤੂਨਾਂ ਅਸ੍ਮਿ ਕਾਂਚਨਮ੍ ।
ਯਮਃ ਸਂਯਮਤਾਂ ਚ ਅਹਂ ਸਰ੍ਪਾਣਾਂ ਅਸ੍ਮਿ ਵਾਸੁਕਿਃ ॥ 18॥

ਨਾਗੇਂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਅਨਂਤਃ ਅਹਂ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗੇਂਦ੍ਰਃ ਸ਼‍ਰੁਰੁਇਂਗਿਦਂਸ਼੍ਟ੍ਰਿਣਾਮ੍ ।
ਆਸ਼੍ਰਮਾਣਾਂ ਅਹਂ ਤੁਰ੍ਯਃ ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਪ੍ਰਥਮਃ ਅਨਘ ॥ 19॥

ਤੀਰ੍ਥਾਨਾਂ ਸ੍ਰੋਤਸਾਂ ਗਂਗਾ ਸਮੁਦ੍ਰਃ ਸਰਸਾਂ ਅਹਮ੍ ।
ਆਯੁਧਾਨਾਂ ਧਨੁਃ ਅਹਂ ਤ੍ਰਿਪੁਰਘ੍ਨਃ ਧਨੁਸ਼੍ਮਤਾਮ੍ ॥ 20॥

ਧਿਸ਼੍ਣ੍ਯਾਨਾਂ ਅਸ੍ਮਿ ਅਹਂ ਮੇਰੁਃ ਗਹਨਾਨਾਂ ਹਿਮਾਲਯਃ ।
ਵਨਸ੍ਪਤੀਨਾਂ ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਃ ਓਸ਼ਧੀਨਾਂ ਅਹਂ ਯਵਃ ॥ 21॥

ਪੁਰੋਧਸਾਂ ਵਸਿਸ਼੍ਠਃ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਿਸ਼੍ਠਾਨਾਂ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਸ੍ਪਤਿਃ ।
ਸ੍ਕਂਦਃ ਅਹਂ ਸਰ੍ਵਸੇਨਾਨ੍ਯਾਂ ਅਗ੍ਰਣ੍ਯਾਂ ਭਗਵਾਨ੍ ਅਜਃ ॥ 22॥

ਯਜ੍ਞਾਨਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਯਜ੍ਞਃ ਅਹਂ ਵ੍ਰਤਾਨਾਂ ਅਵਿਹਿਂਸਨਮ੍ ।
ਵਾਯੁ ਅਗ੍ਨਿ ਅਰ੍ਕ ਅਂਬੁ ਵਾਕ੍ ਆਤ੍ਮਾ ਸ਼ੁਚੀਨਾਂ ਅਪਿ ਅਹਂ ਸ਼ੁਚਿਃ ॥ 23॥

ਯੋਗਾਨਾਂ ਆਤ੍ਮਸਂਰੋਧਃ ਮਂਤ੍ਰਃ ਅਸ੍ਮਿ ਵਿਜਿਗੀਸ਼ਤਾਮ੍ ।
ਆਨ੍ਵੀਕ੍ਸ਼ਿਕੀ ਕੌਸ਼ਲਾਨਾਂ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਖ੍ਯਾਤਿਵਾਦਿਨਾਮ੍ ॥ 24॥

ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਤੁ ਸ਼ਤਰੂਪਾ ਅਹਂ ਪੁਂਸਾਂ ਸ੍ਵਾਯਂਭੁਵਃ ਮਨੁਃ ।
ਨਾਰਾਯਣਃ ਮੁਨੀਨਾਂ ਚ ਕੁਮਾਰਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਣਾਮ੍ ॥ 25॥

ਧਰ੍ਮਾਣਾਂ ਅਸ੍ਮਿ ਸਂਨ੍ਯਾਸਃ ਕ੍ਸ਼ੇਮਾਣਾਂ ਅਬਹਿਃ ਮਤਿਃ ।
ਗੁਹ੍ਯਾਨਾਂ ਸੂਨ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਮੌਨਂ ਮਿਥੁਨਾਨਾਂ ਅਜਃ ਤੁ ਅਹਮ੍ ॥ 26॥

ਸਂਵਤ੍ਸਰਃ ਅਸ੍ਮਿ ਅਨਿਮਿਸ਼ਾਂ ਰੁਰੁਇਤੂਨਾਂ ਮਧੁਮਾਧਵੌ ।
ਮਾਸਾਨਾਂ ਮਾਰ੍ਗਸ਼ੀਰ੍ਸ਼ਃ ਅਹਂ ਨਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰਾਣਾਂ ਤਥਾ ਅਭਿਜਿਤ੍ ॥ 27॥

ਅਹਂ ਯੁਗਾਨਾਂ ਚ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਧੀਰਾਣਾਂ ਦੇਵਲਃ ਅਸਿਤਃ ।
ਦ੍ਵੈਪਾਯਨਃ ਅਸ੍ਮਿ ਵ੍ਯਾਸਾਨਾਂ ਕਵੀਨਾਂ ਕਾਵ੍ਯਃ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ॥ 28॥

ਵਾਸੁਦੇਵਃ ਭਗਵਤਾਂ ਤ੍ਵਂ ਭਾਗਵਤੇਸ਼ੁ ਅਹਮ੍ ।
ਕਿਂਪੁਰੁਸ਼ਾਣਾਂ ਹਨੁਮਾਨ੍ ਵਿਦ੍ਯਾਘ੍ਰਾਣਾਂ ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 29॥

ਰਤ੍ਨਾਨਾਂ ਪਦ੍ਮਰਾਗਃ ਅਸ੍ਮਿ ਪਦ੍ਮਕੋਸ਼ਃ ਸੁਪੇਸ਼ਸਾਮ੍ ।
ਕੁਸ਼ਃ ਅਸ੍ਮਿ ਦਰ੍ਭਜਾਤੀਨਾਂ ਗਵ੍ਯਂ ਆਜ੍ਯਂ ਹਵਿਸ਼੍ਸ਼ੁ ਅਹਮ੍ ॥

30॥

ਵ੍ਯਵਸਾਯਿਨਾਂ ਅਹਂ ਲਕ੍ਸ਼੍ਮੀਃ ਕਿਤਵਾਨਾਂ ਛਲਗ੍ਰਹਃ ।
ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਅਸ੍ਮਿ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਣਾਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਵਤਾਂ ਅਹਮ੍ ॥ 31॥

ਓਜਃ ਸਹੋਬਲਵਤਾਂ ਕਰ੍ਮ ਅਹਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਤਾਮ੍ ।
ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਤਾਂ ਨਵਮੂਰ੍ਤੀਨਾਂ ਆਦਿਮੂਰ੍ਤਿਃ ਅਹਂ ਪਰਾ ॥ 32॥

ਵਿਸ਼੍ਵਾਵਸੁਃ ਪੂਰ੍ਵਚਿਤ੍ਤਿਃ ਗਂਧਰ੍ਵ ਅਪ੍ਸਰਸਾਂ ਅਹਮ੍ ।
ਭੂਧਰਾਣਾਂ ਅਹਂ ਸ੍ਥੈਰ੍ਯਂ ਗਂਧਮਾਤ੍ਰਂ ਅਹਂ ਭੁਵਃ ॥ 33॥

ਅਪਾਂ ਰਸਃ ਚ ਪਰਮਃ ਤੇਜਿਸ਼੍ਠਾਨਾਂ ਵਿਭਾਵਸੁਃ ।
ਪ੍ਰਭਾ ਸੂਰ੍ਯ ਇਂਦੁ ਤਾਰਾਣਾਂ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਅਹਂ ਨਭਸਃ ਪਰਃ ॥ 34॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਾਨਾਂ ਬਲਿਃ ਅਹਂ ਵਿਰਾਣਾਂ ਅਹਂ ਅਰ੍ਜੁਨਃ ।
ਭੂਤਾਨਾਂ ਸ੍ਥਿਤਿਃ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿਃ ਅਹਂ ਵੈ ਪ੍ਰਤਿਸਂਕ੍ਰਮਃ ॥ 35॥

ਗਤਿ ਉਕ੍ਤਿ ਉਤ੍ਸਰ੍ਗ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਨਂਦ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਲਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ ।
ਆਸ੍ਵਾਦ ਸ਼੍ਰੁਤਿ ਅਵਘ੍ਰਾਣਂ ਅਹਂ ਸਰ੍ਵੇਂਦ੍ਰਿਯ ਇਂਦ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 36॥

ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਿਵੀ ਵਾਯੁਃ ਆਕਾਸ਼ਃ ਆਪਃ ਜ੍ਯੋਤਿਃ ਅਹਂ ਮਹਾਨ੍ ।
ਵਿਕਾਰਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਂ ਰਜਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਤਮਃ ਪਰਮ੍ ।
ਅਹਂ ਏਤਤ੍ ਪ੍ਰਸਂਖ੍ਯਾਨਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਵਿਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ 37॥

ਮਯਾ ਈਸ਼੍ਵਰੇਣ ਜੀਵੇਨ ਗੁਣੇਨ ਗੁਣਿਨਾ ਵਿਨਾ ।
ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਨਾ ਅਪਿ ਸਰ੍ਵੇਣ ਨ ਭਾਵਃ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ॥ 38॥

ਸਂਖ੍ਯਾਨਂ ਪਰਮਾਣੂਨਾਂ ਕਾਲੇਨ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਮਯਾ ।
ਨ ਤਥਾ ਮੇ ਵਿਭੂਤੀਨਾਂ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤਃ ਅਂਡਾਨਿ ਕੋਟਿਸ਼ਃ ॥ 39॥

ਤੇਜਃ ਸ਼੍ਰੀਃ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਂ ਹ੍ਰੀਃ ਤ੍ਯਾਗਃ ਸੌਭਗਂ ਭਗਃ ।
ਵੀਰ੍ਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਯਤ੍ਰ ਯਤ੍ਰ ਸ ਮੇ ਅਂਸ਼ਕਃ ॥ 40॥

ਏਤਾਃ ਤੇ ਕੀਰ੍ਤਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪੇਣ ਵਿਭੂਤਯਃ ।
ਮਨੋਵਿਕਾਰਾਃ ਏਵ ਏਤੇ ਯਥਾ ਵਾਚਾ ਅਭਿਧੀਯਤੇ ॥ 41॥

ਵਾਚਂ ਯਚ੍ਛ ਮਨਃ ਯਚ੍ਛ ਪ੍ਰਾਣਾਨਿ ਯਚ੍ਛ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ।
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਾ ਯਚ੍ਛ ਨ ਭੂਯਃ ਕਲ੍ਪਸੇ ਅਧ੍ਵਨੇ ॥ 42॥

ਯਃ ਵੈ ਵਾਕ੍ ਮਨਸਿ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਅਸਂਯਚ੍ਛਨ੍ ਧਿਯਾ ਯਤਿਃ ।
ਤਸ੍ਯ ਵ੍ਰਤਂ ਤਪਃ ਦਾਨਂ ਸ੍ਰਵਤ੍ਯਾਮਘਟਾਂਬੁਵਤ੍ ॥ 43॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਮਨਃ ਵਚਃ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ਨਿਯਚ੍ਛੇਤ੍ ਮਤ੍ ਪਰਾਯਣਃ ।
ਮਤ੍ ਭਕ੍ਤਿ ਯੁਕ੍ਤਯਾ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਤਤਃ ਪਰਿਸਮਾਪ੍ਯਤੇ ॥ 44॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਵਿਭੂਤਿਯੋਗੋ ਨਾਮ ਸ਼ੋਡਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 16॥

ਅਥ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਯਃ ਤ੍ਵਯਾ ਅਭਿਤਃ ਪੂਰ੍ਵਂ ਧਰ੍ਮਃ ਤ੍ਵਤ੍ ਭਕ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ।
ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਰਮ ਆਚਾਰਵਤਾਂ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਦ੍ਵਿਪਦਾਂ ਅਪਿ ॥ 1॥

ਯਥਾ ਅਨੁਸ਼੍ਠੀਯਮਾਨੇਨ ਤ੍ਵਯਿ ਭਕ੍ਤਿਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਭਵੇਤ੍ ।
ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੇਣ ਅਰਵਿਂਦਾਕ੍ਸ਼ ਤਤ੍ ਸਮਾਖ੍ਯਾਤੁਂ ਅਰ੍ਹਸਿ ॥ 2॥

ਪੁਰਾ ਕਿਲ ਮਹਾਬਾਹੋ ਧਰ੍ਮਂ ਪਰਮਕਂ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਯਤ੍ ਤੇਨ ਹਂਸਰੂਪੇਣ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣੇ ਅਭ੍ਯਾਤ੍ਥ ਮਾਧਵ ॥ 3॥

ਸਃ ਇਦਾਨੀਂ ਸੁਮਹਤਾ ਕਾਲੇਨ ਅਮਿਤ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਨ ।
ਨ ਪ੍ਰਾਯਃ ਭਵਿਤਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਲੋਕੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤਃ ॥ 4॥

ਵਕ੍ਤਾ ਕਰ੍ਤਾ ਅਵਿਤਾ ਨ ਅਨ੍ਯਃ ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਅਚ੍ਯੁਤ ਤੇ ਭੁਵਿ ।
ਸਭਾਯਾਂ ਅਪਿ ਵੈਰਿਂਚ੍ਯਾਂ ਯਤ੍ਰ ਮੂਰ੍ਤਿਧਰਾਃ ਕਲਾਃ ॥ 5॥

ਕਰ੍ਤ੍ਰਾ ਅਵਿਤ੍ਰਾ ਪ੍ਰਵਕ੍ਤ੍ਰਾ ਚ ਭਵਤਾ ਮਧੁਸੂਦਨ ।
ਤ੍ਯਕ੍ਤੇ ਮਹੀਤਲੇ ਦੇਵ ਵਿਨਸ਼੍ਟਂ ਕਃ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 6॥

ਤਤ੍ਤ੍ਵਂ ਨਃ ਸਰ੍ਵਧਰ੍ਮਜ੍ਞ ਧਰ੍ਮਃ ਤ੍ਵਤ੍ ਭਕ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ।
ਯਥਾ ਯਸ੍ਯ ਵਿਧੀਯੇਤ ਤਥਾ ਵਰ੍ਣਯ ਮੇ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 7॥

ਸ਼੍ਰੀਸ਼ੁਕਃ ਉਵਾਚ ।
ਇਤ੍ਥਂ ਸ੍ਵਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਮੁਖ੍ਯੇਨ ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਸਃ ਭਗਵਾਨ੍ ਹਰਿਃ ।
ਪ੍ਰੀਤਃ ਕ੍ਸ਼ੇਮਾਯ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾਨਾਂ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ ਆਹ ਸਨਾਤਨਾਨ੍ ॥ 8॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਧਰ੍ਮ੍ਯਃ ਏਸ਼ ਤਵ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ ਨੈਃਸ਼੍ਰੇਯਸਕਰਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍ ।
ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਰਮ ਆਚਾਰਵਤਾਂ ਤਂ ਉਦ੍ਧਵ ਨਿਬੋਧ ਮੇ ॥ 9॥

ਆਦੌ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯੁਗੇ ਵਰ੍ਣਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਹਂਸਃ ਇਤਿ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾਃ ਪ੍ਰਜਾਃ ਜਾਤ੍ਯਾਃ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯੁਗਂ ਵਿਦੁਃ ॥ 10॥

ਵੇਦਃ ਪ੍ਰਣਵਃ ਏਵ ਅਗ੍ਰੇ ਧਰ੍ਮਃ ਅਹਂ ਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਰੂਪਧ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ।
ਉਪਾਸਤੇ ਤਪੋਨਿਸ਼੍ਠਾਂ ਹਂਸਂ ਮਾਂ ਮੁਕ੍ਤਕਿਲ੍ਬਿਸ਼ਾਃ ॥ 11॥

ਤ੍ਰੇਤਾਮੁਖੇ ਮਹਾਭਾਗ ਪ੍ਰਾਣਾਤ੍ ਮੇ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਾਤ੍ ਤ੍ਰਯੀ ।
ਵਿਦ੍ਯਾ ਪ੍ਰਾਦੁਃ ਅਭੂਤ੍ ਤਸ੍ਯਾਃ ਅਹਂ ਆਸਂ ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁਰੁਇਨ੍ਮਖਃ ॥ 12॥

ਵਿਪ੍ਰ ਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰਿਯ ਵਿਟ੍ ਸ਼ੂਦ੍ਰਾਃ ਮੁਖ ਬਾਹੁ ਉਰੁ ਪਾਦਜਾਃ ।
ਵੈਰਾਜਾਤ੍ ਪੁਰੁਸ਼ਾਤ੍ ਜਾਤਾਃ ਯਃ ਆਤ੍ਮਾਚਾਰਲਕ੍ਸ਼ਣਾਃ ॥ 13॥

ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਸ਼੍ਰਮਃ ਜਘਨਤਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਂ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਃ ਮਮ ।
ਵਕ੍ਸ਼ਃਸ੍ਥਾਨਾਤ੍ ਵਨੇ ਵਾਸਃ ਨ੍ਯਾਸਃ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼ਣਿ ਸਂਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 14॥

ਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਆਸ਼੍ਰਮਾਣਾਂ ਚ ਜਨ੍ਮਭੂਮਿ ਅਨੁਸਾਰਿਣੀਃ ।
ਆਸਨ੍ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਨੀਚੈਃ ਨੀਚ ਉਤ੍ਤਮ ਉਤ੍ਤਮਾਃ ॥ 15॥

ਸ਼ਮਃ ਦਮਃ ਤਪਃ ਸ਼ੌਚਂ ਸਂਤੋਸ਼ਃ ਕ੍ਸ਼ਾਂਤਿਃ ਆਰ੍ਜਵਮ੍ ।
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਃ ਚ ਦਯਾ ਸਤ੍ਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਤੁ ਇਮਾਃ ॥ 16॥

ਤੇਜਃ ਬਲਂ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਸ਼ੌਰ੍ਯਂ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਔਦਾਰ੍ਯਂ ਉਦ੍ਯਮਃ ।
ਸ੍ਥੈਰ੍ਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਅਤ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਂ ਕ੍ਸ਼ਤ੍ਰਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਤੁ ਇਮਾਃ ॥

17॥

ਆਸ੍ਤਿਕ੍ਯਂ ਦਾਨਨਿਸ਼੍ਠਾ ਚ ਅਦਂਭਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੇਵਨਮ੍ ।
ਅਤੁਸ਼੍ਟਿਃ ਅਰ੍ਥ ਉਪਚਯੈਃ ਵੈਸ਼੍ਯਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਤੁ ਇਮਾਃ ॥ 18॥

ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼ਣਂ ਦ੍ਵਿਜਗਵਾਂ ਦੇਵਾਨਾਂ ਚ ਅਪਿ ਅਮਾਯਯਾ ।
ਤਤ੍ਰ ਲਬ੍ਧੇਨ ਸਂਤੋਸ਼ਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਤੁ ਇਮਾਃ ॥ 19॥

ਅਸ਼ੌਚਂ ਅਨ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਸ੍ਤੇਯਂ ਨਾਸ੍ਤਿਕ੍ਯਂ ਸ਼ੁਸ਼੍ਕਵਿਗ੍ਰਹਃ ।
ਕਾਮਃ ਕ੍ਰੋਧਃ ਚ ਤਰ੍ਸ਼ਃ ਚ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਅਂਤੇਵਸਾਯਿਨਾਮ੍ ॥ 20॥

ਅਹਿਂਸਾ ਸਤ੍ਯਂ ਅਸ੍ਤੇਯਂ ਅਕਾਮਕ੍ਰੋਧਲੋਭਤਾ ।
ਭੂਤਪ੍ਰਿਯਹਿਤੇਹਾ ਚ ਧਰ੍ਮਃ ਅਯਂ ਸਾਰ੍ਵਵਰ੍ਣਿਕਃ ॥ 21॥

ਦ੍ਵਿਤੀਯਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਅਨੁਪੂਰ੍ਵ੍ਯਾਤ੍ ਜਨ੍ਮ ਉਪਨਯਨਂ ਦ੍ਵਿਜਃ ।
ਵਸਨ੍ ਗੁਰੁਕੁਲੇ ਦਾਂਤਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਅਧੀਯੀਤ ਚ ਆਹੁਤਃ ॥ 22॥

ਮੇਖਲਾ ਅਜਿਨ ਦਂਡ ਅਕ੍ਸ਼ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੂਤ੍ਰ ਕਮਂਡਲੂਨ੍ ।
ਜਟਿਲਃ ਅਧੌਤਦਦ੍ਵਾਸਃ ਅਰਕ੍ਤਪੀਠਃ ਕੁਸ਼ਾਨ੍ ਦਧਤ੍ ॥ 23॥

ਸ੍ਨਾਨ ਭੋਜਨ ਹੋਮੇਸ਼ੁ ਜਪ ਉਚ੍ਚਾਰੇ ਚ ਵਾਗ੍ਯਤਃ ।
ਨ ਚ੍ਛਿਂਦ੍ਯਾਤ੍ ਨਖ ਰੋਮਾਣਿ ਕਕ੍ਸ਼ ਉਪਸ੍ਥਗਤਾਨਿ ਅਪਿ ॥ 24॥

ਰੇਤਃ ਨ ਅਵਰਿਕੇਤ੍ ਜਾਤੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵ੍ਰਤਧਰਃ ਸ੍ਵਯਮ੍ ।
ਅਵਕੀਰ੍ਣੇ ਅਵਗਾਹ੍ਯ ਅਪ੍ਸੁ ਯਤਾਸੁਃ ਤ੍ਰਿਪਦੀਂ ਜਪੇਤ੍ ॥ 25॥

ਅਗ੍ਨਿ ਅਰ੍ਕ ਆਚਾਰ੍ਯ ਗੋ ਵਿਪ੍ਰ ਗੁਰੁ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧ ਸੁਰਾਨ੍ ਸ਼ੁਚਿਃ ।
ਸਮਾਹਿਤਃ ਉਪਾਸੀਤ ਸਂਧ੍ਯੇ ਚ ਯਤਵਾਕ੍ ਜਪਨ੍ ॥ 26॥

ਆਚਾਰ੍ਯਂ ਮਾਂ ਵਿਜਾਨੀਯਾਤ੍ ਨ ਅਵਮਨ੍ਯੇਤ ਕਰ੍ਹਿਚਿਤ੍ ।
ਨ ਮਰ੍ਤ੍ਯਬੁਦ੍ਧਿ ਆਸੂਯੇਤ ਸਰ੍ਵਦੇਵਮਯਃ ਗੁਰੁਃ ॥ 27॥

ਸਾਯਂ ਪ੍ਰਾਤਃ ਉਪਾਨੀਯ ਭੈਕ੍ਸ਼੍ਯਂ ਤਸ੍ਮੈ ਨਿਵੇਦਯੇਤ੍ ।
ਯਤ੍ ਚ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਅਪਿ ਅਨੁਜ੍ਞਾਤਂ ਉਪਯੁਂਜੀਤ ਸਂਯਤਃ ॥ 28॥

ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼ਮਾਣਃ ਆਚਾਰ੍ਯਂ ਸਦਾ ਉਪਾਸੀਤ ਨੀਚਵਤ੍ ।
ਯਾਨ ਸ਼ਯ੍ਯਾ ਆਸਨ ਸ੍ਥਾਨੈਃ ਨ ਅਤਿਦੂਰੇ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂਜਲਿਃ ॥ 29॥

ਏਵਂਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਃ ਗੁਰੁਕੁਲੇ ਵਸੇਤ੍ ਭੋਗਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
ਵਿਦ੍ਯਾ ਸਮਾਪ੍ਯਤੇ ਯਾਵਤ੍ ਬਿਭ੍ਰਤ੍ ਵ੍ਰਤਂ ਅਖਂਡਿਤਮ੍ ॥ 30॥

ਯਦਿ ਅਸੌ ਛਂਦਸਾਂ ਲੋਕਂ ਆਰੋਕ੍ਸ਼੍ਯਨ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਸ਼੍ਟਪਮ੍ ।
ਗੁਰਵੇ ਵਿਨ੍ਯਸੇਤ੍ ਦੇਹਂ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਂ ਵ੍ਰੁਰੁਇਹਤ੍ ਵ੍ਰਤਃ ॥ 31॥

ਅਗ੍ਨੌ ਗੁਰੌ ਆਤ੍ਮਨਿ ਚ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਾਂ ਪਰਮ੍ ।
ਅਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ਧੀਃ ਉਪਾਸੀਤ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਰ੍ਚਸ੍ਵੀ ਅਕਲ੍ਮਸ਼ਃ ॥ 32॥

ਸ੍ਤ੍ਰੀਣਾਂ ਨਿਰੀਕ੍ਸ਼ਣ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਸਂਲਾਪ ਕ੍ਸ਼੍ਵੇਲਨ ਆਦਿਕਮ੍ ।
ਪ੍ਰਾਣਿਨਃ ਮਿਥੁਨੀਭੂਤਾਨ੍ ਅਗ੍ਰੁਰੁਇਹਸ੍ਥਃ ਅਗ੍ਰਤਃ ਤ੍ਯਜੇਤ੍ ॥ 33॥

ਸ਼ੌਚਂ ਆਚਮਨਂ ਸ੍ਨਾਨਂ ਸਂਧ੍ਯਾ ਉਪਾਸਨਂ ਆਰ੍ਜਵਮ੍ ।
ਤੀਰ੍ਥਸੇਵਾ ਜਪਃ ਅਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਅਭਕ੍ਸ਼੍ਯ ਅਸਂਭਾਸ਼੍ਯ ਵਰ੍ਜਨਮ੍ ॥

34॥

ਸਰ੍ਵ ਆਸ਼੍ਰਮ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਃ ਅਯਂ ਨਿਯਮਃ ਕੁਲਨਂਦਨ।
ਮਦ੍ਭਾਵਃ ਸਰ੍ਬਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਨੋਵਾਕ੍ਕਾਯ ਸਂਯਮਃ ॥ 35॥

ਏਵਂ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਤ੍ ਵ੍ਰਤਧਰਃ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਃ ਅਗ੍ਨਿਃ ਇਵ ਜ੍ਵਲਨ੍ ।
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਤੀਵ੍ਰਤਪਸਾ ਦਗ੍ਧਕਰ੍ਮ ਆਸ਼ਯਃ ਅਮਲਃ ॥ 36॥

ਅਥ ਅਨਂਤਰਂ ਆਵੇਕ੍ਸ਼੍ਯਨ੍ ਯਥਾ ਜਿਜ੍ਞਾਸਿਤ ਆਗਮਃ ।
ਗੁਰਵੇ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਸ੍ਨਾਯਤ੍ ਗੁਰੁ ਅਨੁਮੋਦਿਤਃ ॥ 37॥

ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਂ ਵਨਂ ਵਾ ਉਪਵਿਸ਼ੇਤ੍ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜੇਤ੍ ਵਾ ਦ੍ਵਿਜ ਉਤ੍ਤਮਃ ।
ਆਸ਼੍ਰਮਾਤ੍ ਆਸ਼੍ਰਮਂ ਗਚ੍ਛੇਤ੍ ਨ ਅਨ੍ਯਥਾ ਮਤ੍ਪਰਃ ਚਰੇਤ੍ ॥ 38॥

ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਰ੍ਥੀ ਸਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੀਂ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਉਦ੍ਵਹੇਤ੍ ਅਜੁਗੁਪ੍ਸਿਤਾਮ੍ ।
ਯਵੀਯਸੀਂ ਤੁ ਵਯਸਾ ਯਾਂ ਸਵਰ੍ਣਾਂ ਅਨੁਕ੍ਰਮਾਤ੍ ॥ 39॥

ਇਜ੍ਯ ਅਧ੍ਯਯਨ ਦਾਨਾਨਿ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਚ ਦ੍ਵਿਜਨ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਃ ਅਧ੍ਯਾਪਨਂ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਏਵ ਯਾਜਨਮ੍ ॥ 40॥

ਪ੍ਰਤਿਗ੍ਰਹਂ ਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ਤਪਃ ਤੇਜੋਯਸ਼ੋਨੁਦਮ੍ ।
ਅਨ੍ਯਾਭ੍ਯਾਂ ਏਵ ਜੀਵੇਤ ਸ਼ਿਲੈਃ ਵਾ ਦੋਸ਼ਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਤਯੋਃ ॥ 41॥

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਯ ਹਿ ਦੇਹਃ ਅਯਂ ਕ੍ਸ਼ੁਦ੍ਰਕਾਮਾਯ ਨ ਇਸ਼੍ਯਤੇ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛ੍ਰਾਯ ਤਪਸੇ ਚ ਇਹ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਅਨਂਤਸੁਖਾਯ ਚ ॥ 42॥

ਸ਼ਿਲੋਂਛਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਪਰਿਤੁਸ਼੍ਟਚਿਤ੍ਤਃ
ਧਰ੍ਮਂ ਮਹਾਂਤਂ ਵਿਰਜਂ ਜੁਸ਼ਾਣਃ ।
ਮਯਿ ਅਰ੍ਪਿਤਾਤ੍ਮਾ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਃ ਏਵ ਤਿਸ਼੍ਠਨ੍
ਨ ਅਤਿਪ੍ਰਸਕ੍ਤਃ ਸਮੁਪੈਤਿ ਸ਼ਾਂਤਿਮ੍ ॥ 43॥

ਸਮੁਦ੍ਧਰਂਤਿ ਯੇ ਵਿਪ੍ਰਂ ਸੀਦਂਤਂ ਮਤ੍ਪਰਾਯਣਮ੍ ।
ਤਾਨ੍ ਉਦ੍ਧਰਿਸ਼੍ਯੇ ਨ ਚਿਰਾਤ੍ ਆਪਦ੍ਭ੍ਯਃ ਨੌਃ ਇਵ ਅਰ੍ਣਵਾਤ੍ ॥ 44॥

ਸਰ੍ਵਾਃ ਸਮੁਦ੍ਧਰੇਤ੍ ਰਾਜਾ ਪਿਤਾ ਇਵ ਵ੍ਯਸਨਾਤ੍ ਪ੍ਰਜਾਃ ।
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਾ ਧੀਰਃ ਯਥਾ ਗਜਪਤਿਃ ਗਜਾਨ੍ ॥ 45॥

ਏਵਂਵਿਧਃ ਨਰਪਤਿਃ ਵਿਮਾਨੇਨ ਅਰ੍ਕਵਚਸਾ ।
ਵਿਧੂਯ ਇਹ ਅਸ਼ੁਭਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਂ ਇਂਦ੍ਰੇਣ ਸਹ ਮੋਦਤੇ ॥ 46॥

ਸੀਦਨ੍ ਵਿਪ੍ਰਃ ਵਣਿਕ੍ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਪਣ੍ਯੈਃ ਏਵ ਆਪਦਂ ਤਰੇਤ੍ ।
ਖਡ੍ਗੇਨ ਵਾ ਆਪਦਾਕ੍ਰਾਂਤਃ ਨ ਸ਼੍ਵਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਕਥਂਚਨ ॥ 47॥

ਵੈਸ਼੍ਯਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਤੁ ਰਾਜਨ੍ ਯਃ ਜੀਵੇਤ੍ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਯਯਾ ਆਪਦਿ ।
ਚਰੇਤ੍ ਵਾ ਵਿਪ੍ਰਰੂਪੇਣ ਨ ਸ਼੍ਵਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਕਥਂਚਨ ॥ 48॥

ਸ਼ੂਦ੍ਰਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਭਜੇਤ੍ ਵੈਸ਼੍ਯਃ ਸ਼ੂਦ੍ਰਃ ਕਾਰੁਕਟਪ੍ਰਿਯਾਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛ੍ਰਾਤ੍ ਮੁਕ੍ਤਃ ਨ ਗਰ੍ਹ੍ਯੇਣ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਲਿਪ੍ਸੇਤ ਕਰ੍ਮਣਾ ॥ 49॥

ਵੇਦ ਅਧ੍ਯਾਯ ਸ੍ਵਧਾ ਸ੍ਵਾਹਾ ਬਲਿ ਅਨ੍ਨ ਆਦ੍ਯੈਃ ਯਥਾ ਉਦਯਮ੍ ।
ਦੇਵਰ੍ਸ਼ਿ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਭੂਤਾਨਿ ਮਦ੍ਰੂਪਾਣਿ ਅਨ੍ਵਹਂ ਯਜੇਤ੍ ॥ 50॥

ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ਉਪਪਨ੍ਨੇਨ ਸ਼ੁਕ੍ਲੇਨ ਉਪਾਰ੍ਜਿਤੇਨ ਵਾ ।
ਧਨੇਨ ਅਪੀਡਯਨ੍ ਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾਨ੍ ਨ੍ਯਾਯੇਨ ਏਵ ਆਹਰੇਤ੍ ਕ੍ਰਤੂਨ੍ ॥ 51॥

ਕੁਟੁਂਬੇਸ਼ੁ ਨ ਸਜ੍ਜੇਤ ਨ ਪ੍ਰਮਾਦ੍ਯੇਤ੍ ਕੁਟੁਂਬਿ ਅਪਿ ।
ਵਿਪਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਨਸ਼੍ਵਰਂ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਅਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਂ ਅਪਿ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਵਤ੍ ॥ 52॥

ਪੁਤ੍ਰ ਦਾਰਾ ਆਪ੍ਤ ਬਂਧੂਨਾਂ ਸਂਗਮਃ ਪਾਂਥਸਂਗਮਃ ।
ਅਨੁਦੇਹਂ ਵਿਯਂਤਿ ਏਤੇ ਸ੍ਵਪ੍ਨਃ ਨਿਦ੍ਰਾਨੁਗਃ ਯਥਾ ॥ 53॥

ਇਤ੍ਥਂ ਪਰਿਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਨ੍ ਮੁਕ੍ਤਃ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੇਸ਼ੁ ਅਤਿਥਿਵਤ੍ ਵਸਨ੍ ।
ਨ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੈਃ ਅਨੁਬਧ੍ਯੇਤ ਨਿਰ੍ਮਮਃ ਨਿਰਹਂਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 54॥

ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਂ ਏਧੀਯੈਃ ਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਮਾਂ ਏਵ ਭਕ੍ਤਿਮਾਨ੍ ।
ਤਿਸ਼੍ਠੇਤ੍ ਵਨਂ ਵਾ ਉਪਵਿਸ਼ੇਤ੍ ਪ੍ਰਜਾਵਾਨ੍ ਵਾ ਪਰਿਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 55॥

ਯਃ ਤੁ ਆਸਕ੍ਤਂ ਅਤਿਃ ਗੇਹੇ ਪੁਤ੍ਰ ਵਿਤ੍ਤੈਸ਼ਣ ਆਤੁਰਃ ।
ਸ੍ਤ੍ਰੈਣਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਣਧੀਃ ਮੂਢਃ ਮਮ ਅਹਂ ਇਤਿ ਬਧ੍ਯਤੇ ॥ 56॥

ਅਹੋ ਮੇ ਪਿਤਰੌ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧੌ ਭਾਰ੍ਯਾ ਬਾਲਾਤ੍ਮਜਾ ਆਤ੍ਮਜਾਃ ।
ਅਨਾਥਾਃ ਮਾਂ ਰੁਰੁਇਤੇ ਦੀਨਾਃ ਕਥਂ ਜੀਵਂਤਿ ਦੁਃਖਿਤਾਃ ॥ 57॥

ਏਵਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ ਆਸ਼ਯ ਆਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਤ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਃ ਮੂਢਧੀਃ ਅਯਮ੍ ।
ਅਤ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਃ ਤਾਨ੍ ਅਨੁਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਅਂਧਂ ਵਿਸ਼ਤੇ ਤਮਃ ॥ 58॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਗ੍ਰੁਰੁਇਹਸ੍ਥਕਰ੍ਮਧਰ੍ਮਨਿਰੂਪਣੇ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥

17॥

ਅਥ ਅਸ਼੍ਟਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਵਨਂ ਵਿਵਿਕ੍ਸ਼ੁਃ ਪੁਤ੍ਰੇਸ਼ੁ ਭਾਰ੍ਯਾਂ ਨ੍ਯਸ੍ਯ ਸਹ ਏਵ ਵਾ ।
ਵਨਃ ਏਵ ਵਸੇਤ੍ ਸ਼ਾਂਤਃ ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯਂ ਭਾਗਂ ਆਯੁਸ਼ਃ ॥ 1॥

ਕਂਦਮੂਲਫਲੈਃ ਵਨ੍ਯੈਃ ਮੇਧ੍ਯੈਃ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ।
ਵਸੀਤ ਵਲ੍ਕਲਂ ਵਾਸਃ ਤ੍ਰੁਰੁਇਣਪਰ੍ਣ ਅਜਿਨਾਨਿ ਚ ॥ 2॥

ਕੇਸ਼ਰੋਮਨਖਸ਼੍ਮਸ਼੍ਰੁਮਲਾਨਿ ਬਿਭ੍ਰੁਰੁਇਯਾਤ੍ ਅਤਃ ।
ਨ ਧਾਵੇਤ੍ ਅਪ੍ਸੁ ਮਜ੍ਜੇਤ ਤ੍ਰਿਕਾਲਂ ਸ੍ਥਂਡਿਲੇਸ਼ਯਃ ॥ 3॥

ਗ੍ਰੀਸ਼੍ਮੇ ਤਪ੍ਯੇਤ ਪਂਚਾਗ੍ਨੀਨ੍ ਵਰ੍ਸ਼ਾਸ੍ਵਾਸਾਰਸ਼ਾਡ੍ ਜਲੇ ।
ਆਕਂਠਮਗ੍ਨਃ ਸ਼ਿਸ਼ਿਰਃ ਏਵਂਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਃ ਤਪਸ਼੍ਚਰੇਤ੍ ॥ 4॥

ਅਗ੍ਨਿਪਕ੍ਵਂ ਸਮਸ਼੍ਨੀਯਾਤ੍ ਕਾਲਪਕ੍ਵਂ ਅਥ ਅਪਿ ਵਾ ।
ਉਲੂਖਲ ਅਸ਼੍ਮਕੁਟ੍ਟਃ ਵਾ ਦਂਤ ਉਲੂਖਲਃ ਏਵ ਵਾ ॥ 5॥

ਸ੍ਵਯਂ ਸਂਚਿਨੁਯਾਤ੍ ਸਰ੍ਵਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਕਾਰਣਮ੍ ।
ਦੇਸ਼ਕਾਲਬਲ ਅਭਿਜ੍ਞਃ ਨ ਆਦਦੀਤ ਅਨ੍ਯਦਾ ਆਹ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 6॥

ਵਨ੍ਯੈਃ ਚਰੁਪੁਰੋਡਾਸ਼ੈਃ ਨਿਰ੍ਵਪੇਤ੍ ਕਾਲਚੋਦਿਤਾਨ੍ ।
ਨ ਤੁ ਸ਼੍ਰੌਤੇਨ ਪਸ਼ੁਨਾ ਮਾਂ ਯਜੇਤ ਵਨਾਸ਼੍ਰਮੀ ॥ 7॥

ਅਗ੍ਨਿਹੋਤ੍ਰਂ ਚ ਦਰ੍ਸ਼ਃ ਚ ਪੂਰ੍ਣਮਾਸਃ ਚ ਪੂਰ੍ਵਵਤ੍ ।
ਚਾਤੁਰ੍ਮਾਸ੍ਯਾਨਿ ਚ ਮੁਨੇਃ ਆਮ੍ਨਾਤਾਨਿ ਚ ਨੈਗਮੈਃ ॥ 8॥

ਏਵਂ ਚੀਰ੍ਣੇਨ ਤਪਸਾ ਮੁਨਿਃ ਧਮਨਿਸਂਤਤਃ ।
ਮਾਂ ਤਪੋਮਯਂ ਆਰਾਧ੍ਯ ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਲੋਕਾਤ੍ ਉਪੈਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 9॥

ਯਃ ਤੁ ਏਤਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛ੍ਰਤਃ ਚੀਰ੍ਣਂ ਤਪਃ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਂ ਮਹਤ੍ ।
ਕਾਮਾਯ ਅਲ੍ਪੀਯਸੇ ਯੁਂਜ੍ਯਾਤ੍ ਵਾਲਿਸ਼ਃ ਕਃ ਅਪਰਃ ਤਤਃ ॥ 10॥

ਯਦਾ ਅਸੌ ਨਿਯਮੇ ਅਕਲ੍ਪਃ ਜਰਯਾ ਜਾਤਵੇਪਥੁਃ ।
ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਗ੍ਨੀਨ੍ ਸਮਾਰੋਪ੍ਯ ਮਚ੍ਚਿਤ੍ਤਃ ਅਗ੍ਨਿਂ ਸਮਾਵਿਸ਼ੇਤ੍ ॥ 11॥

ਯਦਾ ਕਰ੍ਮਵਿਪਾਕੇਸ਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼ੁ ਨਿਰਯ ਆਤ੍ਮਸੁ ।
ਵਿਰਾਗਃ ਜਾਯਤੇ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਨ੍ਯਸ੍ਤ ਅਗ੍ਨਿਃ ਪ੍ਰਵ੍ਰਜੇਤ੍ ਤਤਃ ॥ 12॥

ਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਯਥਾ ਉਪਦੇਸ਼ਂ ਮਾਂ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਸਰ੍ਵਸ੍ਵਂ ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਿਜੇ ।
ਅਗ੍ਨੀਨ੍ ਸ੍ਵਪ੍ਰਾਣਃ ਆਵੇਸ਼੍ਯ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਃ ਪਰਿਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 13॥

ਵਿਪ੍ਰਸ੍ਯ ਵੈ ਸਂਨ੍ਯਸਤਃ ਦੇਵਾਃ ਦਾਰਾਦਿਰੂਪਿਣਃ ।
ਵਿਘ੍ਨਾਨ੍ ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਅਯਂ ਹਿ ਅਸ੍ਮਾਨ੍ ਆਕ੍ਰਮ੍ਯ ਸਮਿਯਾਤ੍ ਪਰਮ੍ ॥ 14॥

ਬਿਭ੍ਰੁਰੁਇਯਾਤ੍ ਚੇਤ੍ ਮੁਨਿਃ ਵਾਸਃ ਕੌਪੀਨ ਆਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਰਮ੍ ।
ਤ੍ਯਕ੍ਤਂ ਨ ਦਂਡਪਾਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਅਨਾਪਦਿ ॥ 15॥

ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਪੂਤਂ ਨ੍ਯਸੇਤ੍ ਪਾਦਂ ਵਸ੍ਤ੍ਰਪੂਤਂ ਪਿਬੇਤ੍ ਜਲਮ੍ ।
ਸਤ੍ਯਪੂਤਾਂ ਵਦੇਤ੍ ਵਾਚਂ ਮਨਃਪੂਤਂ ਸਮਾਚਰੇਤ੍ ॥ 16॥

ਮੌਨ ਅਨੀਹਾ ਅਨਿਲ ਆਯਾਮਾਃ ਦਂਡਾਃ ਵਾਕ੍ ਦੇਹ ਚੇਤਸਾਮ੍ ।
ਨਹਿ ਏਤੇ ਯਸ੍ਯ ਸਂਤਿ ਅਂਗਃ ਵੇਣੁਭਿਃ ਨ ਭਵੇਤ੍ ਯਤਿਃ ॥ 17॥

ਭਿਕ੍ਸ਼ਾਂ ਚਤੁਸ਼ੁ ਵਰ੍ਣੇਸ਼ੁ ਵਿਗਰ੍ਹ੍ਯਾਨ੍ ਵਰ੍ਜਯਨ੍ ਚਰੇਤ੍ ।
ਸਪ੍ਤਾਗਾਰਾਨ੍ ਅਸਂਕ੍ਲ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਾਨ੍ ਤੁਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਲਬ੍ਧੇਨ ਤਾਵਤਾ ॥ 18॥

ਬਹਿਃ ਜਲਾਸ਼ਯਂ ਗਤ੍ਵਾ ਤਤ੍ਰ ਉਪਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯ ਵਾਗ੍ਯਤਃ ।
ਵਿਭਜ੍ਯ ਪਾਵਿਤਂ ਸ਼ੇਸ਼ਂ ਭੁਂਜੀਤ ਅਸ਼ੇਸ਼ਂ ਆਹ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 19॥

ਏਕਃ ਚਰੇਤ੍ ਮਹੀਂ ਏਤਾਂ ਨਿਃਸਂਗਃ ਸਂਯਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਆਤ੍ਮਕ੍ਰੀਡਃ ਆਤ੍ਮਰਤਃ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਨਃ ॥ 20॥

ਵਿਵਿਕ੍ਤਕ੍ਸ਼ੇਮਸ਼ਰਣਃ ਮਦ੍ਭਾਵਵਿਮਲਾਸ਼ਯਃ ।
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਚਿਂਤਯੇਤ੍ ਏਕਂ ਅਭੇਦੇਨ ਮਯਾ ਮੁਨਿਃ ॥ 21॥

ਅਨ੍ਵੀਕ੍ਸ਼ੇਤ ਆਤ੍ਮਨਃ ਬਂਧਂ ਮੋਕ੍ਸ਼ਂ ਚ ਜ੍ਞਾਨਨਿਸ਼੍ਠਯਾ ।
ਬਂਧਃ ਇਂਦ੍ਰਿਯਵਿਕ੍ਸ਼ੇਪਃ ਮੋਕ੍ਸ਼ਃ ਏਸ਼ਾਂ ਚ ਸਂਯਮਃ ॥ 22॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਨਿਯਮ੍ਯ ਸ਼ਡ੍ਵਰ੍ਗਂ ਮਦ੍ਭਾਵੇਨ ਚਰੇਤ੍ ਮੁਨਿਃ ।
ਵਿਰਕ੍ਤਃ ਕ੍ਸ਼ੁਲ੍ਲਕਾਮੇਭ੍ਯਃ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਆਤ੍ਮਨਿ ਸੁਖਂ ਮਹਤ੍ ॥ 23॥

ਪੁਰਗ੍ਰਾਮਵ੍ਰਜਾਨ੍ ਸਾਰ੍ਥਾਨ੍ ਭਿਕ੍ਸ਼ਾਰ੍ਥਂ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਨ੍ ਚਰੇਤ੍ ।
ਪੁਣ੍ਯਦੇਸ਼ਸਰਿਤ੍ ਸ਼ੈਲਵਨ ਆਸ਼੍ਰਮਵਤੀਂ ਮਹੀਮ੍ ॥ 24॥

ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥ ਆਸ਼੍ਰਮ ਪਦੇਸ਼ੁ ਅਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਂ ਭੈਕ੍ਸ਼੍ਯਂ ਆਚਰੇਤ੍ ।
ਸਂਸਿਧ੍ਯਤ੍ਯਾਸ਼੍ਵਸਂਮੋਹਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਸਤ੍ਤ੍ਵਃ ਸ਼ਿਲਾਂਧਸਾ ॥ 25॥

ਨ ਏਤਤ੍ ਵਸ੍ਤੁਤਯਾ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਮਾਨਂ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ ।
ਅਸਕ੍ਤਚਿਤ੍ਤਃ ਵਿਰਮੇਤ੍ ਇਹ ਅਮੁਤ੍ਰ ਚਿਕੀਰ੍ਸ਼ਿਤਾਤ੍ ॥ 26॥

ਯਤ੍ ਏਤਤ੍ ਆਤ੍ਮਨਿ ਜਗਤ੍ ਮਨੋਵਾਕ੍ਪ੍ਰਾਣਸਂਹਤਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵਂ ਮਾਯਾ ਇਤਿ ਤਰ੍ਕੇਣ ਸ੍ਵਸ੍ਥਃ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਨ ਤਤ੍ ਸ੍ਮਰੇਤ੍ ॥ 27॥

ਜ੍ਞਾਨਨਿਸ਼੍ਠਃ ਵਿਰਕ੍ਤਃ ਵਾ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਵਾ ਅਨਪੇਕ੍ਸ਼ਕਃ ।
ਸਲਿਂਗਾਨ੍ ਆਸ਼੍ਰਮਾਂ ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਚਰੇਤ੍ ਅਵਿਧਿਗੋਚਰਃ ॥ 28॥

ਬੁਧਃ ਬਾਲਕਵਤ੍ ਕ੍ਰੀਡੇਤ੍ ਕੁਸ਼ਲਃ ਜਡਵਤ੍ ਚਰੇਤ੍ ।
ਵਦੇਤ੍ ਉਨ੍ਮਤ੍ਤਵਤ੍ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਗੋਚਰ੍ਯਾਂ ਨੈਗਮਃ ਚਰੇਤ੍ ॥ 29॥

ਵੇਦਵਾਦਰਤਃ ਨ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਪਾਖਂਡੀ ਨ ਹੈਤੁਕਃ ।
ਸ਼ੁਸ਼੍ਕਵਾਦਵਿਵਾਦੇ ਨ ਕਂਚਿਤ੍ ਪਕ੍ਸ਼ਂ ਸਮਾਸ਼੍ਰਯੇਤ੍ ॥ 30॥

ਨ ਉਦ੍ਵਿਜੇਤ ਜਨਾਤ੍ ਧੀਰਃ ਜਨਂ ਚ ਉਦ੍ਵੇਜਯੇਤ੍ ਨ ਤੁ ।
ਅਤਿਵਾਦਾਨ੍ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ੇਤ ਨ ਅਵਮਨ੍ਯੇਤ ਕਂਚਨ ।
ਦੇਹਂ ਉਦ੍ਦਿਸ਼੍ਯ ਪਸ਼ੁਵਤ੍ ਵੈਰਂ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਕੇਨਚਿਤ੍ ॥ 31॥

ਏਕਃ ਏਵ ਪਰਃ ਹਿ ਆਤ੍ਮਾ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਵਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਯਥਾ ਇਂਦੁਃ ਉਦਪਾਤ੍ਰੇਸ਼ੁ ਭੂਤਾਨਿ ਏਕਾਤ੍ਮਕਾਨਿ ਚ ॥ 32॥

ਅਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਨ ਵਿਸ਼ੀਦੇਤ ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਅਸ਼ਨਂ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਨ ਹ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਆਨੁਭਯਂ ਦੈਵਤਂਤ੍ਰਿਤਮ੍ ॥ 33॥

ਆਹਾਰਾਰ੍ਥਂ ਸਮੀਹੇਤ ਯੁਕ੍ਤਂ ਤਤ੍ ਪ੍ਰਾਣਧਾਰਣਮ੍ ।
ਤਤ੍ਤ੍ਵਂ ਵਿਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਤੇ ਤੇਨ ਤਤ੍ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 34॥

ਯਤ੍ ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ਉਪਪਨ੍ਨਾਤ੍ ਅਨ੍ਨਂ ਅਦ੍ਯਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਉਤ ਅਪਰਮ੍ ।
ਤਥਾ ਵਾਸਃ ਤਥਾ ਸ਼ਯ੍ਯਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਂ ਭਜੇਤ੍ ਮੁਨਿਃ ॥ 35॥

ਸ਼ੌਚਂ ਆਚਮਨਂ ਸ੍ਨਾਨਂ ਨ ਤੁ ਚੋਦਨਯਾ ਚਰੇਤ੍ ।
ਅਨ੍ਯਾਨ੍ ਚ ਨਿਯਮਾਨ੍ ਜ੍ਞਾਨੀ ਯਥਾ ਅਹਂ ਲੀਲਯਾ ਈਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 36॥

ਨਹਿ ਤਸ੍ਯ ਵਿਕਲ੍ਪਾਖ੍ਯਾ ਯਾ ਚ ਮਦ੍ਵੀਕ੍ਸ਼ਯਾ ਹਤਾ ।
ਆਦੇਹਾਂਤਾਤ੍ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਖ੍ਯਾਤਿਃ ਤਤਃ ਸਂਪਦ੍ਯਤੇ ਮਯਾ ॥ 37॥

ਦੁਃਖ ਉਦਰ੍ਕੇਸ਼ੁ ਕਾਮੇਸ਼ੁ ਜਾਤਨਿਰ੍ਵੇਦਃ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ।
ਅਜਿਜ੍ਞਾਸਿਤ ਮਦ੍ਧਰ੍ਮਃ ਗੁਰੁਂ ਮੁਨਿਂ ਉਪਾਵ੍ਰਜੇਤ੍ ॥ 38॥

ਤਾਵਤ੍ ਪਰਿਚਰੇਤ੍ ਭਕ੍ਤਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਵਾਨ੍ ਅਨਸੂਯਕਃ ।
ਯਾਵਤ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਵਿਜਾਨੀਯਾਤ੍ ਮਾਂ ਏਵ ਗੁਰੁਂ ਆਦ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 39॥

ਯਃ ਤੁ ਅਸਂਯਤ ਸ਼ਡ੍ਵਰ੍ਗਃ ਪ੍ਰਚਂਡ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਸਾਰਥਿਃ ।
ਜ੍ਞਾਨ ਵੈਰਾਗ੍ਯ ਰਹਿਤਃ ਤ੍ਰਿਦਂਡਂ ਉਪਜੀਵਤਿ ॥ 40॥

ਸੁਰਾਨ੍ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਂ ਨਿਹ੍ਨੁਤੇ ਮਾਂ ਚ ਧਰ੍ਮਹਾ ।
ਅਵਿਪਕ੍ਵ ਕਸ਼ਾਯਃ ਅਸ੍ਮਾਤ੍ ਉਸ਼੍ਮਾਤ੍ ਚ ਵਿਹੀਯਤੇ ॥ 41॥

ਭਿਕ੍ਸ਼ੋਃ ਧਰ੍ਮਃ ਸ਼ਮਃ ਅਹਿਂਸਾ ਤਪਃ ਈਕ੍ਸ਼ਾ ਵਨੌਕਸਃ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਿਣਃ ਭੂਤਰਕ੍ਸ਼ ਇਜ੍ਯਾਃ ਦ੍ਵਿਜਸ੍ਯ ਆਚਾਰ੍ਯਸੇਵਨਮ੍ ॥ 42॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਂ ਤਪਃ ਸ਼ੌਚਂ ਸਂਤੋਸ਼ਃ ਭੂਤਸੌਹ੍ਰੁਰੁਇਦਮ੍ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਸ੍ਥਸ੍ਯ ਅਪਿ ਰੁਰੁਇਤੌ ਗਂਤੁਃ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਮਦੁਪਾਸਨਮ੍ ॥ 43॥

ਇਤਿ ਮਾਂ ਯਃ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੇਣ ਭਜਨ੍ ਨਿਤ੍ਯਂ ਅਨਨ੍ਯਭਾਕ੍ ।
ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਦ੍ਭਾਵਃ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਂ ਵਿਂਦਤੇ ਅਚਿਰਾਤ੍ ॥ 44॥

ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਉਦ੍ਧਵ ਅਨਪਾਯਿਨ੍ਯਾ ਸਰ੍ਵਲੋਕਮਹੇਸ਼੍ਵਰਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਪਿ ਅਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਕਾਰਣਂ ਮਾ ਉਪਯਾਤਿ ਸਃ ॥ 45॥

ਇਤਿ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮ ਨਿਰ੍ਣਿਕ੍ਤ ਸਤ੍ਤ੍ਵਃ ਨਿਰ੍ਜ੍ਞਾਤ੍ ਮਦ੍ਗਤਿਃ ।
ਜ੍ਞਾਨ ਵਿਜ੍ਞਾਨ ਸਂਪਨ੍ਨਃ ਨ ਚਿਰਾਤ੍ ਸਮੁਪੈਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 46॥

ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਰਮਵਤਾਂ ਧਰ੍ਮਃ ਏਸ਼ਃ ਆਚਾਰਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ।
ਸਃ ਏਵ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੁਤਃ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਕਰਃ ਪਰਃ ॥ 47॥

ਏਤਤ੍ ਤੇ ਅਭਿਹਿਤਂ ਸਾਧੋ ਭਵਾਨ੍ ਪ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਤਿ ਯਤ੍ ਚ ਮਾਮ੍ ।
ਯਥਾ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸਂਯੁਕ੍ਤਃ ਭਕ੍ਤਃ ਮਾਂ ਸਮਿਯਾਤ੍ ਪਰਮ੍ ॥ 48॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਵਾਨਪ੍ਰਸ੍ਥਸਂਨ੍ਯਾਸਧਰ੍ਮਨਿਰੂਪਣਂ ਨਾਮਾਸ਼੍ਟਾਦਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 18॥

ਅਥ ਏਕੋਨਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਯਃ ਵਿਦ੍ਯਾਸ਼੍ਰੁਤਸਂਪਨ੍ਨਃ ਆਤ੍ਮਵਾਨ੍ ਨ ਅਨੁਮਾਨਿਕਃ ।
ਮਾਯਾਮਾਤ੍ਰਂ ਇਦਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਜ੍ਞਾਨਂ ਚ ਮਯਿ ਸਂਨ੍ਯਸੇਤ੍ ॥ 1॥

ਜ੍ਞਾਨਿਨਃ ਤੁ ਅਹਂ ਏਵ ਇਸ਼੍ਟਃ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਃ ਹੇਤੁਃ ਚ ਸਂਮਤਃ ।
ਸ੍ਵਰ੍ਗਃ ਚ ਏਵ ਅਪਵਰ੍ਗਃ ਚ ਨ ਅਨ੍ਯਃ ਅਰ੍ਥਃ ਮਦ੍ਰੁਰੁਇਤੇ ਪ੍ਰਿਯਃ ॥ 2॥

ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਸਂਸਿਦ੍ਧਾਃ ਪਦਂ ਸ਼੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਵਿਦੁਃ ਮਮ ।
ਜ੍ਞਾਨੀ ਪ੍ਰਿਯਤਮਃ ਅਤਃ ਮੇ ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਅਸੌ ਬਿਭਰ੍ਤਿ ਮਾਮ੍ ॥ 3॥

ਤਪਃ ਤੀਰ੍ਥਂ ਜਪਃ ਦਾਨਂ ਪਵਿਤ੍ਰਾਣਿ ਇਤਰਾਣਿ ਚ ।
ਨ ਅਲਂ ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਤਾਂ ਸਿਦ੍ਧਿਂ ਯਾ ਜ੍ਞਾਨਕਲਯਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ॥ 4॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਜ੍ਞਾਨੇਨ ਸਹਿਤਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਸ੍ਵਾਤ੍ਮਾਨਂ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਸਂਪਨ੍ਨਃ ਭਜ ਮਾਂ ਭਕ੍ਤਿਭਾਵਤਃ ॥ 5॥

ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਯਜ੍ਞੇਨ ਮਾਂ ਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ।
ਸਰ੍ਵਯਜ੍ਞਪਤਿਂ ਮਾਂ ਵੈ ਸਂਸਿਦ੍ਧਿਂ ਮੁਨਯਃ ਅਗਮਨ੍॥ 6॥

ਤ੍ਵਯਿ ਉਦ੍ਧਵ ਆਸ਼੍ਰਯਤਿ ਯਃ ਤ੍ਰਿਵਿਧਃ ਵਿਕਾਰਃ
ਮਾਯਾਂਤਰਾ ਆਪਤਤਿ ਨ ਆਦਿ ਅਪਵਰ੍ਗਯੋਃ ਯਤ੍ ।
ਜਨ੍ਮਾਦਯਃ ਅਸ੍ਯ ਯਤ੍ ਅਮੀ ਤਵ ਤਸ੍ਯ ਕਿਂ ਸ੍ਯੁਃ
ਆਦਿ ਅਂਤਯੋਃ ਯਤ੍ ਅਸਤਃ ਅਸ੍ਤਿ ਤਤ੍ ਏਵ ਮਧ੍ਯੇ ॥ 7॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਂ ਵਿਪੁਲਂ ਯਥਾ ਏਤਤ੍
ਵੈਰਾਗ੍ਯਵਿਜ੍ਞਾਨਯੁਤਂ ਪੁਰਾਣਮ੍ ।
ਆਖ੍ਯਾਹਿ ਵਿਸ਼੍ਵੇਸ਼੍ਵਰ ਵਿਸ਼੍ਵਮੂਰ੍ਤੇ
ਤ੍ਵਤ੍ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਂ ਚ ਮਹਤ੍ ਵਿਮ੍ਰੁਰੁਇਗ੍ਯਮ੍ ॥ 8॥

ਤਾਪਤ੍ਰਯੇਣ ਅਭਿਹਤਸ੍ਯ ਘੋਰੇ
ਸਂਤਪ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਭਵਾਧ੍ਵਨੀਸ਼ ।
ਪਸ਼੍ਯਾਮਿ ਨ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਸ਼ਰਣਂ ਤਵਾਂਘ੍ਰਿ
ਦ੍ਵਂਦ੍ਵ ਆਤਪਤ੍ਰਾਤ੍ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤ ਅਭਿਵਰ੍ਸ਼ਾਤ੍ ॥ 9॥

ਦਸ਼੍ਟਂ ਜਨਂ ਸਂਪਤਿਤਂ ਬਿਲੇ ਅਸ੍ਮਿਨ੍
ਕਾਲਾਹਿਨਾ ਕ੍ਸ਼ੁਦ੍ਰਸੁਖੋਃ ਉਤਰ੍ਸ਼ਮ੍ ।
ਸਮੁਦ੍ਧਰ ਏਨਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਯਾ ਅਪਵਰ੍ਗ੍ਯੈਃ
ਵਚੋਭਿਃ ਆਸਿਂਚ ਮਹਾਨੁਭਾਵ ॥ 10॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਇਤ੍ਥਂ ਏਤਤ੍ ਪੁਰਾ ਰਾਜਾ ਭੀਸ਼੍ਮਂ ਧਰ੍ਮਭ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂ ਵਰਮ੍ ।
ਅਜਾਤਸ਼ਤ੍ਰੁਃ ਪਪ੍ਰਚ੍ਛ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਨਃ ਅਨੁਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਤਾਮ੍ ॥ 11॥

ਨਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤੇ ਭਾਰਤੇ ਯੁਦ੍ਧੇ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਨਿਧਨਵਿਹ੍ਵਲਃ ।
ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ ਬਹੂਨ੍ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਮੋਕ੍ਸ਼ਧਰ੍ਮਾਨ੍ ਅਪ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਤ ॥

12॥

ਤਾਨ੍ ਅਹਂ ਤੇ ਅਭਿਧਾਸ੍ਯਾਮਿ ਦੇਵਵ੍ਰਤਮੁਖਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤਾਨ੍ ।
ਜ੍ਞਾਨਵੈਰਾਗ੍ਯਵਿਜ੍ਞਾਨਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਭਕ੍ਤਿ ਉਪਬ੍ਰੁਰੁਇਂਹਿਤਾਨ੍ ॥ 13॥

ਨਵ ਏਕਾਦਸ਼ ਪਂਚ ਤ੍ਰੀਨ੍ ਭਾਵਾਨ੍ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਯੇਨ ਵੈ ।
ਈਕ੍ਸ਼ੇਤ ਅਥ ਏਕਂ ਅਪਿ ਏਸ਼ੁ ਤਤ੍ ਜ੍ਞਾਨਂ ਮਮ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍ ॥ 14॥

ਏਤਤ੍ ਏਵ ਹਿ ਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਨ ਤਥਾ ਏਕੇਨ ਯੇਨ ਯਤ੍ ।
ਸ੍ਥਿਤਿ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਪਿ ਅਯਾਨ੍ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਭਾਵਾਨਾਂ ਤ੍ਰਿਗੁਣ ਆਤ੍ਮਨਾਮ੍ ॥

15॥

ਆਦੌ ਅਂਤੇ ਚ ਮਧ੍ਯੇ ਚ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯਾਤ੍ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯਂ ਯਤ੍ ਅਨ੍ਵਿਯਾਤ੍ ।
ਪੁਨਃ ਤਤ੍ ਪ੍ਰਤਿਸਂਕ੍ਰਾਮੇ ਯਤ੍ ਸ਼ਿਸ਼੍ਯੇਤ ਤਤ੍ ਏਵ ਸਤ੍ ॥ 16॥

ਸ਼੍ਰੁਤਿਃ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਂ ਐਤਿਹ੍ਯਂ ਅਨੁਮਾਨਂ ਚਤੁਸ਼੍ਟਯਮ੍ ।
ਪ੍ਰਮਾਣੇਸ਼ੁ ਅਨਵਸ੍ਥਾਨਾਤ੍ ਵਿਕਲ੍ਪਾਤ੍ ਸਃ ਵਿਰਜ੍ਯਤੇ ॥ 17॥

ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਪਰਿਣਾਮਿਤ੍ਵਾਤ੍ ਆਵਿਰਿਂਚਾਤ੍ ਅਮਂਗਲਮ੍ ।
ਵਿਪਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਨਸ਼੍ਵਰਂ ਪਸ਼੍ਯੇਤ੍ ਅਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਂ ਅਪਿ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਵਤ੍ ॥ 18॥

ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਃ ਪੁਰਾ ਏਵ ਉਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰੀਯਮਾਣਾਯ ਤੇ ਅਨਘ ।
ਪੁਨਃ ਚ ਕਥਯਿਸ਼੍ਯਾਮਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੇਃ ਕਾਰਣਂ ਪਰਮ੍ ॥ 19॥

ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਕਥਾਯਾਂ ਮੇ ਸ਼ਸ਼੍ਵਤ੍ ਮਤ੍ ਅਨੁਕੀਰ੍ਤਨਮ੍ ।
ਪਰਿਨਿਸ਼੍ਠਾ ਚ ਪੂਜਾਯਾਂ ਸ੍ਤੁਤਿਭਿਃ ਸ੍ਤਵਨਂ ਮਮ ॥ 20॥

ਆਦਰਃ ਪਰਿਚਰ੍ਯਾਯਾਂ ਸਰ੍ਵਾਂਗੈਃ ਅਭਿਵਂਦਨਮ੍ ।
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਪੂਜਾਭ੍ਯਧਿਕਾ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਨ੍ਮਤਿਃ ॥ 21॥

ਮਦਰ੍ਥੇਸ਼ੁ ਅਂਗਚੇਸ਼੍ਟਾ ਚ ਵਚਸਾ ਮਦ੍ਗੁਣੇਰਣਮ੍ ।
ਮਯ੍ਯਰ੍ਪਣਂ ਚ ਮਨਸਃ ਸਰ੍ਵਕਾਮਵਿਵਰ੍ਜਨਮ੍ ॥ 22॥

ਮਦਰ੍ਥੇ ਅਰ੍ਥ ਪਰਿਤ੍ਯਾਗਃ ਭੋਗਸ੍ਯ ਚ ਸੁਖਸ੍ਯ ਚ ।
ਇਸ਼੍ਟਂ ਦਤ੍ਤਂ ਹੁਤਂ ਜਪ੍ਤਂ ਮਦਰ੍ਥਂ ਯਤ੍ ਵ੍ਰਤਂ ਤਪਃ ॥ 23॥

ਏਵਂ ਧਰ੍ਮੈਃ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਣਾਂ ਉਦ੍ਧਵ ਆਤ੍ਮਨਿਵੇਦਿਨਾਮ੍ ।
ਮਯਿ ਸਂਜਾਯਤੇ ਭਕ੍ਤਿਃ ਕਃ ਅਨ੍ਯਃ ਅਰ੍ਥਃ ਅਸ੍ਯ ਅਵਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 24॥

ਯਦਾ ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਰ੍ਪਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸ਼ਾਂਤਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਉਪਬ੍ਰੁਰੁਇਂਹਿਤਮ੍ ।
ਧਰ੍ਮਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸਵੈਰਾਗ੍ਯਂ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਂ ਚ ਅਭਿਪਦ੍ਯਤੇ ॥ 25॥

ਯਤ੍ ਅਰ੍ਪਿਤਂ ਤਤ੍ ਵਿਕਲ੍ਪੇ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ਪਰਿਧਾਵਤਿ ।
ਰਜਸ੍ਵਲਂ ਚ ਆਸਨ੍ ਨਿਸ਼੍ਠਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਵਿਪਰ੍ਯਯਮ੍ ॥ 26॥

ਧਰ੍ਮਃ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਚ ਏਕਾਤ੍ਮ੍ਯਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ।
ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਅਸਂਗਃ ਵੈਰਾਗ੍ਯਂ ਐਸ਼੍ਵਰ੍ਯਂ ਚ ਅਣਿਂ ਆਦਯਃ ॥ 27॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਯਮਃ ਕਤਿਵਿਧਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਃ ਨਿਯਮਃ ਵਾ ਅਰਿਕਰ੍ਸ਼ਨ ।
ਕਃ ਸ਼ਮਃ ਕਃ ਦਮਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਕਾ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 28॥

ਕਿਂ ਦਾਨਂ ਕਿਂ ਤਪਃ ਸ਼ੌਰ੍ਯਂ ਕਿਂ ਸਤ੍ਯਂ ਰੁਰੁਇਤਂ ਉਚ੍ਯਤੇ ।
ਕਃ ਤ੍ਯਾਗਃ ਕਿਂ ਧਨਂ ਚੇਸ਼੍ਟਂ ਕਃ ਯਜ੍ਞਃ ਕਾ ਚ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾ ॥

29॥

ਪੁਂਸਃ ਕਿਂਸ੍ਵਿਤ੍ ਬਲਂ ਸ਼੍ਰੀਮਨ੍ ਭਗਃ ਲਾਭਃ ਚ ਕੇਸ਼ਵ ।
ਕਾ ਵਿਦ੍ਯਾ ਹ੍ਰੀਃ ਪਰਾ ਕਾ ਸ਼੍ਰੀਃ ਕਿਂ ਸੁਖਂ ਦੁਃਖਂ ਏਵ ਚ ॥

30॥

ਕਃ ਪਂਡਿਤਃ ਕਃ ਚ ਮੂਰ੍ਖਃ ਕਃ ਪਂਥਾਃ ਉਤ੍ਪਥਃ ਚ ਕਃ ।
ਕਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਃ ਨਰਕਃ ਕਃ ਸ੍ਵਿਤ੍ ਕਃ ਬਂਧੁਃ ਉਤ ਕਿਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਮ੍ ॥ 31॥

ਕਃ ਆਢ੍ਯਃ ਕਃ ਦਰਿਦ੍ਰਃ ਵਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਣਃ ਕਃ ਈਸ਼੍ਵਰਃ ।
ਏਤਾਨ੍ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਨ੍ ਮਮ ਬ੍ਰੂਹਿ ਵਿਪਰੀਤਾਨ੍ ਚ ਸਤ੍ਪਤੇ ॥ 32॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਅਹਿਂਸਾ ਸਤ੍ਯਂ ਅਸ੍ਤੇਯਂ ਅਸਂਗਃ ਹ੍ਰੀਃ ਅਸਂਚਯਃ ।
ਆਸ੍ਤਿਕ੍ਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰ੍ਯਂ ਚ ਮੌਨਂ ਸ੍ਥੈਰ੍ਯਂ ਕ੍ਸ਼ਮਾ ਅਭਯਮ੍ ॥

33।
ਸ਼ੌਚਂ ਜਪਃ ਤਪਃ ਹੋਮਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਆਤਿਥ੍ਯਂ ਮਤ੍ ਅਰ੍ਚਨਮ੍ ।
ਤੀਰ੍ਥਾਟਨਂ ਪਰਾਰ੍ਥੇਹਾ ਤੁਸ਼੍ਟਿਃ ਆਚਾਰ੍ਯਸੇਵਨਮ੍ ॥ 34॥

ਏਤੇ ਯਮਾਃ ਸਨਿਯਮਾਃ ਉਭਯੋਃ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ।
ਪੁਂਸਾਂ ਉਪਾਸਿਤਾਃ ਤਾਤ ਯਥਾਕਾਮਂ ਦੁਹਂਤਿ ਹਿ ॥ 35॥

ਸ਼ਮਃ ਮਤ੍ ਨਿਸ਼੍ਠਤਾ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ਦਮਃ ਇਂਦ੍ਰਿਯਸਂਯਮਃ ।
ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਦੁਃਖਸਂਮਰ੍ਸ਼ਃ ਜਿਹ੍ਵਾ ਉਪਸ੍ਥਜਯਃ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ॥ 36॥

ਦਂਡਨ੍ਯਾਸਃ ਪਰਂ ਦਾਨਂ ਕਾਮਤ੍ਯਾਗਃ ਤਪਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਸ੍ਵਭਾਵਵਿਜਯਃ ਸ਼ੌਰ੍ਯਂ ਸਤ੍ਯਂ ਚ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਨਮ੍ ॥ 37॥

ਰੁਰੁਇਤਂ ਚ ਸੂਨ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ਵਾਣੀ ਕਵਿਭਿਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਾ ।
ਕਰ੍ਮਸ੍ਵਸਂਗਮਃ ਸ਼ੌਚਂ ਤ੍ਯਾਗਃ ਸਂਨ੍ਯਾਸਃ ਉਚ੍ਯਤੇ ॥ 38॥

ਧਰ੍ਮਃ ਇਸ਼੍ਟਂ ਧਨਂ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਯਜ੍ਞਃ ਅਹਂ ਭਗਵਤ੍ਤਮਃ ।
ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾ ਜ੍ਞਾਨਸਂਦੇਸ਼ਃ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮਃ ਪਰਂ ਬਲਮ੍ ॥ 39॥

ਭਗਃ ਮੇ ਐਸ਼੍ਵਰਃ ਭਾਵਃ ਲਾਭਃ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਃ ਉਤ੍ਤਮਃ ।
ਵਿਦ੍ਯਾ ਆਤ੍ਮਨਿ ਭਿਦ ਅਬਾਧਃ ਜੁਗੁਪ੍ਸਾ ਹ੍ਰੀਃ ਅਕਰ੍ਮਸੁ ॥ 40॥

ਸ਼੍ਰੀਃ ਗੁਣਾਃ ਨੈਰਪੇਕ੍ਸ਼੍ਯ ਆਦ੍ਯਾਃ ਸੁਖਂ ਦੁਃਖਸੁਖ ਅਤ੍ਯਯਃ ।
ਦੁਃਖਂ ਕਾਮਸੁਖ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਪਂਡਿਤਃ ਬਂਧਮੋਕ੍ਸ਼ਵਿਤ੍ ॥ 41॥

ਮੂਰ੍ਖਃ ਦੇਹ ਆਦਿ ਅਹਂ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਪਂਥਾਃ ਮਤ੍ ਨਿਗਮਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਉਤ੍ਪਥਃ ਚਿਤ੍ਤਵਿਕ੍ਸ਼ੇਪਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਗੁਣ ਉਅਦਯਃ ॥ 42॥

ਨਰਕਃ ਤਮਃ ਉਨ੍ਨਹਃ ਬਂਧੁਃ ਗੁਰੁਃ ਅਹਂ ਸਖੇ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਂ ਸ਼ਰੀਰਂ ਮਾਨੁਸ਼੍ਯਂ ਗੁਣਾਢ੍ਯਃ ਹਿ ਆਢ੍ਯਃ ਉਚ੍ਯਤੇ ॥ 43॥

ਦਰਿਦ੍ਰਃ ਯਃ ਤੁ ਅਸਂਤੁਸ਼੍ਟਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਣਃ ਯਃ ਅਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਅਸਕ੍ਤਧੀਃ ਈਸ਼ਃ ਗੁਣਸਂਗਃ ਵਿਪਰ੍ਯਯਃ ॥ 44॥

ਏਤਃ ਉਦ੍ਧਵ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਾਧੁ ਨਿਰੂਪਿਤਾਃ ।
ਕਿਂ ਵਰ੍ਣਿਤੇਨ ਬਹੁਨਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਗੁਣਦੋਸ਼ਯੋਃ ।
ਗੁਣਦੋਸ਼ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਃ ਦੋਸ਼ਃ ਗੁਣਃ ਤੁ ਉਭਯਵਰ੍ਜਿਤਃ ॥ 45॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਏਕੋਨਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 19॥

ਅਥ ਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਵਿਧਿਃ ਚ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ੇਧਃ ਚ ਨਿਗਮਃ ਹਿ ਈਸ਼੍ਵਰਸ੍ਯ ਤੇ ।
ਅਵੇਕ੍ਸ਼ਤੇ ਅਰਵਿਂਦਾਕ੍ਸ਼ ਗੁਣਂ ਦੋਸ਼ਂ ਚ ਕਰ੍ਮਣਾਮ੍ ॥ 1॥

ਵਰ੍ਣਾਸ਼੍ਰਮ ਵਿਕਲ੍ਪਂ ਚ ਪ੍ਰਤਿਲੋਮ ਅਨੁਲੋਮਜਮ੍ ।
ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਦੇਸ਼ ਵਯਃ ਕਾਲਾਨ੍ ਸ੍ਵਰ੍ਗਂ ਨਰਕਂ ਏਵ ਚ ॥ 2॥

ਗੁਣ ਦੋਸ਼ ਭਿਦਾ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਂ ਅਂਤਰੇਣ ਵਚਃ ਤਵ ।
ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਂ ਕਥਂ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਨਿਸ਼ੇਧ ਵਿਧਿ ਲਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ ॥ 3॥

ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਦੇਵਮਨੁਸ਼੍ਯਾਣਾਂ ਵੇਦਃ ਚਕ੍ਸ਼ੁਃ ਤਵ ਈਸ਼੍ਵਰ ।
ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਤੁ ਅਨੁਪਲਬ੍ਧੇ ਅਰ੍ਥੇ ਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਯੋਃ ਅਪਿ ॥ 4॥

ਗੁਣਦੋਸ਼ਭਿਦਾਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਃ ਨਿਗਮਾਤ੍ ਤੇ ਨ ਹਿ ਸ੍ਵਤਃ ।
ਨਿਗਮੇਨ ਅਪਵਾਦਃ ਚ ਭਿਦਾਯਾਃ ਇਤਿ ਹਿ ਭ੍ਰਮਃ ॥ 5॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਯੋਗਾਃ ਤ੍ਰਯਃ ਮਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਸ਼੍ਰੇਯੋਵਿਧਿਤ੍ਸਯਾ ।
ਜ੍ਞਾਨਂ ਕਰ੍ਮ ਚ ਭਕ੍ਤਿਃ ਚ ਨ ਉਪਾਯਃ ਅਨ੍ਯਃ ਅਸ੍ਤਿ ਕੁਤ੍ਰਚਿਤ੍ ॥

6॥

ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਾਨਾਂ ਜ੍ਞਾਨਯੋਗਃ ਨ੍ਯਾਸਿਨਾਂ ਇਹ ਕਰ੍ਮਸੁ ।
ਤੇਸ਼ੁ ਅਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਚਿਤ੍ਤਾਨਾਂ ਕਰ੍ਮਯੋਗਃ ਤਿ ਕਾਮਿਨਾਮ੍ ॥ 7॥

ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ਮਤ੍ ਕਥਾ ਆਦੌ ਜਾਤਸ਼੍ਰਦ੍ਧਃ ਤੁ ਯਃ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਨ ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਃ ਨ ਅਤਿਸਕ੍ਤਃ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਃ ਅਸ੍ਯ ਸਿਦ੍ਧਿਦਃ ॥ 8॥

ਤਾਵਤ੍ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਕੁਰ੍ਵੀਤ ਨ ਨਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯੇਤ ਯਾਵਤਾ ।
ਮਤ੍ ਕਥਾਸ਼੍ਰਵਣ ਆਦੌ ਵਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਯਾਵਤ੍ ਨ ਜਾਯਤੇ ॥ 9॥

ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸ੍ਥਃ ਯਜਨ੍ਯਜ੍ਞੈਃ ਅਨਾਸ਼ੀਃ ਕਾਮਃ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਨ ਯਾਤਿ ਸ੍ਵਰ੍ਗਨਰਕੌ ਯਦਿ ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਸਮਾਚਰੇਤ੍ ॥ 10॥

ਅਸ੍ਮਿਨ੍ ਲੋਕੇ ਵਰ੍ਤਮਾਨਃ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸ੍ਥਃ ਅਨਘਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ।
ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਂ ਆਪ੍ਨੋਤਿ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਂ ਵਾ ਯਦ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛਯਾ ॥ 11॥

ਸ੍ਵਰ੍ਗਿਣਃ ਅਪਿ ਏਤਂ ਇਚ੍ਛਂਤਿ ਲੋਕਂ ਨਿਰਯਿਣਃ ਤਥਾ ।
ਸਾਧਕਂ ਜ੍ਞਾਨਭਕ੍ਤਿਭ੍ਯਾਂ ਉਭਯਂ ਤਤ੍ ਅਸਾਧਕਮ੍ ॥ 12॥

ਨ ਨਰਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਤਿਂ ਕਾਂਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ ਨਾਰਕੀਂ ਵਾ ਵਿਚਕ੍ਸ਼ਣਃ ।
ਨ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਚ ਕਾਂਕ੍ਸ਼ੇਤ ਦੇਹ ਆਵੇਸ਼ਾਤ੍ ਪ੍ਰਮਾਦ੍ਯਤਿ ॥ 13॥

ਏਤਤ੍ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਪੁਰਾ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੋਃ ਅਭਵਾਯ ਘਟੇਤ ਸਃ ।
ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ ਇਦਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਂ ਅਪਿ ਅਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਦਮ੍ ॥ 14॥

ਛਿਦ੍ਯਮਾਨਂ ਯਮੈਃ ਏਤੈਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਨੀਡਂ ਵਨਸ੍ਪਤਿਮ੍ ।
ਖਗਃ ਸ੍ਵਕੇਤਂ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਕ੍ਸ਼ੇਮਂ ਯਾਤਿ ਹਿ ਅਲਂਪਟਃ ॥ 15॥

ਅਹੋਰਾਤ੍ਰੈਃ ਛਿਦ੍ਯਮਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧ੍ਵਾਯੁਃ ਭਯਵੇਪਥੁਃ ।
ਮੁਕ੍ਤਸਂਗਃ ਪਰਂ ਬੁਦ੍ਧ੍ਵਾ ਨਿਰੀਹ ਉਪਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ॥ 16॥

ਨ੍ਰੁਰੁਇਦੇਹਂ ਆਦ੍ਯਂ ਸੁਲਭਂ ਸੁਦੁਰ੍ਲਭਮ੍
ਪ੍ਲਵਂ ਸੁਕਲ੍ਪਂ ਗੁਰੁਕਰ੍ਣਧਾਰਮ੍ ।
ਮਯਾ ਅਨੁਕੂਲੇਨ ਨਭਸ੍ਵਤੇਰਿਤਮ੍
ਪੁਮਾਨ੍ ਭਵਾਬ੍ਧਿਂ ਨ ਤਰੇਤ੍ ਸਃ ਆਤ੍ਮਹਾ ॥ 17॥

ਯਦਾ ਆਰਂਭੇਸ਼ੁ ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਃ ਵਿਰਕ੍ਤਃ ਸਂਯਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਅਭ੍ਯਾਸੇਨ ਆਤ੍ਮਨਃ ਯੋਗੀ ਧਾਰਯੇਤ੍ ਅਚਲਂ ਮਨਃ ॥ 18॥

ਧਾਰ੍ਯਮਾਣਂ ਮਨਃ ਯਃ ਹਿ ਭ੍ਰਾਮ੍ਯਦਾਸ਼ੁ ਅਨਵਸ੍ਥਿਤਮ੍ ।
ਅਤਂਦ੍ਰਿਤਃ ਅਨੁਰੋਧੇਨ ਮਾਰ੍ਗੇਣ ਆਤ੍ਮਵਸ਼ਂ ਨਯੇਤ੍ ॥ 19॥

ਮਨੋਗਤਿਂ ਨ ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜੇਤ੍ ਜਿਤਪ੍ਰਾਣਃ ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਸਤ੍ਤ੍ਵਸਂਪਨ੍ਨਯਾ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਮਨਃ ਆਤ੍ਮਵਸ਼ਂ ਨਯੇਤ੍ ॥ 20॥

ਏਸ਼ਃ ਵੈ ਪਰਮਃ ਯੋਗਃ ਮਨਸਃ ਸਂਗ੍ਰਹਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਜ੍ਞਤ੍ਵਂ ਅਨ੍ਵਿਚ੍ਛਨ੍ ਦਮ੍ਯਸ੍ਯ ਏਵ ਅਰ੍ਵਤਃ ਮੁਹੁਃ ॥ 21॥

ਸਾਂਖ੍ਯੇਨ ਸਰ੍ਵਭਾਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿਲੋਮ ਅਨੁਲੋਮਤਃ ।
ਭਵ ਅਪਿ ਅਯੌ ਅਨੁਧ੍ਯਯੇਤ੍ ਮਨਃ ਯਾਵਤ੍ ਪ੍ਰਸੀਦਤਿ ॥ 22॥

ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਸ੍ਯ ਵਿਰਕ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯ ਉਕ੍ਤਵੇਦਿਨਃ ।
ਮਨਃ ਤ੍ਯਜਤਿ ਦੌਰਾਤ੍ਮ੍ਯਂ ਚਿਂਤਿਤਸ੍ਯ ਅਨੁਚਿਂਤਯਾ ॥ 23॥

ਯਮ ਆਦਿਭਿਃ ਯੋਗਪਥੈਃ ਆਨ੍ਵੀਕ੍ਸ਼ਿਕ੍ਯਾ ਚ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ।
ਮਮ ਅਰ੍ਚੋਪਾਸਨਾਭਿਃ ਵਾ ਨ ਅਨ੍ਯੈਃ ਯੋਗ੍ਯਂ ਸ੍ਮਰੇਤ੍ ਮਨਃ ॥ 24॥

ਯਦਿ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਪ੍ਰਮਾਦੇਨ ਯੋਗੀ ਕਰ੍ਮ ਵਿਗਰ੍ਹਿਤਮ੍ ।
ਯੋਗੇਨ ਏਵ ਦਹੇਤ੍ ਅਂਹਃ ਨ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਤਤ੍ਰ ਕਦਾਚਨ ॥ 25॥

ਸ੍ਵੇ ਸ੍ਵੇ ਅਧਿਕਾਰੇ ਯਾ ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਸਃ ਗੁਣਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਃ ।
ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਜਾਤਿ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਾਨਾਂ ਅਨੇਨ ਨਿਯਮਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਗੁਣਦੋਸ਼ਵਿਧਾਨੇਨ ਸਂਗਾਨਾਂ ਤ੍ਯਾਜਨੇਚ੍ਛਯਾ ॥ 26॥

ਜਾਤਸ਼੍ਰਦ੍ਦਃ ਮਤ੍ਕਥਾਸੁ ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਃ ਸਰ੍ਵਕਰ੍ਮਸੁ ।
ਵੇਦ ਦੁਃਖਾਤ੍ਮਕਾਨ੍ ਕਾਮਾਨ੍ ਪਰਿਤ੍ਯਾਗੇ ਅਪਿ ਅਨੀਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 27॥

ਤਤਃ ਭਜੇਤ ਮਾਂ ਪ੍ਰੀਤਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਲੁਃ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ।
ਜੁਸ਼ਮਾਣਃ ਚ ਤਾਨ੍ ਕਾਮਾਨ੍ ਦੁਃਖ ਉਦਰ੍ਕਾਨ੍ ਚ ਗਰ੍ਹਯਨ੍ ॥ 28॥

ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੇਨ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਭਜਤਃ ਮਾ ਅਸਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਮੁਨੇਃ ।
ਕਾਮਾਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯ੍ਯਾਃ ਨਸ਼੍ਯਂਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਮਯਿ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਸ੍ਥਿਤੇ ॥ 29॥

ਭਿਦ੍ਯਤੇ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਗ੍ਰਂਥਿਃ ਛਿਦ੍ਯਂਤੇ ਸਰ੍ਵਸਂਸ਼ਯਾਃ ।
ਕ੍ਸ਼ੀਯਂਤੇ ਚ ਅਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਮਯਿ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟੇ ਅਖਿਲ ਆਤ੍ਮਨਿ ॥ 30॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਯੋਗਿਨਃ ਵੈ ਮਤ੍ ਆਤ੍ਮਨਃ ।
ਨ ਜ੍ਞਾਨਂ ਨ ਚ ਵੈਰਾਗ੍ਯਂ ਪ੍ਰਾਯਃ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਭਵੇਤ੍ ਇਹ ॥ 31॥

ਯਤ੍ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਯਤ੍ ਤਪਸਾ ਜ੍ਞਾਨਵੈਰਾਗ੍ਯਤਃ ਚ ਯਤ੍ ।
ਯੋਗੇਨ ਦਾਨਧਰ੍ਮੇਣ ਸ਼੍ਰੇਯੋਭਿਃ ਇਤਰੈਃ ਅਪਿ ॥ 32॥

ਸਰ੍ਵਂ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਲਭਤੇ ਅਂਜਸਾ ।
ਸ੍ਵਰ੍ਗ ਅਪਵਰ੍ਗਂ ਮਤ੍ ਧਾਮ ਕਥਂਚਿਤ੍ ਯਦਿ ਵਾਂਛਤਿ ॥ 33॥

ਨ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਸਾਧਵਃ ਧੀਰਾਃ ਭਕ੍ਤਾਃ ਹਿ ਏਕਾਂਤਿਨਃ ਮਮ ।
ਵਾਂਛਤਿ ਅਪਿ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਂ ਕੈਵਲ੍ਯਂ ਅਪੁਨਰ੍ਭਵਮ੍ ॥ 34॥

ਨੈਰਪੇਕ੍ਸ਼੍ਯਂ ਪਰਂ ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਂ ਅਨਲ੍ਪਕਮ੍ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਨਿਰਾਸ਼ਿਸ਼ਃ ਭਕ੍ਤਿਃ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਸ੍ਯ ਮੇ ਭਵੇਤ੍ ॥ 35॥

ਨ ਮਯਿ ਏਕਾਂਤਭਕ੍ਤਾਨਾਂ ਗੁਣਦੋਸ਼ ਉਦ੍ਭਵਾਃ ਗੁਣਾਃ ।
ਸਾਧੂਨਾਂ ਸਮਚਿਤ੍ਤਾਨਾਂ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ਪਰਂ ਉਪੇਯੁਸ਼ਾਮ੍ ॥ 36॥

ਏਵਂ ਏਤਤ੍ ਮਯਾ ਆਦਿਸ਼੍ਟਾਨ੍ ਅਨੁਤਿਸ਼੍ਠਂਤਿ ਮੇ ਪਥਃ ।
ਕ੍ਸ਼ੇਮਂ ਵਿਂਦਂਤਿ ਮਤ੍ ਸ੍ਥਾਨਂ ਯਤ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਪਰਮਂ ਵਿਦੁਃ ॥ 37॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਵੇਦਤ੍ਰਯੀਵਿਭਾਗਯੋਗੋ ਨਾਮ ਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 20॥

ਅਥ ਏਕਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਯਃ ਏਤਾਨ੍ ਮਤ੍ਪਥਃ ਹਿਤ੍ਵਾ ਭਕ੍ਤਿਜ੍ਞਾਨਕ੍ਰਿਯਾਤ੍ਮਕਾਨ੍ ।
ਕ੍ਸ਼ੁਦ੍ਰਾਨ੍ ਕਾਮਾਨ੍ ਚਲੈਃ ਪ੍ਰਾਣੈਃ ਜੁਸ਼ਂਤਃ ਸਂਸਰਂਤਿ ਤੇ ॥ 1॥

ਸ੍ਵੇ ਸ੍ਵੇ ਅਧਿਕਾਰੇ ਯਾ ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਸਃ ਗੁਣਃ ਪਰਿਕੀਰ੍ਤਿਤਃ ।
ਵਿਪਰ੍ਯਯਃ ਤੁ ਦੋਸ਼ਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਉਭਯੋਃ ਏਸ਼ਃ ਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ 2॥

ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧੀ ਵਿਧੀਯੇਤੇ ਸਮਾਨੇਸ਼ੁ ਅਪਿ ਵਸ੍ਤੁਸ਼ੁ ।
ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸਾਰ੍ਥਂ ਗੁਣਦੋਸ਼ੌ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭੌ ॥ 3॥

ਧਰ੍ਮਾਰ੍ਥਂ ਵ੍ਯਵਹਾਰਾਰ੍ਥਂ ਯਾਤ੍ਰਾਰ੍ਥਂ ਇਤਿ ਚ ਅਨਘ ।
ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਃ ਅਯਂ ਮਯਾ ਆਚਾਰਃ ਧਰ੍ਮਂ ਉਦ੍ਵਹਤਾਂ ਧੁਰਮ੍ ॥ 4॥

ਭੂਮਿ ਅਂਬੁ ਅਗ੍ਨਿ ਅਨਿਲ ਆਕਾਸ਼ਾਃ ਭੂਤਾਨਾਂ ਪਂਚ ਧਾਤਵਃ ।
ਆਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ੍ਥਾਵਰ ਆਦੀਨਾਂ ਸ਼ਰੀਰਾਃ ਆਤ੍ਮਸਂਯੁਤਾਃ ॥ 5॥

ਵੇਦੇਨ ਨਾਮਰੂਪਾਣਿ ਵਿਸ਼ਮਾਣਿ ਸਮੇਸ਼ੁ ਅਪਿ ।
ਧਾਤੁਸ਼ੁ ਉਦ੍ਧਵ ਕਲ੍ਪ੍ਯਂਤਃ ਏਤੇਸ਼ਾਂ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਯੇ ॥ 6॥

ਦੇਸ਼ ਕਾਲ ਆਦਿ ਭਾਵਾਨਾਂ ਵਸ੍ਤੂਨਾਂ ਮਮ ਸਤ੍ਤਮ ।
ਗੁਣਦੋਸ਼ੌ ਵਿਧੀਯੇਤੇ ਨਿਯਮਾਰ੍ਥਂ ਹਿ ਕਰ੍ਮਣਾਮ੍ ॥ 7॥

ਅਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸਾਰਃ ਦੇਸ਼ਾਨਾਂ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਃ ਅਸ਼ੁਚਿਃ ਭਵੇਤ੍ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸਾਰਃ ਅਪਿ ਅਸੌਵੀਰ ਕੀਕਟ ਅਸਂਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਰਿਣਮ੍ ॥ 8॥

ਕਰ੍ਮਣ੍ਯਃ ਗੁਣਵਾਨ੍ ਕਾਲਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਤਃ ਸ੍ਵਤਃ ਏਵ ਵਾ ।
ਯਤਃ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ਕਰ੍ਮ ਸਃ ਦੋਸ਼ਃ ਅਕਰ੍ਮਕਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 9॥

ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧੀ ਚ ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਵਚਨੇਨ ਚ ।
ਸਂਸ੍ਕਾਰੇਣ ਅਥ ਕਾਲੇਨ ਮਹਤ੍ਤ੍ਵ ਅਲ੍ਪਤਯਾ ਅਥਵਾ ॥ 10॥

ਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਅਸ਼ਕ੍ਤ੍ਯਾ ਅਥਵਾ ਬੁਦ੍ਧ੍ਯਾ ਸਮ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧ੍ਯਾ ਚ ਯਤ੍ ਆਤ੍ਮਨੇ ।
ਅਘਂ ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਹਿ ਯਥਾ ਦੇਸ਼ ਅਵਸ੍ਥਾ ਅਨੁਸਾਰਤਃ ॥ 11॥

ਧਾਨ੍ਯ ਦਾਰੁ ਅਸ੍ਥਿ ਤਂਤੂਨਾਂ ਰਸ ਤੈਜਸ ਚਰ੍ਮਣਾਮ੍ ।
ਕਾਲ ਵਾਯੁ ਅਗ੍ਨਿ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤੋਯੈਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਨਾਂ ਯੁਤ ਅਯੁਤੈਃ ॥ 12॥

ਅਮੇਧ੍ਯਲਿਪ੍ਤਂ ਯਤ੍ ਯੇਨ ਗਂਧਂ ਲੇਪਂ ਵ੍ਯਪੋਹਤਿ ।
ਭਜਤੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਤਸ੍ਯ ਤਤ੍ ਸ਼ੌਚਂ ਤਾਵਤ੍ ਇਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 13॥

ਸ੍ਨਾਨ ਦਾਨ ਤਪਃ ਅਵਸ੍ਥਾ ਵੀਰ੍ਯ ਸਂਸ੍ਕਾਰ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ।
ਮਤ੍ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾ ਚ ਆਤ੍ਮਨਃ ਸ਼ੌਚਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਃ ਕਰ੍ਮ ਆਚਰੇਤ੍ ਦ੍ਵਿਜਃ ॥ 14॥

ਮਂਤ੍ਰਸ੍ਯ ਚ ਪਰਿਜ੍ਞਾਨਂ ਕਰ੍ਮਸ਼ੁਦ੍ਧਿਃ ਮਦਰ੍ਪਣਮ੍ ।
ਧਰ੍ਮਃ ਸਂਪਦ੍ਯਤੇ ਸ਼ਡ੍ਭਿਃ ਅਧਰ੍ਮਃ ਤੁ ਵਿਪਰ੍ਯਯਃ ॥ 15॥

ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਗੁਣਃ ਅਪਿ ਦੋਸ਼ਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਦੋਸ਼ਃ ਅਪਿ ਵਿਧਿਨਾ ਗੁਣਃ ।
ਗੁਣਦੋਸ਼ਾਰ੍ਥਨਿਯਮਃ ਤਤ੍ ਭਿਦਾਂ ਏਵ ਬਾਧਤੇ ॥ 16॥

ਸਮਾਨਕਰ੍ਮ ਆਚਰਣਂ ਪਤਿਤਾਨਾਂ ਨ ਪਾਤਕਮ੍ ।
ਔਤ੍ਪਤ੍ਤਿਕਃ ਗੁਣਃ ਸਂਗਃ ਨ ਸ਼ਯਾਨਃ ਪਤਤਿ ਅਧਃ ॥ 17॥

ਯਤਃ ਯਤਃ ਨਿਵਰ੍ਤੇਤ ਵਿਮੁਚ੍ਯੇਤ ਤਤਃ ਤਤਃ ।
ਏਸ਼ਃ ਧਰ੍ਮਃ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਕ੍ਸ਼ੇਮਃ ਸ਼ੋਕਮੋਹਭਯ ਅਪਹਃ ॥ 18॥

ਵਿਸ਼ਯੇਸ਼ੁ ਗੁਣਾਧ੍ਯਾਸਾਤ੍ ਪੁਂਸਃ ਸਂਗਃ ਤਤਃ ਭਵੇਤ੍ ।
ਸਂਗਾਤ੍ ਤਤ੍ਰ ਭਵੇਤ੍ ਕਾਮਃ ਕਾਮਾਤ੍ ਏਵ ਕਲਿਃ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਮ੍ ॥ 19॥

ਕਲੇਃ ਦੁਰ੍ਵਿਸ਼ਹਃ ਕ੍ਰੋਧਃ ਤਮਃ ਤਂ ਅਨੁਵਰ੍ਤਤੇ ।
ਤਮਸਾ ਗ੍ਰਸ੍ਯਤੇ ਪੁਂਸਃ ਚੇਤਨਾ ਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਦ੍ਰੁਤਮ੍ ॥ 20॥

ਤਯਾ ਵਿਰਹਿਤਃ ਸਾਧੋ ਜਂਤੁਃ ਸ਼ੂਨ੍ਯਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ।
ਤਤਃ ਅਸ੍ਯ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਵਿਭ੍ਰਂਸ਼ਃ ਮੂਰ੍ਚ੍ਛਿਤਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਸ੍ਯ ਚ ॥ 21॥

ਵਿਸ਼ਯਾਭਿਨਿਵੇਸ਼ੇਨ ਨ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਵੇਦ ਨ ਅਪਰਮ੍ ।
ਵ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ਸ਼ਜੀਵਿਕਯਾ ਜੀਵਨ੍ ਵ੍ਯਰ੍ਥਂ ਭਸ੍ਤ੍ਰ ਇਵ ਯਃ ਸ਼੍ਵਸਨ੍ ॥ 22॥

ਫਲਸ਼੍ਰੁਤਿਃ ਇਯਂ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਨ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਰੋਚਨਂ ਪਰਮ੍ ।
ਸ਼੍ਰੇਯੋਵਿਵਕ੍ਸ਼ਯਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਂ ਯਥਾ ਭੈਸ਼ਜ੍ਯਰੋਚਨਮ੍ ॥ 23॥

ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਏਵ ਹਿ ਕਾਮੇਸ਼ੁ ਪ੍ਰਾਣੇਸ਼ੁ ਸ੍ਵਜਨੇਸ਼ੁ ਚ ।
ਆਸਕ੍ਤਮਨਸਃ ਮਰ੍ਤ੍ਯਾ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਨਰ੍ਥਹੇਤੁਸ਼ੁ ॥ 24॥

ਨ ਤਾਨ੍ ਅਵਿਦੁਸ਼ਃ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਂ ਭ੍ਰਾਮ੍ਯਤਃ ਵ੍ਰੁਰੁਇਜਿਨਾਧ੍ਵਨਿ ।
ਕਥਂ ਯੁਂਜ੍ਯਾਤ੍ ਪੁਨਃ ਤੇਸ਼ੁ ਤਾਨ੍ ਤਮਃ ਵਿਸ਼ਤਃ ਬੁਧਃ ॥ 25॥

ਏਵਂ ਵ੍ਯਵਸਿਤਂ ਕੇਚਿਤ੍ ਅਵਿਜ੍ਞਾਯ ਕੁਬੁਦ੍ਧਯਃ ।
ਫਲਸ਼੍ਰੁਤਿਂ ਕੁਸੁਮਿਤਾਂ ਨ ਵੇਦਜ੍ਞਾਃ ਵਦਂਤਿ ਹਿ ॥ 26॥

ਕਾਮਿਨਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਪਣਾਃ ਲੁਬ੍ਧਾਃ ਪੁਸ਼੍ਪੇਸ਼ੁ ਫਲਬੁਦ੍ਧਯਃ ।
ਅਗ੍ਨਿਮੁਗ੍ਧਾ ਧੁਮਤਾਂਤਾਃ ਸ੍ਵਂ ਲੋਕਂ ਨ ਵਿਂਦਂਤਿ ਤੇ ॥ 27॥

ਨ ਤੇ ਮਾਂ ਅਂਗਃ ਜਾਨਂਤਿ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿਸ੍ਥਂ ਯਃ ਇਦਂ ਯਤਃ ।
ਉਕ੍ਥਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰਾਃ ਹਿ ਅਸੁਤ੍ਰੁਰੁਇਪਃ ਯਥਾ ਨੀਹਾਰਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਃ ॥ 28॥

ਤੇ ਮੇ ਮਤਂ ਅਵਿਜ੍ਞਾਯ ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਂ ਵਿਸ਼ਯਾਤ੍ਮਕਾਃ ।
ਹਿਂਸਾਯਾਂ ਯਦਿ ਰਾਗਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਯਜ੍ਞਃ ਏਵ ਨ ਚੋਦਨਾ ॥ 29॥

ਹਿਂਸਾਵਿਹਾਰਾਃ ਹਿ ਅਲਬ੍ਧੈਃ ਪਸ਼ੁਭਿਃ ਸ੍ਵਸੁਖੇਚ੍ਛਯਾ ।
ਯਜਂਤੇ ਦੇਵਤਾਃ ਯਜ੍ਞੈਃ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਭੂਤਪਤੀਨ੍ ਖਲਾਃ ॥ 30॥

ਸ੍ਵਪ੍ਨ੍ ਉਪਮਂ ਅਮੁਂ ਲੋਕਂ ਅਸਂਤਂ ਸ਼੍ਰਵਣਪ੍ਰਿਯਮ੍ ।
ਆਸ਼ਿਸ਼ਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਸਂਕਲ੍ਪ੍ਯ ਤ੍ਯਜਂਤਿ ਅਰ੍ਥਾਨ੍ ਯਥਾ ਵਣਿਕ੍ ॥ 31॥

ਰਜਃਸਤ੍ਤ੍ਵਤਮੋਨਿਸ਼੍ਠਾਃ ਰਜਃਸਤ੍ਤ੍ਵਤਮੋਜੁਸ਼ਃ ।
ਉਪਾਸਤਃ ਇਂਦ੍ਰਮੁਖ੍ਯਾਨ੍ ਦੇਵਾਦੀਨ੍ ਨ ਤਥਾ ਏਵ ਮਾਮ੍ ॥ 32॥

ਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਇਹ ਦੇਵਤਾਃ ਯਜ੍ਞੈਃ ਗਤ੍ਵਾ ਰਂਸ੍ਯਾਮਹੇ ਦਿਵਿ ।
ਤਸ੍ਯ ਅਂਤਃ ਇਹ ਭੂਯਾਸ੍ਮਃ ਮਹਾਸ਼ਾਲਾ ਮਹਾਕੁਲਾਃ ॥ 33॥

ਏਵਂ ਪੁਸ਼੍ਪਿਤਯਾ ਵਾਚਾ ਵ੍ਯਾਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਤਮਨਸਾਂ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਮ੍ ।
ਮਾਨਿਨਾਨ੍ ਚ ਅਤਿਸ੍ਤਬ੍ਧਾਨਾਂ ਮਦ੍ਵਾਰ੍ਤਾ ਅਪਿ ਨ ਰੋਚਤੇ ॥ 34॥

ਵੇਦਾਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤ੍ਮਵਿਸ਼ਯਾਃ ਤ੍ਰਿਕਾਂਡਵਿਸ਼ਯਾਃ ਇਮੇ ।
ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਵਾਦਾਃ ਰੁਰੁਇਸ਼ਯਃ ਪਰੋਕ੍ਸ਼ਂ ਮਮ ਚ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 35॥

ਸ਼ਬ੍ਦਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸੁਦੁਰ੍ਬੋਧਂ ਪ੍ਰਾਣ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਮਨੋਮਯਮ੍ ।
ਅਨਂਤਪਾਰਂ ਗਂਭੀਰਂ ਦੁਰ੍ਵਿਗਾਹ੍ਯਂ ਸਮੁਦ੍ਰਵਤ੍ ॥ 36॥

ਮਯਾ ਉਪਬ੍ਰੁਰੁਇਂਹਿਤਂ ਭੂਮ੍ਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਅਨਂਤਸ਼ਕ੍ਤਿਨਾ ।
ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਘੋਸ਼ਰੂਪੇਣ ਬਿਸੇਸ਼ੁ ਊਰ੍ਣ ਇਵ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 37॥

ਯਥਾ ਊਰ੍ਣਨਾਭਿਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਾਤ੍ ਊਰ੍ਣਾਂ ਉਦ੍ਵਮਤੇ ਮੁਖਾਤ੍ ।
ਆਕਾਸ਼ਾਤ੍ ਘੋਸ਼ਵਾਨ੍ ਪ੍ਰਾਣਃ ਮਨਸਾ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਰੂਪਿਣਾ ॥ 38॥

ਛਂਦੋਮਯਃ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮਯਃ ਸਹਸ੍ਰਪਦਵੀਂ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਓਂਕਾਰਾਤ੍ ਵ੍ਯਂਜਿਤ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਸ੍ਵਰ ਉਸ਼੍ਮ ਅਂਤਸ੍ਥ ਭੂਸ਼ਿਤਾਮ੍ ॥

39॥

ਵਿਚਿਤ੍ਰਭਾਸ਼ਾਵਿਤਤਾਂ ਛਂਦੋਭਿਃ ਚਤੁਰ ਉਤ੍ਤਰੈਃ ।
ਅਨਂਤਪਾਰਾਂ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਤੀਂ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤਿ ਆਕ੍ਸ਼ਿਪਤੇ ਸ੍ਵਯਮ੍ ॥ 40॥

ਗਾਯਤ੍ਰੀ ਉਸ਼੍ਣਿਕ੍ ਅਨੁਸ਼੍ਟੁਪ੍ ਚ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਤੀ ਪਂਕ੍ਤਿਃ ਏਵ ਚ ।
ਤ੍ਰਿਸ਼੍ਟੁਪ੍ ਜਗਤੀ ਅਤਿਚ੍ਛਂਦਃ ਹਿ ਅਤ੍ਯਸ਼੍ਟਿ ਅਤਿਜਗਤ੍ ਵਿਰਾਟ੍ ॥ 41॥

ਕਿਂ ਵਿਧਤ੍ਤੇ ਕਿਂ ਆਚਸ਼੍ਟੇ ਕਿਂ ਅਨੂਦ੍ਯ ਵਿਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ।
ਇਤਿ ਅਸ੍ਯਾਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਂ ਲੋਕੇ ਨ ਅਨ੍ਯਃ ਮਤ੍ ਵੇਦ ਕਸ਼੍ਚਨ ॥42॥

ਮਾਂ ਵਿਧਤ੍ਤੇ ਅਭਿਧਤ੍ਤੇ ਮਾਂ ਵਿਕਲ੍ਪ੍ਯ ਅਪੋਹ੍ਯਤੇ ਤੁ ਅਹਮ੍ ।
ਏਤਾਵਾਨ੍ ਸਰ੍ਵਵੇਦਾਰ੍ਥਃ ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਆਸ੍ਥਾਯ ਮਾਂ ਭਿਦਾਮ੍ ।
ਮਾਯਾਮਾਤ੍ਰਂ ਅਨੂਦ੍ਯ ਅਂਤੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਿਧ੍ਯ ਪ੍ਰਸੀਦਤਿ ॥ 43॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦ੍ਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਵੇਦਤ੍ਰਯਵਿਭਾਗਨਿਰੂਪਣਂ ਨਾਮ ਏਕਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 21॥

ਅਥ ਦ੍ਵਾਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਕਤਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਵਿਸ਼੍ਵੇਸ਼ ਸਂਖ੍ਯਾਤਾਨਿ ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਭਿਃ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਨਵ ਏਕਾਦਸ਼ ਪਂਚ ਤ੍ਰੀਣਿ ਆਤ੍ਥ ਤ੍ਵਂ ਇਹ ਸ਼ੁਸ਼੍ਰੁਮ ॥ 1॥

ਕੇਚਿਤ੍ ਸ਼ਡ੍ਵਿਂਸ਼ਤਿਂ ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਅਪਰੇ ਪਂਚਵਿਂਸ਼ਤਿਮ੍ ।
ਸਪ੍ਤ ਏਕੇ ਨਵ ਸ਼ਟ੍ ਕੇਚਿਤ੍ ਚਤ੍ਵਾਰਿ ਏਕਾਦਸ਼ ਅਪਰੇ ।
ਕੇਚਿਤ੍ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਸ਼ੋਡਸ਼ ਏਕੇ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ ॥ 2॥

ਏਤਾਵਤ੍ ਤ੍ਵਂ ਹਿ ਸਂਖ੍ਯਾਨਾਂ ਰੁਰੁਇਸ਼ਯਃ ਯਤ੍ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਯਾ ।
ਗਾਯਂਤਿ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ਆਯੁਸ਼੍ਮਨ੍ ਇਦਂ ਨਃ ਵਕ੍ਤੁਂ ਅਰ੍ਹਸਿ ॥ 3॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਯੁਕ੍ਤਂ ਚ ਸਂਤਿ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਭਾਸ਼ਂਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਃ ਯਥਾ ।
ਮਾਯਾਂ ਮਦੀਯਾਂ ਉਦ੍ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯ ਵਦਤਾਂ ਕਿਂ ਨੁ ਦੁਰ੍ਘਟਮ੍ ॥ 4॥

ਨ ਏਤਤ੍ ਏਵਂ ਯਥਾ ਆਤ੍ਥ ਤ੍ਵਂ ਯਤ੍ ਅਹਂ ਵਚ੍ਮਿ ਤਤ੍ ਤਥਾ ।
ਏਵਂ ਵਿਵਦਤਾਂ ਹੇਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਤਯਃ ਮੇ ਦੁਰਤ੍ਯਯਾਃ ॥ 5॥

ਯਾਸਾਂ ਵ੍ਯਤਿਕਰਾਤ੍ ਆਸੀਤ੍ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਵਦਤਾਂ ਪਦਮ੍ ।
ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੇ ਸ਼ਮਦਮੇ ਅਪਿ ਏਤਿ ਵਾਦਸ੍ਤਮਨੁ ਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ॥ 6॥

ਪਰਸ੍ਪਰਾਨ੍ ਅਨੁਪ੍ਰਵੇਸ਼ਾਤ੍ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਾਂ ਪੁਰੁਸ਼ਰ੍ਸ਼ਭ ।
ਪੌਰ੍ਵ ਅਪਰ੍ਯ ਪ੍ਰਸਂਖ੍ਯਾਨਂ ਯਥਾ ਵਕ੍ਤੁਃ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤਮ੍ ॥ 7॥

ਏਕਸ੍ਮਿਨ੍ ਅਪਿ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਂਤੇ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟਾਨਿ ਇਤਰਾਣਿ ਚ ।
ਪੂਰ੍ਵਸ੍ਮਿਨ੍ ਵਾ ਪਰਸ੍ਮਿਨ੍ ਵਾ ਤਤ੍ਤ੍ਵੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਸਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 8॥

ਪੌਰ੍ਵ ਅਪਰ੍ਯਂ ਅਤਃ ਅਮੀਸ਼ਾਂ ਪ੍ਰਸਂਖ੍ਯਾਨਂ ਅਭੀਪ੍ਸਤਾਮ੍ ।
ਯਥਾ ਵਿਵਿਕ੍ਤਂ ਯਤ੍ ਵਕ੍ਤ੍ਰਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਣੀਮਃ ਯੁਕ੍ਤਿਸਂਭਵਾਤ੍ ॥ 9॥

ਅਨਾਦਿ ਅਵਿਦ੍ਯਾਯੁਕ੍ਤਸ੍ਯ ਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯ ਆਤ੍ਮਵੇਦਨਮ੍ ।
ਸ੍ਵਤਃ ਨ ਸਂਭਵਾਤ੍ ਅਨ੍ਯਃ ਤਤ੍ਤ੍ਵਜ੍ਞਃ ਜ੍ਞਾਨਦਃ ਭਵੇਤ੍ ॥ 10॥

ਪੁਰੁਸ਼ ਈਸ਼੍ਵਰਯੋਃ ਅਤ੍ਰ ਨ ਵੈਲਕ੍ਸ਼ਣ੍ਯਂ ਅਣੁ ਅਪਿ ।
ਤਤ੍ ਅਨ੍ਯਕਲ੍ਪਨਾਪਾਰ੍ਥਾ ਜ੍ਞਾਨਂ ਚ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਗੁਣਃ ॥ 11॥

ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਗੁਣਸਾਮ੍ਯਂ ਵੈ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਨ ਆਤ੍ਮਨਃ ਗੁਣਾਃ ।
ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਰਜਃ ਤਮਃ ਇਤਿ ਸ੍ਥਿਤਿ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਅਂਤਹੇਤਵਃ ॥ 12॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਰਜਃ ਕਰ੍ਮ ਤਮਃ ਅਜ੍ਞਾਨਂ ਇਹ ਉਚ੍ਯਤੇ ।
ਗੁਣਵ੍ਯਤਿਕਰਃ ਕਾਲਃ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਸੂਤ੍ਰਂ ਏਵ ਚ ॥ 13॥

ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਵ੍ਯਕ੍ਤਂ ਅਹਂਕਾਰਃ ਨਭਃ ਅਨਿਲਃ ।
ਜ੍ਯੋਤਿਃ ਆਪਃ ਕ੍ਸ਼ਿਤਿਃ ਇਤਿ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਿ ਉਕ੍ਤਾਨਿ ਮੇ ਨਵ ॥ 14॥

ਸ਼੍ਰੋਤ੍ਰਂ ਤ੍ਵਕ੍ ਦਰ੍ਸ਼ਨਂ ਘ੍ਰਾਣਃ ਜਿਹ੍ਵਾ ਇਤਿ ਜ੍ਞਾਨਸ਼ਕ੍ਤਯਃ ।
ਵਾਕ੍ ਪਾਣਿ ਉਪਸ੍ਥ ਪਾਯੁ ਅਂਘ੍ਰਿਃ ਕਰ੍ਮਾਣ੍ਯਂਗ ਉਭਯਂ ਮਨਃ ॥ 15॥

ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਃ ਰਸਃ ਗਂਧਃ ਰੂਪਂ ਚ ਇਤਿ ਅਰ੍ਥਜਾਤਯਃ ।
ਗਤਿ ਉਕ੍ਤਿ ਉਤ੍ਸਰ੍ਗ ਸ਼ਿਲ੍ਪਾਨਿ ਕਰ੍ਮ ਆਯਤਨ ਸਿਦ੍ਧਯਃ ॥ 16॥

ਸਰ੍ਗ ਆਦੌ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਹਿ ਅਸ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯ ਕਾਰਣ ਰੂਪਿਣੀ ।
ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਆਦਿਭਿਃ ਗੁਣੈਃ ਧਤ੍ਤੇ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਃ ਈਕ੍ਸ਼ਤੇ ॥ 17॥

ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਆਦਯਃ ਵਿਕੁਰ੍ਵਾਣਾਃ ਧਾਤਵਃ ਪੁਰੁਸ਼ ਈਕ੍ਸ਼ਯਾ ।
ਲਬ੍ਧਵੀਰ੍ਯਾਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜਂਤਿ ਅਂਡਂ ਸਂਹਤਾਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਬਲਾਤ੍ ॥ 18॥

ਸਪ੍ਤ ਏਵ ਧਾਤਵਃ ਇਤਿ ਤਤ੍ਰ ਅਰ੍ਥਾਃ ਪਂਚ ਖਾਦਯਃ ।
ਜ੍ਞਾਨਂ ਆਤ੍ਮਾ ਉਭਯ ਆਧਾਰਃ ਤਤਃ ਦੇਹ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਆਸਵਃ ॥ 19॥

ਸ਼ਡ੍ ਇਤਿ ਅਤ੍ਰ ਅਪਿ ਭੂਤਾਨਿ ਪਂਚ ਸ਼ਸ਼੍ਠਃ ਪਰਃ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਤੈਃ ਯੁਕ੍ਤਃ ਆਤ੍ਮਸਂਭੂਤੈਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਇਦਂ ਸਮੁਪਾਵਿਸ਼ਤ੍ ॥ 20॥

ਚਤ੍ਵਾਰਿ ਏਵ ਇਤਿ ਤਤ੍ਰ ਅਪਿ ਤੇਜਃ ਆਪਃ ਅਨ੍ਨਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ।
ਜਾਤਾਨਿ ਤੈਃ ਇਦਂ ਜਾਤਂ ਜਨ੍ਮ ਅਵਯਵਿਨਃ ਖਲੁ ॥ 21॥

ਸਂਖ੍ਯਾਨੇ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ਕੇ ਭੂਤਮਾਤ੍ਰ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ।
ਪਂਚਪਂਚ ਏਕ ਮਨਸਾ ਆਤ੍ਮਾ ਸਪ੍ਤਦਸ਼ਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 22॥

ਤਦ੍ਵਤ੍ ਸ਼ੋਡਸ਼ਸਂਖ੍ਯਾਨੇ ਆਤ੍ਮਾ ਏਵ ਮਨਃ ਉਚ੍ਯਤੇ ।
ਭੂਤੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਪਂਚ ਏਵ ਮਨਃ ਆਤ੍ਮਾ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ਃ ॥ 23॥

ਏਕਾਦਸ਼ਤ੍ਵਃ ਆਤ੍ਮਾ ਅਸੌ ਮਹਾਭੂਤੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ।
ਅਸ਼੍ਟੌ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਚ ਏਵ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਚ ਨਵ ਇਤਿ ਅਥ ॥ 24॥

ਇਤਿ ਨਾਨਾ ਪ੍ਰਸਂਖ੍ਯਾਨਂ ਤਤ੍ਤ੍ਵਾਨਾਂ ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਭਿਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਸਰ੍ਵਂ ਨ੍ਯਾਯ੍ਯਂ ਯੁਕ੍ਤਿਮਤ੍ਵਾਤ੍ ਵਿਦੁਸ਼ਾਂ ਕਿਂ ਅਸ਼ੋਭਨਮ੍ ॥ 25॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਚ ਉਭੌ ਯਦਿ ਅਪਿ ਆਤ੍ਮਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣੌ ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯ ਅਪਾਸ਼੍ਰਯਾਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਤੇ ਨ ਭਿਦਾ ਤਯੋਃ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੌ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ ਹਿ ਆਤ੍ਮਾ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਚ ਤਥਾ ਆਤ੍ਮਨਿ ॥ 26॥

ਏਵਂ ਮੇ ਪੁਂਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼ ਮਹਾਂਤਂ ਸਂਸ਼ਯਂ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ।
ਛੇਤ੍ਤੁਂ ਅਰ੍ਹਸਿ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞ ਵਚੋਭਿਃ ਨਯਨੈਪੁਣੈਃ ॥ 27॥

ਤ੍ਵਤ੍ਤਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਹਿ ਜੀਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਃ ਤੇ ਅਤ੍ਰ ਸ਼ਕ੍ਤਿਤਃ ।
ਤ੍ਵਂ ਏਵ ਹਿ ਆਤ੍ਮ ਮਾਯਾਯਾ ਗਤਿਂ ਵੇਤ੍ਥ ਨ ਚ ਅਪਰਃ ॥ 28॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਚ ਇਤਿ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਪੁਰੁਸ਼ਰ੍ਸ਼ਭ ।
ਏਸ਼ਃ ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਸਰ੍ਗਃ ਗੁਣਵ੍ਯਤਿਕਰਾਤ੍ਮਕਃ ॥ 29॥

ਮਮ ਅਂਗ ਮਾਯਾ ਗੁਣਮਯੀ ਅਨੇਕਧਾ
ਵਿਕਲ੍ਪਬੁਦ੍ਧੀਃ ਚ ਗੁਣੈਃ ਵਿਧਤ੍ਤੇ ।
ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਤ੍ਰਿਵਿਧਃ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਂ ਏਕਮ੍
ਅਥ ਅਧਿਦੈਵਂ ਅਧਿਭੂਤਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ ॥ 30॥

ਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਰੂਪਂ ਆਰ੍ਕਂ ਵਪੁਃ ਅਤ੍ਰ ਰਂਧ੍ਰੇ
ਪਰਸ੍ਪਰਂ ਸਿਧ੍ਯਤਿ ਯਃ ਸ੍ਵਤਃ ਖੇ ।
ਆਤ੍ਮਾ ਯਤ੍ ਏਸ਼ਂ ਅਪਰਃ ਯਃ ਆਦ੍ਯਃ
ਸ੍ਵਯਾ ਅਨੁਭੂਤ੍ਯ ਅਖਿਲਸਿਦ੍ਧਸਿਦ੍ਧਿਃ ।
ਏਵਂ ਤ੍ਵਕ੍ ਆਦਿ ਸ਼੍ਰਵਣਾਦਿ ਚਕ੍ਸ਼ੁਃ
ਜਿਹ੍ਵ ਆਦਿ ਨਾਸ ਆਦਿ ਚ ਚਿਤ੍ਤਯੁਕ੍ਤਮ੍ ॥ 31॥

ਯਃ ਅਸੌ ਗੁਣਕ੍ਸ਼ੋਭਕ੍ਰੁਰੁਇਤੌ ਵਿਕਾਰਃ
ਪ੍ਰਧਾਨਮੂਲਾਤ੍ ਮਹਤਃ ਪ੍ਰਸੂਤਃ ।
ਅਹਂ ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਮੋਹਵਿਕਲ੍ਪਹੇਤੁਃ
ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਤਾਮਸਃ ਐਂਦ੍ਰਿਯਃ ਚ ॥ 32॥

ਆਤ੍ਮਾਪਰਿਜ੍ਞਾਨਮਯਃ ਵਿਵਾਦਃ
ਹਿ ਅਸ੍ਤਿ ਇਤਿ ਨ ਅਸ੍ਤਿ ਇਤਿ ਭਿਦਾਰ੍ਥਨਿਸ਼੍ਠਃ ।
ਵ੍ਯਰ੍ਥਃ ਅਪਿ ਨ ਏਵ ਉਪਰਮੇਤ ਪੁਂਸਾਂ
ਮਤ੍ਤਃ ਪਰਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਧਿਯਾਂ ਸ੍ਵਲੋਕਾਤ੍ ॥ 33॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਤ੍ਵਤ੍ਤਃ ਪਰਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਧਿਯਃ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁਰੁਇਤੈਃ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਉਚ੍ਚ ਅਵਚਾਨ੍ ਯਥਾ ਦੇਹਾਨ੍ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਣਂਤਿ ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜਂਤਿ ਚ ॥ 34॥

ਤਤ੍ ਮਮ ਆਖ੍ਯਾਹਿ ਗੋਵਿਂਦ ਦੁਰ੍ਵਿਭਾਵ੍ਯਂ ਅਨਾਤ੍ਮਭਿਃ ।
ਨ ਹਿ ਏਤਤ੍ ਪ੍ਰਾਯਸ਼ਃ ਲੋਕੇ ਵਿਦ੍ਵਾਂਸਃ ਸਂਤਿ ਵਂਚਿਤਾਃ ॥ 35॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਮਨਃ ਕਰ੍ਮਮਯਂ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ਪਂਚਭਿਃ ਯੁਤਮ੍ ।
ਲੋਕਾਤ੍ ਲੋਕਂ ਪ੍ਰਯਾਤਿ ਅਨ੍ਯਃ ਆਤ੍ਮਾ ਤਤ੍ ਅਨੁਵਰ੍ਤਤੇ ॥ 36॥

ਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਮਨਃ ਅਨੁਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਾਨ੍ ਵਾ ਅਨੁਸ਼੍ਰੁਤਾਨ੍ ਅਥ ।
ਉਦ੍ਯਤ੍ ਸੀਦਤ੍ ਕਰ੍ਮਤਂਤ੍ਰਂ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਤਤ੍ ਅਨੁਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ॥ 37॥

ਵਿਸ਼ਯ ਅਭਿਨਿਵੇਸ਼ੇਨ ਨ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਯਤ੍ ਸ੍ਮਰੇਤ੍ ਪੁਨਃ ।
ਜਂਤੋਃ ਵੈ ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍ ਹੇਤੋਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਃ ਅਤ੍ਯਂਤਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ॥ 38॥

ਜਨ੍ਮ ਤੁ ਆਤ੍ਮਤਯਾ ਪੁਂਸਃ ਸਰ੍ਵਭਾਵੇਨ ਭੂਰਿਦ ।
ਵਿਸ਼ਯ ਸ੍ਵੀਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਪ੍ਰਾਹੁਃ ਯਥਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨਮਨੋਰਥਃ ॥ 39॥

ਸ੍ਵਪ੍ਨਂ ਮਨੋਰਥਂ ਚ ਇਤ੍ਥਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ਤਨਂ ਨ ਸ੍ਮਰਤਿ ਅਸੌ ।
ਤਤ੍ਰ ਪੂਰ੍ਵਂ ਇਵ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਅਪੂਰ੍ਵਂ ਚ ਅਨੁਪਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 40॥

ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਆਯਨ ਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਯਾ ਇਦਂ ਤ੍ਰੈਵਿਧ੍ਯਂ ਭਾਤਿ ਵਸ੍ਤੁਨਿ ।
ਬਹਿਃ ਅਂਤਃ ਭਿਦਾਹੇਤੁਃ ਜਨਃ ਅਸਤ੍ ਜਨਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਯਥਾ ॥ 41॥

ਨਿਤ੍ਯਦਾ ਹਿ ਅਂਗਃ ਭੂਤਾਨਿ ਭਵਂਤਿ ਨ ਭਵਂਤਿ ਚ ।
ਕਾਲੇਨ ਅਲ੍ਕ੍ਸ਼੍ਯਵੇਗੇਨ ਸੂਕ੍ਸ਼੍ਮਤ੍ਵਾਤ੍ ਤਤ੍ ਨ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 42॥

ਯਥਾ ਅਰ੍ਚਿਸ਼ਾਂ ਸ੍ਰੋਤਸਾਂ ਚ ਫਲਾਨਾਂ ਵਾ ਵਨਸ੍ਪਤੇਃ ।
ਤਥਾ ਏਵ ਸਰ੍ਵਭੂਤਾਨਾਂ ਵਯਃ ਅਵਸ੍ਥਾ ਆਦਯਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ॥ 43॥

ਸਃ ਅਯਂ ਦੀਪਃ ਅਰ੍ਚਿਸ਼ਾਂ ਯਦ੍ਵਤ੍ ਸ੍ਰੋਤਸਾਂ ਤਤ੍ ਇਦਂ ਜਲਮ੍ ।
ਸਃ ਅਯਂ ਪੁਮਾਨ੍ ਇਤਿ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾਃ ਗੀਃ ਧੀਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ
ਆਯੁਸ਼ਾਮ੍ ॥ 44॥

ਮਾ ਸ੍ਵਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਬੀਜੇਨ ਜਾਯਤੇ ਸਃ ਅਪਿ ਅਯਂ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਮ੍ਰਿਯਤੇ ਵਾਮਰਃ ਭ੍ਰਾਂਤ੍ਯਾ ਯਥਾ ਅਗ੍ਨਿਃ ਦਾਰੁ ਸਂਯੁਤਃ ॥ 45॥

ਨਿਸ਼ੇਕਗਰ੍ਭਜਨ੍ਮਾਨਿ ਬਾਲ੍ਯਕੌਮਾਰਯੌਵਨਮ੍ ।
ਵਯੋਮਧ੍ਯਂ ਜਰਾ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਃ ਇਤਿ ਅਵਸ੍ਥਾਃ ਤਨੋਃ ਨਵ ॥ 46॥

ਏਤਾਃ ਮਨੋਰਥਮਯੀਃ ਹਿ ਅਨ੍ਯਸ੍ਯ ਉਚ੍ਚਾਵਚਾਃ ਤਨੂਃ ।
ਗੁਣਸਂਗਾਤ੍ ਉਪਾਦਤ੍ਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਜਹਾਤਿ ਚ ॥ 47॥

ਆਤ੍ਮਨਃ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਪੁਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਅਨੁਮੇਯੌ ਭਵਾਪ੍ਯਯੌ ।
ਨ ਭਵਾਪ੍ਯਯਵਸ੍ਤੂਨਾਂ ਅਭਿਜ੍ਞਃ ਦ੍ਵਯਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ॥ 48॥

ਤਰੋਃ ਬੀਜਵਿਪਾਕਾਭ੍ਯਾਂ ਯਃ ਵਿਦ੍ਵਾਤ੍ ਜਨ੍ਮਸਂਯਮੌ ।
ਤਰੋਃ ਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਾ ਏਵਂ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਾ ਤਨੋਃ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ॥ 49॥

ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਏਵਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਅਵਿਵਿਚ੍ਯ ਅਬੁਧਃ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਤਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਸਂਮੂਢਃ ਸਂਸਾਰਂ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ ॥ 50॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਸਂਗਾਤ੍ ਰੁਰੁਇਸ਼ੀਨ੍ ਦੇਵਾਨ੍ ਰਜਸਾ ਅਸੁਰਮਾਨੁਸ਼ਾਨ੍ ।
ਤਮਸਾ ਭੂਤਤਿਰ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਂ ਭ੍ਰਾਮਿਤਃ ਯਾਤਿ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ॥ 51॥

ਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਤਃ ਗਾਯਤਃ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ ਯਥਾ ਏਵ ਅਨੁਕਰੋਤਿ ਤਾਨ੍ ।
ਏਵਂ ਬੁਦ੍ਧਿਗੁਣਾਨ੍ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ ਅਨੀਹਃ ਅਪਿ ਅਨੁਕਾਰ੍ਯਤੇ ॥ 52॥

ਯਥਾ ਅਂਭਸਾ ਪ੍ਰਚਲਤਾ ਤਰਵਃ ਅਪਿ ਚਲਾਃ ਇਵ ।
ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਾ ਭ੍ਰਾਮ੍ਯਮਾਣੇਨ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਤੇ ਭ੍ਰਮਤਿ ਇਵ ਭੂਃ ॥ 53॥

ਯਥਾ ਮਨੋਰਥਧਿਯਃ ਵਿਸ਼ਯਾਨੁਭਵਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ ।
ਸ੍ਵਪ੍ਨਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਾਃ ਚ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਤਥਾ ਸਂਸਾਰਃ ਆਤ੍ਮਨਃ ॥ 54॥

ਅਰ੍ਥੇ ਹਿ ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨੇ ਅਪਿ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਨ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ।
ਧ੍ਯਾਯਤਃ ਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਅਸ੍ਯ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਅਨਰ੍ਥ ਆਗਮਃ ਯਥਾ ॥ 55॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਉਦ੍ਧਵ ਮਾ ਭੁਂਕ੍ਸ਼੍ਵ ਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਅਸਤ੍ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ।
ਆਤ੍ਮਾ ਅਗ੍ਰਹਣਨਿਰ੍ਭਾਤਂ ਪਸ਼੍ਯ ਵੈਕਲ੍ਪਿਕਂ ਭ੍ਰਮਮ੍ ॥ 56॥

ਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਤਃ ਅਵਮਾਨਿਤਃ ਅਸਦ੍ਭਿਃ ਪ੍ਰਲਬ੍ਧਃ ਅਸੂਯਿਤਃ ਅਥਵਾ ।
ਤਾਡਿਤਃ ਸਂਨਿਬਦ੍ਧਃ ਵਾ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਵਾ ਪਰਿਹਾਪਿਤਃ ॥ 57॥

ਨਿਸ਼੍ਠਿਤਃ ਮੂਤ੍ਰਿਤਃ ਬਹੁਧਾ ਏਵਂ ਪ੍ਰਕਂਪਿਤਃ ।
ਸ਼੍ਰੇਯਸ੍ਕਾਮਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛ੍ਰਗਤਃ ਆਤ੍ਮਨਾ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਉਦ੍ਧਰੇਤ੍ ॥ 58॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਯਥਾ ਏਵਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧ੍ਯੇਯਂ ਵਦ ਨਃ ਵਦਤਾਂ ਵਰ ।
ਸੁਦੁਃਸਹਂ ਇਮਂ ਮਨ੍ਯਃ ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਸਤ੍ ਅਤਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 59॥

ਵਿਦੁਸ਼ਂ ਅਪਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਤ੍ਮਨ੍ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਹਿ ਬਲੀਯਸੀ ।
ਰੁਰੁਇਤੇ ਤ੍ਵਤ੍ ਧਰ੍ਮਨਿਰਤਾਨ੍ ਸ਼ਾਂਤਾਃ ਤੇ ਚਰਣਾਲਯਾਨ੍ ॥ 60॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਦ੍ਵਾਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 22॥

ਅਥ ਤ੍ਰਯੋਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਬਾਦਰਾਯਣਿਃ ਉਵਾਚ ।
ਸਃ ਏਵਂ ਆਸ਼ਂਸਿਤਃ ਉਦ੍ਧਵੇਨ
ਭਾਗਵਤਮੁਖ੍ਯੇਨ ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹਮੁਖ੍ਯਃ ।
ਸਭਾਜਯਨ੍ ਬ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਵਚਃ ਮੁਕੁਂਦਃ
ਤਂ ਆਬਭਾਸ਼ੇ ਸ਼੍ਰਵਣੀਯਵੀਰ੍ਯਃ ॥ 1॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਬਰ੍ਹਸ੍ਪਤ੍ਯ ਸਃ ਵੈ ਨ ਅਤ੍ਰ ਸਾਧੁਃ ਵੈ ਦੁਰ੍ਜਨ੍ ਈਰਿਤੈਃ ।
ਦੁਰੁਕ੍ਤੈਃ ਭਿਨ੍ਨਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਯਃ ਸਮਾਧਾਤੁਂ ਈਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 2॥

ਨ ਤਥਾ ਤਪ੍ਯਤੇ ਵਿਦ੍ਧਃ ਪੁਮਾਨ੍ ਬਾਣੈਃ ਸੁਮਰ੍ਮਗੈਃ ।
ਯਥਾ ਤੁਦਂਤਿ ਮਰ੍ਮਸ੍ਥਾਃ ਹਿ ਅਸਤਾਂ ਪਰੁਸ਼ੇਸ਼ਵਃ ॥ 3॥

ਕਥਯਂਤਿ ਮਹਤ੍ਪੁਣ੍ਯਂ ਇਤਿਹਾਸਂ ਇਹ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਤਂ ਅਹਂ ਵਰ੍ਣਯਿਸ਼੍ਯਾਮਿ ਨਿਬੋਧ ਸੁਸਮਾਹਿਤਃ ॥ 4॥

ਕੇਨਚਿਤ੍ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਣਾ ਗੀਤਂ ਪਰਿਭੂਤੇਨ ਦੁਰ੍ਜਨੈਃ ।
ਸ੍ਮਰਤਾਃ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਯੁਕ੍ਤੇਨ ਵਿਪਾਕਂ ਨਿਜਕਰ੍ਮਣਾਮ੍ ॥ 5॥

ਅਵਨਿਸ਼ੁ ਦ੍ਵਿਜਃ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਆਸੀਤ੍ ਆਢ੍ਯਤਮਃ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ।
ਵਾਰ੍ਤਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਃ ਕਦਰ੍ਯਃ ਤੁ ਕਾਮੀ ਲੁਬ੍ਧਃ ਅਤਿਕੋਪਨਃ ॥ 6॥

ਜ੍ਞਾਤਯਃ ਅਤਿਥਯਃ ਤਸ੍ਯ ਵਾਙ੍ਮਾਤ੍ਰੇਣ ਅਪਿ ਨ ਅਰ੍ਚਿਤਾਃ ।
ਸ਼ੂਨ੍ਯ ਅਵਸਥਃ ਆਤ੍ਮਾ ਅਪਿ ਕਾਲੇ ਕਾਮੈਃ ਅਨਰ੍ਚਿਤਃ ॥ 7॥

ਦੁਃਸ਼ੀਲਸ੍ਯ ਕਦਰ੍ਯਸ੍ਯ ਦ੍ਰੁਹ੍ਯਂਤੇ ਪੁਤ੍ਰਬਾਂਧਵਾਃ ।
ਦਾਰਾ ਦੁਹਿਤਰਃ ਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾਃ ਵਿਸ਼ਣ੍ਣਾਃ ਨ ਆਚਰਨ੍ ਪ੍ਰਿਯਮ੍ ॥ 8॥

ਤਸ੍ਯ ਏਵਂ ਯਕ੍ਸ਼ਵਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਚ੍ਯੁਤਸ੍ਯ ਉਭਯਲੋਕਤਃ ।
ਧਰ੍ਮਕਾਮਵਿਹੀਨਸ੍ਯ ਚੁਕ੍ਰੁਧੁਃ ਪਂਚਭਾਗਿਨਃ ॥ 9॥

ਤਤ੍ ਅਵਧ੍ਯਾਨ ਵਿਸ੍ਰਸ੍ਤ ਪੁਣ੍ਯ ਸ੍ਕਂਧਸ੍ਯ ਭੂਰਿਦ ।
ਅਰ੍ਥਃ ਅਪਿ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ ਨਿਧਨਂ ਬਹੁ ਆਯਾਸ ਪਰਿਸ਼੍ਰਮਃ ॥ 10॥

ਜ੍ਞਾਤਯਃ ਜਗ੍ਰੁਰੁਇਹੁਃ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਅਸ੍ਯਵਃ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਦੈਵਤਃ ਕਾਲਤਃ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮਬਂਧੋਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਪਾਰ੍ਥਿਵਾਤ੍ ॥ 11॥

ਸਃ ਏਵਂ ਦ੍ਰਵਿਣੇ ਨਸ਼੍ਟੇ ਧਰ੍ਮਕਾਮਵਿਵਰ੍ਜਿਤਃ ।
ਉਪੇਕ੍ਸ਼ਿਤਃ ਚ ਸ੍ਵਜਨੈਃ ਚਿਂਤਾਂ ਆਪ ਦੁਰਤ੍ਯਯਾਮ੍ ॥ 12॥

ਤਸ੍ਯ ਏਵਂ ਧ੍ਯਾਯਤਃ ਦੀਰ੍ਘਂ ਨਸ਼੍ਟਰਾਯਃ ਤਪਸ੍ਵਿਨਃ ।
ਖਿਦ੍ਯਤਃ ਬਾਸ਼੍ਪਕਂਠਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵੇਦਃ ਸੁਮਹਾਨ੍ ਅਭੂਤ੍ ॥ 13॥

ਸਃ ਚ ਆਹ ਇਦਂ ਅਹੋ ਕਸ਼੍ਟਂ ਵ੍ਰੁਰੁਇਥਾ ਆਤ੍ਮਾ ਮੇ ਅਨੁਤਾਪਿਤਃ ।
ਨ ਧਰ੍ਮਾਯ ਨ ਕਾਮਾਯ ਯਸ੍ਯ ਅਰ੍ਥ ਆਯਾਸਃ ਈਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ॥ 14॥

ਪ੍ਰਾਯੇਣ ਅਰ੍ਥਾਃ ਕਦਰ੍ਯਾਣਾਂ ਨ ਸੁਖਾਯ ਕਦਾਚਨ ।
ਇਹ ਚ ਆਤ੍ਮੋਪਤਾਪਾਯ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਸ੍ਯ ਨਰਕਾਯ ਚ ॥ 15॥

ਯਸ਼ਃ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨਾਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਂ ਸ਼੍ਲਾਘ੍ਯਾਃ ਯੇ ਗੁਣਿਨਾਂ ਗੁਣਾਃ ।
ਲੋਭਃ ਸ੍ਵਲ੍ਪਃ ਅਪਿ ਤਾਨ੍ ਹਂਤਿ ਸ਼੍ਵਿਤ੍ਰਃ ਰੂਪਂ ਇਵ ਇਪ੍ਸਿਤਮ੍ ॥ 16॥

ਅਰ੍ਥਸ੍ਯ ਸਾਧਨੇ ਸਿਦ੍ਧਃ ਉਤ੍ਕਰ੍ਸ਼ੇ ਰਕ੍ਸ਼ਣੇ ਵ੍ਯਯੇ ।
ਨਾਸ਼ ਉਪਭੋਗਃ ਆਯਾਸਃ ਤ੍ਰਾਸਃ ਚਿਂਤਾ ਭ੍ਰਮਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍ ॥ 17॥

ਸ੍ਤੇਯਂ ਹਿਂਸਾ ਅਨ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਦਂਭਃ ਕਾਮਃ ਕ੍ਰੋਧਃ ਸ੍ਮਯਃ ਮਦਃ ।
ਭੇਦਃ ਵੈਰਂ ਅਵਿਸ਼੍ਵਾਸਃ ਸਂਸ੍ਪਰ੍ਧਾ ਵ੍ਯਸਨਾਨਿ ਚ ॥ 18॥

ਏਤੇ ਪਂਚਦਸ਼ਾਨ੍ ਅਰ੍ਥਾਃ ਹਿ ਅਰ੍ਥਮੂਲਾਃ ਮਤਾਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍ ।
ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਅਨਰ੍ਥਂ ਅਰ੍ਥਾਖ੍ਯਂ ਸ਼੍ਰੇਯਃ ਅਰ੍ਥੀ ਦੂਰਤਃ ਤ੍ਯਜੇਤ੍ ॥ 19॥

ਭਿਦ੍ਯਂਤੇ ਭ੍ਰਾਤਰਃ ਦਾਰਾਃ ਪਿਤਰਃ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦਃ ਤਥਾ ।
ਏਕਾਸ੍ਨਿਗ੍ਧਾਃ ਕਾਕਿਣਿਨਾ ਸਦ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵੇ ਅਰਯਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ॥ 20॥

ਅਰ੍ਥੇਨ ਅਲ੍ਪੀਯਸਾ ਹਿ ਏਤੇ ਸਂਰਬ੍ਧਾ ਦੀਪ੍ਤਂ ਅਨ੍ਯਵਃ ।
ਤ੍ਯਜਂਤਿ ਆਸ਼ੁ ਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਧਃ ਘ੍ਨਂਤਿ ਸਹਸਾ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਸੌਹ੍ਰੁਰੁਇਦਮ੍ ॥

21॥

ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਜਨ੍ਮ ਅਮਰਪ੍ਰਾਰ੍ਥ੍ਯਂ ਮਾਨੁਸ਼੍ਯਂ ਤਤ੍ ਦ੍ਵਿਜ ਅਗ੍ਰ੍ਯਤਾਮ੍ ।
ਤਤ੍ ਅਨਾਦ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਯੇ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਂ ਘ੍ਨਂਤਿ ਯਾਂਤਿ ਅਸ਼ੁਭਾਂ ਗਤਿਮ੍ ॥

22॥

ਸ੍ਵਰ੍ਗ ਅਪਵਰ੍ਗਯੋਃ ਦ੍ਵਾਰਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਲੋਕਂ ਇਮਂ ਪੁਮਾਨ੍ ।
ਦ੍ਰਵਿਣੇ ਕਃ ਅਨੂਸ਼ਜ੍ਜੇਤ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਅਨਰ੍ਥਸ੍ਯ ਧਾਮਨਿ ॥ 23॥

ਦੇਵਰ੍ਸ਼ਿ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇ ਭੂਤਾਨਿ ਜ੍ਞਾਤੀਨ੍ ਬਂਧੂਨ੍ ਚ ਭਾਗਿਨਃ ।
ਅਸਂਵਿਭਜ੍ਯ ਚ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਯਕ੍ਸ਼ਵਿਤ੍ਤਃ ਪਤਤਿ ਅਧਃ ॥ 24॥

ਵ੍ਯਰ੍ਥਯਾ ਅਰ੍ਥੇਹਯਾ ਵਿਤ੍ਤਂ ਪ੍ਰਮਤ੍ਤਸ੍ਯ ਵਯਃ ਬਲਮ੍ ।
ਕੁਸ਼ਲਾਃ ਯੇਨ ਸਿਧ੍ਯਂਤਿ ਜਰਠਃ ਕਿਂ ਨੁ ਸਾਧਯੇ ॥ 25॥

ਕਸ੍ਮਾਤ੍ ਸਂਕ੍ਲਿਸ਼੍ਯਤੇ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਵ੍ਯਰ੍ਥਯਾ ਅਰ੍ਥੇਹਯਾ ਅਸਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ।
ਕਸ੍ਯਚਿਤ੍ ਮਾਯਯਾ ਨੂਨਂ ਲੋਕਃ ਅਯਂ ਸੁਵਿਮੋਹਿਤਃ ॥ 26॥

ਕਿਂ ਧਨੈਃ ਧਨਦੈਃ ਵਾ ਕਿਂ ਕਾਮੈਃ ਵਾ ਕਾਮਦੈਃ ਉਤ ।
ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਨਾ ਗ੍ਰਸ੍ਯਮਾਨਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਵਾ ਉਤ ਜਨ੍ਮਦੈਃ ॥ 27॥

ਨੂਨਂ ਮੇ ਭਗਵਾਨ੍ ਤੁਸ਼੍ਟਃ ਸਰ੍ਵਦੇਵਮਯਃ ਹਰਿਃ ।
ਯੇਨ ਨੀਤਃ ਦਸ਼ਾਂ ਏਤਾਂ ਨਿਰ੍ਵੇਦਃ ਚ ਆਤ੍ਮਨਃ ਪ੍ਲਵਃ ॥ 28॥

ਸਃ ਅਹਂ ਕਲੌ ਅਸ਼ੇਸ਼ੇਣ ਸ਼ੋਸ਼ਯਿਹ੍ਹ੍ਯੇ ਅਂਗਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ।
ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ ਅਖਿਲਸ੍ਵਾਰ੍ਥੇ ਯਦਿ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਸਿਦ੍ਧਃ ਆਤ੍ਮਨਿ ॥ 29॥

ਤਤ੍ਰ ਮਾਂ ਅਨੁਮੋਦੇਰਨ੍ ਦੇਵਾਃ ਤ੍ਰਿਭੁਵਨੇਸ਼੍ਵਰਾਃ ।
ਮੁਹੂਰ੍ਤੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਖਟ੍ਵਾਂਗਃ ਸਮਸਾਧਯਤ੍ ॥ 30॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਇਤਿ ਅਭਿਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਮਨਸਾ ਹਿ ਆਵਂਤ੍ਯਃ ਦ੍ਵਿਜਸਤ੍ਤਮਃ ।
ਉਨ੍ਮੁਚ੍ਯ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਗ੍ਰਂਥੀਨ੍ ਸ਼ਾਂਤਃ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਃ ਅਭੂਤ੍ ਮੁਨਿਃ ॥ 31॥

ਸਃ ਚਚਾਰ ਮਹੀਂ ਏਤਾਂ ਸਂਯਤ ਆਤ੍ਮੇਂਦ੍ਰਿਯ ਅਨਿਲਃ ।
ਭਿਕ੍ਸ਼ਾਰ੍ਥਂ ਨਗਰ ਗ੍ਰਾਮਾਨ੍ ਅਸਂਗਃ ਅਲਕ੍ਸ਼ਿਤਃ ਅਵਿਸ਼ਤ੍ ॥ 32॥

ਤਂ ਵੈ ਪ੍ਰਵਯਸਂ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਂ ਅਵਧੂਤਂ ਅਸਜ੍ਜਨਾਃ ।
ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਪਰ੍ਯਭਵਨ੍ ਭਦ੍ਰਃ ਬਹ੍ਵੀਭਿਃ ਪਰਿਭੂਤਿਭਿਃ ॥ 33॥

ਕੇਚਿਤ੍ ਤ੍ਰਿਵੇਣੁਂ ਜਗ੍ਰੁਰੁਇਹੁਃ ਏਕੇ ਪਾਤ੍ਰਂ ਕਮਂਡਲੁਮ੍ ।
ਪੀਠਂ ਚ ਏਕੇ ਅਕ੍ਸ਼ਸੂਤ੍ਰਂ ਚ ਕਂਥਾਂ ਚੀਰਾਣਿ ਕੇਚਨ ॥ 34॥

ਪ੍ਰਦਾਯ ਚ ਪੁਨਃ ਤਾਨਿ ਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾਨਿ ਆਦਦੁਃ ਮੁਨੇਃ ।
ਅਨ੍ਨਂ ਚ ਭੈਕ੍ਸ਼੍ਯਸਂਪਨ੍ਨਂ ਭੁਂਜਾਨਸ੍ਯ ਸਰਿਤ੍ ਤਟੇ ॥ 35॥

ਮੂਤ੍ਰਯਂਤਿ ਚ ਪਾਪਿਸ਼੍ਠਾਃ ਸ਼੍ਠੀਵਂਤਿ ਅਸ੍ਯ ਚ ਮੂਰ੍ਧਨਿ ।
ਯਤਵਾਚਂ ਵਾਚਯਂਤਿ ਤਾਡਯਂਤਿ ਨ ਵਕ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ ॥ 36॥

ਤਰ੍ਜਯਂਤਿ ਅਪਰੇ ਵਾਗ੍ਭਿਃ ਸ੍ਤੇਨਃ ਅਯਂ ਇਤਿ ਵਾਦਿਨਃ ।
ਬਧ੍ਨਂਤਿ ਰਜ੍ਜ੍ਵਾ ਤਂ ਕੇਚਿਤ੍ ਬਧ੍ਯਤਾਂ ਬਧ੍ਯਤਾਂ ਇਤਿ ॥ 37॥

ਕ੍ਸ਼ਿਪਂਤਿ ਏਕੇ ਅਵਜਾਨਂਤਃ ਏਸ਼ਃ ਧਰ੍ਮਧ੍ਵਜਃ ਸ਼ਠਃ ।
ਕ੍ਸ਼ੀਣਵਿਤ੍ਤਃ ਇਮਾਂ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਅਗ੍ਰਹੀਤ੍ ਸ੍ਵਜਨ ਉਜ੍ਝਿਤਃ ॥ 38॥

ਅਹੋ ਏਸ਼ਃ ਮਹਾਸਾਰਃ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਮਾਨ੍ ਗਿਰਿਃ ਆਡਿਵ ।
ਮੌਨੇਨ ਸਾਧਯਤਿ ਅਰ੍ਥਂ ਬਕਵਤ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢਨਿਸ਼੍ਚਯਃ ॥ 39॥

ਇਤਿ ਏਕੇ ਵਿਹਸਂਤਿ ਏਨਂ ਏਕੇ ਦੁਰ੍ਵਾਤਯਂਤਿ ਚ ।
ਤਂ ਬਬਂਧੁਃ ਨਿਰੁਰੁਧੁਃ ਯਥਾ ਕ੍ਰੀਡਨਕਂ ਦ੍ਵਿਜਮ੍ ॥ 40॥

ਏਵਂ ਸਃ ਭੌਤਿਕਂ ਦੁਃਖਂ ਦੈਵਿਕਂ ਦੈਹਿਕਂ ਚ ਯਤ੍ ।
ਭੋਕ੍ਤਵ੍ਯਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਦਿਸ਼੍ਟਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਂ ਅਬੁਧ੍ਯਤ ॥ 41॥

ਪਰਿਭੂਤਃ ਇਮਾਂ ਗਾਥਾਂ ਅਗਾਯਤ ਨਰਾਧਮੈਃ ।
ਪਾਤਯਦ੍ਭਿਃ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਸ੍ਥਃ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਆਸ੍ਥਾਯ ਸਾਤ੍ਵਿਕੀਮ੍ ॥ 42॥

ਦ੍ਵਿਜਃ ਉਵਾਚ ।
ਨ ਅਯਂ ਜਨਃ ਮੇ ਸੁਖਦੁਃਖਹੇਤੁਃ
ਨ ਦੇਵਤਾਤ੍ਮਾ ਗ੍ਰਹਕਰ੍ਮਕਾਲਾਃ ।
ਮਨਃ ਪਰਂ ਕਾਰਣਂ ਆਮਨਂਤਿ
ਸਂਸਾਰਚਕ੍ਰਂ ਪਰਿਵਰ੍ਤਯੇਤ੍ ਯਤ੍ ॥ 43॥

ਮਨਃ ਗੁਣਾਨ੍ ਵੈ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤੇ ਬਲੀਯਃ
ਤਤਃ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾਨਿ ।
ਸ਼ੁਕ੍ਲਾਨਿ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਾਨਿ ਅਥ ਲੋਹਿਤਾਨਿ
ਤੇਭ੍ਯਃ ਸਵਰ੍ਣਾਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਭਵਂਤਿ ॥ 44॥

ਅਨੀਹਃ ਆਤ੍ਮਾ ਮਨਸਾ ਸਮੀਹਤਾ
ਹਿਰਣ੍ਮਯਃ ਮਤ੍ਸਖਃ ਉਦ੍ਵਿਚਸ਼੍ਟੇ ।
ਮਨਃ ਸ੍ਵਲਿਂਗਂ ਪਰਿਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯ ਕਾਮਾਨ੍
ਜੁਸ਼ਨ੍ ਨਿਬਦ੍ਧਃ ਗੁਣਸਂਗਤਃ ਅਸੌ ॥ 45॥

ਦਾਨਂ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਃ ਨਿਯਮਃ ਯਮਃ ਚ
ਸ਼੍ਰੁਤਂ ਚ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਚ ਸਦ੍ਵ੍ਰਤਾਨਿ ।
ਸਰ੍ਵੇ ਮਨੋਨਿਗ੍ਰਹਲਕ੍ਸ਼ਣਾਂਤਾਃ
ਪਰਃ ਹਿ ਯੋਗਃ ਮਨਸਃ ਸਮਾਧਿ ॥ 46॥

ਸਮਾਹਿਤਂ ਯਸ੍ਯ ਮਨਃ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਮ੍
ਦਾਨਾਦਿਭਿਃ ਕਿਂ ਵਦ ਤਸ੍ਯ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਮ੍ ।
ਅਸਂਯਤਂ ਯਸ੍ਯ ਮਨਃ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤ੍
ਦਾਨਾਦਿਭਿਃ ਚੇਤ੍ ਅਪਰਂ ਕਿਮੇਭਿਃ ॥ 47॥

ਮਨੋਵਸ਼ੇ ਅਨ੍ਯੇ ਹਿ ਅਭਵਨ੍ ਸ੍ਮ ਦੇਵਾਃ
ਮਨਃ ਚ ਨ ਅਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵਸ਼ਂ ਸਮੇਤਿ ।
ਭੀਸ਼੍ਮਃ ਹਿ ਦੇਵਃ ਸਹਸਃ ਸਹੀਯਾਨ੍
ਯੁਂਜ੍ਯਾਤ੍ ਵਸ਼ੇ ਤਂ ਸਃ ਹਿ ਦੇਵਦੇਵਃ ॥ 48॥

ਤਂ ਦੁਰ੍ਜਯਂ ਸ਼ਤ੍ਰੁਂ ਅਸਹ੍ਯਵੇਗਂ
ਮਰੁਂਤੁਦਂ ਤਤ੍ ਨ ਵਿਜਿਤ੍ਯ ਕੇਚਿਤ੍ ।
ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਅਸਤ੍ ਵਿਗ੍ਰਹਂ ਅਤ੍ਰ ਮਰ੍ਤ੍ਯੈਃ
ਮਿਤ੍ਰਾਣਿ ਉਦਾਸੀਨ ਰਿਪੂਨ੍ ਵਿਮੂਢਾਃ ॥ 49॥

ਦੇਹਂ ਮਨੋਮਾਤ੍ਰਂ ਇਮਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੀਤ੍ਵਾ
ਮਮ ਅਹਂ ਇਤਿ ਅਂਧ ਧਿਯਃ ਮਨੁਸ਼੍ਯਾਃ ।
ਏਸ਼ਃ ਅਹਂ ਅਨ੍ਯਃ ਅਯਂ ਇਤਿ ਭ੍ਰਮੇਣ
ਦੁਰਂਤਪਾਰੇ ਤਮਸਿ ਭ੍ਰਮਂਤਿ ॥ 50॥

ਜਨਃ ਤੁ ਹੇਤੁਃ ਸੁਖਦੁਃਖਯੋਃ ਚੇਤ੍
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਚ ਅਤ੍ਰ ਹ ਭੌਮਯੋਃ ਤਤ੍ ।
ਜਿਹ੍ਵਾਂ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ਸਂਦਸ਼ਤਿ ਸ੍ਵਦਦ੍ਭਿਃ
ਤਤ੍ ਵੇਦਨਾਯਾਂ ਕਤਮਾਯ ਕੁਪ੍ਯੇਤ੍ ॥ 51॥

ਦੁਃਖਸ੍ਯ ਹੇਤੁਃ ਯਦਿ ਦੇਵਤਾਃ ਤੁ
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਤਤ੍ਰ ਵਿਕਾਰਯੋਃ ਤਤ੍ ।
ਯਤ੍ ਅਂਗਂ ਅਂਗੇਨ ਨਿਹਨ੍ਯਤੇ ਕ੍ਵਚਿਤ੍
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯੇਤ ਕਸ੍ਮੈ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਸ੍ਵਦੇਹੇ ॥ 52॥

ਆਤ੍ਮਾ ਯਦਿ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਸੁਖਦੁਃਖਹੇਤੁਃ
ਕਿਂ ਅਨ੍ਯਤਃ ਤਤ੍ਰ ਨਿਜਸ੍ਵਭਾਵਃ ।
ਨ ਹਿ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਯਦਿ ਤਤ੍ ਮ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ ਸ੍ਯਾਤ੍
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯੇਤ ਕਸ੍ਮਾਤ੍ ਨ ਸੁਖਂ ਨ ਦੁਃਖਮ੍ ॥ 53॥

ਗ੍ਰਹਾਃ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਖਦੁਃਖਯੋਃ ਚੇਤ੍
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਜਸ੍ਯ ਜਨਸ੍ਯ ਤੇ ਵੈ ।
ਗ੍ਰਹੈਃ ਗ੍ਰਹਸ੍ਯ ਏਵ ਵਦਂਤਿ ਪੀਡਾਮ੍
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯੇਤ ਕਸ੍ਮੈ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਤਤਃ ਅਨ੍ਯਃ ॥ 54॥

ਕਰ੍ਮਾਃ ਤੁ ਹੇਤੁਃ ਸੁਖਦੁਃਖਯੋਃ ਚੇਤ੍
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਤਤ੍ ਹਿ ਜਡਾਜਡਤ੍ਵੇ ।
ਦੇਹਃ ਤੁ ਅਚਿਤ੍ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਅਯਂ ਸੁਪਰ੍ਣਃ
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯੇਤ ਕਸ੍ਮੈ ਨ ਹਿ ਕਰ੍ਮਮੂਲਮ੍ ॥ 55॥

ਕਾਲਃ ਤੁ ਹੇਤੁਃ ਸੁਖਦੁਃਖਯੋਃ ਚੇਤ੍
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ ਆਤ੍ਮਕਃ ਅਸੌ ।
ਨ ਅਗ੍ਨੇਃ ਹਿ ਤਾਪਃ ਨ ਹਿਮਸ੍ਯ ਤਤ੍ ਸ੍ਯਾਤ੍
ਕ੍ਰੁਧ੍ਯੇਤ ਕਸ੍ਮੈ ਨ ਪਰਸ੍ਯ ਦ੍ਵਂਦ੍ਵਮ੍ ॥ 56॥

ਨ ਕੇਨਚਿਤ੍ ਕ੍ਵ ਅਪਿ ਕਥਂਚਨ ਅਸ੍ਯ
ਦ੍ਵਂਦ੍ਵ ਉਪਰਾਗਃ ਪਰਤਃ ਪਰਸ੍ਯ ।
ਯਥਾਹਮਃ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਰੂਪਿਣਃ ਸ੍ਯਾਤ੍
ਏਵਂ ਪ੍ਰਬੁਦ੍ਧਃ ਨ ਬਿਭੇਤਿ ਭੂਤੈਃ ॥ 57॥

ਏਤਾਂ ਸਃ ਆਸ੍ਥਾਯ ਪਰਾਤ੍ਮਨਿਸ਼੍ਠਾਮ੍
ਅਧ੍ਯਾਸਿਤਾਂ ਪੂਰ੍ਵਤਮੈਃ ਮਹਰ੍ਸ਼ਿਭਿਃ ।
ਅਹਂ ਤਰਿਸ਼੍ਯਾਮਿ ਦੁਰਂਤਪਾਰਮ੍
ਤਮਃ ਮੁਕੁਂਦ ਅਂਘ੍ਰਿਨਿਸ਼ੇਵਯਾ ਏਵ ॥ 58॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਨਿਰ੍ਵਿਦ੍ਯ ਨਸ਼੍ਟਦ੍ਰਵਿਣਃ ਗਤਕ੍ਲਮਃ
ਪ੍ਰਵ੍ਰਜ੍ਯ ਗਾਂ ਪਰ੍ਯਟਮਾਨਃ ਇਤ੍ਥਮ੍ ।
ਨਿਰਾਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਅਸਦ੍ਭਿਃ ਅਪਿ ਸ੍ਵਧਰ੍ਮਾਤ੍
ਅਕਂਪਿਤਃ ਅਮੁਂ ਮੁਨਿਃ ਆਹ ਗਾਥਾਮ੍ ॥ 59॥

ਸੁਖਦੁਃਖਪ੍ਰਦਃ ਨ ਅਨ੍ਯਃ ਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯ ਆਤ੍ਮਵਿਭ੍ਰਮਃ ।
ਮਿਤ੍ਰ ਉਦਾਸੀਨਰਿਪਵਃ ਸਂਸਾਰਃ ਤਮਸਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 60॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਨਾ ਤਾਤ ਨਿਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਣ ਮਨੋ ਧਿਯਾ ।
ਮਯਿ ਆਵੇਸ਼ਿਤਯਾ ਯੁਕ੍ਤਃ ਏਤਾਵਾਨ੍ ਯੋਗਸਂਗ੍ਰਹਃ ॥ 61॥

ਯਃ ਏਤਾਂ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਣਾ ਗੀਤਾਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਸ਼੍ਠਾਂ ਸਮਾਹਿਤਃ ।
ਧਾਰਯਨ੍ ਸ਼੍ਰਾਵਯਨ੍ ਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਨ੍ ਦ੍ਵਂਦ੍ਵੈਃ ਨ ਏਵ ਅਭਿਭੂਯਤੇ ॥ 62॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਬਿਕ੍ਸ਼ੁਗੀਤਨਿਰੂਪਣਂ ਨਾਮ ਤ੍ਰਯੋਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 23॥

ਅਥ ਚਤੁਰ੍ਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਅਥ ਤੇ ਸਂਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼੍ਯਾਮਿ ਸਾਂਖ੍ਯਂ ਪੂਰ੍ਵੈਃ ਵਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਮ੍ ।
ਯਤ੍ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਪੁਮਾਨ੍ ਸਦ੍ਯਃ ਜਹ੍ਯਾਤ੍ ਵੈਕਲ੍ਪਿਕਂ ਭ੍ਰਮਮ੍ ॥ 1॥

ਆਸੀਤ੍ ਜ੍ਞਾਨਂ ਅਥਃ ਹਿ ਅਰ੍ਥਃ ਏਕਂ ਏਵ ਅਵਿਕਲ੍ਪਿਤਮ੍ ।
ਯਦਾ ਵਿਵੇਕਨਿਪੁਣਾਃ ਆਦੌ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਯੁਗੇ ਅਯੁਗੇ ॥ 2॥

ਤਤ੍ ਮਾਯਾਫਲਰੂਪੇਣ ਕੇਵਲਂ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪਿਤਮ੍ ।
ਵਾਙ੍ਮਨਃ ਅਗੋਚਰਂ ਸਤ੍ਯਂ ਦ੍ਵਿਧਾ ਸਮਭਵਤ੍ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਤ੍ ॥ 3॥

ਤਯੋਃ ਏਕਤਰਃ ਹਿ ਅਰ੍ਥਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਸੋਭਯਾਤ੍ਮਿਕਾ ।
ਜ੍ਞਾਨਂ ਤੁ ਅਨ੍ਯਤਰਃ ਭਾਵਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਸਃ ਅਭਿਧੀਯਤੇ ॥ 4॥

ਤਮਃ ਰਜਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਇਤਿ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਃ ਅਭਵਨ੍ ਗੁਣਾਃ ।
ਮਯਾ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼ੋਭ੍ਯਮਾਣਾਯਾਃ ਪੁਰੁਸ਼ ਅਨੁਮਤੇਨ ਚ ॥ 5॥

ਤੇਭ੍ਯਃ ਸਮਭਵਤ੍ ਸੂਤ੍ਰਂ ਮਹਾਨ੍ ਸੂਤ੍ਰੇਣ ਸਂਯੁਤਃ ।
ਤਤਃ ਵਿਕੁਰ੍ਵਤਃ ਜਾਤਃ ਯਃ ਅਹਂਕਾਰਃ ਵਿਮੋਹਨਃ ॥ 6॥

ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਤੈਜਸਃ ਚ ਤਾਮਸਃ ਚ ਇਤਿ ਅਹਂ ਤ੍ਰਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ।
ਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਮਨਸਾਂ ਕਾਰਣਂ ਚਿਤ੍ ਅਚਿਤ੍ ਮਯਃ ॥ 7॥

ਅਰ੍ਥਃ ਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰਿਕਾਤ੍ ਜਜ੍ਞੇ ਤਾਮਸਾਤ੍ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਚ ।
ਤੈਜਸਾਤ੍ ਦੇਵਤਾਃ ਆਸਨ੍ ਏਕਾਦਸ਼ ਚ ਵੈਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਤ੍ ॥ 8॥

ਮਯਾ ਸਂਚੋਦਿਤਾਃ ਭਾਵਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਸਂਹਤਿ ਅਕਾਰਿਣਃ ।
ਅਂਡਂ ਉਤ੍ਪਾਦਯਾਮਾਸੁਃ ਮਮ ਆਯਤਨਂ ਉਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ 9॥

ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਅਹਂ ਸਮਭਵਂ ਅਂਡੇ ਸਲਿਲਸਂਸ੍ਥਿਤੌ ।
ਮਮ ਨਾਭ੍ਯਾਂ ਅਭੂਤ੍ ਪਦ੍ਮਂ ਵਿਸ਼੍ਵਾਖ੍ਯਂ ਤਤ੍ਰ ਚ ਆਤ੍ਮਭੂਃ ॥

10॥

ਸਃ ਅਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤ੍ ਤਪਸਾ ਯੁਕ੍ਤਃ ਰਜਸਾ ਮਤ੍ ਅਨੁਗ੍ਰਹਾਤ੍ ।
ਲੋਕਾਨ੍ ਸਪਾਲਾਨ੍ ਵਿਸ਼੍ਵਾਤ੍ਮਾ ਭੂਃ ਭੁਵਃ ਸ੍ਵਃ ਇਤਿ ਤ੍ਰਿਧਾ ॥ 11॥

ਦੇਵਾਨਾਂ ਓਕਃ ਆਸੀਤ੍ ਸ੍ਵਃ ਭੂਤਾਨਾਂ ਚ ਭੁਵਃ ਪਦਮ੍ ।
ਮਰ੍ਤ੍ਯ ਆਦੀਨਾਂ ਚ ਭੂਃ ਲੋਕਃ ਸਿਦ੍ਧਾਨਾਂ ਤ੍ਰਿਤਯਾਤ੍ ਪਰਮ੍ ॥

12॥

ਅਧਃ ਅਸੁਰਾਣਾਂ ਨਾਗਾਨਾਂ ਭੂਮੇਃ ਓਕਃ ਅਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤ੍ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਤ੍ਰਿਲੋਕ੍ਯਾਂ ਗਤਯਃ ਸਰ੍ਵਾਃ ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਤ੍ਰਿਗੁਣ ਆਤ੍ਮਨਾਮ੍ ॥ 13॥

ਯੋਗਸ੍ਯ ਤਪਸਃ ਚ ਏਵ ਨ੍ਯਾਸਸ੍ਯ ਗਤਯਃ ਅਮਲਾਃ ।
ਮਹਃ ਜਨਃ ਤਪਃ ਸਤ੍ਯਂ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਸ੍ਯ ਮਦ੍ਗਤਿਃ ॥ 14॥

ਮਯਾ ਕਾਲਾਤ੍ਮਨਾ ਧਾਤ੍ਰਾ ਕਰ੍ਮਯੁਕ੍ਤਂ ਇਦਂ ਜਗਤ੍ ।
ਗੁਣਪ੍ਰਵਾਹਃ ਏਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਉਨ੍ਮਜ੍ਜਤਿ ਨਿਮਜ੍ਜਤਿ ॥ 15॥

ਅਣੁਃ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਃ ਸ੍ਥੂਲਃ ਯਃ ਯਃ ਭਾਵਃ ਪ੍ਰਸਿਧ੍ਯਤਿ ।
ਸਰ੍ਵਃ ਅਪਿ ਉਭਯਸਂਯੁਕ੍ਤਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾ ਪੁਰੁਸ਼ੇਣ ਚ ॥ 16॥

ਯਃ ਤੁ ਯਸ੍ਯ ਆਦਿਃ ਅਂਤਃ ਚ ਸਃ ਵੈ ਮਧ੍ਯਂ ਚ ਤਸ੍ਯ ਸਨ੍ ।
ਵਿਕਾਰਃ ਵ੍ਯਵਹਾਰਾਰ੍ਥਃ ਯਥਾ ਤੈਜਸ ਪਾਰ੍ਥਿਵਾਃ ॥ 17॥

ਯਤ੍ ਉਪਾਦਾਯ ਪੂਰ੍ਵਃ ਤੁ ਭਾਵਃ ਵਿਕੁਰੁਤੇ ਅਪਰਮ੍ ।
ਆਦਿਃ ਅਂਤਃ ਯਦਾ ਯਸ੍ਯ ਤਤ੍ ਸਤ੍ਯਂ ਅਭਿਧੀਯਤੇ ॥ 18॥

ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਹਿ ਅਸ੍ਯ ਉਪਾਦਾਨਂ ਆਧਾਰਃ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਪਰਃ ।
ਸਤਃ ਅਭਿਵ੍ਯਂਜਕਃ ਕਾਲਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਤਤ੍ ਤ੍ਰਿਤਯਂ ਤੁ ਅਹਮ੍ ॥ 19॥

ਸਰ੍ਗਃ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੇ ਤਾਵਤ੍ ਪੌਰ੍ਵ ਅਪਰ੍ਯੇਣ ਨਿਤ੍ਯਸ਼ਃ ।
ਮਹਾਨ੍ ਗੁਣਵਿਸਰ੍ਗ ਅਰ੍ਥਃ ਸ੍ਥਿਤਿ ਅਂਤਃ ਯਾਵਤ੍ ਈਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ ॥ 20॥

ਵਿਰਾਟ੍ ਮਯਾ ਆਸਾਦ੍ਯਮਾਨਃ ਲੋਕਕਲ੍ਪਵਿਕਲ੍ਪਕਃ ।
ਪਂਚਤ੍ਵਾਯ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ਭੁਵਨੈਃ ਸਹ ॥ 21॥

ਅਨ੍ਨੇ ਪ੍ਰਲੀਯਤੇ ਮਰ੍ਤ੍ਯਂ ਅਨ੍ਨਂ ਧਾਨਾਸੁ ਲੀਯਤੇ ।
ਧਾਨਾਃ ਭੂਮੌ ਪ੍ਰਲੀਯਂਤੇ ਭੂਮਿਃ ਗਂਧੇ ਪ੍ਰਲੀਯਤੇ ॥ 22॥

ਅਪ੍ਸੁ ਪ੍ਰਲੀਯਂਤੇ ਗਂਧਃ ਆਪਃ ਚ ਸ੍ਵਗੁਣੇ ਰਸੇ ।
ਲੀਯਤੇ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼ਿ ਰਸਃ ਜ੍ਯੋਤੀ ਰੂਪੇ ਪ੍ਰਲੀਯਤੇ ॥ 23॥

ਰੂਪਂ ਵਾਯੌ ਸਃ ਚ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ੇ ਲੀਯਤੇ ਸਃ ਅਪਿ ਚ ਅਂਬਰੇ ।
ਅਂਬਰਂ ਸ਼ਬ੍ਦਤਨ੍ਮਾਤ੍ਰਃ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਸ੍ਵਯੋਨਿਸ਼ੁ ॥ 24॥

ਯੋਨਿਃ ਵੈਕਾਰਿਕੇ ਸੌਮ੍ਯ ਲੀਯਤੇ ਮਨਸਿ ਈਸ਼੍ਵਰੇ ।
ਸ਼ਬ੍ਦਃ ਭੂਤਾਦਿਂ ਅਪਿ ਏਤਿ ਭੂਤਾਦਿਃ ਮਹਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ ॥ 25॥

ਸਃ ਲੀਯਤੇ ਮਹਾਨ੍ ਸ੍ਵੇਸ਼ੁ ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਗੁਣਵਤ੍ਤਮਃ ।
ਤੇ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤੇ ਸਂਪ੍ਰਲੀਯਂਤੇ ਤਤ੍ਕਲੇ ਲੀਯਤੇ ਅਵ੍ਯਯੇ ॥ 26॥

ਕਾਲਃ ਮਾਯਾਮਯੇ ਜੀਵੇ ਜੀਵਃ ਆਤ੍ਮਨਿ ਮਯਿ ਅਜੇ ।
ਆਤ੍ਮਾ ਕੇਵਲਃ ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਃ ਵਿਕਲ੍ਪ ਅਪਾਯ ਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ॥ 27॥

ਏਵਂ ਅਨ੍ਵੀਕ੍ਸ਼ਮਾਣਸ੍ਯ ਕਥਂ ਵੈਕਲ੍ਪਿਕਃ ਭ੍ਰਮਃ ।
ਮਨਸਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਤਿਸ਼੍ਠੇਤ ਵ੍ਯੋਮ੍ਨਿ ਇਵ ਅਰ੍ਕ ਉਦਯੇ ਤਮਃ ॥ 28॥

ਏਸ਼ਃ ਸਾਂਖ੍ਯਵਿਧਿਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਃ ਸਂਸ਼ਯਗ੍ਰਂਥਿਭੇਦਨਃ ।
ਪ੍ਰਤਿਲੋਮ ਅਨੁਲੋਮਾਭ੍ਯਾਂ ਪਰਾਵਰਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ ਮਯਾ ॥ 29॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਪੁਰੁਸ਼ਸਾਂਖ੍ਯਯੋਗੋ ਨਾਮ ਚਤੁਰ੍ਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 24॥

ਅਥ ਪਂਚਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨੁਵਾਚ ।
ਗੁਣਾਨਾਂ ਅਸਮਿਸ਼੍ਰਾਣਾਂ ਪੁਮਾਨ੍ਯੇਨ ਯਥਾ ਭਵੇਤ੍ ।
ਤਨ੍ਮੇ ਪੁਰੁਸ਼ਵਰ੍ਯ ਇਅਦਂ ਉਪਧਾਰਯ ਸ਼ਂਸਤਃ ॥ 1॥

ਸਮਃ ਦਮਃ ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ਾ ਈਕ੍ਸ਼ਾ ਤਪਃ ਸਤ੍ਯਂ ਦਯਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ।
ਤੁਸ਼੍ਟਿਃ ਤ੍ਯਾਗਃ ਅਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਹ੍ਰੀਃ ਦਯਾ ਆਦਿਃ ਸ੍ਵਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ॥ 2॥

ਕਾਮਃ ਈਹਾ ਮਦਃ ਤ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਾ ਸ੍ਤਂਭਃ ਆਸ਼ੀਃ ਭਿਦਾ ਸੁਖਮ੍ ।
ਮਦ ਉਤ੍ਸਾਹਃ ਯਸ਼ਃ ਪ੍ਰੀਤਿਃ ਹਾਸ੍ਯਂ ਵੀਰ੍ਯਂ ਬਲ ਉਦ੍ਯਮਃ ॥ 3॥

ਕ੍ਰੋਧਃ ਲੋਭਃ ਅਨ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਹਿਂਸਾ ਯਾਂਚਾ ਦਂਭਃ ਕ੍ਲਮਃ ਕਲਿਃ ।
ਸ਼ੋਕਮੋਹੌ ਵਿਸ਼ਾਦਾਰ੍ਤੀ ਨਿਦ੍ਰਾ ਆਸ਼ਾ ਭੀਃ ਅਨੁਦ੍ਯਮਃ ॥ 4॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਸ੍ਯ ਰਜਸਃ ਚ ਏਤਾਃ ਤਮਸਃ ਚ ਅਨੁਮੂਰ੍ਵਸ਼ਃ ।
ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਯਃ ਵਰ੍ਣਿਤਪ੍ਰਾਯਾਃ ਸਂਨਿਪਾਤਂ ਅਥਃ ਸ਼੍ਰੁਣੁ ॥ 5॥

ਸਂਨਿਪਾਤਃ ਤੁ ਅਹਂ ਇਤਿ ਮਮ ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਵ ਯਾ ਮਤਿਃ ।
ਵ੍ਯਵਹਾਰਃ ਸਂਨਿਪਾਤਃ ਮਨੋਮਾਤ੍ਰ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਸੁਭਿਃ ॥ 6॥

ਧਰ੍ਮੇ ਚ ਅਰ੍ਥੇ ਚ ਕਾਮੇ ਚ ਯਦਾ ਅਸੌ ਪਰਿਨਿਸ਼੍ਠਿਤਃ ।
ਗੁਣਾਨਾਂ ਸਂਨਿਕਰ੍ਸ਼ਃ ਅਯਂ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਃ ਅਤਿਧਨਾਵਹਃ ॥ 7॥

ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਲਕ੍ਸ਼ਣੇ ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਪੁਮਾਨ੍ ਯਃ ਹਿ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਸ਼੍ਰਮੇ ।
ਸ੍ਵਧਰ੍ਮੇ ਚ ਅਨੁਤਿਸ਼੍ਠੇਤ ਗੁਣਾਨਾਂ ਸਮਿਤਿਃ ਹਿ ਸਾ ॥ 8॥

ਪੁਰੁਸ਼ਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਸਂਯੁਕ੍ਤਂ ਅਨੁਮੀਯਾਤ੍ ਸ਼ਮ ਆਦਿਭਿਃ ।
ਕਾਮਾਦਿਭੀ ਰਜੋਯੁਕ੍ਤਂ ਕ੍ਰੋਧਾਦ੍ਯੈਃ ਤਮਸਾ ਯੁਤਮ੍ ॥ 9॥

ਯਦਾ ਭਜਤਿ ਮਾਂ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਨਿਰਪੇਕ੍ਸ਼ਃ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਃ ।
ਤਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ ਪੁਰੁਸ਼ਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਂ ਏਵ ਵਾ ॥ 10॥

ਯਦਾ ਆਸ਼ਿਸ਼ਃ ਆਸ਼ਾਸ੍ਯ ਮਾਂ ਭਜੇਤ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਭਿਃ ।
ਤਂ ਰਜਃਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਂ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ ਹਿਂਸਾਂ ਆਸ਼ਾਸ੍ਯ ਤਾਮਸਮ੍ ॥ 11॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਰਜਃ ਤਮਃ ਇਤਿ ਗੁਣਾਃ ਜੀਵਸ੍ਯ ਨ ਏਵ ਮੇ ।
ਚਿਤ੍ਤਜਾ ਯੈਃ ਤੁ ਭੂਤਾਨਾਂ ਸਜ੍ਜਮਾਨਃ ਨਿਬਧ੍ਯਤੇ ॥ 12॥

ਯਦੇਤਰੌ ਜਯੇਤ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਭਾਸ੍ਵਰਂ ਵਿਸ਼ਦਂ ਸ਼ਿਵਮ੍ ।
ਤਦਾ ਸੁਖੇਨ ਯੁਜ੍ਯੇਤ ਧਰ੍ਮਜ੍ਞਾਨ ਆਦਿਭਿਃ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 13॥

ਯਦਾ ਜਯੇਤ੍ ਤਮਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਰਜਃ ਸਂਗਂ ਭਿਦਾ ਚਲਮ੍ ।
ਤਦਾ ਦੁਃਖੇਨ ਯੁਜ੍ਯੇਤ ਕਰ੍ਮਣਾ ਯਸ਼ਸਾ ਸ਼੍ਰਿਯਾ ॥ 14॥

ਯਦਾ ਜਯੇਤ੍ ਰਜਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਤਮਃ ਮੂਢਃ ਲਯਂ ਜਡਮ੍ ।
ਯੁਜ੍ਯੇਤ ਸ਼ੋਕਮੋਹਾਭ੍ਯਾਂ ਨਿਦ੍ਰਯਾ ਹਿਂਸਯਾ ਆਸ਼ਯਾ ॥ 15॥

ਯਦਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪ੍ਰਸੀਦੇਤ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਚ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ।
ਦੇਹੇ ਅਭਯਂ ਮਨੋਸਂਗਂ ਤਤ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਮਤ੍ਪਦਮ੍ ॥ 16॥

ਵਿਕੁਰ੍ਵਨ੍ ਕ੍ਰਿਯਯਾ ਚ ਅਧੀਰ ਨਿਰ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਚ ਚੇਤਸਾਮ੍ ।
ਗਾਤ੍ਰਾਸ੍ਵਾਸ੍ਥ੍ਯਂ ਮਨਃ ਭ੍ਰਾਂਤਂ ਰਜਃ ਏਤੈਃ ਨਿਸ਼ਾਮਯ ॥ 17॥

ਸੀਦਤ੍ ਚਿਤ੍ਤਂ ਵਿਲੀਯੇਤ ਚੇਤਸਃ ਗ੍ਰਹਣੇ ਅਕ੍ਸ਼ਮਮ੍ ।
ਮਨਃ ਨਸ਼੍ਟਂ ਤਮਃ ਗ੍ਲਾਨਿਃ ਤਮਃ ਤਤ੍ ਉਪਧਾਰਯ ॥ 18॥

ਏਧਮਾਨੇ ਗੁਣੇ ਸਤ੍ਤ੍ਵੇ ਦੇਵਾਨਾਂ ਬਲਂ ਏਧਤੇ ।
ਅਸੁਰਾਣਾਂ ਚ ਰਜਸਿ ਤਮਸਿ ਉਦ੍ਧਵ ਰਕ੍ਸ਼ਸਾਮ੍ ॥ 19॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ ਜਗਰਣਂ ਵਿਦ੍ਯਾਤ੍ ਰਜਸਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨਂ ਆਦਿਸ਼ੇਤ੍ ।
ਪ੍ਰਸ੍ਵਾਪਂ ਤਮਸਾ ਜਂਤੋਃ ਤੁਰੀਯਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ੁ ਸਂਤਤਮ੍ ॥ 20॥

ਉਪਰ੍ਯੁਪਰਿ ਗਚ੍ਛਂਤਿ ਸਤ੍ਤ੍ਵੇਨ ਆਬ੍ਰਹ੍ਮਣਃ ਜਨਾਃ ।
ਤਮਸਾ ਅਧਃ ਅਧਃ ਆਮੁਖ੍ਯਾਤ੍ ਰਜਸਾ ਅਂਤਰਚਾਰਿਣਃ ॥ 21॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵੇ ਪ੍ਰਲੀਨਾਃ ਸ੍ਵਃ ਯਾਂਤਿ ਨਰਲੋਕਂ ਰਜੋਲਯਾਃ ।
ਤਮੋਲਯਾਃ ਤੁ ਨਿਰਯਂ ਯਾਂਤਿ ਮਾਂ ਏਵ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾਃ ॥ 22॥

ਮਦਰ੍ਪਣਂ ਨਿਸ਼੍ਫਲਂ ਵਾ ਸਾਤ੍ਵਿਕਂ ਨਿਜਕਰ੍ਮ ਤਤ੍ ।
ਰਾਜਸਂ ਫਲਸਂਕਲ੍ਪਂ ਹਿਂਸਾਪ੍ਰਾਯਾਦਿ ਤਾਮਸਮ੍ ॥ 23॥

ਕੈਵਲ੍ਯਂ ਸਾਤ੍ਵਿਕਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਰਜਃ ਵੈਕਲ੍ਪਿਕਂ ਚ ਯਤ੍ ।
ਪ੍ਰਾਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਤਾਮਸਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਮਨ੍ਨਿਸ਼੍ਠਂ ਨਿਰ੍ਗੁਣਂ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 24॥

ਵਨਂ ਤੁ ਸਾਤ੍ਵਿਕਃ ਵਾਸਃ ਗ੍ਰਾਮਃ ਰਾਜਸਃ ਉਚ੍ਯਤੇ ।
ਤਾਮਸਂ ਦ੍ਯੂਤਸਦਨਂ ਮਨ੍ਨਿਕੇਤਨਂ ਤੁ ਨਿਰ੍ਗੁਣਮ੍ ॥ 25॥

ਸਾਤ੍ਵਿਕਃ ਕਾਰਕਃ ਅਸਂਗੀ ਰਾਗਾਂਧਃ ਰਾਜਸਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਤਾਮਸਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਵਿਭ੍ਰਸ਼੍ਟਃ ਨਿਰ੍ਗੁਣਃ ਮਦਪਾਸ਼੍ਰਯਃ ॥ 26॥

ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਿਕੀ ਆਧ੍ਯਾਤ੍ਮਿਕੀ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰ੍ਮਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਤੁ ਰਾਜਸੀ ।
ਤਾਮਸ੍ਯਧਰ੍ਮੇ ਯਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਮਤ੍ਸੇਵਾਯਾਂ ਤੁ ਨਿਰ੍ਗੁਣਾ ॥ 27॥

ਪਥ੍ਯਂ ਪੂਤਂ ਅਨਾਯਃ ਤਂ ਆਹਾਰ੍ਯਂ ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਿਕਂ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਰਾਜਸਂ ਚ ਇਂਦ੍ਰਿਯਪ੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਤਾਮਸਂ ਚ ਆਰ੍ਤਿਦ ਅਸ਼ੁਚਿ ॥ 28॥

ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਿਕਂ ਸੁਖਂ ਆਤ੍ਮੋਤ੍ਥਂ ਵਿਸ਼ਯੋਤ੍ਥਂ ਤੁ ਰਾਜਸਮ੍ ।
ਤਾਮਸਂ ਮੋਹਦੈਨੋਤ੍ਥਂ ਨਿਰ੍ਗੁਣਂ ਮਦਪਾਸ਼੍ਰਯਮ੍ ॥ 29॥

ਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਦੇਸ਼ਃ ਫਲਂ ਕਾਲਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਕਰ੍ਮ ਚ ਕਾਰਕਾਃ ।
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਅਵਸ੍ਥਾ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਨਿਸ਼੍ਠਾ ਤ੍ਰੈਗੁਣ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਃ ਏਵ ਹਿ ॥

30॥

ਸਰ੍ਵੇ ਗੁਣਮਯਾਃ ਭਾਵਾਃ ਪੁਰੁਸ਼ ਅਵ੍ਯਕ੍ਤ ਧਿਸ਼੍ਠਿਤਾਃ ॥ 31॥

ਏਤਾਃ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਯਃ ਪੁਂਸਃ ਗੁਣਕਰ੍ਮਨਿਬਂਧਨਾਃ ।
ਯੇਨ ਇਮੇ ਨਿਰ੍ਜਿਤਾਃ ਸੌਮ੍ਯ ਗੁਣਾਃ ਜੀਵੇਨ ਚਿਤ੍ਤਜਾਃ ।
ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਮਨ੍ਨਿਸ਼੍ਠਃ ਮਦ੍ਭਾਵਾਯ ਪ੍ਰਪਦ੍ਯਤੇ ॥ 32॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਅਹਂ ਇਮਂ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਸਂਭਵਮ੍ ।
ਗੁਣਸਂਗਂ ਵਿਨਿਰ੍ਧੂਯ ਮਾਂ ਭਜਂਤੁ ਵਿਚਕ੍ਸ਼ਣਾਃ ॥ 33॥

ਨਿਃਸਂਗਃ ਮਾਂ ਭਜੇਤ੍ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਃ ਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਰਜਃ ਤਮਃ ਚ ਅਭਿਜਯੇਤ੍ ਸਤ੍ਤ੍ਵਸਂਸੇਵਯਾ ਮੁਨਿਃ ॥ 34॥

ਸਤ੍ਤ੍ਵਂ ਚ ਅਭਿਜਯੇਤ੍ ਯੁਕ੍ਤਃ ਨੈਰਪੇਕ੍ਸ਼੍ਯੇਣ ਸ਼ਾਂਤਧੀਃ ।
ਸਂਪਦ੍ਯਤੇ ਗੁਣੈਃ ਮੁਕ੍ਤਃ ਜੀਵਃ ਜੀਵਂ ਵਿਹਾਯ ਮਾਮ੍ ॥ 35॥

ਜੀਵਃ ਜੀਵਵਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਗੁਣੈਃ ਚ ਆਸ਼ਯਸਂਭਵੈਃ ।
ਮਯਾ ਏਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਾ ਪੂਰ੍ਣਃ ਨ ਬਹਿਃ ਨ ਅਂਤਰਃ ਚਰੇਤ੍ ॥ 36॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਗੁਣਨਿਰ੍ਗੁਣਨਿਰੂਪਣਂ ਨਾਮ ਪਂਚਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 25॥

ਅਥ ਸ਼ਡ੍ਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਮਤ੍ ਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਮਦ੍ਧਰ੍ਮਃ ਆਸ੍ਥਿਤਃ ।
ਆਨਂਦਂ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਂ ਸਮੁਪੈਤਿ ਮਾਮ੍ ॥1॥

ਗੁਣਮਯ੍ਯਾਃ ਜੀਵਯੋਨ੍ਯਾਃ ਵਿਮੁਕ੍ਤਃ ਜ੍ਞਾਨਨਿਸ਼੍ਠਯਾ ।
ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਮਾਯਾਮਾਤ੍ਰੇਸ਼ੁ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਮਾਨੇਸ਼ੁ ਅਵਸ੍ਤੁਤਃ ।
ਵਰ੍ਤਮਾਨਃ ਅਪਿ ਨ ਪੁਮਾਨ੍ ਯੁਜ੍ਯਤੇ ਅਵਸ੍ਤੁਭਿਃ ਗੁਣੈਃ ॥ 2॥

ਸਂਗਂ ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਅਸਤਾਂ ਸ਼ਿਸ਼੍ਨ ਉਦਰ ਤ੍ਰੁਰੁਇਪਾਂ ਕ੍ਵਚਿਤ੍ ।
ਤਸ੍ਯ ਅਨੁਗਤਃ ਤਮਸਿ ਅਂਧੇ ਪਤਤਿ ਅਂਧ ਅਨੁਗਾਂਧਵਤ੍ ॥ 3॥

ਐਲਃ ਸਮ੍ਰਾਟ੍ ਇਮਾਂ ਗਾਥਾਂ ਅਗਾਯਤ ਬ੍ਰੁਰੁਇਹਚ੍ਛ੍ਰਵਾਃ ।
ਉਰ੍ਵਸ਼ੀ ਵਿਰਹਾਤ੍ ਮੁਹ੍ਯਨ੍ ਨਿਰ੍ਵਿਣ੍ਣਃ ਸ਼ੋਕਸਂਯਮੇ ॥ 4॥

ਤ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਾ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਵ੍ਰਜਂਤੀਂ ਤਾਂ ਨਗ੍ਨਃ ਉਨ੍ਮਤ੍ਤਵਤ੍ ਨ੍ਰੁਰੁਇਪਃ ।
ਵਿਲਪਨ੍ ਅਨ੍ਵਗਾਤ੍ ਜਾਯੇ ਘੋਰੇ ਤਿਸ਼੍ਠ ਇਤਿ ਵਿਕ੍ਲਵਃ ॥ 5॥

ਕਾਮਾਨ੍ ਅਤ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਃ ਅਨੁਜੁਸ਼ਨ੍ ਕ੍ਸ਼ੁਲ੍ਲਕਾਨ੍ ਵਰ੍ਸ਼ਯਾਮਿਨੀਃ ।
ਨ ਵੇਦ ਯਾਂਤੀਃ ਨ ਅਯਾਂਤੀਃ ਉਰ੍ਵਸ਼ੀ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਚੇਅਤਨਃ ॥ 6॥

ਐਲਃ ਉਵਾਚ ।
ਅਹੋ ਮੇ ਮੋਹਵਿਸ੍ਤਾਰਃ ਕਾਮਕਸ਼੍ਮਲਚੇਤਸਃ ।
ਦੇਵ੍ਯਾਃ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੀਤਕਂਠਸ੍ਯ ਨ ਆਯੁਃਖਂਡਾਃ ਇਮੇ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ॥ 7॥

ਨ ਅਹਂ ਵੇਦ ਅਭਿਨਿਰ੍ਮੁਕ੍ਤਃ ਸੂਰ੍ਯਃ ਵਾ ਅਭ੍ਯੁਦਿਤਃ ਅਮੁਯਾ ।
ਮੁਸ਼ਿਤਃ ਵਰ੍ਸ਼ਪੂਗਾਨਾਂ ਬਤ ਅਹਾਨਿ ਗਤਾਨਿ ਉਤ ॥ 8॥

ਅਹੋ ਮੇ ਆਤ੍ਮਸਂਮੋਹਃ ਯੇਨ ਆਤ੍ਮਾ ਯੋਸ਼ਿਤਾਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਕ੍ਰੀਡਾਮ੍ਰੁਰੁਇਗਃ ਚਕ੍ਰਵਰ੍ਤੀ ਨਰਦੇਵਸ਼ਿਖਾਮਣਿਃ ॥ 9॥

ਸਪਰਿਚ੍ਛਦਂ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਹਿਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰੁਰੁਇਣਂ ਇਵ ਈਸ਼੍ਵਰਮ੍ ।
ਯਾਂਤੀਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਂ ਚ ਅਨ੍ਵਗਮਂ ਨਗ੍ਨਃ ਉਨ੍ਮਤ੍ਤਵਤ੍ ਰੁਦਨ੍ ॥ 10॥

ਕੁਤਃ ਤਸ੍ਯ ਅਨੁਭਾਵਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਤੇਜਃ ਈਸ਼ਤ੍ਵਂ ਏਵ ਵਾ ।
ਯਃ ਅਨ੍ਵਗਚ੍ਛਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਂ ਯਾਂਤੀਂ ਖਰਵਤ੍ ਪਾਦਤਾਡਿਤਃ ॥ 11॥

ਕਿਂ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ਕਿਂ ਤਪਸਾ ਕਿਂ ਤ੍ਯਾਗੇਨ ਸ਼੍ਰੁਤੇਨ ਵਾ ।
ਕਿਂ ਵਿਵਿਕ੍ਤੇਨ ਮੌਨੇਨ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਯਸ੍ਯ ਮਨਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 12॥

ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਸ੍ਯ ਅਕੋਵਿਦਂ ਧਿਙ੍ ਮਾਂ ਮੂਰ੍ਖਂ ਪਂਡਿਤ ਮਾਨਿਨਮ੍ ।
ਯਃ ਅਹਂ ਈਸ਼੍ਵਰਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਸ੍ਤ੍ਰੀਭਿਃ ਗੋ ਖਰਵਤ੍ ਜਿਤਃ ॥ 13॥

ਸੇਵਤਃ ਵਰ੍ਸ਼ਪੂਗਾਤ੍ ਮੇ ਉਰ੍ਵਸ਼੍ਯਃ ਅਧਰਾਸਵਮ੍ ।
ਨ ਤ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਯਤਿ ਆਤ੍ਮਭੂਃ ਕਾਮਃ ਵਹ੍ਨਿਃ ਆਹੁਤਿਭਿਃ ਯਥਾ ॥ 14॥

ਪੁਂਸ਼੍ਚਲ੍ਯਾ ਅਪਹ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕੋਨ੍ਵਨ੍ਯਃ ਮੋਚਿਤੁਂ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਆਤ੍ਮਾਰਾਮੇਸ਼੍ਵਰਂ ਰੁਰੁਇਤੇ ਭਗਵਂਤਂ ਅਧੋਕ੍ਸ਼ਜਮ੍ ॥ 15॥

ਬੋਧਿਤਸ੍ਯ ਅਪਿ ਦੇਵ੍ਯਾ ਮੇ ਸੂਕ੍ਤਵਾਕ੍ਯੇਨ ਦੁਰ੍ਮਤੇਃ ।
ਮਨੋਗਤਃ ਮਹਾਮੋਹਃ ਨ ਅਪਯਾਤਿ ਅਜਿਤਾਤ੍ਮਨਃ ॥ 16॥

ਕਿਂ ਏਤਯਾ ਨਃ ਅਪਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਰਜ੍ਜ੍ਵਾ ਵਾ ਸਰ੍ਪਚੇਤਸਃ ।
ਰਜ੍ਜੁਸ੍ਵਰੂਪ ਅਵਿਦੁਸ਼ਃ ਯਃ ਅਹਂ ਯਤ੍ ਅਜਿਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ॥ 17॥

ਕ੍ਵ ਅਯਂ ਮਲੋਮਸਃ ਕਾਯਃ ਦੌਰ੍ਗਂਧਿ ਆਦਿ ਆਤ੍ਮਕਃ ਅਸ਼ੁਚਿਃ ।
ਕ੍ਵ ਗੁਣਾਃ ਸੌਮਨਸ੍ਯ ਆਦ੍ਯਾਃ ਹਿ ਅਧ੍ਯਾਸਃ ਅਵਿਦ੍ਯਯਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ॥ 18॥

ਪਿਤ੍ਰੋਃ ਕਿਂ ਸ੍ਵਂ ਨੁ ਭਾਰ੍ਯਾਯਾਃ ਸ੍ਵਾਮਿਨਃ ਅਗ੍ਨੇਃ ਸ਼੍ਵਗ੍ਰੁਰੁਇਧ੍ਰਯੋਃ ।
ਕਿਂ ਆਤ੍ਮਨਃ ਕਿਂ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦਾਂ ਇਤਿ ਯਃ ਨ ਅਵਸੀਯਤੇ ॥ 19॥

ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਕਲੇਵਰੇ ਅਮੇਧ੍ਯੇ ਤੁਚ੍ਛਨਿਸ਼੍ਠੇ ਵਿਸ਼ਜ੍ਜਤੇ ।
ਅਹੋ ਸੁਭਦ੍ਰਂ ਸੁਨਸਂ ਸੁਸ੍ਮਿਤਂ ਚ ਮੁਖਂ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 20॥

ਤ੍ਵਙ੍ ਮਾਂਸ ਰੁਧਿਰ ਸ੍ਨਾਯੁ ਮੇਦੋ ਮਜ੍ਜਾ ਅਸ੍ਥਿ ਸਂਹਤੌ ।
ਵਿਣ੍ਮੂਤ੍ਰਪੂਯੇ ਰਮਤਾਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਮੀਣਾਂ ਕਿਯਤ੍ ਅਂਤਰਮ੍ ॥ 21॥

ਅਥ ਅਪਿ ਨ ਉਪਸਜ੍ਜੇਤ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼ੁ ਸ੍ਤ੍ਰੈਣੇਸ਼ੁ ਚ ਅਰ੍ਥਵਿਤ੍ ।
ਵਿਸ਼ਯ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਸਂਯੋਗਾਤ੍ ਮਨਃ ਕ੍ਸ਼ੁਭ੍ਯਤਿ ਨ ਅਨ੍ਯਥਾ ॥ 22॥

ਅਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਾਤ੍ ਅਸ਼੍ਰੁਤਾਤ੍ ਭਾਵਾਤ੍ ਨ ਭਾਵਃ ਉਪਜਾਯਤੇ ।
ਅਸਂਪ੍ਰਯੁਂਜਤਃ ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ਸ਼ਾਮ੍ਯਤਿ ਸ੍ਤਿਮਿਤਂ ਮਨਃ ॥ 23॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਸਂਗਃ ਨ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਃ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼ੁ ਸ੍ਤ੍ਰੈਣੇਸ਼ੁ ਚ ਇਂਦ੍ਰਿਯੈਃ ।
ਵਿਦੁਸ਼ਾਂ ਚ ਅਪਿ ਅਵਿਸ਼੍ਰਬ੍ਧਃ ਸ਼ਡ੍ਵਰ੍ਗਃ ਕਿਮੁ ਮਾਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾਮ੍ ॥

24॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਏਵਂ ਪ੍ਰਗਾਯਨ੍ ਨ੍ਰੁਰੁਇਪਦੇਵਦੇਵਃ
ਸਃ ਉਰ੍ਵਸ਼ੀਲੋਕਂ ਅਥਃ ਵਿਹਾਯ ।
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਵਗਮ੍ਯ ਮਾਂ ਵੈ
ਉਪਾਰਮਤ੍ ਜ੍ਞਾਨਵਿਧੂਤਮੋਹਃ ॥ 25॥

ਤਤਃ ਦੁਃਸਂਗਂ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਸਤ੍ਸੁ ਸਜ੍ਜੇਤ ਬੁਦ੍ਧਿਮਾਨ੍ ।
ਸਂਤਃ ਏਤਸ੍ਯ ਛਿਂਦਂਤਿ ਮਨੋਵ੍ਯਾਸਂਗਮੁਕ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 26॥

ਸਂਤਃ ਅਨਪੇਕ੍ਸ਼ਾਃ ਮਚ੍ਚਿਤ੍ਤਾਃ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤਾਃ ਸਮਦਰ੍ਸ਼ਿਨਃ ।
ਨਿਰ੍ਮਮਾਃ ਨਿਰਹਂਕਾਰਾਃ ਨਿਰ੍ਦ੍ਵਂਦ੍ਵਾਃ ਨਿਸ਼੍ਪਰਿਗ੍ਰਹਾਃ ॥ 27॥

ਤੇਸ਼ੁ ਨਿਤ੍ਯਂ ਮਹਾਭਾਗਃ ਮਹਾਭਾਗੇਸ਼ੁ ਮਤ੍ਕਥਾਃ ।
ਸਂਭਵਂਤਿ ਹਿਤਾ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਜੁਸ਼ਤਾਂ ਪ੍ਰਪੁਨਂਤਿ ਅਘਮ੍ ॥ 28॥

ਤਾਃ ਯੇ ਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਂਤਿ ਗਾਯਂਤਿ ਹਿ ਅਨੁਮੋਦਂਤਿ ਚ ਅਦ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ।
ਮਤ੍ਪਰਾਃ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਾਃ ਚ ਭਕ੍ਤਿਂ ਵਿਂਦਂਤਿ ਤੇ ਮਯਿ ॥ 29॥

ਭਕ੍ਤਿਂ ਲਬ੍ਧਵਤਃ ਸਾਧੋਃ ਕਿਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਅਵਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ।
ਮਯਿ ਅਨਂਤਗੁਣੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣਿ ਆਨਂਦ ਅਨੁਭਵ ਆਤ੍ਮਨਿ ॥ 30॥

ਯਥਾ ਉਪਸ਼੍ਰਯਮਾਣਸ੍ਯ ਭਗਵਂਤਂ ਵਿਭਾਵਸੁਮ੍ ।
ਸ਼ੀਤਂ ਭਯਂ ਤਮਃ ਅਪਿ ਏਤਿ ਸਾਧੂਨ੍ ਸਂਸੇਵਤਃ ਤਥਾ ॥ 31॥

ਨਿਮਜ੍ਜ੍ਯ ਉਨ੍ਮਜ੍ਜ੍ਯਤਾਂ ਘੋਰੇ ਭਵਾਬ੍ਧੌ ਪਰਮ ਅਯਨਮ੍ ।
ਸਂਤਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਦਃ ਸ਼ਾਂਤਾਃ ਨੌਃ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢ ਇਵ ਅਪ੍ਸੁ ਮਜ੍ਜਤਾਮ੍ ॥ 32॥

ਅਨ੍ਨਂ ਹਿ ਪ੍ਰਾਣਿਨਾਂ ਪ੍ਰਾਣਃ ਆਰ੍ਤਾਨਾਂ ਸ਼ਰਣਂ ਤੁ ਅਹਮ੍ ।
ਧਰ੍ਮਃ ਵਿਤ੍ਤਂ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਸਂਤਃ ਅਰ੍ਵਾਕ੍ ਬਿਭ੍ਯਤਃ ਅਰਣਮ੍ ॥

33॥

ਸਂਤਃ ਦਿਸ਼ਂਤਿ ਚਕ੍ਸ਼ੂਂਸ਼ਿ ਬਹਿਃ ਅਰ੍ਕਃ ਸਮੁਤ੍ਥਿਤਃ ।
ਦੇਵਤਾਃ ਬਾਂਧਵਾਃ ਸਂਤਃ ਸਂਤਃ ਆਤ੍ਮਾ ਅਹਂ ਏਵ ਚ ॥ 34॥

ਵੈਤਸੇਨਃ ਤਤਃ ਅਪਿ ਏਵਂ ਉਰ੍ਵਸ਼੍ਯਾ ਲੋਕਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਃ ।
ਮੁਕ੍ਤਸਂਗਃ ਮਹੀਂ ਏਤਾਂ ਆਤ੍ਮਾਰਾਮਃ ਚਚਾਰ ਹ ॥ 35॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਐਲਗੀਤਂ ਨਾਮ ਸ਼ਡ੍ਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 26॥

ਅਥ ਸਪ੍ਤਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਕ੍ਰਿਯਾਯੋਗਂ ਸਮਾਚਕ੍ਸ਼੍ਵ ਭਵਤ੍ ਆਰਾਧਨਂ ਪ੍ਰਭੋ ।
ਯਸ੍ਮਾਤ੍ ਤ੍ਵਾਂ ਯੇ ਯਥਾ ਅਰ੍ਚਂਤਿ ਸਾਤ੍ਵਤਾਃ ਸਾਤ੍ਵਤਰ੍ਸ਼ਭ ॥ 1॥

ਏਤਤ੍ ਵਦਂਤਿ ਮੁਨਯਃ ਮੁਹੁਃ ਨਿਃਸ਼੍ਰੇਯਸਂ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍ ।
ਨਾਰਦਃ ਭਗਵਾਨ੍ ਵ੍ਯਾਸਃ ਆਚਾਰ੍ਯਃ ਅਂਗਿਰਸਃ ਸੁਤਃ ॥ 2॥

ਨਿਃਸ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਤੇ ਮੁਖਾਂਭੋਜਾਦ੍ਯਤ੍ ਆਹ ਭਗਵਾਨ੍ ਅਜਃ ।
ਪੁਤ੍ਰੇਭ੍ਯਃ ਭ੍ਰੁਰੁਇਗੁਮੁਖ੍ਯੇਭ੍ਯਃ ਦੇਵ੍ਯੈ ਚ ਭਗਵਾਨ੍ ਭਵਃ ॥ 3॥

ਏਤਤ੍ ਵੈ ਸਰ੍ਵਵਰ੍ਣਾਨਾਂ ਆਸ਼੍ਰਮਾਣਾਂ ਚ ਸਂਮਤਮ੍ ।
ਸ਼੍ਰੇਯਸਾਂ ਉਤ੍ਤਮਂ ਮਨ੍ਯੇ ਸ੍ਤ੍ਰੀਸ਼ੂਦ੍ਰਾਣਾਂ ਚ ਮਾਨਦ ॥ 4॥

ਏਤਤ੍ ਕਮਲਪਤ੍ਰਾਕ੍ਸ਼ ਕਰ੍ਮਬਂਧਵਿਮੋਚਨਮ੍ ।
ਭਕ੍ਤਾਯ ਚ ਅਨੁਰਕ੍ਤਾਯ ਬ੍ਰੂਹਿ ਵਿਸ਼੍ਵੇਸ਼੍ਵਰ ਈਸ਼੍ਵਰ ॥ 5॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਨਹਿ ਅਂਤਃ ਅਨਂਤਪਾਰਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਕਾਂਡਸ੍ਯ ਚ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਸਂਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਤਂ ਵਰ੍ਣਯਿਸ਼੍ਯਾਮਿ ਯਥਾਵਤ੍ ਅਨੁਪੂਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 6॥

ਵੈਦਿਕਃ ਤਾਂਤ੍ਰਿਕਃ ਮਿਸ਼੍ਰਃ ਇਤਿ ਮੇ ਤ੍ਰਿਵਿਧਃ ਮਖਃ ।
ਤ੍ਰਯਾਣਾਂ ਈਪ੍ਸਿਤੇਨ ਏਵ ਵਿਧਿਨਾ ਮਾਂ ਸਮਰ੍ਚਯੇਤ੍ ॥ 7॥

ਯਦਾ ਸ੍ਵਨਿਗਮੇਨ ਉਕ੍ਤਂ ਦ੍ਵਿਜਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯ ਪੂਰੁਸ਼ਃ ।
ਯਥਾ ਯਜੇਤ ਮਾਂ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਤਤ੍ ਨਿਬੋਧ ਮੇ ॥ 8॥

ਅਰ੍ਚਾਯਾਂ ਸ੍ਥਂਡਿਲੇ ਅਗ੍ਨੌ ਵਾ ਸੂਰ੍ਯੇ ਵਾ ਅਪ੍ਸੁ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਦ੍ਵਿਜਃ ।
ਦ੍ਰਵ੍ਯੇਣ ਭਕ੍ਤਿਯੁਕ੍ਤਃ ਅਰ੍ਚੇਤ੍ ਸ੍ਵਗੁਰੁਂ ਮਾਂ ਅਮਾਯਯਾ ॥ 9॥

ਪੂਰ੍ਵਂ ਸ੍ਨਾਨਂ ਪ੍ਰਕੁਰ੍ਵੀਤ ਧੌਤਦਂਤਃ ਅਂਗਸ਼ੁਦ੍ਧਯੇ ।
ਉਭਯੈਃ ਅਪਿ ਚ ਸ੍ਨਾਨਂ ਮਂਤ੍ਰੈਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਗ੍ਰਹਣਾਦਿਨਾ ॥ 10॥

ਸਂਧ੍ਯਾ ਉਪਾਸ੍ਤਿ ਆਦਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਵੇਦੇਨ ਅਚੋਦਿਤਾਨਿ ਮੇ ।
ਪੂਜਾਂ ਤੈਃ ਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਸਂਕਲ੍ਪਃ ਕਰ੍ਮਪਾਵਨੀਮ੍ ॥ 11॥

ਸ਼ੈਲੀ ਦਾਰੁਮਯੀ ਲੌਹੀ ਲੇਪ੍ਯਾ ਲੇਖ੍ਯਾ ਚ ਸੈਕਤੀ ।
ਮਨੋਮਯੀ ਮਣਿਮਯੀ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਅਸ਼੍ਟਵਿਧਾ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾ ॥ 12॥

ਚਲ ਅਚਲ ਇਤਿ ਦ੍ਵਿਵਿਧਾ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਾ ਜੀਵਮਂਦਿਰਮ੍ ।
ਉਦ੍ਵਾਸ ਆਵਾਹਨੇ ਨ ਸ੍ਤਃ ਸ੍ਥਿਰਾਯਾਂ ਉਦ੍ਧਵ ਅਰ੍ਚਨੇ ॥ 13॥

ਅਸ੍ਥਿਰਾਯਾਂ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਸ੍ਥਂਡਿਲੇ ਤੁ ਭਵੇਤ੍ ਦ੍ਵਯਮ੍ ।
ਸ੍ਨਪਨਂ ਤੁ ਅਵਿਲੇਪ੍ਯਾਯਾਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਪਰਿਮਾਰ੍ਜਨਮ੍ ॥ 14॥

ਦ੍ਰਵ੍ਯੈਃ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ੍ਯੈਃ ਮਤ੍ ਯਾਗਃ ਪ੍ਰਤਿਮਾਦਿਸ਼ੁ ਅਮਾਯਿਨਃ ।
ਭਕ੍ਤਸ੍ਯ ਚ ਯਥਾਲਬ੍ਧੈਃ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਭਾਵੇਨ ਚ ਏਵ ਹਿ ॥ 15॥

ਸ੍ਨਾਨ ਅਲਂਕਰਣਂ ਪ੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਅਰ੍ਚਾਯਾਂ ਏਵ ਤੁ ਉਦ੍ਧਵ ।
ਸ੍ਥਂਡਿਲੇ ਤਤ੍ਤ੍ਵਵਿਨ੍ਯਾਸਃ ਵਹ੍ਨੌ ਆਜ੍ਯਪ੍ਲੁਤਂ ਹਵਿਃ ॥ 16॥

ਸੂਰ੍ਯੇ ਚ ਅਭ੍ਯਰ੍ਹਣਂ ਪ੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਸਲਿਲੇ ਸਲਿਲ ਆਦਿਭਿਃ ।
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਉਪਾਹ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਪ੍ਰੇਸ਼੍ਠਂ ਭਕ੍ਤੇਨ ਮਮ ਵਾਰਿ ਅਪਿ ॥ 17॥

ਭੂਰ੍ਯਪਿ ਅਭਕ੍ਤ ਉਪਹ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਨ ਮੇ ਤੋਸ਼ਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ।
ਗਂਧਃ ਧੂਪਃ ਸੁਮਨਸਃ ਦੀਪਃ ਅਨ੍ਨ ਆਦ੍ਯ ਚ ਕਿਂ ਪੁਨਃ ॥ 18॥

ਸ਼ੁਚਿਃ ਸਂਭ੍ਰੁਰੁਇਤਸਂਭਾਰਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ ਦਰ੍ਭੈਃ ਕਲ੍ਪਿਤ ਆਸਨਃ ।
ਆਸੀਨਃ ਪ੍ਰਾਕ੍ ਉਦਕ੍ ਵਾ ਅਰ੍ਚੇਤ੍ ਅਰ੍ਚਾਯਾਂ ਅਥ ਸਂਮੁਖਃ ॥ 19॥

ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਨ੍ਯਾਸਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਨ੍ਯਾਸਾਂ ਮਦਰ੍ਚਾਂ ਪਾਣਿਨਾ ਮ੍ਰੁਰੁਇਜੇਤ੍ ।
ਕਲਸ਼ਂ ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼ਣੀਯਂ ਚ ਯਥਾਵਤ੍ ਉਪਸਾਧਯੇਤ੍ ॥ 20॥

ਤਤ੍ ਅਦ੍ਭਿਃ ਦੇਵਯਜਨਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਿ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਏਵ ਚ ।
ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼੍ਯ ਪਾਤ੍ਰਾਣਿ ਤ੍ਰੀਣਿ ਅਦ੍ਭਿਃ ਤੈਃ ਤੈਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯੈਃ ਚ ਸਾਧਯੇਤ੍ ॥ 21॥

ਪਾਦ੍ਯ ਅਰ੍ਘ ਆਚਮਨੀਯਾਰ੍ਥਂ ਤ੍ਰੀਣਿ ਪਾਤ੍ਰਾਣਿ ਦੈਸ਼ਿਕਃ ।
ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਾ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼੍ਣਾ ਅਥ ਸ਼ਿਖਯਾ ਗਾਯਤ੍ਰ੍ਯਾ ਚ ਅਭਿਮਂਤ੍ਰਯੇਤ੍ ॥

22॥

ਪਿਂਡੇ ਵਾਯੁ ਅਗ੍ਨਿ ਸਂਸ਼ੁਦ੍ਧੇ ਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਪਦ੍ਮਸ੍ਥਾਂ ਪਰਾਂ ਮਮ ।
ਅਣ੍ਵੀਂ ਜੀਵਕਲਾਂ ਧ੍ਯਾਯੇਤ੍ ਨਾਦ ਅਂਤੇ ਸਿਦ੍ਧਭਾਵਿਤਾਮ੍ ॥ 23॥

ਤਯਾ ਆਤ੍ਮਭੂਤਯਾ ਪਿਂਡੇ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤੇ ਸਂਪੂਜ੍ਯ ਤਨ੍ਮਯਃ ।
ਆਵਾਹ੍ਯ ਅਰ੍ਚ ਆਦਿਸ਼ੁ ਸ੍ਥਾਪ੍ਯ ਨ੍ਯਸ੍ਤ ਅਂਗਂ ਮਾਂ ਪ੍ਰਪੂਜਯੇਤ੍ ॥

24॥

ਪਾਦ੍ਯ ਉਪਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਅਰ੍ਹਣ ਆਦੀਨ੍ ਉਪਚਾਰਾਨ੍ ਪ੍ਰਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ।
ਧਰ੍ਮਾਦਿਭਿਃ ਚ ਨਵਭਿਃ ਕਲ੍ਪਯਿਤ੍ਵਾ ਆਸਨਂ ਮਮ ॥ 25॥

ਪਦ੍ਮਂ ਅਸ਼੍ਟਦਲਂ ਤਤ੍ਰ ਕਰ੍ਣਿਕਾਕੇਸਰ ਉਜ੍ਜ੍ਵਲਮ੍ ।
ਉਭਾਭ੍ਯਾਂ ਵੇਦਤਂਤ੍ਰਾਭ੍ਯਾਂ ਮਹ੍ਯਂ ਤੁ ਉਭਯਸਿਦ੍ਧਯੇ ॥ 26॥

ਸੁਦਰ੍ਸ਼ਨਂ ਪਾਂਚਜਨ੍ਯਂ ਗਦਾਸੀਸ਼ੁਧਨੁਃ ਹਲਾਨ੍ ।
ਮੁਸਲਂ ਕੌਸ੍ਤੁਭਂ ਮਾਲਾਂ ਸ਼੍ਰੀਵਤ੍ਸਂ ਚ ਅਨੁਪੂਜਯੇਤ੍ ॥ 27॥

ਨਂਦਂ ਸੁਨਂਦਂ ਗਰੁਡਂ ਪ੍ਰਚਂਡਂ ਚਂਡਂ ਏਵ ਚ ।
ਮਹਾਬਲਂ ਬਲਂ ਚ ਏਵ ਕੁਮੁਦਂ ਕੁਮੁਦੇਕ੍ਸ਼ਣਮ੍ ॥ 28॥

ਦੁਰ੍ਗਾਂ ਵਿਨਾਯਕਂ ਵ੍ਯਾਸਂ ਵਿਸ਼੍ਵਕ੍ਸੇਨਂ ਗੁਰੂਨ੍ ਸੁਰਾਨ੍ ।
ਸ੍ਵੇ ਸ੍ਵੇ ਸ੍ਥਾਨੇ ਤੁ ਅਭਿਮੁਖਾਨ੍ ਪੂਜਯੇਤ੍ ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼ਣ ਆਦਿਭਿਃ ॥ 29॥

ਚਂਦਨ ਉਸ਼ੀਰ ਕਰ੍ਪੂਰ ਕੁਂਕੁਮ ਅਗਰੁ ਵਾਸਿਤੈਃ ।
ਸਲਿਲੈਃ ਸ੍ਨਾਪਯੇਤ੍ ਮਂਤ੍ਰੈਃ ਨਿਤ੍ਯਦਾ ਵਿਭਵੇ ਸਤਿ ॥ 30॥

ਸ੍ਵਰ੍ਣਘਰ੍ਮ ਅਨੁਵਾਕੇਨ ਮਹਾਪੁਰੁਸ਼ਵਿਦ੍ਯਯਾ ।
ਪੌਰੁਸ਼ੇਣ ਅਪਿ ਸੂਕ੍ਤੇਨ ਸਾਮਭੀਃ ਰਾਜਨਾਦਿਭਿਃ ॥ 31॥

ਵਸ੍ਤ੍ਰ ਉਪਵੀਤ ਆਭਰਣ ਪਤ੍ਰ ਸ੍ਰਕ੍ ਗਂਧ ਲੇਪਨੈਃ ।
ਅਲਂਕੁਰ੍ਵੀਤ ਸਪ੍ਰੇਮ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਃ ਮਾਂ ਯਥਾ ਉਚਿਤਮ੍ ॥ 32॥

ਪਾਦ੍ਯਂ ਆਚਮਨੀਯਂ ਚ ਗਂਧਂ ਸੁਮਨਸਃ ਅਕ੍ਸ਼ਤਾਨ੍ ।
ਧੂਪ ਦੀਪ ਉਪਹਾਰ੍ਯਾਣਿ ਦਦ੍ਯਾਤ੍ ਮੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਅਰ੍ਚਕਃ ॥ 33॥

ਗੁਡਪਾਯਸਸਰ੍ਪੀਂਸ਼ਿ ਸ਼ਸ਼੍ਕੁਲਿ ਆਪੂਪ ਮੋਦਕਾਨ੍ ।
ਸਂਯਾਵ ਦਧਿ ਸੂਪਾਂ ਚ ਨੈਵੇਦ੍ਯਂ ਸਤਿ ਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ॥ 34॥

ਅਭ੍ਯਂਗ ਉਨ੍ਮਰ੍ਦਨ ਆਦਰ੍ਸ਼ ਦਂਤਧੌ ਅਭਿਸ਼ੇਚਨਮ੍ ।
ਅਨ੍ਨਦ੍ਯ ਗੀਤ ਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾਦਿ ਪਰ੍ਵਣਿ ਸ੍ਯੁਃ ਉਤਾਨ੍ਵਹਮ੍ ॥ 35॥

ਵਿਧਿਨਾ ਵਿਹਿਤੇ ਕੁਂਡੇ ਮੇਖਲਾਗਰ੍ਤਵੇਦਿਭਿਃ ।
ਅਗ੍ਨਿਂ ਆਧਾਯ ਪਰਿਤਃ ਸਮੂਹੇਤ੍ ਪਾਣਿਨਾ ਉਦਿਤਮ੍ ॥ 36॥

ਪਰਿਸ੍ਤੀਰ੍ਯ ਅਥ ਪਰ੍ਯੁਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ ਅਨ੍ਵਾਧਾਯ ਯਥਾਵਿਧਿ ।
ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼ਣ੍ਯਾ ਆਸਾਦ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਣਿ ਪ੍ਰੋਕ੍ਸ਼੍ਯਾਗ੍ਨੌ ਭਾਵਯੇਤ ਮਾਮ੍ ॥ 37॥

ਤਪ੍ਤਜਾਂਬੂਨਦਪ੍ਰਖ੍ਯਂ ਸ਼ਂਖਚਕ੍ਰਗਦਾਂਬੁਜੈਃ ।
ਲਸਤ੍ ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਂ ਸ਼ਾਂਤਂ ਪਦ੍ਮਕਿਂਜਲ੍ਕਵਾਸਸਮ੍ ॥ 38॥

ਸ੍ਫੁਰਤ੍ ਕਿਰੀਟ ਕਟਕ ਕਟਿਸੂਤ੍ਰਵਰ ਅਂਗਦਮ੍ ।
ਸ਼੍ਰੀਵਤ੍ਸਵਕ੍ਸ਼ਸਂ ਭ੍ਰਾਜਤ੍ ਕੌਸ੍ਤੁਭਂ ਵਨਮਾਲਿਨਮ੍ ॥ 39॥

ਧ੍ਯਾਯਨ੍ ਅਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਦਾਰੂਣਿ ਹਵਿਸ਼ਾ ਅਭਿਘ੍ਰੁਰੁਇਤਾਨਿ ਚ ।
ਪ੍ਰਾਸ੍ਯ ਆਜ੍ਯਭਾਗੌ ਆਘਾਰੌ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਚ ਆਜ੍ਯਪ੍ਲੁਤਂ ਹਵਿਃ ॥ 40॥

ਜੁਹੁਯਾਤ੍ ਮੂਲਮਂਤ੍ਰੇਣ ਸ਼ੋਡਸ਼ਰ੍ਚ ਅਵਦਾਨਤਃ ।
ਧਰ੍ਮਾਦਿਭ੍ਯਃ ਯਥਾਨ੍ਯਾਯਂ ਮਂਤ੍ਰੈਃ ਸ੍ਵਿਸ਼੍ਟਿਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਬੁਧਃ ॥ 41॥

ਅਭ੍ਯਰ੍ਚ੍ਯ ਅਥ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਪਾਰ੍ਸ਼ਦੇਭ੍ਯਃ ਬਲਿਂ ਹਰੇਤ੍ ।
ਮੂਲਮਂਤ੍ਰਂ ਜਪੇਤ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ੍ਮਰਨ੍ ਨਾਰਾਯਣ ਆਤ੍ਮਕਮ੍ ॥ 42॥

ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਆਚਮਨਂ ਉਚ੍ਛੇਸ਼ਂ ਵਿਸ਼੍ਵਕ੍ਸੇਨਾਯ ਕਲ੍ਪਯੇਤ੍ ।
ਮੁਖਵਾਸਂ ਸੁਰਭਿਮਤ੍ ਤਾਂਬੂਲਾਦ੍ਯਂ ਅਥ ਅਰ੍ਹਯੇਤ੍ ॥ 42॥

ਉਪਗਾਯਨ੍ ਗ੍ਰੁਰੁਇਣਨ੍ ਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਨ੍ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਅਭਿਨਯਨ੍ ਮਮ ।
ਮਤ੍ਕਥਾਃ ਸ਼੍ਰਾਵਯਨ੍ ਸ਼੍ਰੁਣ੍ਵਨ੍ ਮੁਹੂਰ੍ਤਂ ਕ੍ਸ਼ਣਿਕਃ ਭਵੇਤ੍ ॥ 44।
ਸ੍ਤਵੈਃ ਉਚ੍ਚਾਵਚੈਃ ਸ੍ਤੋਤ੍ਰੈਃ ਪੌਰਾਣੈਃ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੈਃ ਅਪਿ ।
ਸ੍ਤੁਤ੍ਵਾ ਪ੍ਰਸੀਦ ਭਗਵਨ੍ ਇਤਿ ਵਂਦੇਤ ਦਂਡਵਤ੍ ॥ 45॥

ਸ਼ਿਰਃ ਮਤ੍ ਪਾਦਯੋਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਬਾਹੁਭ੍ਯਾਂ ਚ ਪਰਸ੍ਪਰਮ੍ ।
ਪ੍ਰਪਨ੍ਨਂ ਪਾਹਿ ਮਾਂ ਈਸ਼ ਭੀਤਂ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਗ੍ਰਹ ਅਰ੍ਣਵਾਤ੍ ॥ 46॥

ਇਤਿ ਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਮਯਾ ਦਤ੍ਤਾਂ ਸ਼ਿਰਸਿ ਆਧਾਯ ਸਾਦਰਮ੍ ।
ਉਦ੍ਵਾਸਯੇਤ੍ ਚੇਤ੍ ਉਦ੍ਵਾਸ੍ਯਂ ਜ੍ਯੋਤਿਃ ਜ੍ਯੋਤਿਸ਼ਿ ਤਤ੍ ਪੁਨਃ ॥ 47॥

ਅਰ੍ਚਾਦਿਸ਼ੁ ਯਦਾ ਯਤ੍ਰ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਮਾਂ ਤਤ੍ਰ ਚ ਅਰ੍ਚਯੇਤ੍ ।
ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਆਤ੍ਮਨਿ ਚ ਸਰ੍ਵ ਆਤ੍ਮਾ ਅਹਂ ਅਵਸ੍ਥਿਤਃ ॥ 48॥

ਏਵਂ ਕ੍ਰਿਯਾਯੋਗਪਥੈਃ ਪੁਮਾਨ੍ ਵੈਦਿਕਤਾਂਤ੍ਰਿਕੈਃ ।
ਅਰ੍ਚਨ੍ ਉਭਯਤਃ ਸਿਦ੍ਧਿਂ ਮਤ੍ਤਃ ਵਿਂਦਤਿ ਅਭੀਪ੍ਸਿਤਾਮ੍ ॥ 49॥

ਮਦਰ੍ਚਾਂ ਸਂਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਾਪ੍ਯ ਮਂਦਿਰਂ ਕਾਰਯੇਤ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢਮ੍ ।
ਪੁਸ਼੍ਪ ਉਦ੍ਯਾਨਾਨਿ ਰਮ੍ਯਾਣਿ ਪੂਜਾ ਯਾਤ੍ਰਾ ਉਤ੍ਸਵ ਆਸ਼੍ਰਿਤਾਨ੍ ॥ 50॥

ਪੂਜਾਦੀਨਾਂ ਪ੍ਰਵਾਹਾਰ੍ਥਂ ਮਹਾਪਰ੍ਵਸੁ ਅਥ ਅਨ੍ਵਹਮ੍ ।
ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਾਪਣਪੁਰਗ੍ਰਾਮਾਨ੍ ਦਤ੍ਤ੍ਵਾ ਮਤ੍ ਸਾਰ੍ਸ਼੍ਟਿਤਾਂ ਇਯਾਤ੍ ॥ 51॥

ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਯਾ ਸਾਰ੍ਵਭੌਮਂਸਦ੍ਮਨਾ ਭੁਵਨਤ੍ਰਯਮ੍ ।
ਪੂਜਾਦਿਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਤ੍ਰਿਭਿਃ ਮਤ੍ ਸਾਮ੍ਯਤਾਂ ਇਯਾਤ੍ ॥ 52॥

ਮਾਂ ਏਵ ਨੈਰਪੇਕ੍ਸ਼੍ਯੇਣ ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਵਿਂਦਤਿ ।
ਭਕ੍ਤਿਯੋਗਂ ਸਃ ਲਭਤੇ ਏਵਂ ਯਃ ਪੂਜਯੇਤ ਮਾਮ੍ ॥ 53॥

ਯਃ ਸ੍ਵਦਤ੍ਤਾਂ ਪਰੈਃ ਦਤ੍ਤਂ ਹਰੇਤ ਸੁਰਵਿਪ੍ਰਯੋਃ ।
ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਂ ਸਃ ਜਾਯਤੇ ਵਿਡ੍ਭੁਕ੍ ਵਰ੍ਸ਼ਾਣਾਂ ਅਯੁਤਾਯੁਤਮ੍ ॥ 54॥

ਕਰ੍ਤੁਃ ਚ ਸਾਰਥੇਃ ਹੇਤੋਃ ਅਨੁਮੋਦਿਤੁਃ ਏਵ ਚ ।
ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਭਾਗਿਨਃ ਪ੍ਰੇਤ੍ਯ ਭੂਯਃ ਭੂਯਸਿ ਤਤ੍ਫਲਮ੍ ॥ 55॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਸ਼੍ਰੀਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੋਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਸਪ੍ਤਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 27॥

ਅਥ ਅਸ਼੍ਟਵਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਪਰਸ੍ਵਭਾਵਕਰ੍ਮਾਣਿ ਨ ਪ੍ਰਸ਼ਂਸੇਤ੍ ਨ ਗਰ੍ਹਯੇਤ੍ ।
ਵਿਸ਼੍ਵਂ ਏਕਾਤ੍ਮਕਂ ਪਸ਼੍ਯਨ੍ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾ ਪੁਰੁਸ਼ੇਣ ਚ ॥ 1॥

ਪਰਸ੍ਵਭਾਵਕਰ੍ਮਾਣਿ ਯਃ ਪ੍ਰਸ਼ਂਸਤਿ ਨਿਂਦਤਿ ।
ਸਃ ਆਸ਼ੁ ਭ੍ਰਸ਼੍ਯਤੇ ਸ੍ਵਾਰ੍ਥਾਤ੍ ਅਸਤ੍ਯ ਅਭਿਨਿਵੇਸ਼ਤਃ ॥ 2॥

ਤੈਜਸੇ ਨਿਦ੍ਰਯਾ ਆਪਨ੍ਨੇ ਪਿਂਡਸ੍ਥਃ ਨਸ਼੍ਟਚੇਤਨਃ ।
ਮਾਯਾਂ ਪ੍ਰਾਪ੍ਨੋਤਿ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਂ ਵਾ ਤਦ੍ਵਤ੍ ਨਾਨਾਰ੍ਥਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਪੁਮਾਨ੍ ॥ 3॥

ਕਿਂ ਭਦ੍ਰਂ ਕਿਂ ਅਭਦ੍ਰਂ ਵਾ ਦ੍ਵੈਤਸ੍ਯ ਅਵਸ੍ਤੁਨਃ ਕਿਯਤ੍ ।
ਵਾਚਾ ਉਦਿਤਂ ਤਤ੍ ਅਨ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਮਨਸਾ ਧ੍ਯਾਤਂ ਏਵ ਚ ॥ 4॥

ਛਾਯਾਪ੍ਰਤ੍ਯਾਹ੍ਵਯਾਭਾਸਾ ਹਿ ਅਸਂਤਃ ਅਪਿ ਅਰ੍ਥਕਾਰਿਣਃ ।
ਏਵਂ ਦੇਹਾਦਯਃ ਭਾਵਾਃ ਯਚ੍ਛਂਤਿ ਆਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਤਃ ਭਯਮ੍ ॥ 5॥

ਆਤ੍ਮਾ ਏਵ ਤਤ੍ ਇਦਂ ਵਿਸ਼੍ਵਂ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯਤੇ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜਤਿ ਪ੍ਰਭੁਃ ।
ਤ੍ਰਾਯਤੇ ਤ੍ਰਾਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਾਤ੍ਮਾ ਹ੍ਰਿਯਤੇ ਹਰਤਿ ਈਸ਼੍ਵਰਃ ॥ 6॥

ਤਸ੍ਮਾਤ੍ ਨਹਿ ਆਤ੍ਮਨਃ ਅਨ੍ਯਸ੍ਮਾਤ੍ ਅਨ੍ਯਃ ਭਾਵਃ ਨਿਰੂਪਿਤਃ ।
ਨਿਰੂਪਿਤੇਯਂ ਤ੍ਰਿਵਿਧਾ ਨਿਰ੍ਮੂਲਾ ਭਾਤਿਃ ਆਤ੍ਮਨਿ ।
ਇਦਂ ਗੁਣਮਯਂ ਵਿਦ੍ਧਿ ਤ੍ਰਿਵਿਧਂ ਮਾਯਯਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 7॥

ਏਤਤ੍ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ ਮਦੁਦਿਤਂ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਨੈਪੁਣਮ੍ ।
ਨ ਨਿਂਦਤਿ ਨ ਚ ਸ੍ਤੌਤਿ ਲੋਕੇ ਚਰਤਿ ਸੂਰ੍ਯਵਤ੍ ॥ 8॥

ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ੇਣ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਨਿਗਮੇਨ ਆਤ੍ਮਸਂਵਿਦਾ ।
ਆਦਿ ਅਂਤਵਤ੍ ਅਸਤ੍ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਨਿਃਸਂਗਃ ਵਿਚਰੇਤ੍ ਇਹ ॥ 9॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਨ ਏਵ ਆਤ੍ਮਨਃ ਨ ਦੇਹਸ੍ਯ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਯੋਃ ।
ਅਨਾਤ੍ਮਸ੍ਵਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੋਃ ਈਸ਼ ਕਸ੍ਯ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਉਪਲਭ੍ਯਤੇ ॥ 10॥

ਆਤ੍ਮਾ ਅਵ੍ਯਯਃ ਅਗੁਣਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਃ ਸ੍ਵਯਂਜ੍ਯੋਤਿਃ ਅਨਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ।
ਅਗ੍ਨਿਵਤ੍ ਦਾਰੁਵਤ੍ ਦੇਹਃ ਕਸ੍ਯ ਇਹ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ॥ 11॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਯਾਵਤ੍ ਦੇਹ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਪ੍ਰਾਣੈਃ ਆਤ੍ਮਨਃ ਸਂਨਿਕਰ੍ਸ਼ਣਮ੍ ।
ਸਂਸਾਰਃ ਫਲਵਾਨ੍ ਤਾਵਤ੍ ਅਪਾਰ੍ਥਃ ਅਪਿ ਅਵਿਵੇਕਿਨਃ ॥ 12॥

ਅਰ੍ਥੇ ਹਿ ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨੇ ਅਪਿ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਨ ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ।
ਧ੍ਯਾਯਤਃ ਵਿਸ਼ਯਾਨ੍ ਅਸ੍ਯ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਅਨਰ੍ਥ ਆਗਮਃ ਯਥਾ ॥ 13॥

ਯਥਾ ਹਿ ਅਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸ੍ਵਾਪਃ ਬਹੁ ਅਨਰ੍ਥਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ।
ਸਃ ਏਵ ਪ੍ਰਤਿਬੁਦ੍ਧਸ੍ਯ ਨ ਵੈ ਮੋਹਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ॥ 14॥

ਸ਼ੋਕ ਹਰ੍ਸ਼ ਭਯ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਮੋਹ ਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਾਦਯਃ ।
ਅਹਂਕਾਰਸ੍ਯ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਯਂਤੇ ਜਨ੍ਮ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਃ ਚ ਨ ਆਤ੍ਮਨਃ ॥ 15॥

ਦੇਹ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਪ੍ਰਾਣ ਮਨਃ ਅਭਿਮਾਨਃ
ਜੀਵਃ ਅਂਤਰਾਤ੍ਮਾ ਗੁਣਕਰ੍ਮ ਮੂਰ੍ਤਿਃ ।
ਸੂਤ੍ਰਂ ਮਹਾਨ੍ ਇਤਿ ਉਰੁਧਾ ਇਵ ਗੀਤਃ
ਸਂਸਾਰਃ ਆਧਾਵਤਿ ਕਾਲਤਂਤ੍ਰਃ ॥ 16॥

ਅਮੂਲਂ ਏਤਤ੍ ਬਹੁਰੂਪ ਰੂਪਿਤਂ
ਮਨੋਵਚਃਪ੍ਰਾਣਸ਼ਰੀਰਕਰ੍ਮ ।
ਜ੍ਞਾਨਾਸਿਨਾ ਉਪਾਸਨਯਾ ਸ਼ਿਤੇਨ
ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਮੁਨਿਃ ਗਾਂ ਵਿਚਰਤਿ ਅਤ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਃ ॥ 17॥

ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਵੇਕਃ ਨਿਗਮਃ ਤਪਃ ਚ
ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ਂ ਐਤਿਹ੍ਯਂ ਅਥ ਅਨੁਮਾਨਮ੍ ।
ਆਦਿ ਅਂਤਯੋਃ ਅਸ੍ਯ ਯਤ੍ ਏਵ ਕੇਵਲਮ੍
ਕਾਲਃ ਚ ਹੇਤੁਃ ਚ ਤਤ੍ ਏਵ ਮਧ੍ਯੇ ॥ 18॥

ਯਥਾ ਹਿਰਣ੍ਯਂ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍
ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਚ ਸਰ੍ਵਸ੍ਯ ਹਿਰਣ੍ਮਯਸ੍ਯ ।
ਤਤ੍ ਏਵ ਮਧ੍ਯੇ ਵ੍ਯਵਹਾਰ੍ਯਮਾਣਮ੍
ਨਾਨਾਪਦੇਸ਼ੈਃ ਅਹਂ ਅਸ੍ਯ ਤਦ੍ਵਤ੍ ॥ 19॥

ਵਿਜ੍ਞਾਨਂ ਏਤਤ੍ ਤ੍ਰਿਯਵਸ੍ਤਂ ਅਂਗ
ਗੁਣਤ੍ਰਯਂ ਕਾਰਣ ਕਾਰ੍ਯ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਰੁਇ ।
ਸਮਨ੍ਵਯੇਨ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕਤਃ ਚ
ਯੇਨ ਏਵ ਤੁਰ੍ਯੇਣ ਤਤ੍ ਏਵ ਸਤ੍ਯਮ੍ ॥ 20॥

ਨ ਯਤ੍ ਪੁਰਸ੍ਤਾਤ੍ ਉਤ ਯਤ੍ ਨ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍
ਮਧ੍ਯੇ ਚ ਤਤ੍ ਨ ਵ੍ਯਪਦੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰਮ੍ ।
ਭੂਤਂ ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਂ ਚ ਪਰੇਣ ਯਦ੍ਯਤ੍
ਤਤ੍ ਏਵ ਤਤ੍ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੀਸ਼ਾ ॥ 21॥

ਅਵਿਦ੍ਯਮਾਨਃ ਅਪਿ ਅਵਭਾਸਤੇ ਯਃ
ਵੈਕਾਰਿਕਃ ਰਾਜਸਸਰ੍ਗਃ ਏਸ਼ਃ ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸ੍ਵਯਂਜ੍ਯੋਤਿਃ ਅਤਃ ਵਿਭਾਤਿ
ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਅਰ੍ਥ ਆਤ੍ਮ ਵਿਕਾਰ ਚਿਤ੍ਰਮ੍ ॥ 22॥

ਏਵਂ ਸ੍ਫੁਟਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਿਵੇਕਹੇਤੁਭਿਃ
ਪਰਾਪਵਾਦੇਨ ਵਿਸ਼ਾਰਦੇਨ ।
ਛਿਤ੍ਤ੍ਵਾ ਆਤ੍ਮਸਂਦੇਹਂ ਉਪਾਰਮੇਤ
ਸ੍ਵਾਨਂਦਤੁਸ਼੍ਟਃ ਅਖਿਲ ਕਾਮੁਕੇਭ੍ਯਃ ॥ 23॥

ਨ ਆਤ੍ਮਾ ਵਪੁਃ ਪਾਰ੍ਥਿਵਂ ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਿ
ਦੇਵਾਃ ਹਿ ਅਸੁਃ ਵਾਯੁਜਲਂ ਹੁਤਾਸ਼ਃ ।
ਮਨਃ ਅਨ੍ਨਮਾਤ੍ਰਂ ਧਿਸ਼ਣਾ ਚ ਸਤ੍ਤ੍ਵਮ੍
ਅਹਂਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਖਂ ਕ੍ਸ਼ਿਤਿਃ ਅਰ੍ਥਸਾਮ੍ਯਮ੍ ॥ 24॥

ਸਮਾਹਿਤੈਃ ਕਃ ਕਰਣੈਃ ਗੁਣਾਤ੍ਮਭਿਃ
ਗੁਣਃ ਭਵੇਤ੍ ਮਤ੍ਸੁਵਿਵਿਕ੍ਤਧਾਮ੍ਨਃ ।
ਵਿਕ੍ਸ਼ਿਪ੍ਯਮਾਣੈਃ ਉਤ ਕਿਂ ਨ ਦੂਸ਼ਣਮ੍
ਘਨੈਃ ਉਪੇਤੈਃ ਵਿਗਤੈਃ ਰਵੇਃ ਕਿਮ੍ ॥ 25॥

ਯਥਾ ਨਭਃ ਵਾਯੁ ਅਨਲ ਅਂਬੁ ਭੂ ਗੁਣੈਃ
ਗਤਾਗਤੈਃ ਵਰ੍ਤੁਗੁਣੈਃ ਨ ਸਜ੍ਜਤੇ ।
ਤਥਾ ਅਕ੍ਸ਼ਰਂ ਸਤ੍ਤ੍ਵ ਰਜਃ ਤਮਃ ਮਲੈਃ
ਅਹਂਮਤੇਃ ਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਤਿਹੇਤੁਭਿਃ ਪਰਮ੍ ॥ 26॥

ਤਥਾਪਿ ਸਂਗਃ ਪਰਿਵਰ੍ਜਨੀਯਃ
ਗੁਣੇਸ਼ੁ ਮਾਯਾਰਚਿਤੇਸ਼ੁ ਤਾਵਤ੍ ।
ਮਦ੍ਭਕ੍ਤਿਯੋਗੇਨ ਦ੍ਰੁਰੁਇਢੇਨ ਯਾਵਤ੍
ਰਜਃ ਨਿਰਸ੍ਯੇਤ ਮਨਃਕਸ਼ਾਯਃ ॥ 27॥

ਯਥਾ ਆਮਯਃ ਅਸਾਧੁ ਚਿਕਿਤ੍ਸਿਤਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਮ੍
ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਸਂਤੁਦਤਿ ਪ੍ਰਰੋਹਨ੍ ।
ਏਵਂ ਮਨਃ ਅਪਕ੍ਵ ਕਸ਼ਯ ਕਰ੍ਮ
ਕੁਯੋਗਿਨਂ ਵਿਧ੍ਯਤਿ ਸਰ੍ਵਸਂਗਮ੍ ॥ 28॥

ਕੁਯੋਗਿਨਃ ਯੇ ਵਿਹਿਤ ਅਂਤਰਾਯੈਃ
ਮਨੁਸ਼੍ਯਭੂਤੈਃ ਤ੍ਰਿਦਸ਼ ਉਪਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟੈਃ ।
ਤੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ਤਨ ਅਭ੍ਯਾਸਬਲੇਨ ਭੂਯਃ
ਯੁਂਜਂਤਿ ਯੋਗਂ ਨ ਤੁ ਕਰ੍ਮਤਂਤ੍ਰਮ੍ ॥ 29॥

ਕਰੋਤਿ ਕਰ੍ਮ ਕ੍ਰਿਯਤੇ ਚ ਜਂਤੁਃ
ਕੇਨਾਪਿ ਅਸੌ ਚੋਦਿਤਃ ਆਨਿਪਾਤਾਤ੍ ।
ਨ ਤਤ੍ਰ ਵਿਦ੍ਵਾਨ੍ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਰੁਇਤੌ ਸ੍ਥਿਤਃ ਅਪਿ
ਨਿਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ ਤ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਃ ਸ੍ਵਸੁਖ ਅਨੁਭੂਤ੍ਯਾ ॥ 30॥

ਤਿਸ਼੍ਠਂਤਂ ਆਸੀਨਂ ਉਤ ਵ੍ਰਜਂਤਮ੍
ਸ਼ਯਾਨਂ ਉਕ੍ਸ਼ਂਤਂ ਅਦਂਤਂ ਅਨ੍ਨਮ੍ ।
ਸ੍ਵਭਾਵਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਕਿਂ ਅਪਿ ਇਹਮਾਨਮ੍
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਸ੍ਥਮਤਿਃ ਨ ਵੇਦ ॥ 31॥

ਯਦਿ ਸ੍ਮ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਅਸਤ੍ ਇਂਦ੍ਰਿਯ ਅਥ
ਨਾਨਾ ਅਨੁਮਾਨੇਨ ਵਿਰੁਦ੍ਧਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ ।
ਨ ਮਨ੍ਯਤੇ ਵਸ੍ਤੁਤਯਾ ਮਨੀਸ਼ੀ
ਸ੍ਵਾਪ੍ਨਂ ਯਥਾ ਉਤ੍ਥਾਯ ਤਿਰੋਦਧਾਨਮ੍ ॥ 32॥

ਪੂਰ੍ਵਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੀਤਂ ਗੁਣਕਰ੍ਮਚਿਤ੍ਰਮ੍
ਅਜ੍ਞਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ਅਵਿਵਿਕ੍ਤਂ ਅਂਗ ।
ਨਿਵਰ੍ਤਤੇ ਤਤ੍ ਪੁਨਃ ਈਕ੍ਸ਼ਯਾ ਏਵ
ਨ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹ੍ਯਤੇ ਨ ਅਪਿ ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਆਤ੍ਮਾ ॥ 33॥

ਯਥਾ ਹਿ ਭਾਨੋਃ ਉਦਯਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਾਮ੍
ਤਮਃ ਨਿਹਨ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਤੁ ਸਦ੍ਵਿਧਤ੍ਤੇ ।
ਏਵਂ ਸਮੀਕ੍ਸ਼ਾ ਨਿਪੁਣਾ ਸਤੀ ਮੇ
ਹਨ੍ਯਾਤ੍ ਤਮਿਸ੍ਰਂ ਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯ ਬੁਦ੍ਧੇਃ ॥ 34॥

ਏਸ਼ਃ ਸ੍ਵਯਂਜ੍ਯੋਤਿਃ ਅਜਃ ਅਪ੍ਰਮੇਯਃ
ਮਹਾਨੁਭੂਤਿਃ ਸਕਲਾਨੁਭੂਤਿਃ ।
ਏਕਃ ਅਦ੍ਵਿਤੀਯਃ ਵਚਸਾਂ ਵਿਰਾਮੇ
ਯੇਨ ਈਸ਼ਿਤਾ ਵਾਕ੍ ਅਸਵਃ ਚਰਂਤਿ ॥ 35॥

ਏਤਾਵਾਨ੍ ਆਤ੍ਮਸਂਮੋਹਃ ਯਤ੍ ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਤੁ ਕੇਵਲੇ ।
ਆਤ੍ਮਨ੍ ਨ੍ਰੁਰੁਇਤੇ ਸ੍ਵਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਅਵਲਂਬਃ ਨ ਯਸ੍ਯ ਹਿ ॥36॥

ਯਤ੍ ਨਾਮ ਆਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਭਿਃ ਗ੍ਰਾਹ੍ਯਂ ਪਂਚਵਰ੍ਣਂ ਅਬਾਧਿਤਮ੍ ।
ਵ੍ਯਰ੍ਥੇਨ ਅਪਿ ਅਰ੍ਥਵਾਦਃ ਅਯਂ ਦ੍ਵਯਂ ਪਂਡਿਤਮਾਨਿਨਾਮ੍ ॥ 37॥

ਯੋਗਿਨਃ ਅਪਕ੍ਵਯੋਗਸ੍ਯ ਯੁਂਜਤਃ ਕਾਯਃ ਉਤ੍ਥਿਤੈਃ ।
ਉਪਸਰ੍ਗੈਃ ਵਿਹਨ੍ਯੇਤ ਤਤ੍ਰ ਅਯਂ ਵਿਹਿਤਃ ਵਿਧਿਃ ॥ 38॥

ਯੋਗਧਾਰਣਯਾ ਕਾਂਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਆਸਨੈਃ ਧਾਰਣ ਅਨ੍ਵਿਤੈਃ ।
ਤਪੋਮਂਤ੍ਰੌਸ਼ਧੈਃ ਕਾਂਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਉਪਸਰ੍ਗਾਨ੍ ਵਿਨਿਰ੍ਦਹੇਤ੍ ॥ 39॥

ਕਾਂਸ਼੍ਚਿਤ੍ ਮਮ ਅਨੁਧ੍ਯਾਨੇਨ ਨਾਮਸਂਕੀਰ੍ਤਨ ਆਦਿਭਿਃ ।
ਯੋਗੇਸ਼੍ਵਰ ਅਨੁਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤ੍ਯਾ ਵਾ ਹਨ੍ਯਾਤ੍ ਅਸ਼ੁਭਦਾਨ੍ ਸ਼ਨੈਃ ॥ 40॥

ਕੇਚਿਤ੍ ਦੇਹਂ ਇਮਂ ਧੀਰਾਃ ਸੁਕਲ੍ਪਂ ਵਯਸਿ ਸ੍ਥਿਰਮ੍ ।
ਵਿਧਾਯ ਵਿਵਿਧ ਉਪਾਯੈਃ ਅਥ ਯੁਂਜਂਤਿ ਸਿਦ੍ਧਯੇ ॥ 41॥

ਨ ਹਿ ਤਤ੍ ਕੁਸ਼ਲਾਤ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਂ ਤਤ੍ ਆਯਾਸਃ ਹਿ ਅਪਾਰ੍ਥਕਃ ।
ਅਂਤਵਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਯ ਫਲਸ੍ਯ ਇਵ ਵਨਸ੍ਪਤੇਃ ॥ 42॥

ਯੋਗਂ ਨਿਸ਼ੇਵਤਃ ਨਿਤ੍ਯਂ ਕਾਯਃ ਚੇਤ੍ ਕਲ੍ਪਤਾਂ ਇਯਾਤ੍ ।
ਤਤ੍ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧ੍ਯਾਤ੍ ਨ ਮਤਿਮਾਨ੍ ਯੋਗਂ ਉਤ੍ਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਮਤ੍ਪਰਃ ॥ 43॥

ਯੋਗਚਰ੍ਯਾਂ ਇਮਾਂ ਯੋਗੀ ਵਿਚਰਨ੍ ਮਤ੍ ਵ੍ਯਪਾਸ਼੍ਰਯਃ ।
ਨ ਅਂਤਰਾਯੈਃ ਵਿਹਨ੍ਯੇਤ ਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਃ ਸ੍ਵਸੁਖਾਨੁਭੂਃ ॥ 44॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਪਰਮਾਰ੍ਥਨਿਰ੍ਣਯੋ ਨਾਮ ਅਸ਼੍ਟਾਵਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 28॥

ਅਥ ਏਕੋਨਤ੍ਰਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸੁਦੁਸ੍ਤਰਾਂ ਇਮਾਂ ਮਨ੍ਯੇ ਯੋਗਚਰ੍ਯਾਂ ਅਨਾਤ੍ਮਨਃ ।
ਯਥਾ ਅਂਜਸਾ ਪੁਮਾਨ੍ ਸਿਹ੍ਯੇਤ੍ ਤਤ੍ ਮੇ ਬ੍ਰੂਹਿ ਅਂਜਸਾ ਅਚ੍ਯੁਤ ॥ 1॥

ਪ੍ਰਾਯਸ਼ਃ ਪੁਂਡਰੀਕਾਕ੍ਸ਼ ਯੁਂਜਂਤਃ ਯੋਗਿਨਃ ਮਨਃ ।
ਵਿਸ਼ੀਦਂਤਿ ਅਸਮਾਧਾਨਾਤ੍ ਮਨੋਨਿਗ੍ਰਹਕਰ੍ਸ਼ਿਤਾਃ ॥ 2॥

ਅਥ ਅਤਃ ਆਨਂਦਦੁਘਂ ਪਦਾਂਬੁਜਮ੍
ਹਂਸਾਃ ਸ਼੍ਰਯੇਰਨ੍ ਅਰਵਿਂਦਲੋਚਨ ।
ਸੁਖਂ ਨੁ ਵਿਸ਼੍ਵੇਸ਼੍ਵਰ ਯੋਗਕਰ੍ਮਭਿਃ
ਤ੍ਵਤ੍ ਮਾਯਯਾ ਅਮੀ ਵਿਹਤਾਃ ਨ ਮਾਨਿਨਃ ॥ 3॥

ਕਿਂ ਚਿਤ੍ਰਂ ਅਚ੍ਯੁਤ ਤਵ ਏਤਤ੍ ਅਸ਼ੇਸ਼ਬਂਧਃ
ਦਾਸੇਸ਼ੁ ਅਨਨ੍ਯਸ਼ਰਣੇਸ਼ੁ ਯਤ੍ ਆਤ੍ਮ ਸਾਤ੍ਤ੍ਵਮ੍ ।
ਯਃ ਅਰੋਚਯਤ੍ਸਹ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗੈਃ ਸ੍ਵਯਂ ਈਸ਼੍ਵਰਾਣਾਮ੍
ਸ਼੍ਰੀਮਤ੍ ਕਿਰੀਟ ਤਟ ਪੀਡਿਤ ਪਾਦ ਪੀਠਃ ॥ 4॥

ਤਂ ਤ੍ਵਾ ਅਖਿਲ ਆਤ੍ਮਦਯਿਤ ਈਸ਼੍ਵਰਂ ਆਸ਼੍ਰਿਤਾਨਾਮ੍
ਸਰ੍ਵ ਅਰ੍ਥਦਂ ਸ੍ਵਕ੍ਰੁਰੁਇਤਵਿਤ੍ ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜੇਤ ਕਃ ਨੁ ।
ਕਃ ਵਾ ਭਜੇਤ੍ ਕਿਂ ਅਪਿ ਵਿਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਯੇ ਅਨੁ ਭੂਤ੍ਯੈ
ਕਿਂ ਵਾ ਭਵੇਤ੍ ਨ ਤਵ ਪਾਦਰਜੋਜੁਸ਼ਾਂ ਨਃ ॥ 5॥

ਨ ਏਵ ਉਪਯਂਤਿ ਅਪਚਿਤਿਂ ਕਵਯਃ ਤਵ ਈਸ਼
ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਸ਼ਾ ਅਪਿ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਰੁਰੁਇਧਮੁਦਃ ਸ੍ਮਰਂਤਃ ।
ਯਃ ਅਂਤਰ੍ਬਹਿਃ ਤਨੁਭ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂ ਅਸ਼ੁਭਂ ਵਿਧੁਨ੍ਵਨ੍
ਆਚਾਰ੍ਯਚੈਤ੍ਯਵਪੁਸ਼ਾ ਸ੍ਵਗਤਂ ਵ੍ਯਨਕ੍ਤਿ ॥ 6॥

ਸ਼੍ਰੀਸ਼ੁਕਃ ਉਵਾਚ ।
ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਵੇਨ ਅਤਿ ਅਨੁਰਕ੍ਤ ਚੇਤਸਾ
ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ ਜਗਤ੍ਕ੍ਰੀਡਨਕਃ ਸ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਿਭਿਃ ।
ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੀਤ ਮੂਰ੍ਤਿਤ੍ਰਯਃ ਈਸ਼੍ਵਰ ਈਸ਼੍ਵਰਃ
ਜਗਾਦ ਸਪ੍ਰੇਮ ਮਨੋਹਰਸ੍ਮਿਤਃ ॥ 7॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਹਂਤ ਤੇ ਕਥਯਿਸ਼੍ਯਾਮਿ ਮਮ ਧਰ੍ਮਾਨ੍ ਸੁਮਂਗਲਾਮ੍ ।
ਯਾਨ੍ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਆਚਰਨ੍ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਂ ਜਯਤਿ ਦੁਰ੍ਜਯਮ੍ ॥ 8॥

ਕੁਰ੍ਯਾਤ੍ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਮਦਰ੍ਥਂ ਸ਼ਨਕੈਃ ਸ੍ਮਰਨ੍ ।
ਮਯਿ ਅਰ੍ਪਿਤ ਮਨਃ ਚਿਤ੍ਤਃ ਮਤ੍ ਧਰ੍ਮ ਆਤ੍ਮਮਨੋਰਤਿਃ ॥ 9॥

ਦੇਸ਼ਾਨ੍ ਪੁਣ੍ਯਾਨ੍ ਆਸ਼੍ਰਯੇਤ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤੈਃ ਸਾਧੁਭਿਃ ਸ਼੍ਰਿਤਾਨ੍ ।
ਦੇਵ ਆਸੁਰ ਮਨੁਸ਼੍ਯੇਸ਼ੁ ਮਦ੍ਭਕ੍ਤ ਆਚਰਿਤਾਨਿ ਚ ॥ 10॥

ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਕ੍ ਸਤ੍ਰੇਣ ਵਾ ਮਹ੍ਯਂ ਪਰ੍ਵਯਾਤ੍ਰਾ ਮਹੋਤ੍ਸਵਾਨ੍ ।
ਕਾਰਯੇਤ੍ ਗੀਤਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਆਦ੍ਯੈਃ ਮਹਾਰਾਜ ਵਿਭੂਤਿਭਿਃ ॥ 11॥

ਮਾਂ ਏਵ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਬਹਿਃ ਅਂਤਃ ਅਪਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ।
ਈਕ੍ਸ਼ੇਤ ਆਤ੍ਮਨਿ ਚ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਯਥਾ ਖਂ ਅਮਲ ਆਸ਼ਯਃ ॥ 12॥

ਇਤਿ ਸਰ੍ਵਾਣਿ ਭੂਤਾਨਿ ਮਦ੍ਭਾਵੇਨ ਮਹਾਦ੍ਯੁਤੇ ।
ਸਭਾਜਯਨ੍ ਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਕੇਵਲਂ ਆਸ਼੍ਰਿਤਃ ॥ 13॥

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਲ੍ਕਸੇ ਸ੍ਤੇਨੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯੇ ਅਰ੍ਕੇ ਸ੍ਫੁਲਿਂਗਕੇ ।
ਅਕ੍ਰੂਰੇ ਕ੍ਰੂਰਕੇ ਚ ਏਵ ਸਮਦ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ਪਂਡਿਤਃ ਮਤਃ ॥ 14॥

ਨਰੇਸ਼ੁ ਅਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਂ ਮਦ੍ਭਾਵਂ ਪੁਂਸਃ ਭਾਵਯਤਃ ਅਚਿਰਾਤ੍ ।
ਸ੍ਪਰ੍ਧਾ ਅਸੂਯਾ ਤਿਰਸ੍ਕਾਰਾਃ ਸਾਹਂਕਾਰਾਃ ਵਿਯਂਤਿ ਹਿ ॥ 15॥

ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਸ੍ਮਯਮਾਨਾਨ੍ ਸ੍ਵਾਨ੍ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਂ ਵ੍ਰੀਡਾਂ ਚ ਦੈਹਿਕੀਮ੍ ।
ਪ੍ਰਣਮੇਤ੍ ਦਂਡਵਤ੍ ਭੂਮੌ ਆਸ਼੍ਵ ਚਾਂਡਾਲ ਗੋ ਖਰਮ੍ ॥ 16॥

ਯਾਵਤ੍ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ੁ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਦ੍ਭਾਵਃ ਨ ਉਪਜਾਯਤੇ ।
ਤਾਵਤ੍ ਏਵਂ ਉਪਾਸੀਤ ਵਾਙ੍ ਮਨ ਕਾਯ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 17॥

ਸਰ੍ਵਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਤ੍ਮਕਂ ਤਸ੍ਯ ਵਿਦ੍ਯਯਾ ਆਤ੍ਮ ਮਨੀਸ਼ਯਾ ।
ਪਰਿਪਸ਼੍ਯਨ੍ ਉਪਰਮੇਤ੍ ਸਰ੍ਵਤਃ ਮੁਕ੍ਤ ਸਂਸ਼ਯਃ ॥ 18॥

ਅਯਂ ਹਿ ਸਰ੍ਵਕਲ੍ਪਾਨਾਂ ਸਧ੍ਰੀਚੀਨਃ ਮਤਃ ਮਮ ।
ਮਦ੍ਭਾਵਃ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਨੋਵਾਕ੍ਕਾਯਵ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 19॥

ਨ ਹਿ ਅਂਗ ਉਪਕ੍ਰਮੇ ਧ੍ਵਂਸਃ ਮਦ੍ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਉਦ੍ਧਵ ਅਣੁ ਅਪਿ ।
ਮਯਾ ਵ੍ਯਵਸਿਤਃ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਨਿਰ੍ਗੁਣਤ੍ਵਾਤ੍ ਅਨਾਸ਼ਿਸ਼ਃ ॥ 20॥

ਯਃ ਯਃ ਮਯਿ ਪਰੇ ਧਰ੍ਮਃ ਕਲ੍ਪ੍ਯਤੇ ਨਿਸ਼੍ਫਲਾਯ ਚੇਤ੍ ।
ਤਤ੍ ਆਯਾਸਃ ਨਿਰਰ੍ਥਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਭਯਾਦੇਃ ਇਵ ਸਤ੍ਤ੍ਮ ॥ 21॥

ਏਸ਼ਾ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾਂ ਬੁਦ੍ਧਿਃ ਮਨੀਸ਼ਾ ਚ ਮਨੀਸ਼ਿਣਾਮ੍ ।
ਯਤ੍ ਸਤ੍ਯਂ ਅਨ੍ਰੁਰੁਇਤੇਨ ਇਹ ਮਰ੍ਤ੍ਯੇਨ ਆਪ੍ਨੋਤਿ ਮਾ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍ ॥ 22॥

ਏਸ਼ ਤੇ ਅਭਿਹਿਤਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਵਾਦਸ੍ਯ ਸਂਗ੍ਰਹਃ ।
ਸਮਾਸਵ੍ਯਾਸਵਿਧਿਨਾ ਦੇਵਾਨਾਂ ਅਪਿ ਦੁਰ੍ਗਮਃ ॥ 23॥

ਅਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਸ਼ਃ ਤੇ ਗਦਿਤਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਸ੍ਪਸ਼੍ਟਯੁਕ੍ਤਿਮਤ੍ ।
ਏਤਤ੍ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਮੁਚ੍ਯੇਤ ਪੁਰੁਸ਼ਃ ਨਸ਼੍ਟਸਂਸ਼ਯਃ ॥ 24॥

ਸੁਵਿਵਿਕ੍ਤਂ ਤਵ ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਂ ਮਯਾ ਏਤਤ੍ ਅਪਿ ਧਾਰਯੇਤ੍ ।
ਸਨਾਤਨਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਗੁਹ੍ਯਂ ਪਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ ॥ 25॥

ਯਃ ਏਤਤ੍ ਮਮ ਭਕ੍ਤੇਸ਼ੁ ਸਂਪ੍ਰਦਦ੍ਯਾਤ੍ ਸੁਪੁਸ਼੍ਕਲਮ੍ ।
ਤਸ੍ਯ ਅਹਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਸ੍ਯ ਦਦਾਮਿ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਾ ॥ 26॥

ਯਃ ਏਤਤ੍ ਸਮਧੀਯੀਤ ਪਵਿਤ੍ਰਂ ਪਰਮਂ ਸ਼ੁਚਿ ।
ਸਃ ਪੂਯੇਤ ਅਹਃ ਅਹਃ ਮਾਂ ਜ੍ਞਾਨਦੀਪੇਨ ਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ॥ 27॥

ਯਃ ਏਤਤ੍ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਨਿਤ੍ਯਂ ਅਵ੍ਯਗ੍ਰਃ ਸ਼੍ਰੁਣੁਯਾਤ੍ ਨਰਃ ।
ਮਯਿ ਭਕ੍ਤਿਂ ਪਰਾਂ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ਨ ਸਃ ਬਧ੍ਯਤੇ ॥ 28॥

ਅਪਿ ਉਦ੍ਧਵ ਤ੍ਵਯਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਖੇ ਸਮਵਧਾਰਿਤਮ੍ ।
ਅਪਿ ਤੇ ਵਿਗਤਃ ਮੋਹਃ ਸ਼ੋਕਃ ਚ ਅਸੌ ਮਨੋਭਵਃ ॥ 29॥

ਨ ਏਤਤ੍ ਤ੍ਵਯਾ ਦਾਂਭਿਕਾਯ ਨਾਸ੍ਤਿਕਾਯ ਸ਼ਠਾਯ ਚ ।
ਅਸ਼ੁਸ਼੍ਰੂਸ਼ੋਃ ਅਭਕ੍ਤਾਯ ਦੁਰ੍ਵਿਨੀਤਾਯ ਦੀਯਤਾਮ੍ ॥ 30॥

ਏਤੈਃ ਦੋਸ਼ੈਃ ਵਿਹੀਨਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਣ੍ਯਾਯ ਪ੍ਰਿਯਾਯ ਚ ।
ਸਾਧਵੇ ਸ਼ੁਚਯੇ ਬ੍ਰੂਯਾਤ੍ ਭਕ੍ਤਿਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਸ਼ੂਦ੍ਰ ਯੋਸ਼ਿਤਾਮ੍ ॥ 31॥

ਨ ਏਤਤ੍ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਜਿਜ੍ਞਾਸੋਃ ਜ੍ਞਾਤਵ੍ਯਂ ਅਵਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ।
ਪੀਤ੍ਵਾ ਪੀਯੂਸ਼ਂ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਪਾਤਵ੍ਯਂ ਨ ਅਵਸ਼ਿਸ਼੍ਯਤੇ ॥ 32॥

ਜ੍ਞਾਨੇ ਕਰ੍ਮਣਿ ਯੋਗੇ ਚ ਵਾਰ੍ਤਾਯਾਂ ਦਂਡਧਾਰਣੇ ।
ਯਾਵਾਨ੍ ਅਰ੍ਥਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਣਾਂ ਤਾਤ ਤਾਵਾਨ੍ ਤੇ ਅਹਂ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧਃ ॥ 33॥

ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਯਦਾ ਤ੍ਯਕ੍ਤ ਸਮਸ੍ਤਕਰ੍ਮਾ
ਨਿਵੇਦਿਤਾਤ੍ਮਾ ਵਿਚਿਕੀਰ੍ਸ਼ਿਤਃ ਮੇ ।
ਤਦਾ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਤ੍ਵਂ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਮਾਨਃ
ਮਯਾ ਆਤ੍ਮਭੂਯਾਯ ਚ ਕਲ੍ਪਤੇ ਵੈ ॥ 34॥

ਸ਼੍ਰੀਸ਼ੁਕਃ ਉਵਾਚ ।
ਸਃ ਏਵਂ ਆਦਰ੍ਸ਼ਿਤ ਯੋਗਮਾਰ੍ਗਃ
ਤਦਾ ਉਤ੍ਤਮ ਸ਼੍ਲੋਕਵਚਃ ਨਿਸ਼ਮ੍ਯ ।
ਬਦ੍ਧ ਅਂਜਲਿਃ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਰੁਦ੍ਧ ਕਂਠਃ
ਨ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਊਚੇਃ ਅਸ਼੍ਰੁ ਪਰਿਪ੍ਲੁਤ ਅਕ੍ਸ਼ਃ ॥ 35॥

ਵਿਸ਼੍ਟਭ੍ਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪ੍ਰਣਯ ਅਵਘੂਰ੍ਣਮ੍
ਧੈਰ੍ਯੇਣ ਰਾਜਨ੍ ਬਹੁ ਮਨ੍ਯਮਾਨਃ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂਜਲਿਃ ਪ੍ਰਾਹ ਯਦੁਪ੍ਰਵੀਰਮ੍
ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼੍ਣਾ ਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਨ੍ ਤਤ੍ ਚਰਣ ਅਰਵਿਂਦਮ੍ ॥ 36॥

ਉਦ੍ਧਵਃ ਉਵਾਚ ।
ਵਿਦ੍ਰਾਵਿਤਃ ਮੋਹ ਮਹਾ ਅਂਧਕਾਰਃ
ਯਃ ਆਸ਼੍ਰਿਤਃ ਮੇ ਤਵ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨਾਤ੍ ।
ਵਿਭਾਵਸੋਃ ਕਿਂ ਨੁ ਸਮੀਪਗਸ੍ਯ
ਸ਼ੀਤਂ ਤਮਃ ਭੀਃ ਪ੍ਰਭਵਂਤਿ ਅਜ ਅਦ੍ਯ ॥ 37॥

ਪ੍ਰਤ੍ਯਰ੍ਪਿਤਃ ਮੇ ਭਵਤਾ ਅਨੁਕਂਪਿਨਾ
ਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾਯ ਵਿਜ੍ਞਾਨਮਯਃ ਪ੍ਰਦੀਪਃ ।
ਹਿਤ੍ਵਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਜ੍ਞਃ ਤਵ ਪਾਦਮੂਲਮ੍
ਕਃ ਅਨ੍ਯਤ੍ ਸਮੀਯਾਤ੍ ਸ਼ਰਣਂ ਤ੍ਵਦੀਯਮ੍ ॥ 38॥

ਵ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ਣਃ ਚ ਮੇ ਸੁਦ੍ਰੁਰੁਇਢਃ ਸ੍ਨੇਹਪਾਸ਼ਃ
ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਿ ਅਂਧਕ ਸਾਤ੍ਵਤੇਸ਼ੁ ।
ਪ੍ਰਸਾਰਿਤਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਵਿਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਯੇ ਤ੍ਵਯਾ
ਸ੍ਵਮਾਯਯਾ ਹਿ ਆਤ੍ਮ ਸੁਬੋਧ ਹੇਤਿਨਾ ॥ 39॥

ਨਮਃ ਅਸ੍ਤੁ ਤੇ ਮਹਾਯੋਗਿਨ੍ ਪ੍ਰਪਨ੍ਨਂ ਅਨੁਸ਼ਾਧਿ ਮਾਮ੍ ।
ਯਥਾ ਤ੍ਵਤ੍ ਚਰਣ ਅਂਭੋਜੇ ਰਤਿਃ ਸ੍ਯਾਤ੍ ਅਨਪਾਯਿਨੀ ॥ 40॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਗਚ੍ਛ ਉਦ੍ਧਵ ਮਯਾ ਆਦਿਸ਼੍ਟਃ ਬਦਰਿ ਆਖ੍ਯਂ ਮਮ ਆਸ਼੍ਰਮਮ੍ ।
ਤਤ੍ਰ ਮਤ੍ ਪਾਦ ਤੀਰ੍ਥੋਦੇ ਸ੍ਨਾਨ ਉਪਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨੈਃ ਸ਼ੁਚਿਃ ॥ 41॥

ਈਕ੍ਸ਼ਯਾ ਅਲਕਨਂਦਾਯਾ ਵਿਧੂਤ ਅਸ਼ੇਸ਼ ਕਲ੍ਮਸ਼ਃ ।
ਵਸਾਨਃ ਵਲ੍ਕਲਾਨਿ ਅਂਗ ਵਨ੍ਯਭੁਕ੍ ਸੁਖ ਨਿਃਸ੍ਪ੍ਰੁਰੁਇਹਃ ॥ 42॥

ਤਿਤਿਕ੍ਸ਼ੌਃ ਦ੍ਵਂਦ੍ਵਮਾਤ੍ਰਾਣਾਂ ਸੁਸ਼ੀਲਃ ਸਂਯਤੇਂਦ੍ਰਿਯਃ ।
ਸ਼ਾਂਤਃ ਸਮਾਹਿਤਧਿਯਾ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਸਂਯੁਤਃ ॥ 43॥

ਮਤ੍ਤਃ ਅਨੁਸ਼ਿਕ੍ਸ਼ਿਤਂ ਯਤ੍ ਤੇ ਵਿਵਿਕ੍ਤਮਨੁਭਾਵਯਨ੍ ।
ਮਯਿ ਆਵੇਸ਼ਿਤ ਵਾਕ੍ ਚਿਤ੍ਤਃ ਮਦ੍ਧਰ੍ਮ ਨਿਰਤਃ ਭਵ ।
ਅਤਿਵ੍ਰਜ੍ਯ ਗਤੀਃ ਤਿਸ੍ਰਃ ਮਾਂ ਏਸ਼੍ਯਸਿ ਤਤਃ ਪਰਮ੍ ॥ 44॥

ਸ਼੍ਰੀਸ਼ੁਕਃ ਉਵਾਚ ।
ਸਃ ਏਵਂ ਉਕ੍ਤਃ ਹਰਿਮੇਧਸਾ ਉਦ੍ਧਵਃ
ਪ੍ਰਦਕ੍ਸ਼ਿਣਂ ਤਂ ਪਰਿਸ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਪਾਦਯੋਃ ।
ਸ਼ਿਰਃ ਨਿਧਾਯ ਅਸ਼੍ਰੁਕਲਾਭਿਃ ਆਰ੍ਦ੍ਰਧੀਃ
ਨ੍ਯਸ਼ਿਂਚਤ੍ ਅਦ੍ਵਂਦ੍ਵਪਰਃ ਅਪਿ ਉਪਕ੍ਰਮੇ ॥ 45॥

ਸੁਦੁਸ੍ਤ੍ਯਜ ਸ੍ਨੇਹ ਵਿਯੋਗ ਕਾਤਰਃ
ਨ ਸ਼ਕ੍ਨੁਵਨ੍ ਤਂ ਪਰਿਹਾਤੁਂ ਆਤੁਰਃ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਚ੍ਛ੍ਰਂ ਯਯੌ ਮੂਰ੍ਧਨਿ ਭਰ੍ਤ੍ਰੁਰੁਇਪਾਦੁਕੇ
ਬਿਭ੍ਰਨ੍ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਯਯੌ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ॥ 46॥

ਤਤਃ ਤਂ ਅਂਤਰ੍ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਸਂਨਿਵੇਸ਼੍ਯ
ਗਤਃ ਮਹਾਭਾਗਵਤਃ ਵਿਸ਼ਾਲਾਮ੍ ।
ਯਥਾ ਉਪਦਿਸ਼੍ਟਾਂ ਜਗਤ੍ ਏਕਬਂਧੁਨਾ
ਤਤਃ ਸਮਾਸ੍ਥਾਯ ਹਰੇਃ ਅਗਾਤ੍ ਗਤਿਮ੍ ॥ 47॥

ਯਃ ਏਅਤਤ੍ ਆਨਂਦ ਸਮੁਦ੍ਰ ਸਂਭ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍
ਜ੍ਞਾਨਾਮ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਭਾਗਵਤਾਯ ਭਾਸ਼ਿਤਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੇਣ ਯੋਗੇਸ਼੍ਵਰ ਸੇਵਿਤਾਂਘ੍ਰਿਣਾ
ਸਚ੍ਛ੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਆਸੇਵ੍ਯ ਜਗਤ੍ ਵਿਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 48॥

ਭਵਭਯ ਅਪਹਂਤੁਂ ਜ੍ਞਾਨਵਿਜ੍ਞਾਨਸਾਰਮ੍
ਨਿਗਮਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਉਪਜਹੇ ਭ੍ਰੁਰੁਇਂਗਵਤ੍ ਵੇਦਸਾਰਮ੍ ।
ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਉਦਧਿਤਃ ਚ ਅਪਾਯਯਤ੍ ਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਵਰ੍ਗਾਨ੍
ਪੁਰੁਸ਼ਂ ਰੁਰੁਇਸ਼ਭਂ ਆਦ੍ਯਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸਂਜ੍ਞਂ ਨਤਃ ਅਸ੍ਮਿ ॥ 49॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਭਗਵਦੁਦ੍ਧਵਸਂਵਾਦੇ
ਪਰਮਾਰ੍ਥਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਸੁਗਮੋਪਾਯਕਥਨੋਦ੍ਧਵਬਦਰਿਕਾਸ਼੍ਰਮਪ੍ਰਵੇਸ਼ੋ
ਨਾਮ ਏਕੋਨਤ੍ਰਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 29॥

ਅਥ ਤ੍ਰਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਰਾਜਾ ਉਵਾਚ ।
ਤਤਃ ਮਹਾਭਾਗਵਤੇ ਉਦ੍ਧਵੇ ਨਿਰ੍ਗਤੇ ਵਨਮ੍ ।
ਦ੍ਵਾਰਵਤ੍ਯਾਂ ਕਿਂ ਅਕਰੋਤ੍ ਭਗਵਾਨ੍ ਭੂਤਭਾਵਨਃ ॥ 1॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ਼ਾਪ ਉਪਸਂਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟੇ ਸ੍ਵਕੁਲੇ ਯਾਦਵਰ੍ਸ਼ਭਃ ।
ਪ੍ਰੇਯਸੀਂ ਸਰ੍ਵਨੇਤ੍ਰਾਣਾਂ ਤਨੁਂ ਸਃ ਕਥਂ ਅਤ੍ਯਜਤ੍ ॥ 2॥

ਪ੍ਰਤ੍ਯਾਕ੍ਰਸ਼੍ਟੁਂ ਨਯਨਂ ਅਬਲਾ ਯਤ੍ਰ ਲਗ੍ਨਂ ਨ ਸ਼ੇਕੁਃ
ਕਰ੍ਣਾਵਿਸ਼੍ਟਂ ਨ ਸਰਤਿ ਤਤਃ ਯਤ੍ ਸਤਾਂ ਆਤ੍ਮਲਗ੍ਨਮ੍ ।
ਯਤ੍ ਸ਼੍ਰੀਃ ਵਾਚਾਂ ਜਨਯਤਿ ਰਤਿਂ ਕਿਂ ਨੁ ਮਾਨਂ ਕਵੀਨਾਮ੍
ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਜਿਸ਼੍ਣੋਃ ਯੁਧਿ ਰਥਗਤਂ ਯਤ੍ ਚ ਤਤ੍ ਸਾਮ੍ਯਮ੍
ਈਯੁਃ ॥ 3॥

ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਃ ਉਵਾਚ ।
ਦਿਵਿ ਭੁਵਿ ਅਂਤਰਿਕ੍ਸ਼ੇ ਚ ਮਹੋਤ੍ਪਾਤਾਨ੍ ਸਮੁਤ੍ਥਿਤਾਨ੍ ।
ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਆਸੀਨਾਨ੍ ਸੁਧਰ੍ਮਾਯਾਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਃ ਪ੍ਰਾਹ ਯਦੂਨ੍ ਇਦਮ੍ ॥ 4॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਏਤੇ ਘੋਰਾਃ ਮਹੋਤ੍ਪਾਤਾਃ ਦ੍ਵਾਰ੍ਵਤ੍ਯਾਂ ਯਮਕੇਤਵਃ ।
ਮੁਹੂਰ੍ਤਂ ਅਪਿ ਨ ਸ੍ਥੇਯਂ ਅਤ੍ਰ ਨਃ ਯਦੁਪੁਂਗਵਾਃ ॥ 5॥

ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ਬਾਲਾਃ ਚ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਾਃ ਚ ਸ਼ਂਖੋਦ੍ਧਾਰਂ ਵ੍ਰਜਂਤ੍ਵਿਤਃ ।
ਵਯਂ ਪ੍ਰਭਾਸਂ ਯਾਸ੍ਯਾਮਃ ਯਤ੍ਰ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ ਸਰਸ੍ਵਤੀ ॥ 6॥

ਤਤ੍ਰ ਅਭਿਸ਼ਿਚ੍ਯ ਸ਼ੁਚਯ ਉਪੋਸ਼੍ਯ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾਃ ।
ਦੇਵਤਾਃ ਪੂਜਯਿਸ਼੍ਯਾਮਃ ਸ੍ਨਪਨ ਆਲੇਪਨ ਅਰ੍ਹਣੈਃ ॥7॥

ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨ੍ ਤੁ ਮਹਾਭਾਗਾਨ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਯਯਨਾ ਵਯਮ੍ ।
ਗੋ ਭੂ ਹਿਰਣ੍ਯ ਵਾਸੋਭਿਃ ਗਜ ਅਸ਼੍ਵਰਥ ਵੇਸ਼੍ਮਭਿਃ ॥ 8॥

ਵਿਧਿਃ ਏਸ਼ਃ ਹਿ ਅਰਿਸ਼੍ਟਘ੍ਨਃ ਮਂਗਲ ਆਯਨਂ ਉਤ੍ਤਮਮ੍ ।
ਦੇਵ ਦ੍ਵਿਜ ਗਵਾਂ ਪੂਜਾ ਭੂਤੇਸ਼ੁ ਪਰਮਃ ਭਵਃ ॥ 9॥

ਇਤਿ ਸਰ੍ਵੇ ਸਮਾਕਰ੍ਣ੍ਯ ਯਦੁਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਾਃ ਮਧੁਦ੍ਵਿਸ਼ਃ ।
ਤਥਾ ਇਤਿ ਨੌਭਿਃ ਉਤ੍ਤੀਰ੍ਯ ਪ੍ਰਭਾਸਂ ਪ੍ਰਯਯੂ ਰਥੈਃ ॥ 10॥

ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਭਗਵਤਾ ਆਦਿਸ਼੍ਟਂ ਯਦੁਦੇਵੇਨ ਯਾਦਵਾ ।
ਚਕ੍ਰੁਃ ਪਰਭਯਾ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਸਰ੍ਵਸ਼੍ਰੇਯ ਉਪਬ੍ਰੁਰੁਇਂਹਿਤਮ੍ ॥ 11॥

ਤਤਃ ਤਸ੍ਮਿਨ੍ ਮਹਾਪਾਨਂ ਪਪੁਃ ਮੈਰੇਯਕਂ ਮਧੁ ।
ਦਿਸ਼੍ਟ ਵਿਭ੍ਰਂਸ਼ਿਤ ਧਿਯਃ ਯਤ੍ ਦ੍ਰਵੈਃ ਭ੍ਰਸ਼੍ਯਤੇ ਮਤਿਃ ॥ 12॥

ਮਹਾਪਾਨ ਅਭਿਮਤ੍ਤਾਨਾਂ ਵੀਰਾਣਾਂ ਦ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤਚੇਤਸਾਮ੍ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਮਾਯਾ ਵਿਮੂਢਾਨਾਂ ਸਂਘਰ੍ਸ਼ਃ ਸੁਮਹਾਨ੍ ਅਭੂਤ੍ ॥ 13॥

ਯੁਯੁਧੁਃ ਕ੍ਰੋਧਸਂਰਬ੍ਧਾ ਵੇਲਾਯਾਂ ਆਤਤਾਯਿਨਃ ।
ਧਨੁਭਿਃ ਅਸਿਭਿਃ ਮਲ੍ਲੈਃ ਗਦਾਭਿਃ ਤਾਂ ਅਰਰ੍ਸ਼੍ਟਿਭਿਃ ॥ 14॥

ਪਤਤ੍ਪਤਾਕੈ ਰਥਕੁਂਜਰਾਦਿਭਿਃ
ਖਰ ਉਸ਼੍ਟ੍ਰ ਗੋਭਿਃ ਮਹਿਸ਼ੈਃ ਨਰੈਃ ਅਪਿ ।
ਮਿਥਃ ਸਮੇਤ੍ਯ ਅਸ਼੍ਵਤਰੈਃ ਸੁਦੁਰ੍ਮਦਾ
ਨ੍ਯਹਨ੍ ਸ਼ਰਰ੍ਦਦ੍ਭਿਃ ਇਵ ਦ੍ਵਿਪਾ ਵਨੇ ॥ 15॥

ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨ ਸਾਂਬੌ ਯੁਧਿ ਰੂਢਮਤ੍ਸਰੌ
ਅਕ੍ਰੂਰ ਭੋਜੌ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧ ਸਾਤ੍ਯਕੀ ।
ਸੁਭਦ੍ਰ ਸਂਗ੍ਰਾਮਜਿਤੌ ਸੁਦਾਰੁਣੌ
ਗਦੌ ਸੁਮਿਤ੍ਰਾ ਸੁਰਥੌ ਸਮੀਯਤੁਃ ॥ 16॥

ਅਨ੍ਯੇ ਚ ਯੇ ਵੈ ਨਿਸ਼ਠ ਉਲ੍ਮੁਕ ਆਦਯਃ
ਸਹਸ੍ਰਜਿਤ੍ ਸ਼ਤਜਿਤ੍ ਭਾਨੁ ਮੁਖ੍ਯਾਃ ।
ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯਂ ਆਸਾਦ੍ਯ ਮਦਾਂਧਕਾਰਿਤਾ
ਜਘ੍ਨੁਃ ਮੁਕੁਂਦੇਨ ਵਿਮੋਹਿਤਾ ਭ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਮ੍ ॥ 17॥

ਦਾਸ਼ਾਰ੍ਹ ਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਿ ਅਂਧਕ ਭੋਜ ਸਾਤ੍ਵਤਾ
ਮਧੁ ਅਰ੍ਬੁਦਾ ਮਾਥੁਰਸ਼ੂਰਸੇਨਾਃ ।
ਵਿਸਰ੍ਜਨਾਃ ਕੁਕੁਰਾਃ ਕੁਂਤਯਃ ਚ
ਮਿਥਃ ਤਤਃ ਤੇ ਅਥ ਵਿਸ੍ਰੁਰੁਇਜ੍ਯ ਸੌਹ੍ਰੁਰੁਇਦਮ੍ ॥ 18॥

ਪੁਤ੍ਰਾਃ ਅਯੁਧ੍ਯਨ੍ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਭਿਃ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੁਰੁਇਭਿਃ ਚ
ਸ੍ਵਸ੍ਤ੍ਰੀਯ ਦੌਹਿਤ੍ਰ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਵ੍ਯਮਾਤੁਲੈਃ ।
ਮਿਤ੍ਰਾਣਿ ਮਿਤ੍ਰੈਃ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦਃ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਭਿਃ
ਜ੍ਞਾਤੀਂਸ੍ਤ੍ਵਹਨ੍ ਜ੍ਞਾਤਯਃ ਏਵ ਮੂਢਾਃ ॥ 19॥

ਸ਼ਰੇਸ਼ੁ ਕ੍ਸ਼ੀਯਮਾਣੇਸ਼ੁ ਭਜ੍ਯਮਾਨੇਸ਼ੁ ਧਨ੍ਵਸੁ ।
ਸ਼ਸ੍ਤ੍ਰੇਸ਼ੁ ਕ੍ਸ਼ੀਯਮਾਣੇਸ਼ੁ ਮੁਸ਼੍ਟਿਭਿਃ ਜਹ੍ਰੁਃ ਏਰਕਾਃ ॥ 20॥

ਤਾਃ ਵਜ੍ਰਕਲ੍ਪਾਃ ਹਿ ਅਭਵਨ੍ ਪਰਿਘਾਃ ਮੁਸ਼੍ਟਿਨਾਃ ਭ੍ਰੁਰੁਇਤਾਃ ।
ਜਘ੍ਨੁਃ ਦ੍ਵਿਸ਼ਃ ਤੈਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੇਨ ਵਾਰ੍ਯਮਾਣਾਃ ਤੁ ਤਂ ਚ ਤੇ ॥ 21॥

ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੀਕਂ ਮਨ੍ਯਮਾਨਾਃ ਬਲਭਦ੍ਰਂ ਚ ਮੋਹਿਤਾਃ ।
ਹਂਤੁਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਧਿਯਃ ਰਾਜਨ੍ ਆਪਨ੍ਨਾਃ ਆਤਤਾਯਿਨਃ ॥ 22॥

ਅਥ ਤੌ ਅਪਿ ਸਂਕ੍ਰੁਦ੍ਧੌ ਉਦ੍ਯਮ੍ਯ ਕੁਰੁਨਂਦਨ ।
ਏਰਕਾ ਮੁਸ਼੍ਟਿ ਪਰਿਘੌ ਜਰਂਤੌ ਜਘ੍ਨਤੁਃ ਯੁਧਿ ॥ 23॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ਼ਾਪ ਉਪਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਾਨਾਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਮਾਯਾਵ੍ਰੁਰੁਇਤ ਆਤ੍ਮਨਾਮ੍ ।
ਸ੍ਪਰ੍ਧਾਕ੍ਰੋਧਃ ਕ੍ਸ਼ਯਂ ਨਿਨ੍ਯੇ ਵੈਣਵਃ ਅਗ੍ਨਿਃ ਯਥਾ ਵਨਮ੍ ॥ 24॥

ਏਵਂ ਨਸ਼੍ਟੇਸ਼ੁ ਸਰ੍ਵੇਸ਼ੁ ਕੁਲੇਸ਼ੁ ਸ੍ਵੇਸ਼ੁ ਕੇਸ਼ਵਃ ।
ਅਵਤਾਰਿਤਃ ਭੁਵਃ ਭਾਰਃ ਇਤਿ ਮੇਨੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਿਤਃ ॥ 25॥

ਰਾਮਃ ਸਮੁਦ੍ਰਵੇਲਾਯਾਂ ਯੋਗਂ ਆਸ੍ਥਾਯ ਪੌਰੁਸ਼ਮ੍ ।
ਤਤ੍ ਤ੍ਯਾਜ ਲੋਕਂ ਮਾਨੁਸ਼੍ਯਂ ਸਂਯੋਜ੍ਯ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਆਤ੍ਮਨਿ ॥ 26॥

ਰਾਮਨਿਰ੍ਯਾਣਂ ਆਲੋਕ੍ਯ ਭਗਵਾਨ੍ ਦੇਵਕੀਸੁਤਃ ।
ਨਿਸ਼ਸਾਦ ਧਰੋਪਸ੍ਥੇ ਤੂਸ਼੍ਣੀਂ ਆਸਾਦ੍ਯ ਪਿਪ੍ਪਲਮ੍ ॥ 27॥

ਬਿਭ੍ਰਤ੍ ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਂ ਰੂਪਂ ਭ੍ਰਾਜਿਸ਼੍ਣੁ ਪ੍ਰਭਯਾ ਸ੍ਵਯਾ ।
ਦਿਸ਼ਃ ਵਿਤਿਮਾਰਾਃ ਕੁਰ੍ਵਨ੍ ਵਿਧੂਮਃ ਇਵ ਪਾਵਕਃ ॥ 28॥

ਸ਼੍ਰੀਵਤ੍ਸਾਂਕਂ ਘਨਸ਼੍ਯਾਮਂ ਤਪ੍ਤ ਹਾਟਕ ਵਰ੍ਚਸਮ੍ ।
ਕੌਸ਼ੇਯ ਅਂਬਰ ਯੁਗ੍ਮੇਨ ਪਰਿਵੀਤਂ ਸੁਮਂਗਲਮ੍ ॥ 29॥

ਸੁਂਦਰ ਸ੍ਮਿਤ ਵਕ੍ਤ੍ਰ ਅਬ੍ਜਂ ਨੀਲ ਕੁਂਤਲ ਮਂਡਿਤਮ੍ ।
ਪੁਂਡਰੀਕ ਅਭਿਰਾਮਾਕ੍ਸ਼ਂ ਸ੍ਫੁਰਨ੍ ਮਕਰ ਕੁਂਡਲਮ੍ ॥ 30॥

ਕਟਿਸੂਤ੍ਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸੂਤ੍ਰ ਕਿਰੀਟ ਕਟਕ ਅਂਗਦੈਃ ।
ਹਾਰ ਨੂਪੁਰ ਮੁਦ੍ਰਾਭਿਃ ਕੌਸ੍ਤੁਭੇਨ ਵਿਰਾਜਿਤਮ੍ ॥ 31॥

ਵਨਮਾਲਾ ਪਰੀਤਾਂਗਂ ਮੂਰ੍ਤਿਮਦ੍ਭਿਃ ਨਿਜ ਆਯੁਧੈਃ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਉਰੌ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣੇ ਪਾਦਂ ਆਸੀਨਂ ਪਂਕਜ ਅਰੁਣਮ੍ ॥ 32॥

ਮੁਸਲੌ ਅਸ਼ੇਸ਼ਾਯਃ ਖਂਡਕ੍ਰੁਰੁਇਤੇਸ਼ੁਃ ਲੁਬ੍ਧਕਃ ਜਰਾਃ ।
ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਾਸ੍ਯ ਆਕਾਰਂ ਤਤ੍ ਚਰਣਂ ਵਿਵ੍ਯਾਧ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਸ਼ਂਕਯਾ ॥ 33॥

ਚਤੁਰ੍ਭੁਜਂ ਤਂ ਪੁਰੁਸ਼ਂ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਸਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ ਕਿਲ੍ਬਿਸ਼ਃ ।
ਭੀਤਃ ਪਪਾਤ ਸ਼ਿਰਸਾ ਪਾਦਯੋਃ ਅਸੁਰਦ੍ਵਿਸ਼ਃ ॥ 34॥

ਅਜਾਨਤਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਇਦਂ ਪਾਪੇਨ ਮਧੁਸੂਦਨ ।
ਕ੍ਸ਼ਂਤੁਂ ਅਰ੍ਹਸਿ ਪਾਪਸ੍ਯ ਉਤ੍ਤਮਸ਼੍ਲੋਕਃ ਮੇ ਅਨਘ ॥ 35॥

ਯਸ੍ਯ ਅਨੁਸ੍ਮਰਣਂ ਨ੍ਰੁਰੁਈਣਾਂ ਅਜ੍ਞਾਨ ਧ੍ਵਾਂਤ ਨਾਸ਼ਨਮ੍ ।
ਵਦਂਤਿ ਤਸ੍ਯ ਤੇ ਵਿਸ਼੍ਣੋ ਮਯਾ ਅਸਾਧੁ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਪ੍ਰਭੋ ॥ 36॥

ਤਤ੍ ਮਾ ਆਸ਼ੁ ਜਹਿ ਵੈਕੁਂਠ ਪਾਪ੍ਮਾਨਂ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗ ਲੁਬ੍ਧਕਮ੍ ।
ਯਥਾ ਪੁਨਃ ਅਹਂ ਤੁ ਏਵਂ ਨ ਕੁਰ੍ਯਾਂ ਸਤ੍ ਅਤਿਕ੍ਰਮਮ੍ ॥ 37॥

ਯਸ੍ਯ ਆਤ੍ਮ ਯੋਗ ਰਚਿਤਂ ਨ ਵਿਦੁਃ ਵਿਰਿਂਚਃ
ਰੁਦ੍ਰ ਆਦਯਃ ਅਸ੍ਯ ਤਨਯਾਃ ਪਤਯਃ ਗਿਰਾਂ ਯੇ ।
ਤ੍ਵਤ੍ ਮਾਯਯਾ ਪਿਹਿਤ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਯਃ ਏਤਤ੍ ਅਂਜਃ
ਕਿਂ ਤਸ੍ਯ ਤੇ ਵਯਂ ਅਸਤ੍ ਗਤਯਃ ਗ੍ਰੁਰੁਇਣੀਮਃ ॥ 38॥

ਸ਼੍ਰੀਭਗਵਾਨ੍ ਉਵਾਚ ।
ਮਾ ਭੈਃ ਜਰੇ ਤ੍ਵਂ ਉਤ੍ਤਿਸ਼੍ਠ ਕਾਮਃ ਏਸ਼ਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਃ ਹਿ ਮੇ ।
ਯਾਹਿ ਤ੍ਵਂ ਮਤ੍ ਅਨੁਜ੍ਞਾਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗਂ ਸੁਕ੍ਰੁਰੁਇਤਿਨਾਂ ਪਦਮ੍ ॥ 39॥

ਇਤਿ ਆਦਿਸ਼੍ਟਃ ਭਗਵਤਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੇਨ ਇਚ੍ਛਾ ਸ਼ਰੀਰਿਣਾ ।
ਤ੍ਰਿਃ ਪਰਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਤਂ ਨਤ੍ਵਾ ਵਿਮਾਨੇਨ ਦਿਵਂ ਯਯੌ ॥ 40॥

ਦਾਰੁਕਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਪਦਵੀਂ ਅਨ੍ਵਿਚ੍ਛਨ੍ ਅਧਿਗਮ੍ਯਤਾਮ੍ ।
ਵਾਯੁਂ ਤੁਲਸਿਕਾਮੋਦਂ ਆਘ੍ਰਾਯ ਅਭਿਮੁਖਂ ਯਯੌ ॥ 41॥

ਤਂ ਤਤ੍ਰ ਤਿਗ੍ਮਦ੍ਯੁਭਿਃ ਆਯੁਧੈਃ ਵ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍
ਹਿ ਅਸ਼੍ਵਤ੍ਥਮੂਲੇ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤਕੇਤਨਂ ਪਤਿਮ੍ ।
ਸ੍ਨੇਹਪ੍ਲੁਤਾਤ੍ਮਾ ਨਿਪਪਾਤ ਪਾਦਯੋ
ਰਥਾਤ੍ ਅਵਪ੍ਲੁਤ੍ਯ ਸਬਾਸ਼੍ਪਲੋਚਨਃ ॥ 42॥

ਅਪਸ਼੍ਯਤਃ ਤ੍ਵਤ੍ ਚਰਣ ਅਂਬੁਜਂ ਪ੍ਰਭੋ
ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਿਃ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਟਾ ਤਮਸਿ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟਾ ।
ਦਿਸ਼ਃ ਨ ਜਾਨੇ ਨ ਲਭੇ ਚ ਸ਼ਾਂਤਿਮ੍
ਯਥਾ ਨਿਸ਼ਾਯਂ ਉਡੁਪੇ ਪ੍ਰਣਸ਼੍ਟੇ ॥ 43॥

ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਤੇ ਸੂਤੇ ਵੈ ਰਥਃ ਗਰੁਡਲਾਂਛਨਃ ।
ਖਂ ਉਤ੍ਪਪਾਤ ਰਾਜੇਂਦ੍ਰ ਸਾਸ਼੍ਵਧ੍ਵਜਃ ਉਦੀਕ੍ਸ਼ਤਃ ॥ 44॥

ਤਂ ਅਨ੍ਵਗਚ੍ਛਨ੍ ਦਿਵ੍ਯਾਨਿ ਵਿਸ਼੍ਣੁਪ੍ਰਹਰਣਾਨਿ ਚ ।
ਤੇਨ ਅਤਿ ਵਿਸ੍ਮਿਤ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਸੂਤਂ ਆਹ ਜਨਾਰ੍ਦਨਃ ॥ 45॥

ਗਚ੍ਛ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀਂ ਸੂਤ ਜ੍ਞਾਤੀਨਾਂ ਨਿਧਨਂ ਮਿਥਃ ।
ਸਂਕਰ੍ਸ਼ਣਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਯਾਣਂ ਬਂਧੁਭ੍ਯਃ ਬ੍ਰੂਹਿ ਮਤ੍ ਦਸ਼ਾਮ੍ ॥ 46॥

ਦ੍ਵਾਰਕਾਯਾਂ ਚ ਨ ਸ੍ਥੇਯਂ ਭਵਦ੍ਭਿਃ ਚ ਸ੍ਵਬਂਧੁਭਿਃ ।
ਮਯਾ ਤ੍ਯਕ੍ਤਾਂ ਯਦੁਪੁਰੀਂ ਸਮੁਦ੍ਰਃ ਪ੍ਲਾਵਯਿਸ਼੍ਯਤਿ ॥ 47॥

ਸ੍ਵਂ ਸ੍ਵਂ ਪਰਿਗ੍ਰਹਂ ਸਰ੍ਵੇ ਆਦਾਯ ਪਿਤਰੌ ਚ ਨਃ ।
ਅਰ੍ਜੁਨੇਨ ਆਵਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵ ਇਂਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥਂ ਗਮਿਸ਼੍ਯਥ ॥ 48॥

ਤ੍ਵਂ ਤੁ ਮਤ੍ ਧਰ੍ਮਂ ਆਸ੍ਥਾਯ ਜ੍ਞਾਨਨਿਸ਼੍ਠਃ ਉਪੇਕ੍ਸ਼ਕਃ ।
ਮਨ੍ਮਾਯਾ ਰਚਨਾਂ ਏਤਾਂ ਵਿਜ੍ਞਾਯ ਉਪਸ਼ਮਂ ਵ੍ਰਜ ॥ 49॥

ਇਤਿ ਉਕ੍ਤਃ ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਰਮ੍ਯ ਨਮਸ੍ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ।
ਤਤ੍ ਪਾਦੌ ਸ਼ੀਰ੍ਸ਼੍ਣਿ ਉਪਾਧਾਯ ਦੁਰ੍ਮਨਾਃ ਪ੍ਰਯਯੌ ਪੁਰੀਮ੍ ॥ 50॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਯਦੁਕੁਲਸਂਕ੍ਸ਼ਯੋ ਨਾਮ
ਤ੍ਰਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 30॥

ਅਥ ਏਕਤ੍ਰਿਂਸ਼ਃ ਅਧ੍ਯਾਯਃ ।
ਸ਼੍ਰੀਸ਼ੁਕਃ ਉਵਾਚ ।
ਅਥ ਤਤ੍ਰ ਆਗਮਤ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਭਵਾਨ੍ਯਾ ਚ ਸਮਂ ਭਵਃ ।
ਮਹੇਂਦ੍ਰਪ੍ਰਮੁਖਾਃ ਦੇਵਾਃ ਮੁਨਯਃ ਸਪ੍ਰਜੇਸ਼੍ਵਰਾਃ ॥ 1॥

ਪਿਤਰਃ ਸਿਦ੍ਧਗਂਧਰ੍ਵਾਃ ਵਿਦ੍ਯਾਧਰ ਮਹੋਰਗਾਃ ।
ਚਾਰਣਾਃ ਯਕ੍ਸ਼ਰਕ੍ਸ਼ਾਂਸਿ ਕਿਂਨਰ ਅਪ੍ਸਰਸਃ ਦ੍ਵਿਜਾਃ ॥ 2॥

ਦ੍ਰਸ਼੍ਟੁਕਾਮਾਃ ਭਗਵਤਃ ਨਿਰ੍ਵਾਣਂ ਪਰਮ ਉਤ੍ਸੁਕਾਃ ।
ਗਾਯਂਤਃ ਚ ਗ੍ਰੁਰੁਇਣਂਤਃ ਚ ਸ਼ੌਰੇਃ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਜਨ੍ਮ ਚ ॥ 3॥

ਵਵਰ੍ਸ਼ੁਃ ਪੁਸ਼੍ਪਵਰ੍ਸ਼ਾਣਿ ਵਿਮਾਨ ਆਵਲਿਭਿਃ ਨਭਃ ।
ਕੁਰ੍ਵਂਤਃ ਸਂਕੁਲਂ ਰਾਜਨ੍ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਪਰਮਯਾ ਯੁਤਾਃ ॥ 4॥

ਭਗਵਾਨ੍ ਪਿਤਾਮਹਂ ਵੀਕ੍ਸ਼੍ਯ ਵਿਭੂਤਿਃ ਆਤ੍ਮਨਃ ਵਿਭੁਃ ।
ਸਂਯੋਜ੍ਯ ਆਤ੍ਮਨਿ ਚ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਪਦ੍ਮਨੇਤ੍ਰੇ ਨ੍ਯਮੀਲਯਤ੍ ॥ 5॥

ਲੋਕਾਭਿਰਾਮਾਂ ਸ੍ਵਤਨੁਂ ਧਾਰਣਾ ਧ੍ਯਾਨ ਮਂਗਲਮ੍ ।
ਯੋਗਧਾਰਣਯਾ ਆਗ੍ਨੇਯ੍ਯਾ ਅਦਗ੍ਧ੍ਵਾ ਧਾਮ ਆਵਿਸ਼ਤ੍ ਸ੍ਵਕਮ੍ ॥ 6॥

ਦਿਵਿ ਦੁਂਦੁਭਯਃ ਨੇਦੁਃ ਪੇਤੁਃ ਸੁਮਨਃ ਚ ਖਾਤ੍ ।
ਸਤ੍ਯਂ ਧਰ੍ਮਃ ਧ੍ਰੁਰੁਇਤਿਃ ਭੂਮੇਃ ਕੀਰ੍ਤਿਃ ਸ਼੍ਰੀਃ ਚ ਅਨੁ ਤਂ ਵਯੁਃ ॥ 7॥

ਦੇਵ ਆਦਯਃ ਬ੍ਰਹ੍ਮਮੁਖ੍ਯਾਃ ਨ ਵਿਸ਼ਂਤਂ ਸ੍ਵਧਾਮਨਿ ।
ਅਵਿਜ੍ਞਾਤਗਤਿਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਂ ਦਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੁਃ ਚ ਅਤਿਵਿਸ੍ਮਿਤਾਃ ॥ 8॥

ਸੌਦਾਮਨ੍ਯਾਃ ਯਥਾ ਆਕਾਸ਼ੇ ਯਾਂਤ੍ਯਾਃ ਹਿਤ੍ਵਾ ਅਭ੍ਰਮਂਡਲਮ੍ ।
ਗਤਿਃ ਨ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯਤੇ ਮਰ੍ਤ੍ਯੈਃ ਤਥਾ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸ੍ਯ ਦੈਵਤੈਃ ॥ 9॥

ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਰੁਦ੍ਰ ਆਦਯਃ ਤੇ ਤੁ ਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਯੋਗਗਤਿਂ ਹਰੇਃ ।
ਵਿਸ੍ਮਿਤਾਃ ਤਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਂਸਂਤਃ ਸ੍ਵਂ ਸ੍ਵਂ ਲੋਕਂ ਯਯੁਃ ਤਦਾ ॥ 10॥

ਰਾਜਨ੍ ਪਰਸ੍ਯ ਤਨੁਭ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਜਨਨਾਪ੍ਯਯੇਹਾ
ਮਾਯਾਵਿਡਂਬਨਂ ਅਵੇਹਿ ਯਥਾ ਨਟਸ੍ਯ ।
ਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟ੍ਵਾ ਆਤ੍ਮਨਾ ਇਦਂ ਅਨੁਵਿਸ਼੍ਯ ਵਿਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਚ ਅਂਤੇ
ਸਂਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯ ਚ ਆਤ੍ਮ ਮਹਿਨਾ ਉਪਰਤਃ ਸਃ ਆਸ੍ਤੇ ॥ 11॥

ਮਰ੍ਤ੍ਯੇਨ ਯਃ ਗੁਰੁਸੁਤਂ ਯਮਲੋਕਨੀਤਮ੍
ਤ੍ਵਾਂ ਚ ਆਨਯਤ੍ ਸ਼ਰਣਦਃ ਪਰਮ ਅਸ੍ਤ੍ਰ ਦਗ੍ਧਮ੍ ।
ਜਿਗ੍ਯੇ ਅਂਤਕ ਅਂਤਕਂ ਅਪਿ ਈਸ਼ਂ ਅਸੌ ਅਵਨੀਸ਼ਃ
ਕਿਂ ਸ੍ਵਾਵਨੇ ਸ੍ਵਰਨਯਨ੍ ਮ੍ਰੁਰੁਇਗਯੁਂ ਸਦੇਹਮ੍ ॥ 12॥

ਤਥਾ ਅਪਿ ਅਸ਼ੇਸ਼ਾ ਸ੍ਥਿਤਿ ਸਂਭਵ ਅਪਿ
ਅਯੇਸ਼ੁ ਅਨਨ੍ਯ ਹੇਤੁਃ ਯਤ੍ ਅਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ਕ੍ਤਿਧ੍ਰੁਰੁਇਕ੍ ।
ਨ ਇਚ੍ਛਤ੍ ਪ੍ਰਣੇਤੁਂ ਵਪੁਃ ਅਤ੍ਰ ਸ਼ੇਸ਼ਿਤਮ੍
ਮਰ੍ਤ੍ਯੇਨ ਕਿਂ ਸ੍ਵਸ੍ਥਗਤਿਂ ਪ੍ਰਦਰ੍ਸ਼ਯਨ੍ ॥ 13॥

ਯਃ ਏਤਾਂ ਪ੍ਰਾਤਃ ਉਤ੍ਥਾਯ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸ੍ਯ ਪਦਵੀਂ ਪਰਾਮ੍ ।
ਪ੍ਰਯਤਃ ਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍ ਭਕ੍ਤ੍ਯਾ ਤਾਂ ਏਵ ਆਪ੍ਨੋਤਿ ਅਨੁਤ੍ਤਮਾਮ੍ ॥ 14॥

ਦਾਰੁਕਃ ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਏਤ੍ਯ ਵਸੁਦੇਵ ਉਗ੍ਰਸੇਨਯੋਃ ।
ਪਤਿਤ੍ਵਾ ਚਰਣਾਵਸ੍ਰੈਃ ਨ੍ਯਸ਼ਿਂਚਤ੍ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਵਿਚ੍ਯੁਤਃ ॥ 15॥

ਕਥਯਾਮਾਸ ਨਿਧਨਂ ਵ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣੀਨਾਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਸ਼ਃ ਨ੍ਰੁਰੁਇਪ ।
ਤਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਉਦ੍ਵਿਗ੍ਨ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਾਃ ਜਨਾਃ ਸ਼ੋਕ ਵਿਮੂਰ੍ਚ੍ਛਿਤਾਃ ॥ 16॥

ਤਤ੍ਰ ਸ੍ਮ ਤ੍ਵਰਿਤਾ ਜਗ੍ਮੁਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਵਿਸ਼੍ਲੇਸ਼ ਵਿਹ੍ਵਲਾਃ ।
ਵ੍ਯਸਵਾਃ ਸ਼ੇਰਤੇ ਯਤ੍ਰ ਜ੍ਞਾਤਯਃ ਘ੍ਨਂਤਃ ਆਨਨਮ੍ ॥ 17॥

ਦੇਵਕੀ ਰੋਹਿਣੀ ਚ ਏਵ ਵਸੁਦੇਵਃ ਤਥਾ ਸੁਤੌ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣ ਰਾਮ ਅਵਪਸ਼੍ਯਂਤਃ ਸ਼ੋਕ ਆਰ੍ਤਾਃ ਵਿਜਹੁਃ ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤਿਮ੍ ॥ 18॥

ਪ੍ਰਾਣਾਨ੍ ਚ ਵਿਜਹੁਃ ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਤ੍ ਵਿਰਹ ਆਤੁਰਾਃ ।
ਉਪਗੁਹ੍ਯ ਪਤੀਨ੍ ਤਾਤ ਚਿਤਾਂ ਆਰੁਰੁਹੁਃ ਸ੍ਤ੍ਰਿਯਃ ॥ 19॥

ਰਾਮਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਚ ਤਤ੍ ਦੇਹਂ ਉਪਗੁਹ੍ਯ ਅਗ੍ਨਿਂ ਆਵਿਸ਼ਨ੍ ।
ਵਸੁਦੇਵਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਤਤ੍ ਗਾਤ੍ਰਂ ਪ੍ਰਦ੍ਯੁਮ੍ਨ ਆਦੀਨ੍ ਹਰੇਃ ਸ੍ਨੁਸ਼ਾਃ ।
ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਪਤ੍ਨ੍ਯਃ ਆਵਿਸ਼ਨ੍ ਅਗ੍ਨਿਂ ਰੁਕ੍ਮਿਣਿ ਆਦ੍ਯਾਃ ਤਦਾਤ੍ਮਿਕਾਃ ॥ 20॥

ਅਰ੍ਜੁਨਃ ਪ੍ਰੇਯਸਃ ਸਖ੍ਯੁਃ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਸ੍ਯ ਵਿਰਹ ਆਤੁਰਃ ।
ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਸਾਂਤ੍ਵਯਾਮਾਸ ਕ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਣਗੀਤੈਃ ਸਦੁਕ੍ਤਿਭਿਃ ॥ 21॥

ਬਂਧੂਨਾਂ ਨਸ਼੍ਟਗੋਤ੍ਰਾਣਾਂ ਅਰ੍ਜੁਨਃ ਸਾਂਪਰਾਯਿਕਮ੍ ।
ਹਤਾਨਾਂ ਕਾਰਯਾਮਾਸ ਯਥਾਵਤ੍ ਅਨੁਪੂਰ੍ਵਸ਼ਃ ॥ 22॥

ਦ੍ਵਾਰਕਾਂ ਹਰਿਣਾ ਤ੍ਯਕ੍ਤਾ ਸਮੁਦ੍ਰਃ ਅਪ੍ਲਾਵਯਤ੍ ਕ੍ਸ਼ਣਾਤ੍ ।
ਵਰ੍ਜਯਿਤ੍ਵਾ ਮਹਾਰਾਜ ਸ਼੍ਰੀਮਤ੍ ਭਗਵਤ੍ ਆਲਯਮ੍ ॥ 23॥

ਨਿਤ੍ਯਂ ਸਂਨਿਹਿਤਃ ਤਤ੍ਰ ਭਗਵਾਨ੍ ਮਧੁਸੂਦਨਃ ।
ਸ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਾ ਅਸ਼ੇਸ਼ਾ ਅਸ਼ੁਭਹਰਂ ਸਰ੍ਵ ਮਂਗਲਂ ਅਮਂਗਲਮ੍ ॥ 24॥

ਸ੍ਤ੍ਰੀ ਬਾਲ ਵ੍ਰੁਰੁਇਦ੍ਧਾਨ੍ ਆਦਾਯ ਹਤਸ਼ੇਸ਼ਾਨ੍ ਧਨਂਜਯਃ ।
ਇਂਦ੍ਰਪ੍ਰਸ੍ਥਂ ਸਮਾਵੇਸ਼੍ਯ ਵਜ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਅਭ੍ਯਸ਼ੇਚਯਤ੍ ॥ 25॥

ਸ਼੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਸੁਹ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ ਵਧਂ ਰਾਜਨ੍ ਅਰ੍ਜੁਨਾਤ੍ ਤੇ ਪਿਤਾਮਹਾਃ ।
ਤ੍ਵਾਂ ਤੁ ਵਂਸ਼ਧਰਂ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਵਾ ਜਗ੍ਮੁਃ ਸਰ੍ਵੇ ਮਹਾਪਥਮ੍ ॥ 26॥

ਯਃ ਏਤਤ੍ ਦੇਵਦੇਵਸ੍ਯ ਵਿਸ਼੍ਣੋਃ ਕਰ੍ਮਾਣਿ ਜਨ੍ਮ ਚ ।
ਕੀਰ੍ਤਯੇਤ੍ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਯਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਸਰ੍ਵਪਾਪੈਃ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਤੇ ॥ 27॥

ਇਤ੍ਥਂ ਹਰੇਃ ਭਗਵਤਃ ਰੁਚਿਰ ਅਵਤਾਰ
ਵੀਰ੍ਯਾਣਿ ਬਾਲਚਰਿਤਾਨਿ ਚ ਸ਼ਂਤਮਾਨਿ ।
ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ ਚ ਇਹ ਚ ਸ਼੍ਰੁਤਾਨਿ ਗ੍ਰੁਰੁਇਣਨ੍ ਮਨੁਸ਼੍ਯਃ
ਭਕ੍ਤਿਂ ਪਰਾਂ ਪਰਮਹਂਸਗਤੌ ਲਭੇਤ ॥ 28॥

ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਾਗਵਤੇ ਮਹਾਪੁਰਾਣੇ ਪਾਰਮਹਂਸ੍ਯਾਂ
ਸਂਹਿਤਾਯਾਮੇਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧੇ ਮੌਸਲੋਪਾਖ੍ਯਾਨਂ ਨਾਮ
ਏਕਤ੍ਰਿਂਸ਼ੋ਽ਧ੍ਯਾਯਃ ॥ 31॥

॥ ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਵਗੀਤਾ ਨਾਮ ਏਕਾਦਸ਼ਸ੍ਕਂਧਃ ਸਮਾਪ੍ਤਃ ॥