ഓം ശ്രീ പരമാത്മനേ നമഃ
അഥ സപ്തദശോഽധ്യായഃ
ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗഃ
അര്ജുന ഉവാച
യേ ശാസ്ത്രവിധിമുത്സൃജ്യ യജംതേ ശ്രദ്ധയാന്വിതാഃ ।
തേഷാം നിഷ്ഠാ തു കാ കൃഷ്ണ സത്ത്വമാഹോ രജസ്തമഃ ॥1॥
ശ്രീ ഭഗവാനുവാച
ത്രിവിധാ ഭവതി ശ്രദ്ധാ ദേഹിനാം സാ സ്വഭാവജാ ।
സാത്ത്വികീ രാജസീ ചൈവ താമസീ ചേതി താം ശൃണു ॥2॥
സത്ത്വാനുരൂപാ സര്വസ്യ ശ്രദ്ധാ ഭവതി ഭാരത ।
ശ്രദ്ധാമയോഽയം പുരുഷഃ യോ യച്ഛ്രദ്ധഃ സ ഏവ സഃ ॥3॥
യജംതേ സാത്ത്വികാ ദേവാന് യക്ഷരക്ഷാംസി രാജസാഃ ।
പ്രേതാന്ഭൂതഗണാംശ്ചാന്യേ യജംതേ താമസാ ജനാഃ ॥4॥
അശാസ്ത്രവിഹിതം ഘോരം തപ്യംതേ യേ തപോ ജനാഃ ।
ദംഭാഹംകാരസംയുക്താഃ കാമരാഗബലാന്വിതാഃ ॥5॥
കര്ശയംതഃ ശരീരസ്ഥം ഭൂതഗ്രാമമചേതസഃ ।
മാം ചൈവാംതഃ ശരീരസ്ഥം താന്വിദ്ധ്യാസുരനിശ്ചയാന് ॥6॥
ആഹാരസ്ത്വപി സര്വസ്യ ത്രിവിധോ ഭവതി പ്രിയഃ ।
യജ്ഞസ്തപസ്തഥാ ദാനം തേഷാം ഭേദമിമം ശൃണു ॥7॥
ആയുഃസത്ത്വബലാരോഗ്യ-സുഖപ്രീതിവിവര്ധനാഃ ।
രസ്യാഃ സ്നിഗ്ധാഃ സ്ഥിരാ ഹൃദ്യാഃ ആഹാരാഃ സാത്ത്വികപ്രിയാഃ ॥8॥
കട്വമ്ലലവണാത്യുഷ്ണ-തീക്ഷ്ണരൂക്ഷവിദാഹിനഃ ।
ആഹാരാ രാജസസ്യേഷ്ടാഃ ദുഃഖശോകാമയപ്രദാഃ ॥9॥
യാതയാമം ഗതരസം പൂതി പര്യുഷിതം ച യത് ।
ഉച്ഛിഷ്ടമപി ചാമേധ്യം ഭോജനം താമസപ്രിയമ് ॥10॥
അഫലാകാംക്ഷിഭിര്യജ്ഞഃ വിധിദൃഷ്ടോ യ ഇജ്യതേ ।
യഷ്ടവ്യമേവേതി മനഃ സമാധായ സ സാത്ത്വികഃ ॥11॥
അഭിസംധായ തു ഫലം ദംഭാര്ഥമപി ചൈവ യത് ।
ഇജ്യതേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ തം യജ്ഞം വിദ്ധി രാജസമ് ॥12॥
വിധിഹീനമസൃഷ്ടാന്നം മംത്രഹീനമദക്ഷിണമ് ।
ശ്രദ്ധാവിരഹിതം യജ്ഞം താമസം പരിചക്ഷതേ ॥13॥
ദേവദ്വിജഗുരുപ്രാജ്ഞ-പൂജനം ശൌചമാര്ജവമ് ।
ബ്രഹ്മചര്യമഹിംസാ ച ശാരീരം തപ ഉച്യതേ ॥14॥
അനുദ്വേഗകരം വാക്യം സത്യം പ്രിയഹിതം ച യത് ।
സ്വാധ്യായാഭ്യസനം ചൈവ വാങ്മയം തപ ഉച്യതേ ॥15॥
മനഃ പ്രസാദഃ സൌമ്യത്വം മൌനമാത്മവിനിഗ്രഹഃ ।
ഭാവസംശുദ്ധിരിത്യേതത് തപോ മാനസമുച്യതേ ॥16॥
ശ്രദ്ധയാ പരയാ തപ്തം തപസ്തത്ത്രിവിധം നരൈഃ ।
അഫലാകാംക്ഷിഭിര്യുക്തൈഃ സാത്ത്വികം പരിചക്ഷതേ ॥17॥
സത്കാരമാനപൂജാര്ഥം തപോ ദംഭേന ചൈവ യത് ।
ക്രിയതേ തദിഹ പ്രോക്തം രാജസം ചലമധ്രുവമ് ॥18॥
മൂഢഗ്രാഹേണാത്മനോ യത് പീഡയാ ക്രിയതേ തപഃ ।
പരസ്യോത്സാദനാര്ഥം വാ തത്താമസമുദാഹൃതമ് ॥19॥
ദാതവ്യമിതി യദ്ദാനം ദീയതേഽനുപകാരിണേ ।
ദേശേ കാലേ ച പാത്രേ ച തദ്ദാനം സാത്ത്വികം സ്മൃതമ് ॥20॥
യത്തു പ്രത്യുപകാരാര്ഥം ഫലമുദ്ദിശ്യ വാ പുനഃ ।
ദീയതേ ച പരിക്ലിഷ്ടം തദ്ദാനം രാജസം സ്മൃതമ് ॥21॥
അദേശകാലേ യദ്ദാനമ് അപാത്രേഭ്യശ്ച ദീയതേ ।
അസത്കൃതമവജ്ഞാതം തത്താമസമുദാഹൃതമ് ॥22॥
ഓം തത്സദിതി നിര്ദേശഃ ബ്രഹ്മണസ്ത്രിവിധഃ സ്മൃതഃ ।
ബ്രാഹ്മണാസ്തേന വേദാശ്ച യജ്ഞാശ്ച വിഹിതാഃ പുരാ ॥23॥
തസ്മാദോമിത്യുദാഹൃത്യ യജ്ഞദാനതപഃക്രിയാഃ ।
പ്രവര്തംതേ വിധാനോക്താഃ സതതം ബ്രഹ്മവാദിനാമ് ॥24॥
തദിത്യനഭിസംധായ ഫലം യജ്ഞതപഃക്രിയാഃ ।
ദാനക്രിയാശ്ച വിവിധാഃ ക്രിയംതേ മോക്ഷകാംക്ഷിഭിഃ ॥25॥
സദ്ഭാവേ സാധുഭാവേ ച സദിത്യേതത്പ്രയുജ്യതേ ।
പ്രശസ്തേ കര്മണി തഥാ സച്ഛബ്ദഃ പാര്ഥ യുജ്യതേ ॥26॥
യജ്ഞേ തപസി ദാനേ ച സ്ഥിതിഃ സദിതി ചോച്യതേ ।
കര്മ ചൈവ തദര്ഥീയം സദിത്യേവാഭിധീയതേ ॥27॥
അശ്രദ്ധയാ ഹുതം ദത്തം തപസ്തപ്തം കൃതം ച യത് ।
അസദിത്യുച്യതേ പാര്ഥ ന ച തത്പ്രേത്യ നോ ഇഹ ॥28॥
॥ ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസു ഉപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം
യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗോ നാമ സപ്തദശോഽധ്യായഃ ॥