കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-മ്പഞ്ചമകാണ്ഡേ ചതുര്ഥഃ പ്രശ്നഃ – ഇഷ്ടകാത്രയാഭിധാനം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
ദേ॒വാ॒സു॒രാ-സ്സംയഁ ॑ത്താ ആസ॒-ന്തേ ന വ്യ॑ജയന്ത॒ സ ഏ॒താ ഇന്ദ്ര॑സ്ത॒നൂര॑പശ്യ॒-ത്താ ഉപാ॑ധത്ത॒ താഭി॒ര്വൈ സ ത॒നുവ॑മിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മാ॒ത്മന്ന॑ധത്ത॒ തതോ॑ ദേ॒വാ അഭ॑വ॒-ന്പരാ-ഽസു॑രാ॒ യദി॑ന്ദ്രത॒നൂരു॑പ॒ദധാ॑തി ത॒നുവ॑മേ॒വ താഭി॑രിന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാന ആ॒ത്മ-ന്ധ॒ത്തേ-ഽഥോ॒ സേന്ദ്ര॑മേ॒വാഗ്നിഗ്മ് സത॑നു-ഞ്ചിനുതേ॒ ഭവ॑ത്യാ॒ത്മനാ॒ പരാ᳚-ഽസ്യ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യോ [ഭ്രാതൃ॑വ്യഃ, ഭ॒വ॒തി॒ യ॒ജ്ഞോ] 1
ഭവതി യ॒ജ്ഞോ ദേ॒വേഭ്യോ-ഽപാ᳚ക്രാമ॒-ത്തമ॑വ॒രുധ॒-ന്നാശ॑ക്നുവ॒ന്ത ഏ॒താ യ॑ജ്ഞത॒നൂര॑പശ്യ॒-ന്താ ഉപാ॑ദധത॒ താഭി॒ര്വൈ തേ യ॒ജ്ഞമവാ॑രുന്ധത॒ യ-ദ്യ॑ജ്ഞത॒നൂരു॑പ॒ദധാ॑തി യ॒ജ്ഞമേ॒വ താഭി॒ര്യജ॑മാ॒നോ-ഽവ॑ രുന്ധേ॒ ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ് ശത॒മുപ॑ ദധാതി॒ ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ്ശ॒ദ്വൈ ദേ॒വതാ॑ ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വാവ॑ രു॒ന്ധേ ഽഥോ॒ സാത്മാ॑നമേ॒വാഗ്നിഗ്മ് സത॑നു-ഞ്ചിനുതേ॒ സാത്മാ॒-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ [-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ, ഭ॒വ॒തി॒ യ] 2
ഭ॑വതി॒ യ ഏ॒വം-വേഁദ॒ ജ്യോതി॑ഷ്മതീ॒രുപ॑ ദധാതി॒ ജ്യോതി॑രേ॒വാസ്മി॑-ന്ദധാത്യേ॒താഭി॒ര്വാ അ॒ഗ്നിശ്ചി॒തോ ജ്വ॑ലതി॒ താഭി॑രേ॒വൈന॒ഗ്മ്॒ സമി॑ന്ധ ഉ॒ഭയോ॑രസ്മൈ ലോ॒കയോ॒ര്ജ്യോതി॑ര്ഭവതി നക്ഷത്രേഷ്ട॒കാ ഉപ॑ ദധാത്യേ॒താനി॒ വൈ ദി॒വോ ജ്യോതീഗ്മ്॑ഷി॒ താന്യേ॒വാവ॑ രുന്ധേ സു॒കൃതാം॒-വാഁ ഏ॒താനി॒ ജ്യോതീഗ്മ്॑ഷി॒ യന്നക്ഷ॑ത്രാണി॒ താന്യേ॒വാ-ഽഽപ്നോ॒ത്യഥോ॑ അനൂകാ॒ശ-മേ॒വൈതാനി॒ [-മേ॒വൈതാനി॑, ജ്യോതീഗ്മ്॑ഷി കുരുതേ] 3
ജ്യോതീഗ്മ്॑ഷി കുരുതേ സുവ॒ര്ഗസ്യ॑ ലോ॒കസ്യാനു॑ഖ്യാത്യൈ॒ യ-ഥ്സഗ്ഗ്സ്പൃ॑ഷ്ടാ ഉപദ॒ദ്ധ്യാ-ദ്വൃഷ്ട്യൈ॑ ലോ॒കമപി॑ ദദ്ധ്യാ॒ദവ॑ര്ഷുകഃ പ॒ര്ജന്യ॑-സ്സ്യാ॒ദസഗ്ഗ്॑സ്പൃഷ്ടാ॒ ഉപ॑ ദധാതി॒ വൃഷ്ട്യാ॑ ഏ॒വ ലോ॒ക-ങ്ക॑രോതി॒ വര്ഷു॑കഃ പ॒ര്ജന്യോ॑ ഭവതി പു॒രസ്താ॑ദ॒ന്യാഃ പ്ര॒തീചീ॒രുപ॑ ദധാതി പ॒ശ്ചാദ॒ന്യാഃ പ്രാചീ॒സ്തസ്മാ᳚-ത്പ്രാ॒ചീനാ॑നി ച പ്രതീ॒ചീനാ॑നി ച॒ നക്ഷ॑ത്രാ॒ണ്യാ വ॑ര്തന്തേ ॥ 4 ॥
(ഭ്രാതൃ॑വ്യോ – ലോ॒ക – ഏ॒വൈതാന്യേ – ക॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 1)
ഋ॒ത॒വ്യാ॑ ഉപ॑ ദധാത്യൃതൂ॒നാ-ങ്കൢപ്ത്യൈ᳚ ദ്വ॒ദ്വമ്മുപ॑ ദധാതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്ദ്വ॒ന്ദ്വമൃ॒തവോ ഽധൃ॑തേവ॒ വാ ഏ॒ഷാ യന്മ॑ദ്ധ്യ॒മാ ചിതി॑ര॒ന്തരി॑ക്ഷമിവ॒ വാ ഏ॒ഷാ ദ്വ॒ദ്വമ്മ॒ന്യാസു॒ ചിതീ॒ഷൂപ॑ ദധാതി॒ ചത॑സ്രോ॒ മദ്ധ്യേ॒ ധൃത്യാ॑ അന്ത॒ശ്ശ്ലേഷ॑ണം॒-വാഁ ഏ॒താശ്ചിതീ॑നാം॒-യഁദൃ॑ത॒വ്യാ॑ യദൃ॑ത॒വ്യാ॑ ഉപ॒ദധാ॑തി॒ ചിതീ॑നാം॒-വിഁധൃ॑ത്യാ॒ അവ॑കാ॒മനൂപ॑ ദധാത്യേ॒ഷാ വാ അ॒ഗ്നേര്യോനി॒-സ്സയോ॑നി- [അ॒ഗ്നേര്യോനി॒-സ്സയോ॑നിമ്, ഏ॒വാഗ്നി-] 5
-മേ॒വാഗ്നി-ഞ്ചി॑നുത ഉ॒വാച॑ ഹ വി॒ശ്വാമി॒ത്രോ ഽദ॒ദി-ഥ്സ ബ്രഹ്മ॒ണാ-ഽന്നം॒-യഁസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യാന്തൈ॒ യ ഉ॑ ചൈനാ ഏ॒വം-വേഁദ॒ദിതി॑ സംവഁഥ്സ॒രോ വാ ഏ॒ത-മ്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠായൈ॑ നുദതേ॒ യോ᳚-ഽഗ്നി-ഞ്ചി॒ത്വാ ന പ്ര॑തി॒തിഷ്ഠ॑തി॒ പഞ്ച॒ പൂര്വാ॒ശ്ചിത॑യോ ഭവ॒ന്ത്യഥ॑ ഷ॒ഷ്ഠീ-ഞ്ചിതി॑-ഞ്ചിനുതേ॒ ഷഡ്വാ ഋ॒തവ॑-സ്സംവഁഥ്സ॒ര ഋ॒തുഷ്വേ॒വ സം॑വഁഥ്സ॒രേ പ്രതി॑തിഷ്ഠത്യേ॒ താ വാ [പ്രതി॑തിഷ്ഠത്യേ॒ താ വാ, അധി॑പത്നീ॒ര്നാമേഷ്ട॑കാ॒] 6
അധി॑പത്നീ॒ര്നാമേഷ്ട॑കാ॒ യസ്യൈ॒താ ഉ॑പധീ॒യന്തേ-ഽധി॑പതിരേ॒വ സ॑മാ॒നാനാ᳚-മ്ഭവതി॒ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്യാ-ത്തമു॑പ॒ദധ॑-ദ്ധ്യായേദേ॒താഭ്യ॑ ഏ॒വൈന॑-ന്ദേ॒വതാ᳚ഭ്യ॒ ആ വൃ॑ശ്ചതി താ॒ജഗാര്തി॒മാര്ച്ഛ॒ത്യങ്ഗി॑രസ-സ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁന്തോ॒ യാ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ നിഷ്കൃ॑തി॒രാസീ॒-ത്താമൃഷി॑ഭ്യഃ॒ പ്രത്യൌ॑ഹ॒-ന്തദ്ധിര॑ണ്യമഭവ॒ദ്യ-ദ്ധി॑രണ്യശ॒ല്കൈഃ പ്രോ॒ക്ഷതി॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ നിഷ്കൃ॑ത്യാ॒ അഥോ॑ ഭേഷ॒ജമേ॒വാ-ഽസ്മൈ॑ കരോ॒- [-ഽസ്മൈ॑ കരോതി, അഥോ॑ രൂ॒പേണൈ॒വൈന॒ഗ്മ്॒] 7
-ത്യഥോ॑ രൂ॒പേണൈ॒വൈന॒ഗ്മ്॒ സമ॑ര്ധയ॒ത്യഥോ॒ ഹിര॑ണ്യജ്യോതിഷൈ॒വ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേ॑തി സാഹ॒സ്രവ॑താ॒ പ്രോക്ഷ॑തി സാഹ॒സ്രഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രാപ്ത്യാ॑ ഇ॒മാ മേ॑ അഗ്ന॒ ഇഷ്ട॑കാ ധേ॒നവ॑-സ്സ॒ന്ത്വിത്യാ॑ഹ ധേ॒നൂരേ॒വൈനാഃ᳚ കുരുതേ॒ താ ഏ॑ന-ങ്കാമ॒ദുഘാ॑ അ॒മുത്രാ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക ഉപ॑ തിഷ്ഠന്തേ ॥ 8 ॥
(സയോ॑നി – മേ॒താ വൈ – ക॑രോ॒ത്യേ – കാ॒ന്നച॑ത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 2)
രു॒ദ്രോ വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നി-സ്സ ഏ॒തര്ഹി॑ ജാ॒തോ യര്ഹി॒ സര്വ॑ശ്ചി॒ത-സ്സ യഥാ॑ വ॒ഥ്സോ ജാ॒ത-സ്സ്തന॑-മ്പ്രേ॒ഫ്സത്യേ॒വം-വാഁ ഏ॒ഷ ഏ॒തര്ഹി॑ ഭാഗ॒ധേയ॒-മ്പ്രേഫ്സ॑തി॒ തസ്മൈ॒ യദാഹു॑തി॒-ന്ന ജു॑ഹു॒യാദ॑ദ്ധ്വ॒ര്യു-ഞ്ച॒ യജ॑മാന-ഞ്ച ധ്യായേച്ഛതരു॒ദ്രീയ॑-ഞ്ജുഹോതി ഭാഗ॒ധേയേ॑നൈ॒വൈനഗ്മ്॑ ശമയതി॒ നാ-ഽഽര്തി॒മാര്ച്ഛ॑ത്യദ്ധ്വ॒ര്യുര്ന യജ॑മാനോ॒ യ-ദ്ഗ്രാ॒മ്യാണാ᳚-മ്പശൂ॒നാ- [യ-ദ്ഗ്രാ॒മ്യാണാ᳚-മ്പശൂ॒നാമ്, പയ॑സാ ജുഹു॒യാ-] 9
-മ്പയ॑സാ ജുഹു॒യാ-ദ്ഗ്രാ॒മ്യാ-ന്പ॒ശൂഞ്ഛു॒ചാ ഽര്പയേ॒-ദ്യദാ॑ര॒ണ്യാനാ॑-മാര॒ണ്യാന് ജ॑ര്തിലയവാ॒ഗ്വാ॑ വാ ജുഹു॒യാ-ദ്ഗ॑വീധുകയവാ॒ഗ്വാ॑ വാ॒ ന ഗ്രാ॒മ്യാ-ന്പ॒ശൂന്. ഹി॒നസ്തി॒ നാ-ഽഽര॒ണ്യാനഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹു॒രനാ॑ഹുതി॒ര്വൈ ജ॒ര്തിലാ᳚ശ്ച ഗ॒വീധു॑കാ॒ശ്ചേത്യ॑ ജക്ഷീ॒രേണ॑ ജുഹോത്യാഗ്നേ॒യീ വാ ഏ॒ഷാ യദ॒ജാ-ഽഽഹു॑ത്യൈ॒വ ജു॑ഹോതി॒ ന ഗ്രാ॒മ്യാ-ന്പ॒ശൂന്. ഹി॒നസ്തി॒ നാ-ഽഽര॒ണ്യാനങ്ഗി॑രസ-സ്സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കം-യഁന്തോ॒- [-ലോഁ॒കം-യഁന്തഃ॑, അ॒ജായാ᳚-ങ്ഘ॒ര്മ-] 10
-ഽജായാ᳚-ങ്ഘ॒ര്മ-മ്പ്രാസി॑ഞ്ച॒ന്ഥ്സാ ശോച॑ന്തീ പ॒ര്ണ-മ്പരാ॑-ഽജിഹീത॒ സോ᳚(1॒)-ഽര്കോ॑-ഽഭവ॒-ത്തദ॒ര്കസ്യാ᳚-ര്ക॒ത്വമ॑ര്കപ॒ര്ണേന॑ ജുഹോതി സയോനി॒ത്വായോദ॒-ന്തിഷ്ഠ॑ന് ജുഹോത്യേ॒ഷാ വൈ രു॒ദ്രസ്യ॒ ദി-ഖ്സ്വായാ॑മേ॒വ ദി॒ശി രു॒ദ്ര-ന്നി॒രവ॑ദയതേ ചര॒മായാ॒മിഷ്ട॑കായാ-ഞ്ജുഹോത്യന്ത॒ത ഏ॒വ രു॒ദ്ര-ന്നി॒രവ॑ദയതേ ത്രേധാവിഭ॒ക്ത-ഞ്ജു॑ഹോതി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഇ॒മാനേ॒വ ലോ॒കാന്-ഥ്സ॒മാവ॑ദ്വീര്യാന് കരോ॒തീയ॒ത്യഗ്രേ॑ ജുഹോ॒- [ജുഹോതി, അഥേയ॒ത്യഥേയ॑തി॒] 11
-ത്യഥേയ॒ത്യഥേയ॑തി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഏ॒ഭ്യ ഏ॒വൈനം॑-ലോഁ॒കേഭ്യ॑-ശ്ശമയതി തി॒സ്ര ഉത്ത॑രാ॒ ആഹു॑തീര്ജുഹോതി॒ ഷ-ട്ഥ്സ-മ്പ॑ദ്യന്തേ॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തുഭി॑രേ॒വൈനഗ്മ്॑ ശമയതി॒ യദ॑നുപരി॒ക്രാമ॑-ഞ്ജുഹു॒യാദ॑ന്തരവചാ॒രിണഗ്മ്॑ രു॒ദ്ര-ങ്കു॑ര്യാ॒ദഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹുഃ॒ കസ്യാം॒-വാഁ-ഽഹ॑ ദി॒ശി രു॒ദ്രഃ കസ്യാം॒-വേഁത്യ॑നുപരി॒ക്രാമ॑മേ॒വ ഹോ॑ത॒വ്യ॑-മപ॑രിവര്ഗമേ॒വൈനഗ്മ്॑ ശമയ- [ശമയതി, ഏ॒താവൈ] 12
-ത്യേ॒താവൈ ദേ॒വതാ᳚-സ്സുവ॒ര്ഗ്യാ॑യാ ഉ॑ത്ത॒മാസ്താ യജ॑മാനം-വാഁചയതി॒ താഭി॑രേ॒വൈനഗ്മ്॑ സുവ॒ര്ഗം-ലോഁ॒ക-ങ്ഗ॑മയതി॒ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്യാ-ത്തസ്യ॑ സഞ്ച॒രേ പ॑ശൂ॒നാ-ന്ന്യ॑സ്യേ॒-ദ്യഃ പ്ര॑ഥ॒മഃ പ॒ശുര॑ഭി॒തിഷ്ഠ॑തി॒ സ ആര്തി॒മാര്ച്ഛ॑തി ॥ 13 ॥
(പ॒ശൂ॒നാം – യഁന്തോ – ഽഗ്നേ॑ ജുഹോ॒ത്യ – പ॑രിവര്ഗമേ॒വൈനഗ്മ്॑ ശമയതി – ത്രി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 3)
അശ്മ॒ന്നൂര്ജ॒മിതി॒ പരി॑ ഷിഞ്ചതി മാ॒ര്ജയ॑ത്യേ॒വൈന॒മഥോ॑ ത॒ര്പയ॑ത്യേ॒വ സ ഏ॑ന-ന്തൃ॒പ്തോ ഽക്ഷു॑ദ്ധ്യ॒-ന്നശോ॑ച-ന്ന॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒ക ഉപ॑ തിഷ്ഠതേ॒ തൃപ്യ॑തി പ്ര॒ജയാ॑ പ॒ശുഭി॒ര്യ ഏ॒വം-വേഁദ॒ താ-ന്ന॒ ഇഷ॒മൂര്ജ॑-ന്ധത്ത മരുത-സ്സഗ്മ്രരാ॒ണാ ഇത്യാ॒ഹാന്നം॒-വാഁ ഊര്ഗന്ന॑-മ്മ॒രുതോ-ഽന്ന॑മേ॒വാവ॑ രു॒ന്ധേ ഽശ്മഗ്ഗ്॑സ്തേ॒ ക്ഷുദ॒മു-ന്തേ॒ ശു- [ക്ഷുദ॒മു-ന്തേ॒ ശുക്, ഋ॒ച്ഛ॒തു॒ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്മ] 14
-ഗൃ॑ച്ഛതു॒ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്മ ഇത്യാ॑ഹ॒ യമേ॒വ ദ്വേഷ്ടി॒ തമ॑സ്യ ക്ഷു॒ധാ ച॑ ശു॒ചാ ചാ᳚ര്പയതി॒ ത്രിഃ പ॑രിഷി॒ഞ്ച-ന്പര്യേ॑തി ത്രി॒വൃദ്വാ അ॒ഗ്നിര്യാവാ॑നേ॒വാ-ഗ്നിസ്തസ്യ॒ ശുചഗ്മ്॑ ശമയതി॒ ത്രിഃ പുനഃ॒ പര്യേ॑തി॒ ഷ-ട്ഥ്സ-മ്പ॑ദ്യന്തേ॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തുഭി॑രേ॒വാസ്യ॒ ശുചഗ്മ്॑ ശമയത്യ॒പാം-വാഁ ഏ॒ത-ത്പുഷ്പം॒-യഁദ്വേ॑ത॒സോ॑-ഽപാഗ്മ് – [യദ്വേ॑ത॒സോ॑-ഽപാമ്, ശരോ-ഽവ॑കാ] 15
ശരോ-ഽവ॑കാ വേതസശാ॒ഖയാ॒ ചാവ॑കാഭിശ്ച॒ വി ക॑ര്ഷ॒ത്യാപോ॒ വൈ ശാ॒ന്താ-ശ്ശാ॒ന്താഭി॑രേ॒വാസ്യ॒ ശുചഗ്മ്॑ ശമയതി॒ യോ വാ അ॒ഗ്നി-ഞ്ചി॒ത-മ്പ്ര॑ഥ॒മഃ പ॒ശുര॑ധി॒ക്രാമ॑തീശ്വ॒രോ വൈ തഗ്മ് ശു॒ചാ പ്ര॒ദഹോ॑ മ॒ണ്ഡൂകേ॑ന॒ വിക॑ര്ഷത്യേ॒ഷ വൈ പ॑ശൂ॒നാ-മ॑നുപജീവനീ॒യോ ന വാ ഏ॒ഷ ഗ്രാ॒മ്യേഷു॑ പ॒ശുഷു॑ ഹി॒തോ നാ-ഽഽര॒ണ്യേഷു॒ തമേ॒വ ശു॒ചാ-ഽര്പ॑യത്യഷ്ടാ॒ഭി-ര്വി ക॑ര്ഷ- [-ര്വി ക॑ര്ഷതി, അ॒ഷ്ടാക്ഷ॑രാ] 16
-ത്യ॒ഷ്ടാക്ഷ॑രാ ഗായ॒ത്രീ ഗാ॑യ॒ത്രോ᳚-ഽഗ്നിര്യാവാ॑-നേ॒വാ-ഽഗ്നിസ്തസ്യ॒ ശുചഗ്മ്॑ ശമയതി പാവ॒കവ॑തീഭി॒രന്നം॒-വൈഁ പാ॑വ॒കോ-ഽന്നേ॑നൈ॒വാസ്യ॒ ശുചഗ്മ്॑ ശമയതി മൃ॒ത്യുര്വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നിര്ബ്രഹ്മ॑ണ ഏ॒തദ്രൂ॒പം-യഁ-ത്കൃ॑ഷ്ണാജി॒ന-ങ്കാര്ഷ്ണീ॑ ഉപാ॒നഹാ॒വുപ॑ മുഞ്ചതേ॒ ബ്രഹ്മ॑ണൈ॒വ മൃ॒ത്യോര॒ന്തര്ധ॑ത്തേ॒ ഽന്തര്മൃ॒ത്യോര്ധ॑ത്തേ॒ ഽന്തര॒ന്നാദ്യാ॒-ദിത്യാ॑ഹുര॒ന്യാ-മു॑പമു॒ഞ്ചതേ॒-ഽന്യാ-ന്നാന്ത- [-ഽന്യാ-ന്നാന്തഃ, ഏ॒വ മൃ॒ത്യോര്ധ॒ത്തേ] 17
-രേ॒വ മൃ॒ത്യോര്ധ॒ത്തേ ഽവാ॒-ഽന്നാദ്യഗ്മ്॑ രുന്ധേ॒ നമ॑സ്തേ॒ ഹര॑സേ ശോ॒ചിഷ॒ ഇത്യാ॑ഹ നമ॒സ്കൃത്യ॒ ഹി വസീ॑യാഗ്മ് സമുപ॒ചര॑ന്ത്യ॒ന്യ-ന്തേ॑ അ॒സ്മ-ത്ത॑പന്തു ഹേ॒തയ॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ യമേ॒വ ദ്വേഷ്ടി॒ തമ॑സ്യ ശു॒ചാ-ഽര്പ॑യതി പാവ॒കോ അ॒സ്മഭ്യഗ്മ്॑ ശി॒വോ ഭ॒വേത്യാ॒ഹാന്നം॒-വൈഁ പാ॑വ॒കോ-ഽന്ന॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ദ്വാഭ്യാ॒മധി॑ ക്രാമതി॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ അപ॒സ്യ॑വതീഭ്യാ॒ഗ്മ്॒ ശാന്ത്യൈ᳚ ॥ 18 ॥
(ശു – ഗ്വേ॑ത॒സോ॑-ഽപാ – മ॑ഷ്ടാ॒ഭിര്വി ക॑ര്ഷതി॒ – നാന്ത – രേകാ॒ന്ന പ॑ഞ്ചാ॒ശച്ച॑) (അ. 4)
നൃ॒ഷദേ॒ വഡിതി॒ വ്യാഘാ॑രയതി പ॒ങ്ക്ത്യാ-ഽഽഹു॑ത്യാ യജ്ഞമു॒ഖമാ ര॑ഭതേ ഽക്ഷ്ണ॒യാ വ്യാഘാ॑രയതി॒ തസ്മാ॑ദക്ഷ്ണ॒യാ പ॒ശവോ-ഽങ്ഗാ॑നി॒ പ്രഹ॑രന്തി॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ യദ്വ॑ഷട്കു॒ര്യാ-ദ്യാ॒തയാ॑മാ-ഽസ്യ വഷട്കാ॒ര-സ്സ്യാ॒ദ്യന്ന വ॑ഷട്കു॒ര്യാ-ദ്രക്ഷാഗ്മ്॑സി യ॒ജ്ഞഗ്മ് ഹ॑ന്യു॒ര്വഡിത്യാ॑ഹ പ॒രോക്ഷ॑മേ॒വ വഷ॑-ട്കരോതി॒ നാസ്യ॑ യാ॒തയാ॑മാ വഷട്കാ॒രോ ഭവ॑തി॒ ന യ॒ജ്ഞഗ്മ് രക്ഷാഗ്മ്॑സി ഘ്നന്തി ഹു॒താദോ॒ വാ അ॒ന്യേ ദേ॒വാ [അ॒ന്യേ ദേ॒വാഃ, അ॒ഹു॒താദോ॒-ഽന്യേ] 19
അ॑ഹു॒താദോ॒-ഽന്യേ താന॑ഗ്നി॒ചിദേ॒വോഭയാ᳚-ന്പ്രീണാതി॒ യേ ദേ॒വാ ദേ॒വാനാ॒മിതി॑ ദ॒ദ്ധ്നാ മ॑ധുമി॒ശ്രേണാവോ᳚ക്ഷതി ഹു॒താദ॑ശ്ചൈ॒വ ദേ॒വാന॑ഹു॒താദ॑ശ്ച॒ യജ॑മാനഃ പ്രീണാതി॒ തേ യജ॑മാന-മ്പ്രീണന്തി ദ॒ദ്ധ്നൈവ ഹു॒താദഃ॑ പ്രീ॒ണാതി॒ മധു॑ഷാ ഽഹു॒താദോ᳚ ഗ്രാ॒മ്യം-വാഁ ഏ॒തദന്നം॒-യഁദ്ദദ്ധ്യാ॑ര॒ണ്യ-മ്മധു॒ യദ്ദ॒ധ്നാ മ॑ധുമി॒ശ്രേണാ॒-വോക്ഷ॑ത്യു॒ഭയ॒സ്യാ-ഽവ॑രുദ്ധ്യൈ ഗ്രുമു॒ഷ്ടിനാ-ഽവോ᳚ക്ഷതി പ്രാജാപ॒ത്യോ [പ്രാജാപ॒ത്യഃ, വൈ ഗ്രു॑മു॒ഷ്ടി-] 20
വൈ ഗ്രു॑മു॒ഷ്ടി-സ്സ॑യോനി॒ത്വായ॒ ദ്വാഭ്യാ॒-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ അനുപരി॒ചാര॒-മവോ᳚ക്ഷ॒ത്യ-പ॑രിവര്ഗമേ॒വൈനാ᳚-ന്പ്രീണാതി॒ വി വാ ഏ॒ഷ പ്രാ॒ണൈഃ പ്ര॒ജയാ॑ പ॒ശുഭി॑ര്-ഋദ്ധ്യതേ॒ യോ᳚-ഽഗ്നി-ഞ്ചി॒ന്വന്ന॑ധി॒ക്രാമ॑തി പ്രാണ॒ദാ അ॑പാന॒ദാ ഇത്യാ॑ഹ പ്രാ॒ണാനേ॒വാ-ഽഽത്മ-ന്ധ॑ത്തേ വര്ചോ॒ദാ വ॑രിവോ॒ദാ ഇത്യാ॑ഹ പ്ര॒ജാ വൈ വര്ചഃ॑ പ॒ശവോ॒ വരി॑വഃ പ്ര॒ജാമേ॒വ പ॒ശൂനാ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്ത॒ ഇന്ദ്രോ॑ വൃ॒ത്രമ॑ഹ॒ന്തം-വൃഁ॒ത്രോ [വൃ॒ത്രമ॑ഹ॒ന്തം-വൃഁ॒ത്രഃ, ഹ॒ത-ഷ്ഷോ॑ഡ॒ശഭി॑-] 21
ഹ॒ത-ഷ്ഷോ॑ഡ॒ശഭി॑-ര്ഭോ॒ഗൈര॑സിനാ॒-ഥ്സ ഏ॒താമ॒ഗ്നയേ-ഽനീ॑കവത॒ ആഹു॑തിമപശ്യ॒-ത്താമ॑ജുഹോ॒-ത്തസ്യാ॒ഗ്നിരനീ॑ കവാ॒ന്ഥ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॑ന പ്രീ॒ത-ഷ്ഷോ॑ഡശ॒ധാ വൃ॒ത്രസ്യ॑ ഭോ॒ഗാനപ്യ॑ദഹ-ദ്വൈശ്വകര്മ॒ണേന॑ പാ॒പ്മനോ॒ നിര॑മുച്യത॒ യദ॒ഗ്നയേ-ഽനീ॑കവത॒ ആഹു॑തി-ഞ്ജു॒ഹോത്യ॒ഗ്നിരേ॒വാ-ഽസ്യാനീ॑കവാ॒ന്ഥ്സ്വേന॑ ഭാഗ॒ധേയേ॑ന പ്രീ॒തഃ പാ॒പ്മാന॒മപി॑ ദഹതി വൈശ്വകര്മ॒ണേന॑ പാ॒പ്മനോ॒ നിര്മു॑ച്യതേ॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത ചി॒ര-മ്പാ॒പ്മനോ॒ [ചി॒ര-മ്പാ॒പ്മനഃ॑, നിര്മു॑ച്യേ॒തേത്യേകൈ॑ക॒-] 22
നിര്മു॑ച്യേ॒തേത്യേകൈ॑ക॒-ന്തസ്യ॑ ജുഹുയാച്ചി॒രമേ॒വ പാ॒പ്മനോ॒ നിര്മു॑ച്യതേ॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത താ॒ജ-ക്പാ॒പ്മനോ॒ നിര്മു॑ച്യേ॒തേതി॒ സര്വാ॑ണി॒ തസ്യാ॑നു॒ദ്രുത്യ॑ ജുഹുയാ-ത്താ॒ജഗേ॒വ പാ॒പ്മനോ॒ നിര്മു॑ച്യ॒തേ-ഽഥോ॒ ഖലു॒ നാനൈ॒വ സൂ॒ക്താഭ്യാ᳚-ഞ്ജുഹോതി॒ നാനൈ॒വ സൂ॒ക്തയോ᳚ര്വീ॒ര്യ॑-ന്ദധാ॒ത്യഥോ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ ॥ 23 ॥
(ദേ॒വാഃ – പ്രാ॑ജാപ॒ത്യോ-വൃ॒ത്ര – ശ്ചി॒ര-മ്പാ॒പ്മന॑ – ശ്ചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 5)
ഉദേ॑നമുത്ത॒രാ-ന്ന॒യേതി॑ സ॒മിധ॒ ആ ദ॑ധാതി॒ യഥാ॒ ജനം॑-യഁ॒തേ॑-ഽവ॒സ-ങ്ക॒രോതി॑ താ॒ദൃഗേ॒വ ത-ത്തി॒സ്ര ആ ദ॑ധാതി ത്രി॒വൃദ്വാ അ॒ഗ്നിര്യാവാ॑നേ॒-വാഗ്നിസ്തസ്മൈ॑ ഭാഗ॒ധേയ॑-ങ്കരോ॒ത്യൌദു॑മ്ബരീ-ര്ഭവ॒ന്ത്യൂര്ഗ്വാ ഉ॑ദു॒മ്ബര॒ ഊര്ജ॑മേ॒വാസ്മാ॒ അപി॑ ദധാ॒ത്യുദു॑ ത്വാ॒ വിശ്വേ॑ ദേ॒വാ ഇത്യാ॑ഹ പ്രാ॒ണാ വൈ വിശ്വേ॑ ദേ॒വാഃ പ്രാ॒ണൈ- [പ്രാ॒ണൈഃ, ഏ॒വൈന॒-] 24
-രേ॒വൈന॒-മുദ്യ॑ച്ഛ॒തേ ഽഗ്നേ॒ ഭര॑ന്തു॒ ചിത്തി॑ഭി॒രിത്യാ॑ഹ॒ യസ്മാ॑ ഏ॒വൈന॑-ഞ്ചി॒ത്തായോ॒ദ്യച്ഛ॑തേ॒ തേനൈ॒വൈന॒ഗ്മ്॒ സമ॑ര്ധയതി॒ പഞ്ച॒ ദിശോ॒ ദൈവീ᳚ര്യ॒ജ്ഞമ॑വന്തു ദേ॒വീരിത്യാ॑ഹ॒ ദിശോ॒ ഹ്യേ॑ഷോ-ഽനു॑ പ്ര॒ച്യവ॒തേ ഽപാമ॑തി-ന്ദുര്മ॒തി-മ്ബാധ॑മാനാ॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ രക്ഷ॑സാ॒മപ॑ഹത്യൈ രാ॒യസ്പോഷേ॑ യ॒ജ്ഞപ॑തി-മാ॒ഭജ॑ന്തീ॒രിത്യാ॑ഹ പ॒ശവോ॒ വൈ രാ॒യസ്പോഷഃ॑ [രാ॒യസ്പോഷഃ॑, പ॒ശൂനേ॒വാവ॑] 25
പ॒ശൂനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ഷ॒ഡ്ഭിര്ഹ॑രതി॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തുഭി॑രേ॒വൈനഗ്മ്॑ ഹരതി॒ ദ്വേ പ॑രി॒ഗൃഹ്യ॑വതീ ഭവതോ॒ രക്ഷ॑സാ॒മപ॑ഹത്യൈ॒ സൂര്യ॑രശ്മി॒ര്॒ഹരി॑കേശഃ പു॒രസ്താ॒ദിത്യാ॑ഹ॒ പ്രസൂ᳚ത്യൈ॒ തതഃ॑ പാവ॒കാ ആ॒ശിഷോ॑ നോ ജുഷന്താ॒മിത്യാ॒ഹാന്നം॒-വൈഁ പാ॑വ॒കോ-ഽന്ന॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ദേവാസു॒രാ-സ്സംയഁ ॑ത്താ ആസ॒-ന്തേ ദേ॒വാ ഏ॒ത-ദപ്ര॑തിരഥ-മപശ്യ॒-ന്തേന॒ വൈ തേ᳚ പ്ര॒- [വൈ തേ᳚ പ്ര॒തി, അസു॑രാനജയ॒-ന്ത-] 26
-ത്യസു॑രാനജയ॒-ന്ത-ദപ്ര॑തിരഥസ്യാ-പ്രതിരഥ॒ത്വം-യഁദപ്ര॑തിരഥ-ന്ദ്വി॒തീയോ॒ ഹോതാ॒-ഽന്വാഹാ᳚പ്ര॒ത്യേ॑വ തേന॒ യജ॑മാനോ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യാന് ജയ॒ത്യഥോ॒ അന॑ഭിജിതമേ॒വാഭി ജ॑യതി ദശ॒ര്ച-മ്ഭ॑വതി॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാ-ഡ്വി॒രാജേ॒മൌ ലോ॒കൌ വിധൃ॑താ വ॒നയോ᳚ര്ലോ॒കയോ॒ര്വിധൃ॑ത്യാ॒ അഥോ॒ ദശാ᳚ക്ഷരാ വി॒രാഡന്നം॑-വിഁ॒രാ-ഡ്വി॒രാജ്യേ॒വാന്നാദ്യേ॒ പ്രതി॑തിഷ്ഠ॒ത്യസ॑ദിവ॒ വാ അ॒ന്തരി॑ക്ഷമ॒ന്തരി॑ക്ഷമി॒വാ ഽഽഗ്നീ᳚ദ്ധ്ര॒-മാഗ്നീ॒ദ്ധ്രേ- [-മാഗ്നീ᳚ദ്ധ്രേ, അശ്മാ॑ന॒-ന്നി ദ॑ധാതി] 27
-ഽശ്മാ॑ന॒-ന്നി ദ॑ധാതി സ॒ത്ത്വായ॒ ദ്വാഭ്യാ॒-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ വി॒മാന॑ ഏ॒ഷ ദി॒വോ മദ്ധ്യ॑ ആസ്ത॒ ഇത്യാ॑ഹ॒ വ്യേ॑വൈതയാ॑ മിമീതേ॒ മദ്ധ്യേ॑ ദി॒വോ നിഹി॑തഃ॒ പൃശ്ഞി॒രശ്മേത്യാ॒ഹാന്നം॒-വൈഁ പൃശ്ഞ്യന്ന॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ചത॒സൃഭി॒രാ പുച്ഛാ॑ദേതി ച॒ത്വാരി॒ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി॒ ഛന്ദോ॑ഭിരേ॒വേന്ദ്രം॒-വിഁശ്വാ॑ അവീവൃധ॒ന്നിത്യാ॑ഹ॒ വൃദ്ധി॑മേ॒വോപാവ॑ര്തതേ॒ വാജാ॑നാ॒ഗ്മ്॒ സത്പ॑തി॒-മ്പതി॒- [സത്പ॑തി॒-മ്പതി᳚മ്, ഇത്യാ॒ഹാ-ഽന്നം॒-വൈഁ] 28
-മിത്യാ॒ഹാ-ഽന്നം॒-വൈഁ വാജോ-ഽന്ന॑മേ॒വാവ॑ രുന്ധേ സുമ്ന॒ഹൂര്യ॒ജ്ഞോ ദേ॒വാഗ്മ് ആ ച॑ വക്ഷ॒ദിത്യാ॑ഹ പ്ര॒ജാ വൈ പ॒ശവ॑-സ്സു॒മ്ന-മ്പ്ര॒ജാമേ॒വ പ॒ശൂനാ॒ത്മ-ന്ധ॑ത്തേ॒ യക്ഷ॑ദ॒ഗ്നിര്ദേ॒വോ ദേ॒വാഗ്മ് ആ ച॑ വക്ഷ॒ദിത്യാ॑ഹ സ്വ॒ഗാകൃ॑ത്യൈ॒ വാജ॑സ്യ മാ പ്രസ॒വേനോ᳚-ദ്ഗ്രാ॒ഭേണോദ॑ഗ്രഭീ॒ദിത്യാ॑ഹാ॒സൌ വാ ആ॑ദി॒ത്യ ഉ॒ദ്യന്നു॑ദ്ഗ്രാ॒ഭ ഏ॒ഷ നി॒മ്രോച॑-ന്നിഗ്രാ॒ഭോ ബ്രഹ്മ॑ണൈ॒വാ-ഽഽത്മാന॑മു-ദ്ഗൃ॒ഹ്ണാതി॒ ബ്രഹ്മ॑ണാ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യ॒-ന്നി ഗൃ॑ഹ്ണാതി ॥ 29 ॥
(പ്രാ॒ണൈഃ – പോഷോ᳚ – പ്ര॒ത്യാ – ഗ്നീ᳚ദ്ധേ॒ – പതി॑ – മേ॒ഷ – ദശ॑ ച) (അ. 6)
പ്രാചീ॒മനു॑ പ്ര॒ദിശ॒-മ്പ്രേഹി॑ വി॒ദ്വാനിത്യാ॑ഹ ദേവലോ॒ക-മേ॒വൈതയോ॒പാവ॑ര്തതേ॒ ക്രമ॑ദ്ധ്വമ॒ഗ്നിനാ॒ നാക॒-മിത്യാ॑ഹേ॒മാനേ॒വൈതയാ॑ ലോ॒കാന് ക്ര॑മതേ പൃഥി॒വ്യാ അ॒ഹമുദ॒ന്തരി॑ക്ഷ॒മാ ഽരു॑ഹ॒മിത്യാ॑ഹേ॒മാനേ॒വൈതയാ॑ ലോ॒കാന്-ഥ്സ॒മാരോ॑ഹതി॒ സുവ॒ര്യന്തോ॒ നാപേ᳚ക്ഷന്ത॒ ഇത്യാ॑ഹ സുവ॒ര്ഗമേ॒വൈതയാ॑ ലോ॒കമേ॒ത്യഗ്നേ॒ പ്രേഹി॑ [പ്രേഹി॑, പ്ര॒ഥ॒മോ] 30
പ്രഥ॒മോ ദേ॑വയ॒താ-മിത്യാ॑ഹോ॒ഭയേ᳚ഷ്വേ॒വൈതയാ॑ ദേവമനു॒ഷ്യേഷു॒ ചക്ഷു॑ര്ദധാതി പ॒ഞ്ചഭി॒രധി॑ ക്രാമതി॒ പാങ്ക്തോ॑ യ॒ജ്ഞോ യാവാ॑നേ॒വ യ॒ജ്ഞസ്തേന॑ സ॒ഹ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമേ॑തി॒ നക്തോ॒ഷാസേതി॑ പുരോ-ഽനുവാ॒ക്യാ॑മന്വാ॑ഹ॒ പ്രത്യാ॒ അഗ്നേ॑ സഹസ്രാ॒ക്ഷേത്യാ॑ഹ സാഹ॒സ്രഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാപ॑തേ॒രാപ്ത്യൈ॒ തസ്മൈ॑ തേ വിധേമ॒ വാജാ॑യ॒ സ്വാഹേത്യാ॒ഹാന്നം॒-വൈഁ വാജോ-ഽന്ന॑-മേ॒വാവ॑ [വാജോ-ഽന്ന॑-മേ॒വാവ॑, രു॒ന്ധേ॒ ദ॒ദ്ധ്നഃ] 31
രുന്ധേ ദ॒ദ്ധ്നഃ പൂ॒ര്ണാമൌദു॑മ്ബരീഗ് സ്വയമാതൃ॒ണ്ണായാ᳚-ഞ്ജുഹോ॒ത്യൂര്ഗ്വൈ ദദ്ധ്യൂര്ഗു॑ദു॒മ്ബരോ॒-ഽസൌ സ്വ॑യമാതൃ॒ണ്ണാ ഽമുഷ്യാ॑മേ॒വോര്ജ॑-ന്ദധാതി॒ തസ്മാ॑ദ॒മുതോ॒-ഽര്വാചീ॒മൂര്ജ॒മുപ॑ ജീവാമസ്തി॒സൃഭി॑-സ്സാദയതി ത്രി॒വൃദ്വാ അ॒ഗ്നിര്യാവാ॑നേ॒വാഗ്നിസ്ത-മ്പ്ര॑തി॒ഷ്ഠാ-ങ്ഗ॑മയതി॒ പ്രേദ്ധോ॑ അഗ്നേ ദീദിഹി പു॒രോ ന॒ ഇത്യൌദു॑മ്ബരീ॒മാ ദ॑ധാത്യേ॒ഷാ വൈ സൂ॒ര്മീ കര്ണ॑കാവത്യേ॒തയാ॑ ഹ സ്മ॒ [ഹ സ്മ, വൈ] 32
വൈ ദേ॒വാ അസു॑രാണാഗ്മ് ശതത॒ര്॒ഹാഗ് സ്തൃഗ്മ്॑ഹന്തി॒ യദേ॒തയാ॑ സ॒മിധ॑മാ॒ദധാ॑തി॒ വജ്ര॑മേ॒വൈതച്ഛ॑ത॒ഘ്നീം-യഁജ॑മാനോ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യായ॒ പ്രഹ॑രതി॒ സ്തൃത്യാ॒ അഛ॑മ്ബട്കാരം-വിഁ॒ധേമ॑ തേ പര॒മേ ജന്മ॑ന്നഗ്ന॒ ഇതി॒ വൈക॑ങ്കതീ॒മാ ദ॑ധാതി॒ ഭാ ഏ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ താഗ്മ് സ॑വി॒തുര്വരേ᳚ണ്യസ്യ ചി॒ത്രാമിതി॑ ശമീ॒മയീ॒ഗ്മ്॒ ശാന്ത്യാ॑ അ॒ഗ്നിര്വാ॑ ഹ॒ വാ അ॑ഗ്നി॒ചിത॑-ന്ദു॒ഹേ᳚-ഽഗ്നി॒ചിദ്വാ॒-ഽഗ്നി-ന്ദു॑ഹേ॒ താഗ്മ് [താമ്, സ॒വി॒തു-] 33
സ॑വി॒തു-ര്വരേ᳚ണ്യസ്യ ചി॒ത്രാമിത്യാ॑ഹൈ॒ഷ വാ അ॒ഗ്നേര്ദോഹ॒സ്തമ॑സ്യ॒ കണ്വ॑ ഏ॒വ ശ്രാ॑യ॒സോ॑-ഽവേ॒-ത്തേന॑ ഹ സ്മൈന॒ഗ്മ്॒ സ ദു॑ഹേ॒ യദേ॒തയാ॑ സ॒മിധ॑-മാ॒ദധാ᳚ത്യഗ്നി॒ചിദേ॒വ തദ॒ഗ്നി-ന്ദു॑ഹേ സ॒പ്ത തേ॑ അഗ്നേ സ॒മിധ॑-സ്സ॒പ്തജി॒ഹ്വാ ഇത്യാ॑ഹ സ॒പ്തൈവാസ്യ॒ സാപ്താ॑നി പ്രീണാതി പൂ॒ര്ണയാ॑ ജുഹോതി പൂ॒ര്ണ ഇ॑വ॒ ഹി പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാപ॑തേ॒- [പ്ര॒ജാപ॑തേഃ, ആപ്ത്യൈ॒] 34
-രാപ്ത്യൈ॒ ന്യൂ॑നയാ ജുഹോതി॒ ന്യൂ॑നാ॒ദ്ധി പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്ര॒ജാ അസൃ॑ജത പ്ര॒ജാനാ॒ഗ്മ്॒ സൃഷ്ട്യാ॑ അ॒ഗ്നിര്ദേ॒വേഭ്യോ॒ നിലാ॑യത॒ സ ദിശോ-ഽനു॒ പ്രാ-ഽവി॑ശ॒ജ്ജുഹ്വ॒ന്മന॑സാ॒ ദിശോ᳚ ദ്ധ്യായേ ദ്ദി॒ഗ്ഭ്യ ഏ॒വൈന॒മവ॑ രുന്ധേ ദ॒ദ്ധ്നാ പു॒രസ്താ᳚ജ്ജുഹോ॒ത്യാ-ജ്യേ॑നോ॒പരി॑ഷ്ടാ॒-ത്തേജ॑ശ്ചൈ॒വാസ്മാ॑ ഇന്ദ്രി॒യ-ഞ്ച॑ സ॒മീചീ॑ ദധാതി॒ ദ്വാദ॑ശകപാലോ വൈശ്വാന॒രോ ഭ॑വതി॒ ദ്വാദ॑ശ॒ മാസാ᳚-സ്സംവഁഥ്സ॒ര-സ്സം॑വഁഥ്സ॒രോ᳚-ഽഗ്നിര്വൈ᳚ശ്വാന॒ര-സ്സാ॒ക്ഷാ- [-ഽഗ്നിര്വൈ᳚ശ്വാന॒ര-സ്സാ॒ക്ഷാത്, ഏ॒വ വൈ᳚ശ്വാന॒രമവ॑] 35
-ദേ॒വ വൈ᳚ശ്വാന॒രമവ॑ രുന്ധേ॒ യ-ത്പ്ര॑യാജാനൂയാ॒ജാന് കു॒ര്യാദ്വിക॑സ്തി॒-സ്സാ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ ദര്വിഹോ॒മ-ങ്ക॑രോതി യ॒ജ്ഞസ്യ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ രാ॒ഷ്ട്രം-വൈഁ വൈ᳚ശ്വാന॒രോ വിണ്മ॒രുതോ॑ വൈശ്വാന॒രഗ്മ് ഹു॒ത്വാ മാ॑രു॒താന് ജു॑ഹോതി രാ॒ഷ്ട്ര ഏ॒വ വിശ॒മനു॑ ബദ്ധ്നാത്യു॒ച്ചൈ-ര്വൈ᳚ശ്വാന॒രസ്യാ-ഽഽ ശ്രാ॑വയത്യുപാ॒ഗ്മ്॒ശു മാ॑രു॒താന് ജു॑ഹോതി॒ തസ്മാ᳚-ദ്രാ॒ഷ്ട്രം-വിഁശ॒മതി॑ വദതി മാരു॒താ ഭ॑വന്തി മ॒രുതോ॒ വൈ ദേ॒വാനാം॒-വിഁശോ॑ ദേവവി॒ശേനൈ॒വാസ്മൈ॑ മനുഷ്യവി॒ശ -മവ॑ രുന്ധേ സ॒പ്ത ഭ॑വന്തി സ॒പ്തഗ॑ണാ॒ വൈ മ॒രുതോ॑ ഗണ॒ശ ഏ॒വ വിശ॒മവ॑ രുന്ധേ ഗ॒ണേന॑ ഗ॒ണമ॑നു॒ദ്രുത്യ॑ ജുഹോതി॒ വിശ॑മേ॒വാസ്മാ॒ അനു॑വര്ത്മാന-ങ്കരോതി ॥ 36 ॥
(അഗ്നേ॒ പ്രേഹ്യ – വ॑ – സ്മ – ദുഹേ॒ താം – പ്ര॒ജാപ॑തേഃ – സാ॒ക്ഷാന് – മ॑നുഷ്യവി॒ശ – മേക॑വിഗ്മ്ശതിശ്ച) (അ. 7)
വസോ॒ര്ധാരാ᳚-ഞ്ജുഹോതി॒ വസോ᳚ര്മേ॒ ധാരാ॑-ഽസ॒ദിതി॒ വാ ഏ॒ഷാ ഹൂ॑യതേ ഘൃ॒തസ്യ॒ വാ ഏ॑നമേ॒ഷാ ധാരാ॒-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ പിന്വ॑മാ॒നോപ॑ തിഷ്ഠത॒ ആജ്യേ॑ന ജുഹോതി॒ തേജോ॒ വാ ആജ്യ॒-ന്തേജോ॒ വസോ॒ര്ധാരാ॒ തേജ॑സൈ॒വാസ്മൈ॒ തേജോ-ഽവ॑ രു॒ന്ധേ-ഽഥോ॒ കാമാ॒ വൈ വസോ॒ര്ധാരാ॒ കാമാ॑നേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത പ്രാ॒ണാന॑സ്യാ॒-ഽന്നാദ്യം॒-വിഁ- [-ഽന്നാദ്യം॒-വിഁ, ഛി॒ന്ദ്യാ॒മിതി॑] 37
-ച്ഛി॑ന്ദ്യാ॒മിതി॑ വി॒ഗ്രാഹ॒-ന്തസ്യ॑ ജുഹുയാ-ത്പ്രാ॒ണാനേ॒വാസ്യാ॒ന്നാദ്യം॒-വിഁച്ഛി॑നത്തി॒ യ-ങ്കാ॒മയേ॑ത പ്രാ॒ണാന॑സ്യാ॒ന്നാദ്യ॒ഗ്മ്॒ സ-ന്ത॑നുയാ॒മിതി॒ സ-ന്ത॑താ॒-ന്തസ്യ॑ ജുഹുയാ-ത്പ്രാ॒ണാനേ॒വാസ്യാ॒ന്നാദ്യ॒ഗ്മ്॒ സ-ന്ത॑നോതി॒ ദ്വാദ॑ശ ദ്വാദ॒ശാനി॑ ജുഹോതി॒ ദ്വാദ॑ശ॒ മാസാ᳚-സ്സംവഁഥ്സ॒ര-സ്സം॑വഁഥ്സ॒രേണൈ॒ വാസ്മാ॒ അന്ന॒മവ॑ രു॒ന്ധേ ഽന്ന॑-ഞ്ച॒ മേ-ഽക്ഷു॑ച്ച മ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒ ത-ദ്വാ [ഇത്യാ॑ഹൈ॒ ത-ദ്വൈ, അന്ന॑സ്യ രൂ॒പഗ്മ്] 38
അന്ന॑സ്യ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വാന്ന॒മവ॑ രുന്ധേ॒ ഽഗ്നിശ്ച॑ മ॒ ആപ॑ശ്ച മ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒ഷാ വാ അന്ന॑സ്യ॒ യോനി॒-സ്സയോ᳚ന്യേ॒വാന്ന॒മവ॑ രുന്ധേ-ഽര്ധേ॒ന്ദ്രാണി॑ ജുഹോതി ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ യ-ഥ്സര്വേ॑ഷാ-മ॒ര്ധമിന്ദ്രഃ॒ പ്രതി॒ തസ്മാ॒ദിന്ദ്രോ॑ ദേ॒വതാ॑നാ-മ്ഭൂയിഷ്ഠ॒ഭാക്ത॑മ॒ ഇന്ദ്ര॒മുത്ത॑രമാഹേ-ന്ദ്രി॒യമേ॒വാസ്മി॑-ന്നു॒പരി॑ഷ്ടാ-ദ്ദധാതി യജ്ഞായു॒ധാനി॑ ജുഹോതി യ॒ജ്ഞോ [യ॒ജ്ഞഃ, വൈ യ॑ജ്ഞായു॒ധാനി॑] 39
വൈ യ॑ജ്ഞായു॒ധാനി॑ യ॒ജ്ഞമേ॒വാവ॑ രു॒ന്ധേ-ഽഥോ॑ ഏ॒തദ്വൈ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ യ॒ജ്ഞമവ॑ രുന്ധേ ഽവഭൃ॒ഥശ്ച॑ മേ സ്വഗാകാ॒രശ്ച॑ മ॒ ഇത്യാ॑ഹ സ്വ॒ഗാകൃ॑ത്യാ അ॒ഗ്നിശ്ച॑ മേ ഘ॒ര്മശ്ച॑ മ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒ത-ദ്വൈ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സസ്യ॑ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ ബ്ര॑ഹ്മവര്ച॒സമവ॑ രുന്ധ॒ ഋക്ച॑ മേ॒ സാമ॑ ച മ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒- [മ॒ ഇത്യാ॑ഹ, ഏ॒തദ്വൈ ഛന്ദ॑സാഗ്മ്] 40
-തദ്വൈ ഛന്ദ॑സാഗ്മ് രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ ഛന്ദാ॒ഗ്॒സ്യവ॑ രുന്ധേ॒ ഗര്ഭാ᳚ശ്ച മേ വ॒ഥ്സാശ്ച॑ മ॒ ഇത്യാ॑ഹൈ॒ത-ദ്വൈ പ॑ശൂ॒നാഗ്മ് രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ കല്പാ᳚ന് ജുഹോ॒ത്യ കൢ॑പ്തസ്യ॒ കൢപ്ത്യൈ॑ യുഗ്മദയു॒ജേ ജു॑ഹോതി മിഥുന॒ത്വായോ᳚-ത്ത॒രാവ॑തീ ഭവതോ॒-ഽഭിക്രാ᳚ന്ത്യാ॒ ഏകാ॑ ച മേ തി॒സ്രശ്ച॑ മ॒ ഇത്യാ॑ഹ ദേവഛന്ദ॒സം-വാഁ ഏകാ॑ ച തി॒സ്രശ്ച॑ [തി॒സ്രശ്ച॑, മ॒നു॒ഷ്യ॒ഛ॒ന്ദ॒സ-ഞ്ചത॑സ്രശ്ചാ॒-ഽഷ്ടൌ] 41
മനുഷ്യഛന്ദ॒സ-ഞ്ചത॑സ്രശ്ചാ॒-ഽഷ്ടൌ ച॑ ദേവഛന്ദ॒സ-ഞ്ചൈ॒വ മ॑നുഷ്യ ഛന്ദ॒സഞ്ചാ-ഽവ॑ രുന്ധ॒ ആ ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ് ശതോ ജുഹോതി॒ ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ്ശ॒ദ്വൈ ദേ॒വതാ॑ ദേ॒വതാ॑ ഏ॒വാവ॑ രുന്ധ॒ ആ-ഽഷ്ടാച॑ത്വാരിഗ്മ്ശതോ ജുഹോത്യ॒ഷ്ടാച॑ത്വാരിഗ്മ്-ശദക്ഷരാ॒ ജഗ॑തീ॒ ജാഗ॑താഃ പ॒ശവോ॒ ജഗ॑ത്യൈ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ വാജ॑ശ്ച പ്രസ॒വശ്ചേതി॑ ദ്വാദ॒ശ-ഞ്ജു॑ഹോതി॒ ദ്വാദ॑ശ॒ മാസാ᳚-സ്സംവഁഥ്സ॒ര-സ്സം॑വഁഥ്സ॒ര ഏ॒വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി ॥ 42 ॥
(വി – വൈ – യ॒ജ്ഞഃ-സാമ॑ ച മ॒ ഇത്യാ॑ഹ – ച തി॒സ്ര – ശ്ചൈകാ॒ന്ന പ॑ഞ്ചാ॒ശച്ച॑) (അ. 8)
അ॒ഗ്നിര്ദേ॒വേഭ്യോ ഽപാ᳚ക്രാമ-ദ്ഭാഗ॒ധേയ॑മി॒ച്ഛമാ॑ന॒സ്ത-ന്ദേ॒വാ അ॑ബ്രുവ॒ന്നുപ॑ ന॒ ആ വ॑ര്തസ്വ ഹ॒വ്യ-ന്നോ॑ വ॒ഹേതി॒ സോ᳚-ഽബ്രവീ॒-ദ്വരം॑-വൃഁണൈ॒ മഹ്യ॑മേ॒വ വാ॑ജപ്രസ॒വീയ॑-ഞ്ജുഹവ॒ന്നിതി॒ തസ്മാ॑ദ॒ഗ്നയേ॑ വാജപ്രസ॒വീയ॑-ഞ്ജുഹ്വതി॒ യ-ദ്വാ॑ജപ്രസ॒വീയ॑-ഞ്ജു॒ഹോത്യ॒ഗ്നിമേ॒വ ത-ദ്ഭാ॑ഗ॒ധേയേ॑ന॒ സമ॑ര്ധയ॒ത്യഥോ॑ അഭിഷേ॒ക ഏ॒വാസ്യ॒ സ ച॑തുര്ദ॒ശഭി॑ര്ജുഹോതി സ॒പ്ത ഗ്രാ॒മ്യാ ഓഷ॑ധയ-സ്സ॒പ്താ- [ഓഷ॑ധയ-സ്സ॒പ്ത, അ॒ര॒ണ്യാ ഉ॒ഭയീ॑ഷാ॒-] 43
-ഽഽര॒ണ്യാ ഉ॒ഭയീ॑ഷാ॒-മവ॑രുദ്ധ്യാ॒ അന്ന॑സ്യാന്നസ്യ ജുഹോ॒ത്യന്ന॑സ്യാന്ന॒സ്യാ-വ॑രുദ്ധ്യാ॒ ഔദു॑മ്ബരേണ സ്രു॒വേണ॑ ജുഹോ॒ത്യൂര്ഗ്വാ ഉ॑ദു॒മ്ബര॒ ഊര്ഗന്ന॑മൂ॒ര്ജൈവാസ്മാ॒ ഊര്ജ॒മന്ന॒മവ॑ രുന്ധേ॒ ഽഗ്നിര്വൈ ദേ॒വാനാ॑-മ॒ഭിഷി॑ക്തോ-ഽഗ്നി॒ചി-ന്മ॑നു॒ഷ്യാ॑ണാ॒-ന്തസ്മാ॑ദഗ്നി॒ചി-ദ്വര്ഷ॑തി॒ ന ധാ॑വേ॒ദവ॑രുദ്ധ॒ഗ്ഗ്॒ ഹ്യ॑സ്യാ-ന്ന॒മന്ന॑മിവ॒ ഖലു॒ വൈ വ॒ര്॒ഷം-യഁദ്ധാവേ॑-ദ॒ന്നാദ്യാ᳚ദ്ധാവേ-ദു॒പാവ॑ര്തേതാ॒-ഽന്നാദ്യ॑-മേ॒വാ-ഽഭ്യു॒- [-ഽന്നാദ്യ॑-മേ॒വാ-ഽഭി, ഉ॒പാവ॑ര്തതേ॒] 44
-പാവ॑ര്തതേ॒ നക്തോ॒ഷാസേതി॑ കൃ॒ഷ്ണായൈ᳚ ശ്വേ॒തവ॑ഥ്സായൈ॒ പയ॑സാ ജുഹോ॒ത്യഹ്നൈ॒വാസ്മൈ॒ രാത്രി॒-മ്പ്രദാ॑പയതി॒ രാത്രി॒യാ-ഽഹ॑രഹോരാ॒ത്രേ ഏ॒വാസ്മൈ॒ പ്രത്തേ॒ കാമ॑മ॒ന്നാദ്യ॑-ന്ദുഹാതേ രാഷ്ട്ര॒ഭൃതോ॑ ജുഹോതി രാ॒ഷ്ട്രമേ॒വാവ॑ രുന്ധേ ഷ॒ഡ്ഭിര്ജു॑ഹോതി॒ ഷഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തുഷ്വേ॒വ പ്രതി॑തിഷ്ഠതി॒ ഭുവ॑നസ്യ പത॒ ഇതി॑ രഥമു॒ഖേ പഞ്ചാ-ഽഽഹു॑തീര്ജുഹോതി॒ വജ്രോ॒ വൈ രഥോ॒ വജ്രേ॑ണൈ॒വ ദിശോ॒- [വജ്രേ॑ണൈ॒വ ദിശഃ॑, അ॒ഭി ജ॑യത്യഗ്നി॒ചിതഗ്മ്॑] 45
-ഽഭി ജ॑യത്യഗ്നി॒ചിതഗ്മ്॑ ഹ॒ വാ അ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ വാതോ॒-ഽഭി പ॑വതേ വാതനാ॒മാനി॑ ജുഹോത്യ॒ഭ്യേ॑വൈന॑-മ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ വാതഃ॑ പവതേ॒ ത്രീണി॑ ജുഹോതി॒ ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ ഏ॒ഭ്യ ഏ॒വ ലോ॒കേഭ്യോ॒ വാത॒മവ॑ രുന്ധേ സമു॒ദ്രോ॑-ഽസി॒ നഭ॑സ്വാ॒നിത്യാ॑ഹൈ॒തദ്വൈ വാത॑സ്യ രൂ॒പഗ്മ് രൂ॒പേണൈ॒വ വാത॒മവ॑ രുന്ധേ ഽഞ്ജ॒ലിനാ॑ ജുഹോതി॒ ന ഹ്യേ॑തേഷാ॑മ॒ന്യഥാ ഽഽഹു॑തിരവ॒കല്പ॑തേ ॥ 46 ॥
(ഓഷ॑ധയ-സ്സ॒പ്താ – ഭി – ദിശോ॒ – ഽന്യഥാ॒ – ദ്വേ ച॑) (അ. 9)
സു॒വ॒ര്ഗായ॒ വൈ ലോ॒കായ॑ ദേവര॒ഥോ യു॑ജ്യതേ യത്രാകൂ॒തായ॑ മനുഷ്യര॒ഥ ഏ॒ഷ ഖലു॒ വൈ ദേ॑വര॒ഥോ യദ॒ഗ്നിര॒ഗ്നിം-യുഁ ॑നജ്മി॒ ശവ॑സാ ഘൃ॒തേനേത്യാ॑ഹ യു॒നക്ത്യേ॒വൈന॒ഗ്മ്॒ സ ഏ॑നം-യുഁ॒ക്ത-സ്സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒കമ॒ഭി വ॑ഹതി॒ യ-ഥ്സര്വാ॑ഭിഃ പ॒ഞ്ചഭി॑-ര്യു॒ഞ്ജ്യാ-ദ്യു॒ക്തോ᳚-ഽസ്യാ॒-ഽഗ്നിഃ പ്രച്യു॑ത-സ്സ്യാ॒ദപ്ര॑തിഷ്ഠിതാ॒ ആഹു॑തയ॒-സ്സ്യുരപ്ര॑തിഷ്ഠിതാ॒-സ്സ്തോമാ॒ അപ്ര॑തിഷ്ഠിതാന്യു॒ക്ഥാനി॑ തി॒സൃഭിഃ॑ പ്രാതസ്സവ॒നേ॑-ഽഭി മൃ॑ശതി ത്രി॒വൃ- [ത്രി॒വൃത്, വാ അ॒ഗ്നിര്യാവാ॑നേ॒വാ-] 47
-ദ്വാ അ॒ഗ്നിര്യാവാ॑നേ॒വാ-ഗ്നിസ്തം-യുഁ ॑നക്തി॒ യഥാ-ഽന॑സി യു॒ക്ത ആ॑ധീ॒യത॑ ഏ॒വമേ॒വ ത-ത്പ്രത്യാഹു॑തയ॒സ്തിഷ്ഠ॑ന്തി॒ പ്രതി॒ സ്തോമാഃ॒ പ്രത്യു॒ക്ഥാനി॑ യജ്ഞായ॒ജ്ഞിയ॑സ്യ സ്തോ॒ത്രേ ദ്വാഭ്യാ॑മ॒ഭി മൃ॑ശത്യേ॒താവാ॒ന്॒ വൈ യ॒ജ്ഞോ യാവാ॑നഗ്നിഷ്ടോ॒മോ ഭൂ॒മാ ത്വാ അ॒സ്യാത॑ ഊ॒ര്ധ്വഃ ക്രി॑യതേ॒ യാവാ॑നേ॒വ യ॒ജ്ഞസ്തമ॑ന്ത॒തോ᳚ ഽന്വാരോ॑ഹതി॒ ദ്വാഭ്യാ॒-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ॒ ഏക॒യാ-ഽപ്ര॑സ്തുത॒-മ്ഭവ॒ത്യഥാ॒- [-ഽപ്ര॑സ്തുത॒-മ്ഭവ॒ത്യഥ॑, അ॒ഭി മൃ॑ശ॒ത്യുപൈ॑ന॒-] 48
-ഽഭി മൃ॑ശ॒ത്യുപൈ॑ന॒-മുത്ത॑രോ യ॒ജ്ഞോ ന॑മ॒ത്യഥോ॒ സന്ത॑ത്യൈ॒ പ്ര വാ ഏ॒ഷോ᳚-ഽസ്മാല്ലോ॒കാ-ച്ച്യ॑വതേ॒ യോ᳚-ഽഗ്നി-ഞ്ചി॑നു॒തേ ന വാ ഏ॒തസ്യാ॑നിഷ്ട॒ക ആഹു॑തി॒രവ॑ കല്പതേ॒ യാം-വാഁ ഏ॒ഷോ॑-ഽനിഷ്ട॒ക ആഹു॑തി-ഞ്ജു॒ഹോതി॒ സ്രവ॑തി॒ വൈ സാ താഗ് സ്രവ॑ന്തീം-യഁ॒ജ്ഞോ-ഽനു॒ പരാ॑ ഭവതി യ॒ജ്ഞം-യഁജ॑മാനോ॒ യ-ത്പു॑നശ്ചി॒തി-ഞ്ചി॑നു॒ത ആഹു॑തീനാ॒-മ്പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ॒ പ്രത്യാഹു॑തയ॒സ്തിഷ്ഠ॑ന്തി॒ [പ്രത്യാഹു॑തയ॒സ്തിഷ്ഠ॑ന്തി, ന യ॒ജ്ഞഃ] 49
ന യ॒ജ്ഞഃ പ॑രാ॒ഭവ॑തി॒ ന യജ॑മാനോ॒ ഽഷ്ടാവുപ॑ ദധാത്യ॒ഷ്ടാക്ഷ॑രാ ഗായ॒ത്രീ ഗാ॑യ॒ത്രേണൈ॒വൈന॒-ഞ്ഛന്ദ॑സാ ചിനുതേ॒ യദേകാ॑ദശ॒ ത്രൈഷ്ടു॑ഭേന॒ യ-ദ്ദ്വാദ॑ശ॒ ജാഗ॑തേന॒ ഛന്ദോ॑ഭിരേ॒വൈന॑-ഞ്ചിനുതേ നപാ॒ത്കോ വൈനാമൈ॒ഷോ᳚-ഽഗ്നിര്യ-ത്പു॑നശ്ചി॒തിര്യ ഏ॒വം-വിഁ॒ദ്വാ-ന്പു॑നശ്ചി॒തി-ഞ്ചി॑നു॒ത ആ തൃ॒തീയാ॒-ത്പുരു॑ഷാ॒ദന്ന॑മത്തി॒ യഥാ॒ വൈ പു॑നരാ॒ധേയ॑ ഏ॒വ-മ്പു॑നശ്ചി॒തിര്യോ᳚-ഽ-ഗ്ന്യാ॒ധേയേ॑ന॒ ന- [-ഗ്ന്യാ॒ധേയേ॑ന॒ ന, ഋ॒ധ്നോതി॒ സ] 50
-ര്ധ്നോതി॒ സ പു॑നരാ॒ധേയ॒മാ ധ॑ത്തേ॒ യോ᳚-ഽഗ്നി-ഞ്ചി॒ത്വാ നര്ധ്നോതി॒ സ പു॑നശ്ചി॒തി-ഞ്ചി॑നുതേ॒ യ-ത്പു॑നശ്ചി॒തി-ഞ്ചി॑നു॒ത ഋദ്ധ്യാ॒ അഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹു॒ര്ന ചേ॑ത॒വ്യേതി॑ രു॒ദ്രോ വാ ഏ॒ഷ യദ॒ഗ്നിര്യഥാ᳚ വ്യാ॒ഘ്രഗ്മ് സു॒പ്ത-മ്ബോ॒ധയ॑തി താ॒ദൃഗേ॒വ തദഥോ॒ ഖല്വാ॑ഹുശ്ചേത॒വ്യേതി॒ യഥാ॒ വസീ॑യാഗ്മ്സ-മ്ഭാഗ॒ധേയേ॑ന ബോ॒ധയ॑തി താ॒ദൃഗേ॒വ തന്മനു॑ര॒ഗ്നിമ॑ചിനുത॒ തേന॒ നാ-ഽഽര്ധ്നോ॒ഥ്സ ഏ॒താ-മ്പു॑നശ്ചി॒തിമ॑പശ്യ॒-ത്താമ॑ചിനുത॒ തയാ॒ വൈ സ ആ᳚ര്ധ്നോ॒ദ്യ-ത്പു॑നശ്ചി॒തി-ഞ്ചി॑നു॒ത ഋദ്ധ്യൈ᳚ ॥ 51 ॥
(ത്രി॒വൃ-ദഥ॒-തിഷ്ഠ॑-ന്ത്യഗ്ന്യാ॒ധേയേ॑ന॒ നാ-ചി॑നുത-സ॒പ്തദ॑ശ- ച) (അ. 10)
ഛ॒ന്ദ॒ശ്ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത പ॒ശുകാ॑മഃ പ॒ശവോ॒ വൈ ഛന്ദാഗ്മ്॑സി പശു॒മാനേ॒വ ഭ॑വതി ശ്യേന॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത സുവ॒ര്ഗകാ॑മ-ശ്ശ്യേ॒നോ വൈ വയ॑സാ॒-മ്പതി॑ഷ്ഠ-ശ്ശ്യേ॒ന ഏ॒വ ഭൂ॒ത്വാ സു॑വ॒ര്ഗം-ലോഁ॒ക-മ്പ॑തതി കങ്ക॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത॒ യഃ കാ॒മയേ॑ത ശീര്ഷ॒ണ്വാന॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ സ്യാ॒മിതി॑ ശീര്ഷ॒ണ്വാനേ॒വാ-ഽമുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ ഭ॑വത്യലജ॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത॒ ചതു॑സ്സീത-മ്പ്രതി॒ഷ്ഠാകാ॑മ॒ശ്ചത॑സ്രോ॒ ദിശോ॑ ദി॒ക്ഷ്വേ॑വ പ്രതി॑ തിഷ്ഠതി പ്രൌഗ॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യവാ॒-ന്പ്രൈ- [ഭ്രാതൃ॑വ്യവാ॒-ന്പ്ര, ഏ॒വ ഭ്രാതൃ॑വ്യാ-ന്നുദത] 52
-വ ഭ്രാതൃ॑വ്യാ-ന്നുദത ഉഭ॒യതഃ॑ പ്രൌഗ-ഞ്ചിന്വീത॒യഃ കാ॒മയേ॑ത॒ പ്രജാ॒താ-ന്ഭ്രാതൃ॑വ്യാ-ന്നു॒ദേയ॒ പ്രതി॑ ജനി॒ഷ്യമാ॑ണാ॒നിതി॒ പ്രൈവ ജാ॒താ-ന്ഭ്രാതൃ॑വ്യാ-ന്നു॒ദതേ॒ പ്രതി॑ ജനി॒ഷ്യമാ॑ണാ-ന്രഥചക്ര॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യവാ॒ന്॒ വജ്രോ॒ വൈ രഥോ॒ വജ്ര॑മേ॒വ ഭ്രാതൃ॑വ്യേഭ്യഃ॒ പ്രഹ॑രതി ദ്രോണ॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീ॒താന്ന॑കാമോ॒ ദ്രോണേ॒ വാ അന്ന॑-മ്ഭ്രിയതേ॒ സയോ᳚ന്യേ॒വാന്ന॒മവ॑ രുന്ധേ സമൂ॒ഹ്യ॑-ഞ്ചിന്വീത പ॒ശുകാ॑മഃ പശു॒മാനേ॒വ ഭ॑വതി [പശു॒മാനേ॒വ ഭ॑വതി, പ॒രി॒ചാ॒യ്യ॑-ഞ്ചിന്വീത॒] 53
പരിചാ॒യ്യ॑-ഞ്ചിന്വീത॒ ഗ്രാമ॑കാമോ ഗ്രാ॒മ്യേ॑വ ഭ॑വതി ശ്മശാന॒ചിത॑-ഞ്ചിന്വീത॒ യഃ കാ॒മയേ॑ത പിതൃലോ॒ക ഋ॑ദ്ധ്നുയാ॒മിതി॑ പിതൃലോ॒ക ഏ॒വര്ധ്നോ॑തി വിശ്വാമിത്രജമദ॒ഗ്നീ വസി॑ഷ്ഠേനാ-ഽസ്പര്ധേതാ॒ഗ്മ്॒ സ ഏ॒താ ജ॒മദ॑ഗ്നിര്വിഹ॒വ്യാ॑ അപശ്യ॒-ത്താ ഉപാ॑ധത്ത॒ താഭി॒ര്വൈ സ വസി॑ഷ്ഠസ്യേന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മവൃങ്ക്ത॒ യ-ദ്വി॑ഹ॒വ്യാ॑ ഉപ॒ദധാ॑തീന്ദ്രി॒യമേ॒വ താഭി॑ര്വീ॒ര്യം॑-യഁജ॑മാനോ॒ ഭ്രാതൃ॑വ്യസ്യ വൃങ്ക്തേ॒ ഹോതു॒ര്ധിഷ്ണി॑യ॒ ഉപ॑ ദധാതി യജമാനായത॒നം-വൈഁ [ ] 54
ഹോതാ॒ സ്വ ഏ॒വാസ്മാ॑ ആ॒യത॑ന ഇന്ദ്രി॒യം-വീഁ॒ര്യ॑മവ॑ രുന്ധേ॒ ദ്വാദ॒ശോപ॑ ദധാതി॒ ദ്വാദ॑ശാക്ഷരാ॒ ജഗ॑തീ॒ ജാഗ॑താഃ പ॒ശവോ॒ ജഗ॑ത്യൈ॒വാസ്മൈ॑ പ॒ശൂനവ॑ രുന്ധേ॒ ഽഷ്ടാവ॑ഷ്ടാവ॒ന്യേഷു॒ ധിഷ്ണി॑യേ॒ഷൂപ॑ ദധാത്യ॒ഷ്ടാശ॑ഫാഃ പ॒ശവഃ॑ പ॒ശൂനേ॒വാവ॑ രുന്ധേ॒ ഷണ്മാ᳚ര്ജാ॒ലീയേ॒ ഷ-ഡ്വാ ഋ॒തവ॑ ഋ॒തവഃ॒ ഖലു॒ വൈ ദേ॒വാഃ പി॒തര॑ ഋ॒തൂനേ॒വ ദേ॒വാ-ന്പി॒തൄ-ന്പ്രീ॑ണാതി ॥ 55 ॥
(പ്ര – ഭ॑വതി – യജമാനായത॒നം-വാഁ – അ॒ഷ്ടാച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 11)
പവ॑സ്വ॒ വാജ॑സാതയ॒ ഇത്യ॑നു॒ഷ്ടു-ക്പ്ര॑തി॒പദ്ഭ॑വതി തി॒ര്സോ॑-ഽനു॒ഷ്ടുഭ॒ശ്ചത॑സ്രോ ഗായ॒ത്രിയോ॒ യ-ത്തി॒സ്രോ॑-ഽനു॒ഷ്ടുഭ॒-സ്തസ്മാ॒-ദശ്വ॑സ്ത്രി॒ഭിസ്തിഷ്ഠഗ്ഗ്॑ സ്തിഷ്ഠതി॒ യച്ചത॑സ്രോ ഗായ॒ത്രിയ॒സ്തസ്മാ॒-ഥ്സര്വാഗ്॑ ശ്ച॒തുരഃ॑ പ॒ദഃ പ്ര॑തി॒ദധ॒-ത്പലാ॑യതേ പര॒മാ വാ ഏ॒ഷാ ഛന്ദ॑സാം॒-യഁദ॑നു॒ഷ്ടു-ക്പ॑ര॒മശ്ച॑തുഷ്ടോ॒മ-സ്സ്തോമാ॑നാ-മ്പര॒മസ്ത്രി॑രാ॒ത്രോ യ॒ജ്ഞാനാ᳚-മ്പര॒മോ-ഽശ്വഃ॑ പശൂ॒നാ-മ്പ॑ര॒മേണൈ॒വൈന॑-മ്പര॒മതാ᳚-ങ്ഗമയത്യേകവി॒ഗ്മ്॒ശ-മഹ॑ര്ഭവതി॒ [-മഹ॑ര്ഭവതി, യസ്മി॒ന്നശ്വ॑] 56
യസ്മി॒ന്നശ്വ॑ ആല॒ഭ്യതേ॒ ദ്വാദ॑ശ॒ മാസാഃ॒ പഞ്ച॒ര്തവ॒സ്ത്രയ॑ ഇ॒മേ ലോ॒കാ അ॒സാവാ॑ദി॒ത്യ ഏ॑കവി॒ഗ്മ്॒ശ ഏ॒ഷ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്രാജാപ॒ത്യോ-ഽശ്വ॒സ്തമേ॒വ സാ॒ക്ഷാദൃ॑ദ്ധ്നോതി॒ ശക്വ॑രയഃ പൃ॒ഷ്ഠ-മ്ഭ॑വന്ത്യ॒ന്-യദ॑ന്യ॒-ച്ഛന്ദോ॒-ഽന്യേ᳚ന്യേ॒ വാ ഏ॒തേ പ॒ശവ॒ ആ ല॑ഭ്യന്ത ഉ॒തേവ॑ ഗ്രാ॒മ്യാ ഉ॒തേവാ॑-ഽഽര॒ണ്യാ യച്ഛക്വ॑രയഃ പൃ॒ഷ്ഠ-മ്ഭവ॒ന്ത്യശ്വ॑സ്യ സര്വ॒ത്വായ॑ പാര്ഥുര॒ശ്മ-മ്ബ്ര॑ഹ്മസാ॒മ-മ്ഭ॑വതി ര॒ശ്മിനാ॒ വാ അശ്വോ॑ [ര॒ശ്മിനാ॒ വാ അശ്വഃ॑, യ॒ത ഈ᳚ശ്വ॒രോ] 57
യ॒ത ഈ᳚ശ്വ॒രോ വാ അശ്വോ-ഽയ॒തോ-ഽപ്ര॑തിഷ്ഠിതഃ॒ പരാ᳚-മ്പരാ॒വത॒-ങ്ഗന്തോ॒ര്യ-ത്പാ᳚ര്ഥുര॒ശ്മ-മ്ബ്ര॑ഹ്മസാ॒മ-മ്ഭവ॒ത്യശ്വ॑സ്യ॒ യത്യൈ॒ ധൃത്യൈ॒ സങ്കൃ॑ത്യച്ഛാവാകസാ॒മ-മ്ഭ॑വത്യുഥ്സന്നയ॒ജ്ഞോ വാ ഏ॒ഷ യദ॑ശ്വമേ॒ധഃ കസ്തദ്വേ॒ദേത്യാ॑ഹു॒ര്യദി॒ സര്വോ॑ വാ ക്രി॒യതേ॒ ന വാ॒ സര്വ॒ ഇതി॒ യ-ഥ്സങ്കൃ॑ത്യച്ഛാവാകസാ॒മ-മ്ഭവ॒ത്യശ്വ॑സ്യ സര്വ॒ത്വായ॒ പര്യാ᳚പ്ത്യാ॒ അന॑ന്തരായായ॒ സര്വ॑സ്തോമോ-ഽതിരാ॒ത്ര ഉ॑ത്ത॒മമഹ॑ര്ഭവതി॒ സര്വ॒സ്യാ-ഽഽപ്ത്യൈ॒ സര്വ॑സ്യ॒ ജിത്യൈ॒ സര്വ॑മേ॒വ തേനാ᳚-ഽഽപ്നോതി॒ സര്വ॑-ഞ്ജയതി ॥ 58 ॥
(അഹ॑ര്ഭവതി॒ – വാ അശ്വോ – ഽഹ॑ര്ഭവതി॒ – ദശ॑ ച) (അ. 12)
(ദേ॒വാ॒സു॒രാസ്തേന – ര്ത॒വ്യാ॑ – രു॒ദ്രോ – ഽശ്മ॑ – ന്നൃ॒ഷദേ॒ വ – ഡുദേ॑നം॒ – പ്രാചീ॒മിതി॒ – വസോ॒ര്ധാരാ॑ – മ॒ഗ്നിര്ദേ॒വേഭ്യഃ॑ – സുവ॒ര്ഗായ॑ യത്രാകൂ॒തായ॑ – ഛന്ദ॒ശ്ചിതം॒ – പവ॑സ്വ॒ – ദ്വാദ॑ശ )
(ദേ॒വാ॒സു॒രാ – അ॒ജായാം॒ – വൈഁ ഗ്രു॑മു॒ഷ്ടിഃ – പ്ര॑ഥ॒മോ ദേ॑വയ॒താമേ॒ – തദ്വൈ ഛന്ദ॑സാ – മൃ॒ധ്നോ – ത്യ॒ഷ്ടൌ പ॑ഞ്ചാ॒ശത്)
(ദേ॒വാ॒സു॒രാ, സ്സര്വ॑-ഞ്ജയതി)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-മ്പഞ്ചമകാണ്ഡേ ചതുര്ഥഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥