kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē pañchamaḥ praśnaḥ – sōmamantrabrāhmaṇanirūpaṇaṃ
ō-nnamaḥ paramātmanē, śrī mahāgaṇapatayē namaḥ,
śrī gurubhyō namaḥ । ha̠ri̠ḥ ōm ॥
indrō̍ vṛ̠trāya̠ vajra̠muda̍yachCha̠-thsa vṛ̠trō vajrā̠dudya̍tādabibhē̠-thsō̎-‘bravī̠nmā mē̠ pra hā̠rasti̠ vā i̠da-mmayi̍ vī̠ryaṃ̍ ta-ttē̠ pra dā̎syā̠mīti̠ tasmā̍ u̠kthya̍-mprāya̍chCha̠-ttasmai̎ dvi̠tīya̠muda̍yachCha̠-thsō̎-‘bravī̠nmā ma̠ pra hā̠rasti̠ vā i̠da-mmayi̍ vī̠rya̍-nta-ttē̠ pra dā̎syā̠mīti̠ [pra dā̎syā̠mīti̍, tasmā̍ u̠kthya̍mē̠va] 1
tasmā̍ u̠kthya̍mē̠va prāya̍chCha̠-ttasmai̍ tṛ̠tīya̠muda̍yachCha̠-ttaṃ viṣṇu̠ranva̍tiṣṭhata ja̠hīti̠ sō̎-‘bravī̠nmā mē̠ pra hā̠rasti̠ vā i̠da-mmayi̍ vī̠rya̍-nta-ttē̠ pra dā̎syā̠mīti̠ tasmā̍ u̠kthya̍mē̠va prāya̍chCha̠-tta-nnirmā̍ya-mbhū̠tama̍han. ya̠jñō hi tasya̍ mā̠yā-”sī̠-dyadu̠kthyō̍ gṛ̠hyata̍ indri̠yamē̠va [ ] 2
ta-dvī̠rya̍ṃ yaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyasya vṛṅkta̠ indrā̍ya tvā bṛ̠ha-dva̍tē̠ vaya̍svata̠ ityā̠hēndrā̍ya̠ hi sa ta-mprāya̍chCha̠-ttasmai̎ tvā̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍ha̠ yadē̠va viṣṇu̍ra̠nvati̍ṣṭhata ja̠hīti̠ tasmā̠-dviṣṇu̍ma̠nvābha̍jati̠ trirnirgṛ̍hṇāti̠ trirhi sa ta-ntasmai̠ prāya̍chChadē̠ṣa tē̠ yōni̠ḥ puna̍rhavira̠sītyā̍ha̠ puna̍ḥpuna̠- [puna̍ḥpunaḥ, hya̍smā-] 3
r-hya̍smā-nnirgṛ̠hṇāti̠ chakṣu̠rvā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yadu̠kthya̍-stasmā̍du̠kthyagṃ̍ hu̠tagṃ sōmā̍ a̠nvāya̍nti̠ tasmā̍dā̠tmā chakṣu̠ranvē̍ti̠ tasmā̠dēka̠ṃ yanta̍-mba̠havō-‘nu̍ yanti̠ tasmā̠dēkō̍ bahū̠nā-mbha̠drō bha̍vati̠ tasmā̠dēkō̍ ba̠hvīrjā̠yā vi̍ndatē̠ yadi̍ kā̠mayē̍tā-ddhva̠ryu-rā̠tmāna̍ṃ yajña yaśa̠sēnā̎-rpayēya̠-mitya̍nta̠rā-”ha̍va̠nīya̍-ñcha havi̠rdhāna̍-ñcha̠ tiṣṭha̠nnava̍ nayē- [nayēt, ā̠tmāna̍mē̠va] 4
-dā̠tmāna̍mē̠va ya̍jñayaśa̠sēnā̎rpayati̠ yadi̍ kā̠mayē̍ta̠ yaja̍mānaṃ yajña yaśa̠sēnā̎rpayēya̠-mitya̍nta̠rā sa̍dōhavirdhā̠nē tiṣṭha̠nnava̍ nayē̠-dyaja̍mānamē̠va ya̍jñayaśa̠sēnā̎-rpayati̠ yadi̍ kā̠mayē̍ta sada̠syān̍ yajña yaśa̠sēnā̎-rpayēya̠miti̠ sada̍ ā̠labhyāva̍ nayē-thsada̠syā̍nē̠va ya̍jñayaśa̠sēnā̎rpayati ॥ 5 ॥
(itī̎ – ndri̠yamē̠va – puna̍ḥ puna – rnayē̠t – traya̍strigṃśachcha) (a. 1)
āyu̠rvā ē̠ta-dya̠jñasya̠ ya-ddhru̠va u̍tta̠mō grahā̍ṇā-ṅgṛhyatē̠ tasmā̠-dāyu̍ḥ prā̠ṇānā̍-mutta̠ma-mmū̠rdhāna̍-ndi̠vō a̍ra̠ti-mpṛ̍thi̠vyā ityā̍ha mū̠rdhāna̍-mē̠vainagṃ̍ samā̠nānā̎-ṅkarōti vaiśvāna̠ra-mṛ̠tāya̍ jā̠ta-ma̠gni-mityā̍ha vaiśvāna̠ragṃ hi dē̠vata̠yā-”yu̍-rubha̠yatō̍ vaiśvānarō gṛhyatē̠ tasmā̍-dubha̠yata̍ḥ prā̠ṇā a̠dhastā̎-chchō̠pari̍ṣṭā-chchā̠rdhinō̠-‘nyē grahā̍ gṛ̠hyantē̠-‘rdhī dhru̠va-stasmā̍- [dhru̠va-stasmā̎t, a̠rdhyavā̎-] 6
-da̠rdhyavā̎-mprā̠ṇō̎-‘nyēṣā̎-mprā̠ṇānā̠-mupō̎ptē̠-‘nyē grahā̎-ssā̠dyantē-‘nu̍pōptē dhru̠vastasmā̍-da̠sthnānyāḥ pra̠jāḥ pra̍ti̠tiṣṭha̍nti mā̠gṃ̠sēnā̠nyā asu̍rā̠ vā u̍ttara̠taḥ pṛ̍thi̠vī-mpa̠ryāchi̍kīrṣa̠-ntā-ndē̠vā dhru̠vēṇā̍dṛgṃha̠-nta-ddhru̠vasya̍ dhruva̠tvaṃ ya-ddhru̠va u̍ttara̠ta-ssā̠dyatē̠ dhṛtyā̠ āyu̠rvā ē̠ta-dya̠jñasya̠ ya-ddhru̠va ā̠tmā hōtā̠ yaddhō̍tṛchama̠sē dhru̠va-ma̍va̠naya̍tyā̠tmannē̠va ya̠jñasyā- [ya̠jñasya̍, āyu̍-rdadhāti] 7
-”yu̍-rdadhāti pu̠rastā̍-du̠kthasyā̍-‘va̠nīya̠ ityā̍huḥ pu̠rastā̠ddhyāyu̍ṣō bhu̠ṅktē ma̍ddhya̠tō̍-‘va̠nīya̠ ityā̍hurmaddhya̠mēna̠ hyāyu̍ṣō bhu̠ṅkta u̍ttarā̠rdhē̍-‘va̠nīya̠ ityā̍hurutta̠mēna̠ hyāyu̍ṣō bhu̠ṅktē vai̎śvadē̠vyāmṛ̠chi śa̠syamā̍nāyā̠mava̍ nayati vaiśvadē̠vyō̍ vai pra̠jāḥ pra̠jāsvē̠vā-”yu̍rdadhāti ॥ 8 ॥
(dhru̠vastasmā̍ – dē̠va ya̠jñasyai – kā̠nnacha̍tvāri̠gṃ̠śachcha̍) (a. 2)
ya̠jñēna̠ vai dē̠vā-ssu̍va̠rgaṃ lō̠kamā̍ya̠-ntē̍-‘manyanta manu̠ṣyā̍ nō̠-‘nvābha̍viṣya̠ntīti̠ tē sa̍ṃvathsa̠rēṇa̍ yōpayi̠tvā su̍va̠rgaṃ lō̠kamā̍ya̠-ntamṛṣa̍ya ṛtugra̠hairē̠vānu̠ prājā̍na̠n̠. yadṛ̍tugra̠hā gṛ̠hyantē̍ suva̠rgasya̍ lō̠kasya̠ prajñā̎tyai̠ dvāda̍śa gṛhyantē̠ dvāda̍śa̠ māsā̎-ssaṃvathsa̠ra-ssa̍ṃvathsa̠rasya̠ prajñā̎tyai sa̠ha pra̍tha̠mau gṛ̍hyētē sa̠hōtta̠mau tasmā̠-ddvaudvā̍vṛ̠tū u̍bha̠yatō̍mukha-mṛtupā̠tra-mbha̍vati̠ kō [mbha̍vati̠ kaḥ, hi ta-dvēda̠] 9
hi ta-dvēda̠ yata̍ ṛtū̠nā-mmukha̍mṛ̠tunā̠ prēṣyēti̠ ṣa-ṭkṛtva̍ āha̠ ṣaḍvā ṛ̠tava̍ ṛ̠tūnē̠va prī̍ṇātyṛ̠tubhi̠riti̍ cha̠tuśchatu̍ṣpada ē̠va pa̠śū-nprī̍ṇāti̠ dviḥ puna̍r-ṛ̠tunā̍-”ha dvi̠pada̍ ē̠va prī̍ṇātyṛ̠tunā̠ prēṣyēti̠ ṣa-ṭkṛtva̍ āha̠rtubhi̠riti̍ cha̠tustasmā̠-chchatu̍ṣpādaḥ pa̠śava̍ ṛ̠tūnupa̍ jīvanti̠ dviḥ [dviḥ, puna̍r-ṛ̠tunā̍-”ha̠] 10
puna̍r-ṛ̠tunā̍-”ha̠ tasmā̎-ddvi̠pāda̠śchatu̍ṣpadaḥ pa̠śūnupa̍ jīvantyṛ̠tunā̠ prēṣyēti̠ ṣa-ṭkṛtva̍ āha̠rtubhi̠riti̍ cha̠turdviḥ puna̍r-ṛ̠tunā̍-”hā̠ ”krama̍ṇamē̠va ta-thsētu̠ṃ yaja̍mānaḥ kurutē suva̠rgasya̍ lō̠kasya̠ sama̍ṣṭyai̠ nānyō̎-‘nyamanu̠ prapa̍dyēta̠ yada̠nyō̎-‘nyama̍nu pra̠padyē̍ta̠rtur-ṛ̠tumanu̠ prapa̍dyēta̠rtavō̠ mōhu̍kā-ssyu̠ḥ [mōhu̍kā-ssyuḥ, prasi̍ddhamē̠vā-] 11
prasi̍ddhamē̠vā-ddhva̠ryu-rdakṣi̍ṇēna̠ prapa̍dyatē̠ prasi̍ddha-mpratiprasthā̠tōtta̍rēṇa̠ tasmā̍-dādi̠tya-ṣṣaṇmā̠sō dakṣi̍ṇēnaiti̠ ṣaḍutta̍rēṇō-payā̠magṛ̍hītō-‘si sa̠gṃ̠ sarpō̎-‘syagṃhaspa̠tyāya̠ tvētyā̠hāsti̍ trayōda̠śō māsa̠ ityā̍hu̠sta-mē̠va ta-tprī̍ṇāti ॥ 12 ॥
(kō – jī̍vanti̠ dviḥ – syu̠ – śchatu̍strigṃśachcha) (a. 3)
su̠va̠rgāya̠ vā ē̠tē lō̠kāya̍ gṛhyantē̠ yadṛ̍tugra̠hā jyōti̍-rindrā̠gnī yadai̎mdrā̠gna-mṛ̍tupā̠trēṇa̍ gṛ̠hṇāti̠ jyōti̍-rē̠vā-‘smā̍ u̠pari̍ṣṭā-ddadhāti suva̠rgasya̍ lō̠kasyā-‘nu̍khyātyā ōjō̠bhṛtau̠ vā ē̠tau dē̠vānā̠ṃ yadi̍ndrā̠gnī yadai̎mdrā̠gnō gṛ̠hyata̠ ōja̍ ē̠vāva̍ rundhē vaiśvadē̠vagṃ śu̍krapā̠trēṇa̍ gṛhṇāti vaiśvadē̠vyō̍ vai pra̠jā a̠sāvā̍di̠tya-śśu̠krō ya-dvai̎śvadē̠vagṃ śu̍krapā̠trēṇa̍ gṛ̠hṇāti̠ tasmā̍-da̠sā-vā̍di̠tya- [tasmā̍-da̠sā-vā̍di̠tyaḥ, sarvā̎ḥ] 13
-ssarvā̎ḥ pra̠jāḥ pra̠tyaṅṅudē̍ti̠ tasmā̠-thsarva̍ ē̠va ma̍nyatē̠ mā-mpratyuda̍gā̠diti̍ vaiśvadē̠vagṃ śu̍krapā̠trēṇa̍ gṛhṇāti vaiśvadē̠vyō̍ vai pra̠jāstēja̍-śśu̠krō ya-dvai̎śvadē̠vagṃ śu̍krapā̠trēṇa̍ gṛ̠hṇāti̍ pra̠jāsvē̠va tējō̍ dadhāti ॥ 14 ॥
(tasmā̍da̠sāvā̍di̠tya – stri̠gṃ̠śachcha̍) (a. 4)
indrō̍ ma̠rudbhi̠-ssāṃvi̍dyēna̠ māddhya̍ndinē̠ sava̍nē vṛ̠trama̍ha̠n̠. yanmāddhya̍ndinē̠ sava̍nē marutva̠tīyā̍ gṛ̠hyantē̠ vārtra̍ghnā ē̠va tē yaja̍mānasya gṛhyantē̠ tasya̍ vṛ̠tra-ñja̠ghnuṣa̍ ṛ̠tavō̍-‘muhya̠nthsa ṛ̍tupā̠trēṇa̍ marutva̠tīyā̍nagṛhṇā̠-ttatō̠ vai sa ṛ̠tū-nprājā̍nā̠-dyadṛ̍tupā̠trēṇa̍ marutva̠tīyā̍ gṛ̠hyanta̍ ṛtū̠nā-mprajñā̎tyai̠ vajra̠ṃ vā ē̠taṃ yaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyāya̠ pra ha̍rati̠ yanma̍rutva̠tīyā̠ udē̠va pra̍tha̠mēna̍ [udē̠va pra̍tha̠mēna̍, ya̠chCha̠ti̠ pra ha̍rati] 15
yachChati̠ pra ha̍rati dvi̠tīyē̍na stṛṇu̠tē tṛ̠tīyē̠nā-”yu̍dha̠ṃ vā ē̠ta-dyaja̍māna̠-ssagg sku̍rutē̠ yanma̍rutva̠tīyā̠ dhanu̍rē̠va pra̍tha̠mō jyā dvi̠tīya̠ iṣu̍stṛ̠tīya̠ḥ pratyē̠va pra̍tha̠mēna̍ dhattē̠ visṛ̍jati dvi̠tīyē̍na̠ viddhya̍ti tṛ̠tīyē̠nēndrō̍ vṛ̠tragṃ ha̠tvā parā̎-mparā̠vata̍-magachCha̠-dapā̍rādha̠miti̠ manya̍māna̠-ssa hari̍tō-‘bhava̠-thsa ē̠tā-nma̍rutva̠tīyā̍-nātma̠spara̍ṇā-napaśya̠-ttāna̍gṛhṇīta [ ] 16
prā̠ṇamē̠va pra̍tha̠mēnā̎-spṛṇutāpā̠na-ndvi̠tīyē̍nā̠-”tmāna̍-ntṛ̠tīyē̍nā-”tma̠spara̍ṇā̠ vā ē̠tē yaja̍mānasya gṛhyantē̠ yanma̍rutva̠tīyā̎ḥ prā̠ṇamē̠va pra̍tha̠mēna̍ spṛṇutē-‘pā̠na-ndvi̠tīyē̍nā̠-”tmāna̍-ntṛ̠tīyē̠nēndrō̍ vṛ̠trama̍ha̠-nta-ndē̠vā a̍bruva-nma̠hān. vā a̠yama̍bhū̠dyō vṛ̠tramava̍dhī̠diti̠ tanma̍hē̠ndrasya̍ mahēndra̠tvagṃ sa ē̠ta-mmā̍hē̠ndra-mu̍ddhā̠ra-muda̍harata vṛ̠tragṃ ha̠tvā-‘nyāsu̍ dē̠vatā̠sva dhi̠ yanmā̍hē̠ndrō gṛ̠hyata̍ uddhā̠ramē̠va taṃ yaja̍māna̠ uddha̍ratē̠-‘nyāsu̍ pra̠jāsvadhi̍ śukrapā̠trēṇa̍ gṛhṇāti yajamānadēva̠tyō̍ vai mā̍hē̠ndrastēja̍-śśu̠krō yanmā̍hē̠ndragṃ śu̍krapā̠trēṇa̍ gṛ̠hṇāti̠ yaja̍māna ē̠va tējō̍ dadhāti ॥ 17 ॥
(pra̠tha̠mēnā̍ – gṛhṇīta – dē̠vatā̎sva̠ – ṣṭāvigṃ̍śatiścha) (a. 5)
adi̍tiḥ pu̠trakā̍mā sā̠ddhyēbhyō̍ dē̠vēbhyō̎ brahmauda̠nama̍pacha̠-ttasyā̍ u̠chChēṣa̍ṇamadadu̠sta-tprā-”śñā̠-thsā rētō̍-‘dhatta̠ tasyai̍ cha̠tvāra̍ ādi̠tyā a̍jāyanta̠ sā dvi̠tīya̍mapacha̠-thsā-‘ma̍nyatō̠chChēṣa̍ṇānma i̠mē̎-‘jñata̠ yadagrē̎ prāśi̠ṣyāmī̠tō mē̠ vasī̍yāgṃsō janiṣyanta̠ iti̠ sā-‘grē̠ prā-”śñā̠-thsā rētō̍-‘dhatta̠ tasyai̠ vyṛ̍ddhamā̠ṇḍama̍jāyata̠ sā-”di̠tyēbhya̍ ē̠va [ ] 18
tṛ̠tīya̍mapacha̠-dbhōgā̍ya ma i̠dagg śrā̠ntama̠stviti̠ tē̎-‘bruva̠n vara̍ṃ vṛṇāmahai̠ yō-‘tō̠ jāyā̍tā a̠smāka̠gṃ̠ sa ēkō̍-‘sa̠dyō̎-‘sya pra̠jāyā̠mṛddhyā̍tā a̠smāka̠-mbhōgā̍ya bhavā̠diti̠ tatō̠ viva̍svānādi̠tyō̍ ‘jāyata̠ tasya̠ vā i̠ya-mpra̠jā yanma̍nu̠ṣyā̎stāsvēka̍ ē̠vardhō yō yaja̍tē̠ sa dē̠vānā̠-mbhōgā̍ya bhavati dē̠vā vai ya̠jñā- [ya̠jñāt, ru̠dra-ma̠nta-] 19
-dru̠dra-ma̠nta-rā̍ya̠n-thsa ā̍di̠tyāna̠nvākra̍mata̠ tē dvi̍dēva̠tyā̎-nprāpa̍dyanta̠ tā-nna prati̠ prāya̍chCha̠-ntasmā̠dapi̠ vaddhya̠-mprapa̍nna̠-nna prati̠ praya̍chChanti̠ tasmā̎-ddvidēva̠tyē̎bhya ādi̠tyō nirgṛ̍hyatē̠ yadu̠chChēṣa̍ṇā̠-dajā̍yanta̠ tasmā̍-du̠chChēṣa̍ṇā-dgṛhyatē ti̠sṛbhi̍r-ṛ̠gbhirgṛ̍hṇāti mā̠tā pi̠tā pu̠trastadē̠va tanmi̍thu̠na-mulba̠-ṅgarbhō̍ ja̠rāyu̠ tadē̠va ta- [tadē̠va tat, mi̠thu̠na-mpa̠śavō̠] 20
-nmi̍thu̠na-mpa̠śavō̠ vā ē̠tē yadā̍di̠tya ūrgdadhi̍ da̠ddhnā ma̍ddhya̠ta-śśrī̍ṇā̠tyūrja̍mē̠va pa̍śū̠nā-mma̍ddhya̠tō da̍dhāti śṛtāta̠ṅkyē̍na mēddhya̠tvāya̠ tasmā̍dā̠mā pa̠kva-ndu̍hē pa̠śavō̠ vā ē̠tē yadā̍di̠tyaḥ pa̍ri̠śritya̍ gṛhṇāti prati̠ruddhyai̠vā-‘smai̍ pa̠śū-ngṛ̍hṇāti pa̠śavō̠ vā ē̠tē yadā̍di̠tya ē̠ṣa ru̠drō yada̠gniḥ pa̍ri̠śritya̍ gṛhṇāti ru̠drādē̠va pa̠śū-na̠nta-rda̍dhā- [-na̠nta-rda̍dhāti, ē̠ṣa vai] 21
-tyē̠ṣa vai viva̍svānādi̠tyō yadu̍pāgṃ śu̠sava̍na̠-ssa ē̠tamē̠va sō̍mapī̠tha-mpari̍ śaya̠ ā tṛ̍tīyasava̠nā-dviva̍sva ādityai̠ṣa tē̍ sōmapī̠tha ityā̍ha̠ viva̍svanta-mē̠vā-”di̠tyagṃ sō̍mapī̠thēna̠ sama̍rdhayati̠ yā di̠vyā vṛṣṭi̠stayā̎ tvā śrīṇā̠mīti̠ vṛṣṭi̍kāmasya śrīṇīyā̠-dvṛṣṭi̍mē̠vāva̍ rundhē̠ yadi̍ tā̠ja-kpra̠skandē̠-dvarṣu̍kaḥ pa̠rjanya̍-ssyā̠dyadi̍ chi̠ramava̍rṣukō̠ na sā̍daya̠tyasa̍nnā̠ddhi pra̠jāḥ pra̠jāya̍ntē̠ nānu̠ vaṣa̍-ṭkarōti̠ yada̍nuvaṣaṭku̠ryā–dru̠dra-mpra̠jā a̠nvava̍sṛjē̠nna hu̠tvānvī̎kṣēta̠ yada̠nvīkṣē̍ta̠ chakṣu̍rasya pra̠māyu̍kagg syā̠-ttasmā̠nnānvīkṣya̍ḥ ॥ 22 ॥
(ē̠va – ya̠jñā – jja̠rāyu̠ tadē̠va tada̠ – ntarda̍dhāti̠ – na – sa̠ptavigṃ̍śatiścha) (a. 6)
a̠nta̠ryā̠ma̠pā̠trēṇa̍ sāvi̠tra-mā̎graya̠ṇā-dgṛ̍hṇāti pra̠jāpa̍ti̠rvā ē̠ṣa yadā̎graya̠ṇaḥ pra̠jānā̎-mpra̠jana̍nāya̠ na sā̍daya̠tyasa̍nnā̠ddhi pra̠jāḥ pra̠jāya̍ntē̠ nānu̠ vaṣa̍-ṭkarōti̠ yada̍nuvaṣaṭku̠ryā-dru̠dra-mpra̠jā a̠nvava̍sṛjē-dē̠ṣa vai gā̍ya̠trō dē̠vānā̠ṃ ya-thsa̍vi̠taiṣa gā̍yatri̠yai lō̠kē gṛ̍hyatē̠ yadā̎graya̠ṇō yada̍ntaryāmapā̠trēṇa̍ sāvi̠tra-mā̎graya̠ṇā-dgṛ̠hṇāti̠ svā-dē̠vaina̠ṃ yōnē̠-rnirgṛ̍hṇāti̠ viśvē̍ [viśvē̎, dē̠vā-stṛ̠tīya̠gṃ̠] 23
dē̠vā-stṛ̠tīya̠gṃ̠ sava̍na̠-nnōda̍yachCha̠-ntē sa̍vi̠tāra̍-mprātassava̠nabhā̍ga̠gṃ̠ santa̍-ntṛtīyasava̠nama̠bhi parya̍ṇaya̠-ntatō̠ vai tē tṛ̠tīya̠gṃ̠ sava̍na̠-muda̍yachCha̠n̠. ya-ttṛ̍tīyasava̠nē sā̍vi̠trō gṛ̠hyatē̍ tṛ̠tīya̍sya̠ sava̍na̠syōdya̍tyai savitṛpā̠trēṇa̍ vaiśvadē̠va-ṅka̠laśā̎-dgṛhṇāti vaiśvadē̠vyō̍ vai pra̠jā vai̎śvadē̠vaḥ ka̠laśa̍-ssavi̠tā pra̍sa̠vānā̍mīśē̠ ya-thsa̍vitṛpā̠trēṇa̍ vaiśvadē̠va-ṅka̠laśā̎-dgṛ̠hṇāti̍ savi̠tṛpra̍sūta ē̠vāsmai̎ pra̠jāḥ pra [pra̠jāḥ pra, ja̠na̠ya̠ti̠ sōmē̠ sōma̍ma̠bhi] 24
ja̍nayati̠ sōmē̠ sōma̍ma̠bhi gṛ̍hṇāti̠ rēta̍ ē̠va ta-dda̍dhāti su̠śarmā̍-‘si supratiṣṭhā̠na ityā̍ha̠ sōmē̠ hi sōma̍mabhigṛ̠hṇāti̠ prati̍ṣṭhityā ē̠tasmi̠n vā api̠ grahē̍ manu̠ṣyē̎bhyō dē̠vēbhya̍ḥ pi̠tṛbhya̍ḥ kriyatē su̠śarmā̍-‘si supratiṣṭhā̠na ityā̍ha manu̠ṣyē̎bhya ē̠vaitēna̍ karōti bṛ̠hadityā̍ha dē̠vēbhya̍ ē̠vaitēna̍ karōti̠ nama̠ ityā̍ha pi̠tṛbhya̍ ē̠vaitēna̍ karōtyē̠ tāva̍tī̠ rvai dē̠vatā̠stābhya̍ ē̠vaina̠gṃ̠ sarvā̎bhyō gṛhṇātyē̠ṣa tē̠ yōni̠rviśvē̎bhyastvā dē̠vēbhya̠ ityā̍ha vaiśvadē̠vō hyē̍ṣaḥ ॥ 25 ॥
(viśvē̠ – pra – pi̠tṛbhya̍ ē̠vaitēna̍ karō̠tyē – kā̠nnavigṃ̍śa̠tiścha̍) (a. 7)
prā̠ṇō vā ē̠ṣa yadu̍pā̠gṃ̠śu-ryadu̍pāgṃśupā̠trēṇa̍ pratha̠maśchō̎tta̠maścha̠ grahau̍ gṛ̠hyētē̎ prā̠ṇamē̠vānu̍ pra̠yanti̍ prā̠ṇamanūdya̍nti pra̠jāpa̍ti̠rvā ē̠ṣa yadā̎graya̠ṇaḥ prā̠ṇa u̍pā̠gṃ̠śuḥ patnī̎ḥ pra̠jāḥ pra ja̍nayanti̠ yadu̍pāgṃśupā̠trēṇa̍ pātnīva̠tamā̎graya̠ṇā-dgṛ̠hṇāti̍ pra̠jānā̎-mpra̠jana̍nāya̠ tasmā̎-tprā̠ṇa-mpra̠jā anu̠ pra jā̍yantē dē̠vā vā i̠ta i̍ta̠ḥ patnī̎-ssuva̠rgaṃ- [patnī̎-ssuva̠rgam, lō̠ka-ma̍jigāgṃsa̠-ntē] 26
-~ṃlō̠ka-ma̍jigāgṃsa̠-ntē su̍va̠rgaṃ lō̠ka-nna prājā̍na̠-nta ē̠ta-mpā̎tnīva̠tama̍paśya̠-ntama̍gṛhṇata̠ tatō̠ vai tē su̍va̠rgaṃ lō̠ka-mprājā̍na̠n̠. ya-tpā̎tnīva̠tō gṛ̠hyatē̍ suva̠rgasya̍ lō̠kasya̠ prajñā̎tyai̠ sa sōmō̠ nāti̍ṣṭhata strī̠bhyō gṛ̠hyamā̍ṇa̠sta-ṅghṛ̠taṃ vajra̍-ṅkṛ̠tvā-‘ghna̠-nta-nniri̍ndriya-mbhū̠tama̍gṛhṇa̠-ntasmā̠-thstriyō̠ niri̍ndriyā̠ adā̍yādī̠rapi̍ pā̠pā-tpu̠gṃ̠sa upa̍stitaraṃ- [upa̍stitaram, va̠da̠nti̠ ya-dghṛ̠tēna̍] 27
-~ṃvadanti̠ ya-dghṛ̠tēna̍ pātnīva̠tagg śrī̠ṇāti̠ vajrē̍ṇai̠vaina̠ṃ vaśē̍ kṛ̠tvā gṛ̍hṇā-tyupayā̠magṛ̍hītō̠-‘sītyā̍hē̠yaṃ vā u̍payā̠ma-stasmā̍di̠mā-mpra̠jā anu̠ pra jā̍yantē̠ bṛha̠spati̍sutasya ta̠ ityā̍ha̠ brahma̠ vai dē̠vānā̠-mbṛha̠spati̠-rbrahma̍ṇai̠vāsmai̎ pra̠jāḥ pra ja̍nayatīndō̠ ityā̍ha̠ rētō̠ vā indū̠ rēta̍ ē̠va ta-dda̍dhātīndriyāva̠ i- [iti̍, ā̠ha̠ pra̠jā] 28
-tyā̍ha pra̠jā vā i̍ndri̠ya-mpra̠jā ē̠vāsmai̠ pra ja̍naya̠tyagnā(3) ityā̍hā̠gnirvai rē̍tō̠dhāḥ patnī̍va̠ ityā̍ha mithuna̠tvāya̍ sa̠jūrdē̠vēna̠ tvaṣṭrā̠ sōma̍-mpi̠bētyā̍ha̠ tvaṣṭā̠ vai pa̍śū̠nā-mmi̍thu̠nānāgṃ̍ rūpa̠kṛ-drū̠pamē̠va pa̠śuṣu̍ dadhāti dē̠vā vai tvaṣṭā̍ramajighāgṃsa̠n-thsa patnī̠ḥ prāpa̍dyata̠ ta-nna prati̠ prā-‘ya̍chCha̠-ntasmā̠dapi̠ [prā-‘ya̍chCha̠-ntasmā̠dapi̍, vaddhya̠-mprapa̍nna̠-] 29
vaddhya̠-mprapa̍nna̠-nna prati̠ praya̍chChanti̠ tasmā̎-tpātnīva̠tē tvaṣṭrē-‘pi̍ gṛhyatē̠ na sā̍daya̠tyasa̍nnā̠ddhi pra̠jāḥ pra̠jāya̍ntē̠ nānu̠ vaṣa̍-ṭkarōti̠ yada̍nuvaṣa-ṭku̠ryā-dru̠dra-mpra̠jā a̠nvava̍sṛjē̠-dyannā-‘nu̍vaṣaṭku̠ryā-daśā̎mta-ma̠gnī-thsōma̍-mbhakṣayē-dupā̠g̠śvanu̠ vaṣa̍-ṭkarōti̠ na ru̠dra-mpra̠jā a̍nvavasṛ̠jati̍ śā̠ntama̠gnī-thsōma̍-mbhakṣaya̠tyagnī̠-nnēṣṭu̍-ru̠pastha̠mā sī̍da̠ [sī̍da, nēṣṭa̠ḥ patnī̍-] 30
nēṣṭa̠ḥ patnī̍-mu̠dāna̠yētyā̍hā̠-gnīdē̠va nēṣṭa̍ri̠ rētō̠ dadhā̍ti̠ nēṣṭā̠ patni̍yāmu-dgā̠trā sa-ṅkhyā̍payati pra̠jāpa̍ti̠rvā ē̠ṣa yadu̍dgā̠tā pra̠jānā̎-mpra̠jana̍nāyā̠pa upa̠ pra va̍rtayati̠ rēta̍ ē̠va ta-thsi̍ñchatyū̠ruṇōpa̠ pra va̍rtayatyū̠ruṇā̠ hi rēta̍-ssi̠chyatē̍ nagna̠-ṅkṛtyō̠-rumupa̠ pra va̍rtayati ya̠dā hi na̠gna ū̠rurbhava̠tyatha̍ mithu̠nī bha̍va̠tō-‘tha̠ rēta̍-ssichya̠tē-‘tha̍ pra̠jāḥ pra jā̍yantē ॥ 31 ॥
(patnī̎-ssuva̠rga – mupa̍stitara – mindriyāva̠ itya – pi̍ – sīda – mithu̠nya̍ – ṣṭau cha̍) (a. 8)
indrō̍ vṛ̠trama̍ha̠-ntasya̍ śīrṣakapā̠la-mudau̎bja̠-thsa drō̍ṇakala̠śō̍-‘bhava̠-ttasmā̠-thsōma̠-ssama̍srava̠-thsa hā̍riyōja̠nō̍-‘bhava̠-ttaṃ vya̍chikithsa-jju̠havā̠nī(3) mā hau̠ṣā(3)-miti̠ sō̍-‘manyata̠ yaddhō̠ṣyāmyā̠magṃ hō̎ṣyāmi̠ yanna hō̠ṣyāmi̍ yajñavēśa̠sa-ṅka̍riṣyā̠mīti̠ tama̍ddhriyata̠ hōtu̠gṃ̠ sō̎-‘gni-ra̍bravī̠nna mayyā̠magṃ hō̎ṣya̠sīti̠ ta-ndhā̠nābhi̍-raśrīṇā̠- [-raśrīṇāt, tagṃ śṛ̠ta-] 32
-ttagṃ śṛ̠ta-mbhū̠ta-ma̍juhō̠dya-ddhā̠nābhi̍r-hāriyōja̠nagg śrī̠ṇāti̍ śṛta̠tvāya̍ śṛ̠ta-mē̠vaina̍-mbhū̠ta-ñju̍hōti ba̠hvībhi̍-śśrīṇātyē̠tāva̍tī-rē̠vāsyā̠-muṣmi̍-~ṃllō̠kē kā̍ma̠dughā̍ bhava̠ntyathō̠ khalvā̍hurē̠tā vā indra̍sya̠ pṛśña̍yaḥ kāma̠dughā̠ yaddhā̍riyōja̠nīriti̠ tasmā̎-dba̠hvībhi̍-śśrīṇīyādṛkhsā̠mē vā indra̍sya̠ harī̍ sōma̠pānau̠ tayō̎ḥ pari̠dhaya̍ ā̠dhāna̠ṃ yadapra̍hṛtya pari̠dhī-ñju̍hu̠yā-da̠ntarā̍dhānābhyā- [-da̠ntarā̍dhānābhyām, ghā̠sa-mpra] 33
-ṅghā̠sa-mpra ya̍chChē-tpra̠hṛtya̍ pari̠dhīñju̍hōti̠ nirā̍dhānābhyā-mē̠va ghā̠sa-mpra ya̍chChatyunnē̠tā ju̍hōti yā̠tayā̍mēva̠ hyē̍tarhya̍ddhva̠ryu-ssva̠gākṛ̍tō̠ ya-da̍ddhva̠ryu-rju̍hu̠yā-dyathā̠ vimu̍kta̠-mpuna̍ryu̠nakti̍ tā̠dṛgē̠va tachChī̠r̠ṣa-nna̍dhini̠dhāya̍ juhōti śīrṣa̠tō hi sa sa̠mabha̍va-dvi̠kramya̍ juhōti vi̠kramya̠ hīndrō̍ vṛ̠tramaha̠n-thsamṛ̍ddhyai pa̠śavō̠ vai hā̍riyōja̠nīrya-thsa̍bhi̠nndyā-dalpā̍ [-dalpā̎ḥ, ē̠na̠-mpa̠śavō̍] 34
ēna-mpa̠śavō̍ bhu̠ñjanta̠ upa̍tiṣṭhēra̠n̠. yanna sa̍bhi̠nndyā-dba̠hava̍ ēna-mpa̠śavō-‘bhu̍ñjanta̠ upa̍ tiṣṭhēra̠-nmana̍sā̠ sa-mbā̍dhata u̠bhaya̍-ṅkarōti ba̠hava̍ ē̠vaina̍-mpa̠śavō̍ bhu̠ñjanta̠ upa̍ tiṣṭhanta unnē̠taryu̍paha̠va-mi̍chChantē̠ ya ē̠va tatra̍ sōmapī̠thasta-mē̠vāva̍ rundhata uttaravē̠dyā-nniva̍pati pa̠śavō̠ vā u̍ttaravē̠diḥ pa̠śavō̍ hāriyōja̠nīḥ pa̠śuṣvē̠va pa̠śū-nprati̍ ṣṭhāpayanti ॥ 35 ॥
(a̠śrī̠ṇā̠ – da̠ntarā̍dhānābhyā̠ – malpā̎ḥ – sthāpayanti) (a. 9)
grahā̠n̠. vā anu̍ pra̠jāḥ pa̠śava̠ḥ pra jā̍yanta upāgśvantaryā̠-māva̍jā̠vaya̍-śśu̠krāma̠nthinau̠ puru̍ṣā ṛtugra̠hā-nēka̍śaphā ādityagra̠ha-ṅgāva̍ ādityagra̠hō bhūyi̍ṣṭhābhir-ṛ̠gbhirgṛ̍hyatē̠ tasmā̠-dgāva̍ḥ paśū̠nā-mbhūyi̍ṣṭhā̠ ya-ttriru̍pā̠gṃ̠ śugṃ hastē̍na vigṛ̠hṇāti̠ tasmā̠-ddvau trīna̠jā ja̠naya̠tyathāva̍yō̠ bhūya̍sīḥ pi̠tā vā ē̠ṣa yadā̎graya̠ṇaḥ pu̠traḥ ka̠laśō̠ yadā̎graya̠ṇa u̍pa̠dasyē̎-tka̠laśā̎-dgṛhṇīyā̠-dyathā̍ pi̠tā [ ] 36
pu̠tra-ṅkṣi̠ta u̍pa̠dhāva̍ti tā̠dṛgē̠va tadya-tka̠laśa̍ upa̠dasyē̍-dāgraya̠ṇā-dgṛ̍hṇīyā̠-dyathā̍ pu̠traḥ pi̠tara̍-ṅkṣi̠ta u̍pa̠dhāva̍ti tā̠dṛgē̠va tadā̠tmā vā ē̠ṣa ya̠jñasya̠ yadā̎graya̠ṇō yadgrahō̍ vā ka̠laśō̍ vōpa̠dasyē̍-dāgraya̠ṇā-dgṛ̍hṇīyādā̠tmana̍ ē̠vādhi̍ ya̠jña-nniṣka̍rō̠tyavi̍jñātō̠ vā ē̠ṣa gṛ̍hyatē̠ yadā̎graya̠ṇa-ssthā̠lyā gṛ̠hṇāti̍ vāya̠vyē̍na juhōti̠ tasmā̠- [tasmā̎t, garbhē̠ṇā ‘vi̍jñātēna] 37
-dgarbhē̠ṇā ‘vi̍jñātēna brahma̠hā ‘va̍bhṛ̠thamava̍ yanti̠ parā̎ sthā̠līrasya̠ntyu-dvā̍ya̠vyā̍ni haranti̠ tasmā̠-thstriya̍-ñjā̠tā-mparā̎-‘sya̠ntyu-tpumāgṃ̍ sagṃ haranti̠ ya-tpu̍rō̠rucha̠māha̠ yathā̠ vasya̍sa ā̠hara̍ti tā̠dṛgē̠va ta-dya-dgraha̍-ṅgṛ̠hṇāti̠ yathā̠ vasya̍sa ā̠hṛtya̠ prā-”ha̍ tā̠dṛgē̠va ta-dya-thsā̠daya̍ti̠ yathā̠ vasya̍sa upani̠dhāyā̍-pa̠krāma̍ti tā̠dṛgē̠va ta-dya dvai ya̠jñasya̠ sāmnā̠ yaju̍ṣā kri̠yatē̍ śithi̠la-nta-dyadṛ̠chā ta-ddṛ̠ḍha-mpu̠rastā̍dupayāmā̠ yaju̍ṣā gṛhyanta u̠pari̍ṣṭā-dupayāmā ṛ̠chā ya̠jñasya̠ dhṛtyai̎ ॥ 38 ॥
(yathā̍ pi̠tā-tasmā̍-dapa̠krāma̍ti tā̠dṛgē̠va ta-dya-da̠ṣṭā da̍śa cha) (a. 10)
prānyāni̠ pātrā̍ṇi yu̠jyantē̠ nānyāni̠ yāni̍ parā̠chīnā̍ni prayu̠jyantē̠-‘mumē̠va tairlō̠kama̠bhi ja̍yati̠ parā̍ṅiva̠ hya̍sau lō̠kō yāni̠ puna̍ḥ prayu̠jyanta̍ i̠mamē̠va tairlō̠kama̠bhi ja̍yati̠ puna̍ḥpuna-riva̠ hya̍yaṃ lō̠kaḥ prānyāni̠ pātrā̍ṇi yu̠jyantē̠ nānyāni̠ yāni̍ parā̠chīnā̍ni prayu̠jyantē̠ tānyanvōṣa̍dhaya̠ḥ parā̍ bhavanti̠ yāni̠ puna̍ḥ [puna̍ḥ, pra̠yu̠jyantē̠] 39
prayu̠jyantē̠ tānyanvōṣa̍dhaya̠ḥ puna̠rā bha̍vanti̠ prānyāni̠ pātrā̍ṇi yu̠jyantē̠ nānyāni̠ yāni̍ parā̠chīnā̍ni prayu̠jyantē̠ tānyanvā̍ra̠ṇyāḥ pa̠śavō-‘ra̍ṇya̠-mapa̍ yanti̠ yāni̠ puna̍ḥ prayu̠jyantē̠ tānyanu̍ grā̠myāḥ pa̠śavō̠ grāma̍-mu̠pāva̍yanti̠ yō vai grahā̍ṇā-nni̠dāna̠ṃ vēda̍ ni̠dāna̍vā-nbhava̠tyājya̠-mityu̠ktha-ntadvai grahā̍ṇā-nni̠dāna̠ṃ yadu̍pā̠gṃ̠śu śagṃsa̍ti̠ ta- [śagṃsa̍ti̠ tat, u̠pā̠gśva̠nta̠ryā̠mayō̠-] 40
-du̍pāgśvantaryā̠mayō̠-ryadu̠chchai-stadita̍rēṣā̠-ṅgrahā̍ṇāmē̠tadvai grahā̍ṇā-nni̠dāna̠ṃ ya ē̠vaṃ vēda̍ ni̠dāna̍vā-nbhavati̠ yō vai grahā̍ṇā-mmithu̠naṃ vēda̠ pra pra̠jayā̍ pa̠śubhi̍-rmithu̠nai-rjā̍yatē sthā̠lībhi̍-ra̠nyē grahā̍ gṛ̠hyantē̍ vāya̠vyai̍-ra̠nya ē̠tadvai grahā̍ṇā-mmithu̠naṃ ya ē̠vaṃ vēda̠ pra pra̠jayā̍ pa̠śubhi̍-rmithu̠nai-rjā̍yata̠ indra̠stvaṣṭu̠-ssōma̍-mabhī̠ṣahā̍-‘piba̠-thsa viṣva̠- [viṣvaṅṅ̍, vyā̎rchCha̠-thsa] 41
ṅvyā̎rchCha̠-thsa ā̠tmannā̠rama̍ṇa̠-nnāvi̍nda̠-thsa ē̠tā-na̍nusava̠na-mpu̍rō̠ḍāśā̍napaśya̠-ttā-nnira̍vapa̠-ttairvai sa ā̠tmannā̠rama̍ṇa-makuruta̠ tasmā̍-danusava̠na-mpu̍rō̠ḍāśā̠ niru̍pyantē̠ tasmā̍-danusava̠na-mpu̍rō̠ḍāśā̍nā̠-mprā-‘śñī̍yādā̠tma-nnē̠vā-”rama̍ṇa-ṅkurutē̠ naina̠gṃ̠ sōmō-‘ti̍ pavatē brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ narchā na yaju̍ṣā pa̠ṅkti-rā̎pya̠tē-‘tha̠ kiṃ ~ṃya̠jñasya̍ pāṅkta̠tvamiti̍ dhā̠nāḥ ka̍ra̠mbhaḥ pa̍rivā̠paḥ pu̍rō̠ḍāśa̍ḥ paya̠syā̍ tēna̍ pa̠ṅkti-rā̎pyatē̠ ta-dya̠jñasya̍ pāṅkta̠tvam ॥ 42 ॥
(bha̠va̠nti̠ yāni̠ puna̠ḥ – śagṃsa̍ti̠ ta – dviṣva̠ṃ – kiṃ – chatu̍rdaśa cha) (a. 11)
(indrō̍ vṛ̠trāya- ”yu̠rvē – ya̠jñēna̍ – suva̠rgā – yēndrō̍ ma̠rudbhi̠ – radi̍ti – rantaryāmapā̠trēṇa̍ – prā̠ṇa u̍pāgṃśu pā̠trē – ṇēndrō̍ vṛ̠trama̍ha̠-ntasya̠ – grahā̠n – prānyā – nyēkā̍daśa)
(indrō̍ vṛ̠trāya̠ – puna̍r-ṛ̠tunā̍-”ha – mithu̠na-mpa̠śavō̠ – nēṣṭa̠ḥ patnī̍ – mupāgśvantaryā̠mayō̠ – dvicha̍tvārigṃśat)
(indrō̍ vṛ̠trāya̍, pāṅkta̠tvam)
॥ hari̍ḥ ōm ॥
॥ kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē pañchamaḥ praśna-ssamāptaḥ ॥