kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyā-mpañchamakāṇḍē pañchamaḥ praśnaḥ – vāyavyapaśvādyāna-nnirūpaṇaṃ

ō-nnamaḥ paramātmanē, śrī mahāgaṇapatayē namaḥ,
śrī gurubhyō namaḥ । ha̠ri̠ḥ ōm ॥

yadēkē̍na sagg​ sthā̠paya̍ti ya̠jñasya̠ santa̍tyā̠ avi̍chChēdāyai̠ndrāḥ pa̠śavō̠ yē mu̍ṣka̠rā yadai̠ndrā-ssantō̠-‘gnibhya̍ āla̠bhyantē̍ dē̠vatā̎bhya-ssa̠mada̍-ndadhātyāgnē̠yī-stri̠ṣṭubhō̍ yājyānuvā̠kyā̎ḥ kuryā̠-dyadā̎gnē̠yīstēnā̎ ”gnē̠yā ya-ttri̠ṣṭubha̠-stēnai̠ndrā-ssamṛ̍ddhyai̠ na dē̠vatā̎bhya-ssa̠mada̍-ndadhāti vā̠yavē̍ ni̠yutva̍tē tūpa̠ramā la̍bhatē̠ tējō̠-‘gnērvā̠yustēja̍sa ē̠ṣa ā la̍bhyatē̠ tasmā̎-dya̠driya̍ṅ vā̠yu- [vā̠yuḥ, vāti̍] 1

-rvāti̍ ta̠driya̍ṅṅa̠-gni-rda̍hati̠ svamē̠va ta-ttējō-‘nvē̍ti̠ yanna ni̠yutva̍tē̠ syādunmā̎dyē̠-dyaja̍mānō ni̠yutva̍tē bhavati̠ yaja̍māna̠syā-‘nu̍nmādāya vāyu̠matī̎ śvē̠tava̍tī yājyānuvā̠kyē̍ bhavata-ssatēja̠stvāya̍ hiraṇyaga̠rbha-ssama̍varta̠tāgra̠ ityā̍ghā̠ramā ghā̍rayati pra̠jāpa̍ti̠rvai hi̍raṇyaga̠rbhaḥ pra̠jāpa̍tē-ranurūpa̠tvāya̠ sarvā̍ṇi̠ vā ē̠ṣa rū̠pāṇi̍ paśū̠nā-mpratyā la̍bhyatē̠ yachChma̍śru̠ṇasta- [yachChma̍śru̠ṇastat, puru̍ṣāṇāgṃ] 2

-tpuru̍ṣāṇāgṃ rū̠paṃ ya-ttū̍pa̠rasta-daśvā̍nā̠ṃ yada̠nyatō̍da̠-nta-dgavā̠ṃ yadavyā̍ iva śa̠phāstadavī̍nā̠ṃ yada̠jastada̠jānā̎ṃ vā̠yurvai pa̍śū̠nā-mpri̠ya-ndhāma̠ ya-dvā̍ya̠vyō̍ bhava̍tyē̠ta-mē̠vaina̍ma̠bhi sa̍jānnā̠nāḥ pa̠śava̠ upa̍ tiṣṭhantē vāya̠vya̍ḥ kā̠ryā(3)ḥ prā̍jāpa̠tyā(3) ityā̍hu̠-rya-dvā̍ya̠vya̍-ṅku̠ryā-tpra̠jāpa̍tē-riyā̠dya-tprā̍jāpa̠tya-ṅku̠ryā-dvā̠yō- [-dvā̠yōḥ, i̠yā̠dya-] 3

-ri̍yā̠dya-dvā̍ya̠vya̍ḥ pa̠śurbhava̍ti̠ tēna̍ vā̠yōrnaiti̠ ya-tprā̍jāpa̠tyaḥ pu̍rō̠ḍāśō̠ bhava̍ti̠ tēna̍ prā̠jāpa̍tē̠rnaiti̠ ya-ddvāda̍śakapāla̠stēna̍ vaiśvāna̠rānnaityā̎gnā vaiṣṇa̠vamēkā̍daśa-kapāla̠-nnirva̍pati dīkṣi̠ṣyamā̍ṇō-̠-‘gni-ssarvā̍ dē̠vatā̠ viṣṇu̍rya̠jñō dē̠vatā̎śchai̠va ya̠jña-ñchā-” ra̍bhatē̠-‘gnira̍va̠mō dē̠vatā̍nā̠ṃ viṣṇu̍ḥ para̠mō yadā̎gnā-vaiṣṇa̠va-mēkā̍daśakapāla-nni̠rvapati dē̠vatā̍ [dē̠vatā̎ḥ, ē̠vōbha̠yata̍ḥ] 4

ē̠vōbha̠yata̍ḥ pari̠gṛhya̠ yaja̍mā̠nō-‘va̍ rundhē purō̠ḍāśē̍na̠ vai dē̠vā a̠muṣmi̍-~ṃllō̠ka ā̎rdhnuvan cha̠ruṇā̠-‘smin. yaḥ kā̠mayē̍tā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠ka ṛ̍ddhnuyā̠miti̠ sa pu̍rō̠ḍāśa̍-ṅkurvītā̠-‘muṣmi̍nnē̠va lō̠ka ṛ̍ddhnōti̠ yada̠ṣṭāka̍pāla̠-stēnā̎-”gnē̠yō ya-ttri̍kapā̠lastēna̍ vaiṣṇa̠va-ssamṛ̍ddhyai̠ yaḥ kā̠mayē̍tā̠smi-~ṃllō̠ka ṛ̍ddhnuyā̠miti̠ sa cha̠ru-ṅku̍rvītā̠gnērghṛ̠taṃ viṣṇō̎-staṇḍu̠lā-stasmā̎ [-stasmā̎t, cha̠ruḥ kā̠ryō̎-‘sminnē̠va] 5

-chcha̠ruḥ kā̠ryō̎-‘sminnē̠va lō̠ka ṛ̍ddhnōtyādi̠tyō bha̍vatī̠ yaṃ vā adi̍tira̠syāmē̠va prati̍ tiṣṭha̠tyathō̍ a̠syāmē̠vādhi̍ ya̠jña-nta̍nutē̠ yō vai sa̍ṃvathsa̠ramukhya̠-mabhṛ̍tvā̠-‘gni-ñchi̍nu̠tē yathā̍ sā̠mi garbhō̍-‘va̠padya̍tē tā̠dṛgē̠va tadārti̠mārchChē̎-dvaiśvāna̠ra-ndvāda̍śakapāla-mpu̠rastā̠nnirva̍pē-thsaṃvathsa̠rō vā a̠gni-rvai̎śvāna̠rō yathā̍ saṃvathsa̠ramā̠ptvā [ ] 6

kā̠la āga̍tē vi̠jāya̍ta ē̠vamē̠va sa̍ṃvathsa̠ramā̠ptvā kā̠la āga̍tē̠-‘gni-ñchi̍nutē̠ nā-”rti̠mārchCha̍tyē̠ṣā vā a̠gnēḥ pri̠yā ta̠nūrya-dvai̎śvāna̠raḥ pri̠yāmē̠vāsya̍ ta̠nuva̠mava̍ rundhē̠ trīṇyē̠tāni̍ ha̠vīgṃṣi̍ bhavanti̠ traya̍ i̠mē lō̠kā ē̠ṣāṃ lō̠kānā̠gṃ̠ rōhā̍ya ॥ 7 ॥
(ya̠driya̍ṃ vā̠yu – ryachChma̍śru̠ṇasta-d- vā̠yō – rni̠rvapa̍ti dē̠vatā̠ – stasmā̍ – dā̠ptvā – ṣṭātrigṃ̍śachcha ) (a. 1)

pra̠jāpa̍tiḥ pra̠jā-ssṛ̠ṣṭvā prē̠ṇā-‘nu̠ prāvi̍śa̠-ttābhya̠ḥ puna̠-ssambha̍vitu̠-nnāśa̍knō̠-thsō̎-‘bravīdṛ̠ddhnava̠di-thsa yō mē̠taḥ puna̍-ssañchi̠nava̠diti̠ ta-ndē̠vā-ssama̍chinva̠-ntatō̠ vai ta ā̎rdhnuva̠n̠ ya-thsa̠machi̍nva̠-ntachchitya̍sya chitya̠tvaṃ ya ē̠vaṃ vi̠dvāna̠gni-ñchi̍nu̠ta ṛ̠ddhnōtyē̠va kasmai̠ kama̠gniśchī̍yata̠ ityā̍huragni̠vā- [ityā̍huragni̠vān, a̠sā̠nīti̠ vā] 8

-na̍sā̠nīti̠ vā a̠gniśchī̍yatē ‘gni̠vānē̠va bha̍vati̠ kasmai̠ kama̠gniśchī̍yata̠ ityā̍hurdē̠vā mā̍ vēda̠nniti̠ vā a̠gniśchī̍yatē vi̠durē̍na-ndē̠vāḥ kasmai̠ kama̠gniśchī̍yata̠ ityā̍hurgṛ̠hya̍sā̠nīti̠ vā a̠gniśchī̍yatē gṛ̠hyē̍va bha̍vati̠ kasmai̠ kama̠gniśchī̍yata̠ ityā̍huḥ paśu̠māna̍sā̠nīti̠ vā a̠gni- [vā a̠gniḥ, chī̠ya̠tē̠ pa̠śu̠mānē̠va] 9

-śchī̍yatē paśu̠mānē̠va bha̍vati̠ kasmai̠ kama̠gniśchī̍yata̠ ityā̍hu-ssa̠pta mā̠ puru̍ṣā̠ upa̍ jīvā̠niti̠ vā a̠gniśchī̍yatē̠ traya̠ḥ prāñcha̠straya̍ḥ pra̠tyañcha̍ ā̠tmā sa̍pta̠ma ē̠tāva̍nta ē̠vaina̍ma̠muṣmi̍-~ṃllō̠ka upa̍ jīvanti pra̠jāpa̍tira̠gnima̍chikīṣata̠ ta-mpṛ̍thi̠vya̍bravī̠nna mayya̠gni-ñchē̎ṣya̠sē-‘ti̍ mā dhakṣyati̠ sā tvā̍-‘tida̠hyamā̍nā̠ vi dha̍viṣyē̠ [vi dha̍viṣyē, sa pāpī̍yā-] 10

sa pāpī̍yā-nbhaviṣya̠sīti̠ sō̎-‘bravī̠-ttathā̠ vā a̠ha-ṅka̍riṣyāmi̠ yathā̎ tvā̠ nāti̍dha̠kṣyatīti̠ sa i̠māma̠bhya̍mṛśa-tpra̠jāpa̍tistvā sādayatu̠ tayā̍ dē̠vata̍yā-‘ṅgira̠sva-ddhru̠vā sī̠dētī̠māmē̠vēṣṭa̍kā-ṅkṛ̠tvōpā̍-dha̠ttā-na̍tidāhāya̠ ya-tpratya̠gni-ñchi̍nvī̠ta tada̠bhi mṛ̍śē-tpra̠jāpa̍tistvā sādayatu̠ tayā̍ dē̠vata̍yā-‘ṅgira̠sva-ddhru̠vā sī̠dē- [-ddhru̠vā sī̍da, itī̠māmē̠vēṣṭa̍kā] 11

-tī̠māmē̠vēṣṭa̍kā-ṅkṛ̠tvōpa̍ dha̠ttē-‘na̍tidāhāya pra̠jāpa̍tirakāmayata̠ prajā̍yē̠yēti̠ sa ē̠tamukhya̍mapaśya̠-ttagṃ sa̍ṃvathsa̠rama̍bibha̠statō̠ vai sa prājā̍yata̠ tasmā̎-thsaṃvathsa̠ra-mbhā̠rya̍ḥ praiva jā̍yatē̠ taṃ vasa̍vō-‘bruva̠-npra tvama̍janiṣṭhā va̠ya-mprajā̍yāmahā̠ iti̠ taṃ vasu̍bhya̠ḥ prāya̍chCha̠-tta-ntrīṇyahā̎nyabibharu̠-stēna̠ [-stēna̍, trīṇi̍] 12

trīṇi̍ cha śa̠tānyasṛ̍janta̠ traya̍strigṃśata-ñcha̠ tasmā̎-ttrya̠ha-mbhā̠rya̍ḥ praiva jā̍yatē̠ tā-nru̠drā a̍bruva̠-npra yū̠yama̍janiḍhvaṃ va̠ya-mprajā̍yāmahā̠ iti̠ tagṃ ru̠drēbhya̠ḥ prāya̍chCha̠-ntagṃ ṣaḍahā̎nyabibharu̠stēna̠ trīṇi̍ cha śa̠tānyasṛ̍janta̠ traya̍strigṃśata-ñcha̠ tasmā̎-thṣaḍa̠ha-mbhā̠rya̍ḥ praiva jā̍yatē̠ tānā̍di̠tyā a̍bruva̠-npra yū̠yama̍janiḍhvaṃ va̠ya- [-~ṃva̠yam, pra jā̍yāmahā̠] 13

-mpra jā̍yāmahā̠ iti̠ tamā̍di̠tyēbhya̠ḥ prāya̍chCha̠-nta-ndvāda̠śāhā̎nyabibharu̠stēna̠ trīṇi̍ cha śa̠tānyasṛ̍janta̠ traya̍strigṃśata-ñcha̠ tasmā̎-ddvādaśā̠ha-mbhā̠rya̍ḥ praiva jā̍yatē̠ tēna̠ vai tē sa̠hasra̍masṛjantō̠khāgṃ sa̍hasrata̠mīṃ ya ē̠vamukhyagṃ̍ sāha̠sraṃ vēda̠ pra sa̠hasra̍-mpa̠śūnā̎pnōti ॥ 14 ॥
(a̠gni̠vān – pa̍śu̠māna̍sā̠nīti̠ vā a̠gni – rdha̍viṣyē – mṛśē-tpra̠jāpa̍tistvā sādayatu̠ tayā̍ dē̠vata̍yā-‘ṅgira̠sva dhru̠vā sī̍da̠ – tēna̠ – tānā̍di̠tyā a̍bruva̠-npra yū̠yama̍janiḍhvaṃ va̠yaṃ – cha̍tvāri̠gṃ̠śachcha̍) (a. 2)

yaju̍ṣā̠ vā ē̠ṣā kri̍yatē̠ yaju̍ṣā pachyatē̠ yaju̍ṣā̠ vi mu̍chyatē̠ yadu̠khā sā vā ē̠ṣaitar​hi̍ yā̠tayā̎mnī̠ sā na puna̍ḥ pra̠yujyētyā̍hu̠ragnē̍ yu̠kṣvā hi yē tava̍ yu̠kṣvā hi dē̍va̠hūta̍mā̠gṃ̠ ityu̠khāyā̎-ñjuhōti̠ tēnai̠vainā̠-mpuna̠ḥ prayu̍ṅktē̠ tēnāyā̍tayāmnī̠ yō vā a̠gniṃ yōga̠ āga̍tē yu̠nakti̍ yu̠ṅktē yu̍ñjā̠nēṣvagnē̍ [yu̍ñjā̠nēṣvagnē̎, yu̠kṣvā hi] 15

yu̠kṣvā hi yē tava̍ yu̠kṣvā hi dē̍va̠hūta̍mā̠gṃ̠ ityā̍hai̠ṣa vā a̠gnēryōga̠stēnai̠vaina̍ṃ yunakti yu̠ṅktē yu̍ñjā̠nēṣu̍ brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ nya̍ṅṅa̠gniśchē̍ta̠vyā(3) u̍ttā̠nā(3) iti̠ vaya̍sā̠ṃ vā ē̠ṣa pra̍ti̠mayā̍ chīyatē̠ yada̠gniryannya̍ñcha-ñchinu̠yā-tpṛ̍ṣṭi̠ta ē̍na̠māhu̍taya ṛchChēyu̠ryadu̍ttā̠na-nna pati̍tugṃ śaknuyā̠dasu̍vargyō-‘sya syā-tprā̠chīna̍-muttā̠na- [-muttā̠nam, pu̠ru̠ṣa̠śī̠r̠ṣamupa̍ dadhāti] 16

-mpu̍ruṣaśī̠r̠ṣamupa̍ dadhāti mukha̠ta ē̠vaina̠māhu̍taya ṛchChanti̠ nōttā̠na-ñchi̍nutē suva̠rgyō̎-‘sya bhavati sau̠ryā ju̍hōti̠ chakṣu̍rē̠vāsmi̠-nprati̍ dadhāti̠ dvirju̍hōti̠ dvē hi chakṣu̍ṣī samā̠nyā ju̍hōti samā̠nagṃ hi chakṣu̠-ssamṛ̍ddhyai dēvāsu̠rā-ssaṃya̍ttā āsa̠-ntē vā̠maṃ vasu̠ sa-nnya̍dadhata̠ taddē̠vā vā̍ma̠bhṛtā̍-‘vṛñjata̠ tadvā̍ma̠bhṛtō̍ vāmabhṛ̠ttvaṃ yadvā̍ma̠bhṛta̍ mupa̠dadhā̍ti vā̠mamē̠va tayā̠ vasu̠ yaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyasya vṛṅktē̠ hira̍ṇyamūrdhnī bhavati̠ jyōti̠rvai hira̍ṇya̠-ñjyōti̍rvā̠ma-ñjyōti̍ṣai̠vāsya̠ jyōti̍rvā̠maṃ vṛ̍ṅktē dviya̠jurbha̍vati̠ prati̍ṣṭhityai ॥ 17 ॥
(yu̠ñjā̠nēṣvagnē̎-prā̠chīna̍muttā̠naṃ – ~ṃvā̍ma̠bhṛta̠ṃ – chatu̍rvigṃśatiścha) (a. 3)

āpō̠ varu̍ṇasya̠ patna̍ya āsa̠-ntā a̠gnira̠bhya̍ddhyāya̠-ttā-ssama̍bhava̠-ttasya̠ rēta̠ḥ parā̍-‘pata̠-ttadi̠yama̍bhava̠dya-ddvi̠tīya̍-mpa̠rā-‘pa̍ta̠-ttada̠sāva̍bhavadi̠yaṃ vai vi̠rāḍa̠sau sva̠rāḍ ya-dvi̠rājā̍vupa̠dadhā̍tī̠mē ē̠vōpa̍ dhattē̠ yadvā a̠sau rēta̍-ssi̠ñchati̠ tada̠syā-mprati̍ tiṣṭhati̠ ta-tpra jā̍yatē̠ tā ōṣa̍dhayō [ōṣa̍dhayaḥ, vī̠rudhō̍] 18

vī̠rudhō̍ bhavanti̠ tā a̠gnira̍tti̠ ya ē̠vaṃ vēda̠ praiva jā̍yatē-‘nnā̠dō bha̍vati̠ yō rē̍ta̠svī syā-tpra̍tha̠māyā̠-ntasya̠ chityā̍mu̠bhē upa̍ daddhyādi̠mē ē̠vāsmai̍ sa̠mīchī̠ rēta̍-ssiñchatō̠ ya-ssi̠ktarē̍tā̠-ssyā-tpra̍tha̠māyā̠-ntasya̠ chityā̍ma̠nyāmupa̍ daddhyādutta̠māyā̍ma̠nyāgṃ rēta̍ ē̠vāsya̍ si̠ktamā̠bhyāmu̍bha̠yata̠ḥ pari̍ gṛhṇāti saṃvathsa̠ra-nna ka- [saṃvathsa̠ra-nna kam, cha̠na pra̠tyava̍rōhē̠nna] 19

-ñcha̠na pra̠tyava̍rōhē̠nna hīmē kañcha̠na pra̍tyava̠rōha̍ta̠stadē̍nayōrvra̠taṃ yō vā apa̍ śīr​ṣāṇama̠gni-ñchi̍nu̠tē-‘pa̍śīr​ṣā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vati̠ ya-ssaśī̍r​ṣāṇa-ñchinu̠tē saśī̍r​ṣā̠ ‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vati̠ chitti̍-ñjuhōmi̠ mana̍sā ghṛ̠tēna̠ yathā̍ dē̠vā i̠hā-”gama̍n vī̠tihō̎trā ṛtā̠vṛdha̍-ssamu̠drasya̍ va̠yuna̍sya̠ patma̍n ju̠hōmi̍ vi̠śvaka̍rmaṇē̠ viśvā-‘hā-‘ma̍rtyagṃ ha̠viriti̍ svayamātṛ̠ṇṇāmu̍pa̠dhāya̍ juhō- [juhōti, ē̠tadvā] 20

-tyē̠tadvā a̠gnē-śśira̠-ssaśī̍r​ṣāṇamē̠vāgni-ñchi̍nutē̠ saśī̍r​ṣā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vati̠ ya ē̠vaṃ vēda̍ suva̠rgāya̠ vā ē̠ṣa lō̠kāya̍ chīyatē̠ yada̠gnistasya̠ yadaya̍thāpūrva-ṅkri̠yatē ‘su̍vargyamasya̠ ta-thsu̍va̠rgyō̎ ‘gniśchiti̍mupa̠dhāyā̠bhi mṛ̍śē̠chchitti̠machi̍tti-ñchinava̠dvi vi̠dvā-npṛ̠ṣṭhēva̍ vī̠tā vṛ̍ji̠nā cha̠ martā̎-nrā̠yē cha̍ na-ssvapa̠tyāya̍ dēva̠ diti̍-ñcha̠ rāsvā-di̍timuru̠ṣyēti̍ yathāpū̠rvamē̠vainā̠mupa̍ dhattē̠ prāñcha̍mēna-ñchinutē suva̠rgyō̎-‘sya bhavati ॥ 21 ॥
(ōṣa̍dhaya̠ḥ – kaṃ – ju̍hōti – svapa̠tyāyā̠ – ṣṭāda̍śa cha) (a. 4)

vi̠śvaka̍rmā di̠śā-mpati̠-ssa na̍ḥ pa̠śū-npā̍tu̠ sō̎-‘smā-npā̍tu̠ tasmai̠ nama̍ḥ pra̠jāpa̍tī ru̠drō varu̍ṇō̠ ‘gnirdi̠śā-mpati̠-ssa na̍ḥ pa̠śū-npā̍tu̠ sō̎-‘smā-npā̍tu̠ tasmai̠ nama̍ ē̠tā vai dē̠vatā̍ ē̠tēṣā̎-mpaśū̠nā-madhi̍pataya̠-stābhyō̠ vā ē̠ṣa ā vṛ̍śchyatē̠ yaḥ pa̍śuśī̠r̠ṣāṇyu̍pa̠ dadhā̍ti hiraṇyēṣṭa̠kā upa̍ dadhātyē̠tābhya̍ ē̠va dē̠vatā̎bhyō̠ nama̍skarōti brahmavā̠dinō̍ [brahmavā̠dina̍ḥ, va̠da̠ntya̠gnau grā̠myā-] 22

vadantya̠gnau grā̠myā-npa̠śū-npra da̍dhāti śu̠chā-”ra̠ṇyāna̍rpayati̠ ki-ntata̠ uchChigṃ̍ṣa̠tīti̠ yaddhi̍raṇyēṣṭa̠kā u̍pa̠dadhā̎tya̠mṛta̠ṃ vai hira̍ṇyama̠mṛtē̍nai̠va grā̠myēbhya̍ḥ pa̠śubhyō̍ bhēṣa̠ja-ṅka̍rōti̠ nainān̍ hinasti prā̠ṇō vai pra̍tha̠mā sva̍yamātṛ̠ṇṇā vyā̠nō dvi̠tīyā̍-‘pā̠nastṛ̠tīyā-‘nu̠ prā-‘ṇyā̎-tpratha̠māg​ sva̍yamātṛ̠ṇṇāmu̍pa̠dhāya̍ prā̠ṇēnai̠va prā̠ṇagṃ sama̍rdhayati̠ vya̍nyā- [sama̍rdhayati̠ vya̍nyāt, dvi̠tīyā̍mupa̠dhāya̍] 23

-ddvi̠tīyā̍mupa̠dhāya̍ vyā̠nēnai̠va vyā̠nagṃ sama̍rdhaya̠tyapā̎n yāttṛ̠tīyā̍mupa̠dhāyā̍-pā̠nēnai̠vāpā̠nagṃ sama̍rdhaya̠tyathō̎ prā̠ṇairē̠vaina̠gṃ̠ sami̍ndhē̠ bhūrbhuva̠-ssuva̠riti̍ svayamātṛ̠ṇṇā upa̍ dadhātī̠mē vai lō̠kā-ssva̍yamātṛ̠ṇṇā ē̠tābhi̠ḥ khalu̠vai vyāhṛ̍tībhiḥ pra̠jāpa̍ti̠ḥ prā-‘jā̍yata̠ yadē̠tābhi̠rvyāhṛ̍tībhi-ssvayamātṛ̠ṇṇā u̍pa̠dadhā̍tī̠mānē̠va lō̠kānu̍pa̠dhāyai̠ṣu [ ] 24

lō̠kēṣvadhi̠ prajā̍yatē prā̠ṇāya̍ vyā̠nāyā̍pā̠nāya̍ vā̠chē tvā̠ chakṣu̍ṣē tvā̠ tayā̍ dē̠vata̍yā-‘ṅgira̠sva-ddhru̠vā sī̍dā̠gninā̠ vai dē̠vā-ssu̍va̠rgaṃ lō̠kama̍jigāgṃsa̠-ntēna̠ pati̍tu̠-nnāśa̍knuva̠-nta ē̠tāśchata̍sra-ssvayamātṛ̠ṇṇā a̍paśya̠-ntā di̠kṣūpā̍dadhata̠ tēna̍ sa̠rvata̍śchakṣuṣā suva̠rgaṃ lō̠kamā̍ya̠n̠ yachchata̍sra-ssvayamātṛ̠ṇṇā di̠kṣū̍pa̠dadhā̍ti sa̠rvata̍śchakṣuṣai̠va tada̠gninā̠ yaja̍māna-ssuva̠rgaṃ lō̠kamē̍ti ॥ 25 ॥
(bra̠hma̠vā̠dinō̠ – vya̍nyā – dē̠ṣu – yaja̍māna̠ – strīṇi̍ cha) (a. 5)

agna̠ ā yā̍hi vī̠taya̠ ityā̠hā-hva̍tai̠vaina̍-ma̠gni-ndū̠taṃ vṛ̍ṇīmaha̠ ityā̍ha hū̠tvaivaina̍ṃ vṛṇītē̠ ‘gninā̠-‘gni-ssami̍ddhyata̠ ityā̍ha̠ sami̍ndha ē̠vaina̍ma̠gnirvṛ̠trāṇi̍ jaṅghana̠dityā̍ha̠ sami̍ddha ē̠vāsmi̍nnindri̠ya-nda̍dhātya̠gnē-sstōma̍-mmanāmaha̠ ityā̍ha manu̠ta ē̠vaina̍mē̠tāni̠ vā ahnāgṃ̍ rū̠pā- [rū̠pāṇi̍, a̠nva̠hamē̠vaina̍-] 26

-ṇya̍nva̠hamē̠vaina̍-ñchinu̠tē ‘vāhnāgṃ̍ rū̠pāṇi̍ rundhē brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ kasmā̎-thsa̠tyādyā̠tayā̎mnīra̠nyā iṣṭa̍kā̠ ayā̍tayāmnī lōka-mpṛ̠ṇētyai̎mdrā̠gnī hi bā̍r​haspa̠tyēti̍ brūyādindrā̠gnī cha̠ hi dē̠vānā̠-mbṛha̠spati̠śchā-yā̍tayāmānō ‘nucha̠rava̍tī bhava̠tyajā̍mitvāyā -nu̠ṣṭubhā-‘nu̍ charatyā̠tmā vai lō̍ka-mpṛ̠ṇā prā̠ṇō̍ ‘nu̠ṣṭu-ptasmā̎-tprā̠ṇa-ssarvā̠ṇyaṅgā̠nyanu̍ charati̠ tā a̍sya̠ sūda̍dōhasa̠ [sūda̍dōhasaḥ, ityā̍ha̠] 27

ityā̍ha̠ tasmā̠-tparu̍ṣiparuṣi̠ rasa̠-ssōmagg̍ śrīṇanti̠ pṛśña̍ya̠ ityā̠hānna̠ṃ vai pṛśñyanna̍mē̠vāva̍ rundhē̠-‘rkō vā a̠gnira̠rkō-‘nna̠manna̍mē̠vāva̍ rundhē̠ janma̍-ndē̠vānā̠ṃ viśa̍stri̠ṣvā rō̍cha̠nē di̠va ityā̍hē̠mānē̠vāsmai̍ lō̠kān jyōti̍ṣmataḥ karōti̠ yō vā iṣṭa̍kānā-mprati̠ṣṭhāṃ vēda̠ pratyē̠va ti̍ṣṭhati̠ tayā̍ dē̠vata̍yā-‘ṅgira̠sva-ddhru̠vā sī̠dētyā̍hai̠ṣā vā iṣṭa̍kānā-mprati̠ṣṭhā ya ē̠vaṃ vēda̠ pratyē̠vati̍ṣṭhati ॥ 28 ॥
(rū̠pāṇi̠ – sūda̍dōhasa̠ – stayā̠ – ṣōḍa̍śa cha) (a. 6)

su̠va̠rgāya̠ vā ē̠ṣa lō̠kāya̍ chīyatē̠ yada̠gnirvajra̍ ēkāda̠śinī̠ yada̠gnāvē̍kāda̠śinī̎-mminu̠yā-dvajrē̍ṇainagṃ suva̠rgāllō̠kāda̠ntarda̍ddhyā̠dyanna mi̍nu̠yā-thsvaru̍bhiḥ pa̠śūn vya̍rdhayēdēkayū̠pa-mmi̍nōti̠ naina̠ṃ vajrē̍ṇa suva̠rgāllō̠kāda̍nta̠rdadhā̍ti̠ na svaru̍bhiḥ pa̠śūn vya̍rdhayati̠ vi vā ē̠ṣa i̍ndri̠yēṇa̍ vī̠ryē̍ṇardhyatē̠ yō̎-‘gni-ñchi̠nva-nna̍dhi̠krāma̍tyaindri̠ya- [-nna̍dhi̠krāma̍tyaindri̠yā, ṛ̠chā ”krama̍ṇa̠-] 29

-rchā ”krama̍ṇa̠-mpratīṣṭa̍kā̠mupa̍ daddhyā̠nnēndri̠yēṇa̍ vī̠ryē̍ṇa̠ vyṛ̍ddhyatē ru̠drō vā ē̠ṣa yada̠gnistasya̍ ti̠sra-śśa̍ra̠vyā̎ḥ pra̠tīchī̍ ti̠raśchya̠nūchī̠ tābhyō̠ vā ē̠ṣa ā vṛ̍śchyatē̠ yō̎-‘gni-ñchi̍nu̠tē̎ ‘gni-ñchi̠tvā ti̍sṛdha̠nvamayā̍chita-mbrāhma̠ṇāya̍ dadyā̠-ttābhya̍ ē̠va nama̍skarō̠tyathō̠ tābhya̍ ē̠vā-”tmāna̠-nniṣkrī̍ṇītē̠ yattē̍ rudra pu̠rō [rudra pu̠raḥ, dhanu̠sta-dvātō̠] 30

dhanu̠sta-dvātō̠ anu̍ vātu tē̠ tasmai̍ tē rudra saṃvathsa̠rēṇa̠ nama̍skarōmi̠ yattē̍ rudra dakṣi̠ṇā dhanu̠sta-dvātō̠ anu̍ vātu tē̠ tasmai̍ tē rudra parivathsa̠rēṇa̠ nama̍skarōmi̠ yattē̍ rudra pa̠śchāddhanu̠sta-dvātō̠ anu̍ vātu tē̠ tasmai̍ tē rudrēdāvathsa̠rēṇa̠ nama̍skarōmi̠ yattē̍ rudrōtta̠rā-ddhanu̠sta- [ddhanu̠stat, vātō̠] 31

-dvātō̠ anu̍ vātu tē̠ tasmai̍ tē rudrēduvathsa̠rēṇa̠ nama̍skarōmi̠ yattē̍ rudrō̠pari̠ dhanu̠sta-dvātō̠ anu̍ vātu tē̠ tasmai̍ tē rudra vathsa̠rēṇa̠ nama̍skarōmi ru̠drō vā ē̠ṣa yada̠gni-ssa yathā̎ vyā̠ghraḥ kru̠ddha-stiṣṭha̍tyē̠vaṃ vā ē̠ṣa ē̠tar​hi̠ sañchi̍tamē̠tairupa̍ tiṣṭhatē namaskā̠rai-rē̠vainagṃ̍ śamayati̠ yē̎-‘gnaya̍ḥ – [yē̎-‘gnaya̍ḥ, pu̠rī̠ṣyā̎ḥ] 32

purī̠ṣyā̎ḥ pravi̍ṣṭāḥ pṛthi̠vīmanu̍ । tēṣā̠-ntvama̍syutta̠maḥ praṇō̍ jī̠vāta̍vē suva ॥ āpa̍-ntvā-‘gnē̠ mana̠sā ”pa̍-ntvā-‘gnē̠ tapa̠sā ”pa̍-ntvā-‘gnē dī̠kṣayā ”pa̍-ntvā-‘gna upa̠sadbhi̠rāpa̍-ntvā-‘gnē su̠tyayā-”pa̍-ntvā-‘gnē̠ dakṣi̍ṇābhi̠rāpa̍-ntvā-‘gnē ‘vabhṛ̠thēnāpa̍-ntvā-‘gnē va̠śayā ”pa̍-ntvā-‘gnē svagākā̠rēṇētyā̍hai̠ ṣā vā a̠gnērāpti̠stayai̠vaina̍māpnōti ॥ 33 ॥
(ai̠ndri̠yā – pu̠ra – u̍tta̠rāddhanu̠sta- da̠gnaya̍ – āhā̠ – ṣṭau cha̍) (a. 7)

gā̠ya̠trēṇa̍ pu̠rastā̠dupa̍ tiṣṭhatē prā̠ṇamē̠vāsmi̍-ndadhāti bṛha-drathanta̠rābhyā̎-mpa̠kṣāvōja̍ ē̠vāsmi̍-ndadhātyṛtu̠sthāya̍jñā-ya̠jñiyē̍na̠ puchCha̍mṛ̠tuṣvē̠va prati̍ tiṣṭhati pṛ̠ṣṭhairupa̍ tiṣṭhatē̠ tējō̠ vai pṛ̠ṣṭhāni̠ tēja̍ ē̠vāsmi̍-ndadhāti pra̠jāpa̍tira̠gnima̍sṛjata̠ sō̎-‘smā-thsṛ̠ṣṭaḥ parā̍ṃai̠-ttaṃ vā̍rava̠ntīyē̍nā-vārayata̠ ta-dvā̍rava̠ntīya̍sya vāravantīya̠tvagg​ śyai̠tēna̍ śyē̠tī a̍kuruta̠ tachChyai̠tasya̍ śyaita̠tvaṃ- [śyaita̠tvam, ya-dvā̍rava̠ntīyē̍nōpa̠tiṣṭha̍tē] 34

-~ṃya-dvā̍rava̠ntīyē̍nōpa̠tiṣṭha̍tē vā̠raya̍ta ē̠vainagg̍ śyai̠tēna̍ śyē̠tī ku̍rutē pra̠jāpa̍tē̠r​hṛda̍yēnā-pipa̠kṣa-mpratyupa̍ tiṣṭhatē prē̠māṇa̍mē̠vāsya̍ gachChati̠ prāchyā̎ tvā di̠śā sā̍dayāmi gāya̠trēṇa̠ Chanda̍sā̠-‘gninā̍ dē̠vata̍yā̠-‘gnē-śśī̠r​ṣṇāgnē-śśira̠ upa̍ dadhāmi̠ dakṣi̍ṇayā tvā di̠śā sā̍dayāmi̠ traiṣṭu̍bhēna̠ Chanda̠sēndrē̍ṇa dē̠vata̍yā̠-‘gnēḥ pa̠kṣēṇā̠gnēḥ pa̠kṣamupa̍ dadhāmi pra̠tīchyā̎ tvā di̠śā sā̍dayāmi̠ [di̠śā sā̍dayāmi, jāga̍tēna̠] 35

jāga̍tēna̠ Chanda̍sā savi̠trā dē̠vata̍yā̠-‘gnēḥ puchChē̍nā̠gnēḥ puchCha̠mupa̍ dadhā̠myudī̎chyā tvā di̠śā sā̍dayā̠myānu̍ṣṭubhēna̠ Chanda̍sā mi̠trāvaru̍ṇābhyāṃ ē̠vata̍yā̠-‘gnēḥ pa̠kṣēṇā̠gnēḥ pa̠kṣamupa̍ dadhāmyū̠rdhvayā̎ tvā di̠śā sā̍dayāmi̠ pāṅktē̍na̠ Chanda̍sā̠ bṛha̠spati̍nā dē̠vata̍yā̠-‘gnēḥ pṛ̠ṣṭhēnā̠gnēḥ pṛ̠ṣṭhamupa̍ dadhāmi̠ yō vā apā̎tmānama̠gni-ñchi̍nu̠tē-‘pā̎tmā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vati̠ ya-ssātmā̍na-ñchinu̠tē sātmā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vatyātmēṣṭa̠kā upa̍ dadhātyē̠ṣa vā a̠gnērā̠tmā sātmā̍namē̠vāgni-ñchi̍nutē̠ sātmā̠-‘muṣmi̍-~ṃllō̠kē bha̍vati̠ ya ē̠vaṃ vēda̍ ॥ 36 ॥
(śyai̠ta̠tvaṃ – pra̠tīchyā̎ tvā di̠śā sā̍dayāmi̠ – ya-ssātmā̍na-ñchinu̠tē – dvāvigṃ̍śatiścha) (a. 8)

agna̍ udadhē̠ yā ta̠ iṣu̍ryu̠vā nāma̠ tayā̍ nō mṛḍa̠ tasyā̎stē̠ nama̠stasyā̎sta̠ upa̠ jīva̍ntō bhūyā̠smāgnē̍ duddhra gahya kigṃśila vanya̠ yā ta̠ iṣu̍ryu̠vā nāma̠ tayā̍ nō mṛḍa̠ tasyā̎stē̠ nama̠stasyā̎sta̠ upa̠ jīva̍ntō bhūyāsma̠ pañcha̠ vā ē̠tē̎-‘gnayō̠ yachchita̍ya uda̠dhirē̠va nāma̍ pratha̠mō du̠ddhrō [du̠ddhraḥ, dvi̠tīyō̠] 37

dvi̠tīyō̠ gahya̍stṛ̠tīya̍ḥ kigṃśi̠laścha̍tu̠rthō vanya̍ḥ pañcha̠mastēbhyō̠ yadāhu̍tī̠rna ju̍hu̠yāda̍ddhva̠ryu-ñcha̠ yaja̍māna-ñcha̠ pra da̍hēyu̠ryadē̠tā āhu̍tīrju̠hōti̍ bhāga̠dhēyē̍nai̠vainā̎mChamayati̠ nā-”rti̠mārchCha̍tyaddhva̠ryurna yaja̍mānō̠ vāmma̍ ā̠sa-nna̠sōḥ prā̠ṇō̎-‘kṣyōśchakṣu̠ḥ karṇa̍yō̠-śśrōtra̍-mbāhu̠vōrbala̍-mūru̠vōrōjō-‘ri̍ṣṭā̠ viśvā̠nyaṅgā̍ni ta̠nū- [ta̠nūḥ, ta̠nuvā̍ mē] 38

-sta̠nuvā̍ mē sa̠ha nama̍stē astu̠ mā mā̍ higṃsī̠rapa̠ vā ē̠tasmā̎-tprā̠ṇāḥ krā̍manti̠ yō̎-‘gni-ñchi̠nvanna̍dhi̠ krāma̍ti̠ vāmma̍ ā̠sa-nna̠sōḥ prā̠ṇa ityā̍ha prā̠ṇānē̠vā-”tma-ndha̍ttē̠ yō ru̠drō a̠gnau yō a̠phsu ya ōṣa̍dhīṣu̠ yō ru̠drō viśvā̠ bhuva̍nā-”vi̠vēśa̠ tasmai̍ ru̠drāya̠ namō̍ a̠stvāhu̍tibhāgā̠ vā a̠nyē ru̠drā ha̠virbhā̍gā [ru̠drā ha̠virbhā̍gāḥ, a̠nyē śa̍taru̠drīyagṃ̍] 39

a̠nyē śa̍taru̠drīyagṃ̍ hu̠tvā gā̍vīdhu̠ka-ñcha̠rumē̠tēna̠ yaju̍ṣā chara̠māyā̠miṣṭa̍kāyā̠-nni da̍ddhyā-dbhāga̠dhēyē̍nai̠vainagṃ̍ śamayati̠ tasya̠ tvai śa̍taru̠drīyagṃ̍ hu̠tamityā̍hu̠ryasyai̠tada̠gnau kri̠yata̠ iti̠ vasa̍vastvā ru̠draiḥ pu̠rastā̎-tpāntu pi̠tara̍stvā ya̠marā̍jānaḥ pi̠tṛbhi̍rdakṣiṇa̠taḥ pā̎mtvādi̠tyāstvā̠ viśvai̎rdē̠vaiḥ pa̠śchā-tpā̎mtu dyutā̠nastvā̍ māru̠tō ma̠rudbhi̍ruttara̠taḥ pā̍tu [ ] 40

dē̠vāstvēndra̍jyēṣṭhā̠ varu̍ṇarājānō̠ ‘dhastā̎chchō̠-pari̍ṣṭhāchcha pāntu̠ na vā ē̠tēna̍ pū̠tō na mēddhyō̠ na prōkṣi̍tō̠ yadē̍na̠mata̍ḥ prā̠chīna̍-mprō̠kṣati̠ ya-thsañchi̍ta̠mājyē̍na prō̠kṣati̠ tēna̍ pū̠tastēna̠ mēddhya̠stēna̠ prōkṣi̍taḥ ॥ 41 ॥
(du̠dhra – sta̠nū – r​ha̠virbhā̍gāḥ – pātu̠ – dvātrigṃ̍śachcha) (a. 9)

sa̠mīchī̠ nāmā̍si̠ prāchī̠ diktasyā̎stē̠ ‘gniradhi̍pati rasi̠tō ra̍kṣi̠tā yaśchādhi̍pati̠ ryaścha̍ gō̠ptā tābhyā̠-nnama̠staunō̍ mṛḍayatā̠-ntē ya-ndvi̠ṣmō yaścha̍ nō̠ dvēṣṭi̠ taṃ vā̠-ñjambhē̍ dadhāmyōja̠svinī̠ nāmā̍si dakṣi̠ṇā di-ktasyā̎sta̠ indrō-‘dhi̍pati̠ḥ pṛdā̍ku̠ḥ prāchī̠ nāmā̍si pra̠tīchī̠ di-ktasyā̎stē̠ [di-ktasyā̎stē, sōmō-‘dhi̍pati-] 42

sōmō-‘dhi̍pati-ssva̠jō̍ ‘va̠sthāvā̠ nāmā̠-syudī̍chī̠ di-ktasyā̎stē̠ varu̠ṇō-‘dhi̍pati-sti̠raścha̍ rāji̠-radhi̍patnī̠ nāmā̍si bṛha̠tī di-ktasyā̎stē̠ bṛha̠spati̠-radhi̍pati-śśvi̠trō va̠śinī̠ nāmā̍sī̠ya-ndi-ktasyā̎stē ya̠mō-‘dhi̍patiḥ ka̠lmāṣa̍ grīvō rakṣi̠tā yaśchādhi̍pati̠ ryaścha̍ gō̠ptā tābhyā̠-nnama̠stau nō̍ mṛḍayatā̠-ntē ya-ndvi̠ṣmō yaścha̍ [ ] 43

nō̠ dvēṣṭi̠ taṃ vā̠-ñjambhē̍ dadhāmyē̠tā vai dē̠vatā̍ a̠gni-ñchi̠tagṃ ra̍kṣanti̠ tābhyō̠ yadāhu̍tī̠rna ju̍hu̠yā-da̍ddhva̠ryu-ñcha̠ yaja̍māna-ñcha dhyāyēyu̠ryadē̠tā āhu̍tīrju̠hōti̍ bhāga̠dhēyē̍nai̠vainā̎-ñChamayati̠ nā-”rti̠-mārchCha̍tyaddhva̠ryurna yaja̍mānō hē̠tayō̠ nāma̍ stha̠ tēṣā̎ṃ vaḥ pu̠rō gṛ̠hā a̠gnirva̠ iṣa̍va-ssali̠lō ni̍li̠pā-nnāma̍ [ ] 44

stha̠ tēṣā̎ṃ vō dakṣi̠ṇā gṛ̠hāḥ pi̠tarō̍ va̠ iṣa̍va̠-ssaga̍rō va̠jriṇō̠ nāma̍ stha̠ tēṣā̎ṃ vaḥ pa̠śchā-dgṛ̠hā-ssvapnō̍ va̠ iṣa̍vō̠ gahva̍rō ‘va̠sthāvā̍nō̠ nāma̍ stha̠ tēṣā̎ṃ va utta̠rā-dgṛ̠hā āpō̍ va̠ iṣa̍va-ssamu̠drō-‘dhi̍patayō̠ nāma̍ stha̠ tēṣā̎ṃ va u̠pari̍ gṛ̠hā va̠r̠ṣaṃ va̠ iṣa̠vō-‘va̍svān kra̠vyā nāma̍ stha̠ pārthi̍vā̠-stēṣā̎ṃ va i̠ha gṛ̠hā [gṛ̠hāḥ, anna̍ṃ va̠] 45

anna̍ṃ va̠ iṣa̍vō ‘nimi̠ṣō vā̍tanā̠ma-ntēbhyō̍ vō̠ nama̠stē nō̍ mṛḍayata̠ tē ya-ndvi̠ṣmō yaścha̍ nō̠ dvēṣṭi̠ taṃ vō̠ jambhē̍ dadhāmi hu̠tādō̠ vā a̠nyē dē̠vā a̍hu̠tādō̠-‘nyē tāna̍gni̠chidē̠vōbhayā̎-nprīṇāti da̠ddhnā ma̍dhumi̠śrēṇai̠tā āhu̍tīrjuhōti bhāga̠dhēyē̍nai̠vainā̎-nprīṇā̠tyathō̠ khalvā̍hu̠riṣṭa̍kā̠ vai dē̠vā a̍hu̠tāda̠ i- [a̍hu̠tāda̠ iti̍, a̠nu̠pa̠ri̠krāma̍-] 46

-tya̍nupari̠krāma̍-ñjuhō̠tyapa̍rivargamē̠vainā̎-nprīṇātī̠magg​ stana̠mūrja̍svanta-ndhayā̠pā-mprapyā̍tamagnē sari̠rasya̠ maddhyē̎ । uthsa̍-ñjuṣasva̠ madhu̍mantamūrva samu̠driya̠gṃ̠ sada̍na̠mā vi̍śasva ॥ yō vā a̠gni-mpra̠yujya̠ na vi̍mu̠ñchati̠ yathā-‘śvō̍ yu̠ktō-‘vi̍muchyamāna̠ḥ, kṣuddhya̍-nparā̠bhava̍tyē̠vama̍syā̠gniḥ parā̍ bhavati̠ ta-mpa̍rā̠bhava̍nta̠ṃ yaja̍mā̠nō-‘nu̠ parā̍ bhavati̠ sō̎-‘gni-ñchi̠tvā lū̠kṣō [lū̠kṣaḥ, bha̠va̠tī̠magg​ stana̠] 47

bha̍vatī̠magg​ stana̠-mūrja̍svanta-ndhayā̠pāmityājya̍sya pū̠rṇāg​ srucha̍-ñjuhōtyē̠ṣa vā a̠gnērvi̍mō̠kō vi̠muchyai̠vāsmā̠ anna̠mapi̍ dadhāti̠ tasmā̍dāhu̠ryaśchai̠vaṃ vēda̠ yaścha̠ na su̠dhāyagṃ̍ ha̠ vai vā̠jī suhi̍tō dadhā̠tītya̠gnirvāva vā̠jī tamē̠va ta-tprī̍ṇāti̠ sa ē̍na-mprī̠taḥ prī̍ṇāti̠ vasī̍yā-nbhavati ॥ 48 ॥
(pra̠tīchī̠ diktasyā̎stē-dvi̠ṣmō yaścha̍-nili̠mpā nā-mē̠ ha gṛ̠hā-iti̍-lū̠kṣō-vasī̍yā-nbhavati) (a. 10)

indrā̍ya̠ rājñē̍ sūka̠rō varu̍ṇāya̠ rājñē̠ kṛṣṇō̍ ya̠māya̠ rājña̠ ṛśya̍ ṛṣa̠bhāya̠ rājñē̍ gava̠ya-śśā̎rdū̠lāya̠ rājñē̍ gau̠raḥ pu̍ruṣarā̠jāya̍ ma̠rkaṭa̍ḥ, kṣipraśyē̠nasya̠ varti̍kā̠ nīla̍ṅgō̠ḥ krimi̠-ssōma̍sya̠ rājña̍ḥ kulu̠ṅga-ssindhō̎-śśigṃśu̠mārō̍ hi̠mava̍tō ha̠stī ॥ 49
(indrā̍ya̠ rājñē̠-‘ṣṭāvigṃ̍śatiḥ) (a. 11)

ma̠yuḥ prā̍jāpa̠tya ū̠lō halī̎kṣṇō vṛṣada̠gṃ̠śastē dhā̠tu-ssara̍svatyai̠ śāri̍-śśyē̠tā pu̍ruṣa̠vā-khsara̍svatē̠ śuka̍-śśyē̠taḥ pu̍ruṣa̠vāgā̍ra̠ṇyō̍-‘jō na̍ku̠la-śśakā̠ tē pau̠ṣṇā vā̠chē krau̠ñchaḥ ॥ 50 ॥
(ma̠yu – strayō̍vigṃśatiḥ) (a. 12)

a̠pā-nnaptrē̍ ja̠ṣō nā̠krō maka̍raḥ kulī̠kaya̠stē-‘kū̍pārasya vā̠chē pai̎mgarā̠jō bhagā̍ya ku̠ṣīta̍ka ā̠tī vā̍ha̠sō darvi̍dā̠ tē vā̍ya̠vyā̍ di̠gbhyaścha̍kravā̠kaḥ ॥ 51 ॥
(a̠pā – mēkā̠nnavigṃ̍śa̠tiḥ) (a. 13)

balā̍yājaga̠ra ā̠khu-ssṛ̍ja̠yā śa̠yaṇḍa̍ka̠stē mai̠trā mṛ̠tyavē̍-‘si̠tō ma̠nyavē̎ sva̠jaḥ kuṃ̍bhī̠nasa̍ḥ puṣkarasā̠dō lō̍hitā̠histē tvā̠ṣṭrāḥ pra̍ti̠śrutkā̍yai vāha̠saḥ ॥ 52 ॥
(balā̍yā̠ – ṣṭāda̍śa) (a. 14)

pu̠ru̠ṣa̠mṛ̠gaścha̠ndrama̍sē gō̠dhā kāla̍kā dārvāghā̠ṭastē vana̠spatī̍nāmē̠ṇyahnē̠ kṛṣṇō̠ rātri̍yai pi̠kaḥ, kṣviṅkā̠ nīla̍śīr​ṣṇī̠ tē̎-‘rya̠mṇē dhā̠tuḥ ka̍tka̠ṭaḥ ॥ 53 ॥
(pu̠ru̠ṣa̠mṛ̠gō̎-‘ṣṭāda̍śa) (a. 15)

sau̠rī ba̠lākar​śyō̍ ma̠yūra̍-śśyē̠nastē ga̍ndha̠rvāṇā̠ṃ vasū̍nā-ṅka̠piñja̍lō ru̠drāṇā̎-ntitti̠rī rō̠hi-tku̍ṇḍṛ̠ṇāchī̍ gō̠latti̍kā̠ tā a̍phsa̠rasā̠-mara̍ṇyāya sṛma̠raḥ ॥ 54 ॥
(sau̠-rya̍ṣṭāda̍śa) (a. 16)

pṛ̠ṣa̠tō vai̎śvadē̠vaḥ pi̠tvō nyaṅku̠ḥ kaśa̠stē-‘nu̍matyā anyavā̠pō̎-‘rdhamā̠sānā̎-mmā̠sā-ṅka̠śyapa̠ḥ kvayi̍ḥ ku̠ṭaru̍rdātyau̠hastē si̍nīvā̠lyai bṛha̠spata̍yē śitpu̠ṭaḥ ॥ 55 ॥
(pṛ̠ṣatā̎- ‘ṣṭāda̍śa) (a. 17)

śakā̍ bhau̠mī pā̠ntraḥ kaśō̍ mānthī̠lava̠stē pi̍tṛ̠ṇā-mṛ̍tū̠nā-ñjaha̍kā saṃvathsa̠rāya̠ lōpā̍ ka̠pōta̠ ulū̍ka-śśa̠śastē nair̍​ṛ̠tāḥ kṛ̍ka̠vāku̍-ssāvi̠traḥ ॥ 56 ॥
(śakā̠ – ‘ṣṭāda̍śa ) (a. 18)

rurū̍ rau̠draḥ kṛ̍kalā̠sa-śśa̠kuni̠ḥ pippa̍kā̠ tē śa̍ra̠vyā̍yai hari̠ṇō mā̍ru̠tō brahma̍ṇē śā̠rgasta̠rakṣu̍ḥ kṛ̠ṣṇa-śśvā cha̍tura̠kṣō ga̍rda̠bhasta i̍taraja̠nānā̍ma̠gnayē̠ dhūṅkṣṇā̎ ॥ 57 ॥
(ruru̍ – rvigṃśa̠tiḥ) (a. 19)

a̠la̠ja ā̎mtari̠kṣa u̠drō ma̠dguḥ pla̠vastē̍-‘pāmadi̍tyai hagṃsa̠sāchi̍rindrā̠ṇyai kīr​śā̠ gṛddhra̍-śśitika̠kṣī vā̎rdhrāṇa̠sastē di̠vyā dyā̍vāpṛthi̠vyā̎ śvā̠vit ॥ 58 ॥
(a̠la̠jō̎ – ‘ṣṭāda̍śa ) (a. 20)

su̠pa̠rṇaḥ pā̎rja̠nyō ha̠gṃ̠sō vṛkō̍ vṛṣada̠gṃ̠śasta ai̠ndrā a̠pāmu̠drō̎ ‘rya̠mṇē lō̍pā̠śa-ssi̠gṃ̠hō na̍ku̠lō vyā̠ghrastē ma̍hē̠ndrāya̠ kāmā̍ya̠ para̍svān ॥ 59 ॥
(su̠pa̠ṇō̎ – ‘ṣṭāda̍śa) (a. 21)

ā̠gnē̠yaḥ kṛ̠ṣṇagrī̍va-ssārasva̠tī mē̠ṣī ba̠bhru-ssau̠myaḥ pau̠ṣṇa-śśyā̠ma-śśi̍tipṛ̠ṣṭhō bā̍r​haspa̠tya-śśi̠lpō vai̎śvadē̠va ai̠ndrō̍-‘ru̠ṇō mā̍ru̠taḥ ka̠lmāṣa̍ aindrā̠gna-ssagṃ̍hi̠tō̍ ‘dhōrā̍ma-ssāvi̠trō vā̍ru̠ṇaḥ pētva̍ḥ ॥ 60 ॥
(ā̠gnē̠yō – dvāvigṃ̍śatiḥ) (a. 22)

aśva̍stūpa̠rō gō̍mṛ̠gastē prā̍jāpa̠tyā ā̎gnē̠yau kṛ̠ṣṇagrī̍vau tvā̠ṣṭrau lō̍maśasa̠kthau śi̍tipṛ̠ṣṭhau bā̍r​haspa̠tyau dhā̠trē pṛ̍ṣōda̠ra-ssau̠ryō ba̠lakṣa̠ḥ pētva̍ḥ ॥ 61 ॥
(aśva̠ḥ – ṣōḍa̍śa) (a. 23)

a̠gnayē-‘nī̍kavatē̠ rōhi̍tāñji-rana̠ḍvā-na̠dhōrā̍mau sāvi̠trau pau̠ṣṇau ra̍ja̠tanā̍bhī vaiśvadē̠vau pi̠śaṅgau̍ tūpa̠rau mā̍ru̠taḥ ka̠lmāṣa̍ āgnē̠yaḥ kṛ̠ṣṇō̍-‘ja-ssā̍rasva̠tī mē̠ṣī vā̍ru̠ṇaḥ kṛ̠ṣṇa ēka̍śitipā̠-tpētva̍ḥ ॥ 62 ॥
(a̠gnayē̠ – dvāvigṃ̍śatiḥ) (a. 24)

(yadēkē̍na – pra̠jāpa̍tiḥ prē̠ṇā-‘nu̠ – yaju̠ṣā – ”pō̍ – vi̠śvaka̠rmā – ‘gna̠ ā yā̍hi – suva̠rgāya̠ vajrō̍ – gāya̠trēṇā – gna̍ udadhē – sa̠mīchī – ndrā̍ya – ma̠yu – ra̠pāṃ – balā̍ya – puruṣamṛ̠gaḥ – sau̠rī – pṛ̍ṣa̠taḥ – śakā̠ – ruru̍ – rala̠jaḥ – su̍pa̠rṇa – ā̎gnē̠yō – ‘śvō̠ – ‘gnayē-‘nī̍kavatē̠ – chatu̍rvigṃśatiḥ)

(yadēkē̍na̠ – sa pāpī̍yā – nē̠tadvā a̠gnē – rdhanu̠sta-d- dē̠vāstvēndra̍jyēṣṭhā – a̠pā-nnaptrē – ‘śva̍stūpa̠rō – dviṣa̍ṣṭiḥ)

(yadēkē̠, naika̍śitipā̠-tpētva̍ḥ)

॥ hari̍ḥ ōm ॥

॥ kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyā-mpañchamakāṇḍē pañchamaḥ praśna-ssamāptaḥ ॥