අථ ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ ।
ශ්රීශුකඃ උවාච ।
අථ බ්රහ්මා ආත්මජෛඃ දේවෛඃ ප්රජේශෛඃ ආවෘතඃ අභ්යගාත් ।
භවඃ ච භූතභව්යීශඃ යයෞ භූතගණෛඃ වෘතඃ ॥ 1॥
ඉංද්රඃ මරුද්භිඃ භගවාන් ආදිත්යාඃ වසවඃ අශ්විනෞ ।
ඍභවඃ අංගිරසඃ රුද්රාඃ විශ්වේ සාධ්යාඃ ච දේවතාඃ ॥ 2॥
ගංධර්වාප්සරසඃ නාගාඃ සිද්ධචාරණගුහ්යකාඃ ।
ඍෂයඃ පිතරඃ ච ඒව සවිද්යාධරකින්නරාඃ ॥ 3॥
ද්වාරකාං උපසංජග්මුඃ සර්වේ කෘෂ්ණාදිදෘක්ෂවඃ ।
වපුෂා යේන භගවාන් නරලෝකමනෝරමඃ ।
යශඃ විතේනේ ලෝකේෂු සර්වලෝකමලාපහම් ॥ 4॥
තස්යාං විභ්රාජමානායාං සමෘද්ධායාං මහර්ධිභිඃ ।
ව්යචක්ෂත අවිතෘප්තාක්ෂාඃ කෘෂ්ණං අද්භුතදර්ශනම් ॥
5॥
ස්වර්ගෞද්යානෞඅපගෛඃ මාල්යෛඃ ඡාදයංතඃ යදු උත්තමම් ।
ගීර්භිඃ චිත්රපදාර්ථාභිඃ තුෂ්ටුවුඃ ජගත් ඊශ්වරම් ॥6॥
දේවාඃ ඌචුඃ ।
නතාඃ ස්ම තේ නාථ පදාරවිංදං
බුද්ධීංද්රියප්රාණමනෝවචෝභිඃ ।
යත් චිංත්යතේ අංතර්හෘදි භාවයුක්තෛඃ
මුමුක්ෂුභිඃ කර්මමය ඌරුපාශාත් ॥ 7॥
ත්වං මායයා ත්රිගුණයා ආත්මනි දුර්විභාව්යං
ව්යක්තං සෘජසි අවසි ලුංපසි තත් ගුණස්ථඃ ।
න ඒතෛඃ භවාන් අජිත කර්මභිඃ අජ්යතේ වෛ
යත් ස්වේ සුඛේ අව්යවහිතේ අභිරතඃ අනවද්යඃ ॥ 8॥
ශුද්ධිඃ නෘණාං න තු තථා ඊඩ්ය දුරාශයානාං
විද්යාශ්රුතාධ්යයනදානතපක්රියාභිඃ ।
සත්ත්වාත්මනාං ඍෂභ තේ යශසි ප්රවෘද්ධ
සත් ශ්රද්ධයා ශ්රවණසංභෘතයා යථා ස්යාත් ॥ 9॥
ස්යාත් නඃ තව අංඝ්රිඃ අශුභාශයධූමකේතුඃ
ක්ෂේමාය යඃ මුනිභිඃ ආර්ද්රහෘදෞහ්යමානඃ ।
යඃ සාත්වතෛඃ සමවිභූතයඃ ආත්මවද්භිඃ
ව්යූහේ අර්චිතඃ සවනශඃ ස්වඃ අතික්රමාය ॥ 10॥
යඃ චිංත්යතේ ප්රයතපාණිභිඃ අධ්වරාග්නෞ
ත්රය්යා නිරුක්තවිධිනා ඊශ හවිඃ ගෘහීත්වා ।
අධ්යාත්මයෝගඃ උත යෝගිභිඃ ආත්මමායාං
ජිජ්ඤාසුභිඃ පරමභාගවතෛඃ පරීෂ්ටඃ ॥ 11॥
පර්යුෂ්ටයා තව විභෝ වනමාලයා ඉයං
සංස්පර්ධිනී භගවතී ප්රතිපත්නිවත් ශ්රීඃ ।
යඃ සුප්රණීතං අමුයාර්හණං ආදත් අන්නඃ
භූයාත් සදා අංඝ්රිඃ අශුභාශයධූමකේතුඃ ॥ 12॥
කේතුඃ ත්රිවික්රමයුතඃ ත්රිපත් පතාකඃ
යඃ තේ භයාභයකරඃ අසුරදේවචම්වෝඃ ।
ස්වර්ගාය සාධුෂු ඛලු ඒෂු ඉතරාය භූමන්
පාදඃ පුනාතු භගවන් භජතාං අධං නඃ ॥ 13॥
නස්යෝතගාවඃ ඉව යස්ය වශේ භවංති
බ්රහ්මාදයඃ අනුභෘතඃ මිථුරර්ද්යමානාඃ ।
කාලස්ය තේ ප්රකෘතිපූරුෂයෝඃ පරස්ය
ශං නඃ තනෝතු චරණඃ පුරුෂෝත්තමස්ය ॥ 14॥
අස්ය අසි හේතුඃ උදයස්ථිතිසංයමානාං
අව්යක්තජීවමහතාං අපි කාලං ආහුඃ ।
සඃ අයං ත්රිණාභිඃ අඛිල අපචයේ ප්රවෘත්තඃ
කාලඃ ගභීරරයඃ උත්තමපූරුෂඃ ත්වම් ॥ 15॥
ත්වත්තඃ පුමාන් සමධිගම්ය යයා ස්වවීර්ය
ධත්තේ මහාංතං ඉව ගර්භං අමෝඝවීර්යඃ ।
සඃ අයං තයා අනුගතඃ ආත්මනඃ ආංඩකෝශං
හෛමං සසර්ජ බහිඃ ආවරණෛඃ උපේතම් ॥ 16॥
තත්තස්ථුෂඃ ච ජගතඃ ච භවාන් අධීශඃ
යත් මායයා උත්ථගුණවික්රියයා උපනීතාන් ।
අර්ථාන් ජුෂන් අපි හෘෂීකපතේ න ලිප්තඃ
යේ අන්යේ ස්වතඃ පරිහෘතාත් අපි බිභ්යති ස්ම ॥ 17॥
ස්මායා අවලෝකලවදර්ශිතභාවහාරි
භ්රූමංඩලප්රහිතසෞරතමංත්රශෞංඩෛඃ ।
පත්න්යඃ තු ෂෝඩශසහස්රං අනංගබාණෛඃ
යස්ය ඉංද්රියං විමථිතුං කරණෛඃ විභ්ව්යඃ ॥ 18॥
විභ්ව්යඃ තව අමෘතකථා උදවහාඃ ත්රිලෝක්යාඃ
පාදෞ අනේජසරිතඃ ශමලානි හංතුම් ।
ආනුශ්රවං ශ්රුතිභිඃ අංඝ්රිජං අංගසංගෛඃ
තීර්ථද්වයං ශුචිෂදස්තඃ උපස්පෘශංති ॥ 19॥
බාදරායණිඃ උවාච ।
ඉති අභිෂ්ටූය විබුධෛඃ සේශඃ ශතධෘතිඃ හරිම් ।
අභ්යභාෂත ගෝවිංදං ප්රණම්ය අංබරං ආශ්රිතඃ ॥ 20॥
බ්රහ්ම උවාච ।
භූමේඃ භාර අවතාරාය පුරා විජ්ඤාපිතඃ ප්රභෝ ।
ත්වං අස්මාභිඃ අශේෂාත්මන් තත් තථා ඒව උපපාදිතම් ॥ 21॥
ධර්මඃ ච ස්ථාපිතඃ සත්සු සත්යසංධේෂු වෛ ත්වයා ।
කීර්තිඃ ච දික්ෂු වික්ෂිප්තා සර්වලෝකමලාපහා ॥ 22॥
අවතීර්ය යදෝඃ වංශේ බිභ්රත් රූපං අනුත්තමම් ।
කර්මාණි උද්දාමවෘත්තානි හිතාය ජගතඃ අකෘථාඃ ॥ 23॥
යානි තේ චරිතානි ඊශ මනුෂ්යාඃ සාධවඃ කලෞ ।
ශ‍ඍණ්වංතඃ කීර්තයංතඃ ච තරිෂ්යංති අංජසා තමඃ ॥ 24॥
යදුවංශේ අවතීර්ණස්ය භවතඃ පුරුෂෝත්තම ।
ශරත් ශතං ව්යතීයාය පංචවිංශ අධිකං ප්රභෝඃ ॥ 25॥
න අධුනා තේ අඛිල ආධාර දේවකාර්ය අවශේෂිතම් ।
කුලං ච විප්රශාපේන නෂ්ටප්රායං අභූත් ඉදම් ॥ 26॥
තතඃ ස්වධාම පරමං විශස්ව යදි මන්යසේ ।
සලෝකාන් ලෝකපාලාන් නඃ පාහි වෛකුංඨකිංකරාන් ॥ 27॥
ශ්රී භගවාන් උවාච ।
අවධාරිතං ඒතත් මේ යදාත්ථ විබුධේශ්වර ।
කෘතං වඃ කාර්යං අඛිලං භූමේඃ භාරඃ අවතාරිතඃ ॥ 28॥
තත් ඉදං යාදවකුලං වීර්යශෞර්යශ්රියෝද්ධතම් ।
ලෝකං ජිඝෘක්ෂත් රුද්ධං මේ වේලයා ඉව මහාර්ණවඃ ॥ 29॥
යදි අසංහෘත්ය දෘප්තානාං යදුනාං විපුලං කුලම් ।
ගංතාස්මි අනේන ලෝකඃ අයං උද්වේලේන විනංක්ෂ්යති ॥ 30॥
ඉදානීං නාශඃ ආරබ්ධඃ කුලස්ය ද්විජශාපතඃ ।
යාස්යාමි භවනං බ්රහ්මන් න ඒතත් අංතේ තව ආනඝ ॥ 31॥
ශ්රී ශුකඃ උවාච ।
ඉති උක්තඃ ලෝකනාථේන ස්වයංභූඃ ප්රණිපත්ය තම් ।
සහ දේවගණෛඃ දේවඃ ස්වධාම සමපද්යත ॥ 32॥
අථ තස්යාං මහෝත්පාතාන් ද්වාරවත්යාං සමුත්ථිතාන් ।
විලෝක්ය භගවාන් ආහ යදුවෘද්ධාන් සමාගතාන් ॥ 33॥
ශ්රී භගවාන් උවාච ।
ඒතේ වෛ සුමහෝත්පාතාඃ ව්යුත්තිෂ්ඨංති ඉහ සර්වතඃ ।
ශාපඃ ච නඃ කුලස්ය ආසීත් බ්රාහ්මණේභ්යඃ දුරත්යයඃ ॥ 34॥
න වස්තව්යං ඉහ අස්මාභිඃ ජිජීවිෂුභිඃ ආර්යකාඃ ।
ප්රභාසං සුමහත් පුණ්යං යාස්යාමඃ අද්ය ඒව මා චිරම් ॥ 35॥
යත්ර ස්නාත්වා දක්ෂශාපාත් ගෘහීතඃ යක්ෂ්මණෞඩුරාට් ।
විමුක්තඃ කිල්බිෂාත් සද්යඃ භේජේ භූයඃ කලෝදයම් ॥ 36॥
වයං ච තස්මින් ආප්ලුත්ය තර්පයිත්වා පිතॄන්සුරාන් ।
භෝජයිත්වා උශිජඃ විප්රාන් නානාගුණවතා අංධසා ॥ 37॥
තේෂු දානානි පාත්රේෂු ශ්රද්ධයා උප්ත්වා මහාංති වෛ ।
වෘජිනානි තරිෂ්යාමඃ දානෛඃ නෞභිඃ ඉව අර්ණවම් ॥ 38॥
ශ්රී ශුකඃ උවාච ।
ඒවං භගවතා ආදිෂ්ටාඃ යාදවාඃ කුලනංදන ।
ගංතුං කෘතධියඃ තීර්ථං ස්යංදනාන් සමයූයුජන් ॥ 39॥
තත් නිරීක්ෂ්ය උද්ධවඃ රාජන් ශ්රුත්වා භගවතා උදිතම් ।
දෘෂ්ට්වා අරිෂ්ටානි ඝෝරාණි නිත්යං කෘෂ්ණං අනුව්රතඃ ॥ 40॥
විවික්තඃ උපසංගම්ය ජගතාං ඊශ්වරේශ්වරම් ।
ප්රණම්ය ශිරසා පාදෞ ප්රාංජලිඃ තං අභාෂත ॥ 41॥
උද්ධවඃ උවාච ।
දේවදේවේශ යෝගේශ පුණ්යශ්රවණකීර්තන ।
සංහෘත්ය ඒතත් කුලං නූනං ලෝකං සංත්යක්ෂ්යතේ භවාන් ।
විප්රශාපං සමර්ථඃ අපි ප්රත්යහන් න යදි ඊශ්වරඃ ॥ 42॥
න අහං තව අංඝ්රිකමලං ක්ෂණාර්ධං අපි කේශව ।
ත්යක්තුං සමුත්සහේ නාථ ස්වධාම නය මාං අපි ॥ 43॥
තව වික්රීඩිතං කෘෂ්ණ නෘණාං පරමමංගලම් ।
කර්ණපීයූෂං ආස්වාද්ය ත්යජති අන්යස්පෘහාං ජනඃ ॥ 44॥
ශය්යාසනාටනස්ථානස්නානක්රීඩාශනාදිෂු ।
කථං ත්වාං ප්රියං ආත්මානං වයං භක්තාඃ ත්යජේමහි ॥ 45॥
ත්වයා උපභුක්තස්රක්ගංධවාසඃ අලංකාරචර්චිතාඃ ।
උච්ඡිෂ්ටභෝජිනඃ දාසාඃ තව මායාං ජයේමහි ॥ 46॥
වාතාශනාඃ යඃ ඍෂයඃ ශ්රමණා ඌර්ධ්වමංථිනඃ ।
බ්රහ්මාඛ්යං ධාම තේ යාංති ශාංතාඃ සංන්යාසිනඃ අමලාඃ ॥
47॥
වයං තු ඉහ මහායෝගින් භ්රමංතඃ කර්මවර්ත්මසු ।
ත්වත් වාර්තයා තරිෂ්යාමඃ තාවකෛඃ දුස්තරං තමඃ ॥ 48॥
ස්මරංතඃ කීර්තයංතඃ තේ කෘතානි ගදිතානි ච ।
ගතිඋත්ස්මිතීක්ෂණක්ෂ්වේලි යත් නෘලෝකවිඩංබනම් ॥ 49॥
ශ්රී ශුකඃ උවාච ।
ඒවං විජ්ඤාපිතඃ රාජන් භගවාන් දේවකීසුතඃ ।
ඒකාංතිනං ප්රියං භෘත්යං උද්ධවං සමභාෂත ॥ 50॥
ඉති ශ්රීමද්භාගවතේ මහාපුරාණේ පාරමහංස්යාං
සංහිතායාමේකාදශස්කංධේ දේවස්තුත්යුද්ධ්වවිජ්ඤාපනං නාම
ෂෂ්ඨෝऽධ්යායඃ ॥