കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം സപ്തമകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്നഃ – സത്രജാതനിരൂപണം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
പ്ര॒ജവം॒-വാഁ ഏ॒തേന॑ യന്തി॒ യ-ദ്ദ॑ശ॒മമഹഃ॑ പാപാവ॒ഹീയം॒-വാഁ ഏ॒തേന॑ ഭവന്തി॒ യ-ദ്ദ॑ശ॒മമഹ॒ര്യോ വൈ പ്ര॒ജവം॑-യഁ॒താമപ॑ഥേന പ്രതി॒പദ്യ॑തേ॒ യ-സ്സ്ഥാ॒ണുഗ്മ് ഹന്തി॒ യോ ഭ്രേഷ॒-ന്ന്യേതി॒ സ ഹീ॑യതേ॒ സ യോ വൈ ദ॑ശ॒മേ-ഽഹ॑ന്നവിവാ॒ക്യ ഉ॑പഹ॒ന്യതേ॒ സ ഹീ॑യതേ॒ തസ്മൈ॒ യ ഉപ॑ഹതായ॒ വ്യാഹ॒ തമേ॒വാന്വാ॒രഭ്യ॒ സമ॑ശ്ഞു॒തേ-ഽഥ॒ യോ വ്യാഹ॒ സ [വ്യാഹ॒ സഃ, ഹീ॑യതേ॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദശ॒മേ] 1
ഹീ॑യതേ॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദശ॒മേ ഽഹ॑ന്നവിവാ॒ക്യ ഉപ॑ഹതായ॒ ന വ്യുച്യ॒മഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹുര്യ॒ജ്ഞസ്യ॒ വൈ സമൃ॑ദ്ധേന ദേ॒വാ-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ॑യന് യ॒ജ്ഞസ്യ॒ വ്യൃ॑ദ്ധേ॒നാസു॑രാ॒-ന്പരാ॑-ഽഭാവയ॒ന്നിതി॒ യ-ത്ഖലു॒ വൈ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ സമൃ॑ദ്ധ॒-ന്ത-ദ്യജ॑മാനസ്യ॒ യദ്വ്യൃ॑ദ്ധ॒-ന്തദ്ഭ്രാതൃ॑വ്യസ്യ॒ സ യോ വൈ ദ॑ശ॒മേ-ഽഹ॑ന്നവിവാ॒ക്യ ഉ॑പഹ॒ന്യതേ॒ സ ഏ॒വാതി॑ രേചയതി॒ തേ യേ ബാഹ്യാ॑ ദൃശീ॒കവ॒- [യേ ബാഹ്യാ॑ ദൃശീ॒കവഃ॑, സ്യുസ്തേ വി] 2
-സ്സ്യുസ്തേ വി ബ്രൂ॑യു॒ര്യദി॒ തത്ര॒ ന വി॒ന്ദേയു॑-രന്തസ്സദ॒സാ-ദ്വ്യുച്യം॒-യഁദി॒ തത്ര॒ ന വി॒ന്ദേയു॑-ര്ഗൃ॒ഹപ॑തിനാ॒ വ്യുച്യ॒-ന്തദ്വ്യുച്യ॑-മേ॒വാഥ॒ വാ ഏ॒ത-ഥ്സ॑ര്പരാ॒ജ്ഞിയാ॑ ഋ॒ഗ്ഭി-സ്സ്തു॑വന്ത॒യം-വൈഁ സര്പ॑തോ॒ രാജ്ഞീ॒ യദ്വാ അ॒സ്യാ-ങ്കി-ഞ്ചാര്ച॑ന്തി॒ യദാ॑നൃ॒ചു-സ്തേനേ॒യഗ്മ് സ॑ര്പരാ॒ജ്ഞീ തേ യദേ॒വ കി-ഞ്ച॑ വാ॒ചാ ഽഽനൃ॒ചുര്യ-ദ॒തോ-ഽദ്ധ്യ॑ര്ചി॒താര॒- [-ദ॒തോ-ഽദ്ധ്യ॑ര്ചി॒താരഃ॑, തദു॒ഭയ॑-മാ॒പ്ത്വാ] 3
-സ്തദു॒ഭയ॑-മാ॒പ്ത്വാ ഽവ॒രുദ്ധ്യോ-ത്തി॑ഷ്ഠാ॒മേതി॒ താഭി॒ര്മന॑സാ സ്തുവതേ॒ ന വാ ഇ॒മാമ॑ശ്വര॒ഥോ നാ-ഽശ്വ॑തരീര॒ഥ-സ്സ॒ദ്യഃ പര്യാ᳚പ്തുമര്ഹതി॒ മനോ॒ വാ ഇ॒മാഗ്മ് സ॒ദ്യഃ പര്യാ᳚പ്തുമര്ഹതി॒ മനഃ॒ പരി॑ഭവിതു॒മഥ॒ ബ്രഹ്മ॑ വദന്തി॒ പരി॑മിതാ॒ വാ ഋചഃ॒ പരി॑മിതാനി॒ സാമാ॑നി॒ പരി॑മിതാനി॒ യജൂ॒ഗ്॒ഷ്യഥൈ॒തസ്യൈ॒വാന്തോ॒ നാസ്തി॒ യ-ദ്ബ്രഹ്മ॒ ത-ത്പ്ര॑തിഗൃണ॒ത ആ ച॑ക്ഷീത॒ സ പ്ര॑തിഗ॒രഃ ॥ 4 ॥
(വ്യാഹ॒ സ – ദൃ॑ശീ॒കവോ᳚ – ഽര്ചി॒താരഃ॒ – സ – ഏക॑-ഞ്ച) (അ. 1)
ബ്ര॒ഹ്മ॒വാ॒ദിനോ॑ വദന്തി॒ കി-ന്ദ്വാ॑ദശാ॒ഹസ്യ॑ പ്രഥ॒മേനാ-ഽഹ്ന॒ര്ത്വിജാം॒-യഁജ॑മാനോ വൃങ്ക്ത॒ ഇതി॒ തേജ॑ ഇന്ദ്രി॒യ-മിതി॒ കി-ന്ദ്വി॒തീയേ॒നേതി॑ പ്രാ॒ണാ-ന॒ന്നാദ്യ॒-മിതി॒ കി-ന്തൃ॒തീയേ॒നേതി॒ ത്രീനി॒മാ-ല്ലോഁ॒കാ-നിതി॒ കി-ഞ്ച॑തു॒ര്ഥേനേതി॒ ചതു॑ഷ്പദഃ പ॒ശൂ-നിതി॒ കി-മ്പ॑ഞ്ച॒മേനേതി॒ പഞ്ചാ᳚ക്ഷരാ-മ്പ॒ങ്ക്തി-മിതി॒ കിഗ്മ് ഷ॒ഷ്ഠേനേതി॒ ഷ-ഡൃ॒തൂനിതി॒ കിഗ്മ് സ॑പ്ത॒മേനേതി॑ സ॒പ്തപ॑ദാ॒ഗ്മ്॒ ശക്വ॑രീ॒മിതി॒ [ശക്വ॑രീ॒മിതി॑, കി-മ॑ഷ്ട॒മേനേത്യ॒ഷ്ടാക്ഷ॑രാ-] 5
കി-മ॑ഷ്ട॒മേനേത്യ॒ഷ്ടാക്ഷ॑രാ-ങ്ഗായ॒ത്രീ-മിതി॒ കി-ന്ന॑വ॒മേനേതി॑ ത്രി॒വൃത॒ഗ്ഗ്॒ സ്തോമ॒-മിതി॒ കി-ന്ദ॑ശ॒മേനേതി॒ ദശാ᳚ക്ഷരാം-വിഁ॒രാജ॒മിതി॒ കിമേ॑കാദ॒ശേനേത്യേകാ॑ദശാക്ഷരാ-ന്ത്രി॒ഷ്ടുഭ॒-മിതി॒ കി-ന്ദ്വാ॑ദ॒ശേനേതി॒ ദ്വാദ॑ശാക്ഷരാ॒-ഞ്ജഗ॑തീ॒-മിത്യേ॒താവ॒ദ്വാ അ॑സ്തി॒ യാവ॑-ദേ॒ത-ദ്യാവ॑-ദേ॒വാ-ഽസ്തി॒ ത-ദേ॑ഷാം-വൃഁങ്ക്തേ ॥ 6 ॥
(ശക്വ॑രീ॒മിത്യേ – ക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 2)
ഏ॒ഷ വാ ആ॒പ്തോ ദ്വാ॑ദശാ॒ഹോ യ-ത്ത്ര॑യോദശരാ॒ത്ര-സ്സ॑മാ॒നഗ്ഗ് ഹ്യേ॑തദഹ॒ര്യ-ത്പ്രാ॑യ॒ണീയ॑ശ്ചോദയ॒നീയ॑ശ്ച॒ ത്ര്യ॑തിരാത്രോ ഭവതി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഏ॒ഷാം-ലോഁ॒കാനാ॒മാപ്ത്യൈ᳚ പ്രാ॒ണോ വൈ പ്ര॑ഥ॒മോ॑-ഽതിരാ॒ത്രോ വ്യാ॒നോ ദ്വി॒തീയോ॑ ഽപാ॒നസ്തൃ॒തീയഃ॑ പ്രാണാപാനോ-ദാ॒നേഷ്വേ॒വാ-ഽന്നാദ്യേ॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി॒ സര്വ॒-മായു॑-ര്യന്തി॒ യ ഏ॒വം വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-സ്ത്രയോദശരാ॒ത്ര-മാസ॑തേ॒ തദാ॑ഹു॒-ര്വാഗ്വാ ഏ॒ഷാ വിത॑താ॒ [വിത॑താ, യ-ദ്ദ്വാ॑ദശാ॒ഹസ്താം-] 7
യ-ദ്ദ്വാ॑ദശാ॒ഹസ്താം-വിഁച്ഛി॑ന്ദ്യു॒-ര്യന്മദ്ധ്യേ॑ ഽതിരാ॒ത്ര-ങ്കു॒ര്യു-രു॑പ॒ദാസു॑കാ ഗൃ॒ഹപ॑തേ॒-ര്വാ-ഖ്സ്യാ॑-ദു॒പരി॑ഷ്ടാ-ച്ഛന്ദോ॒മാനാ᳚-മ്മഹാവ്ര॒ത-ങ്കു॑ര്വന്തി॒ സന്ത॑താ-മേ॒വ വാച॒-മവ॑ രുന്ധ॒തേ-ഽനു॑പദാസുകാ ഗൃ॒ഹപ॑തേ॒-ര്വാഗ്-ഭ॑വതി പ॒ശവോ॒ വൈ ഛ॑ന്ദോ॒മാ അന്ന॑-മ്മഹാവ്ര॒തം-യഁദു॒പരി॑ഷ്ടാ-ച്ഛന്ദോ॒മാനാ᳚-മ്മഹാവ്ര॒ത-ങ്കു॒ര്വന്തി॑ പ॒ശുഷു॑ ചൈ॒വാന്നാദ്യേ॑ ച॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി ॥ 8 ॥
(വിത॑താ॒ – ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 3)
ആ॒ദി॒ത്യാ അ॑കാമയന്തോ॒-ഭയോ᳚ര്ലോ॒കയോര്॑ ഋദ്ധ്നുയാ॒മേതി॒ ത ഏ॒ത-ഞ്ച॑തുര്ദശരാ॒ത്ര- മ॑പശ്യ॒-ന്തമാ-ഽഹ॑ര॒-ന്തേനാ॑യജന്ത॒ തതോ॒ വൈ ത ഉ॒ഭയോ᳚-ര്ലോ॒കയോ॑-രാര്ധ്നുവന്ന॒സ്മിഗ്ഗ്ശ്ചാ॒-മുഷ്മിഗ്ഗ്॑ശ്ച॒ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-ശ്ചതുര്ദശരാ॒ത്രമാസ॑ത ഉ॒ഭയോ॑രേ॒വ ലോ॒കയോര്॑. ഋദ്ധ്നുവന്ത്യ॒സ്മിഗ്ഗ്ശ്ചാ॒-മുഷ്മിഗ്ഗ്॑ശ്ച ചതുര്ദശരാ॒ത്രോ ഭ॑വതി സ॒പ്ത ഗ്രാ॒മ്യാ ഓഷ॑ധയ-സ്സ॒പ്താ-ഽഽര॒ണ്യാ ഉ॒ഭയീ॑ഷാ॒മവ॑രുദ്ധ്യൈ॒ യ-ത്പ॑രാ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ [പൃ॒ഷ്ഠാനി॑, ഭവ॑ന്ത്യ॒മു-] 9
ഭവ॑ന്ത്യ॒മു-മേ॒വ തൈ-ര്ലോ॒ക-മ॒ഭി ജ॑യന്തി॒ യ-ത്പ്ര॑തീ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ ഭവ॑ന്തീ॒മ-മേ॒വ തൈ-ര്ലോ॒ക-മ॒ഭി ജ॑യന്തി ത്രയസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശൌ മ॑ദ്ധ്യ॒ത-സ്സ്തോമൌ॑ ഭവത॒-സ്സാമ്രാ᳚ജ്യമേ॒വ ഗ॑ച്ഛന്ത്യധിരാ॒ജൌ ഭ॑വതോ-ഽധിരാ॒ജാ ഏ॒വ സ॑മാ॒നാനാ᳚-മ്ഭവന്ത്യതിരാ॒ത്രാ-വ॒ഭിതോ॑ ഭവതഃ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 10 ॥
(പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ – ചതു॑സ്ത്രിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 4)
പ്ര॒ജാപ॑തി-സ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമൈ॒-ത്ത-ന്ദേ॒വാ അന്വാ॑യ॒-ന്താനാ॑ദി॒ത്യാശ്ച॑ പ॒ശവ॒ശ്ചാ-ഽന്വാ॑യ॒-ന്തേ ദേ॒വാ അ॑ബ്രുവ॒ന്॒. യാ-ന്പ॒ശൂ-നു॒പാജീ॑വിഷ്മ॒ ത ഇ॒മേ᳚ ഽന്വാഗ്മ॒-ന്നിതി॒ തേഭ്യ॑ ഏ॒ത-ഞ്ച॑തുര്ദശരാ॒ത്ര-മ്പ്രത്യൌ॑ഹ॒-ന്ത ആ॑ദി॒ത്യാഃ പൃ॒ഷ്ഠൈ-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ-ഽരോ॑ഹ-ന്ത്ര്യ॒ഹാഭ്യാ॑-മ॒സ്മി-ല്ലോഁ॒കേ പ॒ശൂ-ന്പ്രത്യൌ॑ഹ-ന്പൃ॒ഷ്ഠൈ-രാ॑ദി॒ത്യാ അ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക ആര്ധ്നു॑വ-ന്ത്ര്യ॒ഹാഭ്യാ॑-മ॒സ്മി- [ആര്ധ്നു॑വ-ന്ത്ര്യ॒ഹാഭ്യാ॑-മ॒സ്മിന്ന്, ലോ॒കേ പ॒ശവോ॒] 11
ല്ലോഁ॒കേ പ॒ശവോ॒ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-ശ്ചതുര്ദശരാ॒ത്രമാസ॑ത ഉ॒ഭയോ॑രേ॒വ ലോ॒കയോര്॑ ഋദ്ധ്നുവന്ത്യ॒സ്മിഗ്ഗ്ശ്ചാ॒-മുഷ്മിഗ്ഗ്॑ശ്ച പൃ॒ഷ്ഠൈ-രേ॒വാ-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക ഋ॑ദ്ധ്നു॒വന്തി॑ ത്ര്യ॒ഹാഭ്യാ॑-മ॒സ്മി-ല്ലോഁ॒കേ ജ്യോതി॒-ര്ഗൌരായു॒-രിതി॑ ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതീ॒യം-വാഁവ ജ്യോതി॑-ര॒ന്തരി॑ക്ഷ॒-ങ്ഗൌ-ര॒സാ-വായു॑-രി॒മാ-നേ॒വ ലോ॒കാ-ന॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യ-ദ॒ന്യതഃ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ സ്യുര്വിവി॑വധഗ്ഗ് സ്യാ॒ന്മദ്ധ്യേ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ ഭവന്തി സവിവധ॒ത്വായൌ- [സവിവധ॒ത്വായ॑, ഓജോ॒ വൈ] 12
-ജോ॒ വൈ വീ॒ര്യ॑-മ്പൃ॒ഷ്ഠാന്യോജ॑ ഏ॒വ വീ॒ര്യ॑-മ്മദ്ധ്യ॒തോ ദ॑ധതേ ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രാഭ്യാം᳚-യഁന്തീ॒യം-വാഁവ ര॑ഥന്ത॒ര-മ॒സൌ ബൃ॒ഹ-ദാ॒ഭ്യാ-മേ॒വ യ॒ന്ത്യഥോ॑ അ॒നയോ॑-രേ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യേ॒തേ വൈ യ॒ജ്ഞസ്യാ᳚-ഽഞ്ജ॒സായ॑നീ സ്രു॒തീ താഭ്യാ॑-മേ॒വ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁ ॑ന്തി॒ പരാ᳚ഞ്ചോ॒ വാ ഏ॒തേ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒ക-മ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യേ പ॑രാ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാന്യു॑പ॒യന്തി॑ പ്ര॒ത്യ-ന്ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതി പ്ര॒ത്യവ॑രൂഢ്യാ॒ അഥോ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ ഉ॒ഭയോ᳚-ര്ലോ॒കയോര്॑ ഋ॒ദ്ധ്വോ-ത്തി॑ഷ്ഠന്തി॒ ചതു॑ര്ദശൈ॒താ-സ്താസാം॒-യാഁ ദശ॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജൈ॒വാ-ഽന്നാദ്യ॒-മവ॑ രുന്ധതേ॒ യാശ്ചത॑സ്ര॒-ശ്ചത॑സ്രോ॒ ദിശോ॑ ദി॒ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യതിരാ॒ത്രാ-വ॒ഭിതോ॑ ഭവതഃ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 13 ॥
(ആര്ധ്നു॑വ-ന്ത്ര്യ॒ഹാഭ്യാ॑മ॒സ്മിന്ഥ് – സ॑വിവധ॒ത്വായ॒ – പ്രതി॑ഷ്ഠത്യാ॒ – ഏക॑ത്രിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 5)
ഇന്ദ്രോ॒ വൈ സ॒ദൃ-ന്ദേ॒വതാ॑ഭിരാസീ॒-ഥ്സ ന വ്യാ॒വൃത॑മഗച്ഛ॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒ത-മ്പ॑ഞ്ചദശരാ॒ത്ര-മ്പ്രായ॑ച്ഛ॒-ത്തമാ-ഽഹ॑ര॒-ത്തേനാ॑യജത॒ തതോ॒ വൈ സോ᳚-ഽന്യാഭി॑-ര്ദേ॒വതാ॑ഭി-ര്വ്യാ॒വൃത॑-മഗച്ഛ॒ദ്യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സഃ॑ പഞ്ചദശരാ॒ത്ര-മാസ॑തേ വ്യാ॒വൃത॑-മേ॒വ പാ॒പ്മനാ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യേണ ഗച്ഛന്തി॒ ജ്യോതി॒-ര്ഗൌരായു॒-രിതി॑ ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതീ॒യം-വാഁവ ജ്യോതി॑-ര॒ന്തരി॑ക്ഷ॒- [ജ്യോതി॑-ര॒ന്തരി॑ക്ഷമ്, ] 14
-ങ്ഗൌ-ര॒സാ-വായു॑-രേ॒ഷ്വേ॑വ ലോ॒കേഷു॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒ന്ത്യസ॑ത്രം॒-വാഁ ഏ॒തദ്യ-ദ॑ഛന്ദോ॒മം-യഁച്ഛ॑ന്ദോ॒മാ ഭവ॑ന്തി॒ തേന॑ സ॒ത്ര-ന്ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വ പൃ॒ഷ്ഠൈരവ॑ രുന്ധതേ പ॒ശൂ-ഞ്ഛ॑ന്ദോ॒മൈ-രോജോ॒ വആവൈ വീ॒ര്യ॑-മ്പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ പ॒ശവ॑-ശ്ഛന്ദോ॒മാ ഓജ॑സ്യേ॒വ വീ॒ര്യേ॑ പ॒ശുഷു॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി പഞ്ചദശരാ॒ത്രോ ഭ॑വതി പഞ്ചദ॒ശോ വജ്രോ॒ വജ്ര॑മേ॒വ ഭ്രാതൃ॑വ്യേഭ്യഃ॒ പ്ര ഹ॑രന്ത്യതിരാ॒ത്രാ-വ॒ഭിതോ॑ ഭവത ഇന്ദ്രി॒യസ്യ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 15 ॥
(അ॒ന്തരി॑ക്ഷ-മിന്ദ്രി॒യസ്യൈ-ക॑ഞ്ച) (അ. 6)
ഇന്ദ്രോ॒ വൈ ശി॑ഥി॒ല ഇ॒വാ-ഽപ്ര॑തിഷ്ഠിത ആസീ॒-ഥ്സോ-ഽസു॑രേഭ്യോ-ഽബിഭേ॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒മുപാ॑-ഽധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒ത-മ്പ॑ഞ്ചദശരാ॒ത്രം-വഁജ്ര॒-മ്പ്രായ॑ച്ഛ॒-ത്തേനാസു॑രാ-ന്പരാ॒ഭാവ്യ॑ വി॒ജിത്യ॒ ശ്രിയ॑മഗച്ഛദഗ്നി॒ഷ്ടുതാ॑ പാ॒പ്മാന॒-ന്നിര॑ദഹത പഞ്ചദശരാ॒ത്രേണൌജോ॒ ബല॑മിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മാ॒ത്മന്ന॑ധത്ത॒ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സഃ॑ പഞ്ചദശരാ॒ത്രമാസ॑തേ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യാനേ॒വ പ॑രാ॒ഭാവ്യ॑ വി॒ജിത്യ॒ ശ്രിയ॑-ങ്ഗച്ഛന്ത്യഗ്നി॒ഷ്ടുതാ॑ പാ॒പ്മാന॒-ന്നി- [പാ॒പ്മാന॒-ന്നിഃ, ദ॒ഹ॒ന്തേ॒ പ॒ഞ്ച॒ദ॒ശ॒രാ॒ത്രേണൌജോ॒] 16
-ര്ദ॑ഹന്തേ പഞ്ചദശരാ॒ത്രേണൌജോ॒ ബല॑-മിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑-മാ॒ത്മ-ന്ദ॑ധത ഏ॒താ ഏ॒വ പ॑ശ॒വ്യാഃ᳚ പഞ്ച॑ദശ॒ വാ അ॑ര്ധമാ॒സസ്യ॒ രാത്ര॑യോ-ഽര്ധമാസ॒ശ-സ്സം॑വഁഥ്സ॒ര ആ᳚പ്യതേ സംവഁഥ്സ॒ര-മ്പ॒ശവോ-ഽനു॒ പ്ര ജാ॑യന്തേ॒ തസ്മാ᳚-ത്പശ॒വ്യാ॑ ഏ॒താ ഏ॒വ സു॑വ॒ര്ഗ്യാഃ᳚ പഞ്ച॑ദശ॒ വാ അ॑ര്ധമാ॒സസ്യ॒ രാത്ര॑യോ-ഽര്ധമാസ॒ശ-സ്സം॑വഁഥ്സ॒ര ആ᳚പ്യതേ സംവഁഥ്സ॒ര-സ്സു॑വ॒ര്ഗോ ലോ॒കസ്തസ്മാ᳚-ഥ്സുവ॒ര്ഗ്യാ᳚ ജ്യോതി॒-ര്ഗൌരായു॒-രിതി॑ ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതീ॒യം-വാഁവ ജ്യോതി॑-ര॒ന്തരി॑ക്ഷ॒- [-ര॒ന്തരി॑ക്ഷമ്, ഗൌ-ര॒സാവായു॑-] 17
-ങ്ഗൌ-ര॒സാവായു॑-രി॒മാ-നേ॒വ ലോ॒കാ-ന॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യദ॒ന്യതഃ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ സ്യുര്വിവി॑വധഗ്ഗ് സ്യാ॒ന്മദ്ധ്യേ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ ഭവന്തി സവിവധ॒ത്വായൌജോ॒ വൈ വീ॒ര്യ॑-മ്പൃ॒ഷ്ഠാന്യോജ॑ ഏ॒വ വീ॒ര്യ॑-മ്മദ്ധ്യ॒തോ ദ॑ധതേ ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രാഭ്യാം᳚-യഁന്തീ॒യം-വാഁവ ര॑ഥന്ത॒രമ॒സൌ ബൃ॒ഹദാ॒ഭ്യാമേ॒വ യ॒ന്ത്യഥോ॑ അ॒നയോ॑രേ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യേ॒തേ വൈ യ॒ജ്ഞസ്യാ᳚ഞ്ജ॒സായ॑നീ സ്രു॒തീ താഭ്യാ॑മേ॒വ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം- [സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമ്, യ॒ന്തി॒ പരാ᳚ഞ്ചോ॒ വാ ഏ॒തേ] 18
-യഁ ॑ന്തി॒ പരാ᳚ഞ്ചോ॒ വാ ഏ॒തേ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യേ പ॑രാ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാന്യു॑പ॒യന്തി॑ പ്ര॒ത്യ-ന്ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതി പ്ര॒ത്യവ॑രൂഢ്യാ॒ അഥോ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ ഉ॒ഭയോ᳚ര്ലോ॒കയോര്॑ ഋ॒ദ്ധ്വോ-ത്തി॑ഷ്ഠന്തി॒ പഞ്ച॑ദശൈ॒താസ്താസാം॒-യാഁ ദശ॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജൈ॒വാന്നാദ്യ॒മവ॑ രുന്ധതേ॒ യാഃ പഞ്ച॒ പഞ്ച॒ ദിശോ॑ ദി॒ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യതിരാ॒ത്രാവ॒ഭിതോ॑ ഭവത ഇന്ദ്രി॒യസ്യ॑ വീ॒ര്യ॑സ്യ പ്ര॒ജായൈ॑ പശൂ॒നാ-മ്പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 19 ॥
(ഗ॒ച്ഛ॒ന്ത്യ॒ഗ്നി॒ഷ്ടുതാ॑ പാ॒പ്മാന॒-ന്നി-ര॒ന്തരി॑ക്ഷം – ലോഁ॒കം – പ്ര॒ജായൈ॒ – ദ്വേ ച॑) (അ. 7)
പ്ര॒ജാപ॑തി-രകാമയതാന്നാ॒ദ-സ്സ്യാ॒മിതി॒ സ ഏ॒തഗ്മ് സ॑പ്തദശരാ॒ത്ര-മ॑പശ്യ॒-ത്തമാ-ഽഹ॑ര॒-ത്തേനാ॑യജത॒ തതോ॒ വൈ സോ᳚-ഽന്നാ॒ദോ॑-ഽഭവ॒ദ്യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑-സ്സപ്തദശ-രാ॒ത്രമാസ॑തേ ഽന്നാ॒ദാ ഏ॒വ ഭ॑വന്തി പഞ്ചാ॒ഹോ ഭ॑വതി॒ പഞ്ച॒ വാ ഋ॒തവ॑-സ്സംവഁഥ്സ॒ര ഋ॒തുഷ്വേ॒വ സം॑വഁഥ്സ॒രേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒ന്ത്യഥോ॒ പഞ്ചാ᳚ക്ഷരാ പ॒ങ്ക്തിഃ പാങ്ക്തോ॑ യ॒ജ്ഞോ യ॒ജ്ഞമേ॒വാ-ഽവ॑ രുന്ധ॒തേ ഽസ॑ത്രം॒-വാഁ ഏ॒ത- [ഏ॒തത്, യദ॑ഛന്ദോ॒മം-യഁച്ഛ॑ന്ദോ॒മാ] 20
-ദ്യദ॑ഛന്ദോ॒മം-യഁച്ഛ॑ന്ദോ॒മാ ഭവ॑ന്തി॒ തേന॑ സ॒ത്ര-ന്ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വ പൃ॒ഷ്ഠൈരവ॑ രുന്ധതേ പ॒ശൂഞ്ഛ॑ന്ദോ॒മൈരോജോ॒ വൈ വീ॒ര്യ॑-മ്പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ പ॒ശവ॑-ശ്ഛന്ദോ॒മാ ഓജ॑സ്യേ॒വ വീ॒ര്യേ॑ പ॒ശുഷു॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി സപ്തദശരാ॒ത്രോ ഭ॑വതി സപ്തദ॒ശഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രാപ്ത്യാ॑ അതിരാ॒ത്രാവ॒ഭിതോ॑ ഭവതോ॒-ഽന്നാദ്യ॑സ്യ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 21 ॥
(ഏ॒തഥ് – സ॒പ്തത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 8)
സാ വി॒രാ-ഡ്വി॒ക്രമ്യാ॑തിഷ്ഠ॒-ദ്ബ്രഹ്മ॑ണാ ദേ॒വേഷ്വന്നേ॒നാ-സു॑രേഷു॒ തേ ദേ॒വാ അ॑കാമയന്തോ॒ഭയ॒ഗ്മ്॒ സം-വൃഁ ॑ഞ്ജീമഹി॒ ബ്രഹ്മ॒ ചാന്ന॒-ഞ്ചേതി॒ ത ഏ॒താ വിഗ്മ്॑ശ॒തിഗ്മ് രാത്രീ॑രപശ്യ॒-ന്തതോ॒ വൈ ത ഉ॒ഭയ॒ഗ്മ്॒ സമ॑വൃഞ്ജത॒ ബ്രഹ്മ॒ ചാന്ന॑-ഞ്ച ബ്രഹ്മവര്ച॒സിനോ᳚-ഽന്നാ॒ദാ അ॑ഭവ॒ന്॒. യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑ ഏ॒താ ആസ॑ത ഉ॒ഭയ॑മേ॒വ സം-വൃഁ ॑ഞ്ജതേ॒ ബ്രഹ്മ॒ ചാ-ഽന്ന॑-ഞ്ച [ബ്രഹ്മ॒ ചാ-ഽന്ന॑-ഞ്ച, ബ്ര॒ഹ്മ॒വ॒ര്ച॒സിനോ᳚-ഽന്നാ॒ദാ] 22
ബ്രഹ്മവര്ച॒സിനോ᳚-ഽന്നാ॒ദാ ഭ॑വന്തി॒ ദ്വേ വാ ഏ॒തേ വി॒രാജൌ॒ തയോ॑രേ॒വ നാനാ॒ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി വി॒ഗ്മ്॒ശോ വൈ പുരു॑ഷോ॒ ദശ॒ ഹസ്ത്യാ॑ അ॒ങ്ഗുല॑യോ॒ ദശ॒ പദ്യാ॒ യാവാ॑നേ॒വ പുരു॑ഷ॒സ്ത-മാ॒പ്ത്വോ-ത്തി॑ഷ്ഠന്തി॒ ജ്യോതി॒-ര്ഗൌ-രായു॒-രിതി॑ ത്ര്യ॒ഹാ ഭ॑വന്തീ॒യം-വാഁവ ജ്യോതി॑-ര॒ന്തരി॑ക്ഷ॒-ങ്ഗൌ-ര॒സാ-വായു॑-രി॒മാനേ॒വ ലോ॒കാ-ന॒ഭ്യാരോ॑ഹന്ത്യഭിപൂ॒ര്വ-ന്ത്ര്യ॒ഹാ ഭ॑വന്ത്യഭിപൂ॒ര്വ-മേ॒വ സു॑വ॒ര്ഗ- [സു॑വ॒ര്ഗമ്, ലോ॒ക-മ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒] 23
-ല്ലോഁ॒ക-മ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യദ॒ന്യതഃ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ സ്യുര്വിവി॑വധഗ്ഗ് സ്യാ॒ന്മദ്ധ്യേ॑ പൃ॒ഷ്ഠാനി॑ ഭവന്തി സവിവധ॒ത്വായൌജോ॒ വൈ വീ॒ര്യ॑-മ്പൃ॒ഷ്ഠാന്യോജ॑ ഏ॒വ വീ॒ര്യ॑-മ്മദ്ധ്യ॒തോ ദ॑ധതേ ബൃഹ-ദ്രഥന്ത॒രാഭ്യാം᳚-യഁന്തീ॒യം-വാഁവ ര॑ഥന്ത॒രമ॒സൌ ബൃ॒ഹദാ॒ഭ്യാമേ॒വ യ॒ന്ത്യഥോ॑ അ॒നയോ॑രേ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യേ॒തേ വൈ യ॒ജ്ഞസ്യാ᳚ഞ്ജ॒സായ॑നീ സ്രു॒തീ താഭ്യാ॑മേ॒വ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁ ॑ന്തി॒ പരാ᳚ഞ്ചോ॒ വാ ഏ॒തേ സു॑വ॒ര്ഗം ലോഁ॒കമ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യേ പ॑രാ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാന്യു॑പ॒യന്തി॑ പ്ര॒ത്യ-ന്ത്ര്യ॒ഹോ ഭ॑വതി പ്ര॒ത്യവ॑രൂഢ്യാ॒ അഥോ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ ഉ॒ഭയോ᳚ര്ലോ॒കയോര്॑. ഋ॒ദ്ധ്വോ-ത്തി॑ഷ്ഠന്ത്യതിരാ॒ത്രാവ॒ഭിതോ॑ ഭവതോ ബ്രഹ്മവര്ച॒സ-സ്യാ॒ന്നാദ്യ॑സ്യ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 24 ॥
(വൃ॒ഞ്ജ॒തേ॒ ബ്രഹ്മ॒ ചാ-ന്ന॑-ഞ്ച – സുവ॒ര്ഗ – മേ॒തേ സു॑വ॒ര്ഗം – ത്രയോ॑വിഗ്മ്ശതിശ്ച) (അ. 9)
അ॒സാവാ॑ദി॒ത്യോ᳚-ഽസ്മി-ല്ലോഁ॒ക ആ॑സീ॒-ത്ത-ന്ദേ॒വാഃ പൃ॒ഷ്ഠൈഃ പ॑രി॒ഗൃഹ്യ॑ സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമ॑ഗമയ॒-ന്പരൈ॑ര॒വസ്താ॒-ത്പര്യ॑ഗൃഹ്ണ-ന്ദിവാകീ॒ര്ത്യേ॑ന സുവ॒ര്ഗേ ലോ॒കേ പ്രത്യ॑സ്ഥാപയ॒-ന്പരൈഃ᳚ പ॒രസ്താ॒-ത്പര്യ॑ഗൃഹ്ണ-ന്പൃ॒ഷ്ഠൈരു॒പാവാ॑രോഹ॒ന്ഥ്സ വാ അ॒സാവാ॑ദി॒ത്യോ॑-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ പരൈ॑രുഭ॒യതഃ॒ പരി॑ഗൃഹീതോ॒ യ-ത്പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ ഭവ॑ന്തി സുവ॒ര്ഗമേ॒വ തൈര്ലോ॒കം-യഁജ॑മാനാ യന്തി॒ പരൈ॑ര॒വസ്താ॒-ത്പരി॑ ഗൃഹ്ണന്തി ദിവാകീ॒ര്ത്യേ॑ന [ദിവാകീ॒ര്ത്യേ॑ന, സു॒വ॒ര്ഗേ ലോ॒കേ പ്രതി॑] 25
സുവ॒ര്ഗേ ലോ॒കേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി॒ പരൈഃ᳚ പ॒രസ്താ॒-ത്പരി॑ ഗൃഹ്ണന്തി പൃ॒ഷ്ഠൈരു॒പാവ॑രോഹന്തി॒ യ-ത്പരേ॑ പ॒രസ്താ॒ന്ന സ്യുഃ പരാ᳚ഞ്ച-സ്സുവ॒ര്ഗാ-ല്ലോ॒കാന്നിഷ്പ॑ദ്യേര॒ന്॒. യദ॒വസ്താ॒ന്ന സ്യുഃ പ്ര॒ജാ നിര്ദ॑ഹേയുര॒ഭിതോ॑ ദിവാകീ॒ര്ത്യ॑-മ്പര॑സ്സാമാനോ ഭവന്തി സുവ॒ര്ഗ ഏ॒വൈനാ᳚-ല്ലോഁ॒ക ഉ॑ഭ॒യതഃ॒ പരി॑ ഗൃഹ്ണന്തി॒ യജ॑മാനാ॒ വൈ ദി॑വാകീ॒ര്ത്യഗ്മ്॑ സംവഁഥ്സ॒രഃ പര॑സ്സാമാനോ॒-ഽഭിതോ॑ ദിവാകീ॒ര്ത്യ॑-മ്പര॑സ്സാമാനോ ഭവന്തി സംവഁഥ്സ॒ര ഏ॒വോഭ॒യതഃ॒ [ഏ॒വോഭ॒യതഃ॑, പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി] 26
പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്തി പൃ॒ഷ്ഠം-വൈഁ ദി॑വാകീ॒ര്ത്യ॑-മ്പാ॒ര്ശ്വേ പര॑സ്സാമാനോ॒ ഽഭിതോ॑ ദിവാകീ॒ര്ത്യ॑-മ്പര॑സ്സാമാനോ ഭവന്തി॒ തസ്മാ॑ദ॒ഭിതഃ॑ പൃ॒ഷ്ഠ-മ്പാ॒ര്ശ്വേ ഭൂയി॑ഷ്ഠാ॒ ഗ്രഹാ॑ ഗൃഹ്യന്തേ॒ ഭൂയി॑ഷ്ഠഗ്മ് ശസ്യതേ യ॒ജ്ഞസ്യൈ॒വ തന്മ॑ദ്ധ്യ॒തോ ഗ്ര॒ന്ഥി-ങ്ഗ്ര॑ഥ്ന॒ന്ത്യവി॑സ്രഗ്മ്സായ സ॒പ്ത ഗൃ॑ഹ്യന്തേ സ॒പ്ത വൈ ശീ॑ര്ഷ॒ണ്യാഃ᳚ പ്രാ॒ണാഃ പ്രാ॒ണാനേ॒വ യജ॑മാനേഷു ദധതി॒ യ-ത്പ॑രാ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ ഭവ॑ന്ത്യ॒മുമേ॒വ തൈ-ര്ലോ॒കമ॒ഭ്യാരോ॑ഹന്തി॒ യദി॒മം-ലോഁ॒ക-ന്ന [യദി॒മം-ലോഁ॒ക-ന്ന, പ്ര॒ത്യ॒വ॒-രോഹേ॑യു॒-രുദ്വാ॒] 27
പ്ര॑ത്യവ॒-രോഹേ॑യു॒-രുദ്വാ॒ മാദ്യേ॑യു॒ര്യജ॑മാനാഃ॒ പ്ര വാ॑ മീയേര॒ന്॒. യ-ത്പ്ര॑തീ॒ചീനാ॑നി പൃ॒ഷ്ഠാനി॒ ഭവ॑ന്തീ॒മ-മേ॒വ തൈര്ലോ॒ക-മ്പ്ര॒ത്യവ॑രോഹ॒ന്ത്യഥോ॑ അ॒സ്മിന്നേ॒വ ലോ॒കേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒ന്ത്യനു॑ന്മാദാ॒യേന്ദ്രോ॒ വാ അപ്ര॑തിഷ്ഠിത ആസീ॒-ഥ്സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒-മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒ത-മേ॑കവിഗ്മ്ശതിരാ॒ത്ര-മ്പ്രായ॑ച്ഛ॒-ത്തമാ-ഽഹ॑ര॒-ത്തേനാ॑യജത॒ തതോ॒ വൈ സ പ്രത്യ॑തിഷ്ഠ॒ദ്യേ ബ॑ഹുയാ॒ജിനോ ഽപ്ര॑തിഷ്ഠിതാ॒- [ ഽപ്ര॑തിഷ്ഠിതാഃ, സ്യുസ്ത ഏ॑കവിഗ്മ്ശതി-] 28
-സ്സ്യുസ്ത ഏ॑കവിഗ്മ്ശതി-രാ॒ത്ര-മാ॑സീര॒-ന്ദ്വാദ॑ശ॒ മാസാഃ॒ പഞ്ച॒ര്തവ॒-സ്ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ അ॒സാവാ॑ദി॒ത്യ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശ ഏ॒താവ॑ന്തോ॒ വൈ ദേ॑വലോ॒കാസ്തേഷ്വേ॒വ യ॑ഥാ പൂ॒ര്വ-മ്പ്രതി॑ തിഷ്ഠന്ത്യ॒സാവാ॑ദി॒ത്യോ ന വ്യ॑രോചത॒ സ പ്ര॒ജാപ॑തി॒-മുപാ॑ധാവ॒-ത്തസ്മാ॑ ഏ॒തമേ॑കവിഗ്മ്ശതിരാ॒ത്ര-മ്പ്രായ॑ച്ഛ॒-ത്തമാ-ഽഹ॑ര॒-ത്തേനാ॑യജത॒ തതോ॒ വൈ സോ॑ ഽരോചത॒ യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാഗ്മ്സ॑ ഏകവിഗ്മ്ശതിരാ॒ത്ര-മാസ॑തേ॒ രോച॑ന്ത ഏ॒വൈക॑വിഗ്മ്ശതിരാ॒ത്രോ ഭ॑വതി॒ രുഗ്വാ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശോ രുച॑മേ॒വ ഗ॑ച്ഛ॒ന്ത്യഥോ᳚ പ്രതി॒ഷ്ഠാമേ॒വ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ ഹ്യേ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശോ॑ ഽതിരാ॒ത്രാവ॒ഭിതോ॑ ഭവതോ ബ്രഹ്മവര്ച॒സസ്യ॒ പരി॑ഗൃഹീത്യൈ ॥ 29 ॥
(ഗൃ॒ഹ്ണ॒ന്തി॒ ദി॒വാ॒കീ॒ര്ത്യേ॑നൈ॒ – വോഭ॒യതോ॒ – നാ – പ്ര॑തിഷ്ഠിതാ॒ – ആസ॑ത॒ – ഏക॑വിഗ്മ്ശതിശ്ച) (അ. 10)
അ॒ര്വാം-യഁ॒ജ്ഞ-സ്സ-ങ്ക്രാ॑മത്വ॒മുഷ്മാ॒-ദധി॒ മാമ॒ഭി । ഋഷീ॑ണാം॒-യഃ ഁപു॒രോഹി॑തഃ ॥ നിര്ദേ॑വ॒-ന്നിര്വീ॑ര-ങ്കൃ॒ത്വാ വിഷ്ക॑ന്ധ॒-ന്തസ്മി॑ന് ഹീയതാം॒-യോഁ᳚-ഽസ്മാ-ന്ദ്വേഷ്ടി॑ । ശരീ॑രം-യഁജ്ഞശമ॒ല-ങ്കുസീ॑ദ॒-ന്തസ്മിന്᳚ഥ്സീദതു॒ യോ᳚-ഽസ്മാ-ന്ദ്വേഷ്ടി॑ ॥ യജ്ഞ॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ യ-ത്തേജ॒സ്തേന॒ സങ്ക്രാ॑മ॒ മാമ॒ഭി । ബ്രാ॒ഹ്മ॒ണാ-നൃ॒ത്വിജോ॑ ദേ॒വാന് യ॒ജ്ഞസ്യ॒ തപ॑സാ തേ സവാ॒ഹമാ ഹു॑വേ ॥ ഇ॒ഷ്ടേന॑ പ॒ക്വമുപ॑ [പ॒ക്വമുപ॑, തേ॒ ഹു॒വേ॒ സ॒വാ॒-ഽഹമ് ।] 30
തേ ഹുവേ സവാ॒-ഽഹമ് । സ-ന്തേ॑ വൃഞ്ജേ സുകൃ॒തഗ്മ് സ-മ്പ്ര॒ജാ-മ്പ॒ശൂന് ॥ പ്രൈ॒ഷാന്-ഥ്സാ॑മിധേ॒നീ-രാ॑ഘാ॒രാ-വാജ്യ॑ഭാഗാ॒വാ-ശ്രു॑ത-മ്പ്ര॒ത്യാശ്രു॑ത॒മാ ശൃ॑ണാമി തേ । പ്ര॒യാ॒ജാ॒നൂ॒യാ॒ജാന്-ഥ്സ്വി॑ഷ്ട॒കൃത॒-മിഡാ॑-മാ॒ശിഷ॒ ആ വൃ॑ഞ്ജേ॒ സുവഃ॑ ॥ അ॒ഗ്നിനേന്ദ്രേ॑ണ॒ സോമേ॑ന॒ സര॑സ്വത്യാ॒ വിഷ്ണു॑നാ ദേ॒വതാ॑ഭിഃ । യാ॒ജ്യാ॒നു॒വാ॒ക്യാ᳚ഭ്യാ॒-മുപ॑ തേ ഹുവേ സവാ॒ഹം-യഁ॒ജ്ഞമാ ദ॑ദേ തേ॒ വഷ॑ട്കൃതമ് ॥ സ്തു॒തഗ്മ് ശ॒സ്ത്ര-മ്പ്ര॑തിഗ॒ര-ങ്ഗ്രഹ॒-മിഡാ॑-മാ॒ശിഷ॒ [മാ॒ശിഷഃ॑, ആ വൃ॑ഞ്ജേ॒ സുവഃ॑ ।] 31
ആ വൃ॑ഞ്ജേ॒ സുവഃ॑ । പ॒ത്നീ॒സം॒യാഁ॒ജാ-നുപ॑ തേ ഹുവേ സവാ॒ഹഗ്മ് സ॑മിഷ്ടയ॒ജു-രാ ദ॑ദേ॒ തവ॑ ॥ പ॒ശൂന്-ഥ്സു॒ത-മ്പു॑രോ॒ഡാശാ॒ന്-ഥ്സവ॑നാ॒ന്യോത യ॒ജ്ഞമ് । ദേ॒വാന്-ഥ്സേന്ദ്രാ॒നുപ॑ തേ ഹുവേ സവാ॒ഹ-മ॒ഗ്നിമു॑ഖാ॒ന്-ഥ്സോമ॑വതോ॒ യേ ച॒ വിശ്വേ᳚ ॥ 32 ॥
(ഉപ॒ – ഗ്രഹ॒മിഡാ॑മാ॒ശിഷോ॒ – ദ്വാത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 11)
ഭൂ॒ത-മ്ഭവ്യ॑-മ്ഭവി॒ഷ്യദ്വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമ॒ ഋ-ഖ്സാമ॒ യജു॒ര്വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമോ॑ ഗായ॒ത്രീ ത്രി॒ഷ്ടു-ബ്ജഗ॑തീ॒ വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമഃ॑ പൃഥി॒വ്യ॑ന്തരി॑ക്ഷ॒-ന്ദ്യൌ ര്വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമോ॒ ഽഗ്നിര്വാ॒യു-സ്സൂര്യോ॒ വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമഃ॑ പ്രാ॒ണോ-വ്യാ॒നോ॑-ഽപാ॒നോ വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമോ ഽന്ന॑-ങ്കൃ॒ഷി-ര്വൃഷ്ടി॒-ര്വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമഃ॑ പി॒താപു॒ത്രഃ പൌത്രോ॒ വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമോ॒ ഭൂര്ഭുവ॒-സ്സുവ॒ ര്വഷ॒ട്-ഥ്സ്വാഹാ॒ നമഃ॑ ॥ 33 ॥
(ഭുവ॑ – ശ്ച॒ത്വാരി॑ ച) (അ. 12)
ആ മേ॑ ഗൃ॒ഹാ ഭ॑വ॒ന്ത്വാ പ്ര॒ജാ മ॒ ആ മാ॑ യ॒ജ്ഞോ വി॑ശതു വീ॒ര്യാ॑വാന് । ആപോ॑ ദേ॒വീര്യ॒ജ്ഞിയാ॒ മാ-ഽഽവി॑ശന്തു സ॒ഹസ്ര॑സ്യ മാ ഭൂ॒മാ മാ പ്ര ഹാ॑സീത് ॥ ആ മേ॒ ഗ്രഹോ॑ ഭവ॒ത്വാ പു॑രോ॒രു-ഖ്സ്തു॑തശ॒സ്ത്രേ മാ ഽഽ വി॑ശതാഗ്മ് സ॒മീചീ᳚ । ആ॒ദി॒ത്യാ രു॒ദ്രാ വസ॑വോ മേ സദ॒സ്യാ᳚-സ്സ॒ഹസ്ര॑സ്യ മാ ഭൂ॒മാ മാ പ്ര ഹാ॑സീത് ॥ ആ മാ᳚-ഽഗ്നിഷ്ടോ॒മോ വി॑ശതൂ॒ ക്ഥ്യ॑ശ്ചാതിരാ॒ത്രോ മാ-ഽഽ വി॑ശത്വാപിശര്വ॒രഃ । തി॒രോഅ॑ഹ്നിയാ മാ॒ സുഹു॑താ॒ ആ വി॑ശന്തു സ॒ഹസ്ര॑സ്യ മാ ഭൂ॒മാ മാ പ്ര ഹാ॑സീത് ॥ 34 ॥
(അ॒ഗ്നി॒ഷ്ടോ॒മോ വി॑ശത്വ॒ – ഷ്ടാദ॑ശ ച) (അ. 13)
അ॒ഗ്നിനാ॒ തപോ-ഽന്വ॑ഭവ-ദ്വാ॒ചാ ബ്രഹ്മ॑ മ॒ണിനാ॑ രൂ॒പാണീന്ദ്രേ॑ണ ദേ॒വാന് വാതേ॑ന പ്രാ॒ണാന്-ഥ്സൂര്യേ॑ണ॒ ദ്യാ-ഞ്ച॒ന്ദ്രമ॑സാ॒ നക്ഷ॑ത്രാണി യ॒മേന॑ പി॒തൄ-ന്രാജ്ഞാ॑ മനു॒ഷ്യാ᳚-ന്ഫ॒ലേന॑ നാദേ॒യാന॑ജഗ॒രേണ॑ സ॒ര്പാന് വ്യാ॒ഘ്രേണാ॑-ഽഽര॒ണ്യാ-ന്പ॒ശൂഞ്ഛ്യേ॒നേന॑ പത॒ത്രിണോ॒ വൃഷ്ണാ-ഽശ്വാ॑നൃഷ॒ഭേണ॒ ഗാ ബ॒സ്തേനാ॒ജാ വൃ॒ഷ്ണിനാ-ഽവീ᳚ര്വ്രീ॒ഹിണാ-ഽന്നാ॑നി॒ യവേ॒നൌഷ॑ധീര്ന്യ॒ഗ്രോധേ॑ന॒ വന॒സ്പതീ॑നുദു॒ബംരേ॒ണോര്ജ॑-ങ്ഗായത്രി॒യാ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി ത്രി॒വൃതാ॒ സ്തോമാ᳚-ന്ബ്രാഹ്മ॒ണേന॒ വാച᳚മ് ॥ 35 ॥
(ബ്രാ॒ഹ്മ॒ണേനൈ – ക॑-ഞ്ച) (അ. 14)
സ്വാഹാ॒-ഽഽധിമാധീ॑തായ॒ സ്വാഹാ॒ സ്വാഹാ-ഽഽധീ॑ത॒-മ്മന॑സേ॒ സ്വാഹാ॒ സ്വാഹാ॒ മനഃ॑ പ്ര॒ജാപ॑തയേ॒ സ്വാഹാ॒ കായ॒ സ്വാഹാ॒ കസ്മൈ॒ സ്വാഹാ॑ കത॒മസ്മൈ॒ സ്വാഹാ ഽദി॑ത്യൈ॒ സ്വാഹാ ഽദി॑ത്യൈ മ॒ഹ്യൈ᳚ സ്വാഹാ-ഽദി॑ത്യൈ സുമൃഡീ॒കായൈ॒ സ്വാഹാ॒ സര॑സ്വത്യൈ॒ സ്വാഹാ॒ സര॑സ്വത്യൈ ബൃഹ॒ത്യൈ᳚ സ്വാഹാ॒ സര॑സ്വത്യൈ പാവ॒കായൈ॒ സ്വാഹാ॑ പൂ॒ഷ്ണേ സ്വാഹാ॑ പൂ॒ഷ്ണേ പ്ര॑പ॒ഥ്യാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ പൂ॒ഷ്ണേ ന॒രന്ധി॑ഷായ॒ സ്വാഹാ॒ ത്വഷ്ട്രേ॒ സ്വാഹാ॒ ത്വഷ്ട്രേ॑ തു॒രീപാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ ത്വഷ്ട്രേ॑ പുരു॒രൂപാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ വിഷ്ണ॑വേ॒ സ്വാഹാ॒ വിഷ്ണ॑വേ നിഖുര്യ॒പായ॒ സ്വാഹാ॒ വിഷ്ണ॑വേ നിഭൂയ॒പായ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 36 ॥
(പു॒രു॒രൂപാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ – ദശ॑ ച) (അ. 15)
ദ॒ദ്ഭ്യ-സ്സ്വാഹാ॒ ഹനൂ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹോഷ്ഠാ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ മുഖാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ നാസി॑കാഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ ഽക്ഷീഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ കര്ണാ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॑ പാ॒ര ഇ॒ക്ഷവോ॑-ഽവാ॒ര്യേ᳚ഭ്യഃ॒ പക്ഷ്മ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ ഽവാ॒ര ഇ॒ക്ഷവഃ॑ പാ॒ര്യേ᳚ഭ്യഃ॒ പക്ഷ്മ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ ശീ॒ര്ഷ്ണേ സ്വാഹാ᳚ ഭ്രൂ॒ഭ്യാഗ് സ്വാഹാ॑ ല॒ലാടാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ മൂ॒ര്ധ്നേ സ്വാഹാ॑ മ॒സ്തിഷ്കാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ കേശേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ വഹാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ ഗ്രീ॒വാഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ᳚ സ്ക॒ന്ധേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ കീക॑സാഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ പൃ॒ഷ്ടീഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ പാജ॒സ്യാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ പാ॒ര്ശ്വാഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ- [ ] 37
-ഽഗ്മ്സാ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॑ ദോ॒ഷഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॑ ബാ॒ഹുഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ ജങ്ഘാ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ ശ്രോണീ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹോ॒രുഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ᳚ ഽഷ്ഠീ॒വദ്ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ ജങ്ഘാ᳚ഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॑ ഭ॒സദേ॒ സ്വാഹാ॑ ശിഖ॒ണ്ഡേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ വാല॒ധാനാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ ഽഽണ്ഡാഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॒ ശേപാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ രേത॑സേ॒ സ്വാഹാ᳚ പ്ര॒ജാഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ᳚ പ്ര॒ജന॑നായ॒ സ്വാഹാ॑ പ॒ദ്ഭ്യ-സ്സ്വാഹാ॑ ശ॒ഫേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ലോമ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ᳚ ത്വ॒ചേ സ്വാഹാ॒ ലോഹി॑തായ॒ സ്വാഹാ॑ മാ॒ഗ്മ്॒സായ॒ സ്വാഹാ॒ സ്നാവ॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ഽസ്ഥഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ മ॒ജ്ജഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽങ്ഗേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ഽഽത്മനേ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 38 ॥
(പാ॒ര്ശ്വാഭ്യാ॒ഗ്॒ സ്വാഹാ॑ – മ॒ജ്ജഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ – ഷട് ച॑) (അ. 16)
അ॒ഞ്ജ്യേ॒തായ॒ സ്വാഹാ᳚ ഽഞ്ജിസ॒ക്ഥായ॒ സ്വാഹാ॑ ശിതി॒പദേ॒ സ്വാഹാ॒ ശിതി॑കകുദേ॒ സ്വാഹാ॑ ശിതി॒രന്ധ്രാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ശിതിപൃ॒ഷ്ഠായ॒ സ്വാഹാ॑ ശി॒ത്യഗ്മ്സാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ പുഷ്പ॒കര്ണാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ശി॒ത്യോഷ്ഠാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ശിതി॒ഭ്രവേ॒ സ്വാഹാ॒ ശിതി॑ഭസദേ॒ സ്വാഹാ᳚ ശ്വേ॒താനൂ॑കാശായ॒ സ്വാഹാ॒ ഽഞ്ജയേ॒ സ്വാഹാ॑ ല॒ലാമാ॑യ॒ സ്വാഹാ ഽസി॑തജ്ഞവേ॒ സ്വാഹാ॑ കൃഷ്ണൈ॒തായ॒ സ്വാഹാ॑ രോഹിതൈ॒തായ॒ സ്വാഹാ॑ ഽരുണൈ॒തായ॒ സ്വാഹേ॒ദൃശാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ കീ॒ദൃശാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ താ॒ദൃശാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ സ॒ദൃശാ॑യ॒ സ്വാഹാ॒ വിസ॑ദൃശായ॒ സ്വാഹാ॒ സുസ॑ദൃശായ॒ സ്വാഹാ॑ രൂ॒പായ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 39 ॥
(രൂ॒പായ॒ സ്വാഹാ॒ – ദ്വേ ച॑ ) (അ. 17)
കൃ॒ഷ്ണായ॒ സ്വാഹാ᳚ ശ്വേ॒തായ॒ സ്വാഹാ॑ പി॒ശങ്ഗാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ സാ॒രങ്ഗാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ ഽരു॒ണായ॒ സ്വാഹാ॑ ഗൌ॒രായ॒ സ്വാഹാ॑ ബ॒ഭ്രവേ॒ സ്വാഹാ॑ നകു॒ലായ॒ സ്വാഹാ॒ രോഹി॑തായ॒ സ്വാഹാ॒ ശോണാ॑യ॒ സ്വാഹാ᳚ ശ്യാ॒വായ॒ സ്വാഹാ᳚ ശ്യാ॒മായ॒ സ്വാഹാ॑ പാക॒ലായ॒ സ്വാഹാ॑ സുരൂ॒പായ॒ സ്വാഹാ ഽനു॑രൂപായ॒ സ്വാഹാ॒ വിരൂ॑പായ॒ സ്വാഹാ॒ സരൂ॑പായ॒ സ്വാഹാ॒ പ്രതി॑രൂപായ॒ സ്വാഹാ॑ ശ॒ബലാ॑യ॒ സ്വാഹാ॑ കമ॒ലായ॒ സ്വാഹാ॒ പൃശ്ഞ॑യേ॒ സ്വാഹാ॑ പൃശ്ഞിസ॒ക്ഥായ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 40 ॥
(കൃ॒ഷ്ണായ॒ – ഷട്ച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്) (അ. 18)
ഓഷ॑ധീഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ മൂലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ തൂലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ കാണ്ഡേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ വല്ശേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ പുഷ്പേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ഫലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ ഗൃഹീ॒തേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽഗൃ॑ഹീതേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽവ॑പന്നേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ശയാ॑നേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 41 ॥
(ഓഷ॑ധീഭ്യ॒ – ശ്ചതു॑ര്വിഗ്മ്ശതിഃ) (അ. 19)
വന॒സ്പതി॑ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ മൂലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ തൂലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ സ്കന്ധോ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ശാഖാ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ പ॒ര്ണേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ പുഷ്പേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ഫലേ᳚ഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ ഗൃഹീ॒തേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽഗൃ॑ഹീതേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ ഽവ॑പന്നേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॒ ശയാ॑നേഭ്യ॒-സ്സ്വാഹാ॑ ശി॒ഷ്ടായ॒ സ്വാഹാ ഽതി॑ശിഷ്ടായ॒ സ്വാഹാ॒ പരി॑ശിഷ്ടായ॒ സ്വാഹാ॒ സഗ്മ്ശി॑ഷ്ടായ॒ സ്വാഹോ-ച്ഛി॑ഷ്ടായ॒ സ്വാഹാ॑ രി॒ക്തായ॒ സ്വാഹാ ഽരി॑ക്തായ॒ സ്വാഹാ॒ പ്രരി॑ക്തായ॒ സ്വാഹാ॒ സഗ്മ്രി॑ക്തായ॒ സ്വാഹോ -ദ്രി॑ക്തായ॒ സ്വാഹാ॒ സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚ ॥ 42 ॥
(വന॒സ്പതി॑ഭ്യഃ॒ – ഷട് ച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്) (അ. 20)
(പ്ര॒ജവം॑ – ബ്രഹ്മവാ॒ദിനഃ॒ കി – മേ॒ഷ വാ ആ॒പ്ത – ആ॑ദി॒ത്യാ ഉ॒ഭയോഃ᳚ – പ്ര॒ജാപ॑തി॒രന്വാ॑യ॒ -ന്നിന്ദ്രോ॒ വൈ സ॒ദൃം – മിന്ദ്രോ॒ വൈ ശി॑ഥി॒ലഃ – പ്ര॒ജാപ॑തിരകാമയതാ ഽന്നാ॒ദഃ – സാ വി॒രാഡ॒ – സാവാ॑ദി॒ത്യോ᳚ – ഽര്വാം – ഭൂ॒ത – മാ മേ॒ – ഽഗ്നിനാ॒ -സ്വാഹാ॒-ഽഽധിന് – ദ॒ദ്ഭ്യോ᳚-ഽ – ഞ്ജ്യേ॒തായ॑ – കൃ॒ഷ്ണാ – യൌഷ॑ധീഭ്യോ॒ – വന॒സ്പതി॑ഭ്യോ – വിഗ്മ്ശ॒തിഃ)
(പ്ര॒ജവം॑ – പ്ര॒ജാപ॑തി॒ – ര്യദ॑ഛന്ദോ॒മം – തേ॑ ഹുവേ സവാ॒-ഽഹ – മോഷ॑ധീഭ്യോ॒ – ദ്വിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്)
(പ്ര॒ജവ॒ഗ്മ്॒, സര്വ॑സ്മൈ॒ സ്വാഹാ᳚)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാം സപ്തമകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥