കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-ഞ്ചതുര്ഥകാണ്ഡേ ചതുര്ഥഃ പ്രശ്നഃ – പഞ്ചമചിതിശേഷനിരൂപണം
ഓ-ന്നമഃ പരമാത്മനേ, ശ്രീ മഹാഗണപതയേ നമഃ,
ശ്രീ ഗുരുഭ്യോ നമഃ । ഹ॒രിഃ॒ ഓമ് ॥
ര॒ശ്മിര॑സി॒ ക്ഷയാ॑യ ത്വാ॒ ക്ഷയ॑-ഞ്ജിന്വ॒ പ്രേതി॑രസി॒ ധര്മാ॑യ ത്വാ॒ ധര്മ॑-ഞ്ജി॒ന്വാന്വി॑തിരസി ദി॒വേ ത്വാ॒ ദിവ॑-ഞ്ജിന്വ സ॒ന്ധിര॑സ്യ॒ന്തരി॑ക്ഷായ ത്വാ॒-ഽന്തരി॑ക്ഷ-ഞ്ജിന്വ പ്രതി॒ധിര॑സി പൃഥി॒വ്യൈ ത്വാ॑ പൃഥി॒വീ-ഞ്ജി॑ന്വ വിഷ്ട॒ഭോം॑-ഽസി॒ വൃഷ്ട്യൈ᳚ ത്വാ॒ വൃഷ്ടി॑-ഞ്ജിന്വ പ്ര॒വാ-ഽസ്യഹ്നേ॒ ത്വാ-ഽഹ॑ര്ജിന്വാനു॒ വാ-ഽസി॒ രാത്രി॑യൈ ത്വാ॒ രാത്രി॑-ഞ്ജിന്വോ॒ ശിഗ॑സി॒ [രാത്രി॑-ഞ്ജിന്വോ॒ ശിഗ॑സി, വസു॑ഭ്യസ്ത്വാ॒] 1
വസു॑ഭ്യസ്ത്വാ॒ വസൂ᳚ഞ്ജിന്വ പ്രകേ॒തോ॑-ഽസി രു॒ദ്രേഭ്യ॑സ്ത്വാ രു॒ദ്രാഞ്ജി॑ന്വ സുദീ॒തിര॑സ്യാദി॒ത്യേഭ്യ॑സ്ത്വാ ഽഽദി॒ത്യാഞ്ജി॒ന്വൌജോ॑-ഽസി പി॒തൃഭ്യ॑സ്ത്വാ പി॒തൄഞ്ജി॑ന്വ॒ തന്തു॑രസി പ്ര॒ജാഭ്യ॑സ്ത്വാ പ്ര॒ജാ ജി॑ന്വ പൃതനാ॒ഷാഡ॑സി പ॒ശുഭ്യ॑സ്ത്വാ പ॒ശൂഞ്ജി॑ന്വ രേ॒വദ॒സ്യോഷ॑ധീഭ്യ॒-സ്ത്വൌഷ॑ധീ-ര്ജിന്വാഭി॒ജിദ॑സി യു॒ക്തഗ്രാ॒വേന്ദ്രാ॑യ॒ ത്വേന്ദ്ര॑-ഞ്ജി॒ന്വാധി॑പതിരസി പ്രാ॒ണായ॑ [പ്രാ॒ണായ॑, ത്വാ॒ പ്രാ॒ണ-ഞ്ജി॑ന്വ] 2
ത്വാ പ്രാ॒ണ-ഞ്ജി॑ന്വ യ॒ന്താ-ഽസ്യ॑പാ॒നായ॑ ത്വാ-ഽപാ॒ന-ഞ്ജി॑ന്വ സ॒ഗ്മ്॒സര്പോ॑-ഽസി॒ ചക്ഷു॑ഷേ ത്വാ॒ ചക്ഷു॑ര്ജിന്വ വയോ॒ധാ അ॑സി॒ ശ്രോത്രാ॑യ ത്വാ॒ ശ്രോത്ര॑-ഞ്ജിന്വ ത്രി॒വൃദ॑സി പ്ര॒വൃദ॑സി സം॒വൃഁദ॑സി വി॒വൃദ॑സി സഗ്മ്രോ॒ഹോ॑-ഽസി നീരോ॒ഹോ॑-ഽസി പ്രരോ॒ഹോ᳚-ഽസ്യനുരോ॒ഹോ॑-ഽസി വസു॒കോ॑-ഽസി॒ വേഷ॑ശ്രിരസി॒ വസ്യ॑ഷ്ടിരസി ॥ 3 ॥
(ഉ॒ശിഗ॑സി – പ്രാ॒ണായ॒ – ത്രിച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 1)
രാജ്ഞ്യ॑സി॒ പ്രാചീ॒ ദിഗ്വസ॑വസ്തേ ദേ॒വാ അധി॑പതയോ॒-ഽഗ്നിര്ഹേ॑തീ॒നാ-മ്പ്ര॑തിധ॒ര്താ॑ ത്രി॒വൃ-ത്ത്വാ॒ സ്തോമഃ॑ പൃഥി॒വ്യാഗ് ശ്ര॑യ॒ത്വാജ്യ॑-മു॒ക്ഥമവ്യ॑ഥയ-ഥ്സ്തഭ്നാതു രഥന്ത॒രഗ്മ് സാമ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ വി॒രാഡ॑സി ദക്ഷി॒ണാ ദിഗ്രു॒ദ്രാസ്തേ॑ ദേ॒വാ അധി॑പതയ॒ ഇന്ദ്രോ॑ ഹേതീ॒നാ-മ്പ്ര॑തിധ॒ര്താ പ॑ഞ്ചദ॒ശസ്ത്വാ॒ സ്തോമഃ॑ പൃഥി॒വ്യാഗ് ശ്ര॑യതു॒ പ്ര-ഉ॑ഗമു॒ക്ഥ-മവ്യ॑ഥയ-ഥ്സ്തഭ്നാതു ബൃ॒ഹ-ഥ്സാമ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യൈ സ॒മ്രാഡ॑സി പ്ര॒തീചീ॒ ദി- [ദിക്, ആ॒ദി॒ത്യാസ്തേ॑] 4
-ഗാ॑ദി॒ത്യാസ്തേ॑ ദേ॒വാ അധി॑പതയ॒-സ്സോമോ॑ ഹേതീ॒നാ-മ്പ്ര॑തിധ॒ര്താ സ॑പ്തദ॒ശസ്ത്വാ॒ സ്തോമഃ॑ പൃഥി॒വ്യാഗ് ശ്ര॑യതു മരുത്വ॒തീയ॑മു॒ക്ഥ-മവ്യ॑ഥയ-ഥ്സ്തഭ്നാതു വൈരൂ॒പഗ്മ് സാമ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യായൈ സ്വ॒രാഡ॒സ്യുദീ॑ചീ॒ ദിഗ് വിശ്വേ॑ തേ ദേ॒വാ അധി॑പതയോ॒ വരു॑ണോ ഹേതീ॒നാ-മ്പ്ര॑തിധ॒ര്തൈക॑വി॒ഗ്മ്॒ശ സ്ത്വാ॒ സ്തോമഃ॑ പൃഥി॒വ്യാഗ് ശ്ര॑യതു॒ നിഷ്കേ॑വല്യ-മു॒ക്ഥമവ്യ॑ഥയ-ഥ്സ്തഭ്നാതു വൈരാ॒ജഗ്മ് സാമ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ॒ അധി॑പത്ന്യസി ബൃഹ॒തീ ദിമ്മ॒രുത॑സ്തേ ദേ॒വാ അധി॑പതയോ॒ [അധി॑പതയഃ, ബൃഹ॒സ്പതി॑ര്ഹേതീ॒-] 5
ബൃഹ॒സ്പതി॑ര്ഹേതീ॒നാ-മ്പ്ര॑തിധ॒ര്താ ത്രി॑ണവത്രയസ്ത്രി॒ഗ്മ്॒ശൌ ത്വാ॒ സ്തോമൌ॑ പൃഥി॒വ്യാഗ് ശ്ര॑യതാം-വൈഁശ്വദേവാഗ്നിമാരു॒തേ ഉ॒ക്ഥേ അവ്യ॑ഥയന്തീ സ്തഭ്നീതാഗ്മ് ശാക്വരരൈവ॒തേ സാമ॑നീ॒ പ്രതി॑ഷ്ഠിത്യാ അ॒ന്തരി॑ക്ഷാ॒യര്ഷ॑യസ്ത്വാ പ്രഥമ॒ജാ ദേ॒വേഷു॑ ദി॒വോ മാത്ര॑യാ വരി॒ണാ പ്ര॑ഥന്തു വിധ॒ര്താ ചാ॒യമധി॑പതിശ്ച॒ തേ ത്വാ॒ സര്വേ॑ സംവിഁദാ॒നാ നാക॑സ്യ പൃ॒ഷ്ഠേ സു॑വ॒ര്ഗേ ലോ॒കേ യജ॑മാന-ഞ്ച സാദയന്തു ॥ 6 ॥
(പ്ര॒തീചീ॒ ദിം – മ॒രുത॑സ്തേ ദേ॒വാ അധി॑പതയ – ശ്ചത്വാരി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 2)
അ॒യ-മ്പു॒രോ ഹരി॑കേശ॒-സ്സൂര്യ॑രശ്മി॒സ്തസ്യ॑ രഥഗൃ॒ഥ്സശ്ച॒ രഥൌ॑ജാശ്ച സേനാനി ഗ്രാമ॒ണ്യൌ॑ പുഞ്ജികസ്ഥ॒ലാ ച॑ കൃതസ്ഥ॒ലാ ചാ᳚ഫ്സ॒രസൌ॑ യാതു॒ധാനാ॑ ഹേ॒തീ രക്ഷാഗ്മ്॑സി॒ പ്രഹേ॑തി ര॒യ-ന്ദ॑ക്ഷി॒ണാ വി॒ശ്വ ക॑ര്മാ॒ തസ്യ॑ രഥസ്വ॒നശ്ച॒ രഥേ॑ചിത്രശ്ച സേനാനി ഗ്രാമ॒ണ്യൌ॑ മേന॒കാ ച॑ സഹജ॒ന്യാ ചാ᳚ഫ്സ॒രസൌ॑ ദം॒ണവഃ॑ പ॒ശവോ॑ ഹേ॒തിഃ പൌരു॑ഷേയോ വ॒ധഃ പ്രഹേ॑തി ര॒യ-മ്പ॒ശ്ചാ-ദ്വി॒ശ്വവ്യ॑ചാ॒ സ്തസ്യ॒ രഥ॑ പ്രോത॒ശ്ചാ-സ॑മരഥശ്ച സേനാനി ഗ്രാമ॒ണ്യൌ᳚ പ്ര॒മ്ലോച॑ന്തീ ചാ- [പ്ര॒മ്ലോച॑ന്തീ ച, അ॒നു॒മ്ലോച॑ന്തീ-] 7
-ഽനു॒മ്ലോച॑ന്തീ-ചാഫ്സ॒രസൌ॑ സ॒ര്പാ ഹേ॒തി ര്വ്യാ॒ഘ്രാഃ പ്രഹേ॑തി ര॒യ മു॑ത്ത॒രാ-ഥ്സം॒യഁഞ്ദ്- വ॑സു॒സ്തസ്യ॑ സേന॒ജിച്ച॑ സു॒ഷേണ॑ശ്ച സേനാനി ഗ്രാമ॒ണ്യൌ॑ വി॒ശ്വാചീ॑ ച ഘൃ॒താചീ॑ ചാഫ്സ॒രസാ॒ വാപോ॑ ഹേ॒തി ര്വാതഃ॒ പ്രഹേ॑തി ര॒യമു॒പര്യ॒ ര്വാഗ്വ॑-സു॒സ്തസ്യ॒ താര്ക്ഷ്യ॒-ശ്ചാരി॑ഷ്ട-നേമിശ്ച സേനാനി ഗ്രാമ॒ണ്യാ॑ വു॒ര്വശീ॑ ച പൂ॒ര്വചി॑ത്തിശ്ചാ-ഫ്സ॒രസൌ॑ വി॒ദ്യുദ്ധേ॒തിര॑-വ॒സ്ഫൂര്ജ॒-ന്പ്രഹേ॑തി॒ സ്തേഭ്യോ॒ നമ॒സ്തേ നോ॑ മൃഡയന്തു॒ തേ യ- [തേ യമ്, ദ്വി॒ഷ്മോ] 8
-ന്ദ്വി॒ഷ്മോ യശ്ച॑ നോ॒ ദ്വേഷ്ടി॒ തം-വോഁ॒ ജമ്ഭേ॑ ദധാമ്യാ॒യോസ്ത്വാ॒ സദ॑നേ സാദയാ॒മ്യവ॑ത ശ്ഛാ॒യായാ॒-ന്നമ॑-സ്സമു॒ദ്രായ॒ നമ॑-സ്സമു॒ദ്രസ്യ॒ ചക്ഷ॑സേ പരമേ॒ഷ്ഠീ ത്വാ॑ സാദയതു ദി॒വഃ പൃ॒ഷ്ഠേ വ്യച॑സ്വതീ॒-മ്പ്രഥ॑സ്വതീം-വിഁ॒ഭൂമ॑തീ-മ്പ്ര॒ഭൂമ॑തീ-മ്പരി॒ഭൂമ॑തീ॒-ന്ദിവം॑-യഁച്ഛ॒ ദിവ॑-ന്ദൃഗ്മ്ഹ॒ ദിവ॒-മ്മാ ഹിഗ്മ്॑സീ॒ര്വിശ്വ॑സ്മൈ പ്രാ॒ണായാ॑പാ॒നായ॑ വ്യാ॒നായോ॑ദാ॒നായ॑ പ്രതി॒ഷ്ഠായൈ॑ ച॒രിത്രാ॑യ॒ സൂര്യ॑സ്ത്വാ॒-ഽഭി പാ॑തു മ॒ഹ്യാ സ്വ॒സ്ത്യാ ഛ॒ര്ദിഷാ॒ ശന്ത॑മേന॒ തയാ॑ ദേ॒വത॑യാ-ഽങ്ഗിര॒സ്വ-ദ്ധ്രു॒വാ സീ॑ദ ॥ പ്രോഥ॒ദശ്വോ॒ ന യവ॑സേ അവി॒ഷ്യന്. യ॒ദാ മ॒ഹ-സ്സ॒വഁര॑ണാ॒-ദ്വ്യസ്ഥാ᳚ത് । ആദ॑സ്യ॒ വാതോ॒ അനു॑ വാതി ശോ॒ചിരധ॑ സ്മ തേ॒ വ്രജ॑ന-ങ്കൃ॒ഷ്ണമ॑സ്തി ॥ 9 ॥
(പ്ര॒മ്ലോച॑ന്തീ ച॒ – യഗ്ഗ് – സ്വ॒സ്ത്യാ – ഽഷ്ടാവിഗ്മ്॑ശതിശ്ച) (അ. 3)
അ॒ഗ്നിര്മൂ॒ര്ധാ ദി॒വഃ ക॒കു-ത്പതിഃ॑ പൃഥി॒വ്യാ അ॒യമ് । അ॒പാഗ്മ് രേതാഗ്മ്॑സി ജിന്വതി ॥ ത്വാമ॑ഗ്നേ॒ പുഷ്ക॑രാ॒ദദ്ധ്യഥ॑ര്വാ॒ നിര॑മന്ഥത । മൂ॒ര്ധ്നോ വിശ്വ॑സ്യ വാ॒ഘതഃ॑ ॥ അ॒യമ॒ഗ്നി-സ്സ॑ഹ॒സ്രിണോ॒ വാജ॑സ്യ ശ॒തിന॒സ്പതിഃ॑ । മൂ॒ര്ധാ ക॒വീ ര॑യീ॒ണാമ് ॥ ഭുവോ॑ യ॒ജ്ഞസ്യ॒ രജ॑സശ്ച നേ॒താ യത്രാ॑ നി॒യുദ്ഭി॒-സ്സച॑സേ ശി॒വാഭിഃ॑ । ദി॒വി മൂ॒ര്ധാന॑-ന്ദധിഷേ സുവ॒ര്॒ഷാ-ഞ്ജി॒ഹ്വാമ॑ഗ്നേ ചകൃഷേ ഹവ്യ॒വാഹ᳚മ് ॥ അബോ᳚ദ്ധ്യ॒ഗ്നി-സ്സ॒മിധാ॒ ജനാ॑നാ॒- [ജനാ॑നാമ്, പ്രതി॑] 10
-മ്പ്രതി॑ ധേ॒നുമി॑വാ യ॒തീമു॒ഷാസ᳚മ് । യ॒ഹ്വാ ഇ॑വ॒ പ്രവ॒യാ മു॒ജ്ജിഹാ॑നാഃ॒ പ്ര ഭാ॒നവ॑-സ്സിസ്രതേ॒ നാക॒മച്ഛ॑ ॥ അവോ॑ചാമ ക॒വയേ॒ മേദ്ധ്യാ॑യ॒ വചോ॑ വ॒ന്ദാരു॑ വൃഷ॒ഭായ॒ വൃഷ്ണേ᳚ । ഗവി॑ഷ്ഠിരോ॒ നമ॑സാ॒ സ്തോമ॑മ॒ഗ്നൌ ദി॒വീവ॑ രു॒ക്മമു॒ര്വ്യഞ്ച॑മശ്രേത് ॥ ജന॑സ്യ ഗോ॒പാ അ॑ജനിഷ്ട॒ ജാഗൃ॑വിര॒ഗ്നി-സ്സു॒ദക്ഷ॑-സ്സുവി॒തായ॒ നവ്യ॑സേ । ഘൃ॒തപ്ര॑തീകോ ബൃഹ॒താ ദി॑വി॒സ്പൃശാ᳚ ദ്യു॒മദ്വി ഭാ॑തി ഭര॒തേഭ്യ॒-ശ്ശുചിഃ॑ ॥ ത്വാമ॑ഗ്നേ॒ അങ്ഗി॑രസോ॒ [അങ്ഗി॑രസഃ, ഗുഹാ॑ ഹി॒തമന്വ॑-] 11
ഗുഹാ॑ ഹി॒തമന്വ॑-വിന്ദഞ്ഛിശ്രിയാ॒ണം-വഁനേ॑വനേ । സ ജാ॑യസേ മ॒ഥ്യമാ॑ന॒-സ്സഹോ॑ മ॒ഹ-ത്ത്വാമാ॑ഹു॒-സ്സഹ॑സസ്പു॒ത്രമ॑ങ്ഗിരഃ ॥ യ॒ജ്ഞസ്യ॑ കേ॒തു-മ്പ്ര॑ഥ॒മ-മ്പു॒രോഹി॑തമ॒ഗ്നി-ന്നര॑സ്ത്രിഷധ॒സ്ഥേ സമി॑ന്ധതേ । ഇന്ദ്രേ॑ണ ദേ॒വൈ-സ്സ॒രഥ॒ഗ്മ്॒ സ ബ॒ര്॒ഹിഷി॒ സീദ॒ന്നി ഹോതാ॑ യ॒ജഥാ॑യ സു॒ക്രതുഃ॑ ॥ ത്വാ-ഞ്ചി॑ത്രശ്രവസ്തമ॒ ഹവ॑ന്തേ വി॒ക്ഷു ജ॒ന്തവഃ॑ । ശോ॒ചിഷ്കേ॑ശ-മ്പുരുപ്രി॒യാഗ്നേ॑ ഹ॒വ്യായ॒ വോഢ॑വേ ॥ സഖാ॑യ॒-സ്സംവഁ ॑-സ്സ॒മ്യഞ്ച॒-മിഷ॒ഗ്ഗ്॒- [-മിഷ᳚മ്, സ്തോമ॑-ഞ്ചാ॒ഗ്നയേ᳚ ।] 12
-സ്തോമ॑-ഞ്ചാ॒ഗ്നയേ᳚ । വര്ഷി॑ഷ്ഠായ ക്ഷിതീ॒നാമൂ॒ര്ജോ നപ്ത്രേ॒ സഹ॑സ്വതേ ॥ സഗ്മ്സ॒മിദ്യു॑വസേ വൃഷ॒ന്നഗ്നേ॒ വിശ്വാ᳚ന്യ॒ര്യ ആ । ഇ॒ഡസ്പ॒ദേ സമി॑ദ്ധ്യസേ॒ സ നോ॒ വസൂ॒ന്യാ ഭ॑ര ॥ ഏ॒നാ വോ॑ അ॒ഗ്നി-ന്നമ॑സോ॒ര്ജോ നപാ॑ത॒മാ ഹു॑വേ । പ്രി॒യ-ഞ്ചേതി॑ഷ്ഠമര॒തിഗ്ഗ് സ്വ॑ദ്ധ്വ॒രം-വിഁശ്വ॑സ്യ ദൂ॒തമ॒മൃത᳚മ് ॥ സ യോ॑ജതേ അരു॒ഷോ വി॒ശ്വഭോ॑ജസാ॒ സ ദു॑ദ്രവ॒-ഥ്സ്വാ॑ഹുതഃ । സു॒ബ്രഹ്മാ॑ യ॒ജ്ഞ-സ്സു॒ശമീ॒ [യ॒ജ്ഞ-സ്സു॒ശമീ᳚, വസൂ॑നാ-] 13
വസൂ॑നാ-ന്ദേ॒വഗ്മ് രാധോ॒ ജനാ॑നാമ് ॥ ഉദ॑സ്യ ശോ॒ചിര॑സ്ഥാദാ॒-ജുഹ്വാ॑നസ്യ മീ॒ഢുഷഃ॑ । ഉദ്ധ॒മാസോ॑ അരു॒ഷാസോ॑ ദിവി॒സ്പൃശ॒-സ്സമ॒ഗ്നിമി॑ന്ധതേ॒ നരഃ॑ ॥ അഗ്നേ॒ വാജ॑സ്യ॒ ഗോമ॑ത॒ ഈശാ॑ന-സ്സഹസോ യഹോ । അ॒സ്മേ ധേ॑ഹി ജാതവേദോ॒ മഹി॒ ശ്രവഃ॑ ॥ സ ഇ॑ധാ॒നോ വസു॑ഷ്ക॒വി-ര॒ഗ്നിരീ॒ഡേന്യോ॑ ഗി॒രാ । രേ॒വദ॒സ്മഭ്യ॑-മ്പുര്വണീക ദീദിഹി ॥ ക്ഷ॒പോ രാ॑ജന്നു॒ത ത്മനാ-ഽഗ്നേ॒ വസ്തോ॑രു॒തോഷസഃ॑ । സ തി॑ഗ്മജമ്ഭ [ ] 14
ര॒ക്ഷസോ॑ ദഹ॒ പ്രതി॑ ॥ ആ തേ॑ അഗ്ന ഇധീമഹി ദ്യു॒മന്ത॑-ന്ദേവാ॒ജര᳚മ് । യദ്ധ॒ സ്യാ തേ॒ പനീ॑യസീ സ॒മി-ദ്ദീ॒ദയ॑തി॒ ദ്യവീഷഗ്ഗ്॑ സ്തോ॒തൃഭ്യ॒ ആ ഭ॑ര ॥ ആ തേ॑ അഗ്ന ഋ॒ചാ ഹ॒വി-ശ്ശു॒ക്രസ്യ॑ ജ്യോതിഷസ്പതേ । സുശ്ച॑ന്ദ്ര॒ ദസ്മ॒ വിശ്പ॑തേ॒ ഹവ്യ॑വാ॒-ട്തുഭ്യഗ്മ്॑ ഹൂയത॒ ഇഷഗ്ഗ്॑ സ്തോ॒തൃഭ്യ॒ ആ ഭ॑ര ॥ ഉ॒ഭേ സു॑ശ്ചന്ദ്ര സ॒ര്പിഷോ॒ ദര്വീ᳚ ശ്രീണീഷ ആ॒സനി॑ । ഉ॒തോ ന॒ ഉ-ത്പു॑പൂര്യാ [ഉ-ത്പു॑പൂര്യാഃ, ഉ॒ക്ഥേഷു॑] 15
ഉ॒ക്ഥേഷു॑ ശവസസ്പത॒ ഇഷഗ്ഗ്॑ സ്തോ॒തൃഭ്യ॒ ആ ഭ॑ര ॥ അഗ്നേ॒ തമ॒ദ്യാശ്വ॒-ന്ന സ്തോമൈഃ॒ ക്രതു॒-ന്ന ഭ॒ദ്രഗ്മ് ഹൃ॑ദി॒സ്പൃശ᳚മ് । ഋ॒ദ്ധ്യാമാ॑ ത॒ ഓഹൈഃ᳚ ॥ അധാ॒ ഹ്യ॑ഗ്നേ॒ ക്രതോ᳚ര്ഭ॒ദ്രസ്യ॒ ദക്ഷ॑സ്യ സാ॒ധോഃ । ര॒ഥീര്-ഋ॒തസ്യ॑ ബൃഹ॒തോ ബ॒ഭൂഥ॑ ॥ ആ॒ഭിഷ്ടേ॑ അ॒ദ്യ ഗീ॒ര്ഭിര്ഗൃ॒ണന്തോ-ഽഗ്നേ॒ ദാശേ॑മ । പ്ര തേ॑ ദി॒വോ ന സ്ത॑നയന്തി॒ ശുഷ്മാഃ᳚ ॥ ഏ॒ഭിര്നോ॑ അ॒ര്കൈര്ഭവാ॑ നോ അ॒ര്വാ- [അ॒ര്വാങ്, സുവ॒ര്ന ജ്യോതിഃ॑ ।] 16
-ങ്ഖ്സുവ॒ര്ന ജ്യോതിഃ॑ । അഗ്നേ॒ വിശ്വേ॑ഭി-സ്സു॒മനാ॒ അനീ॑കൈഃ ॥ അ॒ഗ്നിഗ്മ് ഹോതാ॑ര-മ്മന്യേ॒ ദാസ്വ॑ന്തം॒-വഁസോ᳚-സ്സൂ॒നുഗ്മ് സഹ॑സോ ജാ॒തവേ॑ദസമ് । വിപ്ര॒-ന്ന ജാ॒തവേ॑ദസമ് । യ ഊ॒ര്ധ്വയാ᳚ സ്വദ്ധ്വ॒രോ ദേ॒വോ ദേ॒വാച്യാ॑ കൃ॒പാ । ഘൃ॒തസ്യ॒ വിഭ്രാ᳚ഷ്ടി॒മനു॑ ശു॒ക്രശോ॑ചിഷ ആ॒ജുഹ്വാ॑നസ്യ സ॒ര്പിഷഃ॑ ॥ അഗ്നേ॒ ത്വ-ന്നോ॒ അന്ത॑മഃ । ഉ॒ത ത്രാ॒താ ശി॒വോ ഭ॑വ വരൂ॒ഥ്യഃ॑ ॥ ത-ന്ത്വാ॑ ശോചിഷ്ഠ ദീദിവഃ । സു॒മ്നായ॑ നൂ॒നമീ॑മഹേ॒ സഖി॑ഭ്യഃ ॥ വസു॑ര॒ഗ്നിര്വസു॑ശ്രവാഃ । അച്ഛാ॑ നക്ഷി ദ്യു॒മത്ത॑മോ ര॒യി-ന്ദാഃ᳚ ॥ 17 ॥
(ജനാ॑നാ॒ – മങ്ഗി॑രസ॒ – ഇഷഗ്മ്॑ – സു॒ശമീ॑ – തിഗ്മജമ്ഭ – പുപൂര്യാ – അ॒ര്വാം – വസു॑ശ്രവാഃ॒ – പഞ്ച॑ ച) (അ. 4)
ഇ॒ന്ദ്രാ॒ഗ്നിഭ്യാ᳚-ന്ത്വാ സ॒യുജാ॑ യു॒ജാ യു॑നജ്മ്യാ ഘാ॒രാഭ്യാ॒-ന്തേജ॑സാ॒ വര്ച॑സോ॒ ക്ഥേഭി॒-സ്സ്തോമേ॑ഭി॒ ശ്ഛന്ദോ॑ഭീ ര॒യ്യൈ പോഷാ॑യ സജാ॒താനാ᳚-മ്മദ്ധ്യമ॒സ്ഥേയാ॑യ॒ മയാ᳚ ത്വാ സ॒യുജാ॑ യു॒ജാ യു॑നജ്മ്യ॒ബാ-ന്ദു॒ലാ നി॑ത॒ത്നി ര॒ഭ്രയ॑ന്തീ മേ॒ഘയ॑ന്തീ വ॒ര്॒ഷയ॑ന്തീ ചുപു॒ണീകാ॒ നാമാ॑സി പ്ര॒ജാപ॑തിനാ ത്വാ॒ വിശ്വാ॑ഭിര്ധീ॒ഭിരുപ॑ ദധാമി പൃഥി॒വ്യു॑ദപു॒രമന്നേ॑ന വി॒ഷ്ടാ മ॑നു॒ഷ്യാ᳚സ്തേ ഗോ॒പ്താരോ॒ ഽഗ്നിര്വിയ॑ത്തോ-ഽസ്യാ॒-ന്താമ॒ഹ-മ്പ്ര॑ പദ്യേ॒ സാ [ ] 18
മേ॒ ശര്മ॑ ച॒ വര്മ॑ ചാ॒സ്ത്വധി॑ ദ്യൌര॒ന്തരി॑ക്ഷ॒-മ്ബ്രഹ്മ॑ണാ വി॒ഷ്ടാ മ॒രുത॑സ്തേ ഗോ॒പ്താരോ॑ വാ॒യുര്വിയ॑ത്തോ-ഽസ്യാ॒-ന്താമ॒ഹ-മ്പ്ര പ॑ദ്യേ॒ സാ മേ॒ ശര്മ॑ ച॒ വര്മ॑ ചാസ്തു॒ ദ്യൌരപ॑രാജിതാ॒-ഽമൃതേ॑ന വി॒ഷ്ടാ-ഽഽദി॒ത്യാസ്തേ॑ ഗോ॒പ്താര॒-സ്സൂര്യോ॒ വിയ॑ത്തോ-ഽസ്യാ॒-ന്താമ॒ഹ-മ്പ്ര പ॑ദ്യേ॒ സാ മേ॒ ശര്മ॑ ച॒ വര്മ॑ ചാസ്തു ॥ 19 ॥
(സാ – ഽഷ്ടാച॑ത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 5)
ബൃഹ॒സ്പതി॑സ്ത്വാ സാദയതു പൃഥി॒വ്യാഃ പൃ॒ഷ്ഠേ ജ്യോതി॑ഷ്മതീം॒-വിഁശ്വ॑സ്മൈ പ്രാ॒ണായാ॑പാ॒നായ॒ വിശ്വ॒-ഞ്ജ്യോതി॑ര്യച്ഛാ॒- ഗ്നിസ്തേ-ഽധി॑പതി ര്വി॒ശ്വക॑ര്മാ ത്വാ സാദയത്വ॒ന്തരി॑ക്ഷസ്യ പൃ॒ഷ്ഠേ ജ്യോതി॑ഷ്മതീം॒-വിഁശ്വ॑സ്മൈ പ്രാ॒ണായാ॑പാ॒നായ॒ വിശ്വ॒-ഞ്ജ്യോതി॑ര്യച്ഛ വാ॒യുസ്തേ-ഽധി॑പതിഃ പ്ര॒ജാപ॑തിസ്ത്വാ സാദയതു ദി॒വഃ പൃ॒ഷ്ഠേ ജ്യോതി॑ഷ്മതീം॒-വിഁശ്വ॑സ്മൈ പ്രാ॒ണായാ॑പാ॒നായ॒ വിശ്വ॒-ഞ്ജ്യോതി॑ര്യച്ഛ പരമേ॒ഷ്ഠീ തേ-ഽധി॑പതിഃ പുരോവാത॒സനി॑രസ്യ ഭ്ര॒സനി॑രസി വിദ്യു॒ഥ്സനി॑- [വിദ്യു॒ഥ്സനിഃ॑, അ॒സി॒ സ്ത॒ന॒യി॒ത്നു॒സനി॑രസി] 20
-രസി സ്തനയിത്നു॒സനി॑രസി വൃഷ്ടി॒സനി॑രസ്യ॒-ഗ്നേര്യാന്യ॑സി ദേ॒വാനാ॑മഗ്നേ॒ യാന്യ॑സി വാ॒യോര്യാന്യ॑സി ദേ॒വാനാം᳚-വാഁയോ॒യാന്യ॑സ്യ॒ന്തരി॑ക്ഷസ്യ॒ യാന്യ॑സി ദേ॒വാനാ॑- മന്തരിക്ഷ॒യാന്യ॑സ്യ॒-ന്തരി॑ക്ഷമസ്യ॒ന്തരി॑ക്ഷായ ത്വാ സലി॒ലായ॑ ത്വാ॒ സര്ണീ॑കായ ത്വാ॒ സതീ॑കായ ത്വാ॒ കേതാ॑യ ത്വാ॒ പ്രചേ॑തസേ ത്വാ॒ വിവ॑സ്വതേ ത്വാ ദി॒വസ്ത്വാ॒ ജ്യോതി॑ഷ ആദി॒ത്യേഭ്യ॑സ്ത്വ॒ര്ചേ ത്വാ॑ രു॒ചേ ത്വാ᳚ ദ്യു॒തേ ത്വാ॑ ഭാ॒സേ ത്വാ॒ ജ്യോതി॑ഷേ ത്വാ യശോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ യശ॑സി തേജോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ തേജ॑സി പയോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ പയ॑സി വര്ചോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ വര്ച॑സി ദ്രവിണോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമി॒ തേനര്ഷി॑ണാ॒ തേന॒ ബ്രഹ്മ॑ണാ॒ തയാ॑ ദേ॒വത॑യാ-ഽങ്ഗിര॒സ്വ-ദ്ധ്രു॒വാ സീ॑ദ ॥ 21 ॥
(വി॒ദ്യു॒ഥ്സനി॑ – ര്ദ്യു॒തേ ത്വൈ – കാ॒ന്ന ത്രി॒ഗ്മ്॒ശച്ച॑) (അ. 6)
ഭൂ॒യ॒സ്കൃദ॑സി വരിവ॒സ്കൃദ॑സി॒ പ്രാച്യ॑സ്യൂ॒ര്ധ്വാ-ഽസ്യ॑-ന്തരിക്ഷ॒സദ॑സ്യ॒-ന്തരി॑ക്ഷേ സീദാ-ഫ്സു॒ഷദ॑സി ശ്യേന॒സദ॑സി ഗൃദ്ധ്ര॒സദ॑സി സുപര്ണ॒സദ॑സി നാക॒സദ॑സി പൃഥി॒വ്യാസ്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമ്യ॒-ന്തരി॑ക്ഷസ്യ ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമി ദി॒വസ്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമി ദി॒ശാ-ന്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമി ദ്രവിണോ॒ദാ-ന്ത്വാ॒ ദ്രവി॑ണേ സാദയാമി പ്രാ॒ണ-മ്മേ॑ പാഹ്യ-പാ॒ന-മ്മേ॑ പാഹി വ്യാ॒ന-മ്മേ॑ [വ്യാ॒ന-മ്മേ᳚, പാ॒ഹ്യായു॑ര്മേ പാഹി] 22
പാ॒ഹ്യായു॑ര്മേ പാഹി വി॒ശ്വായു॑ര്മേ പാഹി സ॒ര്വായു॑ര്മേ പാ॒ഹ്യഗ്നേ॒ യ-ത്തേ॒ പര॒ഗ്മ്॒ ഹൃന്നാമ॒ താവേഹി॒ സഗ്മ് ര॑ഭാവഹൈ॒ പാഞ്ച॑ ജന്യേ॒ഷ്വ-പ്യേ᳚ദ്ധ്യഗ്നേ॒ യാവാ॒ അയാ॑വാ॒ ഏവാ॒ ഊമാ॒-സ്സബ്ദ॒-സ്സഗ॑ര-സ്സു॒മേകഃ॑ ॥ 23 ॥
(വ്യാ॒ന-മ്മേ॒-ദ്വാത്രിഗ്മ്॑ശച്ച) (അ. 7)
അ॒ഗ്നിനാ॑ വിശ്വാ॒ഷാട് സൂര്യേ॑ണ സ്വ॒രാ-ട്ക്രത്വാ॒ ശചീ॒പതി॑ര്-ഋഷ॒ഭേണ॒ ത്വഷ്ടാ॑ യ॒ജ്ഞേന॑ മ॒ഘവാ॒-ന്ദക്ഷി॑ണയാ സുവ॒ര്ഗോ മ॒ന്യുനാ॑ വൃത്ര॒ഹാ സൌഹാ᳚ര്ദ്യേന തനൂ॒ധാ അന്നേ॑ന॒ ഗയഃ॑ പൃഥി॒വ്യാ-ഽസ॑നോ ദൃ॒ഗ്ഭിര॑ന്നാ॒ദോ വ॑ഷട്കാ॒രേണ॒ര്ധ-സ്സാമ്നാ॑ തനൂ॒പാ വി॒രാജാ॒ ജ്യോതി॑ഷ്മാ॒-ന്ബ്രഹ്മ॑ണാ സോമ॒പാ ഗോഭി॑ര്യ॒ജ്ഞ-ന്ദാ॑ധാര ക്ഷ॒ത്രേണ॑ മനു॒ഷ്യാ॑-നശ്വേ॑ന ച॒ രഥേ॑ന ച വ॒ജ്ര്യൃ॑തുഭിഃ॑ പ്ര॒ഭു-സ്സം॑വഁഥ്സ॒രേണ॑ പരി॒ഭൂ സ്തപ॒സാ-ഽനാ॑ധൃഷ്ട॒-സ്സൂര്യ॒-സ്സ-ന്ത॒നൂഭിഃ॑ ॥ 24 ॥
(അ॒ഗ്നി – രൈകാ॒ന്ന പ॑ഞ്ചാ॒ശത്) (അ. 8)
പ്ര॒ജാപ॑തി॒ര്മന॒സാ ഽന്ധോ-ഽച്ഛേ॑തോ ധാ॒താ ദീ॒ക്ഷായാഗ്മ്॑ സവി॒താ ഭൃ॒ത്യാ-മ്പൂ॒ഷാ സോ॑മ॒ക്രയ॑ണ്യാം॒-വഁരു॑ണ॒ ഉപ॑ന॒ദ്ധോ ഽസു॑രഃ ക്രീ॒യമാ॑ണോ മി॒ത്രഃ ക്രീ॒ത-ശ്ശി॑പിവി॒ഷ്ട ആസാ॑ദിതോ ന॒രന്ധി॑ഷഃ പ്രോ॒ഹ്യമാ॒ണോ ഽധി॑പതി॒രാഗ॑തഃ പ്ര॒ജാപ॑തിഃ പ്രണീ॒യമാ॑നോ॒ ഽഗ്നിരാഗ്നീ᳚ദ്ധ്രേ॒ ബൃഹ॒സ്പതി॒രാഗ്നീ᳚ദ്ധ്രാ-ത്പ്രണീ॒യമാ॑ന॒ ഇന്ദ്രോ॑ ഹവി॒ര്ധാനേ ഽദി॑തി॒രാസാ॑ദിതോ॒ വിഷ്ണു॑രുപാവഹ്രി॒യമാ॒ണോ ഽഥ॒ര്വോപോ᳚ത്തോ യ॒മോ॑-ഽഭിഷു॑തോ ഽപൂത॒പാ ആ॑ധൂ॒യമാ॑നോ വാ॒യുഃ പൂ॒യമാ॑നോ മി॒ത്രഃ, ക്ഷീ॑ര॒ശ്രീര്മ॒ന്ഥീ സ॑ക്തു॒ശ്രീര്വൈ᳚ശ്വദേ॒വ ഉന്നീ॑തോ രു॒ദ്ര ആഹു॑തോ വാ॒യുരാവൃ॑ത്തോ നൃ॒ചക്ഷാഃ॒ പ്രതി॑ഖ്യാതോ ഭ॒ക്ഷ ആഗ॑തഃ പിതൃ॒ണാ-ന്നാ॑രാശ॒ഗ്മ്॒സോ ഽസു॒രാത്ത॒-സ്സിന്ധു॑ര-വഭൃ॒ഥമ॑വപ്ര॒യന്-ഥ്സ॑മു॒ദ്രോ ഽവ॑ഗത-സ്സലി॒ലഃ പ്രപ്ലു॑ത॒-സ്സുവ॑രു॒ദൃച॑-ങ്ഗ॒തഃ ॥ 25 ॥
(രു॒ദ്ര – ഏക॑വിഗ്മ്ശതിശ്ച) (അ. 9)
കൃത്തി॑കാ॒ നക്ഷ॑ത്ര-മ॒ഗ്നിര്ദേ॒വതാ॒-ഽഗ്നേ രുച॑-സ്സ്ഥ പ്ര॒ജാപ॑തേര്ധാ॒തു-സ്സോമ॑സ്യ॒ര്ചേ ത്വാ॑ രു॒ചേ ത്വാ᳚ ദ്യു॒തേ ത്വാ॑ ഭാ॒സേ ത്വാ॒ ജ്യോതി॑ഷേ ത്വാ രോഹി॒ണീ നക്ഷ॑ത്ര-മ്പ്ര॒ജാപ॑തിര്ദേ॒വതാ॑ മൃഗശീ॒ര്॒ഷ॑-ന്നക്ഷ॑ത്ര॒ഗ്മ്॒ സോമോ॑ ദേ॒വതാ॒ ഽഽര്ദ്രാ നക്ഷ॑ത്രഗ്മ് രു॒ദ്രോ ദേ॒വതാ॒ പുന॑ര്വസൂ॒ നക്ഷ॑ത്ര॒മദി॑തിര്ദേ॒വതാ॑- തി॒ഷ്യോ॑ നക്ഷ॑ത്ര॒-മ്ബൃഹ॒സ്പതി॑ര്ദേ॒വതാ᳚ ഽഽശ്രേ॒ഷാ നക്ഷ॑ത്രഗ്മ് സ॒ര്പാ ദേ॒വതാ॑ മ॒ഘാ നക്ഷ॑ത്ര-മ്പി॒തരോ॑ ദേ॒വതാ॒ ഫല്ഗു॑നീ॒ നക്ഷ॑ത്ര- [നക്ഷ॑ത്രമ്, അ॒ര്യ॒മാ] 26
-മര്യ॒മാ ദേ॒വതാ॒ ഫല്ഗു॑നീ॒ നക്ഷ॑ത്ര॒-മ്ഭഗോ॑ ദേ॒വതാ॒ ഹസ്തോ॒ നക്ഷ॑ത്രഗ്മ് സവി॒താ ദേ॒വതാ॑ ചി॒ത്രാ നക്ഷ॑ത്ര॒മിന്ദ്രോ॑ ദേ॒വതാ᳚ സ്വാ॒തീ നക്ഷ॑ത്രം-വാഁ॒യുര്ദേ॒വതാ॒ വിശാ॑ഖേ॒ നക്ഷ॑ത്രമിന്ദ്രാ॒ഗ്നീ ദേ॒വതാ॑ ഽനൂരാ॒ധാ നക്ഷ॑ത്ര-മ്മി॒ത്രോ ദേ॒വതാ॑ രോഹി॒ണീ നക്ഷ॑ത്ര॒മിന്ദ്രോ॑ ദേ॒വതാ॑ വി॒ചൃതൌ॒ നക്ഷ॑ത്ര-മ്പി॒തരോ॑ ദേ॒വതാ॑ ഽഷാ॒ഢാ നക്ഷ॑ത്ര॒മാപോ॑ ദേ॒വതാ॑ ഽഷാ॒ഢാ നക്ഷ॑ത്രം॒-വിഁശ്വേ॑ ദേ॒വാ ദേ॒വതാ᳚ ശ്രോ॒ണാ നക്ഷ॑ത്രം॒-വിഁഷ്ണു॑ര്ദേ॒വതാ॒ ശ്രവി॑ഷ്ഠാ॒ നക്ഷ॑ത്രം॒-വഁസ॑വോ [നക്ഷ॑ത്രം॒-വഁസ॑വഃ, ദേ॒വതാ॑] 27
ദേ॒വതാ॑ ശ॒തഭി॑ഷ॒-ന്നക്ഷ॑ത്ര॒മിന്ദ്രോ॑ ദേ॒വതാ᳚ പ്രോഷ്ഠപ॒ദാ നക്ഷ॑ത്രമ॒ജ ഏക॑പാ-ദ്ദേ॒വതാ᳚ പ്രോഷ്ഠപ॒ദാ നക്ഷ॑ത്ര॒മഹി॑ര്ബു॒ദ്ധ്നിയോ॑ ദേ॒വതാ॑ രേ॒വതീ॒ നക്ഷ॑ത്ര-മ്പൂ॒ഷാ ദേ॒വതാ᳚ ഽശ്വ॒യുജൌ॒ നക്ഷ॑ത്രമ॒ശ്വിനൌ॑ ദേ॒വതാ॑ ഽപ॒ഭര॑ണീ॒ര്നക്ഷ॑ത്രം-യഁ॒മോ ദേ॒വതാ॑, പൂ॒ര്ണാ പ॒ശ്ചാദ്യ-ത്തേ॑ ദേ॒വാ അദ॑ധുഃ ॥ 28 ॥
(ഫല്ഗു॑നീ॒ നക്ഷ॑ത്രം॒ – വഁസ॑വ॒ – സ്ത്രയ॑സ്ത്രിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 10)
മധു॑ശ്ച॒ മാധ॑വശ്ച॒ വാസ॑ന്തികാവൃ॒തൂ ശു॒ക്രശ്ച॒ ശുചി॑ശ്ച॒ ഗ്രൈഷ്മാ॑വൃ॒തൂ നഭ॑ശ്ച നഭ॒സ്യ॑ശ്ച॒ വാര്ഷി॑കാവൃ॒തൂ ഇ॒ഷശ്ചോ॒ര്ജശ്ച॑ ശാര॒ദാവൃ॒തൂ സഹ॑ശ്ച സഹ॒സ്യ॑ശ്ച॒ ഹൈമ॑ന്തികാവൃ॒തൂ തപ॑ശ്ച തപ॒സ്യ॑ശ്ച ശൈശി॒രാവൃ॒തൂ അ॒ഗ്നേര॑ന്ത-ശ്ശ്ലേ॒ഷോ॑-ഽസി॒ കല്പേ॑താ॒-ന്ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വീ കല്പ॑ന്താ॒മാപ॒ ഓഷ॑ധീഃ॒ കല്പ॑ന്താമ॒ഗ്നയഃ॒ പൃഥ॒മ്മമ॒ ജ്യൈഷ്ഠ്യ॑യ॒ സവ്ര॑താ॒ [സവ്ര॑താഃ, യേ᳚-ഽഗ്നയ॒-] 29
യേ᳚-ഽഗ്നയ॒-സ്സമ॑നസോ-ഽന്ത॒രാ ദ്യാവാ॑പൃഥി॒വീ ശൈ॑ശി॒രാവൃ॒തൂ അ॒ഭി കല്പ॑മാനാ॒ ഇന്ദ്ര॑മിവ ദേ॒വാ അ॒ഭി സംവിഁ ॑ശന്തു സം॒യഁച്ച॒ പ്രചേ॑താശ്ചാ॒ഗ്നേ-സ്സോമ॑സ്യ॒ സൂര്യ॑സ്യോ॒-ഗ്രാ ച॑ ഭീ॒മാ ച॑ പിതൃ॒ണാം-യഁ॒മസ്യേന്ദ്ര॑സ്യ ധ്രു॒വാ ച॑ പൃഥി॒വീ ച॑ ദേ॒വസ്യ॑ സവി॒തുര്മ॒രുതാം॒-വഁരു॑ണസ്യ ധ॒ര്ത്രീ ച॒ ധരി॑ത്രീ ച മി॒ത്രാവരു॑ണയോ ര്മി॒ത്രസ്യ॑ ധാ॒തുഃ പ്രാചീ॑ ച പ്ര॒തീചീ॑ ച॒ വസൂ॑നാഗ്മ് രു॒ദ്രാണാ॑- [രു॒ദ്രാണാ᳚മ്, ആ॒ദി॒ത്യാനാ॒-ന്തേ] 30
-മാദി॒ത്യാനാ॒-ന്തേ തേ-ഽധി॑പതയ॒സ്തേഭ്യോ॒ നമ॒സ്തേ നോ॑ മൃഡയന്തു॒ തേ യ-ന്ദ്വി॒ഷ്മോ യശ്ച॑ നോ॒ ദ്വേഷ്ടി॒ തം-വോഁ॒ ജമ്ഭേ॑ ദധാമി സ॒ഹസ്ര॑സ്യ പ്ര॒മാ അ॑സി സ॒ഹസ്ര॑സ്യ പ്രതി॒മാ അ॑സി സ॒ഹസ്ര॑സ്യ വി॒മാ അ॑സി സ॒ഹസ്ര॑സ്യോ॒ന്മാ അ॑സി സാഹ॒സ്രോ॑-ഽസി സ॒ഹസ്രാ॑യ ത്വേ॒മാ മേ॑ അഗ്ന॒ ഇഷ്ട॑കാ ധേ॒നവ॑-സ്സ॒ന്ത്വേകാ॑ ച ശ॒ത-ഞ്ച॑ സ॒ഹസ്ര॑-ഞ്ചാ॒യുത॑-ഞ്ച [ ] 31
നി॒യുത॑-ഞ്ച പ്ര॒യുത॒-ഞ്ചാര്ബു॑ദ-ഞ്ച॒ ന്യ॑ര്ബുദ-ഞ്ച സമു॒ദ്രശ്ച॒ മദ്ധ്യ॒-ഞ്ചാന്ത॑ശ്ച പരാ॒ര്ധശ്ചേ॒മാ മേ॑ അഗ്ന॒ ഇഷ്ട॑കാ ധേ॒നവ॑-സ്സന്തു ഷ॒ഷ്ഠി-സ്സ॒ഹസ്ര॑മ॒യുത॒-മക്ഷീ॑യമാണാ ഋത॒സ്ഥാ സ്ഥ॑ര്താ॒വൃധോ॑ ഘൃത॒ശ്ചുതോ॑ മധു॒ശ്ചുത॒ ഊര്ജ॑സ്വതീ-സ്സ്വധാ॒വിനീ॒സ്താ മേ॑ അഗ്ന॒ ഇഷ്ട॑കാ ധേ॒നവ॑-സ്സന്തു വി॒രാജോ॒ നാമ॑ കാമ॒ദുഘാ॑ അ॒മുത്രാ॒മുഷ്മി॑-ല്ലോഁ॒കേ ॥ 32 ॥
(സവ്ര॑താ – രു॒ദ്രാണാ॑ – മ॒യുത॑ഞ്ച॒ – പഞ്ച॑ചത്വാരിഗ്മ്ശച്ച) (അ. 11)
സ॒മി-ദ്ദി॒ശാമാ॒ശയാ॑ ന-സ്സുവ॒ര്വിന്മധോ॒രതോ॒ മാധ॑വഃ പാത്വ॒സ്മാന് । അ॒ഗ്നിര്ദേ॒വോ ദു॒ഷ്ടരീ॑തു॒രദാ᳚ഭ്യ ഇ॒ദ-ങ്ക്ഷ॒ത്രഗ്മ് ര॑ക്ഷതു॒ പാത്വ॒സ്മാന് ॥ ര॒ഥ॒ന്ത॒രഗ്മ് സാമ॑ഭിഃ പാത്വ॒സ്മാ-ന്ഗാ॑യ॒ത്രീ ഛന്ദ॑സാം-വിഁ॒ശ്വരൂ॑പാ । ത്രി॒വൃന്നോ॑ വി॒ഷ്ഠയാ॒ സ്തോമോ॒ അഹ്നാഗ്മ്॑ സമു॒ദ്രോ വാത॑ ഇ॒ദമോജഃ॑ പിപര്തു ॥ ഉ॒ഗ്രാ ദി॒ശാമ॒ഭി-ഭൂ॑തിര്വയോ॒ധാ-ശ്ശുചി॑-ശ്ശു॒ക്രേ അഹ॑ന്യോജ॒സീനാ᳚ । ഇന്ദ്രാധി॑പതിഃ പിപൃതാ॒ദതോ॑ നോ॒ മഹി॑ [ ] 33
ക്ഷ॒ത്രം-വിഁ॒ശ്വതോ॑ ധാരയേ॒ദമ് ॥ ബൃ॒ഹ-ഥ്സാമ॑ ക്ഷത്ര॒ഭൃ-ദ്വൃ॒ദ്ധ വൃ॑ഷ്ണിയ-ന്ത്രി॒ഷ്ടുഭൌജ॑-ശ്ശുഭി॒ത മു॒ഗ്രവീ॑രമ് । ഇന്ദ്ര॒ സ്തോമേ॑ന പഞ്ചദ॒ശേന॒ മദ്ധ്യ॑മി॒ദം-വാഁതേ॑ന॒ സഗ॑രേണ രക്ഷ ॥ പ്രാചീ॑ ദി॒ശാഗ്മ് സ॒ഹയ॑ശാ॒ യശ॑സ്വതീ॒ വിശ്വേ॑ ദേവാഃ പ്രാ॒വൃഷാ ഽഹ്നാ॒ഗ്മ്॒ സുവ॑ര്വതീ । ഇ॒ദ-ങ്ക്ഷ॒ത്ര-ന്ദു॒ഷ്ടര॑മ॒സ്ത്വോജോ ഽനാ॑ധൃഷ്ടഗ്മ് സഹ॒സ്രിയ॒ഗ്മ്॒ സഹ॑സ്വത് ॥ വൈ॒രൂ॒പേ സാമ॑ന്നി॒ഹ തച്ഛ॑കേമ॒ ജഗ॑ത്യൈനം-വിഁ॒ക്ഷ്വാ വേ॑ശയാമഃ । വിശ്വേ॑ ദേവാ-സ്സപ്തദ॒ശേന॒ [സപ്തദ॒ശേന॑, വര്ച॑ ഇ॒ദ-ങ്ക്ഷ॒ത്രഗ്മ്] 34
വര്ച॑ ഇ॒ദ-ങ്ക്ഷ॒ത്രഗ്മ് സ॑ലി॒ലവാ॑തമു॒ഗ്രമ് ॥ ധ॒ര്ത്രീ ദി॒ശാ-ങ്ക്ഷ॒ത്രമി॒ദ-ന്ദാ॑ധാരോപ॒സ്ഥാ-ഽഽശാ॑നാ-മ്മി॒ത്രവ॑ദ॒സ്ത്വോജഃ॑ । മിത്രാ॑വരുണാ ശ॒രദാ-ഽഹ്നാ᳚-ഞ്ചികിത്നൂ അ॒സ്മൈ രാ॒ഷ്ട്രായ॒ മഹി॒ ശര്മ॑ യച്ഛതമ് ॥ വൈ॒രാ॒ജേ സാമ॒ന്നധി॑ മേ മനീ॒ഷാ-ഽനു॒ഷ്ടുഭാ॒ സമ്ഭൃ॑തം-വീഁ॒ര്യഗ്മ്॑ സഹഃ॑ । ഇ॒ദ-ങ്ക്ഷ॒ത്ര-മ്മി॒ത്രവ॑ദാ॒ര്ദ്രദാ॑നു॒ മിത്രാ॑വരുണാ॒ രക്ഷ॑ത॒-മാധി॑പത്യൈഃ ॥ സ॒മ്രാ-ഡ്ദി॒ശാഗ്മ് സ॒ഹസാ᳚മ്നീ॒ സഹ॑സ്വത്യൃ॒തുര്ഹേ॑മ॒ന്തോ വി॒ഷ്ഠയാ॑ നഃ പിപര്തു । അ॒വ॒സ്യുവാ॑താ [അ॒വ॒സ്യുവാ॑താഃ, ബൃ॒ഹ॒തീര്നു] 35
ബൃഹ॒തീര്നു ശക്വ॑രീരി॒മം-യഁ॒ജ്ഞമ॑വന്തു നോ ഘൃ॒താചീഃ᳚ ॥ സുവ॑ര്വതീ സു॒ദുഘാ॑ നഃ॒ പയ॑സ്വതീ ദി॒ശാ-ന്ദേ॒വ്യ॑വതു നോ ഘൃ॒താചീ᳚ । ത്വ-ങ്ഗോ॒പാഃ പു॑രഏ॒തോത പ॒ശ്ചാ-ദ്ബൃഹ॑സ്പതേ॒ യാമ്യാം᳚-യുഁങ്ഗ്ധി॒ വാച᳚മ് ॥ ഊ॒ര്ധ്വാ ദി॒ശാഗ്മ് രന്തി॒രാശൌഷ॑ധീനാഗ്മ് സംവഁഥ്സ॒രേണ॑ സവി॒താ നോ॒ അഹ്നാ᳚മ് । രേ॒വ-ഥ്സാമാതി॑ച്ഛന്ദാ ഉ॒ ഛന്ദോ-ഽജാ॑ത ശത്രു-സ്സ്യോ॒നാ നോ॑ അസ്തു ॥ സ്തോമ॑ത്രയസ്ത്രിഗ്മ്ശേ॒ ഭുവ॑നസ്യ പത്നി॒ വിവ॑സ്വദ്വാതേ അ॒ഭി നോ॑ [അ॒ഭി നഃ॑, ഗൃ॒ണാ॒ഹി॒ ।] 36
ഗൃണാഹി । ഘൃ॒തവ॑തീ സവിത॒രാധി॑പത്യൈഃ॒ പയ॑സ്വതീ॒ രന്തി॒രാശാ॑ നോ അസ്തു ॥ ധ്രു॒വാ ദി॒ശാം-വിഁഷ്ണു॑പ॒ത്ന്യഘോ॑രാ॒-ഽസ്യേശാ॑നാ॒ സഹ॑സോ॒ യാ മ॒നോതാ᳚ । ബൃഹ॒സ്പതി॑ ര്മാത॒രിശ്വോ॒ത വാ॒യു-സ്സ॑ന്ധുവാ॒നാ വാതാ॑ അ॒ഭി നോ॑ ഗൃണന്തു ॥ വി॒ഷ്ട॒ഭോ-ന്ദി॒വോ ധ॒രുണഃ॑ പൃഥി॒വ്യാ അ॒സ്യേശാ॑നാ॒ ജഗ॑തോ॒ വിഷ്ണു॑പത്നീ । വി॒ശ്വവ്യ॑ചാ ഇ॒ഷയ॑ന്തീ॒ സുഭൂ॑തി-ശ്ശി॒വാ നോ॑ അ॒സ്ത്വദി॑തിരു॒പസ്ഥേ᳚ ॥ വൈ॒ശ്വാ॒ന॒രോ ന॑ ഊ॒ത്യാപൃ॒ഷ്ടോ ദി॒വ്യനു॑ നോ॒ ഽദ്യാനു॑മതി॒രന്വിദ॑നുമതേ॒ ത്വ-ങ്കയാ॑ നശ്ചി॒ത്ര ആഭു॑വ॒ത്കോ അ॒ദ്യ യു॑ങ്ക്തേ ॥ 37 ॥
(മഹി॑ – സപ്തദ॒ശേനാ॑ – ഽവ॒സ്യുവാ॑താ – അ॒ഭി നോ – ഽനു॑ ന॒ – ശ്ചതു॑ര്ദശ ച) (അ. 12)
(ര॒ശ്മിര॑സി॒ – രാജ്ഞ്യ॑സ്യ॒ – യ-മ്പു॒രോ ഹരി॑കേശോ॒ – ഽഗ്നിര്മൂ॒ര്ധ – ന്ദ്രാ॒ഗ്നിഭ്യാം॒ – ബൃഹ॒സ്പതി॑ – ര്ഭൂയ॒സ്കൃദ॑ – സ്യ॒ഗ്നിനാ॑ വിശ്വാ॒ഷാട് – പ്ര॒ജാപ॑തി॒ര്മന॑സാ॒ – കൃത്തി॑കാ॒ – മധു॑ശ്ച – സ॒മിദ്ദി॒ശാം – ദ്വാദ॑ശ )
(ര॒ശ്മിര॑സി॒ – പ്രതി॑ ധേ॒നു- മ॑സി സ്തനയിത്നു॒സനി॑ര – സ്യാദി॒ത്യാനാഗ്മ്॑ – സ॒പ്തത്രിഗ്മ്॑ശത് )
(ര॒ശ്മിര॑സി॒, കോ അ॒ദ്യ യു॑ങ്ക്തേ)
॥ ഹരിഃ॑ ഓമ് ॥
॥ കൃഷ്ണ യജുര്വേദീയ തൈത്തിരീയ സംഹിതായാ-ഞ്ചതുര്ഥ കാണ്ഡേ ചതുര്ഥഃ പ്രശ്ന-സ്സമാപ്തഃ ॥