కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయాం సప్తమకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్నః – షడ్ రాత్రాద్యానా-న్నిరూపణం
ఓ-న్నమః పరమాత్మనే, శ్రీ మహాగణపతయే నమః,
శ్రీ గురుభ్యో నమః । హ॒రిః॒ ఓమ్ ॥
సా॒ద్ధ్యా వై దే॒వా-స్సు॑వ॒ర్గకా॑మా ఏ॒తగ్ం ష॑డ్-రా॒త్రమ॑పశ్య॒-న్తమా-ఽహ॑ర॒-న్తేనా॑యజన్త॒ తతో॒ వై తే సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కమా॑య॒న్॒. య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాగ్ంస॑-ష్షడ్-రా॒త్రమాస॑తే సువ॒ర్గమే॒వ లో॒కం-యఀ ॑న్తి దేవస॒త్రం-వైఀ ష॑డ్-రా॒త్రః ప్ర॒త్యఖ్ష॒గ్గ్॒ హ్యే॑తాని॑ పృ॒ష్ఠాని॒ య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాగ్ంస॑-ష్షడ్-రా॒త్రమాస॑తే సా॒ఖ్షాదే॒వ దే॒వతా॑ అ॒భ్యారో॑హన్తి॒ షడ్-రా॒త్రో భ॑వతి॒ ష-డ్వా ఋ॒తవ॒-ష్షట్ పృ॒ష్ఠాని॑ [ ] 1
పృ॒ష్ఠైరే॒వర్తూన॒-న్వారో॑హన్త్యృ॒తుభి॑-స్సంవఀథ్స॒ర-న్తే సం॑వఀథ్స॒ర ఏ॒వ ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి బృహ-ద్రథన్త॒రాభ్యాం᳚-యఀన్తీ॒యం-వాఀవ ర॑థన్త॒రమ॒సౌ బృ॒హదా॒భ్యామే॒వ య॒న్త్యథో॑ అ॒నయో॑రే॒వ ప్రతి॑ తిష్ఠన్త్యే॒తే వై య॒జ్ఞస్యా᳚ఞ్జ॒సాయ॑నీ స్రు॒తీ తాభ్యా॑మే॒వ సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కం-యఀ ॑న్తి త్రి॒వృద॑గ్నిష్టో॒మో భ॑వతి॒ తేజ॑ ఏ॒వావ॑ రున్ధతే పఞ్చద॒శో భ॑వతీన్ద్రి॒యమే॒వావ॑ రున్ధతే సప్తద॒శో [సప్తద॒శః, భ॒వ॒త్య॒న్నాద్య॒స్యా-ఽవ॑రుద్ధ్యా॒] 2
భ॑వత్య॒న్నాద్య॒స్యా-ఽవ॑రుద్ధ్యా॒ అథో॒ ప్రైవ తేన॑ జాయన్త ఏకవి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యా॒ అథో॒ రుచ॑మే॒వా-ఽఽత్మ-న్ద॑ధతే త్రిణ॒వో భ॑వతి॒ విజి॑త్యై త్రయస్త్రి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యై సదోహవిర్ధా॒నిన॑ ఏ॒తేన॑ షడ్-రా॒త్రేణ॑ యజేర॒న్నాశ్వ॑త్థీ హవి॒ర్ధాన॒-ఞ్చా-ఽఽగ్నీ᳚ద్ధ్ర-ఞ్చ భవత॒స్తద్ధి సు॑వ॒ర్గ్య॑-ఞ్చ॒క్రీవ॑తీ భవత-స్సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ సమ॑ష్ట్యా ఉ॒లూఖ॑లబుద్ధ్నో॒ యూపో॑ భవతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యై॒ ప్రాఞ్చో॑ యాన్తి॒ ప్రాఙి॑వ॒ హి సు॑వ॒ర్గో [హి సు॑వ॒ర్గః, లో॒క-స్సర॑స్వత్యా] 3
లో॒క-స్సర॑స్వత్యా యాన్త్యే॒ష వై దే॑వ॒యానః॒ పన్థా॒స్త-మే॒వా-న్వారో॑హన్త్యా॒క్రోశ॑న్తో యా॒న్త్యవ॑ర్తి-మే॒వాన్యస్మి॑-న్ప్రతి॒షజ్య॑ ప్రతి॒ష్ఠా-ఙ్గ॑చ్ఛన్తి య॒దా దశ॑ శ॒త-ఙ్కు॒ర్వన్త్యథైక॑-ము॒త్థానగ్ం॑ శ॒తాయుః॒ పురు॑ష-శ్శ॒తేన్ద్రి॑య॒ ఆయు॑ష్యే॒వేన్ద్రి॒యే ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి య॒దా శ॒తగ్ం స॒హస్ర॑-ఙ్కు॒ర్వన్త్యథైక॑-ము॒త్థానగ్ం॑ స॒హస్ర॑సమ్మితో॒ వా అ॒సౌ లో॒కో॑-ఽముమే॒వ లో॒కమ॒భి జ॑యన్తి య॒దై -షా᳚-మ్ప్ర॒మీయే॑త య॒దా వా॒ జీయే॑ర॒న్నథైక॑-ము॒త్థాన॒-న్తద్ధి తీ॒ర్థమ్ ॥ 4 ॥
(పృ॒ష్ఠాని॑-సప్తద॒శః-సు॑వ॒ర్గో-జ॑యన్తి య॒దై – కా॑దశ చ) (అ. 1)
కు॒సు॒రు॒బిన్ద॒ ఔద్దా॑లకి-రకామయత పశు॒మాన్-థ్స్యా॒మితి॒ స ఏ॒తగ్ం స॑ప్తరా॒త్ర-మా-ఽహ॑ర॒-త్తేనా॑యజత॒ తేన॒ వై స యావ॑న్తో గ్రా॒మ్యాః ప॒శవ॒స్తానవా॑-రున్ధ॒ య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్-థ్స॑ప్తరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే॒ యావ॑న్త ఏ॒వ గ్రా॒మ్యాః ప॒శవ॒స్తా-నే॒వావ॑ రున్ధే సప్తరా॒త్రో భ॑వతి స॒ప్త గ్రా॒మ్యాః ప॒శవ॑-స్స॒ప్తా-ఽఽర॒ణ్యా-స్స॒ప్త ఛన్దాగ్॑-స్యు॒భయ॒స్యా-వ॑రుద్ధ్యై త్రి॒వృ-ద॑గ్నిష్టో॒మో భ॑వతి॒ తేజ॑ [తేజః॑, ఏ॒వా-ఽవ॑ రున్ధే] 5
ఏ॒వా-ఽవ॑ రున్ధే పఞ్చద॒శో భ॑వతీన్ద్రి॒యమే॒వావ॑ రున్ధే సప్తద॒శో భ॑వత్య॒న్నాద్య॒స్యా వ॑రుద్ధ్యా॒ అథో॒ ప్రైవ తేన॑ జాయత ఏకవి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యా॒ అథో॒ రుచ॑మే॒వా-ఽఽత్మ-న్ధ॑త్తే త్రిణ॒వో భ॑వతి॒ విజి॑త్యై పఞ్చవి॒గ్ం॒శో᳚-ఽగ్నిష్టో॒మో భ॑వతి ప్ర॒జాప॑తే॒-రాప్త్యై॑ మహావ్ర॒తవా॑-న॒న్నాద్య॒స్యా వ॑రుద్ధ్యై విశ్వ॒జి-థ్సర్వ॑పృష్ఠో ఽతిరా॒త్రో భ॑వతి॒ సర్వ॑స్యా॒భిజి॑త్యై॒ య-త్ప్ర॒త్యఖ్ష॒-మ్పూర్వే॒ష్వహ॑స్సు పృ॒ష్ఠాన్యు॑పే॒యుః ప్ర॒త్యఖ్షం॑- [ప్ర॒త్యఖ్ష᳚మ్, వి॒శ్వ॒జితి॒ యథా॑] 6
-విఀశ్వ॒జితి॒ యథా॑ దు॒గ్ధా-ము॑ప॒సీద॑త్యే॒వము॑త్త॒మ-మహ॑-స్స్యా॒న్నైక॑రా॒త్రశ్చ॒న స్యా᳚-ద్బృహ-ద్రథన్త॒రే పూర్వే॒ష్వహ॒స్సూప॑ యన్తీ॒యం-వాఀవ ర॑థన్త॒రమ॒సౌ బృ॒హదా॒భ్యామే॒వ న య॒న్త్యథో॑ అ॒నయో॑రే॒వ ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి॒ య-త్ప్ర॒త్యఖ్షం॑-విఀశ్వ॒జితి॑ పృ॒ష్ఠాన్యు॑ప॒యన్తి॒ యథా॒ ప్రత్తా᳚-న్దు॒హే తా॒దృగే॒వ తత్ ॥ 7 ॥
(తేజ॑ – ఉపే॒యుః ప్ర॒త్యఖ్షం॒ – ద్విచ॑త్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 2)
బృహ॒స్పతి॑-రకామయత బ్రహ్మవర్చ॒సీ స్యా॒మితి॒ స ఏ॒త-మ॑ష్టరా॒త్ర-మ॑పశ్య॒-త్తమా-ఽహ॑ర॒-త్తేనా॑యజత॒ తతో॒ వై స బ్ర॑హ్మవర్చ॒స్య॑భవ॒ద్య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న॑ష్టరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే బ్రహ్మవర్చ॒స్యే॑వ భ॑వత్యష్టరా॒త్రో భ॑వత్య॒ష్టాఖ్ష॑రా గాయ॒త్రీ గా॑య॒త్రీ బ్ర॑హ్మవర్చ॒స-ఙ్గా॑యత్రి॒యైవ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సమవ॑ రున్ధే-ఽష్టరా॒త్రో భ॑వతి॒ చత॑స్రో॒ వై దిశ॒శ్చత॑స్రో ఽవాన్తరది॒శా ది॒గ్భ్య ఏ॒వ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సమవ॑ రున్ధే [ ] 8
త్రి॒వృ-ద॑గ్నిష్టో॒మో భ॑వతి॒ తేజ॑ ఏ॒వావ॑ రున్ధే పఞ్చద॒శో భ॑వతీన్ద్రి॒యమే॒వావ॑ రున్ధే సప్తద॒శో భ॑వత్య॒న్నాద్య॒స్యా-వ॑రుద్ధ్యా॒ అథో॒ ప్రైవ తేన॑ జాయత ఏకవి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యా॒ అథో॒ రుచ॑మే॒వా-ఽఽత్మ-న్ధ॑త్తే త్రిణ॒వో భ॑వతి॒ విజి॑త్యై త్రయస్త్రి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యై పఞ్చవి॒గ్ం॒శో᳚-ఽగ్నిష్టో॒మో భ॑వతి ప్ర॒జాప॑తే॒రాప్త్యై॑ మహావ్ర॒తవా॑-న॒న్నాద్య॒స్యా వ॑రుద్ధ్యై విశ్వ॒జి-థ్సర్వ॑పృష్ఠో-ఽతిరా॒త్రో భ॑వతి॒ సర్వ॑స్యా॒భిజి॑త్యై ॥ 9 ॥
(ది॒గ్భ్య ఏ॒వ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సమవ॑ రున్ధే॒ – ఽభిజి॑త్యై) (అ. 3)
ప్ర॒జాప॑తిః ప్ర॒జా అ॑సృజత॒ తా-స్సృ॒ష్టాః, ఖ్షుధ॒-న్న్యా॑య॒న్థ్స ఏ॒త-న్న॑వరా॒త్ర-మ॑పశ్య॒-త్తమా-ఽహ॑ర॒-త్తేనా॑యజత॒ తతో॒ వై ప్ర॒జాభ్యో॑-ఽకల్పత॒ యర్హి॑ ప్ర॒జాః, ఖ్షుధ॑-న్ని॒గచ్ఛే॑యు॒-స్తర్హి॑ నవరా॒త్రేణ॑ యజేతే॒మే హి వా ఏ॒తాసాం᳚-లోఀ॒కా అకౢ॑ప్తా॒ అథై॒తాః, ఖ్షుధ॒-న్ని గ॑చ్ఛన్తీ॒మా-నే॒వా-ఽఽభ్యో॑ లో॒కాన్ క॑ల్పయతి॒ తాన్ కల్ప॑మానా-న్ప్ర॒జాభ్యో-ఽను॑ కల్పతే॒ కల్ప॑న్తే- [కల్ప॑న్తే, అ॒స్మా॒ ఇ॒మే లో॒కా] 10
-ఽస్మా ఇ॒మే లో॒కా ఊర్జ॑-మ్ప్ర॒జాసు॑ దధాతి త్రిరా॒త్రేణై॒వేమం-లోఀ॒క-ఙ్క॑ల్పయతి త్రిరా॒త్రేణా॒న్తరి॑ఖ్ష-న్త్రిరా॒త్రేణా॒ముం-లోఀ॒కం-యఀథా॑ గు॒ణే గ॒ణ-మ॒న్వస్య॑త్యే॒వమే॒వ తల్లో॒కే లో॒కమన్వ॑స్యతి॒ ధృత్యా॒ అశి॑థిలమ్భావాయ॒ జ్యోతి॒ర్గౌరాయు॒రితి॑ జ్ఞా॒తా-స్స్తోమా॑ భవన్తీ॒యం-వాఀవ జ్యోతి॑ర॒న్తరి॑ఖ్ష॒-ఙ్గౌర॒సా-వాయు॑రే॒ష్వే॑వ లో॒కేషు॒ ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి॒ జ్ఞాత్ర॑-మ్ప్ర॒జానా᳚- [జ్ఞాత్ర॑-మ్ప్ర॒జానా᳚మ్, గ॒చ్ఛ॒తి॒ న॒వ॒రా॒త్రో] 11
-ఙ్గచ్ఛతి నవరా॒త్రో భ॑వత్యభిపూ॒-ర్వమే॒వా-ఽస్మి॒-న్తేజో॑ దధాతి॒ యో జ్యోగా॑మయావీ॒ స్యా-థ్స న॑వరా॒త్రేణ॑ యజేత ప్రా॒ణా హి వా ఏ॒తస్యా ధృ॑తా॒ అథై॒తస్య॒ జ్యోగా॑మయతి ప్రా॒ణానే॒వాస్మి॑-న్దాధారో॒త యదీ॒తాసు॒ర్భవ॑తి॒ జీవ॑త్యే॒వ ॥ 12 ॥
(కల్ప॑న్తే-ప్ర॒జనాం॒ – త్రయ॑స్త్రిగ్ంశచ్చ) (అ. 4)
ప్ర॒జాప॑తి-రకామయత॒ ప్ర జా॑యే॒యేతి॒ స ఏ॒త-న్దశ॑హోతారమపశ్య॒-త్తమ॑జుహో॒-త్తేన॑ దశరా॒త్రమ॑సృజత॒ తేన॑ దశరా॒త్రేణ॒ ప్రా జా॑యత దశరా॒త్రాయ॑ దీఖ్షి॒ష్యమా॑ణో॒ దశ॑హోతార-ఞ్జుహుయా॒-ద్దశ॑హోత్రై॒వ ద॑శరా॒త్రగ్ం సృ॑జతే॒ తేన॑ దశరా॒త్రేణ॒ ప్ర జా॑యతే వైరా॒జో వా ఏ॒ష య॒జ్ఞో యద్ద॑శరా॒త్రో య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్-ద॑శరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే వి॒రాజ॑మే॒వ గ॑చ్ఛతి ప్రాజాప॒త్యో వా ఏ॒ష య॒జ్ఞో య-ద్ద॑శరా॒త్రో [య-ద్ద॑శరా॒త్రః, య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్-ద॑శరా॒త్రేణ॒] 13
య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాన్-ద॑శరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే॒ ప్రైవ జా॑యత॒ ఇన్ద్రో॒ వై స॒దృ-న్దే॒వతా॑భిరాసీ॒-థ్స న వ్యా॒వృత॑మగచ్ఛ॒-థ్స ప్ర॒జాప॑తి॒-ముపా॑ధావ॒-త్తస్మా॑ ఏ॒త-న్ద॑శరా॒త్ర-మ్ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తమా-ఽహ॑ర॒-త్తేనా॑యజత॒ తతో॒ వై సో᳚-ఽన్యాభి॑-ర్దే॒వతా॑భి-ర్వ్యా॒వృత॑మగచ్ఛ॒ద్య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న్ద॑శరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే వ్యా॒వృత॑మే॒వ పా॒ప్మనా॒ భ్రాతృ॑వ్యేణ గచ్ఛతి త్రిక॒కుద్వా [త్రిక॒కుద్వై, ఏ॒ష య॒జ్ఞో య-ద్ద॑శరా॒త్రః] 14
ఏ॒ష య॒జ్ఞో య-ద్ద॑శరా॒త్రః క॒కు-త్ప॑ఞ్చద॒శః క॒కుదే॑కవి॒గ్ం॒శః క॒కు-త్త్ర॑యస్త్రి॒గ్ం॒శో య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న్ద॑శరా॒త్రేణ॒ యజ॑తే త్రిక॒కుదే॒వ స॑మా॒నానా᳚-మ్భవతి॒ యజ॑మానః పఞ్చద॒శో యజ॑మాన ఏకవి॒గ్ం॒శో యజ॑మాన-స్త్రయస్త్రి॒గ్ం॒శః పుర॒ ఇత॑రా అభిచ॒ర్యమా॑ణో దశరా॒త్రేణ॑ యజేత దేవపు॒రా ఏ॒వ పర్యూ॑హతే॒ తస్య॒ న కుత॑శ్చ॒నోపా᳚వ్యా॒ధో భ॑వతి॒ నైన॑మభి॒చరన్᳚-థ్స్తృణుతే దేవాసు॒రా-స్సంయఀ ॑త్తా ఆస॒-న్తే దే॒వా ఏ॒తా [ఏ॒తాః, దే॒వ॒పు॒రా అ॑పశ్య॒న్॒] 15
దే॑వపు॒రా అ॑పశ్య॒న్॒ య-ద్ద॑శరా॒త్రస్తాః పర్యౌ॑హన్త॒ తేషా॒-న్న కుత॑శ్చ॒నోపా᳚వ్యా॒ధో॑ ఽభవ॒-త్తతో॑ దే॒వా అభ॑వ॒-న్పరా-ఽసు॑రా॒ యో భ్రాతృ॑వ్యవా॒న్-థ్స్యా-థ్స ద॑శరా॒త్రేణ॑ యజేత దేవపు॒రా ఏ॒వ పర్యూ॑హతే॒ తస్య॒ న కుత॑శ్చ॒నోపా᳚వ్యా॒ధో భ॑వతి॒ భవ॑త్యా॒త్మనా॒ పరా᳚-ఽస్య॒ భ్రాతృ॑వ్యో భవతి॒ స్తోమ॒-స్స్తోమ॒స్యోప॑స్తిర్భవతి॒ భ్రాతృ॑వ్యమే॒వోప॑స్తి-ఙ్కురుతే జా॒మి వా [జా॒మి వై, ఏ॒త-త్కు॑ర్వన్తి॒] 16
ఏ॒త-త్కు॑ర్వన్తి॒ యజ్జ్యాయాగ్ం॑స॒గ్గ్॒ స్తోమ॑ము॒పేత్య॒ కనీ॑యాగ్ంసముప॒యన్తి॒ యద॑గ్నిష్టో-మసా॒మాన్య॒వస్తా᳚చ్చ ప॒రస్తా᳚చ్చ॒ భవ॒న్త్యజా॑మిత్వాయ త్రి॒వృద॑గ్నిష్టో॒మో᳚ ఽగ్ని॒ష్టుదా᳚గ్నే॒యీషు॑ భవతి॒ తేజ॑ ఏ॒వావ॑ రున్ధే పఞ్చద॒శ ఉ॒క్థ్య॑ ఐ॒న్ద్రీష్వి॑న్ద్రి॒యమే॒వావ॑ రున్ధే త్రి॒వృద॑గ్నిష్టో॒మో వై᳚శ్వదే॒వీషు॒ పుష్టి॑మే॒వావ॑ రున్ధే సప్తద॒శో᳚-ఽగ్నిష్టో॒మః ప్రా॑జాప॒త్యాసు॑ తీవ్రసో॒మో᳚ ఽన్నాద్య॒స్యా-వ॑రుద్ధ్యా॒ అథో॒ ప్రైవ తేన॑ జాయత [తేన॑ జాయతే, ఏ॒క॒వి॒గ్ం॒శ ఉ॒క్థ్య॑-స్సౌ॒రీషు॒] 17
ఏకవి॒గ్ం॒శ ఉ॒క్థ్య॑-స్సౌ॒రీషు॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యా॒ అథో॒ రుచ॑మే॒వా-ఽఽత్మ-న్ధ॑త్తే సప్తద॒శో᳚-ఽగ్నిష్టో॒మః ప్రా॑జాప॒త్యాసూ॑పహ॒వ్య॑ ఉపహ॒వమే॒వ గ॑చ్ఛతి త్రిణ॒వావ॑గ్నిష్టో॒మావ॒భిత॑ ఐ॒న్ద్రీషు॒ విజి॑త్యై త్రయస్త్రి॒గ్ం॒శ ఉ॒క్థ్యో॑ వైశ్వదే॒వీషు॒ ప్రతి॑ష్ఠిత్యై విశ్వ॒జి-థ్సర్వ॑పృష్ఠో-ఽతిరా॒త్రో భ॑వతి॒ సర్వ॑స్యా॒భిజి॑త్యై ॥ 18 ॥
(ప్ర॒జా॒ప॒త్యో వా ఏ॒ష య॒జ్ఞో య-ద్ద॑శరా॒త్ర – స్త్రి॑క॒కుద్ధా – ఏ॒తా – వై – జా॑యత॒ – ఏక॑త్రిగ్ంశచ్చ) (అ. 5)
ఋ॒తవో॒ వై ప్ర॒జాకా॑మాః ప్ర॒జా-న్నా-ఽవి॑న్దన్త॒ తే॑-ఽకామయన్త ప్ర॒జాగ్ం సృ॑జేమహి ప్ర॒జామవ॑ రున్ధీమహి ప్ర॒జాం-విఀ ॑న్దేమహి ప్ర॒జావ॑న్త-స్స్యా॒మేతి॒ త ఏ॒తమే॑కాదశరా॒త్రమ॑పశ్య॒-న్తమా-ఽహ॑ర॒-న్తేనా॑యజన్త॒ తతో॒ వై తే ప్ర॒జామ॑సృజన్త ప్ర॒జామవా॑రున్ధత ప్ర॒జామ॑విన్దన్త ప్ర॒జావ॑న్తో-ఽభవ॒న్త ఋ॒తవో॑-ఽభవ॒-న్తదా᳚ర్త॒వానా॑-మార్తవ॒త్వ-మృ॑తూ॒నాం-వాఀ ఏ॒తే పు॒త్రా-స్తస్మా॑- [పు॒త్రా-స్తస్మా᳚త్, ఆ॒ర్త॒వా ఉ॑చ్యన్తే॒] 19
-దార్త॒వా ఉ॑చ్యన్తే॒ య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వాగ్ంస॑ ఏకాదశరా॒త్రమాస॑తే ప్ర॒జామే॒వ సృ॑జన్తే ప్ర॒జామవ॑ రున్ధతే ప్ర॒జాం-విఀ ॑న్దన్తే ప్ర॒జావ॑న్తో భవన్తి॒ జ్యోతి॑రతిరా॒త్రో భ॑వతి॒ జ్యోతి॑రే॒వ పు॒రస్తా᳚-ద్దధతే సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్యా-ను॑ఖ్యాత్యై॒ పృష్ఠ్య॑-ష్షడ॒హో భ॑వతి॒ ష-డ్వా ఋ॒తవ॒-ష్షట్ పృ॒ష్ఠాని॑ పృ॒ష్ఠైరే॒వర్తూన॒-న్వారో॑హన్త్యృ॒తుభి॑-స్సంవఀథ్స॒ర-న్తే సం॑వఀథ్స॒ర ఏ॒వ ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి చతుర్వి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ చతు॑ర్విగ్ంశత్యఖ్షరా గాయ॒త్రీ [గాయ॒త్రీ, గా॒య॒త్ర-మ్బ్ర॑హ్మవర్చ॒స-] 20
గా॑య॒త్ర-మ్బ్ర॑హ్మవర్చ॒స-ఙ్గా॑యత్రి॒యామే॒వ బ్ర॑హ్మవర్చ॒సే ప్రతి॑ తిష్ఠన్తి చతుశ్చత్వారి॒గ్ం॒శో భ॑వతి॒ చతు॑శ్చత్వారిగ్ంశదఖ్షరా త్రి॒ష్టుగి॑న్ద్రి॒య-న్త్రి॒ష్టు-ప్త్రి॒ష్టుభ్యే॒వేన్ద్రి॒యే ప్రతి॑ తిష్ఠన్త్యష్టాచత్వారి॒గ్ం॒శో భ॑వత్య॒ష్టాచ॑త్వారిగ్ంశదఖ్షరా॒ జగ॑తీ॒ జాగ॑తాః ప॒శవో॒ జగ॑త్యామే॒వ ప॒శుషు॒ ప్రతి॑ తిష్ఠన్త్యే-కాదశరా॒త్రో భ॑వతి॒ పఞ్చ॒ వా ఋ॒తవ॑ ఆర్త॒వాః పఞ్చ॒ర్తుష్వే॒వా-ఽఽర్త॒వేషు॑ సంవఀథ్స॒రే ప్ర॑తి॒ష్ఠాయ॑ ప్ర॒జామవ॑ రున్ధతే ఽతిరా॒త్రావ॒భితో॑ భవతః ప్ర॒జాయై॒ పరి॑గృహీత్యై ॥ 21 ॥
(తస్మా᳚-ద్- గాయ॒త్ర్యే – కా॒న్నప॑ఞ్చా॒శచ్చ॑) (అ. 6)
ఐ॒న్ద్ర॒వా॒య॒వాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీయా॒ద్యః కా॒మయే॑త యథా పూ॒ర్వ-మ్ప్ర॒జాః క॑ల్పేర॒న్నితి॑ య॒జ్ఞస్య॒ వై కౢప్తి॒మను॑ ప్ర॒జాః క॑ల్పన్తే య॒జ్ఞస్యా-ఽకౢ॑ప్తి॒మను॒ న క॑ల్పన్తే యథా పూ॒ర్వమే॒వ ప్ర॒జాః క॑ల్పయతి॒ న జ్యాయాగ్ం॑స॒-ఙ్కనీ॑యా॒నతి॑ క్రామత్యైన్ద్రవాయ॒వాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీయాదామయా॒వినః॑ ప్రా॒ణేన॒ వా ఏ॒ష వ్యృ॑ద్ధ్యతే॒ యస్యా॒-ఽఽమయ॑తి ప్రా॒ణ ఐ᳚న్ద్రవాయ॒వః ప్రా॒ణేనై॒వైన॒గ్ం॒ సమ॑ర్ధయతి మైత్రావరు॒ణాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీర॒న్॒ యేషా᳚-న్దీఖ్షి॒తానా᳚-మ్ప్ర॒మీయే॑త [ప్ర॒మీయే॑త, ప్రా॒ణా॒పా॒నాభ్యాం॒-వాఀ ఏ॒తే] 22
ప్రాణాపా॒నాభ్యాం॒-వాఀ ఏ॒తే వ్యృ॑ద్ధ్యన్తే॒ యేషా᳚-న్దీఖ్షి॒తానా᳚-మ్ప్ర॒మీయ॑తే ప్రాణాపా॒నౌ మి॒త్రావరు॑ణౌ ప్రాణాపా॒నావే॒వ ము॑ఖ॒తః పరి॑ హరన్త ఆశ్వి॒నాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీతా ఽఽనుజావ॒రో᳚-ఽశ్వినౌ॒ వై దే॒వానా॑మానుజావ॒రౌ ప॒శ్చేవాగ్ర॒-మ్పర్యై॑తా-మ॒శ్వినా॑వే॒తస్య॑ దే॒వతా॒ య ఆ॑నుజావ॒ర-స్తావే॒వైన॒మగ్ర॒-మ్పరి॑ ణయత-శ్శు॒క్రాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీత గ॒తశ్రీః᳚ ప్రతి॒ష్ఠాకా॑మో॒-ఽసౌ వా ఆ॑ది॒త్య-శ్శు॒క్ర ఏ॒షో-ఽన్తో-ఽన్తం॑ మను॒ష్య॑- [ఏ॒షో-ఽన్తో-ఽన్తం॑ మను॒ష్యః॑, శ్రి॒యై గ॒త్వా ని] 23
-శ్శ్రి॒యై గ॒త్వా ని వ॑ర్త॒తే ఽన్తా॑దే॒వా-ఽన్త॒మా ర॑భతే॒ న తతః॒ పాపీ॑యా-న్భవతి మన్థ్య॑గ్రా-న్గృహ్ణీతా-భి॒చర॑-న్నార్తపా॒త్రం-వాఀ ఏ॒త-ద్య-న్మ॑న్థిపా॒త్ర-మ్మృ॒త్యునై॒వైన॑-ఙ్గ్రాహయతి తా॒జగార్తి॒మార్చ్ఛ॑త్యా-గ్రయ॒ణాగ్రా᳚-న్గృహ్ణీత॒ యస్య॑ పి॒తా పి॑తామ॒హః పుణ్య॒-స్స్యాదథ॒ తన్న ప్రా᳚ప్ను॒యా-ద్వా॒చా వా ఏ॒ష ఇ॑న్ద్రి॒యేణ॒ వ్యృ॑ద్ధ్యతే॒ యస్య॑ పి॒తా పి॑తామ॒హః పుణ్యో॒ [పుణ్యః॑, భవ॒త్యథ॒ తన్న] 24
భవ॒త్యథ॒ తన్న ప్రా॒ప్నోత్యుర॑ ఇవై॒త-ద్య॒జ్ఞస్య॒ వాగి॑వ॒ యదా᳚గ్రయ॒ణో వా॒చైవైన॑మిన్ద్రి॒యేణ॒ సమ॑ర్ధయతి॒ న తతః॒ పాపీ॑యా-న్భవత్యు॒క్థ్యా᳚గ్రా-న్గృహ్ణీతాభిచ॒ర్యమా॑ణ॒-స్సర్వే॑షాం॒-వాఀ ఏ॒త-త్పాత్రా॑ణామిన్ద్రి॒యం-యఀదు॑క్థ్యపా॒త్రగ్ం సర్వే॑ణై॒వైన॑మిన్ద్రి॒యేణాతి॒ ప్రయు॑ఙ్క్తే॒ సర॑స్వత్య॒భి నో॑ నేషి॒ వస్య॒ ఇతి॑ పురో॒రుచ॑-ఙ్కుర్యా॒-ద్వాగ్వై [ ] 25
సర॑స్వతీ వా॒చైవైన॒మతి॒ ప్రయు॑ఙ్క్తే॒ మా త్వ-త్ఖ్షేత్రా॒ణ్యర॑ణాని గ॒న్మేత్యా॑హ మృ॒త్యోర్వై ఖ్షేత్రా॒ణ్యర॑ణాని॒ తేనై॒వ మృ॒త్యోః, ఖ్షేత్రా॑ణి॒ న గ॑చ్ఛతి పూ॒ర్ణా-న్గ్రహా᳚-న్గృహ్ణీయాదామయా॒వినః॑ ప్రా॒ణాన్ వా ఏ॒తస్య॒ శుగృ॑చ్ఛతి॒ యస్యా॒ ఽఽమయ॑తి ప్రా॒ణా గ్రహాః᳚ ప్రా॒ణానే॒వాస్య॑ శు॒చో ము॑ఞ్చత్యు॒త యదీ॒తాసు॒ర్భవ॑తి॒ జీవ॑త్యే॒వ పూ॒ర్ణా-న్గ్రహా᳚-న్గృహ్ణీయా॒-ద్యర్హి॑ ప॒ర్జన్యో॒ న వర్షే᳚-త్ప్రా॒ణాన్ వా ఏ॒తర్హి॑ ప్ర॒జానా॒గ్ం॒ శుగృ॑చ్ఛతి॒ యర్హి॑ ప॒ర్జన్యో॒ న వర్ష॑తి ప్రా॒ణా గ్రహాః᳚ ప్రా॒ణానే॒వ ప్ర॒జానాగ్ం॑ శు॒చో ము॑ఞ్చతి తా॒జ-క్ప్ర వ॑ర్షతి ॥ 26 ॥
(ప్ర॒మీయే॑త – మను॒ష్య॑ – ఋద్ధ్యతే॒ యస్య॑ పి॒తా పి॑తామ॒హః పుణ్యో॒-వాగ్వా-ఏ॒వ పూ॒ర్ణా-న్గ్రహా॒న్-పఞ్చ॑విగ్ంశతిశ్చ) (అ. 7)
గా॒య॒త్రో వా ఐ᳚న్ద్రవాయ॒వో గా॑య॒త్ర-మ్ప్రా॑య॒ణీయ॒-మహ॒స్తస్మా᳚-త్ప్రాయ॒ణీయే-ఽహ॑న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణాతి॒ త్రైష్టు॑భో॒ వై శు॒క్రస్త్రైష్టు॑భ-న్ద్వి॒తీయ॒-మహ॒స్తస్మా᳚-ద్ద్వి॒తీయే-ఽహ॑ఞ్ఛు॒క్రో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణాతి॒ జాగ॑తో॒ వా ఆ᳚గ్రయ॒ణో జాగ॑త-న్తృ॒తీయ॒-మహ॒స్తస్మా᳚-త్తృ॒తీయే-ఽహ॑న్నాగ్రయ॒ణో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణాత్యే॒తద్వై [ ] 27
య॒జ్ఞమా॑ప॒-ద్యచ్ఛన్దాగ్॑స్యా॒ప్నోతి॒ యదా᳚గ్రయ॒ణ-శ్శ్వో గృ॒హ్యతే॒ యత్రై॒వ య॒జ్ఞమదృ॑శ॒-న్తత॑ ఏ॒వైన॒-మ్పునః॒ ప్రయు॑ఙ్క్తే॒ జగ॑న్ముఖో॒ వై ద్వి॒తీయ॑స్త్రిరా॒త్రో జాగ॑త ఆగ్రయ॒ణో యచ్చ॑తు॒ర్థే-ఽహ॑న్నాగ్రయ॒ణో గృ॒హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑-మా॒యత॑నే గృహ్ణా॒త్యథో॒ స్వమే॒వ ఛన్దో-ఽను॑ ప॒ర్యావ॑ర్తన్తే॒ రాథ॑న్తరో॒ వా ఐ᳚న్ద్రవాయ॒వో రాథ॑న్తర-మ్పఞ్చ॒మ-మహ॒-స్తస్మా᳚-త్పఞ్చ॒మే-ఽహ॑- [-స్తస్మా᳚-త్పఞ్చ॒మే-ఽహన్న్॑, ఐ॒న్ద్ర॒వా॒య॒వో గృ॑హ్యతే॒] 28
-న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑-మా॒యత॑నే గృహ్ణాతి॒ బార్హ॑తో॒ వై శు॒క్రో బార్హ॑తగ్ం ష॒ష్ఠ-మహ॒-స్తస్మా᳚-థ్ష॒ష్ఠే-ఽహ॑ఞ్ఛు॒క్రో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑-మా॒యత॑నే గృహ్ణాత్యే॒తద్వై ద్వి॒తీయం॑-యఀ॒జ్ఞమా॑ప॒-ద్యచ్ఛన్దాగ్॑స్యా॒ప్నోతి॒ యచ్ఛు॒క్ర-శ్శ్వో గృ॒హ్యతే॒ యత్రై॒వ య॒జ్ఞ-మదృ॑శ॒-న్తత॑ ఏ॒వైన॒-మ్పునః॒ ప్రయు॑ఙ్క్తే త్రి॒ష్టుఙ్ము॑ఖో॒ వై తృ॒తీయ॑-స్త్రిరా॒త్ర-స్త్రైష్టు॑భ- [-స్త్రైష్టు॑భః, శు॒క్రో] 29
-శ్శు॒క్రో య-థ్స॑ప్త॒మే-ఽహ॑ఞ్ఛు॒క్రో గృ॒హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణా॒త్యథో॒ స్వమే॒వ ఛన్దో-ఽను॑ ప॒ర్యావ॑ర్తన్తే॒ వాగ్వా ఆ᳚గ్రయ॒ణో వాగ॑ష్ట॒మమహ॒-స్తస్మా॑దష్ట॒మే-ఽహ॑న్నాగ్రయ॒ణో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణాతి ప్రా॒ణో వా ఐ᳚న్ద్రవాయ॒వః ప్రా॒ణో న॑వ॒మ-మహ॒స్తస్మా᳚న్నవ॒మే ఽహ॑న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే॒ స్వ ఏ॒వైన॑మా॒యత॑నే గృహ్ణాత్యే॒త- [గృహ్ణాత్యే॒తత్, వై తృ॒తీయం॑-] 30
-ద్వై తృ॒తీయం॑-యఀ॒జ్ఞమా॑ప॒-ద్యచ్ఛన్దాగ్॑స్యా॒ప్నోతి॒ యదై᳚న్ద్రవాయ॒వ-శ్శ్వో గృ॒హ్యతే॒ యత్రై॒వ య॒జ్ఞమదృ॑శ॒-న్తత॑ ఏ॒వైన॒-మ్పునః॒ ప్రయు॒ఙ్క్తే ఽథో॒ స్వమే॒వ ఛన్దో-ఽను॑ ప॒ర్యావ॑ర్తన్తే ప॒థో వా ఏ॒తే-ఽద్ధ్యప॑థేన యన్తి॒ యే᳚-ఽన్యేనై᳚న్ద్రవాయ॒వా-త్ప్ర॑తి॒పద్య॒న్తే-ఽన్తః॒ ఖలు॒ వా ఏ॒ష య॒జ్ఞస్య॒ య-ద్ద॑శ॒మ-మహ॑ర్దశ॒మే ఽహ॑న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే య॒జ్ఞస్యై॒- [య॒జ్ఞస్య॑, ఏ॒వాన్త॑-ఙ్గ॒త్వా] 31
-వాన్త॑-ఙ్గ॒త్వా ఽప॑థా॒-త్పన్థా॒మపి॑ య॒న్త్యథో॒ యథా॒ వహీ॑యసా ప్రతి॒సారం॒-వఀహ॑న్తి తా॒దృగే॒వ తచ్ఛన్దాగ్॑స్య॒న్యో᳚-ఽన్యస్య॑ లో॒కమ॒భ్య॑ద్ధ్యాయ॒-న్తాన్యే॒తేనై॒వ దే॒వా వ్య॑వాహయన్నైన్ద్రవాయ॒వస్య॒ వా ఏ॒తదా॒యత॑నం॒-యఀచ్చ॑తు॒ర్థ-మహ॒స్తస్మి॑-న్నాగ్రయ॒ణో గృ॑హ్యతే॒ తస్మా॑-దాగ్రయ॒ణస్యా॒ ఽఽయత॑నే నవ॒మే-ఽహ॑న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే శు॒క్రస్య॒ వా ఏ॒తదా॒యత॑నం॒-యఀ-త్ప॑ఞ్చ॒మ- [య-త్ప॑ఞ్చ॒మమ్, అహ॒స్తస్మి॑-న్నైన్ద్రవాయ॒వో] 32
-మహ॒స్తస్మి॑-న్నైన్ద్రవాయ॒వో గృ॑హ్యతే॒ తస్మా॑-దైన్ద్రవాయ॒వస్యా॒-ఽఽయత॑నే సప్త॒మే-ఽహ॑ఞ్ఛు॒క్రో గృ॑హ్యత ఆగ్రయ॒ణస్య॒ వా ఏ॒తదా॒యత॑నం॒-యఀ-థ్ష॒ష్ఠమహ॒-స్తస్మి॑ఞ్ఛు॒క్రో గృ॑హ్యతే॒ తస్మా᳚-చ్ఛు॒క్రస్యా॒ ఽఽయత॑నే-ఽష్ట॒మే-ఽహ॑న్నాగ్రయ॒ణో గృ॑హ్యతే॒ ఛన్దాగ్॑స్యే॒వ తద్వి వా॑హయతి॒ ప్ర వస్య॑సో వివా॒హమా᳚ప్నోతి॒ య ఏ॒వం-వేఀదాథో॑ దే॒వతా᳚భ్య ఏ॒వ య॒జ్ఞే సం॒విఀద॑-న్దధాతి॒ తస్మా॑ది॒ద-మ॒న్యో᳚-ఽన్యస్మై॑ దదాతి ॥ 33 ॥
(ఏ॒తద్వై – ప॑ఞ్చ॒మే-ఽహ॒న్ – త్రైష్టు॑భ – ఏ॒త-ద్- గృ॑హ్యతే య॒జ్ఞస్య॑ – పఞ్చ॒మ – మ॒న్యస్మా॒ – ఏక॑ఞ్చ) (అ. 8)
ప్ర॒జాప॑తిరకామయత॒ ప్ర జా॑యే॒యేతి॒ స ఏ॒త-న్ద్వా॑దశరా॒త్ర-మ॑పశ్య॒-త్తమా-ఽహ॑ర॒-త్తేనా॑యజత॒ తతో॒ వై స ప్రాజా॑యత॒ యః కా॒మయే॑త॒ ప్ర జా॑యే॒యేతి॒ స ద్వా॑దశరా॒త్రేణ॑ యజేత॒ ప్రైవ జా॑యతే బ్రహ్మవా॒దినో॑ వదన్త్యగ్నిష్టో॒మప్రా॑యణా య॒జ్ఞా అథ॒ కస్మా॑దతిరా॒త్రః పూర్వః॒ ప్ర యు॑జ్యత॒ ఇతి॒ చఖ్షు॑షీ॒ వా ఏ॒తే య॒జ్ఞస్య॒ యద॑తిరా॒త్రౌ క॒నీని॑కే అగ్నిష్టో॒మౌ య- [అగ్నిష్టో॒మౌ యత్, అ॒గ్ని॒ష్టో॒మ-మ్పూర్వ॑-] 34
-ద॑గ్నిష్టో॒మ-మ్పూర్వ॑-మ్ప్రయుఞ్జీ॒ర-న్బ॑హి॒ర్ధా క॒నీని॑కే దద్ధ్యు॒స్తస్మా॑-దతిరా॒త్రః పూర్వః॒ ప్ర యు॑జ్యతే॒ చఖ్షు॑షీ ఏ॒వ య॒జ్ఞే ధి॒త్వా మ॑ద్ధ్య॒తః క॒నీని॑కే॒ ప్రతి॑ దధతి॒ యో వై గా॑య॒త్రీ-ఞ్జ్యోతిః॑పఖ్షాం॒-వేఀద॒ జ్యోతి॑షా భా॒సా సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కమే॑తి॒ యావ॑గ్నిష్టో॒మౌ తౌ ప॒ఖ్షౌ యే-ఽన్త॑రే॒-ఽష్టా-వు॒క్థ్యా᳚-స్స ఆ॒త్మైషా వై గా॑య॒త్రీ జ్యోతిః॑పఖ్షా॒ య ఏ॒వం-వేఀద॒ జ్యోతి॑షా భా॒సా సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒క- [సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కమ్, ఏ॒తి॒ ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వా] 35
-మే॑తి ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వా ఏ॒ష ద్వా॑దశ॒ధా విహి॑తో॒ య-ద్ద్వా॑దశరా॒త్రో యావ॑తిరా॒త్రో తౌ ప॒ఖ్షౌ యే-ఽన్త॑రే॒-ఽష్టా-వు॒క్థ్యా᳚-స్స ఆ॒త్మా ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వావైష సన్థ్సద్ధ॒ వై స॒త్రేణ॑ స్పృణోతి ప్రా॒ణా వై స-త్ప్రా॒ణానే॒వ స్పృ॑ణోతి॒ సర్వా॑సాం॒-వాఀ ఏ॒తే ప్ర॒జానా᳚-మ్ప్రా॒ణైరా॑సతే॒ యే స॒త్రమాస॑తే॒ తస్మా᳚-త్పృచ్ఛన్తి॒ కిమే॒తే స॒త్రిణ॒ ఇతి॑ ప్రి॒యః ప్ర॒జానా॒ ముత్థి॑తో భవతి॒ య ఏ॒వం వేఀద॑ ॥ 36 ॥
(అ॒గ్ని॒ష్టో॒మౌ యథ్ – సు॑వ॒ర్గం-లోఀ॒కం – ప్రి॒యః ప్ర॒జానాం॒ – పఞ్చ॑ చ) (అ. 9)
న వా ఏ॒షో᳚-ఽన్యతో॑వైశ్వానర-స్సువ॒ర్గాయ॑ లో॒కాయ॒ ప్రాభ॑వదూ॒ర్ధ్వో హ॒ వా ఏ॒ష ఆత॑త ఆసీ॒-త్తే దే॒వా ఏ॒తం-వైఀ᳚శ్వాన॒ర-మ్పర్యౌ॑హన్-థ్సువ॒ర్గస్య॑ లో॒కస్య॒ ప్రభూ᳚త్యా ఋ॒తవో॒ వా ఏ॒తేన॑ ప్ర॒జాప॑తిమయాజయ॒-న్తేష్వా᳚ర్ధ్నో॒దధి॒ తదృ॒ద్ధ్నోతి॑ హ॒ వా ఋ॒త్విఖ్షు॒ య ఏ॒వం-విఀ॒ద్వా-న్ద్వా॑దశా॒హేన॒ యజ॑తే॒ తే᳚-ఽస్మిన్నైచ్ఛన్త॒ స రస॒మహ॑ వస॒న్తాయ॒ ప్రాయ॑చ్ఛ॒- [ప్రాయ॑చ్ఛత్, యవ॑-ఙ్గ్రీ॒ష్మాయౌష॑ధీ-] 37
-ద్యవ॑-ఙ్గ్రీ॒ష్మాయౌష॑ధీ-ర్వ॒ర్॒షాభ్యో᳚ వ్రీ॒హీఞ్ఛ॒రదే॑ మాషతి॒లౌ హే॑మన్తశిశి॒రాభ్యా॒-న్తేనేన్ద్ర॑-మ్ప్ర॒జాప॑తిరయాజయ॒-త్తతో॒ వా ఇన్ద్ర॒ ఇన్ద్రో॑-ఽభవ॒-త్తస్మా॑దాహు-రానుజావ॒రస్య॑ య॒జ్ఞ ఇతి॒ స హ్యే॑తేనా-ఽగ్రే-ఽయ॑జతై॒ష హ॒ వై కు॒ణప॑మత్తి॒ య-స్స॒త్రే ప్ర॑తిగృ॒హ్ణాతి॑ పురుషకుణ॒ప-మ॑శ్వకుణ॒ప-ఙ్గౌర్వా అన్నం॒-యేఀన॒ పాత్రే॒ణాన్న॒-మ్బిభ్ర॑తి॒ య-త్తన్న ని॒ర్ణేని॑జతి॒ తతో-ఽధి॒ [తతో-ఽధి॑, మల॑-ఞ్జాయత॒ ఏక॑ ఏ॒వ] 38
మల॑-ఞ్జాయత॒ ఏక॑ ఏ॒వ య॑జే॒తైకో॒ హి ప్ర॒జాప॑తి॒-రార్ధ్నో॒-ద్ద్వాద॑శ॒ రాత్రీ᳚ర్దీఖ్షి॒త-స్స్యా॒-ద్ద్వాద॑శ॒ మాసా᳚-స్సంవఀథ్స॒ర-స్సం॑వఀథ్స॒రః ప్ర॒జాప॑తిః ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వావైష ఏ॒ష హ॒ త్వై జా॑యతే॒ యస్తప॒సో-ఽధి॒ జాయ॑తే చతు॒ర్ధా వా ఏ॒తాస్తి॒స్రస్తి॑స్రో॒ రాత్ర॑యో॒ య-ద్ద్వాద॑శోప॒సదో॒ యాః ప్ర॑థ॒మా య॒జ్ఞ-న్తాభి॒-స్స-మ్భ॑రతి॒ యా ద్వి॒తీయా॑ య॒జ్ఞ-న్తాభి॒రా ర॑భతే॒ [య॒జ్ఞ-న్తాభి॒రా ర॑భతే, యాస్తృ॒తీయాః॒] 39
యాస్తృ॒తీయాః॒ పాత్రా॑ణి॒ తాభి॒ర్నిర్ణే॑నిక్తే॒ యాశ్చ॑తు॒ర్థీరపి॒ తాభి॑రా॒త్మాన॑-మన్తర॒త-శ్శు॑న్ధతే॒ యో వా అ॑స్య ప॒శుమత్తి॑ మా॒గ్ం॒సగ్ం సో᳚-ఽత్తి॒ యః పు॑రో॒డాశ॑-మ్మ॒స్తిష్క॒గ్ం॒ స యః ప॑రివా॒ప-మ్పురీ॑ష॒గ్ం॒ స య ఆజ్య॑-మ్మ॒జ్జాన॒గ్ం॒ స య-స్సోమ॒గ్గ్॒ స్వేద॒గ్ం॒ సో-ఽపి॑ హ॒ వా అ॑స్య శీర్ష॒ణ్యా॑ ని॒ష్పదః॒ ప్రతి॑ గృహ్ణాతి॒ యో ద్వా॑దశా॒హే ప్ర॑తిగృ॒హ్ణాతి॒ తస్మా᳚-ద్ద్వాదశా॒హేన॒ న యాజ్య॑-మ్పా॒ప్మనో॒ వ్యావృ॑త్త్యై ॥ 40 ॥
(అయ॑చ్ఛ॒ – దధి॑ – రభతే – ద్వాదశా॒హేన॑ – చ॒త్వారి॑ చ) (అ. 10)
ఏక॑స్మై॒ స్వాహా॒ ద్వాభ్యా॒గ్॒ స్వాహా᳚ త్రి॒భ్య-స్స్వాహా॑ చ॒తుర్భ్య॒-స్స్వాహా॑ ప॒ఞ్చభ్య॒-స్స్వాహా॑ ష॒డ్భ్య-స్స్వాహా॑ స॒ప్తభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ఽష్టా॒భ్య-స్స్వాహా॑ న॒వభ్య॒-స్స్వాహా॑ ద॒శభ్య॒-స్స్వాహై॑ -కాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ద్వాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ త్రయోద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ చతుర్ద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ పఞ్చద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ షోడ॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ సప్తద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ఽష్టాద॒శభ్య॒-స్స్వాహై-కా॒న్న విగ్ం॑శ॒త్యై స్వాహా॒ నవ॑విగ్ంశత్యై॒ స్వాహై-కా॒న్న చ॑త్వారి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॒ నవ॑చత్వారిగ్ంశతే॒ స్వాహై-కా॒న్న ష॒ష్ట్యై స్వాహా॒ నవ॑షష్ట్యై॒ స్వాహై -కా॒న్నాశీ॒త్యై స్వాహా॒ నవా॑శీత్యై॒ స్వాహైకా॒న్న శ॒తాయ॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ ద్వాభ్యాగ్ం॑ శ॒తాభ్యా॒గ్॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 41 ॥
(నవ॑చత్వారిగ్ంశతే॒ స్వాహై-కా॒న్నైక॑విగ్ంశతిశ్చ) (అ. 11)
ఏక॑స్మై॒ స్వాహా᳚ త్రి॒భ్య-స్స్వాహా॑ ప॒ఞ్చభ్య॒-స్స్వాహా॑ స॒ప్తభ్య॒-స్స్వాహా॑ న॒వభ్య॒-స్స్వాహై॑- కాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ త్రయోద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ పఞ్చద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ సప్తద॒శభ్య॒-స్స్వాహైకా॒న్న విగ్ం॑శ॒త్యై స్వాహా॒ నవ॑విగ్ంశత్యై॒ స్వాహైకా॒న్న చ॑త్వారి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॒ నవ॑చత్వారిగ్ంశతే॒ స్వాహైకా॒న్న ష॒ష్ట్యై స్వాహా॒ నవ॑షష్ట్యై॒ స్వాహైకా॒న్నా శీ॒త్యై స్వాహా॒ నవా॑శీత్యై॒ స్వాహైకా॒న్న శ॒తాయ॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 42 ॥
(ఏక॑స్మై త్రి॒భ్యః – ప॑ఞ్చా॒శత్) (అ. 12)
ద్వాభ్యా॒గ్॒ స్వాహా॑ చ॒తుర్భ్య॒-స్స్వాహా॑ ష॒డ్భ్య-స్స్వాహా᳚ ఽష్టా॒భ్య-స్స్వాహా॑ ద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ద్వాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ చతుర్ద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ షోడ॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ఽష్టాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ విగ్ంశ॒త్యై స్వాహా॒ ఽష్టాన॑వత్యై॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 43 ॥
(ద్వాభ్యా॑మ॒ష్టాన॑వత్యై॒ – షడ్విగ్ం॑శతిః) (అ. 13)
త్రి॒భ్య-స్స్వాహా॑ ప॒ఞ్చభ్య॒-స్స్వాహా॑ స॒ప్తభ్య॒-స్స్వాహా॑ న॒వభ్య॒-స్స్వాహై॑-కాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా᳚ త్రయోద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ పఞ్చద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ సప్తద॒శభ్య॒-స్స్వాహైకా॒న్న విగ్ం॑శ॒త్యై స్వాహా॒ నవ॑విగ్ంశత్యై॒ స్వాహైకా॒న్న చ॑త్వారి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॒ నవ॑చత్వారిగ్ంశతే॒ స్వాహైకా॒న్న ష॒ష్ట్యై స్వాహా॒ నవ॑షష్ట్యై॒ స్వాహైకా॒న్నా ఽశీ॒త్యై స్వాహా॒ నవా॑శీత్యై॒ స్వాహైకా॒న్న శ॒తాయ॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 44 ॥
(త్రి॒భ్యో᳚ – ఽష్టాచత్వారి॒గ్ం॒శత్) (అ. 14)
చ॒తుర్భ్య॒-స్స్వాహా᳚ ఽష్టా॒భ్య-స్స్వాహా᳚ ద్వాద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ షోడ॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ విగ్ంశ॒త్యై స్వాహా॒ షణ్ణ॑వత్యై॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 45 ॥
(చ॒తుర్భ్య॒-ష్షణ్ణ॑వత్యై॒ – షోడ॑శ) (అ. 15)
ప॒ఞ్చభ్య॒-స్స్వాహా॑ ద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ పఞ్చద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ విగ్ంశ॒త్యై స్వాహా॒ పఞ్చ॑నవత్యై॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 46 ॥
(ప॒ఞ్చభ్యః॒ పఞ్చ॑నవత్యై॒ – చతు॑ర్దశ) (అ. 16)
ద॒శభ్య॒-స్స్వాహా॑ విగ్ంశ॒త్యై స్వాహా᳚ త్రి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॑ చత్వారి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॑ పఞ్చా॒శతే॒ స్వాహా॑ ష॒ష్ట్యై స్వాహా॑ సప్త॒త్యై స్వాహా॑ ఽశీ॒త్యై స్వాహా॑ నవ॒త్యై స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 47 ॥
(ద॒శభ్యో॒ – ద్వావిగ్ం॑శతిః) (అ. 17)
వి॒గ్ం॒శ॒త్యై స్వాహా॑ చత్వారి॒గ్ం॒శతే॒ స్వాహా॑ ష॒ష్ట్యై స్వాహా॑ ఽశీ॒త్యై స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 48 ॥
(వి॒గ్ం॒శ॒త్యై – ద్వాద॑శ) (అ. 18)
ప॒ఞ్చా॒శతే॒ స్వాహా॑ శ॒తాయ॒ స్వాహా॒ ద్వాభ్యాగ్ం॑ శ॒తాభ్యా॒గ్॒ స్వాహా᳚ త్రి॒భ్య-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ చ॒తుర్భ్య॑-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ ప॒ఞ్చభ్య॑-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ ష॒డ్భ్య-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ స॒ప్తభ్య॑-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా᳚ ఽష్టా॒భ్య-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ న॒వభ్య॑-శ్శ॒తేభ్య॒-స్స్వాహా॑ స॒హస్రా॑య॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 49 ॥
(ప॒ఞ్చా॒శతే॒ – ద్వాత్రిగ్ం॑శత్) (అ. 19)
శ॒తాయ॒ స్వాహా॑ స॒హస్రా॑య॒ స్వాహా॒ ఽయుతా॑య॒ స్వాహా॑ ని॒యుతా॑య॒ స్వాహా᳚ ప్ర॒యుతా॑య॒ స్వాహా ఽర్బు॑దాయ॒ స్వాహా॒ న్య॑ర్బుదాయ॒ స్వాహా॑ సము॒ద్రాయ॒ స్వాహా॒ మద్ధ్యా॑య॒ స్వాహా ఽన్తా॑య॒ స్వాహా॑ పరా॒ర్ధాయ॒ స్వాహో॒షసే॒ స్వాహా॒ వ్యు॑ష్ట్యై॒ స్వాహో॑దేష్య॒తే స్వాహో᳚ద్య॒తే స్వాహోది॑తాయ॒ స్వాహా॑ సువ॒ర్గాయ॒ స్వాహా॑ లో॒కాయ॒ స్వాహా॒ సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ ॥ 50 ॥
(శ॒తాయా॒-ఽష్టాత్రిగ్ం॑శత్) (అ. 20)
(సా॒ధ్యా-ష్ష॑డ్ రా॒త్రం – కు॑సురు॒బిన్ద॑-స్సప్తరా॒త్రం – బృహ॒స్పతి॑రష్టరా॒త్రం – ప్ర॒జాప॑తి॒స్తాః, ఖ్షుధ॑న్నవరా॒త్రం – ప్ర॒జాప॑తిరకామయత॒ దశ॑హోతారాత్ర – మృ॒తవ॑ – ఐన్ద్రవాయ॒వాగ్రా᳚న్ – గాయ॒త్రో వై – ప్ర॒జాప॑తి॒-స్స ద్వా॑దశరా॒త్రం – న వా -ఏక॑స్మా॒ – ఏక॑స్మై॒ – ద్వాభ్యాం᳚ – త్రి॒భ్యః – చ॒తుర్భ్యః॑ – ప॒ఞ్చభ్యో॑ – ద॒శభ్యో॑ – విగ్ంశ॒త్యై – ప॑ఞ్చా॒శతే॑ – శ॒తాయ॑ – విగ్ంశ॒తిః )
(సా॒ధ్యా – అ॑స్మా ఇ॒మే లో॒కా – గా॑య॒త్రం – వైఀ తృ॒తీయ॒ – మేక॑స్మై – పఞ్చా॒శత్ )
(సా॒ధ్యా, స్సర్వ॑స్మై॒ స్వాహా᳚ )
॥ హరిః॑ ఓమ్ ॥
॥ కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయాం సప్తమకాణ్డే ద్వితీయః ప్రశ్న-స్సమాప్తః ॥