அத² த³ஶமோத்⁴யாய: ।
ஶ்ரீப⁴க³வான் உவாச ।
மயா உதி³தேஷு அவஹித: ஸ்வத⁴ர்மேஷு மதா³ஶ்ரய: ।
வர்ணாஶ்ரமகுல ஆசாரம் அகாமாத்மா ஸமாசரேத் ॥ 1॥
அன்வீக்ஷேத விஶுத்³தா⁴த்மா தே³ஹினாம் விஷயாத்மனாம் ।
கு³ணேஷு தத்த்வத்⁴யானேன ஸர்வாரம்ப⁴விபர்யயம் ॥ 2॥
ஸுப்தஸ்ய விஷயாலோக: த்⁴யாயத: வா மனோரத:² ।
நானாமகத்வாத் விப²ல: ததா² பே⁴தா³த்மதீ³: கு³ணை: ॥ 3॥
நிவ்ருத்தம் கர்ம ஸேவேத ப்ரவ்ருத்தம் மத்பர: த்யஜேத் ।
ஜிஜ்ஞாஸாயாம் ஸம்ப்ரவ்ருத்த: ந அத்³ரியேத் கர்ம சோத³னாம் ॥ 4॥
யமானபீ⁴க்ஷ்ணம் ஸேவேத நியமான் மத்பர: க்வசித் ।
மத³பி⁴ஜ்ஞம் கு³ர்ம் ஶான்தம் உபாஸீத மதா³த்மகம் ॥ 5॥
அமான்யமத்ஸர: த³க்ஷ: நிர்மம: த்³ருட⁴ஸௌஹ்ருத:³ ।
அஸத்வர: அர்தஜ²ிஜ்ஞாஸு: அனஸூயௌ: அமோக⁴வாக் ॥ 6॥
ஜாயாபத்யக்³ருஹக்ஷேத்ரஸ்வஜனத்³ரவிண ஆதி³ஷு ।
உதா³ஸீன: ஸமம் பஶ்யன் ஸர்வேஷு அர்த²ம் இவ ஆத்மன: ॥ 7॥
விலக்ஷண: ஸ்தூ²லஸூக்ஷ்மாத் தே³ஹாத் ஆத்மேக்ஷிதா ஸ்வத்³ருக் ।
யதா²க்³னி: தா³ருண: தா³ஹ்யாத் தா³ஹக: அன்ய: ப்ரகாஶக: ॥ 8॥
நிரோத⁴ உத்பத்தி அணு ப்³ருஹன் நானாத்வம் தத்க்ருதான் கு³ணான் ।
அன்த: ப்ரவிஷ்ட: ஆத⁴த்த: ஏவம் தே³ஹகு³ணான் பர: ॥ 9॥
ய: அஸௌ கு³ணை: விரசித: தே³ஹ: அயம் புருஷஸ்ய ஹி ।
ஸம்ஸார: தத் நிப³ன்த:⁴ அயம் பும்ஸ: வித்³யாத் சி²தா³த்மன: ॥ 1௦॥
தஸ்மாத் ஜிஜ்ஞாஸயா ஆத்மானம் ஆத்மஸ்த²ம் பரம் ।
ஸங்க³ம்ய நிரஸேத் ஏதத் வஸ்துபு³த்³தி⁴ம் யதா²க்ரமம் ॥ 11॥
ஆசார்ய: அரணி: ஆத்³ய: ஸ்யாத் அன்தேவாஸி உத்தர அரணி: ।
தத் ஸன்தா⁴னம் ப்ரவசனம் வித்³யா ஸன்தி⁴: ஸுகா²வஹ: ॥ 12॥
வைஶாரதீ³ ஸா அதிவிஶுத்³த⁴பு³த்³தி⁴:
து⁴னோதி மாயாம் கு³ணஸம்ப்ரஸூதாம் ।
கு³ணான் ச ஸன்த³ஹ்ய யத் ஆத்மம் ஏதத்
ஸ்வயம் ச ஶாம்யதி அஸமித்³ யதா² அக்³னி: ॥ 13॥
அத² ஏஷாம் கர்மகர்த்ரூணாம் போ⁴க்த்ரூணாம் ஸுக²து³:க²யோ: ।
நானாத்வம் அத² நித்யத்வம் லோககாலாக³ம ஆத்மனாம் ॥ 14॥
மன்யஸே ஸர்வபா⁴வானாம் ஸம்ஸ்தா² ஹி ஔத்பத்திகீ யதா² ।
தத் தத் ஆக்ருதிபே⁴தே³ன ஜாயதே பி⁴த்³யதே ச தீ⁴: ॥ 15॥
ஏவம் அபி அங்க³ ஸர்வேஷாம் தே³ஹினாம் தே³ஹயோக³த: ।
கால அவயவத: ஸன்தி பா⁴வா ஜன்மாத³யோ: அஸக்ருத் ॥ 16॥
அத்ர அபி கர்மணாம் கர்து: அஸ்வாதன்த்ர்யம் ச லக்ஷ்யதே ।
போ⁴க்து: ச து³:க²ஸுக²யோ: க: அன்வர்த:² விவஶம் பஜ⁴ேத் ॥ 17॥
ந தே³ஹினாம் ஸுக²ம் கிஞ்சித் வித்³யதே விது³ஷாம் அபி ।
ததா² ச து³:க²ம் மூடா⁴னாம் வ்ருதா² அஹங்கரணம் பரம் ॥ 18॥
யதி³ ப்ராப்திம் விகா⁴தம் ச ஜானந்தி ஸுக²து³:க²யோ: ।
தே அபி அத்³தா⁴ ந விது³: யோக³ம் ம்ருத்யு: ந ப்ரப⁴வேத் யதா² ॥ 19॥
க: அன்வர்த:² ஸுக²யதி ஏனம் காம: வா ம்ருத்யு: அன்திகே ।
ஆகா⁴தம் நீயமானஸ்ய வத்⁴யஸி ஏவ ந துஷ்டித:³ ॥ 2௦॥
ஶ்ருதம் ச த்³ருஷ்டவத் து³ஷ்டம் ஸ்பர்தா⁴ அஸூயா அத்யயவ்யயை: ।
ப³ஹு அன்தராய காமத்வாத் க்ருஷிவத் ச அபி நிஷ்ப²லம் ॥ 21॥
அன்தராயை: அவிஹத: யதி³ த⁴ர்ம: ஸ்வனுஷ்டி²த: ।
தேனாபி நிர்ஜிதம் ஸ்தா²னம் யதா² க³ச்ச²தி தத் ஶ்ருணு ॥ 22॥
இஷ்த்வா இஹ தே³வதா: யஜ்ஞை: ஸ்வர்லோகம் யாதி யாஜ்ஞிக: ।
பு⁴ஞ்ஜீத தே³வவத் தத்ர போ⁴கா³ன் தி³வ்யான் நிஜ அர்ஜிதான் ॥ 23॥
ஸ்வபுண்ய உபசிதே ஶுப்⁴ரே விமான: உபகீ³யதே ।
க³ன்த⁴ர்வை: விஹரன்மத்⁴யே தே³வீனாம் ஹ்ருத்³யவேஷத்⁴ருக் ॥ 24॥
ஸ்த்ரீபி⁴: காமக³யானேன கிங்கிணீஜாலமாலினா ।
க்ரீட³ன் ந வேத³ ஆத்மபாதம் ஸுராக்ரீடே³ஷு நிர்வ்ருத: ॥ 25॥
தாவத் ப்ரமோத³தே ஸ்வர்கே³ யாவத் புண்யம் ஸமாப்யதே ।
க்ஷீணபுண்ய: பததி அர்வாக் அனிச்ச²ன் காலசாலித: ॥ 26॥
யதி³ அத⁴ர்மரத: ஸங்கா³த் அஸதாம் வா அஜிதேன்த்³ரிய: ।
காமாத்மா க்ருபண: லுப்³த:⁴ ஸ்த்ரைண: பூ⁴தவிஹிம்ஸக: ॥ 27॥
பஶூன் அவிதி⁴னா ஆலப்⁴ய ப்ரேதபூ⁴தக³ணான் யஜன் ।
நரகான் அவஶ: ஜன்து: க³த்வா யாதி உல்ப³ணம் தம: ॥ 28॥
கர்மாணி து³:க² உத³ர்காணி குர்வன் தே³ஹேன தை: புன: ।
தே³ஹம் ஆபஜ⁴தே தத்ர கிம் ஸுக²ம் மர்த்யத⁴ர்மிண: ॥ 29॥
லோகானாம் லோக பாலானாம் மத்³ப⁴யம் கல்பஜீவினாம் ।
ப்³ரஹ்மண: அபி ப⁴யம் மத்த: த்³விபராத⁴பர ஆயுஷ: ॥ 3௦॥
கு³ணா: ஸ்ருஜன்தி கர்மாணி கு³ண: அனுஸ்ருஜதே கு³ணான் ।
ஜீவ: து கு³ணஸம்யுக்த: பு⁴ங்க்தே கர்மப²லானி அஸௌ ॥ 31॥
யாவத் ஸ்யாத் கு³ணவைஷம்யம் தாவத் நானாத்வம் ஆத்மன: ।
நானாத்வம் ஆத்மன: யாவத் பாரதன்த்ர்யம் ததா³ ஏவ ஹி ॥ 32॥
யாவத் அஸ்ய அஸ்வதன்த்ரத்வம் தாவத் ஈஶ்வரத: ப⁴யம் ।
ய: ஏதத் ஸமுபாஸீரன் தே முஹ்யன்தி ஶுசார்பிதா: ॥ 33॥
கால: ஆத்மா ஆக³ம: லோக: ஸ்வபா⁴வ: த⁴ர்ம: ஏவ ச ।
இதி மாம் ப³ஹுதா⁴ ப்ராஹு: கு³ணவ்யதிகரே ஸதி ॥ 34॥
உத்³த⁴வ: உவாச ।
கு³ணேஷு வர்தமான: அபி தே³ஹஜேஷு அனபாவ்ருதா: ।
கு³ணை: ந ப³த்⁴யதே தே³ஹீ ப³த்⁴யதே வா கத²ம் விபோ⁴ ॥ 35॥
கத²ம் வர்தேத விஹரேத் கை: வா ஜ்ஞாயேத லக்ஷணை: ।
கிம் பு⁴ஞ்ஜீத உத விஸ்ருஜேத் ஶயீத ஆஸீத யாதி வா ॥ 36॥
ஏதத் அச்யுத மே ப்³ரூஹி ப்ரஶ்னம் ப்ரஶ்னவிதா³ம் வர ।
நித்யமுக்த: நித்யப³த்³த:⁴ ஏக: ஏவ இதி மே ப்⁴ரம: ॥ 37॥
இதி ஶ்ரீமத்³பா⁴க³வதே மஹாபுராணே பாரமஹம்ஸ்யாம்
ஸம்ஹிதாயாமேகாத³ஶஸ்கன்தே⁴ ப⁴க³வது³த்³த⁴வஸம்வாதே³
த³ஶமோத்⁴யாய: ॥