1. କଲଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠାପନ ମଂତ୍ରାଃ
ବ୍ରହ୍ମ॑ଜଜ୍ଞା॒ନଂ ପ୍ର॑ଥ॒ମଂ ପୁ॒ରସ୍ତା॒-ଦ୍ଵିସୀ॑ମ॒ତ-ସ୍ସୁ॒ରୁଚୋ॑ ଵେ॒ନ ଆ॑ଵଃ ।
ସ ବୁ॒ଧ୍ନିୟା॑ ଉପ॒ମା ଅ॑ସ୍ୟ ଵି॒ଷ୍ଠା-ସ୍ସ॒ତଶ୍ଚ॒ ୟୋନି॒-ମସ॑ତଶ୍ଚ॒ ଵିଵଃ॑ ।
ନାକେ॑ ସୁପ॒ର୍ଣ ମୁପ॒ୟତ୍ ପତଂ॑ତଗ୍ମ୍ ହୃ॒ଦା ଵେନଂ॑ତୋ ଅ॒ଭ୍ୟଚ॑କ୍ଷ-ତତ୍ଵା ।
ହିର॑ଣ୍ୟପକ୍ଷଂ॒-ଵଁରୁ॑ଣସ୍ୟ ଦୂ॒ତଂ-ୟଁ॒ମସ୍ୟ॒ ୟୋନୌ॑ ଶକୁ॒ନଂ ଭୁ॑ର॒ଣ୍ୟୁମ୍ ।
ଆପ୍ୟା॑ୟସ୍ଵ॒ ସମେ॑ତୁ ତେ ଵି॒ଶ୍ଵତଃ॑ ସୋମ॒ ଵୃଷ୍ଣି॑ୟମ୍ । ଭଵା॒ ଵାଜ॑ସ୍ୟ ସଂଗ॒ଥେ ।
ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଅ॒ଗ୍ନୌ ୟୋ ଅ॒ଫ୍ସୁ ୟ ଓଷ॑ଧୀଷୁ॒ ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଵିଶ୍ଵା॒
ଭୁଵ॑ନାଽଽଵି॒ଵେଶ॒ ତସ୍ମୈ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ । 1 (ଅପ ଉପସ୍ପୃଶ୍ୟ)
ଇ॒ଦଂ-ଵିଁଷ୍ଣୁ॒ ର୍ଵିଚ॑କ୍ରମେ ତ୍ରେ॒ଧା ନିଦ॑ଧେ ପ॒ଦମ୍ । ସମୂ॑ଢମସ୍ୟ ପାଗ୍ମ୍ ସୁ॒ରେ ।
ଇଂଦ୍ରଂ॒-ଵିଁଶ୍ଵା॑ ଅଵୀଵୃଧଂଥ୍ ସମୁ॒ଦ୍ରଵ୍ୟ॑ଚସଂ॒ ଗିରଃ॑ ।
ର॒ଥୀତ॑ମଗ୍ମ୍ ରଥୀ॒ନାଂ-ଵାଁଜା॑ନା॒ଗ୍ମ୍॒ ସତ୍ପ॑ତିଂ॒ ପତି᳚ମ୍ ।
ଆପୋ॒ ଵା ଇ॒ଦଂଗ୍ମ୍ ସର୍ଵଂ॒-ଵିଁଶ୍ଵା॑ ଭୂ॒ତାନ୍ୟାପଃ॑ ପ୍ରା॒ଣା ଵା ଆପଃ॑ ପ॒ଶଵ॒ ଆପୋଽନ୍ନ॒ମାପୋ-ଽମୃ॑ତ॒ମାପ॑-ସ୍ସ॒ମ୍ରାଡାପୋ॑ ଵି॒ରାଡାପ॑-ସ୍ସ୍ଵ॒ରାଡାପ॒-ଶ୍ଛଂଦା॒ଗ୍॒ଶ୍ୟାପୋ॒ ଜ୍ୟୋତୀ॒ଗ୍॒ଷ୍ୟାପୋ॒ ୟଜୂ॒ଗ୍॒ଷ୍ୟାପ॑-ସ୍ସ॒ତ୍ୟମାପ॒-ସ୍ସର୍ଵା॑ ଦେ॒ଵତା॒ ଆପୋ॒ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରାପ॒ ଓମ୍ । 2
ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି । ଶ୍ର॒ଦ୍ଧା ଵା ଆପଃ॑ । ଶ୍ର॒ଦ୍ଧାମେ॒ଵାରଭ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଣୀୟ॒ ପ୍ରଚ॑ରତି ।
ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ୟ॒ଜ୍ଞୋ ଵା ଆପଃ॑ । ୟ॒ଜ୍ଞମେ॒ଵାରଭ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଣୀୟ॒ ପ୍ରଚ॑ରତି । ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ଵଜ୍ରୋ॒ ଵା ଆପଃ॑ । ଵଜ୍ର॑ମେ॒ଵ ଭ୍ରାତୃ॑ଵ୍ୟେଭ୍ୟଃ ପ୍ର॒ହୃତ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଣୀୟ॒ ପ୍ରଚ॑ରତି ।
ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ଆପୋ॒ ଵୈ ର॑କ୍ଷୋ॒ଘ୍ନୀଃ । ରକ୍ଷ॑ସା॒ମପ॑ହତ୍ୟୈ । ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ଆପୋ॒ ଵୈ ଦେ॒ଵାନାଂ᳚ ପ୍ରି॒ୟଂ ଧାମ॑ । ଦେ॒ଵାନା॑ମେ॒ଵ ପ୍ରି॒ୟଂ ଧାମ॑ ପ୍ର॒ଣୀୟ॒ ପ୍ରଚ॑ରତି । ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ଆପୋ॒ ଵୈ ସର୍ଵା॑ ଦେ॒ଵତାଃ᳚ । ଦେ॒ଵତା॑ ଏ॒ଵାରଭ୍ୟ॑ ପ୍ର॒ଣୀୟ॒ ପ୍ରଚ॑ରତି ।
ଅ॒ପଃ ପ୍ରଣ॑ୟତି ।
ଆପୋ॒ ଵୈ ଶାଂ॒ତାଃ । ଶାଂ॒ତାଭି॑ରେ॒ଵାସ୍ୟ॒ ଶୁଚଗ୍ମ୍॑ ଶମୟତି । ଦେ॒ଵୋ ଵଃ॑
ସଵି॒ତୋତ୍ ପୁ॑ନା॒ତ୍ଵ-ଚ୍ଛି॑ଦ୍ରେଣ ପ॒ଵିତ୍ରେ॑ଣ॒ ଵସୋ॒ସ୍ସୂର୍ୟ॑ସ୍ୟ ର॒ଶ୍ମିଭିଃ॑ ॥ 3
କୂର୍ଚାଗ୍ରୈ ର୍ରାକ୍ଷସାନ୍ ଘୋରାନ୍ ଛିଂଧି କର୍ମଵିଘାତିନଃ ।
ତ୍ଵାମର୍ପୟାମି କୁଂଭେଽସ୍ମିନ୍ ସାଫଲ୍ୟଂ କୁରୁ କର୍ମଣି ।
ଵୃକ୍ଷରାଜ ସମୁଦ୍ଭୂତାଃ ଶାଖାୟାଃ ପଲ୍ଲଵତ୍ଵ ଚଃ ।
ୟୁଷ୍ମାନ୍ କୁଂଭେଷ୍ଵର୍ପୟାମି ସର୍ଵପାପାପନୁତ୍ତୟେ ।
ନାଳିକେର-ସମୁଦ୍ଭୂତ ତ୍ରିନେତ୍ର ହର ସମ୍ମିତ ।
ଶିଖୟା ଦୁରିତଂ ସର୍ଵଂ ପାପଂ ପୀଡାଂ ଚ ମେ ନୁଦ ।
ସ॒ ହି ରତ୍ନା॑ନି ଦା॒ଶୁଷେ॑ ସୁ॒ଵାତି॑ ସଵି॒ତା ଭଗଃ॑ ।
ତଂ ଭା॒ଗଂ ଚି॒ତ୍ରମୀ॑ମହେ । (ଋଗ୍ଵେଦ ମଂତ୍ରଃ)
ତତ୍ଵା॑ ୟାମି॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ଣା॒ ଵଂଦ॑ମାନ॒-ସ୍ତଦାଶା᳚ସ୍ତେ॒ ୟଜ॑ମାନୋ ହ॒ଵିର୍ଭିଃ॑ ।
ଅହେ॑ଡମାନୋ ଵରୁଣେ॒ହ ବୋ॒ଦ୍ଧ୍ୟୁରୁ॑ଶଗ୍ମ୍ସ॒ ମା ନ॒ ଆୟୁଃ॒ ପ୍ରମୋ॑ଷୀଃ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଅସ୍ମିନ୍ କୁଂଭେ ଵରୁଣମାଵାହୟାମି ।
ଵରୁଣସ୍ୟ ଇଦମାସନମ୍ । ଵରୁଣାୟ ନମଃ । ସକଲାରାଧନୈଃ ସ୍ଵର୍ଚିତମ୍ ।
ରତ୍ନସିଂହାସନଂ ସମର୍ପୟାମି । ପାଦ୍ୟଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ଅର୍ଘ୍ୟଂ ସମର୍ପୟାମି । ଆଚମନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ମଧୁପର୍କ୍କଂ ସମର୍ପୟାମି । ସ୍ନାନଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ସ୍ନାନାନଂତରଂ ଆଚମନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ଵସ୍ତ୍ରୋତ୍ତରୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି । ଉପଵୀତଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ଗଂଧାନ୍ ଧାରୟାମି । ଅକ୍ଷତାନ୍ ସମର୍ପୟାମି ।
ପୁଷ୍ପାଣି ସମର୍ପୟାମି ।
1. ଓଂ-ଵଁରୁଣାୟ ନମଃ
2. ଓଂ ପ୍ରଚେତସେ ନମଃ
3. ଓଂ ସୁରୂପିଣେ ନମଃ
4. ଓଂ ଅପାଂପତୟେ ନମଃ
5. ଓଂ ମକରଵାହନାୟ ନମଃ
6. ଜଲାଧିପତୟେ ନମଃ
7. ଓଂ ପାଶହସ୍ତାୟ ନମଃ
8. ଓଂ ତୀର୍ଥରାଜାୟ ନମଃ
ଓଂ-ଵଁରୁଣାୟ ନମଃ । ନାନାଵିଧ ପରିମଳ ପତ୍ର ପୁଷ୍ପାଣି ସମର୍ପୟାମି ।
ଧୂପଂ ଆଘ୍ରାପୟାମି । ଦୀପଂ ଦର୍ଶୟାମି ।
ଧୂପଦୀପାନଂତରଂ ଆଚମନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵସ୍ସୁଵଃ । ତଥ୍ସ॑ଵି॒ତୁର୍ଵରେ᳚ଣ୍ୟଂ॒ ଭର୍ଗୋ॑ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॑ ଧୀମହି ।
ଧିୟୋ॒ ୟୋନ॑ ପ୍ରଚୋ॒ଦୟା᳚ତ୍ ।
ଦେଵ ସଵିତଃ ପ୍ରସୁଵଃ । ସତ୍ୟଂ ତ୍ଵର୍ତେନ ପରିଷିଂଚାମି ।
(ରାତ୍ରୌ – ଋତଂ ତ୍ଵା ସତ୍ୟେନ ପରିଷିଂଚାମି) ।
ଓଂ-ଵଁରୁଣାୟ ନମଃ । ଅମୃତଂ ଭଵତୁ । ଅମୃତୋପସ୍ତରଣମସି ।
ଓଂ ପ୍ରାଣାୟ ସ୍ଵାହା । ଓଂ ଅପାନାୟ ସ୍ଵାହା । ଓଂ-ଵ୍ୟାଁନାୟ ସ୍ଵାହା ।
ଓଂ ଉଦାନାୟ ସ୍ଵାହା । ଓଂ ସମାନାୟ ସ୍ଵାହା । ଓଂ ବ୍ରହ୍ମଣେ ସ୍ଵାହା ।
କଦଳୀଫଲଂ ନିଵେଦୟାମି । ମଦ୍ଧ୍ୟେମଦ୍ଧ୍ୟେ ଅମୃତପାନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି । ଅମୃତାପିଧାନମସି । ନୈଵେଦ୍ୟାନଂତରଂ ଆଚମନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ତାଂବୂଲଂ ସମର୍ପୟାମି । କର୍ପୂର ନୀରାଜନଂ ପ୍ରଦର୍ଶୟାମି ।
ନୀରାଜନାନଂତରଂ ଆଚମନୀୟଂ ସମର୍ପୟାମି । ମଂତ୍ର ପୁଷ୍ପଂ ସମର୍ପୟାମି ।
ସୁଵର୍ଣ ପୁଷ୍ପଂ ସମର୍ପୟାମି । ସମସ୍ତୋପଚାରାନ୍ ସମର୍ପୟାମି ॥
2. ମହାନ୍ୟାସ ମଂତ୍ରପାଠ ପ୍ରାରଂଭଃ
ଅଥାତଃ ପଂଚାଂଗରୁଦ୍ରାଣାଂ ନ୍ୟାସପୂର୍ଵକଂ ଜପ-ହୋମା-ର୍ଚନା-ଭିଷେକ-ଵିଧିଂ-ଵ୍ୟାଁଖ୍ୟାସ୍ୟାମଃ
ଅଥାତଃ ପଂଚାଂଗରୁଦ୍ରାଣାଂ ନ୍ୟାସପୂର୍ଵକଂ ଜପ-ହୋମା-ର୍ଚନାଭିଷେକଂ କରିଷ୍ୟମାଣଃ ।
ହରିଃ ଓଂ ଅଥାତଃ ପଂଚାଂଗ ରୁଦ୍ରାଣାମ୍ ॥
ଓଂକାରମଂତ୍ର ସଂୟୁଁକ୍ତଂ ନିତ୍ୟଂ ଧ୍ୟାୟଂତି ୟୋଗିନଃ ।
କାମଦଂ ମୋକ୍ଷଦଂ ତସ୍ମୈ ଓଂକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ନମସ୍ତେ ଦେଵ ଦେଵେଶ ନମସ୍ତେ ପରମେଶ୍ଵର ।
ନମସ୍ତେ ଵୃଷଭାରୂଢ ନକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵଃ॑ ॥ ଓଂ ନମ୍ ॥
ନମ॑ସ୍ତେ ରୁଦ୍ର ମ॒ନ୍ୟଵ॑ ଉ॒ତୋତ॒ ଇଷ॑ଵେ॒ ନମଃ॑ ।
ନମ॑ସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ॒ ଧନ୍ଵ॑ନେ ବା॒ହୁଭ୍ୟା॑ମୁ॒ତ ତେ॒ ନମଃ॑ ॥
ୟା ତ॒ ଇଷୁଃ॑ ଶି॒ଵତ॑ମା ଶି॒ଵଂ ବ॒ଭୂଵ॑ ତେ॒ ଧନୁଃ॑ ।
ଶି॒ଵା ଶ॑ର॒ଵ୍ୟା॑ ୟା ତଵ॒ ତୟା॑ ନୋ ରୁଦ୍ର ମୃଡୟ ।
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ନମ୍ । ପୂର୍ଵାଂଗ ରୁଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ ॥ (ପ୍ରାଚ୍ୟୈ ଦିଶ)
ମହାଦେଵଂ ମହାତ୍ମାନଂ ମହାପାତକନାଶନମ୍ ।
ମହାପାପହରଂ-ଵଂଁଦେ ମକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵଃ॒ ॥ ଓଂ ମମ୍ ॥
ଓଂ ନିଧ॑ନପତୟେ॒ ନମଃ । ନିଧନପତାଂତିକାୟ॒ ନମଃ ।
ଊର୍ଧ୍ଵାୟ॒ ନମଃ । ଊର୍ଧ୍ଵଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ହିରଣ୍ୟାୟ॒ ନମଃ । ହିରଣ୍ୟଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ସୁଵର୍ଣାୟ॒ ନମଃ । ସୁଵର୍ଣଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଦିଵ୍ୟାୟ॒ ନମଃ । ଦିଵ୍ୟଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଭଵାୟଃ॒ ନମଃ । ଭଵଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଶର୍ଵାୟ॒ ନମଃ । ଶର୍ଵଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଶିଵାୟ॒ ନମଃ । ଶିଵଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଜ୍ଵଲାୟ॒ ନମଃ । ଜ୍ଵଲଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଆତ୍ମାୟ॒ ନମଃ । ଆତ୍ମଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ପରମାୟ॒ ନମଃ । ପରମଲିଂଗାୟ॒ ନମଃ ।
ଏତତ୍ସୋମସ୍ୟ॑ ସୂର୍ୟ॒ସ୍ୟ ସର୍ଵଲିଂଗଗ୍ଗ୍॑ ସ୍ଥାପ॒ୟ॒ତି॒ ପାଣିମଂତ୍ରଂ ପଵି॒ତ୍ରମ୍ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ମମ୍ ॥ ଦକ୍ଷିଣାଂଗ ରୁଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ ॥ (ଦକ୍ଷିଣ ଦିଶ)
ଶିଵଂ ଶାଂତଂ ଜଗନ୍ନାଥଂ-ଲୋଁକାନୁଗ୍ରହକାରଣମ୍ ।
ଶିଵମେକଂ ପରଂ-ଵଂଁଦେ ଶିକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵଃ॒ ॥ ଓଂ ଶିମ୍ ॥ ଅପୈ॑ତୁମୃ॒ତ୍ୟୁରମୃତଂ॑ ନ॒ ଆଗ॑ନ୍ ଵୈଵସ୍ଵ॒ତୋ ନୋ॒ ଅ॑ଭୟଂ କୃଣୋତୁ । ପ॒ର୍ଣଂ-ଵଁନ॒ସ୍ପତେରିଵା॒ଭିନଶ୍ଶୀୟତାଗ୍ମ୍ ର॒ୟିସ୍ସଚ॑ତାଂ ନ॒ଶ୍ଶଚୀ॒ପତିଃ॑ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ଶିମ୍ ॥ ପଶ୍ଚିମାଂଗ ରୁଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ ॥ (ପଶ୍ଚିମ ଦିଶ)
ଵାହନଂ-ଵୃଁଷଭୋ ୟସ୍ୟ ଵାସୁକୀ କଂଠଭୂଷଣମ୍ ।
ଵାମେ ଶକ୍ତିଧରଂ-ଵଂଁଦେ ଵକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵଃ॒ ॥ ଓଂ-ଵାଁମ୍ ॥ ପ୍ରାଣାନାଂ ଗ୍ରଂଥିରସି ରୁଦ୍ରୋ ମା॑ ଵିଶାଂ॒ତକଃ । ତେନାନ୍ନେନା᳚ପ୍ୟାୟ॒ସ୍ଵ ॥ ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ ରୁଦ୍ରାୟ ଵିଷ୍ଣଵେ ମୃତ୍ୟୁ॑ର୍ମେ ପା॒ହି ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ-ଵାଁମ୍ ॥ ଉତ୍ତରାଂଗ ରୁଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ ॥ (ଉତ୍ତର ଦିଶ)
ୟତ୍ର କୁତ୍ର ସ୍ଥିତଂ ଦେଵଂ ସର୍ଵଵ୍ୟାପିନମୀଶ୍ଵରମ୍ ।
ୟଲ୍ଲିଂଗଂ ପୂଜୟେନ୍ନିତ୍ୟଂ-ୟଁକାରାୟ ନମୋ ନମଃ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵଃ॒ ॥ ଓଂ-ୟଁମ୍ ॥ ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଅ॒ଗ୍ନୌ ୟୋ ଅ॒ପ୍ସୁ ୟ ଓଷ॑ଧୀଷୁ॒ ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଵିଶ୍ଵା॒ ଭୁଵ॑ନା ଵି॒ଵେଶ॒ ତସ୍ମୈ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ-ୟଁମ୍ ॥ ଊର୍ଧ୍ଵାଂଗ ରୁଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ ॥ (ଊର୍ଧ୍ଵ ଦିଶ)
ପଂଚମୁଖ ଧ୍ୟାନମ୍
ଓଂ ନମ୍ ॥ ତତ୍ପୁରୁ॒ଷାୟ ଵି॒ଦ୍ମହେ॑ ମହାଦେ॒ଵାୟ॑ ଧୀମହି । ତନ୍ନୋ॑ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଚୋଦୟା᳚ତ୍ ॥
ସଂଵଁର୍ତାଗ୍ନି ତଟିତ୍ପ୍ରଦୀପ୍ତ କନକ ପ୍ରସ୍ପର୍ଥି ତେଜୋମୟମ୍ ।
ଗଂଭୀରଧ୍ଵନି ସାମଵେଦଜନକଂ ତାମ୍ରାଧରଂ ସୁଂଦରମ୍ ।
ଅର୍ଧେଂଦୁଦ୍ୟୁତି ଲୋଲପିଂଗଳ ଜଟାଭାରପ୍ରବଦ୍ଧୋରଗମ୍ ।
ଵଂଦେ ସିଦ୍ଧ ସୁରାସୁରେଂଦ୍ରନମିତଂ ପୂର୍ଵଂ ମୁଖଂ ଶୂଲିନଃ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ନମ୍ ॥ ପୂର୍ଵ ମୁଖାୟ॒ ନମଃ ॥
ଅ॒ଘୋରେ᳚ଭ୍ୟୋଽଥଘୋ॒ରେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ଘୋର॒ଘୋର॑ତରେଭ୍ୟଃ ॥ ସର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟସ୍ସର୍ଵ ଶର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ନମ॑ସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ ରୁ॒ଦ୍ରରୂ॑ପେଭ୍ୟଃ ॥
କାଲାଭ୍ରଭ୍ରମରାଂଜନଦ୍ୟୁତିନିଭଂ-ଵ୍ୟାଁଵୃତ୍ତ ପିଂଗେକ୍ଷଣମ୍
କର୍ଣୋଦ୍ଭାସିତ ଭୋଗିମସ୍ତକ ମଣିପ୍ରୋଦ୍ଗୀର୍ଣ ଦଂଷ୍ଟ୍ରାଂକୁରମ୍ ।
ସର୍ପପ୍ରୋତ କପାଲ ଶୁକ୍ତି ଶକଲ ଵ୍ୟାକୀର୍ଣ ସଚ୍ଛେଖରମ୍
ଵଂଦେ ଦକ୍ଷିଣମୀଶ୍ଵରସ୍ୟ କୁଟିଲ ଭ୍ରୂଭଂଗ ରୌଦ୍ରଂ ମୁଖମ୍ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ମମ୍ ॥ ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖାୟ॒ ନମଃ ॥
ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତଂ ପ୍ର॑ପଦ୍ୟା॒ମି॒ ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତାୟ॒ ଵୈ ନମୋ॒ ନମଃ॑ । ଭ॒ଵେ ଭ॑ଵେ॒ ନାତି॑ ଭଵେ ଭଵସ୍ଵ॒ ମାମ୍ । ଭ॒ଵୋଦ୍-ଭ॑ଵାୟ॒ ନମଃ॑ ॥
ପ୍ରାଲେୟାଚଲମିଂଦୁକୁଂଦ ଧଵଳଂ ଗୋକ୍ଷୀରଫେନପ୍ରଭମ୍
ଭସ୍ମାଭ୍ୟକ୍ତମନଂଗ ଦେହ ଦହନ ଜ୍ଵାଲାଵଳୀ ଲୋଚନମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମେଂଦ୍ରାଦି ମରୁଦ୍ଗଣୈସ୍ପୁତିପଦୈ ରଭ୍ୟର୍ଚିତଂ-ୟୋଁଗିଭିଃ
ଵଂଦେଽହଂ ସକଲଂ କଳଂକରହିତଂ ସ୍ଥାଣୋର୍ମୁଖଂ ପଶ୍ଚିମମ୍ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ ଶିମ୍ ॥ ପଶ୍ଚିମ ମୁଖାୟ॒ ନମଃ ॥
ଵା॒ମ॒ଦେ॒ଵାୟ॒ ନମୋ᳚ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମଃ॑ ଶ୍ରେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମୋ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ॒ କାଲା॑ୟ॒ ନମଃ॒ କଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲା॑ୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ପ୍ରମଥନାୟ॒ ନମଃ॒ ସର୍ଵ॑ଭୂତଦମନାୟ॒ ନମୋ॑ ମ॒ନୋନ୍ମ॑ନାୟ॒ ନମଃ॑ ॥
ଗୌରଂ କୁଂକୁମ ପଂକିଲଂ ସ୍ତିଲକଂ-ଵ୍ୟାଁପାଂଡୁ ଗଂଡସ୍ଥଲମ୍
ଭ୍ରୂଵିକ୍ଷେପ କଟାକ୍ଷ ଲସତ୍ସଂସକ୍ତ କର୍ଣୋତ୍ଫଲମ୍ ।
ସ୍ନିଗ୍ଧଂ ବିଂବଫଲାଧରଂ ପ୍ରହସିତଂ ନୀଲାଲକାଲଂ କୃତମ୍
ଵଂଦେ ପୂର୍ଣ ଶଶାଂକ ମଂଡଲନିଭଂ-ଵଁକ୍ତ୍ରଂ ହରସ୍ୟୋତ୍ତରମ୍ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ-ଵାଁମ୍ ॥ ଉତ୍ତର ମୁଖାୟ॒ ନମଃ ॥
ଈଶାନଃ ସର୍ଵ॑ଵିଦ୍ୟା॒ନା॒-ମୀଶ୍ଵରଃ ସର୍ଵ॑ଭୂତା॒ନାଂ॒ ବ୍ରହ୍ମାଧି॑ପତି॒-ର୍ବ୍ରହ୍ମ॒ଣୋ ଽଧି॑ପତି॒-ର୍ବ୍ରହ୍ମା॑ ଶି॒ଵୋ ମେ॑ ଅସ୍ତୁ ସଦାଶି॒ଵୋମ୍ ॥ (କନିଷ୍ଠିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) 14ଏ
ଵ୍ୟକ୍ତାଵ୍ୟକ୍ତ ଗୁଣେତରଂ ପରତରଂ ଷଟ୍ତ୍ରିଂଶତତ୍ତ୍ଵାତ୍ମକମ୍
ତସ୍ମାଦୁତ୍ତମ ତତ୍ତ୍ଵମକ୍ଷରମିଦଂ ଧ୍ୟେୟଂ ସଦା ୟୋଗିଭିଃ ।
ଓଂକାରାଦି ସମସ୍ତ ମଂତ୍ରଜନକଂ ସୂକ୍ଷ୍ମାଦି ସୂକ୍ଷ୍ମଂ ପରଂ
ଶାଂତଂ ପଂଚମମୀଶ୍ଵରସ୍ୟ ଵଦନଂ ଖଂଵ୍ୟାଁପ୍ତି ତେଜୋମୟମ୍ ॥
ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ॑ ରୁଦ୍ରା॒ୟ ॥ ଓଂ-ଵାଁମ୍ ॥ ଊର୍ଧ୍ଵ ମୁଖାୟ॒ ନମଃ ॥
ପୂର୍ଵେ ପଶୁପତିଃ ପାତୁ ।
ଦକ୍ଷିଣେ ପାତୁ ଶଂକରଃ ।
ପଶ୍ଚିମେ ପାତୁ ଵିଶ୍ଵେଶଃ ।
ନୀଲକଂଠସ୍ତଦୋତ୍ତରେ ।
ଈଶାନ୍ୟାଂ ପାତୁ ମେ ଶର୍ଵଃ ।
ଆଗ୍ନେୟାଂ ପାର୍ଵତୀପତିଃ ।
ନୈଋତ୍ୟାଂ ପାତୁ ମେ ରୁଦ୍ରଃ ।
ଵାୟଵ୍ୟାଂ ନୀଲଲୋହିତଃ ।
ଊର୍ଧ୍ଵେ ତ୍ରିଲୋଚନଃ ପାତୁ ।
ଅଧରାୟାଂ ମହେଶ୍ଵରଃ ।
ଏତାଭ୍ୟୋ ଦଶ ଦିଗ୍ଭ୍ୟସ୍ତୁ ।
ସର୍ଵତଃ ପାତୁ ଶଂକରଃ ॥
(ନ୍ୟାସପୂର୍ଵକଂ ଜପହୋମାର୍ଚନାଽଭିଷେକଵିଧି ଵ୍ୟାଖ୍ୟାସ୍ୟାମଃ)
3. ପ୍ରଥମଃ ନ୍ୟାସଃ
ୟା ତେ॑ ରୁଦ୍ର ଶି॒ଵା ତ॒ନୂରଘୋ॒ରା-ଽପା॑ପକାଶିନୀ । ତୟା॑ ନ ସ୍ତ॒ନୁଵା॒ ଶଂତ॑ମୟା॒ ଗିରି॑ଶଂତା॒ଭି ଚା॑କଶୀହି । (ଶିଖାୟୈ ନମଃ) । 1
ଅ॒ସ୍ମିନ୍ ମ॑ହ॒ତ୍ୟ॑ର୍ଣ॒ଵେ᳚-ଽଂତରି॑କ୍ଷେ ଭ॒ଵା ଅଧି॑ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେ-ଽଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଶିରସେ ନମଃ) । 2
ସ॒ହସ୍ରା॑ଣି ସହସ୍ର॒ଶୋ ୟେ ରୁ॒ଦ୍ରା ଅଧି॒ ଭୂମ୍ୟା᳚ମ୍ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ର-ୟୋଜ॒ନେ-ଽଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଲଲାଟାୟ ନମଃ) । 3
ହ॒ଗ୍ମ୍॒ସ-ଶ୍ଶୁ॑ଚି॒ଷ-ଦ୍ଵସୁ॑ରଂତରିକ୍ଷ॒ସଦ୍ଧୋତା॑ ଵେଦି॒ଷଦତି॑ଥି-ର୍ଦୁରୋଣ॒ସତ୍ । ନୃ॒ଷଦ୍ଵ॑ର॒-ସଦୃ॑ତ॒-ସଦ୍ଵ୍ୟୋ॑ମ॒ ସଦ॒ବ୍ଜା ଗୋ॒ଜା ଋ॑ତ॒ଜା ଅ॑ଦ୍ରି॒ଜା ଋ॒ତଂ ବୃ॒ହତ୍ । (ଭ୍ରୁଵୋର୍ମଦ୍ଧ୍ୟାୟ ନମଃ) । 4
ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକଂ-ୟଁଜାମହେ ସୁଗଂ॒ଧିଂ ପୁ॑ଷ୍ଟି॒ଵର୍ଧ॑ନମ୍ । ଉ॒ର୍ଵା॒ରୁ॒କମି॑ଵ॒ ବଂଧ॑ନାନ୍
ମୃ॒ତ୍ୟୋ-ର୍ମୁ॑କ୍ଷୀୟ॒ ମାଽମୃତା᳚ତ୍ । (ନେତ୍ରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 5
ନମଃ॒ ସ୍ରୁତ୍ୟା॑ୟ ଚ॒ ପଥ୍ୟା॑ୟ ଚ॒ ନମଃ॑ କା॒ଟ୍ୟା॑ୟ ଚ ନୀ॒ପ୍ୟା॑ୟ ଚ । (କର୍ଣାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 6
ମା ନ॑ସ୍ତୋ॒କେ ତନ॑ୟେ॒ ମା ନ॒ ଆୟୁ॑ଷି॒ ମା ନୋ॒ ଗୋଷୁ॒ ମା ନୋ॒ ଅଶ୍ଵେ॑ଷୁ ରୀରିଷଃ ।
ଵୀ॒ରାନ୍ମାନୋ॑ ରୁଦ୍ର ଭାମି॒ତୋ ଵ॑ଧୀ-ର୍ହ॒ଵିଷ୍ମଂ॑ତୋ॒ ନମ॑ସା ଵିଧେମ ତେ । (ନାସିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 7
ଅ॒ଵ॒ତତ୍ୟ॒ ଧନୁ॒ସ୍ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ସହ॑ସ୍ରାକ୍ଷ॒ ଶତେ॑ଷୁଧେ ।
ନି॒ଶୀର୍ୟ॑ ଶ॒ଲ୍ୟାନାଂ॒ ମୁଖା॑ ଶି॒ଵୋ ନଃ॑ ସୁ॒ମନା॑ ଭଵ । (ମୁଖାୟ ନମଃ) । 8
ନୀଲ॑ଗ୍ରୀଵା ଶ୍ଶିତି॒କଂଠାଃ᳚ ଶ॒ର୍ଵା ଅ॒ଧଃ କ୍ଷ॑ମାଚ॒ରାଃ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେଽ ଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (କଂଠାୟ ନମଃ) । 9.1
ନୀଲ॑ଗ୍ରୀଵା-ଶ୍ଶିତି॒କଂଠା॒ ଦିଵଗ୍ମ୍॑ ରୁ॒ଦ୍ରା ଉପ॑ଶ୍ରିତାଃ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେଽ ଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଉପକଂଠାୟ ନମଃ) । 9.2
ନମ॑ସ୍ତେ ଅ॒ସ୍ତ୍ଵାୟୁ॑ଧା॒ୟା-ନା॑ତତାୟ ଧୃ॒ଷ୍ଣଵେ᳚ ।
ଉ॒ଭାଭ୍ୟା॑ମୁ॒ତ ତେ॒ ନମୋ॑ ବା॒ହୁଭ୍ୟାଂ॒ ତଵ॒ ଧନ୍ଵ॑ନେ । (ବାହୁଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 10
ୟା ତେ॑ ହେ॒ତି-ର୍ମୀ॑ଢୁଷ୍ଟମ॒ ହସ୍ତେ॑ ବ॒ଭୂଵ॑ ତେ॒ ଧନୁଃ॑ ।
ତୟା॒ଽସ୍ମାନ୍ ଵି॒ଶ୍ଵତ॒ସ୍ତ୍ଵ-ମ॑ୟ॒କ୍ଷ୍ମୟା॒ ପରି॑ବ୍ଭୁଜ । (ଉପବାହୁଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 11
ପରି॑ଣୋ ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ୟ॑ ହେ॒ତି-ର୍ଵୃ॑ଣକ୍ତୁ॒ ପରି॑ତ୍ଵେ॒ଷସ୍ୟ॑ ଦୁର୍ମ॒ତିର॑ଘା॒ୟୋଃ ।
ଅଵ॑ ସ୍ଥି॒ରା ମ॒ଘଵ॑ଦ୍ଭ୍ୟଃ ତନୁଷ୍ଵ॒ ମୀଢ୍ଵ॑ସ୍ତୋ॒କାୟ॒ ତନ॑ୟାୟ ମୃଡୟ । (ମଣିବଂଧାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 12
ୟେ ତୀ॒ର୍ଥାନି॑ ପ୍ର॒ଚରଂ॑ତି ସୃ॒କାଵଂ॑ତୋ ନିଷଂ॒ଗିଣଃ॑ । ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେଽ ଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ହସ୍ତାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 13
ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତଂ ପ୍ର॑ପଦ୍ୟା॒ମି॒ ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତାୟ॒ ଵୈ ନମୋ॒ ନମଃ॑ । ଭ॒ଵେ ଭ॑ଵେ॒ ନାତି॑ ଭଵେ ଭଵସ୍ଵ॒ ମାମ୍ । ଭ॒ଵୋଦ୍-ଭ॑ଵାୟ॒ ନମଃ॑ ॥ (ଅଗୁଂଷ୍ଠାଭ୍ୟାଂ ନମଃ ) । 14.1
ଵା॒ମ॒ଦେ॒ଵାୟ॒ ନମୋ᳚ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମଃ॑ ଶ୍ରେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମୋ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ॒ କାଲା॑ୟ॒ ନମଃ॒ କଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲା॑ୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ପ୍ରମଥନାୟ॒ ନମଃ॒ ସର୍ଵ॑ଭୂତଦମନାୟ॒ ନମୋ॑ ମ॒ନୋନ୍ମ॑ନାୟ॒ ନମଃ॑ । (ତର୍ଜନୀଭ୍ୟାଂ ନମଃ) 14.2
ଅ॒ଘୋରେ᳚ଭ୍ୟୋ ଽଥ॒ଘୋରେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ଘୋର॒ଘୋର॑ତରେଭ୍ୟଃ । ସର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟଃ ସର୍ଵ॒ ଶର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ନମ॑ସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ ରୁ॒ଦ୍ର ରୂ॑ପେଭ୍ୟଃ ॥ (ମଦ୍ଧ୍ୟମାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 14.3
ତତ୍ପୁରୁ॑ଷାୟ ଵି॒ଦ୍ମହେ॑ ମହାଦେ॒ଵାୟ॑ ଧୀମହି ।
ତନ୍ନୋ॑ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଚୋ॒ଦୟା᳚ତ୍ ॥ (ଅନାମିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 14.4
ଈଶାନଃ ସର୍ଵ॑ଵିଦ୍ୟା॒ନା॒-ମୀଶ୍ଵରଃ ସର୍ଵ॑ଭୂତା॒ନାଂ॒ ବ୍ରହ୍ମାଧି॑ପତି॒-ର୍ବ୍ରହ୍ମ॒ଣୋ ଽଧି॑ପତି॒-ର୍ବ୍ରହ୍ମା॑ ଶି॒ଵୋ ମେ॑ ଅସ୍ତୁ ସଦାଶି॒ଵୋମ୍ ॥ (କନିଷ୍ଠିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) 14ଏ
ନମୋ॑ ଵଃ କିରି॒କେଭ୍ୟୋ॑ ଦେ॒ଵାନା॒ଗ୍ମ୍॒ ହୃଦ॑ୟେଭ୍ୟଃ । (ହୃଦୟାୟ ନମଃ) । 15
ନମୋ॑ ଗ॒ଣେଭ୍ୟୋ॑ ଗ॒ଣପ॑ତିଭ୍ୟଶ୍ଚ ଵୋ॒ ନମଃ॑ । (ପୃଷ୍ଠାୟ ନମଃ) । 16
ନମୋ॒ ହିର॑ଣ୍ୟବାହଵେ ସେନା॒ନ୍ୟେ॑ ଦି॒ଶାଂଚ॒ ପତ॑ୟେ॒ ନମଃ॑ । (ପାର୍ଶ୍ଵାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 17
ଵିଜ୍ୟଂ॒ ଧନୁଃ॑ କପ॒ର୍ଦିନୋ॒ ଵିଶ॑ଲ୍ୟୋ॒ ବାଣ॑ଵାଗ୍ମ୍ ଉ॒ତ ।
ଅନେ॑ଶନ୍ନ॒ସ୍ୟେଷ॑ଵ ଆ॒ଭୁର॑ସ୍ୟ ନିଷଂ॒ଗଥିଃ॑ । (ଜଠରାୟ ନମଃ) । 18
ହି॒ର॒ଣ୍ୟ॒ଗ॒ର୍ଭ ସ୍ସମ॑ଵର୍ତ॒ତାଗ୍ରେ॑ ଭୂ॒ତସ୍ୟ॑ ଜା॒ତଃ ପତି॒ରେକ॑ ଆସୀତ୍ । ସଦା॑ଧାର ପୃଥି॒ଵୀଂ ଦ୍ୟାମୁ॒ତେମାଂ କସ୍ମୈ॑ ଦେ॒ଵାୟ॑ ହ॒ଵିଷା॑ ଵିଧେମ । (ନାଭ୍ୟୈ ନମଃ) । 19
ମୀଢୁ॑ଷ୍ଟମ॒ ଶିଵ॑ତମ ଶି॒ଵୋ ନ॑ସ୍ସୁ॒ମନା॑ ଭଵ । ପ॒ର॒ମେ ଵୃ॒କ୍ଷ ଆୟୁ॑ଧଂ ନି॒ଧାୟ॒ କୃତ୍ତିଂ॒-ଵଁସା॑ନ॒ ଆଚ॑ର॒ ପିନା॑କଂ॒ ବିଭ୍ର॒ଦାଗ॑ହି । (କଠ୍ୟୈ ନମଃ) । 20
ୟେ ଭୂ॒ତାନା॒-ମଧି॑ପତୟୋ ଵିଶି॒ଖାସଃ॑ କପ॒ର୍ଦି॑ନଃ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେ ଽଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଗୁହ୍ୟାୟ ନମଃ) । 21
ୟେ ଅନ୍ନେ॑ଷୁ ଵି॒ଵିଦ୍ଧ୍ୟଂ॑ତି॒ ପାତ୍ରେ॑ଷୁ॒ ପିବ॑ତୋ॒ ଜନାନ୍॑ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେଽ ଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଅଂଡାଭ୍ୟାଂ ନମଃ ) । 22
ସ॒ ଶି॒ରା ଜା॒ତଵେ॑ଦା ଅ॒କ୍ଷରଂ॑ ପର॒ମଂ ପ॒ଦମ୍ । ଵେଦା॑ନା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶିର॑ସି ମା॒ତା॒
ଆ॒ୟୁ॒ଷ୍ମଂତଂ॑ କରୋତୁ॒ ମାମ୍ । (ଅପାନାୟ ନମଃ) । 23
ମା ନୋ॑ ମ॒ହାଂତ॑ମୁ॒ତ ମା ନୋ॑ ଅର୍ଭ॒କଂ ମା ନ॒ ଉକ୍ଷଂ॑ତମୁ॒ତ ମା ନ॑ ଉକ୍ଷି॒ତମ୍ ।
ମା ନୋ॑ ଵଧୀଃ ପି॒ତରଂ॒ ମୋତ ମା॒ତରଂ॑ ପ୍ରି॒ୟା ମା ନ॑ସ୍ତ॒ନୁଵୋ॑ ରୁଦ୍ର ରୀରିଷଃ । (ଊରୁଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 24
ଏ॒ଷ ତେ॑ ରୁଦ୍ରଭା॒ଗ-ସ୍ତଂଜୁ॑ଷସ୍ଵ॒ ତେନା॑ଵ॒ସେନ॑ ପ॒ରୋ ମୂଜ॑ଵ॒ତୋ-ଽତୀ॒ହ୍ୟଵ॑ତତ-ଧନ୍ଵା॒ ପିନା॑କହସ୍ତଃ॒ କୃତ୍ତି॑ଵାସାଃ । (ଜାନୁଭ୍ୟାଂ ନମଃ) 25
ସ॒ଗ୍ମ୍॒ ସୃ॒ଷ୍ଟ॒ଜିଥ୍ସୋ॑ମ॒ପା ବା॑ହୁ-ଶ॒ର୍ଧ୍ୟୂ᳚ର୍ଧ୍ଵ ଧ॑ନ୍ଵା॒ ପ୍ରତି॑ହିତା-ଭି॒ରସ୍ତା᳚ ।
ବୃହ॑ସ୍ପତେ॒ ପରି॑ଦୀୟା॒ ରଥେ॑ନ ରକ୍ଷୋ॒ହା-ଽମିତ୍ରାଗ୍ମ୍॑ ଅପ॒ବାଧ॑ମାନଃ ।
(ଜଂଘାଭ୍ୟାଂ ନମଃ ) 26
ଵିଶ୍ଵଂ॑ ଭୂ॒ତଂ ଭୁଵ॑ନଂ ଚି॒ତ୍ରଂ ବ॑ହୁ॒ଧା ଜା॒ତଂ ଜାୟ॑ମାନଂ ଚ॒ ୟତ୍ ।
ସର୍ଵୋ॒ ହ୍ୟେ॑ଷ ରୁ॒ଦ୍ର-ସ୍ତସ୍ମୈ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ ॥ (ଗୁଲ୍ଫାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) 27
ୟେ ପ॒ଥାଂ ପ॑ଥି॒ରକ୍ଷ॑ୟ ଐଲବୃ॒ଦା ୟ॒ଵ୍ୟୁଧଃ॑ । ତେଷାଗ୍ମ୍॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେ ଽଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ପାଦାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 28
ଅଦ୍ଧ୍ୟ॑ଵୋଚ-ଦଧିଵ॒କ୍ତା ପ୍ର॑ଥ॒ମୋ ଦୈଵ୍ୟୋ॑ ଭି॒ଷକ୍ । ଅହୀଗ୍ଗ୍॑ଶ୍ଚ॒ ସର୍ଵା᳚ନ୍ ଜ॒ଭଂୟଁ॒ନ୍ ଥ୍ସର୍ଵା᳚ଶ୍ଚ ୟାତୁ ଧା॒ନ୍ୟଃ॑ । (କଵଚାୟ ହୁଂ) । 29
ନମୋ॑ ବି॒ଲ୍ମିନେ॑ ଚ କଵ॒ଚିନେ॑ ଚ॒ ନମଃ॑ ଶ୍ରୁ॒ତାୟ॑ ଚ ଶ୍ରୁତସେ॒ନାୟ॑ ଚ । (ଉପକଵଚାୟ ହୁଂ) 30
ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ॒ ନୀଲ॑ଗ୍ରୀଵାୟ ସହସ୍ରା॒କ୍ଷାୟ॑ ମୀ॒ଢୁଷେ᳚ । ଅଥୋ॒ ୟେ ଅ॑ସ୍ୟ॒ ସତ୍ଵା॑ନୋ॒ଽହଂ ତେଭ୍ୟୋ॑ଽକର॒ନ୍ନମଃ॑ । (ନେତ୍ରତ୍ରୟାୟ ଵୌଷଟ୍) 31
ପ୍ରମୁଂ॑ଚ॒ ଧନ୍ଵ॑ନ॒ସ୍ତ୍ଵ-ମୁ॒ଭୟୋ॒-ରାର୍ତ୍ନି॑ୟୋ॒ର୍ଜ୍ୟାମ୍ । ୟାଶ୍ଚ॑ ତେ॒ ହସ୍ତ॒ ଇଷ॑ଵଃ॒ ପରା॒ ତା ଭ॑ଗଵୋ ଵପ । (ଅସ୍ତ୍ରାୟ ଫଟ୍) 32
ୟ ଏ॒ତାଵଂ॑ତଶ୍ଚ॒ ଭୂୟାଗ୍ମ୍॑ସଶ୍ଚ॒ ଦିଶୋ॑ ରୁ॒ଦ୍ରା ଵି॑ତସ୍ଥି॒ରେ ।
ତେଷାଗ୍ମ୍॑॑ ସହସ୍ରୟୋଜ॒ନେ ଽଵ॒ଧନ୍ଵା॑ନି ତନ୍ମସି । (ଇତି ଦିଗ୍ବଂଧଃ) 33
———–ଇତି ପ୍ରଥମ ନ୍ୟାସଃ————
(ଶିଖାଦି ଅସ୍ତ୍ରପର୍ୟଂତଂ ଏକତ୍ରିଂଶଦଂଗନ୍ୟାସଃ ଦିଗ୍ବଂଧ ସହିତଃ ପ୍ରଥମଃ)
4. ଦ୍ଵିତୀୟ ନ୍ୟାସଃ
(ଓଂ ନମୋ ଭଗଵତେ ରୁଦ୍ରାୟ । ଇତି ନମସ୍କାରାନ୍ ନ୍ୟସେ᳚ତ୍)
ଓଂ ଓଂ ମୂର୍ଥ୍ନେ ନମଃ (ମୂର୍ଧ୍ନି) ।
ଓଂ ନଂ ନାସିକାୟୈ ନମଃ (ନାସିକାଗ୍ରଃ) ।
ଓଂ ମୋଂ-ଲଁଲଟାୟ ନମଃ (ଲଲାଟଃ) ।
ଓଂ ଭଂ ମୁଖାୟ ନମଃ (ମୁଖାମ୍) ।
ଓଂ ଗଂ କଂଠାୟ ନମଃ (କଂଠଃ) ।
ଓଂ-ଵଂଁ ହୃଦୟାୟ ନମଃ (ହୃଦୟଃ) ।
ଓଂ ତେଂ ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତାୟ ନମଃ (ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତଃ) ।
ଓଂ ରୁଂ-ଵାଁମ ହସ୍ତାୟ ନମଃ (ଵାମ ହସ୍ତଃ) ।
ଓଂ ଦ୍ରାଂ ନାଭ୍ୟୈ ନମଃ (ନାଭ୍ହୀ) ।
ଓଂ-ୟଂଁ ପାଦାଭ୍ୟାଂ ନମଃ (ପାଦୌ) ॥
———–ଇତି ଦ୍ଵିତୀୟ ନ୍ୟାସଃ———-
ମୂର୍ଧାଦି ପାଦାଂତଂ ଦଶାଂଗ ନ୍ୟାସଃ ଦ୍ଵିତୀୟଃ
5. ତୃତୀୟନ୍ୟାସଃ
ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତଂ ପ୍ର॑ପଦ୍ୟା॒ମି॒ ସ॒ଦ୍ୟୋ ଜା॒ତାୟ॒ ଵୈ ନମୋ॒ ନମଃ॑ । ଭ॒ଵେ ଭ॑ଵେ॒ ନାତି॑ଭଵେ ଭଵସ୍ଵ॒ ମାମ୍ । ଭ॒ଵୋ-ଦ୍ଭ॑ଵାୟ॒ ନମଃ॑ ॥ (ପାଦାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 1
ଵା॒ମ॒ଦେ॒ଵାୟ॒ ନମୋ᳚ ଜ୍ୟେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମଃ॑ ଶ୍ରେ॒ଷ୍ଠାୟ॒ ନମୋ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମଃ॒ କାଲା॑ୟ॒ ନମଃ॒ କଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ଵିକରଣାୟ॒ ନମୋ॒ ବଲା॑ୟ॒ ନମୋ॒ ବଲ॑ପ୍ରମଥନାୟ॒ ନମ॒ ସ୍ସର୍ଵ॑ଭୂତଦମନାୟ॒ ନମୋ॑ ମ॒ନୋନ୍ମ॑ନାୟ॒ ନମଃ॑ । (ଊରୁଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 2
ଅ॒ଘୋରେ᳚ଭ୍ୟୋ ଽଥ॒ଘୋରେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ଘୋର॒ଘୋର॑ତରେଭ୍ୟଃ । ସର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟଃ ସର୍ଵ॒ ଶର୍ଵେ᳚ଭ୍ୟୋ॒ ନମ॑ସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ ରୁ॒ଦ୍ରରୂ॑ପେଭ୍ୟଃ ॥ (ହୃଦୟାୟ ନମଃ) । 3
ତତ୍ପୁରୁ॑ଷାୟ ଵି॒ଦ୍ମହେ॑ ମହାଦେ॒ଵାୟ॑ ଧୀମହି ।
ତନ୍ନୋ॑ ରୁଦ୍ରଃ ପ୍ରଚୋ॒ଦୟା᳚ତ୍ ॥ (ମୁଖାୟ ନମଃ) । 4
ଈଶାନଃ ସର୍ଵ॑ଵିଦ୍ୟା॒ନା॒-ମୀଶ୍ଵରସର୍ଵ॑ ଭୂତା॒ନାଂ॒ ବ୍ରହ୍ମାଧି॑ପତି॒-ର୍
ବ୍ରହ୍ମ॒ଣୋଽଧି॑ପତି॒-ର୍ବ୍ରହ୍ମା॑ ଶି॒ଵୋ ମେ॑ ଅସ୍ତୁ ସଦାଶି॒ଵୋମ୍ ॥
ହଂସ ହଂସ । (ମୂର୍ଧ୍ନେ ନମଃ) । 5
5.1 ହଂସ ଗାୟତ୍ରୀ
ଅସ୍ୟ ଶ୍ରୀ ହଂସଗାୟତ୍ରୀ ମହାମଂତ୍ରସ୍ୟ, ଅଵ୍ୟକ୍ତ ପରବ୍ରହ୍ମ ଋଷିଃ,
ଅନୁଷ୍ଟୁପ୍ ଛଂଦଃ, ପରମହଂସୋ ଦେଵତା ।
ହଂସାଂ ବୀଜଂ, ହଂସୀଂ ଶକ୍ତିଃ । ହଂସୂଂ କୀଲକମ୍ ।
ପରମହଂସ ପ୍ରସାଦ ସିଦ୍ଧ୍ୟର୍ଥେ ଜପେ ଵିନିୟୋଗଃ ॥ 1
ହଂସାଂ ଅଗୁଂଷ୍ଠାଭ୍ୟାଂ ନମଃ । ହଂସୀଂ ତର୍ଜନୀଭ୍ୟାଂ ନମଃ ।
ହଂସୂଂ – ମଦ୍ଧ୍ୟମାଭ୍ୟାଂ ନମଃ । ହଂସୈଂ – ଅନାମିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ ।
ହଂସୌଂ – କନିଷ୍ଠିକାଭ୍ୟାଂ ନମଃ । ହଂସଃ-କରତଲ କରପୃଷ୍ଠାଭ୍ୟାଂ ନମଃ । 2
ହଂସାଂ – ହୃଦୟାୟ ନମଃ । ହଂସୀଂ – ଶିରସେ ସ୍ଵାହା ।
ହଂସୂଂ – ଶିଖାୟୈ ଵଷଟ୍ । ହଂସୈଂ – କଵଚାୟ ହୁମ୍ ।
ହଂସୌଂ – ନେତ୍ରତ୍ରୟାୟ ଵୌଷଟ୍ । ହଂସଃ – ଅସ୍ତ୍ରାୟ ଫଟ୍ ॥
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମିତି ଦିଗ୍ବଂଧଃ । 3
॥ ଧ୍ୟାନମ୍ ॥
ଗମାଗମସ୍ଥଂ ଗମନାଦିଶୂନ୍ୟଂ ଚି-ଦ୍ରୂପଦୀପଂ ତିମିରାପହାରମ୍ ।
ପଶ୍ୟାମି ତେ ସର୍ଵଜନାଂତରସ୍ଥଂ ନମାମି ହଂସଂ ପରମାତ୍ମରୂପମ୍ ॥ 4
ହଂ॒ସ ହଂ॒ସାୟ॑ ଵି॒ଦ୍ମହେ॑ ପରମହଂ॒ସାୟ॑ ଧୀମହି । ତନ୍ନୋ॑ ହଂସଃ ପ୍ରଚୋ॒ଦୟା᳚ତ୍ ॥ 5
(ଇତି ତ୍ରିଵାରଂ ଜପିତ୍ଵା)
ହଂସ ହଂ॒ସେତି ୟୋ ବ୍ରୂୟା-ଧଂସୋ (ବ୍ରୂୟାଦ୍ଧଂସୋ) ନାମ ସଦାଶିଵଃ ।
ଏଵଂ ନ୍ୟାସ ଵିଧିଂ କୃତ୍ଵା ତତଃ ସଂପୁଟମାରଭେତ୍ ॥ 6
5.2 ଦିକ୍ ସଂପୁଟନ୍ୟାସଃ
ଦେଵତା – ଇଂଦ୍ରଃ
ଦିକ୍ – ପୂର୍ଵଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଲମ୍ ।
ତ୍ରା॒ତାର॒ମିଂଦ୍ର॑-ମଵି॒ତାର॒-ମିଂଦ୍ର॒ଗ୍ମ୍॒ ହଵେ॑ ହଵେ ସୁ॒ହଵ॒ଗ୍ମ୍॒ ଶୂର॒ମିଂଦ୍ର᳚ମ୍ ।
ହୁ॒ଵେ ନୁ ଶ॒କ୍ରଂ ପୁ॑ରୁହୂ॒ତମିଂଦ୍ରଗ୍ଗ୍॑ ସ୍ଵ॒ସ୍ତି ନୋ॑ ମ॒ଘଵା॑ ଧ॒॒ତ୍ଵିଂଦ୍ରଃ॑ ॥
ଲଂ ଇଂଦ୍ରାୟ ଵଜ୍ରହସ୍ତାୟ ସୁରାଧିପତୟେ ଐରାଵତ ଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ଲଂ ଇଂଦ୍ରାୟ ନମଃ ।
ପୂର୍ଵ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ଲଲାଟସ୍ଥାନେ) ଇଂଦ୍ରଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ । 1
ଦେଵତା- ଅଗ୍ନିଃ ଦିକ୍- ଦକ୍ଷିଣପୂର୍ଵଂ (ଆଗ୍ନେୟ ଦିକ୍)
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ରମ୍ ।
ତ୍ଵନ୍ନୋ॑ ଅଗ୍ନେ॒ ଵରୁ॑ଣସ୍ୟ ଵି॒ଦ୍ଵାନ୍ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॒ ହେଡୋଽଵ॑ ୟାସିସୀଷ୍ଠାଃ ।
ୟଜି॑ଷ୍ଠୋ॒ ଵହ୍ନି॑ତମଃ॒ ଶୋଶୁ॑ଚାନୋ॒ ଵିଶ୍ଵା॒ ଦ୍ଵେଷାଗ୍ମ୍॑ସି॒ ପ୍ରମୁ॑ମୁଗ୍ଦ୍ଧ୍ୟ॒ସ୍ମତ୍ ॥
ରଂ ଅଗ୍ନୟେ ଶକ୍ତିହସ୍ତାୟ ତେଜୋଽଧିପତୟେ ଅଜଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ରଂ ଅଗ୍ନୟେ ନମଃ । ଆଗ୍ନେୟ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ନେତ୍ରସ୍ଥାନେ) ଅଗ୍ନିଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ । 2
ଦେଵତା- ୟମଃ
ଦିକ୍ – ଦକ୍ଷିଣଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ହମ୍ ।
ସୁ॒ଗନ୍ନଃ॒ ପଂଥା॒ମଭ॑ୟଂ କୃଣୋତୁ । ୟସ୍ମି॒ନ୍ନକ୍ଷ॑ତ୍ରେ ୟ॒ମ ଏତି॒ ରାଜା᳚ ।
ୟସ୍ମି॑ନ୍ନେନ-ମ॒ଭ୍ୟଷିଂ॑ଚଂତ ଦେ॒ଵାଃ । ତଦ॑ସ୍ୟ ଚି॒ତ୍ରଗ୍ମ୍ ହ॒ଵିଷା॑ ୟଜାମ ।
ଅପ॑ ପା॒ପ୍ମାନଂ॒ ଭର॑ଣୀ ର୍ଭରଂତୁ ।
ହଂ-ୟଁମାୟ ଦଂଡହସ୍ତାୟ ଧର୍ମାଧିପତୟେ ମହିଷଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ହଂ-ୟଁମାୟ ନମଃ । ଦକ୍ଷିଣଦିଗ୍ଭାଗେ (କର୍ଣସ୍ଥାନେ) ୟମଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ । 3
ଦେଵତା- ନିର୍ଋତି
ଦିକ୍ – ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଷମ୍ ।
ଅସୁ॑ନ୍ଵଂତ॒ମ ୟ॑ଜମାନ-ମିଚ୍ଛ ସ୍ତେ॒ନ-ସ୍ୟେ॒ତ୍ୟାଂତ-ସ୍କ॑ର॒ସ୍ୟାନ୍ଵେ॑ଷି ।
ଅ॒ନ୍ୟ-ମ॒ସ୍ମ-ଦି॑ଚ୍ଛ॒ ସା ତ॑ ଇ॒ତ୍ୟା ନମୋ॑ ଦେଵି ନିର୍ଋତେ॒ ତୁଭ୍ୟ॑ମସ୍ତୁ ॥
ଷଂ ନିର୍ଋତୟେ ଖଡ୍ଗହସ୍ତାୟ ରକ୍ଷୋଧିପତୟେ ନରଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ ।
ଷଂ ନିର୍ଋତୟେ ନମଃ । ନୈର୍ଋତ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ମୁଖସ୍ଥାନେ) ନିର୍ଋତିଃ ସୁପ୍ରୀତୋ
ଵରଦୋ ଭଵତୁ । 4
ଦେଵତା- ଵରୁଣଃ
ଦିକ୍ – ପଶ୍ଚିମଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଵମ୍ ।
ତତ୍ଵା॑ ୟାମି॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ଣା॒ ଵଂଦ॑ମାନ॒ସ୍ତଦା ଶା᳚ସ୍ତେ॒ ୟଜ॑ମାନୋ ହ॒ଵିର୍ଭିଃ॑ ।
ଅହେ॑ଡମାନୋ ଵରୁଣେ॒ହ ବୋ॒ଦ୍ଦ୍ଧ୍ୟୁରୁ॑ଶଗ୍ମ୍ ସ॒ ମା ନ॒ ଆୟୁଃ॒ ପ୍ରମୋ॑ଷୀଃ ॥
ଵଂ-ଵଁରୁଣାୟ ପାଶହସ୍ତାୟ ଜଲାଧିପତୟେ ମକରଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ଵଂ-ଵଁରୁଣାୟ ନମଃ । ପଶ୍ଚିମଦିଗ୍ଭାଗେ (ବାହୁସ୍ଥାନେ) ଵରୁଣଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ । 5
ଦେଵତା – ଵାୟୁଃ
ଦିକ୍- ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ୟମ୍ ।
ଆ ନୋ॑ ନି॒ୟୁଦ୍ଭି॑-ଶ୍ଶ॒ତିନୀ॑-ଭିରଧ୍ଵ॒ରମ୍ । ସ॒ହ॒ସ୍ରିଣୀ॑ଭି॒ରୁପ॑ୟାହି ୟ॒ଜ୍ଞମ୍ ।
ଵାୟୋ॑ ଅ॒ସ୍ମିନ୍. ହ॒ଵିଷି॑ ମାଦୟସ୍ଵ । ୟୂ॒ୟଂ ପା॑ତ ସ୍ଵ॒ସ୍ତିଭି॒ସ୍ସଦା॑ ନଃ ॥
ୟଂ-ଵାଁୟଵେ ସାଂକୁଶଧ୍ଵଜ ହସ୍ତାୟ ପ୍ରାଣାଧିପତୟେ ମୃଗଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ ।
ୟଂ-ଵାଁୟଵେ ନମଃ । ଵାୟଵ୍ୟ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ନାସିକାସ୍ଥାନେ) ଵାୟୁଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ ॥ 6
ଦେଵତା – ସୋମଃ
ଦିକ୍ – ଉତ୍ତରଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ସମ୍ । ଵ॒ୟଗ୍ମ୍ ସୋ॑ମ ଵ୍ର॒ତେ ତଵ॑ । ମନ॑ସ୍ତ॒ନୂଷୁ॒ ବିଭ୍ର॑ତଃ । ପ୍ର॒ଜାଵଂ॑ତୋ ଅଶୀମହି ॥ ସଂ ସୋମାୟ ଅମୃତକଲଶ ହସ୍ତାୟ ନକ୍ଷତ୍ରାଧିପତୟେ ଅଶ୍ଵଵାହନାୟ
ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ ।
ସଂ ସୋମାୟ ନମଃ । ଉତ୍ତର ଦିଗ୍ଭାଗେ (ହୃଦୟସ୍ଥାନେ) ସୋମଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ ॥ 7
ଦେଵତା- ଈଶାନଃ
ଦିକ୍ -ଉତ୍ତର ପୂର୍ଵଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଶମ୍ ।
ତମୀଶା᳚ନଂ॒ (ତମୀଶା॑ନଂ॒) ଜଗ॑ତ-ସ୍ତ॒ସ୍ଥୁଷ॒ସ୍ପତି᳚ମ୍ । ଧି॒ୟଂ॒ ଜି॒ନ୍ଵମଵ॑ସେ ହୂମହେ ଵ॒ୟମ୍ । ପୂ॒ଷା ନୋ॒ ୟଥା॒ ଵେଦ॑ ସା॒ମସ॑-ଦ୍ଵୃ॒ଧେ ର॑କ୍ଷି॒ତା ପା॒ୟୁରଦ॑ବ୍ଧଃ ସ୍ଵ॒ସ୍ତୟେ᳚ ॥
ଶଂ ଈଶାନାୟ ଶୂଲହସ୍ତାୟ ଵିଦ୍ୟାଧିପତୟେ ଵୃଷଭଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ ।
ଶଂ ଈଶାନାୟ ନମଃ । ଐଶାନ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ନାଭିସ୍ଥାନେ) ଈଶାନଃ ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ ॥ 8
ଦେଵତା- ବ୍ରହ୍ମ
ଦିକ୍ – ଊର୍ଧ୍ଵଂ
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ଅମ୍ ।
ଅ॒ସ୍ମେ ରୁ॒ଦ୍ରା ମେ॒ହନା॒ ପର୍ଵ॑ତାସୋ ଵୃ॒ତ୍ରହତ୍ୟେ॒ ଭର॑ ହୂତୌ ସ॒ଜୋଷାଃ᳚ । ୟଶ୍ଶଂସ॑ତେ ସ୍ତୁଵ॒ତେ ଧାୟି॑ ପ॒ଜ୍ର ଇଂଦ୍ର॑ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ଅ॒ସ୍ମା ଅ॑ଵଂତୁ ଦେ॒ଵାଃ ॥
ଅଂ ବ୍ରହ୍ମଣେ ପଦ୍ମହସ୍ତାୟ ଲୋକାଧିପତୟେ ହଂସଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ଅଂ ବ୍ରହ୍ମଣେ ନମଃ । ଊର୍ଧ୍ଵଦିଗ୍ଭାଗେ (ମୂର୍ଧସ୍ଥାନେ) ବ୍ରହ୍ମା ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ ॥ 9
ଦେଵତା-ଵିଷ୍ଣୁଃ
ଦିକ୍ – ଅଧୋ ଦିକ୍
ଓଂ ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ସୁଵ॒ରୋମ୍ । ହ୍ରୀମ୍ ।
ସ୍ୟୋ॒ନା ପୃ॑ଥି॒ଵି ଭଵା॑ ଽନୃକ୍ଷ॒ରା ନି॒ଵେଶ॑ନୀ । ୟଚ୍ଛା॑ ନଃ॒ ଶର୍ମ॑ ସ॒ପ୍ରଥାଃ᳚ ॥
ହ୍ରୀଂ-ଵିଁଷ୍ଣଵେ ଚକ୍ରହସ୍ତାୟ ନାଗାଧିପତୟେ ଗରୁଡଵାହନାୟ ସାଂଗାୟ ସାୟୁଧାୟ ସଶକ୍ତି ପରିଵାରାୟ ଉମାମହେଶ୍ଵର ପାର୍ଷଦାୟ ନମଃ । ହ୍ରୀଂ-ଵିଁଷ୍ଣଵେ ନମଃ ।
ଅଧୋ ଦିଗ୍ଭାଗେ (ପାଦସ୍ଥାନେ) ଵିଷ୍ଣୁସ୍ସୁପ୍ରୀତୋ ଵରଦୋ ଭଵତୁ ॥ 10
5.3 ଷୋଡଶାଂଗ ରୌଦ୍ରୀକରଣଂ
(ତୈ. ସଂ. 1.3.3.1 )
ଵି॒ଭୂର॑ସି ପ୍ର॒ଵାହ॑ଣୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 1
ଵହ୍ନି॑ରସି ହଵ୍ୟ॒ଵାହ॑ନୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 2
ଶ୍ଵା॒ତ୍ରୋ॑ସି॒ ପ୍ରଚେ॑ତା॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 3
ତୁ॒ଥୋ॑ସି ଵି॒ଶ୍ଵଵେ॑ଦା॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 4
ଉ॒ଶିଗ॑ସି କ॒ଵୀ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 5
ଅଘାଂ॑ରିରସି॒ ବଂଭା॑ରୀ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 6
ଅ॒ଵ॒ସ୍ୟୁ॑ରସି॒ ଦୁଵ॑ସ୍ଵା॒ନ୍ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 7
ଶୁଂ॒ଦ୍ଧ୍ୟୂର॑ସି ମାର୍ଜା॒ଲୀୟୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 8
ସ॒ମ୍ରାଡ॑ସି କୃ॒ଶାନୂ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 9
ପ॒ରି॒ଷଦ୍ୟୋ॑ସି॒ ପଵ॑ମାନୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 10
ପ୍ର॒ତକ୍ଵା॑ସି॒ ନଭ॑ସ୍ଵା॒ନ୍ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 11
ଅସଂ॑ମୃଷ୍ଟୋସି ହଵ୍ୟ॒ସୂଦୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 12
ଋ॒ତଧା॑ମାସି॒ ସୁଵ॑ର୍ଜ୍ୟୋତୀ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 13
ବ୍ରହ୍ମ॑ଜ୍ୟୋତିରସି॒ ସୁଵ॑ର୍ଧାମା॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 14
ଅ॒ଜୋ᳚ସ୍ୟେକ॑ପା॒-ଦ୍ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 15
ଅହି॑ରସି ବୁ॒ଧ୍ନିୟୋ॒ ରୌଦ୍ରେ॒ଣାନୀ॑କେନ ପା॒ହି ମା᳚ଽଗ୍ନେ
ପିପୃ॒ହି ମା॒ ମା ମା॑ ହିଗ୍ମ୍ସୀଃ । 16
ତ୍ଵଗସ୍ଥିଗତୈଃ ସର୍ଵପାପୈଃ ପ୍ରମୁଚ୍ୟତେ । ସର୍ଵଭୂତେଷ୍ଵପରାଜିତୋ ଭଵତି ।
ତଥୋ ଭୂତ-ପ୍ରେତ-ପିଶାଚ-ବ୍ରହ୍ମରାକ୍ଷସ-ୟକ୍ଷ-ୟମଦୂତ-ଶାକିନୀ-ଡାକିନୀ-ସର୍ପ-ଶ୍ଵାପଦ-ଵୃଶ୍ଚିକ-ତସ୍କରା-ଦୁପଦ୍ରଵା-ଦୁପଘାତାଃ ।
ସର୍ଵେ (ଗ୍ରହାଃ) ଜ୍ଵଲଂତଂ ପଶ୍ୟଂତୁ । ମାଂ ରକ୍ଷଂତୁ ।
ୟଜମାନଂ ସକୁଟୁଂବଂ ରକ୍ଷଂତୁ । ସର୍ଵାନ୍ ମହାଜନାନ୍ ରକ୍ଷଂତୁ ।
———–ଇତି ତୃତୀୟଃ ନ୍ୟାସଃ————
ପାଦାତି ମୂର୍ଧାଂତଂ ପଂଚାଂଗ ନ୍ୟାସଃ
6. ଚତୁର୍ଥଃ ନ୍ୟାସଃ
6.1 ମନୋ ଜ୍ୟୋତିଃ
ମନୋ॒ ଜ୍ୟୋତି॑ ର୍ଜୁଷତା॒-ମାଜ୍ୟଂ॒-ଵିଁଚ୍ଛି॑ନ୍ନଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞଗ୍ମ୍ ସମି॒ମଂ ଦ॑ଧାତୁ ।
ୟା ଇ॒ଷ୍ଟା ଉ॒ଷସୋ॑ ନି॒ମ୍ରୁଚ॑ଶ୍ଚ॒ ତାସ୍ସଂଦ॑ଧାମି ହ॒ଵିଷା॑ ଘୃ॒ତେନ॑ ।
(ଗୁହ୍ୟାୟ ନମଃ) । 1 (ତୈ. ସଂ. 1.5.10.2)
ଅବୋ᳚ଦ୍ଧ୍ୟ॒ଗ୍ନିଃ ସ॒ମିଧା॒ ଜନା॑ନାଂ॒ ପ୍ରତି॑ଧେ॒ନୁ-ମି॑ଵାୟ॒ତୀ ମୁ॒ଷାସ᳚ମ୍ ।
ୟ॒ହ୍ଵା ଇ॑ଵ॒ ପ୍ରଵ॒ୟା-ମୁ॒ଜ୍ଜିହା॑ନାଃ॒ ପ୍ରଭା॒ନଵଃ॑ ସିସ୍ରତେ॒ ନାକ॒ମଚ୍ଛ॑ ।
(ନାଭ୍ୟୈ ନମଃ) । 2 (ତୈ. ସଂ. 4.4.4.2)
ଅ॒ଗ୍ନି ର୍ମୂ॒ର୍ଧା ଦି॒ଵଃ କ॒କୁତ୍ପତିଃ॑ ପୃଥି॒ଵ୍ୟା ଅ॒ୟମ୍ ।
ଅ॒ପାଗ୍ମ୍ ରେତାଗ୍ମ୍॑ସି ଜିନ୍ଵତି । (ହୃଦୟାୟ ନମଃ) । 3 (ତୈ. ସଂ. 1.5.5.1)
ମୂ॒ର୍ଧାନଂ॑ ଦି॒ଵୋ ଅ॑ର॒ତିଂ ପୃ॑ଥି॒ଵ୍ୟା ଵୈ᳚ଶ୍ଵାନ॒ର-ମୃ॒ତାୟ॑ ଜା॒ତମ॒ଗ୍ନିମ୍ ।
କ॒ଵିଗ୍ମ୍ ସ॒ମ୍ରାଜ॒-ମତି॑ଥିଂ॒ ଜନା॑ନା-ମା॒ସନ୍ନା ପାତ୍ରଂ॑ ଜନୟଂତ ଦେ॒ଵାଃ । (କଂଠାୟ ନମଃ) । 4 (ତୈ. ସଂ. 1.4.13.1)
ମର୍ମା॑ଣି ତେ॒ ଵର୍ମ॑ଭିଶ୍ଛା-ଦୟାମି॒ ସୋମ॑ସ୍ତ୍ଵା॒ ରାଜା॒ଽମୃ॑ତେ ନା॒ଭିଵ॑ସ୍ତାମ୍ ।
ଉ॒ରୋ ର୍ଵରୀ॑ୟୋ॒ ଵରି॑ଵସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ॒ ଜ॑ୟଂତଂ॒ ତ୍ଵା ମନୁ॑ମଦଂତୁ ଦେ॒ଵାଃ ।
(ମୁଖାୟ ନମଃ) । 5 (ତୈ. ସଂ. 4.6.4.5)
ଜା॒ତଵେ॑ଦା॒ ୟଦି॑ ଵା ପାଵ॒କୋଽସି॑ । ଵୈ॒ଶ୍ଵା॒ନ॒ରୋ ୟଦି॑ ଵା ଵୈଦ୍ୟୁ॒ତୋଽସି॑ ।
ଶଂ ପ୍ର॒ଜାଭ୍ୟୋ॒ ୟଜ॑ମାନାୟ ଲୋ॒କମ୍ । ଊର୍ଜଂ॒ ପୁଷ୍ଟିଂ॒ ଦଦ॑ ଦ॒ଭ୍ୟାଵ॑ ଵୃଥ୍ସ୍ଵ ॥ (ଶିରସେ ନମଃ) ॥ 6 (ତୈ. ବ୍ରା. 3.10.5.1)
6.2 ଆତ୍ମରକ୍ଷା
(ତୈ. ବ୍ରା. 2.3.11.1 – ତୈ. ବ୍ରା. 2.3.11.4)
ବ୍ରହ୍ମା᳚ତ୍ମ॒ନ୍ ଵଦ॑ସୃଜତ । ତଦ॑କାମୟତ । ସମା॒ତ୍ମନା॑ ପଦ୍ୟେ॒ୟେତି॑ ।
ଆତ୍ମ॒ନ୍ନା-ତ୍ମ॒ନ୍ନିତ୍ୟା-ମଂ॑ତ୍ରୟତ । ତସ୍ମୈ॑ ଦଶ॒ମଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶୃଣୋତ୍ ।
ସ ଦଶ॑ହୂତୋଽଭଵତ୍ । ଦଶ॑ହୂତୋ ହ॒ଵୈ ନାମୈ॒ଷଃ । ତଂ-ଵାଁ ଏ॒ତଂ ଦଶ॑ହୂତ॒ଗ୍ମ୍॒ ସଂତ᳚ମ୍ ।
ଦଶ॑ହୋ॒ତେତ୍ୟା ଚ॑କ୍ଷତେ ପ॒ରୋକ୍ଷେ॑ଣ । ପ॒ରୋକ୍ଷ॑ପ୍ରିୟା ଇଵ॒ ହି ଦେ॒ଵାଃ ॥ 1
ଆତ୍ମ॒ନ୍ନା-ତ୍ମ॒ନ୍ନିତ୍ୟା-ମଂ॑ତ୍ରୟତ । ତସ୍ମୈ॑ ସପ୍ତ॒ମଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶୃଣୋତ୍ ।
ସ ସ॒ପ୍ତହୂ॑ତୋଽଭଵତ୍ । ସ॒ପ୍ତହୂ॑ତୋ ହ॒ଵୈ ନାମୈ॒ଷଃ । ତଂ-ଵାଁ ଏ॒ତଗ୍ମ୍ ସ॒ପ୍ତହୂ॑ତ॒ଗ୍ମ୍॒ ସଂତ᳚ମ୍ । ସ॒ପ୍ତହୋ॒ତେତ୍ୟା ଚ॑କ୍ଷତେ ପ॒ରୋକ୍ଷେ॑ଣ । ପ॒ରୋକ୍ଷ॑ପ୍ରିୟା ଇଵ॒ ହି ଦେ॒ଵାଃ ॥ 2
ଆତ୍ମ॒ନ୍ନା-ତ୍ମ॒ନ୍ନିତ୍ୟା-ମଂ॑ତ୍ରୟତ । ତସ୍ମୈ॑ ଷ॒ଷ୍ଠଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶୃଣୋତ୍ ।
ସ ଷଡ୍ଢୂ॑ତୋଽଭଵତ୍ । ଷଡ୍ଢୂ॑ତୋ ହ॒ଵୈ ନାମୈ॒ଷଃ । ତଂ-ଵାଁ ଏ॒ତଗ୍ମ୍ ଷଡ୍ଢୂ॑ତ॒ଗ୍ମ୍॒ ସଂତ᳚ମ୍ ।
ଷଡ୍ଢୋ॒ତେତ୍ୟା ଚ॑କ୍ଷତେ ପ॒ରୋକ୍ଷେ॑ଣ । ପ॒ରୋକ୍ଷ॑ପ୍ରିୟା ଇଵ॒ ହି ଦେ॒ଵାଃ ॥ 3
ଆତ୍ମ॒ନ୍ନା-ତ୍ମ॒ନ୍ନିତ୍ୟା-ମଂ॑ତ୍ରୟତ । ତସ୍ମୈ॑ ପଂଚ॒ମଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶୃଣୋତ୍ ।
ସ ପଂଚ॑ହୂତୋଽଭଵତ୍ । ପଂଚ॑ହୂତୋ ହ॒ଵୈ ନାମୈ॒ଷଃ । ତଂ-ଵାଁ ଏ॒ତଂ ପଂଚ॑ହୂତ॒ଗ୍ମ୍॒ ସଂତ᳚ମ୍ । ପଂଚ॑ହୋ॒ତେତ୍ୟା ଚ॑କ୍ଷତେ ପ॒ରୋକ୍ଷେ॑ଣ । ପ॒ରୋକ୍ଷ॑ପ୍ରିୟା ଇଵ॒ ହି ଦେ॒ଵାଃ ॥ 4
ଆତ୍ମ॒ନ୍ନା-ତ୍ମ॒ନ୍ନିତ୍ୟା-ମଂ॑ତ୍ରୟତ । ତସ୍ମୈ॑ ଚତୁ॒ର୍ଥଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶୃଣୋତ୍ ।
ସ ଚତୁ॑ର୍ହୂତୋଽଭଵତ୍ । ଚତୁ॑ର୍ହୂତୋ ହ॒ଵୈ ନାମୈ॒ଷଃ । ତଂ-ଵାଁ ଏ॒ତଂ ଚତୁ॑ର୍ହୂତ॒ଗ୍ମ୍॒
ସଂତ᳚ମ୍ । ଚତୁ॑ର୍ହୋ॒ତେତ୍ୟା ଚ॑କ୍ଷତେ ପ॒ରୋକ୍ଷେ॑ଣ । ପ॒ରୋକ୍ଷ॑ପ୍ରିୟା ଇଵ॒ ହି ଦେ॒ଵାଃ ॥ 5
ତମ॑ବ୍ରଵୀତ୍ । ତ୍ଵଂ-ଵୈଁ ମେ॒ ନେଦି॑ଷ୍ଠଗ୍ମ୍ ହୂ॒ତଃ ପ୍ରତ୍ୟ॑ଶ୍ରୌଷୀଃ ।
ତ୍ଵୟୈ॑ ନାନାଖ୍ୟା॒ତାର॒ ଇତି॑ । ତସ୍ମା॒ନ୍ନୁହୈ॑ନା॒ଗ୍ଗ୍॒-ଶ୍ଚ॑ତୁ ର୍ହୋତାର॒ ଇତ୍ୟାଚ॑କ୍ଷତେ ।
ତସ୍ମା᳚ଚ୍ଛୁଶ୍ରୂ॒ଷୁଃ ପୁ॒ତ୍ରାଣା॒ଗ୍ମ୍॒ ହୃଦ୍ୟ॑ତମଃ । ନେଦି॑ଷ୍ଠୋ॒ ହୃଦ୍ୟ॑ତମଃ ।
ନେଦି॑ଷ୍ଠୋ॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ଣୋ ଭଵତି । ୟ ଏ॒ଵଂ-ଵେଁଦ॑ ॥ 6 (ଆତ୍ମନେ॒ ନମଃ॑)
————ଇତି ଚତୁର୍ଥ ନ୍ୟାସଃ————
ଗୁହ୍ୟାଦି ମସ୍ତକାଂତ ଷଡଂଗନ୍ୟାସଃ ଚତୁର୍ଥଃ
7. ପଂଚମଃ ନ୍ୟାସଃ
7.1 ଶିଵ ସଂକଲ୍ପଃ
(ଋଗ୍ ଵେଦ ଖିଲ କାଂଡଂ 4.11 9.1)
ୟେନେ॒ଦଂ ଭୂ॒ତଂ ଭୁଵ॑ନଂ ଭଵି॒ଷ୍ୟତ୍ ପରି॑ଗୃହୀତ-ମ॒ମୃତେ॑ନ॒ ସର୍ଵ᳚ମ୍ । ୟେନ॑ ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ତା॑ୟତେ
(ୟ॒ଜ୍ଞସ୍ତ୍ରା॑ୟତେ) ସ॒ପ୍ତହୋ॑ତା॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 1
ୟେନ॒ କର୍ମା॑ଣି ପ୍ର॒ଚରଂ॑ତି॒ ଧୀରା॒ ୟତୋ॑ ଵା॒ଚା ମନ॑ସା॒ ଚାରୁ॒ୟଂତି॑ ।
ୟଥ୍ ସ॒ମ୍ମିତ॒ମନୁ॑ ସଂ॒ୟଂଁତି॑ ପ୍ରା॒ଣିନ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 2
ୟେନ॒ କର୍ମା᳚ଣ୍ୟ॒ପସୋ॑ ମନୀ॒ଷିଣୋ॑ ୟ॒ଜ୍ଞେ କୃ॑ଣ୍ଵଂତି ଵି॒ଦଥେ॑ଷୁ॒ ଧୀରାଃ᳚ ।
ୟଦ॑ପୂ॒ର୍ଵଂ-ୟଁ॒କ୍ଷ୍ମମଂ॒ତଃ ପ୍ର॒ଜାନାଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 3
ୟତ୍ପ୍ର॒ଜ୍ଞାନ॑-ମୁ॒ତ ଚେତୋ॒ ଧୃତି॑ଶ୍ଚ॒ ୟଜ୍ଜ୍ୟୋତି॑ ରଂ॒ତର॒ମୃତଂ॑ ପ୍ର॒ଜାସୁ॑ ।
ୟସ୍ମା॒ନ୍ନ ଋ॒ତେ କିଂଚ॒ନ କର୍ମ॑ କ୍ରି॒ୟତେ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 4
ସୁ॒ଷା॒ର॒ଥି-ରଶ୍ଵା॑ନିଵ॒ ୟନ୍ମ॑ନୁ॒ଷ୍ୟା᳚ନ୍ନେ ନୀ॒ୟତେ॑-ଽଭୀ॒ଶୁ॑ଭି ର୍ଵା॒ଜିନ॑ ଇଵ ।
ହୃତ୍ପ୍ର॑ତିଷ୍ଠଂ॒-ୟଁଦ॑ଜିରଂ॒ ଜଵି॑ଷ୍ଠଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 5
ୟସ୍ମି॒ନ୍ ଋଚ॒ସ୍ସାମ॒-ୟଜୂଗ୍ମ୍॑ଷି॒ ୟସ୍ମି॑ନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠି॒ତା ର॑ଥ॒ନାଭା॑ ଵି॒ଵାରାଃ᳚ ।
ୟସ୍ମିଗ୍ଗ୍॑ଶ୍ଚି॒ତ୍ତଗ୍ମ୍ ସର୍ଵ॒ମୋତଂ॑ ପ୍ର॒ଜାନାଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 6
ୟଦତ୍ର॑ ଷ॒ଷ୍ଠଂ ତ୍ରି॒ଶତଗ୍ମ୍॑ ସୁ॒ଵୀରଂ॑-ୟଁ॒ଜ୍ଞସ୍ୟ॑ ଗୁ॒ହ୍ୟଂ ନଵ॑ ନାଵ॒ମାୟ୍ୟ᳚ମ୍ ।
ଦଶ॒ ପଂଚ॑ ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶତଂ॒-ୟଁତ୍ପରଂ॑ ଚ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 7
ୟଜ୍ଜାଗ୍ର॑ତୋ ଦୂ॒ରମୁ॒ଦୈତି॒ ଦୈଵଂ॒ ତଦୁ॑ ସୁ॒ପ୍ତସ୍ୟ॒ ତଥୈ॒ଵୈତି॑ ।
ଦୂ॒ର॒ଗଂ॒ମଂ ଜ୍ୟୋତି॑ଷାଂ॒ ଜ୍ୟୋତି॒ରେକଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 8
ୟେନେ॒ଦଂ-ଵିଁଶ୍ଵଂ॒ ଜଗ॑ତୋ ବ॒ଭୂଵ॒ ୟେ ଦେ॒ଵାପି॑ ମହ॒ତୋ ଜା॒ତଵେ॑ଦାଃ ।
ତଦେ॒ଵାଗ୍ନି-ସ୍ତମ॑ସୋ॒ ଜ୍ୟୋତି॒ରେକଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 9
ୟେନ॒ ଦ୍ୟୌଃ ପୃ॑ଥି॒ଵୀ ଚାଂ॒ତରି॑କ୍ଷଂ ଚ॒ ୟେ ପର୍ଵ॑ତାଃ ପ୍ର॒ଦିଶୋ॒ ଦିଶ॑ଶ୍ଚ ।
ୟେନେ॒ଦଂ ଜଗ॒-ଦ୍ଵ୍ୟାପ୍ତଂ॑ ପ୍ର॒ଜାନାଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 10
ୟେ ମ॑ନୋ॒ ହୃଦ॑ୟଂ॒-ୟେଁ ଚ॑ ଦେ॒ଵା ୟେ ଦି॒ଵ୍ୟା ଆପୋ॒ ୟେ ସୂର୍ୟ॑ରଶ୍ମିଃ ।
ତେ ଶ୍ରୋତ୍ରେ॒ ଚକ୍ଷୁ॑ଷୀ ସଂ॒ଚରଂ॑ତଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 11
ଅଚିଂ॑ତ୍ୟଂ॒ ଚା ପ୍ର॑ମେୟଂ॒ ଚ ଵ୍ୟ॒କ୍ତା-ଵ୍ୟକ୍ତ॑ ପରଂ॒ ଚ ୟ॑ତ୍ ।
ସୂକ୍ଷ୍ମା᳚ତ୍ ସୂକ୍ଷ୍ମତ॑ରଂ ଜ୍ଞେ॒ୟଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 12
ଏକା॑ ଚ ଦ॒ଶ ଶ॒ତଂ ଚ॑ ସ॒ହସ୍ରଂ॑ ଚା॒ୟୁତଂ॑ ଚ ନି॒ୟୁତଂ॑ ଚ ପ୍ର॒ୟୁତଂ॒
ଚାର୍ବୁ॑ଦଂ ଚ॒ ନ୍ୟ॑ର୍ବୁଦଂ ଚ ସମୁ॒ଦ୍ରଶ୍ଚ॒ ମଦ୍ଧ୍ୟଂ॒ ଚାଂତ॑ଶ୍ଚ ପରା॒ର୍ଧଶ୍ଚ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑
ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 13
ୟେ ପଂ॑ଚ॒ ପଂଚ॑ ଦଶ ଶ॒ତଗ୍ମ୍ ସ॒ହସ୍ର॑-ମ॒ୟୁତ॒-ନ୍ନ୍ୟ॑ର୍ବୁଦଂ ଚ ।
ତେ ଅ॑ଗ୍ନି-ଚି॒ତ୍ୟେଷ୍ଟ॑କା॒ସ୍ତଗ୍ମ୍ ଶରୀ॑ରଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 14
ଵେଦା॒ହମେ॒ତଂ ପୁ॑ରୁଷଂ ମ॒ହାଂତ॑-ମାଦି॒ତ୍ୟ-ଵ॑ର୍ଣଂ॒ ତମ॑ସଃ॒ ପର॑ସ୍ତାତ୍ ।
ୟସ୍ୟ॒ ୟୋନିଂ॒ ପରି॒ପଶ୍ୟଂ॑ତି॒ ଧୀରା॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 15
ୟସ୍ୟେ॒ଦଂ ଧୀରାଃ᳚ ପୁ॒ନଂତି॑ କ॒ଵୟୋ᳚ ବ୍ର॒ହ୍ମାଣ॑ମେ॒ତଂ ତ୍ଵା॑ ଵୃଣତ॒ ଇଂଦୁ᳚ମ୍ ।
ସ୍ଥା॒ଵ॒ରଂ ଜଂଗ॑ମଂ॒-ଦ୍ୟୌ॑ରାକା॒ଶଂ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 16
ପରା᳚ତ୍ ପ॒ରତ॑ରଂ ଚୈ॒ଵ॒ ୟ॒ତ୍ ପରା᳚ଶ୍ଚୈଵ॒ ୟତ୍ପ॑ରମ୍ ।
ୟ॒ତ୍ପରା᳚ତ୍ ପର॑ତୋ ଜ୍ଞେ॒ୟଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 17
ପରା᳚ତ୍ ପରତ॑ରୋ ବ୍ର॒ହ୍ମା॒ ତ॒ତ୍ପରା᳚ତ୍ ପର॒ତୋ ହ॑ରିଃ ।
ତ॒ତ୍ପରା᳚ତ୍ ପର॑ତୋ ଽଧୀ॒ଶ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 18
ୟା ଵେ॑ଦା॒ଦିଷୁ॑ ଗାୟ॒ତ୍ରୀ॒ ସ॒ର୍ଵ॒ଵ୍ୟାପି॑ ମହେ॒ଶ୍ଵରୀ ।
ଋଗ୍ ୟ॑ଜୁ-ସ୍ସାମା-ଥର୍ଵୈ॒ଶ୍ଚ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 19
ୟୋ ଵୈ॑ ଦେ॒ଵଂ ମ॑ହାଦେ॒ଵଂ॒ ପ୍ର॒ଣଵଂ॑ ପର॒ମେଶ୍ଵ॑ରମ୍ ।
ୟଃ ସର୍ଵେ॑ ସର୍ଵ॑ ଵେଦୈ॒ଶ୍ଚ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 20
ପ୍ରୟ॑ତଃ॒ ପ୍ରଣ॑ଵୋଂକା॒ରଂ॒ ପ୍ର॒ଣଵଂ॑ ପୁରୁ॒ଷୋତ୍ତ॑ମମ୍ ।
ଓକାଂ॑ରଂ॒ ପ୍ରଣ॑ଵାତ୍ମା॒ନଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 21
ୟୋଽସୌ॑ ସ॒ର୍ଵେଷୁ॑ ଵେଦେ॒ଷୁ॒ ପ॒ଠ୍ୟତେ᳚ ହ୍ୟଜ॒ ଈଶ୍ଵ॑ରଃ । ଅ॒କାୟୋ॑ ନିର୍ଗୁ॑ଣୋ ହ୍ୟା॒ତ୍ମା॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 22
ଗୋଭି॒ ର୍ଜୁଷ୍ଟଂ॒ ଧନେ॑ନ॒ ହ୍ୟାୟୁ॑ଷା ଚ॒ ବଲେ॑ନ ଚ । ପ୍ର॒ଜୟା॑ ପ॒ଶୁଭିଃ॑ ପୁଷ୍କରା॒କ୍ଷଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 23
କୈଲା॑ସ॒ ଶିଖ॑ରେ ର॒ମ୍ୟେ॒ ଶଂ॒କର॑ସ୍ୟ ଶି॒ଵାଲ॑ୟେ ।
ଦେ॒ଵତା᳚ସ୍ତତ୍ର॑ ମୋଦଂ॒ତେ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 24
ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକଂ-ୟଁଜାମହେ ସୁଗଂ॒ଧିଂ ପୁ॑ଷ୍ଟି॒ଵର୍ଧ॑ନମ୍ । ଉ॒ର୍ଵା॒ରୁ॒କମି॑ଵ॒ ବଂଧ॑ନାନ୍ ମୃ॒ତ୍ୟୋ-ର୍ମୁ॑କ୍ଷୀୟ॒ ମାଽମୃତା॒ତ୍ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 25
ଵି॒ଶ୍ଵତ॑-ଶ୍ଚକ୍ଷୁରୁ॒ତ ଵି॒ଶ୍ଵତୋ॑ ମୁଖୋ ଵି॒ଶ୍ଵତୋ॑ ହସ୍ତ ଉ॒ତ ଵି॒ଶ୍ଵତ॑ସ୍ପାତ୍ ।
ସଂବା॒ହୁଭ୍ୟାଂ॒-ନମ॑ତି॒ ସଂପ॑ତତ୍ରୈ॒ ର୍ଦ୍ୟାଵା॑ ପୃଥି॒ଵୀ ଜ॒ନୟ॑ନ୍ ଦେ॒ଵ ଏକ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 26
ଚ॒ତୁରୋ॑ ଵେ॒ଦାନ॑ଧୀୟୀ॒ତ॒ ସ॒ର୍ଵ ଶା᳚ସ୍ତ୍ରମ॒ୟଂ-ଵିଁ॑ଦୁଃ । ଇ॒ତି॒ହା॒ସ॒ ପୁ॒ରା॒ଣା॒ନାଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 27
ମା ନୋ॑ ମ॒ହାଂତ॑ମୁ॒ତ ମା ନୋ॑ ଅର୍ଭ॒କଂ ମା ନ॒ ଉକ୍ଷଂ॑ତମୁ॒ତ ମା ନ॑ ଉକ୍ଷି॒ତମ୍ । ମା ନୋ॑ ଵଧୀଃ ପି॒ତରଂ॒ ମୋତ ମା॒ତରଂ॑ ପ୍ରି॒ୟା ମା ନ॑ସ୍ତ॒ନୁଵୋ॑ ରୁଦ୍ର ରୀରିଷ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 28
ମା ନ॑ସ୍ତୋ॒କେ ତନ॑ୟେ॒ ମା ନ॒ ଆୟୁ॑ଷି॒ ମା ନୋ॒ ଗୋଷୁ॒ ମା ନୋ॒ ଅଶ୍ଵେ॑ଷୁ ରୀରିଷଃ ।
ଵୀ॒ରାନ୍ମାନୋ॑ ରୁଦ୍ର ଭାମି॒ତୋଵ॑ଧୀ ର୍ହ॒ଵିଷ୍ମଂ॑ତୋ॒ ନମ॑ସା ଵିଧେମ ତେ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 29
ଋ॒ତଗ୍ମ୍ ସ॒ତ୍ୟଂ ପ॑ରଂ ବ୍ର॒ହ୍ମ॒ ପୁ॒ରୁଷଂ॑ କୃଷ୍ଣ॒ପିଂଗ॑ଲମ୍ । ଊ॒ର୍ଧ୍ଵରେ॑ତଂ-ଵିଁ॑ରୂପା॒କ୍ଷଂ॒
ଵି॒ଶ୍ଵରୂ॑ପାୟ॒ ଵୈ ନମୋ॒ ନମ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 30
କ-ଦ୍ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ପ୍ରଚେ॑ତସେ ମୀ॒ଢୁଷ୍ଟ॑ମାୟ॒ ତଵ୍ୟ॑ସେ । ଵୋ॒ଚେମ॒ ଶଂତ॑ମଗ୍ମ୍ ହୃ॒ଦେ ।
ସର୍ଵୋ॒ ହ୍ୟେ॑ଷ ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ତସ୍ମୈ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 31
ବ୍ରହ୍ମ॑ଜଜ୍ଞା॒ନଂ ପ୍ର॑ଥ॒ମଂ ପୁ॒ରସ୍ତା॒-ଦ୍ଵିସୀ॑ମ॒ତ-ସ୍ସୁ॒ରୁଚୋ॑ ଵେ॒ନ ଆ॑ଵଃ ।
ସ ବୁ॒ଧ୍ନିୟା॑ ଉପ॒ମା ଅ॑ସ୍ୟ ଵି॒ଷ୍ଠା-ସ୍ସ॒ତଶ୍ଚ॒ ୟୋନି॒-ମସ॑ତଶ୍ଚ॒ ଵିଵ॒ସ୍ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 32
ୟଃ ପ୍ରା॑ଣ॒ତୋ ନି॑ମିଷ॒ତୋ ମ॑ହି॒ତ୍ଵୈକ॒ ଇଦ୍ରାଜା॒ ଜଗ॑ତୋ ବ॒ଭୂଵ॑ । ୟ ଈଶେ॑ ଅ॒ସ୍ୟ ଦ୍ଵି॒ପଦ॒-ଶ୍ଚତୁ॑ଷ୍ପଦଃ॒ କସ୍ମୈ॑ ଦେ॒ଵାୟ॑ ହ॒ଵିଷା॑ ଵିଧେମ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 33
ୟ ଆ᳚ତ୍ମ॒ଦା ବ॑ଲ॒ଦା ୟସ୍ୟ॒ ଵିଶ୍ଵ॑ ଉ॒ପାସ॑ତେ ପ୍ର॒ଶିଷଂ॒-ୟଁସ୍ୟ॑ ଦେ॒ଵାଃ ।
ୟସ୍ୟ॑ ଛା॒ୟାଽମୃତଂ॒-ୟଁସ୍ୟ॑ ମୃ॒ତ୍ୟୁଃ କସ୍ମୈ॑ ଦେ॒ଵାୟ॑ ହ॒ଵିଷା॑ ଵିଧେମ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 34
ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଅ॒ଗ୍ନୌ ୟୋ ଅ॒ଫ୍ସୁ ୟ ଓଷ॑ଧୀଷୁ॒ ୟୋ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଵିଶ୍ଵା॒ ଭୁଵ॑ନାଽଽଵି॒ଵେଶ॒ ତସ୍ମୈ॑ ରୁ॒ଦ୍ରାୟ॒ ନମୋ॑ ଅସ୍ତୁ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 35
ଗଂ॒ଧ॒ଦ୍ଵା॒ରାଂ ଦୁ॑ରାଧ॒ର୍ଷାଂ॒ ନି॒ତ୍ୟପୁ॑ଷ୍ଟାଂ କରୀ॒ଷିଣୀ᳚ମ୍ । ଈ॒ଶ୍ଵରୀଗ୍ମ୍॑ ସର୍ଵ॑ ଭୂତା॒ନାଂ॒ ତାମି॒ହୋପ॑ହ୍ଵୟେ॒ ଶ୍ରିୟଂ॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 36
ୟ ଇଦଗ୍ମ୍॑ ଶିଵ॑ସଂକ॒ଲ୍ପ॒ଗ୍ମ୍॒ ସ॒ଦା ଧ୍ୟା॑ୟଂତି॒ ବ୍ରାହ୍ମ॑ଣାଃ । ତେ ପ॑ରଂ ମୋକ୍ଷଂ॑ ଗମିଷ୍ୟଂ॒ତି॒ ତନ୍ମେ॒ ମନଃ॑ ଶି॒ଵସଂ॑କ॒ଲ୍ପମ॑ସ୍ତୁ ॥ 37
(ହୃଦୟାୟ ନମଃ॑)
7.2 ପୁରୁଷ ସୂକ୍ତଂ
(ତୈ. ଅର. 3.12.1 – ତୈ. ଅର. 3.12.7)
ସ॒ହସ୍ର॑ଶୀର୍ଷା॒ ପୁରୁ॑ଷଃ । ସ॒ହ॒ସ୍ରା॒କ୍ଷଃ ସ॒ହସ୍ର॑ପାତ୍ । ସ ଭୂମିଂ॑-ଵିଁ॒ଶ୍ଵତୋ॑ ଵୃ॒ତ୍ଵା । ଅତ୍ୟ॑ତିଷ୍ଠ-ଦ୍ଦଶାଂଗୁ॒ଲମ୍ । ପୁରୁ॑ଷ ଏ॒ଵେଦଗ୍ମ୍ ସର୍ଵ᳚ମ୍ । ୟ-ଦ୍ଭୂ॒ତଂ-ୟଁଚ୍ଚ॒ ଭଵ୍ୟ᳚ମ୍ ।
ଉ॒ତାମୃ॑ତ॒ତ୍ଵସ୍ୟେଶା॑ନଃ । ୟଦନ୍ନେ॑ନା-ତି॒ରୋହ॑ତି ।
ଏ॒ତାଵା॑ନସ୍ୟ ମହି॒ମା । ଅତୋ॒ ଜ୍ୟାୟାଗ୍ଗ୍॑ଶ୍ଚ॒ ପୂରୁ॑ଷଃ ॥ 1
ପାଦୋ᳚ଽସ୍ୟ॒ ଵିଶ୍ଵା॑ ଭୂ॒ତାନି॑ । ତ୍ରି॒ପାଦ॑ସ୍ୟା॒-ମୃତଂ॑ ଦି॒ଵି । ତ୍ରି॒ପାଦୂ॒ର୍ଧ୍ଵ ଉଦୈ॒ତ୍ ପୁରୁ॑ଷଃ । ପାଦୋ᳚ ଽସ୍ୟେ॒ହାଽଽଭ॑ଵା॒ତ୍ ପୁନଃ॑ ।
ତତୋ॒ ଵିଷ୍ଵଂ॒-ଵ୍ୟଁ॑କ୍ରାମତ୍ । ସା॒ଶ॒ନା॒ନ॒ଶ॒ନେ ଅ॒ଭି ॥ ତସ୍ମା᳚-ଦ୍ଵି॒ରାଡ॑ଜାୟତ । ଵି॒ରାଜୋ॒ ଅଧି॒ ପୂରୁ॑ଷଃ । ସ ଜା॒ତୋ ଅତ୍ୟ॑ରିଚ୍ୟତ । ପ॒ଶ୍ଚା-ଦ୍ଭୂମି॒ମଥୋ॑ ପୁ॒ରଃ ॥ 2
ୟତ୍ପୁରୁ॑ଷେଣ ହ॒ଵିଷା᳚ । ଦେ॒ଵା ୟ॒ଜ୍ଞମତ॑ନ୍ଵତ । ଵ॒ସଂ॒ତୋ ଅ॑ସ୍ୟାସୀ॒ଦାଜ୍ୟ᳚ମ୍ । ଗ୍ରୀ॒ଷ୍ମ ଇ॒ଦ୍ଧ୍ମ ଶ୍ଶ॒ରଦ୍ଧ॒ଵିଃ । ସ॒ପ୍ତାସ୍ୟା॑ସନ୍ ପରି॒ଧୟଃ॑ । ତ୍ରିଃ ସ॒ପ୍ତ ସ॒ମିଧଃ॑ କୃ॒ତାଃ । ଦେ॒ଵାୟ-ଦ୍ୟ॒ଜ୍ଞଂ ତ॑ନ୍ଵା॒ନାଃ । ଅବ॑ଧ୍ନ॒ନ୍ ପୁରୁ॑ଷଂ ପ॒ଶୁମ୍ ॥
ତଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞଂ ବ॒ର୍ହିଷି॒ ପ୍ରୌକ୍ଷନ୍ନ୍॑ । ପୁରୁ॑ଷଂ ଜା॒ତମ॑ଗ୍ର॒ତଃ ॥ 3
ତେନ॑ ଦେ॒ଵା ଅୟ॑ଜଂତ । ସା॒ଦ୍ଧ୍ୟା ଋଷ॑ୟଶ୍ଚ॒ ୟେ ।
ତସ୍ମା᳚-ଦ୍ୟ॒ଜ୍ଞାତ୍ ସ॑ର୍ଵ॒ହୁତଃ॑ । ସଂଭୃ॑ତଂ ପୃଷଦା॒ଜ୍ୟମ୍ । ପ॒ଶୂଗ୍ଗ୍ସ୍ତାଗ୍ଗ୍ଶ୍ଚ॑କ୍ରେ ଵାୟ॒ଵ୍ୟାନ୍॑ । ଆ॒ର॒ଣ୍ୟାନ୍ ଗ୍ରା॒ମ୍ୟାଶ୍ଚ॒ ୟେ । ତସ୍ମା᳚-ଦ୍ୟ॒ଜ୍ଞାତ୍ ସ॑ର୍ଵ॒ହୁତଃ॑ । ଋଚଃ॒ ସାମା॑ନି ଜଜ୍ଞିରେ ।
ଛଂଦାଗ୍ମ୍॑ସି ଜଜ୍ଞିରେ॒ ତସ୍ମା᳚ତ୍ । ୟଜୁ॒ସ୍ତସ୍ମା॑-ଦଜାୟତ ॥ 4
ତସ୍ମା॒ଦଶ୍ଵା॑ ଅଜାୟଂତ । ୟେ କେ ଚୋ॑ଭ॒ୟାଦ॑ତଃ ।
ଗାଵୋ॑ ହ ଜଜ୍ଞିରେ॒ ତସ୍ମା᳚ତ୍ । ତସ୍ମା᳚ଜ୍ଜା॒ତା ଅ॑ଜା॒ଵୟଃ॑ ।
ୟତ୍ପୁରୁ॑ଷଂ॒-ଵ୍ୟଁ॑ଦଧୁଃ । କ॒ତି॒ଧା ଵ୍ୟ॑କଲ୍ପୟନ୍ନ୍ ।
ମୁଖଂ॒ କିମ॑ସ୍ୟ॒ କୌ ବା॒ହୂ । କାଵୂ॒ରୂ ପାଦା॑ଵୁଚ୍ୟେତେ । ବ୍ରା॒ହ୍ମ॒ଣୋ᳚ଽସ୍ୟ॒ ମୁଖ॑ମାସୀତ୍ । ବା॒ହୂ ରା॑ଜ॒ନ୍ୟଃ॑ କୃ॒ତଃ ॥ 5
ଊ॒ରୂ ତଦ॑ସ୍ୟ॒ ୟ-ଦ୍ଵୈଶ୍ୟଃ॑ । ପ॒ଦ୍ଭ୍ୟାଗ୍ମ୍ ଶୂ॒ଦ୍ରୋ ଅ॑ଜାୟତ । ଚଂ॒ଦ୍ରମା॒ ମନ॑ସୋ ଜା॒ତଃ । ଚକ୍ଷୋଃ॒ ସୂର୍ୟୋ॑ ଅଜାୟତ । ମୁଖା॒-ଦିଂଦ୍ର॑ଶ୍ଚା॒ଗ୍ନିଶ୍ଚ॑ ।
ପ୍ରା॒ଣା-ଦ୍ଵା॒ୟୁର॑ଜାୟତ । ନାଭ୍ୟା॑ ଆସୀଦଂ॒ତରି॑କ୍ଷମ୍ । ଶୀ॒ର୍ଷ୍ଣୋ ଦ୍ୟୌଃ ସମ॑ଵର୍ତତ । ପ॒ଦ୍ଭ୍ୟାଂ ଭୂମି॒ ର୍ଦିଶଃ॒ ଶ୍ରୋତ୍ରା᳚ତ୍ । ତଥା॑ ଲୋ॒କାଗ୍ମ୍ ଅ॑କଲ୍ପୟନ୍ନ୍ ॥ 6
ଵେଦା॒ହମେ॒ତଂ ପୁରୁ॑ଷଂ ମ॒ହାଂତ᳚ମ୍ । ଆ॒ଦି॒ତ୍ୟଵ॑ର୍ଣଂ॒ ତମ॑ସ॒ସ୍ତୁ ପା॒ରେ ।
ସର୍ଵା॑ଣି ରୂ॒ପାଣି॑ ଵି॒ଚିତ୍ୟ॒ ଧୀରଃ॑ । ନାମା॑ନି କୃ॒ତ୍ଵାଭି॒ଵଦ॒ନ୍ ୟଦାସ୍ତେ᳚ । ଧା॒ତା ପୁ॒ରସ୍ତା॒-ଦ୍ୟମୁ॑ଦାଜ॒ହାର॑ । ଶ॒କ୍ରଃ ପ୍ରଵି॒ଦ୍ଵାନ୍ ପ୍ର॒ଦିଶ॒ଶ୍ଚତ॑ସ୍ରଃ । ତମେ॒ଵଂ-ଵିଁ॒ଦ୍ଵାନ॒ମୃତ॑ ଇ॒ହ ଭ॑ଵତି । ନାନ୍ୟଃ ପଂଥା॒ ଅୟ॑ନାୟ ଵିଦ୍ୟତେ ।
ୟ॒ଜ୍ଞେନ॑ ୟ॒ଜ୍ଞମ॑ୟଜଂତ ଦେ॒ଵାଃ । ତାନି॒ ଧର୍ମା॑ଣି ପ୍ରଥ॒ମାନ୍ୟା॑ସନ୍ନ୍ । ତେ ହ॒ ନାକଂ॑ ମହି॒ମାନ॑-ସ୍ସଚଂତେ । ୟତ୍ର॒ ପୂର୍ଵେ॑ ସା॒ଦ୍ଧ୍ୟାଃ ସଂତି॑ ଦେ॒ଵାଃ ॥ 7
(ଶିରସେ ସ୍ଵାହା)
7.3 ଉତ୍ତର ନାରାୟଣଂ
(ତୈ. ଅର. 3.13.1 – ତୈ. ଅର. 3.13.2)
ଅ॒ଦ୍ଭ୍ୟଃ ସଂଭୂ॑ତଃ ପୃଥି॒ଵ୍ୟୈ ରସା᳚ଚ୍ଚ । ଵି॒ଶ୍ଵକ॑ର୍ମଣଃ॒ ସମ॑ଵର୍ତ॒ତାଧି॑ ।
ତସ୍ୟ॒ ତ୍ଵଷ୍ଟା॑ ଵି॒ଦଧ॑-ଦ୍ରୂ॒ପମେ॑ତି । ତତ୍ପୁରୁ॑ଷସ୍ୟ॒ ଵିଶ୍ଵ॒ମାଜା॑ନ॒ମଗ୍ରେ᳚ ।
ଵେଦା॒ହମେ॒ତଂ ପୁରୁ॑ଷଂ ମ॒ହାଂତ᳚ମ୍ । ଆ॒ଦି॒ତ୍ୟଵ॑ର୍ଣଂ॒ ତମ॑ସଃ॒ ପର॑ସ୍ତାତ୍ ।
ତମେ॒ଵଂ-ଵିଁ॒ଦ୍ଵାନ॒ମୃତ॑ ଇ॒ହ ଭ॑ଵତି । ନାନ୍ୟଃ ପଂଥା॑ ଵିଦ୍ୟ॒ତେଽୟ॑ନାୟ । ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିଶ୍ଚରତି॒ ଗର୍ଭେ॑ ଅଂ॒ତଃ । ଅ॒ଜାୟ॑ମାନୋ ବହୁ॒ଧା ଵିଜା॑ୟତେ ।
ତସ୍ୟ॒ ଧୀରାଃ॒ ପରି॑ଜାନଂତି॒ ୟୋନି᳚ମ୍ । ମରୀ॑ଚୀନାଂ ପ॒ଦମି॑ଚ୍ଛଂତି ଵେ॒ଧସଃ॑ ॥ 1
ୟୋ ଦେ॒ଵେଭ୍ୟ॒ ଆତ॑ପତି । ୟୋ ଦେ॒ଵାନାଂ᳚ ପୁ॒ରୋହି॑ତଃ ।
ପୂର୍ଵୋ॒ ୟୋ ଦେ॒ଵେଭ୍ୟୋ॑ ଜା॒ତଃ । ନମୋ॑ ରୁ॒ଚାୟ॒ ବ୍ରାହ୍ମ॑ୟେ । ରୁଚଂ॑ ବ୍ରା॒ହ୍ମଂ ଜ॒ନୟଂ॑ତଃ । ଦେ॒ଵା ଅଗ୍ରେ॒ ତଦ॑ବ୍ରୁଵନ୍ନ୍ । ୟସ୍ତ୍ଵୈ॒ଵଂ ବ୍ରା᳚ହ୍ମ॒ଣୋ ଵି॒ଦ୍ୟାତ୍ । ତସ୍ୟ॑ ଦେ॒ଵା ଅସ॒ନ୍ ଵଶେ᳚ । ହ୍ରୀଶ୍ଚ॑ ତେ ଲ॒କ୍ଷ୍ମୀଶ୍ଚ॒ ପତ୍ନ୍ୟୌ᳚ । ଅ॒ହୋ॒ରା॒ତ୍ରେ ପା॒ର୍ଶ୍ଵେ । ନକ୍ଷ॑ତ୍ରାଣି ରୂ॒ପମ୍ । ଅ॒ଶ୍ଵିନୌ॒ ଵ୍ୟାତ୍ତ᳚ମ୍ । ଇ॒ଷ୍ଟଂ ମ॑ନିଷାଣ ।
ଅ॒ମୁଂ ମ॑ନିଷାଣ । ସର୍ଵଂ॑ ମନିଷାଣ ॥ 2
(ଶିଖାୟୈ ଵଷଟ୍)
7.4 ଅପ୍ରତିରଥଂ
(ତୈ. ସଂ. 4.6.4.1 – ତୈ. ସଂ. 4.6.4.5)
ଆ॒ଶୁଃ ଶିଶା॑ନୋ ଵୃଷ॒ଭୋ ନ ୟୁ॒ଧ୍ମୋ ଘ॑ନାଘ॒ନଃ କ୍ଷୋଭ॑ଣ-ଶ୍ଚର୍ଷଣୀ॒ନାମ୍ ।
ସଂ॒॒କ୍ରଂଦ॑ନୋ-ଽନିମି॒ଷ ଏ॑କ ଵୀ॒ରଶ୍ଶ॒ତଗ୍ମ୍ ସେନା॑ ଅଜୟଥ୍ସା॒-କମିଂଦ୍ରଃ॑ ।
ସଂ॒କ୍ରଂଦ॑ନେନା ନିମି॒ଷେଣ॑ ଜି॒ଷ୍ଣୁନା॑ ୟୁତ୍କା॒ରେଣ॑ ଦୁଶ୍ଚ୍ୟଵ॒ନେନ॑ ଧୃ॒ଷ୍ଣୁନା᳚ ।
ତଦିଂଦ୍ରେ॑ଣ ଜୟତ॒ ତଥ୍ସ॑ହଧ୍ଵଂ॒-ୟୁଁଧୋ॑ ନର॒ ଇଷୁ॑ ହସ୍ତେନ॒ ଵୃଷ୍ଣା᳚ ।
ସ ଇଷୁ॑ହସ୍ତୈଃ॒ ସ ନି॑ଷଂ॒ଗିଭି॑ ର୍ଵ॒ଶୀ ସଗ୍ଗ୍ସ୍ର॑ଷ୍ଟା॒ ସୟୁଧ॒ ଇଂଦ୍ରୋ॑ ଗ॒ଣେନ॑ ।
ସ॒ଗ୍ମ୍॒ସୃ॒ଷ୍ଟ॒-ଜିଥ୍ସୋ॑ମ॒ପା ବା॑ହୁ ଶ॒ର୍ଧ୍ୟୂ᳚ର୍ଧ୍ଵ-ଧ॑ନ୍ଵା॒ ପ୍ରତି॑ହିତା-ଭି॒ରସ୍ତା᳚ ।
ବୃହ॑ସ୍ପତେ॒ ପରି॑ଦୀୟା॒ ରଥେ॑ନ ରକ୍ଷୋ॒ହାଽମିତ୍ରାଗ୍ମ୍॑ ଅପ॒ ବାଧ॑ମାନଃ । 1
ପ୍ର॒ଭଂ॒ଜନ୍ ଥ୍ସେନାଃ᳚ ପ୍ରମୃ॒ଣୋ ୟୁ॒ଧା ଜୟ॑ନ୍ନ॒ସ୍ମାକ॑-ମେଦ୍ଧ୍ୟଵି॒ତା ରଥା॑ନାମ୍ ।
ଗୋ॒ତ୍ର॒ଭିଦଂ॑ ଗୋ॒ଵିଦଂ॒-ଵଁଜ୍ର॑ବାହୁଂ॒ ଜୟଂ॑ତ॒ମଜ୍ମ॑ ପ୍ରମୃ॒ଣଂତ॒-ମୋଜ॑ସା ।
ଇ॒ମଗ୍ମ୍ ସ॑ଜାତା॒ ଅନୁ॑ଵୀର-ୟଧ୍ଵ॒ମିଂଦ୍ରଗ୍ମ୍॑ ସଖା॒ୟୋଽନୁ॒ ସର॑ଭଧ୍ଵମ୍ ।
ବ॒ଲ॒ଵି॒ଜ୍ଞା॒ୟ-ସ୍ସ୍ଥଵି॑ରଃ॒ ପ୍ରଵୀ॑ର॒-ସ୍ସହ॑ସ୍ଵାନ୍ ଵା॒ଜୀ ସହ॑ମାନ ଉ॒ଗ୍ରଃ ।
ଅ॒ଭିଵୀ॑ରୋ ଅ॒ଭିସ॑ତ୍ଵା ସହୋ॒ଜା ଜୈତ୍ର॑ମିଂଦ୍ର॒ ରଥ॒ମାତି॑ଷ୍ଠ ଗୋ॒ଵିତ୍ । 2
ଅ॒ଭି ଗୋ॒ତ୍ରାଣି॒ ସହ॑ସା॒ ଗାହ॑ମାନୋ-ଽଦା॒ୟୋ ଵୀ॒ର ଶ୍ଶ॒ତ-ମ॑ନ୍ୟୁ॒ରିଂଦ୍ରଃ॑ ।
ଦୁ॒ଶ୍ଚ୍ୟ॒ଵ॒ନଃ ପୃ॑ତନା॒ଷାଡ॑ ୟୁ॒ଦ୍ଧ୍ୟୋ᳚-ଽସ୍ମାକ॒ଗ୍ମ୍॒ ସେନା॑ ଅଵତୁ॒ ପ୍ରୟୁ॒ଥ୍ସୁ ।
ଇଂଦ୍ର॑ ଆସାଂ ନେ॒ତା ବୃହ॒ସ୍ପତି॒ ର୍ଦକ୍ଷି॑ଣା ୟ॒ଜ୍ଞଃ ପୁ॒ର ଏ॑ତୁ॒ ସୋମଃ॑ ।
ଦେ॒ଵ॒ସେ॒ନାନା॑-ମଭିଭଂ ଜତୀ॒ନାଂ ଜୟଂ॑ତୀନାଂ ମ॒ରୁତୋ॑ ୟଂ॒ତ୍ଵଗ୍ରେ᳚ ।
ଇଂଦ୍ର॑ସ୍ୟ॒ ଵୃଷ୍ଣୋ॒ ଵରୁ॑ଣସ୍ୟ॒ ରାଜ୍ଞ॑ ଆଦି॒ତ୍ୟାନାଂ᳚ ମ॒ରୁତା॒ଗ୍ମ୍॒ ଶର୍ଧ॑ ଉ॒ଗ୍ରମ୍ ।
ମ॒ହାମ॑ନସାଂ ଭୁଵନଚ୍ୟ॒ଵାନାଂ॒ ଘୋଷୋ॑ ଦେ॒ଵାନାଂ॒ ଜୟ॑ତା॒ ମୁଦ॑ସ୍ଥାତ୍ ।
ଅ॒ସ୍ମାକ॒-ମିଂଦ୍ରଃ॒-ସମୃ॑ତେଷୁ-ଧ୍ଵ॒ଜେ-ଷ୍ଵ॒ସ୍ମାକଂ॒-ୟାଁ ଇଷ॑ଵ॒ସ୍ତା ଜ॑ୟଂତୁ । 3
ଅ॒ସ୍ମାକଂ॑-ଵୀଁ॒ରା ଉତ୍ତ॑ରେ ଭଵଂତ୍ଵ॒ସ୍ମାନୁ॑ ଦେଵା ଅଵତା॒ ହଵେ॑ଷୁ । ଉଦ୍ଧ॑ର୍ଷୟ ମଘଵ॒ନ୍ନା-ୟୁ॑ଧା॒-ନ୍ୟୁଥ୍ସତ୍ଵ॑ନାଂ ମାମ॒କାନାଂ॒ ମହାଗ୍ମ୍॑ସି ।
ଉଦ୍ଵୃ॑ତ୍ରହନ୍ ଵା॒ଜିନାଂ॒-ଵାଁଜି॑ନା॒-ନ୍ୟୁଦ୍ରଥା॑ନାଂ॒ ଜୟ॑ତାମେତୁ॒ ଘୋଷଃ॑ ।
ଉପ॒ପ୍ରେତ॒ ଜୟ॑ତା ନରଃ ସ୍ଥି॒ରା ଵଃ॑ ସଂତୁ ବା॒ହଵଃ॑ । ଇଂଦ୍ରୋ॑ ଵଃ॒ ଶର୍ମ॑ ୟଚ୍ଛତ୍ଵନା-ଧୃ॒ଷ୍ୟା ୟଥାଽସ॑ଥ । ଅଵ॑ସୃଷ୍ଟା॒ ପରା॑ପତ॒ ଶର॑ଵ୍ୟେ॒ ବ୍ରହ୍ମ॑ ସଗ୍ମ୍ଶିତା । ଗଚ୍ଛା॒ମିତ୍ରା॒ନ୍ ପ୍ରଵି॑ଶ॒ ମୈଷାଂ॒ କଂଚ॒ନୋଚ୍ଛି॑ଷଃ ।
ମର୍ମା॑ଣି ତେ॒ ଵର୍ମ॑ଭିଶ୍ଛା-ଦୟାମି॒ ସୋମ॑ସ୍ତ୍ଵା॒ ରାଜା॒ଽମୃତେ॑ନା॒-ଭିଵ॑ସ୍ତାମ୍ । ଉ॒ରୋ ର୍ଵରୀ॑ୟୋ॒ ଵରି॑ଵସ୍ତେ ଅସ୍ତୁ॒ ଜୟଂ॑ତଂ॒ ତ୍ଵାମନୁ॑ ମଦଂତୁ ଦେ॒ଵାଃ । ୟତ୍ର॑ ବା॒ଣାଃ ସଂ॒ପତଂ॑ତି କୁମା॒ରା ଵି॑ଶି॒ଖା ଇ॑ଵ ।
ଇଂଦ୍ରୋ॑ ନ॒ସ୍ତତ୍ର॑ ଵୃତ୍ର॒ହା ଵି॑ଶ୍ଵା॒ହା ଶର୍ମ॑ ୟଚ୍ଛତୁ ॥ 4 ॥ (କଵଚାୟ ହୁଂ)
7.5 ପ୍ରତି ପୂରୁଷଦ୍ଵୟଂ
(ତୈ. ସଂ. 1.8.6.1 – ତୈ. ସଂ. 1.8.6.2)
(ତୈ. ବ୍ରା. 1.6.10.1 – ତୈ. ବ୍ରା. 1.6.10.5)
ପ୍ର॒ତି॒ପୂ॒ରୁ॒ଷ ମେକ॑କପାଲା॒ନ୍ ନିର୍ଵ॑ପ॒ତ୍ୟେ-କ॒ମତି॑ରିକ୍ତଂ॒-ୟାଁଵଂ॑ତୋ ଗୃ॒ହ୍ୟାଃ᳚ ସ୍ମସ୍ତେଭ୍ୟଃ॒ କମ॑କରଂ ପଶୂ॒ନାଗ୍ମ୍ ଶର୍ମା॑ସି॒ ଶର୍ମ॒ ୟଜ॑ମାନସ୍ୟ॒ ଶର୍ମ॑ ମେ
ୟ॒ଚ୍ଛୈକ॑ ଏ॒ଵ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ନ ଦ୍ଵି॒ତୀୟା॑ୟ ତସ୍ଥ ଆ॒ଖୁସ୍ତେ॑ ରୁଦ୍ର ପ॒ଶୁସ୍ତଂ ଜୁ॑ଷସ୍ଵୈ॒ଷ ତେ॑ ରୁଦ୍ର ଭା॒ଗଃ ସ॒ହ ସ୍ଵସ୍ରାଂ-ଽବି॑କୟା॒ ତଂଜୁ॑ଷସ୍ଵ ଭେଷ॒ଜଂ ଗଵେଽଶ୍ଵା॑ୟ॒
ପୁରୁ॑ଷାୟ ଭେଷ॒ଜମଥୋ॑ ଅ॒ସ୍ମଭ୍ୟଂ॑ ଭେଷ॒ଜଗ୍ମ୍ ସୁଭେ॑ଷଜଂ॒-ୟଁଥାଽସ॑ତି । 1
ସୁ॒ଗଂ ମେ॒ଷାୟ॑ ମେ॒ଷ୍ୟା॑ ଅଵା᳚ବଂ ରୁ॒ଦ୍ରମ॑ଦି-ମ॒ହ୍ୟଵ॑ ଦେ॒ଵଂ ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକମ୍ ।
ୟଥା॑ ନଃ॒ ଶ୍ରେୟ॑ସଃ॒ କର॒ଦ୍ୟଥା॑ ନୋ॒ ଵସ୍ୟ॑ ସଃ॒ କର॒ଦ୍ୟଥା॑ ନଃ ପଶୁ॒ମତଃ॒
କର॒ଦ୍ୟଥା॑ ନୋ ଵ୍ୟଵସା॒ୟୟା᳚ତ୍ । ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକଂ-ୟଁଜାମହେ ସୁଗଂ॒ଧିଂ ପୁ॑ଷ୍ଟି॒ଵର୍ଧ॑ନମ୍ ।
ଉ॒ର୍ଵା॒ରୁ॒କମି॑ଵ॒ ବଂଧ॑ନାନ୍ ମୃ॒ତ୍ୟୋ ର୍ମୁ॑କ୍ଷୀୟ॒ ମାଽମୃତା᳚ତ୍ । ଏ॒ଷତେ॑ ରୁଦ୍ର ଭା॒ଗ ସ୍ତଂଜୁ॑ଷସ୍ଵ॒ ତେନା॑ଵ॒ସେନ॑ ପ॒ରୋ ମୂଜ॑ଵ॒ତୋ-ଽତୀ॒ହ୍ୟଵ॑ତତ
ଧନ୍ଵା॒ ପିନା॑କହସ୍ତଃ॒ କୃତ୍ତି॑ଵାସାଃ ॥ 2
ପ୍ର॒ତି॒ପୂ॒ରୁ॒ଷ-ମେକ॑କପାଲା॒ନ୍ ନିର୍ଵ॑ପତି । ଜା॒ତା ଏ॒ଵ ପ୍ର॒ଜା ରୁ॒ଦ୍ରାନ୍ ନି॒ରଵ॑ଦୟତେ । ଏକ॒ମତି॑ରିକ୍ତମ୍ । ଜ॒ନି॒ଷ୍ୟମା॑ଣା ଏ॒ଵ ପ୍ର॒ଜା ରୁ॒ଦ୍ରାନ୍ ନି॒ରଵ॑ଦୟତେ । ଏକ॑କପାଲା ଭଵଂତି । ଏ॒କ॒ଧୈଵ ରୁ॒ଦ୍ରଂ ନି॒ରଵ॑ଦୟତେ । ନାଭିଘା॑ରୟତି । ୟଦ॑ଭିଘା॒ରୟେ᳚ତ୍ । ଅଂ॒ତ॒ର॒ଵ॒-ଚା॒ରିଣଗ୍ମ୍॑ ରୁ॒ଦ୍ରଂ କୁ॑ର୍ୟାତ୍ ।
ଏ॒କୋ॒ଲ୍ମୁ॒କେନ॑ ୟଂତି । 3
ତଦ୍ଧି ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ୟ॑ ଭାଗ॒ଧେୟ᳚ମ୍ । ଇ॒ମାଂ ଦିଶଂ॑-ୟଂଁତି । ଏ॒ଷା ଵୈ ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ୟ॒ ଦିକ୍ । ସ୍ଵାୟା॑ ମେ॒ଵ ଦି॒ଶି ରୁ॒ଦ୍ରଂ ନି॒ରଵ॑ଦୟତେ । ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଵା ଅ॑ପ॒ଶୁକା॑ୟା॒ ଆହୁ॑ତ୍ୟୈ॒ ନାତି॑ଷ୍ଠତ । ଅ॒ସୌ ତେ॑ ପ॒ଶୁରିତି॒ ନିର୍ଦି॑ଶେ॒ଦ୍ୟଂ ଦ୍ଵି॒ଷ୍ୟାତ୍ । ୟମେ॒ଵ ଦ୍ଵେଷ୍ଟି॑ ।
ତମ॑ସ୍ମୈ ପ॒ଶୁଂ ନିର୍ଦି॑ଶତି । ୟଦି॒ ନ ଦ୍ଵି॒ଷ୍ୟାତ୍ ।
ଆ॒ଖୁସ୍ତେ॑ ପ॒ଶୁରିତି॑ ବ୍ରୂୟାତ୍ । 4
ନ ଗ୍ରା॒ମ୍ୟାନ୍ ପ॒ଶୂନ୍ ହି॒ନସ୍ତି॑ । ନାର॒ଣ୍ୟାନ୍ । ଚ॒ତୁ॒ଷ୍ପ॒ଥେ ଜୁ॑ହୋତି । ଏ॒ଷ ଵା ଅ॑ଗ୍ନୀ॒ନାଂ ପଡ୍ବୀ॑ଶୋ॒ ନାମ॑ । ଅ॒ଗ୍ନି॒ଵତ୍ୟେ॒ଵ ଜୁ॑ହୋତି ।
ମ॒ଦ୍ଧ୍ୟ॒ମେନ॑ ପ॒ର୍ଣେନ॑ ଜୁହୋତି । ସ୍ରୁଗ୍ଘ୍ୟେ॑ଷା । ଅଥୋ॒ ଖଲୁ॑ । ଅଂ॒ତ॒ମେନୈ॒ଵ ହୋ॑ତ॒ଵ୍ୟ᳚ମ୍ । ଅଂ॒ତ॒ତ ଏ॒ଵ ରୁ॒ଦ୍ରଂ ନି॒ରଵ॑ଦୟତେ । 5
ଏଷ॒ ତେ॑ ରୁଦ୍ରଭା॒ଗଃ ସ॒ହସ୍ଵସ୍ରାଂ-ଽବି॑କ॒ୟେତ୍ୟା॑ହ । ଶ॒ରଦ୍ଵା ଅ॒ସ୍ୟାଂବି॑କା॒ ସ୍ଵସା᳚ ।
ତୟା॒ ଵା ଏ॒ଷ ହି॑ନସ୍ତି । ୟଗ୍ମ୍ ହି॒ନସ୍ତି॑ । ତୟୈ॒ଵୈନଗ୍ମ୍॑ ସ॒ହ ଶ॑ମୟତି ।
ଭେ॒ଷ॒ଜଂଗଵ॒ ଇତ୍ୟା॑ହ । ୟାଵଂ॑ତ ଏ॒ଵ ଗ୍ରା॒ମ୍ୟାଃ ପ॒ଶଵଃ॑ । ତେଭ୍ୟୋ॑ ଭେଷ॒ଜଂ କ॑ରୋତି । ଅଵା᳚ବଂ ରୁ॒ଦ୍ରମ॑ଦି ମ॒ହୀତ୍ୟା॑ହ । ଆ॒ଶିଷ॑ମେ॒ଵୈ-ତାମା ଶା᳚ସ୍ତେ । 6
ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକଂ-ୟଁଜାମହ॒ ଇତ୍ୟା॑ହ । ମୃ॒ତ୍ୟୋ ର୍ମୁ॑କ୍ଷୀୟ॒ ମାଽମୃତା॒-ଦିତି॒ ଵା ଵୈ ତଦା॑ହ ।
ଉତ୍କି॑ରଂତି । ଭଗ॑ସ୍ୟ ଲୀଫ୍ସଂତେ । ମୂତେ॑ କୃ॒ତ୍ଵା ସ॑ଜଂତି ।
ୟଥା॒ ଜନଂ॑-ୟଁ॒ତେ॑ଽଵ॒ସଂ କ॒ରୋତି॑ । ତା॒ଦୃଗେ॒ଵ ତତ୍ । ଏ॒ଷ ତେ॑ ରୁଦ୍ରଭା॒ଗ ଇତ୍ୟା॑ହ ନି॒ରଵ॑ତ୍ୟୈ । ଅପ୍ର॑ତୀକ୍ଷ॒-ମାୟଂ॑ତି । ଅ॒ପଃ ପରି॑ଷିଂଚତି । ରୁ॒ଦ୍ରସ୍ୟାଂ॒ତ ର୍ହି॑ତ୍ୟୈ । ପ୍ରଵା ଏ॒ତେ᳚ଽସ୍ମା-ଲ୍ଲୋ॒କା-ଚ୍ଚ୍ୟ॑ଵଂତେ । ୟେ ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକୈ॒-ଶ୍ଚରଂ॑ତି । ଆ॒ଦି॒ତ୍ୟଂ ଚ॒ରୁଂ ପୁନ॒ରେତ୍ୟ॒ ନିର୍ଵ॑ପତି । ଇ॒ୟଂ-ଵାଁ ଅଦି॑ତିଃ । ଅ॒ସ୍ୟାମେ॒ଵ ପ୍ରତି॑ତିଷ୍ଠଂତି ॥ 7 (ନେତ୍ରତ୍ରୟା॑ୟ ଵୌ॒ଷଟ୍)
7.6 ଶତ ରୁଦ୍ରୀୟଂ
ତୈ. ବ୍ରା. 3.11.2.1 – ତୈ. ବ୍ରା. 3.11.2.4
ତ୍ଵମ॑ଗ୍ନେ ରୁ॒ଦ୍ରୋ ଅସୁ॑ରୋ ମ॒ହୋ ଦି॒ଵଃ । ତ୍ଵଗ୍ମ୍ ଶର୍ଧୋ॒ ମାରୁ॑ତଂ ପୃ॒କ୍ଷ ଈ॑ଶିଷେ ।
ତ୍ଵଂ-ଵାଁତୈ॑ରରୁ॒ଣୈ ର୍ୟା॑ସି ଶଂଗ॒ୟଃ । ତ୍ଵଂ ପୂ॒ଷା ଵି॑ଧ॒ତଃ ପା॑ସି॒ ନୁତ୍ମନାଃ᳚ ।
ଦେଵା॑ ଦେ॒ଵେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ପ୍ରଥ॑ମା ଦ୍ଵି॒ତୀୟେ॑ଷୁ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଦ୍ଵିତୀ॑ୟା-ସ୍ତୃ॒ତୀୟେ॑ଷୁ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ତୃତୀ॑ୟା-ଶ୍ଚତୁ॒ର୍ଥେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଚ॒ତୁ॒ର୍ଥାଃ ପଂ॑ଚ॒ମେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ପଂ॒ଚ॒ମାଃ ଷ॒ଷ୍ଠେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । 1
ଷ॒ଷ୍ଠାଃ ସ॑ପ୍ତ॒ମେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ସ॒ପ୍ତ॒ମା ଅ॑ଷ୍ଟ॒ମେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଅ॒ଷ୍ଟ॒ମା ନ॑ଵ॒ମେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ନ॒ଵ॒ମା ଦ॑ଶ॒ମେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଦ॒ଶ॒ମା ଏ॑କାଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଏ॒କ॒ଦ॒ଶା ଦ୍ଵା॑ଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଦ୍ଵା॒ଦ॒ଶା-ସ୍ତ୍ର॑ୟୋଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ତ୍ର॒ୟୋ॒ଦ॒ଶା-ଶ୍ଚ॑ତୁ ର୍ଦେ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଚ॒ତୁ॒ର୍ଦ॒ଶାଃ ପଂ॑ଚଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ପଂ॒ଚ॒ଦ॒ଶାଃ ଷୋ॑ଡ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । 2
ଷୋ॒ଡ॒ଶାଃ ସ॑ପ୍ତଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ସ॒ପ୍ତ॒ଦ॒ଶା ଅ॑ଷ୍ଟାଦ॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଅ॒ଷ୍ଟା॒ଦ॒ଶା ଏ॑କାନ୍ନଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଏ॒କା॒ନ୍ନ॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଏ॑କଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଏ॒କ॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଦ୍ଵା॑ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ଦ୍ଵା॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ସ୍ତ୍ର॑ୟୋଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ତ୍ର॒ୟୋ॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଶ୍ଚ॑ତୁର୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଚ॒ତୁ॒ର୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶାଃ ପଂ॑ଚଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ ।
ପଂ॒ଚ॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶାଃ ଷ॑ଡ୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । 3
ଷ॒ଡ୍ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ସ୍ସ॑ପ୍ତଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ସ॒ପ୍ତ॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଅ॑ଷ୍ଟାଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଅ॒ଷ୍ଟା॒ଵି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଏ॑କାନ୍ନତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଏ॒କା॒ନ୍ନ॒ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଏ॑କତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଏ॒କ॒ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ଦ୍ଵା᳚ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଦ୍ଵା॒ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶା ତ୍ର॑ୟସ୍ତ୍ରି॒ଗ୍ମ୍॒ଶେଷୁ॑ ଶ୍ରୟଦ୍ଧ୍ଵମ୍ । ଦେଵା᳚ସ୍ତ୍ରିରେକାଦଶା॒ ସ୍ତ୍ରିସ୍ତ୍ର॑ୟସ୍ତ୍ରିଗ୍ମ୍ଶାଃ । ଉତ୍ତ॑ରେ ଭଵତ । ଉତ୍ତ॑ର ଵର୍ତ୍ମାନ॒ ଉତ୍ତ॑ର ସତ୍ଵାନଃ । ୟତ୍କା॑ମ ଇ॒ଦଂ ଜୁ॒ହୋମି॑ । ତନ୍ମେ॒ ସମୃ॑ଦ୍ଧ୍ୟତାମ୍ । ଵ॒ୟଗ୍ଗ୍ସ୍ୟା॑ମ॒ ପତ॑ୟୋ ରୟୀ॒ଣାମ୍ । ଭୂର୍ଭୁଵ॒ସ୍ଵ॑ସ୍ସ୍ଵାହା᳚ । 4
(ଅସ୍ତ୍ରାୟ ଫଟ୍ )
7.7 ପଂଚାଂଗ ଜପଃ
ହ॒ଗ୍ମ୍॒ସ॑-ଶ୍ଶୁଚି॒ଷ-ଦ୍ଵସୁ॑ରଂତରିକ୍ଷ॒ ସଦ୍ଧୋତା॑ ଵେଦି॒ଷ ଦତି॑ଥି-ର୍ଦୁରୋଣ॒ସତ୍ । ନୃ॒ଷଦ୍ଵ॑ର॒-ସଧୃ॑ତ॒-ସଦ୍ଵ୍ୟୋ॑ମ॒ ସଦ॒ବ୍ଜା ଗୋ॒ଜା ଋ॑ତ॒ଜା
ଅ॑ଦ୍ରି॒ଜା ଋ॒ତଂ ବୃ॒ହତ୍ । 1 (ତୈ. ସଂ. 4.2.1.5)
ପ୍ରତଦ୍ଵିଷ୍ଣୁ॑-ସ୍ତଵତେ ଵୀ॒ର୍ୟା॑ୟ । ମୃ॒ଗୋ ନ ଭୀ॒ମଃ କୁ॑ଚ॒ରୋ ଗି॑ରି॒ଷ୍ଠାଃ । ୟସ୍ୟୋ॒ରୁଷୁ॑ ତ୍ରି॒ଷୁ ଵି॒କ୍ରମ॑ଣେଷୁ । ଅଧି॑କ୍ଷି॒ୟଂତି॒ ଭୁଵ॑ନାନି॒ ଵିଶ୍ଵା᳚ ॥ 2 (ତୈ. ବ୍ରା. 2.4.3.4)
ତ୍ର୍ୟ॑ବଂକଂ-ୟଁଜାମହେ ସୁଗଂ॒ଧିଂ ପୁ॑ଷ୍ଟି॒ଵର୍ଧ॑ନମ୍ । ଉ॒ର୍ଵା॒ରୁ॒କମି॑ଵ॒ ବଂଧ॑ନାନ୍ ମୃ॒ତ୍ୟୋ ର୍ମୁ॑କ୍ଷୀୟ॒ ମାଽମୃତା᳚ତ୍ । 3
ତଥ୍ସ॑ଵି॒ତୁ ର୍ଵୃ॑ଣୀମହେ । ଵ॒ୟଂ ଦେ॒ଵସ୍ୟ॒ ଭୋଜ॑ନମ୍ । ଶ୍ରେଷ୍ଠଗ୍ମ୍॑ ସର୍ଵ॒-ଧାତ॑ମମ୍ । ତୁରଂ॒ ଭଗ॑ସ୍ୟ ଧୀମହି । 4 (ତୈ. ଅର. 1.11.3)
ଵିଷ୍ଣୁ॒ ର୍ୟୋନିଂ॑ କଲ୍ପୟତୁ । ତ୍ଵଷ୍ଟା॑ ରୂ॒ପାଣି॑ ପିଗ୍ମ୍ଶତୁ । ଆସିଂ॑ଚତୁ ପ୍ର॒ଜାପ॑ତିଃ । ଧା॒ତା ଗର୍ଭଂ॑ ଦଧାତୁ ତେ । 5 (ଏଆଖ୍ 1.13.1)
7.8 ଅଷ୍ଟାଂଗ ପ୍ରଣାମଃ
ହି॒ର॒ଣ୍ୟ॒ଗ॒ର୍ଭ-ସ୍ସମ॑ଵର୍ତ॒-ତାଗ୍ରେ॑ ଭୂ॒ତସ୍ୟ॑ ଜା॒ତଃ ପତି॒ରେକ॑ ଆସୀତ୍ । ସଦା॑ଧାର ପୃଥି॒ଵୀଂ ଦ୍ୟାମୁ॒ତେମାଂ କସ୍ମୈ॑ ଦେ॒ଵାୟ॑ ହ॒ଵିଷା॑ ଵିଧେମ । (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 1 (ତୈ. ସଂ. 4.1.8.3)
ୟଃ ପ୍ରା॑ଣ॒ତୋ ନି॑ମିଷ॒ତୋ ମ॑ହି॒ତ୍ଵୈକ॒ ଇଦ୍ରାଜା॒ ଜଗ॑ତୋ ବ॒ଭୂଵ॑ । ୟ ଈଶେ॑ ଅ॒ସ୍ୟ ଦ୍ଵି॒ପଦ॒-ଶ୍ଚତୁ॑ଷ୍ପଦଃ॒ କସ୍ମୈ॑ ଦେ॒ଵାୟ॑ ହ॒ଵିଷା॑ ଵିଧେମ ॥ (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 2 (ତୈ. ସଂ. 4.1.8.4)
ବ୍ରହ୍ମ॑ଜଜ୍ଞା॒ନଂ ପ୍ର॑ଥ॒ମଂ ପୁ॒ରସ୍ତା॒-ଦ୍ଵିସୀ॑ମ॒ତ-ସ୍ସୁ॒ରୁଚୋ॑ ଵେ॒ନ ଆ॑ଵଃ ।
ସ ବୁ॒ଧ୍ନିୟା॑ ଉପ॒ମା ଅ॑ସ୍ୟ ଵି॒ଷ୍ଠା-ସ୍ସ॒ତଶ୍ଚ॒ ୟୋନି॒ମ-ସ॑ତଶ୍ଚ॒ ଵିଵଃ॑ । (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 3 (ତୈ. ସଂ. 4.2.8.2.)
ମ॒ହୀ ଦ୍ୟୌଃ ପୃ॑ଥି॒ଵୀ ଚ॑ ନ ଇ॒ମଂ-ୟଁ॒ଜ୍ଞଂ ମି॑ମିକ୍ଷତାମ୍ । ପି॒ପୃ॒ତାନ୍ନୋ॒ ଭରୀ॑ମଭିଃ । (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 4 (ତୈ. ସଂ. 3.3.10.2)
ଉପ॑ଶ୍ଵାସୟ ପୃଥି॒ଵୀ-ମୁ॒ତ ଦ୍ୟାଂ ପୁ॑ରୁ॒ତ୍ରା ତେ॑ ମନୁତାଂ॒-ଵିଁଷ୍ଠି॑ତଂ॒ ଜଗ॑ତ୍ ।
ସ ଦୁଂ॑ଦୁଭେ ସ॒ଜୂରିଂଦ୍ରେ॑ଣ ଦେ॒ଵୈ-ର୍ଦୂ॒ରାଦ୍ଦଵୀ॑ୟୋ॒ ଅପ॑ସେଧ॒ ଶତ୍ରୂନ୍॑ । (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 5 (ତୈ. ସଂ. 4.6.6.6)
ଅଗ୍ନେ॒ ନୟ॑ ସୁ॒ପଥା॑ ରା॒ୟେ ଅ॒ସ୍ମାନ୍ ଵିଶ୍ଵା॑ନି ଦେଵ ଵ॒ୟୁନା॑ନି ଵି॒ଦ୍ଵାନ୍ । ୟୁ॒ୟୋ॒ଦ୍ଧ୍ୟ॑ସ୍ମ-ଜ୍ଜୁ॑ହୁରା॒ଣ-ମେନୋ॒ ଭୂୟି॑ଷ୍ଠାଂତେ॒ ନମ॑ ଉକ୍ତିଂ-ଵିଁଧେମ ॥ (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 6 (ତୈ. ସଂ. 1.1.14.3)
ୟା ତେ॑ ଅଗ୍ନେ॒ ରୁଦ୍ରି॑ୟା ତ॒ନୂସ୍ତୟା॑ ନଃ ପାହି॒ ତସ୍ୟା᳚ସ୍ତେ॒ ସ୍ଵାହା᳚ । (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 7 (ତୈ. ସଂ. 1.2.11.2)
ଇ॒ମଂ-ୟଁ॑ମ ପ୍ରସ୍ତ॒ରମାହି ସୀଦାଂଗି॑ରୋଭିଃ ପି॒ତୃଭି॑-ସ୍ସଂଵିଁଦା॒ନଃ । ଆତ୍ଵା॒ ମଂତ୍ରାଃ᳚ କଵିଶ॒ସ୍ତା ଵ॑ହଂତ୍ଵେ॒ନା ରା॑ଜନ୍ ହ॒ଵିଷା॑ ମାଦୟସ୍ଵ ॥ (ଉମାମହେଶ୍ଵରାଭ୍ୟାଂ ନମଃ) । 8 (ତୈ. ସଂ. 2.6.12.6)