കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-മ്പഞ്ചമകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്നഃ – ചിതീനാ-ന്നിരൂപണം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
ഉ॒ഥ്സ॒ന്ന॒ യ॒ജ്ഞോ വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നിഃ കിം-വാഁ-ഽഹൈ॒തസ്യ॑ ക്രി॒യതേ॒ കിം-വാഁ॒ ന യദ്വൈ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ ക്രി॒യമാ॑ണസ്യാ-ന്ത॒ര്യന്തി॒ പൂയ॑തി॒ വാ അ॑സ്യ॒ തദാ᳚ശ്വി॒നീരുപ॑ ദധാത്യ॒ശ്വിനൌ॒ വൈ ദേ॒വാനാ᳚-മ്ഭി॒ഷജൌ॒ താഭ്യാ॑മേ॒വാസ്മൈ॑ ഭേഷ॒ജ-ങ്ക॑രോതി॒ പഞ്ചോപ॑ ദധാതി॒ പാങ്ക്തോ॑ യ॒ജ്ഞോ യാവാ॑നേ॒വ യ॒ജ്ഞസ്തസ്മൈ॑ ഭേഷ॒ജ-ങ്ക॑രോത്യൃത॒വ്യാ॑ ഉപ॑ ദധാത്യൃതൂ॒നാ-ങ്കൢപ്ത്യൈ॒ [കൢപ്ത്യൈ᳚, പഞ്ചോപ॑] 1
പഞ്ചോപ॑ ദധാതി॒ പഞ്ച॒ വാ ഋ॒തവോ॒ യാവ॑ന്ത ഏ॒വര്തവ॒സ്താന് ക॑ല്പയതി സമാ॒നപ്ര॑ഭൃതയോ ഭവന്തി സമാ॒നോദ॑ര്കാ॒സ്തസ്മാ᳚-ഥ്സമാ॒നാ ഋ॒തവ॒ ഏകേ॑ന പ॒ദേന॒ വ്യാവ॑ര്തന്തേ॒ തസ്മാ॑ദ്-ഋ॒തവോ॒ വ്യാവ॑ര്തന്തേ പ്രാണ॒ഭൃത॒ ഉപ॑ ദധാത്യൃ॒തുഷ്വേ॒വ പ്രാ॒ണാ-ന്ദ॑ധാതി॒ തസ്മാ᳚-ഥ്സമാ॒നാ-സ്സന്ത॑ ഋ॒തവോ॒ ന ജീ᳚ര്യ॒ന്ത്യഥോ॒ പ്രജ॑നയത്യേ॒വൈനാ॑നേ॒ഷ വൈ വാ॒യുര്യ-ത്പ്രാ॒ണോ യദ്-ഋ॑ത॒വ്യാ॑ ഉപ॒ധായ॑ പ്രാണ॒ഭൃത॑ [പ്രാണ॒ഭൃതഃ॑, ഉ॒പ॒ദധാ॑തി॒] 2
ഉപ॒ദധാ॑തി॒ തസ്മാ॒-ഥ്സര്വാ॑നൃ॒തൂനനു॑ വാ॒യുരാ വ॑രീവര്തി വൃഷ്ടി॒സനീ॒രുപ॑ ദധാതി॒ വൃഷ്ടി॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദേ॑ക॒ധോപ॑ദ॒ദ്ധ്യാ-ദേക॑മൃ॒തും-വഁ ॑ര്ഷേദനുപരി॒ഹാരഗ്മ്॑ സാദയതി॒ തസ്മാ॒-ഥ്സര്വാ॑നൃ॒തൂന്. വ॑ര്ഷതി॒ യ-ത്പ്രാ॑ണ॒ഭൃത॑ ഉപ॒ധായ॑ വൃഷ്ടി॒സനീ॑രുപ॒ദധാ॑തി॒ തസ്മാ᳚-ദ്വാ॒യുപ്ര॑ച്യുതാ ദി॒വോ വൃഷ്ടി॑രീര്തേ പ॒ശവോ॒ വൈ വ॑യ॒സ്യാ॑ നാനാ॑മനസഃ॒ ഖലു॒ വൈ പ॒ശവോ॒ നാനാ᳚വ്രതാ॒സ്തേ॑-ഽപ ഏ॒വാഭി സമ॑നസോ॒ [സമ॑നസഃ, യ-ങ്കാ॒മയേ॑താ-] 3
യ-ങ്കാ॒മയേ॑താ-ഽപ॒ശു-സ്സ്യാ॒ദിതി॑ വയ॒സ്യാ᳚സ്തസ്യോ॑-പ॒ധായാ॑പ॒സ്യാ॑ ഉപ॑ ദദ്ധ്യാ॒-ദസം᳚(2)ജ്ഞാന-മേ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശുഭിഃ॑ കരോത്യപ॒ശുരേ॒വ ഭ॑വതി॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത പശു॒മാന്-ഥ്സ്യാ॒ദിത്യ॑-പ॒സ്യാ᳚സ്തസ്യോ॑പ॒ധായ॑ വയ॒സ്യാ॑ ഉപ॑ ദദ്ധ്യാ-ഥ്സം॒(2)ജ്ഞാന॑മേ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശുഭിഃ॑ കരോതി പശു॒മാനേ॒വ ഭ॑വതി॒ ചത॑സ്രഃ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚ച്ച॒ത്വാരി॒ ചക്ഷു॑ഷോ രൂ॒പാണി॒ ദ്വേ ശു॒ക്ലേ ദ്വേ കൃ॒ഷ്ണേ [കൃ॒ഷ്ണേ, മൂ᳚ര്ധ॒ന്വതീ᳚-] 4
മൂ᳚ര്ധ॒ന്വതീ᳚-ര്ഭവന്തി॒ തസ്മാ᳚-ത്പു॒രസ്താ᳚ന്മൂ॒ര്ധാ പഞ്ച॒ ദക്ഷി॑ണായാ॒ഗ്॒ ശ്രോണ്യാ॒മുപ॑ ദധാതി॒ പഞ്ചോത്ത॑രസ്യാ॒-ന്തസ്മാ᳚-ത്പ॒ശ്ചാ-ദ്വര്ഷീ॑യാ-ന്പു॒രസ്താ᳚-ത്പ്രവണഃ പ॒ശുര്ബ॒സ്തോ വയ॒ ഇതി॒ ദക്ഷി॒ണേ-ഽഗ്മ്സ॒ ഉപ॑ ദധാതി വൃ॒ഷ്ണിര്വയ॒ ഇത്യുത്ത॒രേ ഽഗ്മ്സാ॑വേ॒വ പ്രതി॑ ദധാതി വ്യാ॒ഘ്രോ വയ॒ ഇതി॒ ദക്ഷി॑ണേ പ॒ക്ഷ ഉപ॑ ദധാതി സി॒ഗ്മ്॒ഹോ വയ॒ ഇത്യുത്ത॑രേ പ॒ക്ഷയോ॑രേ॒വ വീ॒ര്യ॑-ന്ദധാതി॒ പുരു॑ഷോ॒ വയ॒ ഇതി॒ മദ്ധ്യേ॒ തസ്മാ॒-ത്പുരു॑ഷഃ പശൂ॒നാമധി॑പതിഃ ॥ 5 ॥
(കൢപ്ത്യാ॑ – ഉപ॒ധായ॑ പ്രാണ॒ഭൃതഃ॒-സമ॑നസഃ-കൃ॒ഷ്ണേ-പുരു॑ഷോ॒ വയ॒ ഇതി॒ – പഞ്ച॑ ച) (അ. 1)
ഇന്ദ്രാ᳚ഗ്നീ॒ അവ്യ॑ഥമാനാ॒മിതി॑ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാമുപ॑ ദധാതീന്ദ്രാ॒ഗ്നിഭ്യാം॒-വാഁ ഇ॒മൌ ലോ॒കൌ വിധൃ॑താവ॒നയോ᳚-ര്ലോ॒കയോ॒-ര്വിധൃ॑ത്യാ॒ അധൃ॑തേവ॒ വാ ഏ॒ഷാ യന്മ॑ദ്ധ്യ॒മാ ചിതി॑ര॒ന്തരി॑ക്ഷമിവ॒ വാ ഏ॒ഷേന്ദ്രാ᳚ഗ്നീ॒ ഇത്യാ॑ഹേന്ദ്രാ॒ഗ്നീ വൈ ദേ॒വാനാ॑മോജോ॒ ഭൃതാ॒വോജ॑സൈ॒വൈനാ॑-മ॒ന്തരി॑ക്ഷേ ചിനുതേ॒ ധൃത്യൈ᳚ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാമുപ॑ ദധാത്യ॒ന്തരി॑ക്ഷം॒-വൈഁ സ്വ॑യമാതൃ॒ണ്ണാ ഽന്തരി॑ക്ഷമേ॒വോപ॑ ധ॒ത്തേ ഽശ്വ॒മുപ॑ [ധ॒ത്തേ ഽശ്വ॒മുപ॑, ഘ്രാ॒പ॒യ॒തി॒ പ്രാ॒ണമേ॒വാ-] 6
ഘ്രാപയതി പ്രാ॒ണമേ॒വാ-ഽസ്യാ᳚-ന്ദധാ॒ത്യഥോ᳚ പ്രാജാപ॒ത്യോ വാ അശ്വഃ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിനൈ॒വാഗ്നി-ഞ്ചി॑നുതേ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാ ഭ॑വതി പ്രാ॒ണാനാ॒മുഥ്സൃ॑ഷ്ട്യാ॒ അഥോ॑ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാനു॑ഖ്യാത്യൈ ദേ॒വാനാം॒-വൈഁ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁ॒താ-ന്ദിശ॒-സ്സമ॑വ്ലീയന്ത॒ ത ഏ॒താ ദിശ്യാ॑ അപശ്യ॒-ന്താ ഉപാ॑ദധത॒ താഭി॒ര്വൈ തേ ദിശോ॑-ഽദൃഗ്മ്ഹ॒ന്॒ യദ്ദിശ്യാ॑ ഉപ॒ദധാ॑തി ദി॒ശാം-വിഁധൃ॑ത്യൈ॒ ദശ॑ പ്രാണ॒ഭൃതഃ॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ [പു॒രസ്താ॒ദുപ॑, ദ॒ധാ॒തി॒ നവ॒ വൈ പുരു॑ഷേ] 7
ദധാതി॒ നവ॒ വൈ പുരു॑ഷേ പ്രാ॒ണാ നാഭി॑ര്ദശ॒മീ പ്രാ॒ണാനേ॒വ പു॒രസ്താ᳚ദ്ധത്തേ॒ തസ്മാ᳚-ത്പു॒രസ്താ᳚-ത്പ്രാ॒ണാ ജ്യോതി॑ഷ്മതീ-മുത്ത॒മാമുപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚-ത്പ്രാ॒ണാനാം॒-വാഁഗ്ജ്യോതി॑രുത്ത॒മാ ദശോപ॑ ദധാതി॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാ-ഡ്വി॒രാട് ഛന്ദ॑സാ॒-ഞ്ജ്യോതി॒ര്ജ്യോതി॑രേ॒വ പു॒രസ്താ᳚ദ്ധത്തേ॒ തസ്മാ᳚-ത്പു॒രസ്താ॒ജ്ജ്യോതി॒രുപാ᳚ ഽഽസ്മഹേ॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി പ॒ശുഷ്വാ॒ജിമ॑യു॒സ്താ-ന്ബൃ॑ഹ॒ത്യുദ॑ജയ॒-ത്തസ്മാ॒-ദ്ബാര്ഹ॑താഃ [തസ്മാ॒-ദ്ബാര്ഹ॑താഃ, പ॒ശവ॑ ഉച്യന്തേ॒ മാ] 8
പ॒ശവ॑ ഉച്യന്തേ॒ മാ ഛന്ദ॒ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒ത ഉപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദക്ഷി॒ണാ വൃ॑തോ॒ മാസാഃ᳚ പൃഥി॒വീ ഛന്ദ॒ ഇതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ അ॒ഗ്നിര്ദേ॒വതേത്യു॑ത്തര॒ത ഓജോ॒ വാ അ॒ഗ്നിരോജ॑ ഏ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॑ദുത്തരതോ ഽഭിപ്രയാ॒യീ ജ॑യതി॒ ഷട്ത്രിഗ്മ്॑ശ॒-ഥ്സമ്പ॑ദ്യന്തേ॒ ഷട്ത്രിഗ്മ്॑ശദക്ഷരാ ബൃഹ॒തീ ബാര്ഹ॑താഃ പ॒ശവോ॑ ബൃഹ॒ത്യൈവാസ്മൈ॑ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ ബൃഹ॒തീ ഛന്ദ॑സാ॒ഗ്॒ സ്വാരാ᳚ജ്യ॒-മ്പരീ॑യായ॒ യസ്യൈ॒താ [യസ്യൈ॒താഃ, ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ ഗച്ഛ॑തി॒] 9
ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ ഗച്ഛ॑തി॒ സ്വാരാ᳚ജ്യഗ്മ് സ॒പ്ത വാല॑ഖില്യാഃ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി സ॒പ്ത പ॒ശ്ചാ-ഥ്സ॒പ്ത വൈ ശീ॑ര്ഷ॒ണ്യാഃ᳚ പ്രാ॒ണാ ദ്വാവവാ᳚ഞ്ചൌ പ്രാ॒ണാനാഗ്മ്॑ സവീര്യ॒ത്വായ॑ മൂ॒ര്ധാ-ഽസി॒ രാഡിതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി॒ യന്ത്രീ॒ രാഡിതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രാ॒ണാനേ॒വാസ്മൈ॑ സ॒മീചോ॑ ദധാതി ॥ 10 ॥
(അശ്വ॒മുപ॑-പു॒രസ്താ॒ദുപ॒-ബാര്ഹ॑താ-ഏ॒താ-ശ്ചതു॑സ്ത്രിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 2)
ദേ॒വാ വൈ യ-ദ്യ॒ജ്ഞേ ഽകു॑ര്വത॒ തദസു॑രാ അകുര്വത॒ തേ ദേ॒വാ ഏ॒താ അ॑ക്ഷ്ണയാസ്തോ॒മീയാ॑ അപശ്യ॒-ന്താ അ॒ന്യഥാ॒ ഽനൂച്യാ॒-ന്യഥോപാ॑ദധത॒ തദസു॑രാ॒ നാന്വവാ॑യ॒-ന്തതോ॑ ദേ॒വാ അഭ॑വ॒-ന്പരാ-ഽസു॑രാ॒ യദ॑ക്ഷ്ണയാസ്തോ॒മീയാ॑ അ॒ന്യഥാ॒ ഽനൂച്യാ॒ന്യഥോ॑പ॒ ദധാ॑തി॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യാഭിഭൂത്യൈ॒ ഭവ॑ത്യാ॒ത്മനാ॒ പരാ᳚-ഽസ്യ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യോ ഭവത്യാ॒-ശുസ്ത്രി॒വൃദിതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി യജ്ഞമു॒ഖം-വൈഁ ത്രി॒വൃ- [ത്രി॒വൃത്, യ॒ജ്ഞ॒മു॒ഖമേ॒വ] 11
-ദ്യ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒ദ്വി യാ॑തയതി॒ വ്യോ॑മ സപ്തദ॒ശ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ ഽന്നം॒-വൈഁ വ്യോ॑മാ-ഽന്നഗ്മ്॑ സപ്തദ॒ശോ-ഽന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാന്ന॑മദ്യതേ ധ॒രുണ॑ ഏകവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ വാ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശഃ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ഭാ॒ന്തഃ പ॑ഞ്ചദ॒ശ ഇത്യു॑ത്തര॒ത ഓജോ॒ വൈ ഭാ॒ന്ത ഓജഃ॑ പഞ്ചദ॒ശ ഓജ॑ ഏ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॑ദുത്തരതോ ഽഭിപ്രയാ॒യീ ജ॑യതി॒ പ്രതൂ᳚ര്തിരഷ്ടാദ॒ശ ഇതി॑ പു॒രസ്താ॒- [ഇതി॑ പു॒രസ്താ᳚ത്, ഉപ॑ ദധാതി॒ ദ്വൌ] 12
-ദുപ॑ ദധാതി॒ ദ്വൌ ത്രി॒വൃതാ॑വഭിപൂ॒ര്വം-യഁ ॑ജ്ഞമു॒ഖേ വി യാ॑തയത്യഭിവ॒ര്ത-സ്സ॑വി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ-ഽന്നം॒-വാഁ അ॑ഭിവ॒ര്തോ-ഽന്നഗ്മ്॑ സവി॒ഗ്മ്॒ശോ-ഽന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാന്ന॑മദ്യതേ॒ വര്ചോ᳚ ദ്വാവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ പ॒ശ്ചാ-ദ്യ-ദ്വിഗ്മ്॑ശ॒തിര്ദ്വേ തേന॑ വി॒രാജൌ॒ യ-ദ്ദ്വേ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ തേന॑ വി॒രാജോ॑രേ॒വാ-ഭി॑പൂ॒ര്വമ॒ന്നാദ്യേ॒ പ്രതി॑തിഷ്ഠതി॒ തപോ॑ നവദ॒ശ ഇത്യു॑ത്തര॒ത സ്തസ്മാ᳚-ഥ്സ॒വ്യോ [ഇത്യു॑ത്തര॒ത സ്തസ്മാ᳚-ഥ്സ॒വ്യഃ, ഹസ്ത॑യോ-] 13
ഹസ്ത॑യോ-സ്തപ॒സ്വിത॑രോ॒ യോനി॑ശ്ചതുര്വി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി॒ ചതു॑ര്വിഗ്മ്ശത്യക്ഷരാ ഗായ॒ത്രീ ഗാ॑യ॒ത്രീ യ॑ജ്ഞമു॒ഖം-യഁ ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒-ദ്വിയാ॑തയതി॒ ഗര്ഭാഃ᳚ പഞ്ചവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ-ഽന്നം॒-വൈഁ ഗര്ഭാ॒ അന്ന॑-മ്പഞ്ചവി॒ഗ്മ്॒ശോന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാന്ന॑മദ്യത॒ ഓജ॑സ്ത്രിണ॒വ ഇതി॑ പ॒ശ്ചാദി॒മേ വൈ ലോ॒കാസ്ത്രി॑ണ॒വ ഏ॒ഷ്വേ॑വ ലോ॒കേഷു॒ പ്രതി॑തിഷ്ഠതി സ॒ഭംര॑ണസ്ത്രയോവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇ- [സ॒ഭംര॑ണസ്ത്രയോവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑, ഉ॒ത്ത॒ര॒ത-] 14
-ത്യു॑ത്തര॒ത-സ്തസ്മാ᳚-ഥ്സ॒വ്യോ ഹസ്ത॑യോ-സ്സമ്ഭാ॒ര്യ॑തരഃ॒ ക്രതു॑രേകത്രി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി॒ വാഗ്വൈ ക്രതു॑ര്യജ്ഞമു॒ഖം-വാഁഗ്യ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒ദ്വി യാ॑തയതി ബ്ര॒ദ്ധ്നസ്യ॑ വി॒ഷ്ടപ॑-ഞ്ചതുസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ॑-ഽസൌ വാ ആ॑ദി॒ത്യോ ബ്ര॒ദ്ധ്നസ്യ॑ വി॒ഷ്ടപ॑-മ്ബ്രഹ്മവര്ച॒സമേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॒ണോ-ഽര്ധോ᳚ ബ്രഹ്മവര്ച॒സിത॑രഃ പ്രതി॒ഷ്ഠാ ത്ര॑യസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ നാക॑-ഷ്ഷട്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശ ഇത്യു॑ത്തര॒ത-സ്സു॑വ॒ര്ഗോ വൈ ലോ॒കോ നാക॑-സ്സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യ॒ സമ॑ഷ്ട്യൈ ॥ 15 ॥
(വൈ ത്രി॒വൃ – ദിതി॑ പു॒രസ്താ᳚ഥ് – സ॒വ്യ – സ്ത്ര॑യോവി॒ഗ്മ്॒ശ ഇതി॑ – സുവ॒ര്ഗോ വൈ – പഞ്ച॑ ച) (അ. 3)
(ആ॒ശു – ര്വ്യോ॑മ – ധ॒രുണോ॑ – ഭാ॒ന്തഃ – പ്രതൂ᳚ര്തിര -ഭിവ॒ര്തോ – വര്ച॒ – സ്തപോ॒ – യോനി॒ – ര്ഗര്ഭാ॒ – ഓജഃ॑ – സ॒ഭംര॑ണഃ॒ – ക്രതു॑ – ര്ബ്ര॒ദ്ധ്രസ്യ॑ – പ്രതി॒ഷ്ഠാ – നാകഃ॒ – ഷോഡ॑ശ)
അ॒ഗ്നേര്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി യജ്ഞമു॒ഖം-വാഁ അ॒ഗ്നിര്യ॑ജ്ഞമു॒ഖ-ന്ദീ॒ക്ഷാ യ॑ജ്ഞമു॒ഖ-മ്ബ്രഹ്മ॑ യജ്ഞമു॒ഖ-ന്ത്രി॒വൃ-ദ്യ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒ദ്വി യാ॑തയതി നൃ॒ചക്ഷ॑സാ-മ്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ ദക്ഷിണ॒ത-ശ്ശു॑ശ്രു॒വാഗ്മ്സോ॒ വൈ നൃ॒ചക്ഷ॒സോ-ഽന്ന॑-ന്ധാ॒താ ജാ॒തായൈ॒വാസ്മാ॒ അന്ന॒മപി॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚ജ്ജാ॒തോ-ഽന്ന॑മത്തി ജ॒നിത്രഗ്ഗ്॑ സ്പൃ॒തഗ്മ് സ॑പ്തദ॒ശ-സ്സ്തോമ॒ ഇത്യാ॒ഹാ-ഽന്നം॒-വൈഁ ജ॒നിത്ര॒- [ജ॒നിത്ര᳚മ്, അന്നഗ്മ്॑ സപ്തദ॒ശോ-ഽന്ന॑മേ॒വ] 16
-മന്നഗ്മ്॑ സപ്തദ॒ശോ-ഽന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാ-ന്ന॑മദ്യതേ മി॒ത്രസ്യ॑ ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രാ॒ണോ വൈ മി॒ത്രോ॑-ഽപാ॒നോ വരു॑ണഃ പ്രാണാപാ॒നാവേ॒വാസ്മി॑-ന്ദധാതി ദി॒വോ വൃ॒ഷ്ടിര്വാതാ᳚-സ്സ്പൃ॒താ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശ-സ്സ്തോമ॒ ഇത്യാ॑ഹ പ്രതി॒ഷ്ഠാ വാ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശഃ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ॒ ഇന്ദ്ര॑സ്യ ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീത്യു॑ത്തര॒ത ഓജോ॒ വാ ഇന്ദ്ര॒ ഓജോ॒ വിഷ്ണു॒രോജഃ॑, ക്ഷ॒ത്രമോജഃ॑ പഞ്ചദ॒ശ [പഞ്ചദ॒ശഃ, ഓജ॑ ഏ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒] 17
ഓജ॑ ഏ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॑ദുത്തരതോ-ഽഭിപ്രയാ॒യീ ജ॑യതി॒ വസൂ॑നാ-മ്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി യജ്ഞമു॒ഖം-വൈഁ വസ॑വോ യജ്ഞമു॒ഖഗ്മ് രു॒ദ്രാ യ॑ജ്ഞമു॒ഖ-ഞ്ച॑തുര്വി॒ഗ്മ്॒ശോ യ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒ദ്വി യാ॑തയത്യാദി॒ത്യാനാ᳚-മ്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ-ഽന്നം॒-വാഁ ആ॑ദി॒ത്യാ അന്ന॑-മ്മ॒രുതോ-ഽന്ന॒-ങ്ഗര്ഭാ॒ അന്ന॑-മ്പഞ്ചവി॒ഗ്മ്॒ശോ-ഽന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാ-ഽന്ന॑മദ്യ॒തേ ഽദി॑ത്യൈ ഭാ॒ഗോ॑- [-ഽദി॑ത്യൈ ഭാ॒ഗഃ, അ॒സീതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ] 18
-ഽസീതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ വാ അദി॑തിഃ പ്രതി॒ഷ്ഠാ പൂ॒ഷാ പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ ത്രി॑ണ॒വഃ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ദേ॒വസ്യ॑ സവി॒തുര്ഭാ॒ഗോ॑-ഽ സീത്യു॑ത്തര॒തോ ബ്രഹ്മ॒ വൈ ദേ॒വ-സ്സ॑വി॒താ ബ്രഹ്മ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॒ര്ബ്രഹ്മ॑ ചതുഷ്ടോ॒മോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സമേ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒ദുത്ത॒രോ-ഽര്ധോ᳚ ബ്രഹ്മവര്ച॒സിത॑ര-സ്സാവി॒ത്രവ॑തീ ഭവതി॒ പ്രസൂ᳚ത്യൈ॒ തസ്മാ᳚-ദ്ബ്രാഹ്മ॒ണാനാ॒മുദീ॑ചീ സ॒നിഃ പ്രസൂ॑താ ധ॒ര്ത്രശ്ച॑തുഷ്ടോ॒മ ഇതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി യജ്ഞമു॒ഖം-വൈഁ ധ॒ര്ത്രോ [ധ॒ര്ത്രഃ, യ॒ജ്ഞ॒മു॒ഖ-ഞ്ച॑തുഷ്ടോ॒മോ] 19
യ॑ജ്ഞമു॒ഖ-ഞ്ച॑തുഷ്ടോ॒മോ യ॑ജ്ഞമു॒ഖമേ॒വ പു॒രസ്താ॒ദ്വി യാ॑തയതി॒ യാവാ॑നാ-മ്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ മാസാ॒ വൈ യാവാ॑ അര്ധമാ॒സാ അയാ॑വാ॒-സ്തസ്മാ᳚-ദ്ദക്ഷി॒ണാവൃ॑തോ॒ മാസാ॒ അന്നം॒-വൈഁ യാവാ॒ അന്ന॑-മ്പ്ര॒ജാ അന്ന॑മേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॑ണേ॒നാ-ന്ന॑മദ്യത ഋഭൂ॒ണാ-മ്ഭാ॒ഗോ॑-ഽസീതി॑ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ വിവ॒ര്തോ᳚ ഽഷ്ടാചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശ ഇത്യു॑ത്തര॒തോ॑-ഽനയോ᳚ര്ലോ॒കയോ᳚-സ്സവീര്യ॒ത്വായ॒ തസ്മാ॑ദി॒മൌ ലോ॒കൌ സ॒മാവ॑-ദ്വീര്യൌ॒ [സ॒മാവ॑-ദ്വീര്യൌ, യസ്യ॒ മുഖ്യ॑വതീഃ] 20
യസ്യ॒ മുഖ്യ॑വതീഃ പു॒രസ്താ॑ദുപധീ॒യന്തേ॒ മുഖ്യ॑ ഏ॒വ ഭ॑വ॒ത്യാ-ഽസ്യ॒ മുഖ്യോ॑ ജായതേ॒ യസ്യാ-ന്ന॑വതീ – ര്ദക്ഷിണ॒തോ-ഽത്ത്യന്ന॒മാ-ഽസ്യാ᳚ന്നാ॒ദോ ജാ॑യതേ॒ യസ്യ॑ പ്രതി॒ഷ്ഠാവ॑തീഃ പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രത്യേ॒വ തി॑ഷ്ഠതി॒ യസ്യൌജ॑സ്വതീരുത്തര॒ത ഓ॑ജ॒സ്വ്യേ॑വ ഭ॑വ॒ത്യാ-ഽസ്യൌ॑ജ॒സ്വീ ജാ॑യതേ॒ ഽര്കോ വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നിസ്തസ്യൈ॒തദേ॒വ സ്തോ॒ത്രമേ॒തച്ഛ॒സ്ത്രം-യഁദേ॒ഷാ വി॒ധാ [വി॒ധാ, വി॒ധീ॒യതേ॒-ഽര്ക ഏ॒വ] 21
വി॑ധീ॒യതേ॒-ഽര്ക ഏ॒വ തദ॒ര്ക്യ॑മനു॒ വി ധീ॑യ॒തേ ഽത്ത്യന്ന॒മാ-ഽസ്യാ᳚ന്നാ॒ദോ ജാ॑യതേ॒ യസ്യൈ॒ഷാ വി॒ധാ വി॑ധീ॒യതേ॒ യ ഉ॑ ചൈനാമേ॒വം-വേഁദ॒ സൃഷ്ടീ॒രുപ॑ ദധാതി യഥാസൃ॒ഷ്ടമേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ന വാ ഇ॒ദ-ന്ദിവാ॒ ന നക്ത॑മാസീ॒ദവ്യാ॑വൃത്ത॒-ന്തേ ദേ॒വാ ഏ॒താ വ്യു॑ഷ്ടീരപശ്യ॒-ന്താ ഉപാ॑ദധത॒ തതോ॒ വാ ഇ॒ദം വ്യൌഁ᳚ച്ഛ॒-ദ്യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ വ്യേ॑വാസ്മാ॑ ഉച്ഛ॒ത്യഥോ॒ തമ॑ ഏ॒വാപ॑ഹതേ ॥ 22 ॥
(വൈ ജ॒നിത്രം॑ – പഞ്ചദ॒ശോ – ഽദി॑ത്യൈ ഭാ॒ഗോ – വൈ ധ॒ര്ത്രഃ – സ॒മാവ॑ദ്വീര്യൈ-വി॒ധാ-തതോ॒ വാ ഇ॒ദം – ചതു॑ര്ദശ ച ) (അ. 4)
(അ॒ഗ്നേ – ര്നൃ॒ചക്ഷ॑സാം – ജ॒നിത്രം॑ – മി॒ത്ര – സ്യേന്ദ്ര॑സ്യ॒ -വസൂ॑നാ – മാദി॒ത്യാനാ॒ – മദി॑ത്യൈ – ദേ॒വസ്യ॑ സവി॒തുഃ – സാ॑വി॒ത്രവ॑തീ – ധ॒ര്ത്രോ – യാവാ॑നാ-മൃഭൂ॒ണാം – വിഁ ॑വ॒ര്ത – ശ്ചതു॑ര്ദശ)
അഗ്നേ॑ ജാ॒താ-ന്പ്രണു॑ദാ ന-സ്സ॒പത്നാ॒നിതി॑ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി ജാ॒താനേ॒വ ഭ്രാതൃ॑വ്യാ॒-ന്പ്രണു॑ദതേ॒ സഹ॑സാ ജാ॒താനിതി॑ പ॒ശ്ചാജ്ജ॑നി॒ഷ്യമാ॑ണാനേ॒വ പ്രതി॑ നുദതേ ചതുശ്ചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശ-സ്സ്തോമ॒ ഇതി॑ ദക്ഷിണ॒തോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സം-വൈഁ ച॑തുശ്ചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശോ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സമേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॒-ദ്ദക്ഷി॒ണോ-ഽര്ധോ᳚ ബ്രഹ്മവര്ച॒സിത॑ര-ഷ്ഷോഡ॒ശ-സ്സ്തോമ॒ ഇത്യു॑ത്തര॒ത ഓജോ॒ വൈ ഷോ॑ഡ॒ശ ഓജ॑ ഏ॒വോത്ത॑ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॑- [തസ്മാ᳚ത്, ഉ॒ത്ത॒ര॒തോ॒-ഽഭി॒പ്ര॒യാ॒യീ] 23
-ദുത്തരതോ-ഽഭിപ്രയാ॒യീ ജ॑യതി॒ വജ്രോ॒ വൈ ച॑തുശ്ചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശോ വജ്ര॑-ഷ്ഷോഡ॒ശോ യദേ॒തേ ഇഷ്ട॑കേ ഉപ॒ദധാ॑തി ജാ॒താഗ്ശ്ചൈ॒വ ജ॑നി॒ഷ്യമാ॑ണാഗ്ശ്ച॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യാ-ന്പ്ര॒ണുദ്യ॒ വജ്ര॒മനു॒ പ്രഹ॑രതി॒ സ്തൃത്യൈ॒ പുരീ॑ഷവതീ॒-മ്മദ്ധ്യ॒ ഉപ॑ദധാതി॒ പുരീ॑ഷം॒-വൈഁ മദ്ധ്യ॑മാ॒ത്മന॒-സ്സാത്മാ॑നമേ॒വാഗ്നി-ഞ്ചി॑നുതേ॒ സാത്മാ॒-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ ഭ॑വതി॒ യ ഏ॒വം-വേഁദൈ॒താ വാ അ॑സപ॒ത്നാ നാമേഷ്ട॑കാ॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ [ഉ॑പധീ॒യന്തേ᳚, നാ-ഽസ്യ॑] 24
നാ-ഽസ്യ॑ സ॒പത്നോ॑ ഭവതി പ॒ശുര്വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നിര്വി॒രാജ॑ ഉത്ത॒മായാ॒-ഞ്ചിത്യാ॒മുപ॑ ദധാതി വി॒രാജ॑മേ॒വോത്ത॒മാ-മ്പ॒ശുഷു॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚-ത്പശു॒മാനു॑ത്ത॒മാം-വാഁചം॑-വഁദതി॒ ദശ॑ദ॒ശോപ॑ ദധാതി സവീര്യ॒ത്വായാ᳚-ഽക്ഷ്ണ॒യോപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ॑ദക്ഷ്ണ॒യാ പ॒ശവോ-ഽങ്ഗാ॑നി॒ പ്രഹ॑രന്തി॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ യാനി॒ വൈ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി സുവ॒ര്ഗ്യാ᳚ണ്യാസ॒-ന്തൈര്ദേ॒വാ-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ॑യ॒-ന്തേനര്ഷ॑യോ- [-ലോഁ॒കമാ॑യ॒-ന്തേനര്ഷ॑യഃ, അ॒ശ്രാ॒മ്യ॒-ന്തേ തപോ॑-ഽതപ്യന്ത॒] 25
-ഽശ്രാമ്യ॒-ന്തേ തപോ॑-ഽതപ്യന്ത॒ താനി॒ തപ॑സാ-ഽപശ്യ॒-ന്തേഭ്യ॑ ഏ॒താ ഇഷ്ട॑കാ॒ നിര॑മിമ॒തേവ॒ശ്ഛന്ദോ॒ വരി॑വ॒ശ്ഛന്ദ॒ ഇതി॒ താ ഉപാ॑ദധത॒ താഭി॒ര്വൈ തേ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ॑യ॒ന്॒. യദേ॒താ ഇഷ്ട॑കാ ഉപ॒ദധാ॑തി॒ യാന്യേ॒വ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി സുവ॒ര്ഗ്യാ॑ണി॒ തൈരേ॒വ യജ॑മാന-സ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേ॑തി യ॒ജ്ഞേന॒ വൈ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അ॑സൃജത॒ താ-സ്സ്തോമ॑ ഭാഗൈരേ॒വാ-ഽസൃ॑ജത॒ യ- [-ഽസൃ॑ജത॒ യത്, സ്തോമ॑ ഭാഗാ ഉപ॒ദധാ॑തി] 26
-ഥ്സ്തോമ॑ ഭാഗാ ഉപ॒ദധാ॑തി പ്ര॒ജാ ഏ॒വ ത-ദ്യജ॑മാന-സ്സൃജതേ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॒ര്വാ ഏ॒ത-ദ്യ॒ജ്ഞസ്യ॒ തേജ॒-സ്സമ॑ഭര॒ദ്യ-ഥ്സ്തോമ॑ഭാഗാ॒ യ-ഥ്സ്തോമ॑ഭാഗാ ഉപ॒ദധാ॑തി॒ സതേ॑ജസമേ॒വാഗ്നി-ഞ്ചി॑നുതേ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॒ര്വാ ഏ॒താം-യഁ॒ജ്ഞസ്യ॑ പ്രതി॒ഷ്ഠാമ॑പശ്യ॒ദ്യ-ഥ്സ്തോമ॑ഭാഗാ॒ യ-ഥ്സ്തോമ॑ഭാഗാ ഉപ॒ദധാ॑തി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ സ॒പ്തസ॒പ്തോപ॑ ദധാതി സവീര്യ॒ത്വായ॑ തി॒സ്രോ മദ്ധ്യേ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ॥ 27 ॥
( ഉ॒ത്ത॒ര॒തോ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ॑ – ദുപധീ॒യന്ത॒ – ഋഷ॑യോ – ഽസൃജത॒ യത് – ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 5)
ര॒ശ്മിരിത്യേ॒വാ ഽഽദി॒ത്യമ॑സൃജത॒ പ്രേതി॒രിതി॒ ധര്മ॒മന്വി॑തി॒രിതി॒ ദിവഗ്മ്॑ സ॒ധിംരിത്യ॒ന്തരി॑ക്ഷ-മ്പ്രതി॒ധിരിതി॑ പൃഥി॒വീം-വിഁ ॑ഷ്ട॒മ്ഭ ഇതി॒ വൃഷ്ടി॑-മ്പ്ര॒വേത്യഹ॑രനു॒വേതി॒ രാത്രി॑മു॒ശിഗിതി॒ വസൂ᳚-ന്പ്രകേ॒ത ഇതി॑ രു॒ദ്രാന്-ഥ്സു॑ദീ॒തിരിത്യാ॑ദി॒ത്യാനോജ॒ ഇതി॑ പി॒തൄഗ്സ്തന്തു॒രിതി॑ പ്ര॒ജാഃ പൃ॑തനാ॒ഷാഡിതി॑ പ॒ശൂ-ന്രേ॒വദിത്യോ-ഷ॑ധീരഭി॒ജിദ॑സി യു॒ക്തഗ്രാ॒വേ- [യു॒ക്തഗ്രാ॑വാ, ഇന്ദ്രാ॑യ॒ ത്വേന്ദ്ര॑-ഞ്ജി॒ന്വേത്യേ॒വ] 28
-ന്ദ്രാ॑യ॒ ത്വേന്ദ്ര॑-ഞ്ജി॒ന്വേത്യേ॒വ ദ॑ക്ഷിണ॒തോ വജ്ര॒-മ്പര്യൌ॑ഹദ॒ഭിജി॑ത്യൈ॒ താഃ പ്ര॒ജാ അപ॑പ്രാണാ അസൃജത॒ താസ്വധി॑പതിര॒സീത്യേ॒വ പ്രാ॒ണമ॑ദധാ-ദ്യ॒ന്തേത്യ॑പാ॒നഗ്മ് സ॒ഗ്മ്॒സര്പ॒ ഇതി॒ ചക്ഷു॑ര്വയോ॒ധാ ഇതി॒ ശ്രോത്ര॒-ന്താഃ പ്ര॒ജാഃ പ്രാ॑ണ॒തീര॑പാന॒തീഃ പശ്യ॑ന്തീ-ശ്ശൃണ്വ॒തീര്ന മി॑ഥു॒നീ അ॑ഭവ॒-ന്താസു॑ ത്രി॒വൃദ॒സീത്യേ॒വ മി॑ഥു॒നമ॑ദധാ॒-ത്താഃ പ്ര॒ജാ മി॑ഥു॒നീ [ ] 29
ഭവ॑ന്തീ॒ര്ന പ്രാജാ॑യന്ത॒ താ-സ്സഗ്മ്॑രോ॒ഹോ॑-ഽസി നീരോ॒ഹോ॑-ഽസീത്യേ॒വ പ്രാ-ഽജ॑നയ॒-ത്താഃ പ്ര॒ജാഃ പ്രജാ॑താ॒ ന പ്രത്യ॑തിഷ്ഠ॒-ന്താ വ॑സു॒കോ॑-ഽസി॒ വേഷ॑ശ്രിരസി॒ വസ്യ॑ഷ്ടിര॒സീത്യേ॒വൈഷു ലോ॒കേഷു॒ പ്രത്യ॑സ്ഥാപയ॒ദ്യദാഹ॑ വസു॒കോ॑-ഽസി॒ വേഷ॑ശ്രിരസി॒ വസ്യ॑ഷ്ടിര॒സീതി॑ പ്ര॒ജാ ഏ॒വ പ്രജാ॑താ ഏ॒ഷു ലോ॒കേഷു॒ പ്രതി॑ഷ്ഠാപയതി॒ സാത്മാ॒-ഽന്തരി॑ക്ഷഗ്മ് രോഹതി॒ സപ്രാ॑ണോ॒-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ പ്രതി॑ തിഷ്ഠ॒ത്യവ്യ॑ര്ധുകഃ പ്രാണാപാ॒നാഭ്യാ᳚-മ്ഭവതി॒ യ ഏ॒വം-വേഁദ॑ ॥ 30 ॥
(യു॒ക്തഗ്രാ॑വാ – പ്ര॒ജാ മി॑ഥു॒ന്യ॑ – ന്തരി॑ക്ഷം॒ – ദ്വാദ॑ശ ച) (അ. 6)
നാ॒ക॒സദ്ഭി॒ര്വൈ ദേ॒വാ-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ॑യ॒-ന്തന്നാ॑ക॒സദാ᳚-ന്നാകസ॒ത്ത്വം-യഁന്നാ॑ക॒സദ॑ ഉപ॒ദധാ॑തി നാക॒സദ്ഭി॑രേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാന-സ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേ॑തി സുവ॒ര്ഗോ വൈ ലോ॒കോ നാകോ॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ നാസ്മാ॒ അക॑-മ്ഭവതി യജമാനായത॒നം-വൈഁ നാ॑ക॒സദോ॒ യന്നാ॑ക॒സദ॑ ഉപ॒ദധാ᳚ത്യാ॒യത॑നമേ॒വ ത-ദ്യജ॑മാനഃ കുരുതേ പൃ॒ഷ്ഠാനാം॒-വാഁ ഏ॒ത-ത്തേജ॒-സ്സമ്ഭൃ॑തം॒-യഁന്നാ॑ക॒സദോ॒ യന്നാ॑ക॒സദ॑ [യന്നാ॑ക॒സദഃ॑, ഉ॒പ॒ദധാ॑തി പൃ॒ഷ്ഠാനാ॑മേ॒വ] 31
ഉപ॒ദധാ॑തി പൃ॒ഷ്ഠാനാ॑മേ॒വ തേജോ-ഽവ॑ രുന്ധേ പഞ്ച॒ചോഡാ॒ ഉപ॑ ദധാത്യഫ്സ॒രസ॑ ഏ॒വൈന॑മേ॒താ ഭൂ॒താ അ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക ഉപ॑ ശേ॒രേ-ഽഥോ॑ തനൂ॒പാനീ॑രേ॒വൈതാ യജ॑മാനസ്യ॒ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്യാ-ത്തമു॑പ॒ദധ॑ദ്ധ്യായേദേ॒താഭ്യ॑ ഏ॒വൈന॑-ന്ദേ॒വതാ᳚ഭ്യ॒ ആ വൃ॑ശ്ചതി താ॒ജഗാര്തി॒മാര്ച്ഛ॒ത്യുത്ത॑രാ നാക॒സദ്ഭ്യ॒ ഉപ॑ദധാതി॒ യഥാ॑ ജാ॒യാമാ॒നീയ॑ ഗൃ॒ഹേഷു॑ നിഷാ॒ദയ॑തി താ॒ദൃഗേ॒വ ത- [താ॒ദൃഗേ॒വ തത്, പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രാചീ॑-] 32
-ത്പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രാചീ॑-മുത്ത॒മാമുപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚-ത്പ॒ശ്ചാ-ത്പ്രാചീ॒ പത്ന്യന്വാ᳚സ്തേ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാ-ഞ്ച॑ വിക॒ര്ണീ-ഞ്ചോ᳚ത്ത॒മേ ഉപ॑ ദധാതി പ്രാ॒ണോ വൈ സ്വ॑യമാതൃ॒ണ്ണാ-ഽഽയു॑ര്വിക॒ര്ണീ പ്രാ॒ണ-ഞ്ചൈ॒വാ-ഽഽയു॑ശ്ച പ്രാ॒ണാനാ॑മുത്ത॒മൌ ധ॑ത്തേ॒ തസ്മാ᳚-ത്പ്രാ॒ണശ്ചാ-ഽഽയു॑ശ്ച പ്രാ॒ണാനാ॑മുത്ത॒മൌ നാന്യാമുത്ത॑രാ॒മിഷ്ട॑കാ॒മുപ॑ ദദ്ധ്യാ॒-ദ്യദ॒ന്യാമുത്ത॑രാ॒-മിഷ്ട॑കാ-മുപദ॒ദ്ധ്യാ-ത്പ॑ശൂ॒നാ- [-മുപദ॒ദ്ധ്യാ-ത്പ॑ശൂ॒നാമ്, ച॒ യജ॑മാനസ്യ ച] 33
-ഞ്ച॒ യജ॑മാനസ്യ ച പ്രാ॒ണ-ഞ്ചാ-ഽഽയു॒ശ്ചാപി॑ ദദ്ധ്യാ॒-ത്തസ്മാ॒ന്നാ-ന്യോത്ത॒രേഷ്ട॑കോപ॒ധേയാ᳚ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാമുപ॑ ദധാത്യ॒സൌ വൈ സ്വ॑യമാതൃ॒ണ്ണാ- ഽമൂമേ॒വോപ॑ ധ॒ത്തേ ഽശ്വ॒മുപ॑ ഘ്രാപയതി പ്രാ॒ണമേ॒വാസ്യാ᳚-ന്ദധാ॒ത്യഥോ᳚ പ്രാജാപ॒ത്യോ വാ അശ്വഃ॑ പ്ര॒ജാപ॑തിനൈ॒വാഗ്നി-ഞ്ചി॑നുതേ സ്വയമാതൃ॒ണ്ണാ ഭ॑വതി പ്രാ॒ണാനാ॒മുഥ്സൃ॑ഷ്ട്യാ॒ അഥോ॑ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാ-ഽനു॑ഖ്യാത്യാ ഏ॒ഷാ വൈ ദേ॒വാനാം॒-വിഁക്രാ᳚ന്തി॒ര്യ-ദ്വി॑ക॒ര്ണീ യ-ദ്വി॑ക॒ര്ണീമു॑പ॒ദധാ॑തി ദേ॒വാനാ॑മേ॒വ വിക്രാ᳚ന്തി॒മനു॒ വിക്ര॑മത ഉത്തര॒ത ഉപ॑ദധാതി॒ തസ്മാ॑ദുത്തര॒ത ഉ॑പചാരോ॒-ഽഗ്നി ര്വാ॑യു॒മതീ॑ ഭവതി॒ സമി॑ദ്ധ്യൈ ॥ 34 ॥
(സമ്ഭൃ॑തം॒-യഁന്നാ॑ക॒സദോ॒ യന്നാ॑ക॒സദ॒ – സ്തത് – പ॑ശൂ॒നാ-മേ॒ഷാ വൈ-ദ്വാവിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 7)
ഛന്ദാ॒ഗ്॒സ്യുപ॑ ദധാതി പ॒ശവോ॒ വൈ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി പ॒ശൂനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ വൈ ദേ॒വാനാം᳚-വാഁ॒മ-മ്പ॒ശവോ॑ വാ॒മമേ॒വ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധ ഏ॒താഗ്മ് ഹ॒ വൈ യ॒ജ്ഞസേ॑ന-ശ്ചൈത്രിയായ॒ണ-ശ്ചിതിം॑-വിഁ॒ദാ-ഞ്ച॑കാര॒ തയാ॒ വൈ സ പ॒ശൂനവാ॑രുന്ധ॒ യദേ॒താമു॑പ॒ദധാ॑തി പ॒ശൂനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ഗായ॒ത്രീഃ പു॒രസ്താ॒ദുപ॑ ദധാതി॒ തേജോ॒ വൈ ഗാ॑യ॒ത്രീ തേജ॑ ഏ॒വ [തേജ॑ ഏ॒വ, മു॒ഖ॒തോ ധ॑ത്തേ] 35
മു॑ഖ॒തോ ധ॑ത്തേ മൂര്ധ॒ന്വതീ᳚ര്ഭവന്തി മൂ॒ര്ധാന॑മേ॒വൈനഗ്മ്॑ സമാ॒നാനാ᳚-ങ്കരോതി ത്രി॒ഷ്ടുഭ॒ ഉപ॑ ദധാതീന്ദ്രി॒യം-വൈഁ ത്രി॒ഷ്ടുഗി॑ന്ദ്രി॒യമേ॒വ മ॑ദ്ധ്യ॒തോ ധ॑ത്തേ॒ ജഗ॑തീ॒രുപ॑ ദധാതി॒ ജാഗ॑താ॒ വൈ പ॒ശവഃ॑ പ॒ശൂനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ഽനു॒ഷ്ടുഭ॒ ഉപ॑ ദധാതി പ്രാ॒ണാ വാ അ॑നു॒ഷ്ടുപ് പ്രാ॒ണാനാ॒മുഥ്സൃ॑ഷ്ട്യൈ ബൃഹ॒തീരു॒ഷ്ണിഹാഃ᳚ പ॒ങ്ക്തീര॒ക്ഷര॑പങ്ക്തീ॒രിതി॒ വിഷു॑രൂപാണി॒ ഛന്ദാ॒ഗ്॒സ്യുപ॑ ദധാതി॒ വിഷു॑രൂപാ॒ വൈ പ॒ശവഃ॑ പ॒ശവ॒- [പ॒ശവഃ॑ പ॒ശവഃ॑, ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ വിഷു॑രൂപാനേ॒വ] 36
-ശ്ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ വിഷു॑രൂപാനേ॒വ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ വിഷു॑രൂപമസ്യ ഗൃ॒ഹേ ദൃ॑ശ്യതേ॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ യ ഉ॑ ചൈനാ ഏ॒വം-വേഁദാ-ഽതി॑ച്ഛന്ദസ॒മുപ॑ ദധാ॒ത്യതി॑ച്ഛന്ദാ॒ വൈ സര്വാ॑ണി॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ സര്വേ॑ഭിരേ॒വൈന॒-ഞ്ഛന്ദോ॑ഭിശ്ചിനുതേ॒ വര്ഷ്മ॒ വാ ഏ॒ഷാ ഛന്ദ॑സാം॒-യഁദതി॑ച്ഛന്ദാ॒ യദതി॑ച്ഛന്ദസ-മുപ॒ദധാ॑തി॒ വര്ഷ്മൈ॒വൈനഗ്മ്॑ സമാ॒നാനാ᳚-ങ്കരോതി ദ്വി॒പദാ॒ ഉപ॑ ദധാതി ദ്വി॒പാ-ദ്യജ॑മാനഃ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ॥ 37 ॥
(തേജ॑ ഏ॒വ – പ॒ശവഃ॑ പ॒ശവോ॒ – യജ॑മാന॒ – ഏക॑ഞ്ച) (അ. 8)
സര്വാ᳚ഭ്യോ॒ വൈ ദേ॒വതാ᳚ഭ്യോ॒-ഽഗ്നിശ്ചീ॑യതേ॒ യ-ഥ്സ॒യുജോ॒ നോപ॑ദ॒ദ്ധ്യാ-ദ്ദേ॒വതാ॑ അസ്യാ॒ഗ്നിം-വൃഁ ॑ഞ്ജീര॒ന്॒. യ-ഥ്സ॒യുജ॑ ഉപ॒ദധാ᳚ത്യാ॒ത്മനൈ॒വൈനഗ്മ്॑ സ॒യുജ॑-ഞ്ചിനുതേ॒ നാഗ്നിനാ॒ വ്യൃ॑ദ്ധ്യ॒തേ-ഽഥോ॒ യഥാ॒ പുരു॑ഷ॒-സ്സ്നാവ॑ഭി॒-സ്സന്ത॑ത ഏ॒വമേ॒വൈതാഭി॑ര॒ഗ്നി-സ്സന്ത॑തോ॒ ഽഗ്നിനാ॒ വൈ ദേ॒വാ-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമാ॑യ॒-ന്താ അ॒മൂഃ കൃത്തി॑കാ അഭവ॒ന്॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പ ധീ॒യന്തേ॑ സുവ॒ര്ഗമേ॒വ [ ] 38
ലോ॒കമേ॑തി॒ ഗച്ഛ॑തി പ്രകാ॒ശ-ഞ്ചി॒ത്രമേ॒വ ഭ॑വതി മണ്ഡലേഷ്ട॒കാ ഉപ॑ ദധാതീ॒മേ വൈ ലോ॒കാ മ॑ണ്ഡലേഷ്ട॒കാ ഇ॒മേ ഖലു॒ വൈ ലോ॒കാ ദേ॑വപു॒രാ ദേ॑വപു॒രാ ഏ॒വ പ്രവി॑ശതി॒ നാ-ഽഽര്തി॒മാര്ച്ഛ॑ത്യ॒ഗ്നി-ഞ്ചി॑ക്യാ॒നോ വി॒ശ്വജ്യോ॑തിഷ॒ ഉപ॑ ദധാതീ॒മാനേ॒വൈതാഭി-॑ര്ലോ॒കാന് ജ്യോതി॑ഷ്മതഃ കുരു॒തേ-ഽഥോ᳚ പ്രാ॒ണാനേ॒വൈതാ യജ॑മാനസ്യ ദാദ്ധ്രത്യേ॒താ വൈ ദേ॒വതാ᳚-സ്സുവ॒ര്ഗ്യാ᳚സ്താ ഏ॒വാ- -ന്വാ॒രഭ്യ॑ സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേ॑തി ॥ 39 ॥
(സു॒വ॒ര്ഗമേ॒വ – താ ഏ॒വ – ച॒ത്വാരി॑ ച) (അ. 9)
വൃ॒ഷ്ടി॒സനീ॒രുപ॑ ദധാതി॒ വൃഷ്ടി॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യദേ॑ക॒ധോപ॑ദ॒ദ്ധ്യാദേക॑മൃ॒തും-വഁ ॑ര്ഷേദനുപരി॒ഹാരഗ്മ്॑ സാദയതി॒ തസ്മാ॒-ഥ്സര്വാ॑നൃ॒തൂന്. വ॑ര്ഷതി പുരോവാത॒സനി॑-ര॒സീത്യാ॑ഹൈ॒തദ്വൈ വൃഷ്ട്യൈ॑ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ വൃഷ്ടി॒മവ॑ രുന്ധേ സം॒യാഁനീ॑ഭി॒ര്വൈ ദേ॒വാ ഇ॒മാ-ല്ലോഁ॒കാന്-ഥ്സമ॑യു॒സ്ത-ഥ്സം॒യാഁനീ॑നാഗ്മ് സംയാഁനി॒ത്വം-യഁ-ഥ്സം॒യാഁനീ॑രുപ॒ദധാ॑തി॒ യഥാ॒-ഽഫ്സു നാ॒വാ സം॒യാഁത്യേ॒വ- [സം॒യാഁത്യേ॒വമ്, ഏ॒വൈതാഭി॒] 40
-മേ॒വൈതാഭി॒ ര്യജ॑മാന ഇ॒മാ-ല്ലോഁ॒കാന്-ഥ്സം-യാഁ ॑തി പ്ല॒വോ വാ ഏ॒ഷോ᳚-ഽഗ്നേര്യ-ഥ്സം॒യാഁനീ॒ര്യ-ഥ്സം॒യാഁനീ॑രുപ॒ദധാ॑തി പ്ല॒വമേ॒വൈതമ॒ഗ്നയ॒ ഉപ॑ദധാത്യു॒ത യസ്യൈ॒താസൂപ॑ഹിതാ॒സ്വാപോ॒-ഽഗ്നിഗ്മ് ഹര॒ന്ത്യഹൃ॑ത ഏ॒വാസ്യാ॒-ഗ്നിരാ॑ദിത്യേഷ്ട॒കാ ഉപ॑ ദധാത്യാദി॒ത്യാ വാ ഏ॒ത-മ്ഭൂത്യൈ॒ പ്രതി॑നുദന്തേ॒ യോ-ഽല॒-മ്ഭൂത്യൈ॒ സ-ന്ഭൂതി॒-ന്ന പ്രാ॒പ്നോത്യാ॑ദി॒ത്യാ [പ്രാ॒പ്നോത്യാ॑ദി॒ത്യാഃ, ഏ॒വൈന॒-മ്ഭൂതി॑-] 41
ഏ॒വൈന॒-മ്ഭൂതി॑-ങ്ഗമയന്ത്യ॒സൌ വാ ഏ॒തസ്യാ॑-ഽഽദി॒ത്യോ രുച॒മാ ദ॑ത്തേ॒ യോ᳚-ഽഗ്നി-ഞ്ചി॒ത്വാ ന രോച॑തേ॒ യദാ॑ദിത്യേഷ്ട॒കാ ഉ॑പ॒ദധാ᳚ത്യ॒സാവേ॒-വാസ്മി॑ന്നാദി॒ത്യോ രുച॑-ന്ദധാതി॒ യഥാ॒-ഽസൌ ദേ॒വാനാ॒ഗ്മ്॒ രോച॑ത ഏ॒വമേ॒വൈഷ മ॑നു॒ഷ്യാ॑ണാഗ്മ് രോചതേ ഘൃതേഷ്ട॒കാ ഉപ॑ ദധാത്യേ॒തദ്വാ അ॒ഗ്നേഃ പ്രി॒യ-ന്ധാമ॒ യ-ദ്ഘൃ॒ത-മ്പ്രി॒യേണൈ॒വൈന॒-ന്ധാമ്നാ॒ സമ॑ര്ധയ॒- [സമ॑ര്ധയതി, അഥോ॒] 42
-ത്യഥോ॒ തേജ॑സാ ഽനുപരി॒ഹാരഗ്മ്॑ സാദയ॒-ത്യപ॑രിവര്ഗ-മേ॒വാസ്മി॒-ന്തേജോ॑ ദധാതി പ്ര॒ജാപ॑തിര॒ഗ്നിമ॑ചിനുത॒ സ യശ॑സാ॒ വ്യാ᳚ര്ധ്യത॒ സ ഏ॒താ യ॑ശോ॒ദാ അ॑പശ്യ॒-ത്താ ഉപാ॑ധത്ത॒ താഭി॒ര്വൈ സ യശ॑ ആ॒ത്മന്ന॑ധത്ത॒ യദ്യ॑ശോ॒ദാ ഉ॑പ॒ദധാ॑തി॒ യശ॑ ഏ॒വ താഭി॒ര്യജ॑മാന ആ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്തേ॒ പഞ്ചോപ॑ ദധാതി॒ പാങ്ക്തഃ॒ പുരു॑ഷോ॒ യാവാ॑നേ॒വ പുരു॑ഷ॒സ്തസ്മി॒ന്॒ യശോ॑ ദധാതി ॥ 43 ॥
(ഏ॒വം – പ്രാ॒പ്രോത്യാ॑ദി॒ത്യാ – അ॑ര്ധയ॒ത്യേ – കാ॒ന്ന പ॑ഞ്ചാ॒ശച്ച॑) (അ. 10)
ദേ॒വാ॒സു॒രാ-സ്സംയഁ ॑ത്താ ആസ॒ന് കനീ॑യാഗ്മ്സോ ദേ॒വാ ആസ॒-ന്ഭൂയാ॒ഗ്മ്॒സോ-ഽസു॑രാ॒സ്തേ ദേ॒വാ ഏ॒താ ഇഷ്ട॑കാ അപശ്യ॒-ന്താ ഉപാ॑ദധത ഭൂയ॒സ്കൃദ॒സീത്യേ॒വ ഭൂയാഗ്മ്॑സോ-ഽഭവ॒ന് വന॒സ്പതി॑ഭി॒-രോഷ॑ധീഭി-ര്വരിവ॒സ്കൃദ॒സീതീ॒-മാമ॑ജയ॒-ന്പ്രാച്യ॒സീതി॒ പ്രാചീ॒-ന്ദിശ॑മജയന്നൂ॒ര്ധ്വാ ഽസീത്യ॒മൂമ॑ജയ-ന്നന്തരിക്ഷ॒സദ॑സ്യ॒ന്തരി॑ക്ഷേ സീ॒ദേത്യ॒-ന്തരി॑ക്ഷമജയ॒-ന്തതോ॑ ദേ॒വാ അഭ॑വ॒- [ദേ॒വാ അഭ॑വന്ന്, പരാ-ഽസു॑രാ॒] 44
-ന്പരാ-ഽസു॑രാ॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ॒ ഭൂയാ॑നേ॒വ ഭ॑വത്യ॒ഭീമാ-ല്ലോഁ॒കാന് ജ॑യതി॒ ഭവ॑ത്യാ॒ത്മനാ॒ പരാ᳚-ഽസ്യ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യോ ഭവത്യഫ്സു॒ഷദ॑സി ശ്യേന॒സദ॒സീത്യാ॑ഹൈ॒തദ്വാ അ॒ഗ്നേ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വാഗ്നിമവ॑ രുന്ധേ പൃഥി॒വ്യാസ്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാ॒മീ-ത്യാ॑ഹേ॒മാനേ॒വൈതാഭി॑-ര്ലോ॒കാ-ന്ദ്രവി॑ണാവതഃ കുരുത ആയു॒ഷ്യാ॑ ഉപ॑ ദധാ॒ത്യായു॑രേ॒വാ- [ഉപ॑ ദധാ॒ത്യായു॑രേ॒വ, അ॒സ്മി॒-ന്ദ॒ധാ॒ത്യഗ്നേ॒] 45
-ഽസ്മി॑-ന്ദധാ॒ത്യഗ്നേ॒ യത്തേ॒ പര॒ഗ്മ്॒ ഹൃന്നാമേത്യാ॑ഹൈ॒തദ്വാ അ॒ഗ്നേഃ പ്രി॒യ-ന്ധാമ॑ പ്രി॒യമേ॒വാസ്യ॒ ധാമോപാ᳚-ഽഽപ്നോതി॒ താവേഹി॒ സഗ്മ് ര॑ഭാവഹാ॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ വ്യേ॑വൈനേ॑ന॒ പരി॑ ധത്തേ॒ പാഞ്ച॑ജന്യേ॒ഷ്വപ്യേ᳚ദ്ധ്യഗ്ന॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒ഷ വാ അ॒ഗ്നിഃ പാഞ്ച॑ജന്യോ॒ യഃ പഞ്ച॑ചിതീക॒-സ്തസ്മാ॑ദേ॒വമാ॑ഹര്ത॒വ്യാ॑ ഉപ॑ ദധാത്യേ॒തദ്വാ ഋ॑തൂ॒നാ-മ്പ്രി॒യ-ന്ധാമ॒ യദൃ॑ത॒വ്യാ॑ ഋതൂ॒നാമേ॒വ പ്രി॒യ-ന്ധാമാവ॑ രുന്ധേ സു॒മേക॒ ഇത്യാ॑ഹ സംവഁഥ്സ॒രോ വൈ സു॒മേക॑-സ്സംവഁഥ്സ॒രസ്യൈ॒വ പ്രി॒യ-ന്ധാമോപാ᳚-ഽഽപ്നോതി ॥ 46 ॥
(അഭ॑വ॒ – ന്നായു॑രേ॒വ – ര്ത॒വ്യാ॑ ഉപ॒ – ഷഡ്വിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 11)
പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രക്ഷ്യ॑ശ്വയ॒-ത്ത-ത്പരാ॑-ഽപത॒-ത്തദശ്വോ॑-ഽഭവ॒-ദ്യദശ്വ॑യ॒-ത്തദശ്വ॑സ്യാശ്വ॒ത്വ-ന്തദ്ദേ॒വാ അ॑ശ്വമേ॒ധേനൈ॒വ പ്രത്യ॑ദധുരേ॒ഷ വൈ പ്ര॒ജാപ॑തി॒ഗ്മ്॒ സര്വ॑-ങ്കരോതി॒ യോ᳚-ഽശ്വമേ॒ധേന॒ യജ॑തേ॒ സര്വ॑ ഏ॒വ ഭ॑വതി॒ സര്വ॑സ്യ॒ വാ ഏ॒ഷാ പ്രായ॑ശ്ചിത്തി॒-സ്സര്വ॑സ്യ ഭേഷ॒ജഗ്മ് സര്വം॒-വാഁ ഏ॒തേന॑ പാ॒പ്മാന॑-ന്ദേ॒വാ അ॑തര॒ന്നപി॒ വാ ഏ॒തേന॑ ബ്രഹ്മഹ॒ത്യാ-മ॑തര॒ന്-ഥ്സര്വ॑-മ്പാ॒പ്മാന॑- [-മ॑തര॒ന്-ഥ്സര്വ॑-മ്പാ॒പ്മാന᳚മ്, ത॒ര॒തി॒ തര॑തി] 47
-ന്തരതി॒ തര॑തി ബ്രഹ്മഹ॒ത്യാം-യോഁ᳚-ഽശ്വമേ॒ധേന॒ യജ॑തേ॒ യ ഉ॑ ചൈനമേ॒വം-വേഁദോത്ത॑രം॒-വൈഁ ത-ത്പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രക്ഷ്യ॑ശ്വയ॒-ത്തസ്മാ॒ദശ്വ॑സ്യോത്തര॒തോ-ഽവ॑ ദ്യന്തി ദക്ഷിണ॒തോ᳚-ഽന്യേഷാ᳚-മ്പശൂ॒നാം-വൈഁ ॑ത॒സഃ കടോ॑ ഭവത്യ॒ഫ്സുയോ॑നി॒ര്വാ അശ്വോ᳚-ഽഫ്സു॒ജോ വേ॑ത॒സ-സ്സ്വ ഏ॒വൈനം॒-യോഁനൌ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠാപയതി ചതുഷ്ടോ॒മ-സ്സ്തോമോ॑ ഭവതി സ॒രഡ്ഢ॒ വാ അശ്വ॑സ്യ॒ സക്ഥ്യാ-ഽവൃ॑ഹ॒-ത്ത-ദ്ദേ॒വാശ്ച॑തുഷ്ടോ॒മേനൈ॒വ പ്രത്യ॑ദധു॒ര്യച്ച॑തുഷ്ടോ॒മ-സ്സ്തോമോ॒ ഭവ॒ത്യശ്വ॑സ്യ സര്വ॒ത്വായ॑ ॥ 48 ॥
(സര്വ॑മ പാ॒പ്മാന॑ – മവൃഹ॒-ദ്- ദ്വാദ॑ശ ച) (അ. 12)
(ഉ॒ഥ്സ॒ന്ന॒യ॒ജ്ഞ – ഇന്ദ്രാ᳚ഗ്നീ – ദേ॒വാ വാ അ॑ക്ഷ്ണയാസ്തോ॒മീയാ॑ – അ॒ഗ്നേര്ഭാ॒ഗോ᳚ – ഽസ്യഗ്നേ॑ ജാ॒താന് – ര॒ശ്മിരിതി॑ – നാക॒സദ്ഭിഃ॒ -ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ – സര്വാ᳚ഭ്യോ – വൃഷ്ടി॒സനീ᳚ – ര്ദേവാസു॒രാഃ കനീ॑യാഗ്മ്സഃ – പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രക്ഷി॒ – ദ്വാദ॑ശ )
(ഉ॒ഥ്സ॒ന്ന॒യ॒ജ്ഞോ – ദേ॒വാ വൈ – യസ്യ॒ മുഖ്യ॑വതീ – ര്നാക॒സദ്ഭി॑രേ॒ – വൈ താഭി॑ര॒ – ഷ്ടാച॑ത്വാരിഗ്മ്ശത്)
(ഉ॒ഥ്സ॒ന്ന॒യ॒ജ്ഞ, സ്സ॑ര്വ॒ത്വായ॑)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-മ്പഞ്ചമകാണ്ഡേ തൃതീയഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥