కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్తృతీయకాణ్డే చతుర్థః ప్రశ్నః – ఇష్టిహోమాభిధానం
ఓ-న్నమః పరమాత్మనే, శ్రీ మహాగణపతయే నమః,
శ్రీ గురుభ్యో నమః । హ॒రిః॒ ఓమ్ ॥
వి వా ఏ॒తస్య॑ య॒జ్ఞ ఋ॑ద్ధ్యతే॒ యస్య॑ హ॒విర॑తి॒రిచ్య॑తే॒ సూర్యో॑ దే॒వో ది॑వి॒షద్భ్య॒ ఇత్యా॑హ॒ బృహ॒స్పతి॑నా చై॒వాస్య॑ ప్ర॒జాప॑తినా చ య॒జ్ఞస్య॒ వ్యృ॑ద్ధ॒మపి॑ వపతి॒ రఖ్షాగ్ం॑సి॒ వా ఏ॒త-త్ప॒శుగ్ం స॑చన్తే॒ యదే॑కదేవ॒త్య॑ ఆల॑బ్ధో॒ భూయా॒-న్భవ॑తి॒ యస్యా᳚స్తే॒ హరి॑తో॒ గర్భ॒ ఇత్యా॑హ దేవ॒త్రైవైనా᳚-ఙ్గమయతి॒ రఖ్ష॑సా॒మప॑హత్యా॒ ఆ వ॑ర్తన వర్త॒యేత్యా॑హ॒ [వర్త॒యేత్యా॑హ, బ్రహ్మ॑ణై॒వైన॒-మా] 1
బ్రహ్మ॑ణై॒వైన॒-మా వ॑ర్తయతి॒ వి తే॑ భినద్మి తక॒రీమిత్యా॑హ యథాయ॒జురే॒వైతదు॑- రుద్ర॒ఫ్సో వి॒శ్వరూ॑ప॒ ఇన్దు॒రిత్యా॑హ ప్ర॒జా వై ప॒శవ॒ ఇన్దుః॑ ప్ర॒జయై॒వైన॑-మ్ప॒శుభి॒-స్సమ॑ర్ధయతి॒ దివం॒-వైఀ య॒జ్ఞస్య॒ వ్యృ॑ద్ధ-ఙ్గచ్ఛతి పృథి॒వీమతి॑రిక్త॒-న్తద్యన్న శ॒మయే॒దార్తి॒మార్చ్ఛే॒-ద్యజ॑మానో మ॒హీ ద్యౌః పృ॑థి॒వీచ॑ న॒ ఇ॑- [న॒ ఇతి॑, ఆ॒హ॒ ద్యావా॑పృథి॒వీభ్యా॑మే॒వ] 2
-త్యాహ॒ ద్యావా॑పృథి॒వీభ్యా॑మే॒వ య॒జ్ఞస్య॒ వ్యృ॑ద్ధ॒-ఞ్చాతి॑రిక్త-ఞ్చ శమయతి॒ నా-ఽఽర్తి॒మార్చ్ఛ॑తి॒ యజ॑మానో॒ భస్మ॑నా॒-ఽభి సమూ॑హతి స్వ॒గాకృ॑త్యా॒ అథో॑ అ॒నయో॒ర్వా ఏ॒ష గర్భో॒-ఽనయో॑రే॒వైన॑-న్దధాతి॒ యద॑వ॒ద్యేదతి॒ తద్రే॑చయే॒ద్యన్నావ॒ద్యే-త్ప॒శోరాల॑బ్ధస్య॒ నావ॑ ద్యే-త్పు॒రస్తా॒న్నాభ్యా॑ అ॒న్యద॑వ॒ద్యే-దు॒పరి॑ష్టాద॒న్య-త్పు॒రస్తా॒ద్వై నాభ్యై᳚ [ ] 3
ప్రా॒ణ ఉ॒పరి॑ష్టాదపా॒నో యావా॑నే॒వ ప॒శుస్తస్యావ॑ ద్యతి॒ విష్ణ॑వే శిపివి॒ష్టాయ॑ జుహోతి॒ యద్వై య॒జ్ఞస్యా॑తి॒రిచ్య॑తే॒ యః ప॒శోర్భూ॒మా యా పుష్టి॒స్త-ద్విష్ణు॑-శ్శిపివి॒ష్టో ఽతి॑రిక్త ఏ॒వాతి॑రిక్త-న్దధా॒త్యతి॑రిక్తస్య॒ శాన్త్యా॑ అ॒ష్టాప్రూ॒డ్ఢిర॑ణ్య॒-న్దఖ్షి॑ణా॒-ఽష్టాప॑దీ॒ హ్యే॑షా ఽఽత్మా న॑వ॒మః ప॒శోరాప్త్యా॑ అన్తరకో॒శ ఉ॒ష్ణీషే॒ణా-ఽఽవి॑ష్టిత-మ్భవత్యే॒వమి॑వ॒ హి ప॒శురుల్బ॑మివ॒ చర్మే॑వ మా॒గ్ం॒సమి॒వాస్థీ॑వ॒ యావా॑నే॒వ ప॒శుస్తమా॒ప్త్వా-ఽవ॑ రున్ధే॒యస్యై॒షా య॒జ్ఞే ప్రాయ॑శ్చిత్తిః క్రి॒యత॑ ఇ॒ష్ట్వా వసీ॑యా-న్భవతి ॥ 4 ॥
(వ॒ర్త॒యత్యా॑హ-న॒ ఇతి॒-వై నాభ్యా॒-ఉల్బ॑మి॒వై-క॑విగ్ంశతిశ్చ) (అ. 1)
ఆ వా॑యో భూష శుచిపా॒ ఉప॑ న-స్స॒హస్ర॑-న్తే ని॒యుతో॑ విశ్వవార । ఉపో॑ తే॒ అన్ధో॒ మద్య॑మయామి॒ యస్య॑ దేవ దధి॒షే పూ᳚ర్వ॒పేయ᳚మ్ ॥ ఆకూ᳚త్యై త్వా॒ కామా॑య త్వా స॒మృధే᳚ త్వా కిక్కి॒టా తే॒ మనః॑ ప్ర॒జాప॑తయే॒ స్వాహా॑ కిక్కి॒టా తే᳚ ప్రా॒ణం-వాఀ॒యవే॒ స్వాహా॑ కిక్కి॒టా తే॒ చఖ్షు॒-స్సూర్యా॑య॒ స్వాహా॑ కిక్కి॒టా తే॒ శ్రోత్ర॒-న్ద్యావా॑పృథి॒వీభ్యా॒గ్॒ స్వాహా॑ కిక్కి॒టా తే॒ వాచ॒గ్ం॒ సర॑స్వత్యై॒ స్వాహా॒ [సర॑స్వత్యై॒ స్వాహా᳚, త్వ-న్తు॒రీయా॑] 5
త్వ-న్తు॒రీయా॑ వ॒శినీ॑ వ॒శా-ఽసి॑ స॒కృద్య-త్త్వా॒ మన॑సా॒ గర్భ॒ ఆ-ఽశ॑యత్ । వ॒శా త్వం-వఀ॒శినీ॑ గచ్ఛ దే॒వాన్-థ్స॒త్యా-స్స॑న్తు॒ యజ॑మానస్య॒ కామాః᳚ ॥ అ॒జా-ఽసి॑ రయి॒ష్ఠా పృ॑థి॒వ్యాగ్ం సీ॑దో॒ర్ధ్వా-ఽన్తరి॑ఖ్ష॒ముప॑ తిష్ఠస్వ ది॒వి తే॑ బృ॒హద్భాః ॥ తన్తు॑-న్త॒న్వ-న్రజ॑సో భా॒నుమన్వి॑హి॒ జ్యోతి॑ష్మతః ప॒థో ర॑ఖ్ష ధి॒యా కృ॒తాన్ ॥ అ॒ను॒ల్బ॒ణం-వఀ ॑యత॒ జోగు॑వా॒మపో॒ మను॑ ర్భవ జ॒నయా॒ దైవ్య॒-ఞ్జన᳚మ్ ॥ మన॑సో హ॒విర॑సి ప్ర॒జాప॑తే॒ర్వర్ణో॒ గాత్రా॑ణా-న్తే గాత్ర॒భాజో॑ భూయాస్మ ॥ 6 ॥
(సర॑స్వత్యై॒ స్వాహా॒ – మను॒ – స్త్రయో॑దశ చ) (అ. 2)
ఇ॒మే వై స॒హా-ఽఽస్తా॒-న్తే వా॒యుర్వ్య॑వా॒-త్తే గర్భ॑మదధాతా॒-న్తగ్ం సోమః॒ ప్రాజ॑నయ-ద॒గ్నిర॑గ్రసత॒ స ఏ॒త-మ్ప్ర॒జాప॑తిరాగ్నే॒య-మ॒ష్టాక॑పాలమపశ్య॒-త్త-న్నిర॑వప॒-త్తేనై॒వైనా॑మ॒గ్నేరధి॒ నిర॑క్రీణా॒-త్తస్మా॒దప్య॑న్యదేవ॒త్యా॑మా॒లభ॑మాన ఆగ్నే॒యమ॒ష్టాక॑పాల-మ్పు॒రస్తా॒న్నిర్వ॑పేద॒గ్నేరే॒వైనా॒మధి॑ ని॒ష్క్రీయా-ఽఽల॑భతే॒ య- [యత్, వా॒యుర్వ్యవా॒-] 7
-ద్వా॒యుర్వ్యవా॒-త్తస్మా᳚-ద్వాయ॒వ్యా॑ యది॒మే గర్భ॒మద॑ధాతా॒-న్తస్మా᳚-ద్ద్యావాపృథి॒వ్యా॑ య-థ్సోమః॒ ప్రాజ॑నయద॒గ్నిరగ్ర॑సత॒ తస్మా॑దగ్నీషో॒మీయా॒ యద॒నయో᳚ర్వియ॒త్యో-ర్వాగవ॑ద॒-త్తస్మా᳚-థ్సారస్వ॒తీ య-త్ప్ర॒జాప॑తిర॒గ్నేరధి॑ ని॒రక్రీ॑ణా॒-త్తస్మా᳚-త్ప్రాజాప॒త్యా సా వా ఏ॒షా స॑ర్వదేవ॒త్యా॑ యద॒జా వ॒శా వా॑య॒వ్యా॑మా ల॑భేత॒ భూతి॑కామో వా॒యుర్వై ఖ్షేపి॑ష్ఠా దే॒వతా॑ వా॒యుమే॒వ స్వేన॑ [స్వేన॑, భా॒గ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒] 8
భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ స ఏ॒వైన॒-మ్భూతి॑-ఙ్గమయతి ద్యావాపృథి॒వ్యా॑మా ల॑భేత కృ॒షమా॑ణః ప్రతి॒ష్ఠాకా॑మో ది॒వ ఏ॒వాస్మై॑ ప॒ర్జన్యో॑ వర్షతి॒ వ్య॑స్యామోష॑ధయో రోహన్తి స॒మర్ధు॑కమస్య స॒స్య-మ్భ॑వత్యగ్నీషో॒మీయా॒మా ల॑భేత॒ యః కా॒మయే॒తాన్న॑వానన్నా॒ద-స్స్యా॒మిత్య॒గ్నినై॒వాన్న॒మవ॑ రున్ధే॒ సోమే॑నా॒న్నాద్య॒-మన్న॑వానే॒వాన్నా॒దో భ॑వతి సారస్వ॒తీమా ల॑భేత॒ య [యః, ఈ॒శ్వ॒రో వా॒చో] 9
ఈ᳚శ్వ॒రో వా॒చో వది॑తో॒-స్సన్. వాచ॒-న్నవదే॒-ద్వాగ్వై సర॑స్వతీ॒ సర॑స్వతీమే॒వ స్వేన॑ భాగ॒ధేయే॒నోప॑ ధావతి॒ సైవాస్మి॒న్. వాచ॑-న్దధాతి ప్రాజాప॒త్యామా ల॑భేత॒ యః కా॒మయే॒తాన॑భిజితమ॒భి జ॑యేయ॒మితి॑ ప్ర॒జాప॑తి॒-స్సర్వా॑ దే॒వతా॑ దే॒వతా॑భిరే॒వా-న॑భిజితమ॒భి జ॑యతి వాయ॒వ్య॑యో॒పాక॑రోతి వా॒యోరే॒వైనా॑మవ॒రుద్ధ్యా-ఽఽల॑భత॒ ఆకూ᳚త్యై త్వా॒ కామా॑య॒ త్వే- [కామా॑య త్వా, ఇత్యా॑హ యథాయ॒జు-] 10
-త్యా॑హ యథాయ॒జు-రే॒వైత-త్కి॑క్కిటా॒కార॑-ఞ్జుహోతి కిక్కిటాకా॒రేణ॒ వై గ్రా॒మ్యాః ప॒శవో॑ రమన్తే॒ ప్రా-ఽఽర॒ణ్యాః ప॑తన్తి॒ య-త్కి॑క్కిటా॒కార॑-ఞ్జు॒హోతి॑ గ్రా॒మ్యాణా᳚-మ్పశూ॒నా-న్ధృత్యై॒ పర్య॑గ్నౌ క్రి॒యమా॑ణే జుహోతి॒ జీవ॑న్తీమే॒వైనాగ్ం॑ సువ॒ర్గం-లోఀ॒క-ఙ్గ॑మయతి॒ త్వ-న్తు॒రీయా॑ వ॒శినీ॑ వ॒శా-ఽసీత్యా॑హ దేవ॒త్రైవైనా᳚-ఙ్గమయతి స॒త్యా-స్స॑న్తు॒ యజ॑మానస్య॒ కామా॒ ఇత్యా॑హై॒ష వై కామో॒ [వై కామః॑, యజ॑మానస్య॒] 11
యజ॑మానస్య॒ యదనా᳚ర్త ఉ॒దృచ॒-ఙ్గచ్ఛ॑తి॒ తస్మా॑దే॒వమా॑హా॒-ఽజా-ఽసి॑ రయి॒ష్ఠేత్యా॑హై॒ ష్వే॑వైనాం᳚-లోఀ॒కేషు॒ ప్రతి॑ష్ఠాపయతి ది॒వి తే॑ బృ॒హద్భా ఇత్యా॑హ సువ॒ర్గ ఏ॒వాస్మై॑ లో॒కే జ్యోతి॑-ర్దధాతి॒ తన్తు॑-న్త॒న్వ-న్రజ॑సో భా॒నుమన్వి॒హీత్యా॑హే॒మానే॒వాస్మై॑ లో॒కాన్ జ్యోతి॑ష్మతః కరోత్యనుల్బ॒ణం-వఀ ॑యత॒ జోగు॑వా॒మప॒ ఇ- [జోగు॑వా॒మప॒ ఇతి॑, ఆ॒హ॒ యదే॒వ] 12
-త్యా॑హ॒ యదే॒వ య॒జ్ఞ ఉ॒ల్బణ॑-ఙ్క్రి॒యతే॒ తస్యై॒వైషా శాన్తి॒ర్మను॑ర్భవ జ॒నయా॒ దైవ్య॒-ఞ్జన॒మిత్యా॑హ మాన॒వ్యో॑ వై ప్ర॒జాస్తా ఏ॒వా-ఽఽద్యాః᳚ కురుతే॒ మన॑సో హ॒విర॒సీత్యా॑హ స్వ॒గాకృ॑త్యై॒ గాత్రా॑ణా-న్తే గాత్ర॒భాజో॑ భూయా॒స్మేత్యా॑హా॒ ఽఽశిష॑మే॒వైతామా శా᳚స్తే॒ తస్యై॒ వా ఏ॒తస్యా॒ ఏక॑మే॒వా-దే॑వయజనం॒ యఀదాల॑బ్ధాయా-మ॒భ్రో [-మ॒భ్రః, భవ॑తి॒] 13
భవ॑తి॒ యదాల॑బ్ధాయామ॒భ్ర-స్స్యాద॒ఫ్సు వా᳚ప్రవే॒శయే॒-థ్సర్వాం᳚-వాఀ॒ ప్రాశ్ఞీ॑యా॒ద్యద॒ఫ్సు ప్ర॑వే॒శయే᳚ద్యజ్ఞవేశ॒స-ఙ్కు॑ర్యా॒-థ్సర్వా॑మే॒వ ప్రాశ్ఞీ॑యాదిన్ద్రి॒యమే॒వా-ఽఽత్మ-న్ధ॑-త్తే॒ సా వా ఏ॒షా త్ర॑యా॒ణామే॒వావ॑ రుద్ధా సంవఀథ్సర॒సద॑-స్సహస్రయా॒జినో॑ గృహమే॒ధిన॒స్త ఏ॒వైతయా॑ యజేర॒-న్తేషా॑మే॒వైషా-ఽఽప్తా ॥ 14 ॥
(యథ్ – స్వేన॑ – సారస్వ॒తీమా ల॑భేత॒ యః – కామా॑య త్వా॒ – కామో – ఽప॒ ఇత్య॒ – భ్రో – ద్విచ॑త్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 3)
చి॒త్త-ఞ్చ॒ చిత్తి॒శ్చా ఽఽకూ॑త॒-ఞ్చా-ఽఽకూ॑తిశ్చ॒ విజ్ఞా॑త-ఞ్చ వి॒జ్ఞాన॑-ఞ్చ॒ మన॑శ్చ॒ శక్వ॑రీశ్చ॒ దర్శ॑శ్చ పూ॒ర్ణమా॑సశ్చ బృ॒హచ్చ॑ రథన్త॒ర-ఞ్చ॑ ప్ర॒జాప॑తి॒ర్జయా॒నిన్ద్రా॑య॒ వృష్ణే॒ ప్రాయ॑చ్ఛదు॒గ్రః పృ॑త॒నాజ్యే॑షు॒ తస్మై॒ విశ॒-స్సమ॑నమన్త॒ సర్వా॒-స్స ఉ॒గ్ర-స్సహి హవ్యో॑ బ॒భూవ॑దేవాసు॒రా-స్సంయఀ ॑త్తా ఆస॒న్థ్స ఇన్ద్రః॑ ప్ర॒జాప॑తి॒ముపా॑ ధావ॒-త్తస్మా॑ ఏ॒తాఞ్జయా॒-న్ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తాన॑జుహో॒-త్తతో॒ వై దే॒వా అసు॑రానజయ॒న్॒. యదజ॑య॒-న్తజ్జయా॑నా-ఞ్జయ॒త్వగ్గ్ స్పర్ధ॑మానేనై॒తే హో॑త॒వ్యా॑ జయ॑త్యే॒వ తా-మ్పృత॑నామ్ ॥ 15 ॥
(ఉప॒ – పఞ్చ॑విగ్ంశతిశ్చ) (అ. 4)
అ॒గ్నిర్భూ॒తానా॒మధి॑పతి॒-స్సమా॑-ఽవ॒త్విన్ద్రో᳚ జ్యే॒ష్ఠానాం᳚-యఀ॒మః పృ॑థి॒వ్యా వా॒యుర॒న్తరి॑ఖ్షస్య॒ సూర్యో॑ది॒వశ్చ॒న్ద్రమా॒ నఖ్ష॑త్రాణా॒-మ్బృహ॒స్పతి॒ర్బ్రహ్మ॑ణో మి॒త్ర-స్స॒త్యానాం॒-వఀరు॑ణో॒-ఽపాగ్ం స॑ము॒ద్ర-స్స్రో॒త్యానా॒మన్న॒గ్ం॒ సామ్రా᳚జ్యానా॒మధి॑పతి॒ తన్మా॑-ఽవతు॒ సోమ॒ ఓష॑ధీనాగ్ం సవి॒తా ప్ర॑స॒వానాగ్ం॑ రు॒ద్రః ప॑శూ॒నా-న్త్వష్టా॑ రూ॒పాణాం॒-విఀష్ణుః॒ పర్వ॑తానా-మ్మ॒రుతో॑ గ॒ణానా॒మధి॑పతయ॒స్తే మా॑వన్తు॒ పిత॑రః పితామహాః పరే-ఽవరే॒ తతా᳚స్తతామహా ఇ॒హ మా॑-ఽవత । అ॒స్మి-న్బ్రహ్మ॑న్న॒స్మిన్ ఖ్ష॒త్రే᳚-ఽస్యా-మా॒శిష్య॒స్యా-మ్పు॑రో॒ధాయా॑మ॒స్మిన్-కర్మ॑న్న॒స్యా-న్దే॒వహూ᳚త్యామ్ ॥ 16 ॥
(అ॒వ॒రే॒ – స॒ప్తద॑శ చ) (అ. 5)
దే॒వా వై యద్య॒జ్ఞే-ఽకు॑ర్వత॒ తదసు॑రా అకుర్వత॒ తే దే॒వా ఏ॒తాన॑భ్యాతా॒నాన॑పశ్య॒న్- తాన॒భ్యాత॑న్వత॒ యద్దే॒వానా॒-ఙ్కర్మా-ఽఽసీ॒దార్ధ్య॑త॒ తద్యదసు॑రాణా॒-న్న తదా᳚ర్ధ్యత॒ యేన॒ కర్మ॒ణేర్థ్సే॒-త్తత్ర॑ హోత॒వ్యా॑ ఋ॒ద్ధ్నోత్యే॒వ తేన॒ కర్మ॑ణా॒ యద్విశ్వే॑ దే॒వా-స్స॒మభ॑ర॒-న్తస్మా॑-దభ్యాతా॒నా వై᳚శ్వదే॒వాయత్-ప్ర॒జాప॑తి॒ర్జయా॒-న్ప్రాయ॑చ్ఛ॒-త్తస్మా॒జ్జయాః᳚ ప్రాజాప॒త్యా [ప్రాజాప॒త్యాః, య-ద్రా᳚ష్ట్ర॒భృద్భీ॑] 17
య-ద్రా᳚ష్ట్ర॒భృద్భీ॑ రా॒ష్ట్రమా-ఽద॑దత॒ త-ద్రా᳚ష్ట్ర॒భృతాగ్ం॑ రాష్ట్రభృ॒త్త్వ-న్తే దే॒వా అ॑భ్యాతా॒నైరసు॑రాన॒భ్యాత॑న్వత॒ జయై॑రజయన్-రాష్ట్ర॒భృద్భీ॑ రా॒ష్ట్రమా-ఽద॑దత॒ యద్దే॒వా అ॑భ్యాతా॒నైరసు॑రాన॒భ్యాత॑న్వత॒ తద॑భ్యాతా॒నానా॑మభ్యాతాన॒త్వం-యఀజ్జయై॒రజ॑య॒-న్తజ్జయా॑నా-ఞ్జయ॒త్వం-యఀ-ద్రా᳚ష్ట్ర॒భృద్భీ॑ రా॒ష్ట్రమా-ఽద॑దత॒ త-ద్రా᳚ష్ట్ర॒భృతాగ్ం॑ రాష్ట్రభృ॒త్త్వ-న్తతో॑ దే॒వా అభ॑వ॒-న్పరా-ఽసు॑రా॒ యో భ్రాతృ॑వ్యవా॒న్-థ్స్యా-థ్స ఏ॒తాన్ జు॑హుయాదభ్యాతా॒నైరే॒వ భ్రాతృ॑వ్యాన॒భ్యాత॑నుతే॒ జయై᳚ర్జయతి రాష్ట్ర॒భృద్భీ॑ రా॒ష్ట్రమా ద॑త్తే॒ భవ॑త్యా॒త్మనా॒ పరా᳚-ఽస్య॒ భ్రాతృ॑వ్యో భవతి ॥ 18 ॥
(ప్రా॒జా॒ప॒త్యాః-సో᳚-ఽ-ష్టా ద॑శ చ) (అ. 6)
ఋ॒తా॒షా-డృ॒తధా॑మా॒-ఽగ్ని-ర్గ॑న్ధ॒ర్వస్త-స్యౌష॑ధయో-ఽఫ్స॒రస॒ ఊర్జో॒ నామ॒ స ఇ॒ద-మ్బ్రహ్మ॑ ఖ్ష॒త్ర-మ్పా॑తు॒ తా ఇ॒ద-మ్బ్రహ్మ॑ ఖ్ష॒త్ర-మ్పా᳚న్తు॒ తస్మై॒ స్వాహా॒ తాభ్య॒-స్స్వాహా॑ సగ్ంహి॒తో వి॒శ్వసా॑మా॒ సూర్యో॑ గన్ధ॒ర్వ-స్తస్య॒ మరీ॑చయో-ఽఫ్స॒రస॑ ఆ॒యువ॑-స్సుషు॒మ్న-స్సూర్య॑ రశ్మి-శ్చ॒న్ద్రమా॑ గన్ధ॒ర్వ-స్తస్య॒ నఖ్ష॑త్రాణ్య-ఫ్స॒రసో॑ బే॒కుర॑యోభు॒జ్యు-స్సు॑ప॒ర్ణో య॒జ్ఞో గ॑న్ధ॒ర్వ-స్తస్య॒ దఖ్షి॑ణా అప్స॒రస॑ స్త॒వాః ప్ర॒జాప॑తి-ర్వి॒శ్వక॑ర్మా॒ మనో॑ [మనః॑, గ॒న్ధ॒ర్వస్తస్య॑-ర్ఖ్సా॒మాన్య॑-ఫ్స॒రసో॒] 19
గన్ధ॒ర్వస్తస్య॑-ర్ఖ్సా॒మాన్య॑-ఫ్స॒రసో॒ వహ్న॑యైషి॒రో వి॒శ్వవ్య॑చా॒ వాతో॑ గన్ధ॒ర్వ-స్తస్యా-ఽఽపో᳚ ఽఫ్స॒రసో॑ ము॒దాభువ॑నస్య పతే॒ యస్య॑త ఉ॒పరి॑ గృ॒హా ఇ॒హ చ॑ । స నో॑ రా॒స్వాజ్యా॑నిగ్ం రా॒యస్పోషగ్ం॑ సు॒వీర్యగ్ం॑ సంవఀథ్స॒రీణాగ్॑ స్వ॒స్తిమ్ ॥ ప॒ర॒మే॒ష్ఠ్యధి॑పతి-ర్మృ॒త్యు-ర్గ॑న్ధ॒ర్వ-స్తస్య॒ విశ్వ॑మప్స॒రసో॒ భువ॑-స్సుఖ్షి॒తిః- సుభూ॑తి-ర్భద్ర॒కృ-థ్సువ॑ర్వా-న్ప॒ర్జన్యో॑ గన్ధ॒ర్వ-స్తస్య॑ వి॒ద్యుతో᳚ ఽఫ్స॒రసో॒ రుచో॑ దూ॒రే హే॑తి-రమృడ॒యో [దూ॒రే హే॑తి-రమృడ॒యః, మృ॒త్యుర్గ॑న్ధ॒ర్వ-స్తస్య॑] 20
మృ॒త్యుర్గ॑న్ధ॒ర్వ-స్తస్య॑ ప్ర॒జా అ॑ఫ్స॒రసో॑ భీ॒రువ॒శ్చరుః॑ కృపణ కా॒శీ కామో॑ గన్ధ॒ర్వ-స్తస్యా॒ధయో᳚ ఽఫ్స॒రస॑-శ్శో॒చయ॑న్తీ॒ర్నామ॒ స ఇ॒ద-మ్బ్రహ్మ॑ ఖ్ష॒త్ర-మ్పా॑త॒ తా ఇ॒ద-మ్బ్రహ్మ॑ ఖ్ష॒త్ర-మ్పా᳚న్తు॒ తస్మై॒ స్వాహా॒ తాభ్య॒-స్స్వాహా॒ స నో॑ భువనస్య పతే॒ యస్య॑త ఉ॒పరి॑ గృ॒హా ఇ॒హ చ॑ । ఉ॒రు బ్ర॒హ్మ॑ణే॒-ఽస్మై ఖ్ష॒త్రాయ॒ మహి॒ శర్మ॑ యచ్ఛ ॥ 21 ॥
(మనో॑ – ఽమృడ॒యః – షట్చ॑త్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 7)
రా॒ష్ట్రకా॑మాయ హోత॒వ్యా॑ రా॒ష్ట్రం-వైఀ రా᳚ష్ట్ర॒భృతో॑ రా॒ష్ట్రేణై॒వాస్మై॑ రా॒ష్ట్రమవ॑ రున్ధే రా॒ష్ట్రమే॒వ భ॑వత్యా॒త్మనే॑ హోత॒వ్యా॑ రా॒ష్ట్రం-వైఀ రా᳚ష్ట్ర॒భృతో॑ రా॒ష్ట్ర-మ్ప్ర॒జా రా॒ష్ట్ర-మ్ప॒శవో॑ రా॒ష్ట్రం-యఀచ్ఛ్రేష్ఠో॒ భవ॑తి రా॒ష్ట్రేణై॒వ రా॒ష్ట్రమవ॑ రున్ధే॒ వసి॑ష్ఠ-స్సమా॒నానా᳚-మ్భవతి॒ గ్రామ॑కామాయ హోత॒వ్యా॑ రా॒ష్ట్రం-వైఀ రా᳚ష్ట్ర॒భృతో॑ రా॒ష్ట్రగ్ం స॑జా॒తా రా॒ష్ట్రేణై॒వాస్మై॑ రా॒ష్ట్రగ్ం స॑జా॒తానవ॑ రున్ధే గ్రా॒- [రున్ధే గ్రా॒మీ, ఏ॒వ భ॑వత్యధి॒దేవ॑నే] 22
-మ్యే॑వ భ॑వత్యధి॒దేవ॑నే జుహోత్యధి॒దేవ॑న ఏ॒వాస్మై॑ సజా॒తానవ॑ రున్ధే॒ త ఏ॑న॒మవ॑రుద్ధా॒ ఉప॑ తిష్ఠన్తే రథము॒ఖ ఓజ॑స్కామస్య హోత॒వ్యా॑ ఓజో॒ వై రా᳚ష్ట్ర॒భృత॒ ఓజో॒ రథ॒ ఓజ॑సై॒వాస్మా॒ ఓజో-ఽవ॑ రున్ధ ఓజ॒స్వ్యే॑వ భ॑వతి॒ యో రా॒ష్ట్రాదప॑భూత॒-స్స్యా-త్తస్మై॑ హోత॒వ్యా॑ యావ॑న్తో-ఽస్య॒ రథా॒-స్స్యుస్తా-న్బ్రూ॑యా-ద్యు॒న్ధ్వమితి॑ రా॒ష్ట్రమే॒వా-ఽస్మై॑ యున॒- [రా॒ష్ట్రమే॒వా-ఽస్మై॑ యునక్తి, ఆహు॑తయో॒ వా] 23
-క్త్యాహు॑తయో॒ వా ఏ॒తస్యాకౢ॑ప్తా॒ యస్య॑ రా॒ష్ట్ర-న్న కల్ప॑తే స్వర॒థస్య॒ దఖ్షి॑ణ-ఞ్చ॒క్ర-మ్ప్ర॒వృహ్య॑ నా॒డీమ॒భి జు॑హుయా॒దాహు॑తీరే॒వాస్య॑ కల్పయతి॒ తా అ॑స్య॒ కల్ప॑మానా రా॒ష్ట్రమను॑ కల్పతే సఙ్గ్రా॒మే సంయఀ ॑త్తే హోత॒వ్యా॑ రా॒ష్ట్రం-వైఀ రా᳚ష్ట్ర॒భృతో॑ రా॒ష్ట్రే ఖలు॒ వా ఏ॒తే వ్యాయ॑చ్ఛన్తే॒ యే స॑ఙ్గ్రా॒మగ్ం సం॒-యఀన్తి॒ యస్య॒ పూర్వ॑స్య॒ జుహ్వ॑తి॒ స ఏ॒వ భ॑వతి॒ జయ॑తి॒ తగ్ం స॑గ్రా॒మ్మ-మ్మా᳚న్ధు॒క ఇ॒ద్ధ్మో [ఇ॒ద్ధ్మః, భ॒వ॒త్యఙ్గా॑రా] 24
భ॑వ॒త్యఙ్గా॑రా ఏ॒వ ప్ర॑తి॒వేష్ట॑మానా అ॒మిత్రా॑ణామస్య॒ సేనా॒-మ్ప్రతి॑వేష్టయన్తి॒ య ఉ॒న్మాద్యే॒-త్తస్మై॑ హోత॒వ్యా॑ గన్ధర్వాఫ్స॒రసో॒ వా ఏ॒తమున్మా॑దయన్తి॒ య ఉ॒న్మాద్య॑త్యే॒తే ఖలు॒ వై గ॑న్ధర్వాఫ్స॒రసో॒ యద్రా᳚ష్ట్ర॒భృత॒స్తస్మై॒ స్వాహా॒ తాభ్య॒-స్స్వాహేతి॑ జుహోతి॒ తేనై॒వైనా᳚ఞ్ఛమయతి॒ నైయ॑గ్రోధ॒ ఔదు॑మ్బర॒ ఆశ్వ॑త్థః॒ ప్లాఖ్ష॒ ఇతీ॒ద్ధ్మో భ॑వత్యే॒తే వై గ॑న్ధర్వాఫ్స॒రసా᳚-ఙ్గృ॒హా-స్స్వ ఏ॒వైనా॑- [ఏ॒వైనాన్॑, ఆ॒యత॑నే] 25
-నా॒యత॑నే శమయత్యభి॒చర॑తా ప్రతిలో॒మగ్ం హో॑త॒వ్యాః᳚ ప్రా॒ణానే॒వాస్య॑ ప్ర॒తీచః॒ ప్రతి॑ యౌతి॒ త-న్తతో॒ యేన॒ కేన॑ చ స్తృణుతే॒ స్వకృ॑త॒ ఇరి॑ణే జుహోతి ప్రద॒రే వై॒తద్వా అ॒స్యై నిర్-ఋ॑తిగృహీత॒-న్నిర్-ఋ॑తిగృహీత ఏ॒వైన॒-న్నిర్-ఋ॑త్యా గ్రాహయతి॒ యద్వా॒చః క్రూ॒ర-న్తేన॒ వష॑-ట్కరోతి వా॒చ ఏ॒వైన॑-ఙ్క్రూ॒రేణ॒ ప్రవృ॑శ్చతి తా॒జగార్తి॒మార్చ్ఛ॑తి॒ యస్య॑ కా॒మయే॑తా॒న్నాద్య॒- [కా॒మయే॑తా॒న్నాద్య᳚మ్, ఆ ద॑దీ॒యేతి॒] 26
-మా ద॑దీ॒యేతి॒ తస్య॑ స॒భాయా॑ముత్తా॒నో ని॒పద్య॒ భువ॑నస్య పత॒ ఇతి॒ తృణా॑ని॒ స-ఙ్గృ॑హ్ణీయా-త్ప్ర॒జాప॑తి॒ర్వై భువ॑నస్య॒ పతిః॑ ప్ర॒జాప॑తినై॒వాస్యా॒న్నాద్య॒మా ద॑త్త ఇ॒దమ॒హమ॒ముష్యా॑ ఽఽముష్యాయ॒ణస్యా॒న్నాద్యగ్ం॑ హరా॒మీత్యా॑హా॒న్నాద్య॑మే॒వాస్య॑ హరతి ష॒డ్భిర్హ॑రతి॒ షడ్వా ఋ॒తవః॑ ప్ర॒జాప॑తినై॒వాస్యా॒-న్నాద్య॑మా॒దాయ॒ర్తవో᳚ ఽస్మా॒ అను॒ ప్రయ॑చ్ఛన్తి॒ [ప్రయ॑చ్ఛన్తి, యో జ్యే॒ష్ఠబ॑న్ధు॒-] 27
యో జ్యే॒ష్ఠబ॑న్ధు॒-రప॑ భూత॒-స్స్యా-త్తగ్గ్స్థలే॑-ఽవ॒సాయ్య॑ బ్రహ్మౌద॒న-ఞ్చతు॑-శ్శరావ-మ్ప॒క్త్వా తస్మై॑ హోత॒వ్యా॑ వర్ష్మ॒ వై రా᳚ష్ట్ర॒భృతో॒ వష్మ॒ స్థలం॒-వఀర్ష్మ॑ణై॒వైనం॒-వఀష్మ॑ సమా॒నానా᳚-ఙ్గమయతి॒ చతు॑-శ్శరావో భవతి ది॒ఖ్ష్వే॑వ ప్రతి॑తిష్ఠతి ఖ్షీ॒రే భ॑వతి॒ రుచ॑మే॒వాస్మి॑-న్దధా॒త్యుద్ధ॑రతి శృత॒త్వాయ॑ స॒ర్పిష్వా᳚-న్భవతి మేద్ధ్య॒త్వాయ॑ చ॒త్వార॑ ఆర్షే॒యాః ప్రా-ఽశ్ఞ॑న్తి ది॒శామే॒వ జ్యోతి॑షి జుహోతి ॥ 28 ॥
(గ్రా॒మీ – యు॑నక్తీ॒ – ధ్మః – స్వ ఏ॒వైనా॑ – న॒న్నాద్యం॑ – యఀచ్ఛ॒న్త్యే – కా॒న్న ప॑ఞ్చా॒శచ్చ॑) (అ. 8)
దేవి॑కా॒ నివ॑ర్పే-త్ప్ర॒జాకా॑మ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సీవ॒ ఖలు॒ వై ప్ర॒జాశ్ఛన్దో॑భిరే॒వాస్మై᳚ ప్ర॒జాః ప్రజ॑నయతి ప్రథ॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి మిథు॒నీ ఏ॒వ తేన॑ కరో॒త్యన్వే॒వాస్మా॒ అను॑మతిర్మన్యతే రా॒తే రా॒కా ప్ర సి॑నీవా॒లీ జ॑నయతి ప్ర॒జాస్వే॒వ ప్రజా॑తాసు కు॒హ్వా॑ వాచ॑-న్దధాత్యే॒తా ఏ॒వ నివ॑ర్పే-త్ప॒శుకా॑మ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సీ- [దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి, ఇ॒వ॒ ఖలు॒ వై] 29
-వ॒ ఖలు॒ వై ప॒శవ॒శ్ఛన్దో॑భిరే॒వాస్మై॑ ప॒శూ-న్ప్రజ॑నయతి ప్రథ॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి॒ ప్రైవ తేన॑ వాపయ॒త్యన్వే॒వాస్మా॒ అను॑మతిర్మన్యతే రా॒తే రా॒కా ప్ర సి॑నీవా॒లీ జ॑నయతి ప॒శూనే॒వ ప్రజా॑తాన్ కు॒హ్వా᳚ ప్రతి॑ష్ఠాపయత్యే॒తా ఏ॒వ నిర్వ॑పే॒-ద్గ్రామ॑కామ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సీ వ॒ ఖలు॒ వై గ్రామ॒శ్ఛన్దో॑భిరే॒వాస్మై॒ గ్రామ॒- [గ్రామ᳚మ్, అవ॑ రున్ధే] 30
-మవ॑ రున్ధే మద్ధ్య॒తో ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి మద్ధ్య॒త ఏ॒వైన॒-ఙ్గ్రామ॑స్య దధాత్యే॒తా ఏ॒వ నిర్వ॑పే॒జ్జ్యోగా॑మయావీ॒ ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ ఖలు॒ వా ఏ॒తమ॒భి మ॑న్యన్తే॒ యస్య॒ జ్యోగా॒మయ॑తి॒ ఛన్దో॑భిరే॒వైన॑-మగ॒ద-ఙ్క॑రోతి మద్ధ్య॒తో ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి మద్ధ్య॒తో వా ఏ॒తస్యాకౢ॑ప్తం॒-యఀస్య॒ జ్యోగా॒మయ॑తి మద్ధ్య॒త ఏ॒వాస్య॒ తేన॑ కల్పయత్యే॒తా ఏ॒వ ని- [ ఏ॒వ నిః, వ॒పే॒ద్యం-యఀ॒జ్ఞో] 31
-ర్వ॑పే॒ద్యం-యఀ॒జ్ఞో నోప॒నమే॒చ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ ఖలు॒ వా ఏ॒త-న్నోప॑ నమన్తి॒ యం-యఀ॒జ్ఞో నోప॒నమ॑తి ప్రథ॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి ముఖ॒త ఏ॒వాస్మై॒ ఛన్దాగ్ం॑సి దధా॒త్యుపై॑నం-యఀ॒జ్ఞో న॑మత్యే॒తా ఏ॒వ నివ॑ర్పేదీజా॒నశ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా యా॒తయా॑మానీవ॒ ఖలు॒ వా ఏ॒తస్య॒ ఛన్దాగ్ం॑సి॒ య ఈ॑జా॒న ఉ॑త్త॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరో- [ఉ॑త్త॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి, ఉ॒పరి॑ష్టాదే॒వాస్మై॒] 32
-త్యు॒పరి॑ష్టాదే॒వాస్మై॒ ఛన్దా॒గ్॒స్యయా॑తయామా॒న్యవ॑ రున్ధ॒ ఉపై॑న॒ముత్త॑రో య॒జ్ఞో న॑మత్యే॒తా ఏ॒వ నివ॑ర్పే॒ద్య-మ్మే॒ధా నోప॒నమే॒చ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ ఖలు॒ వా ఏ॒త-న్నోప॑ నమన్తి॒ య-మ్మే॒ధా నోప॒నమ॑తి ప్రథ॒మ-న్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి ముఖ॒త ఏ॒వాస్మై॒ ఛన్దాగ్ం॑సి దధా॒త్యుపై॑న-మ్మే॒ధా న॑మత్యే॒తా ఏ॒వ నివ॑ర్పే॒- [నివ॑ర్పేత్, రుక్కా॑మ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై] 33
-ద్రుక్కా॑మ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సీవ॒ ఖలు॒ వై రుక్ ఛన్దో॑భిరే॒వాస్మి॒-న్రుచ॑-న్దధాతిఖ్షీ॒రే భ॑వన్తి॒ రుచ॑మే॒వాస్మి॑-న్దధతి మద్ధ్య॒తో ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి మద్ధ్య॒త ఏ॒వైనగ్ం॑ రు॒చో ద॑ధాతిగాయ॒త్రీ వా అను॑మతిస్త్రి॒ష్టుగ్రా॒కా జగ॑తీ సినీవా॒ల్య॑ను॒ష్టుప్ కు॒హూర్ధా॒తా వ॑షట్కా॒రః పూ᳚ర్వప॒ఖ్షో రా॒కా-ఽప॑రప॒ఖ్షః కు॒హూర॑మావా॒స్యా॑ సినీవా॒లీ పౌ᳚ర్ణమా॒స్యను॑మతిశ్చ॒న్ద్రమా॑ ధా॒తా-ఽష్టౌ [ ] 34
వస॑వో॒-ఽష్టాఖ్ష॑రా గాయ॒త్ర్యేకా॑దశ రు॒ద్రా ఏకా॑దశాఖ్షరా త్రి॒ష్టుబ్ ద్వాద॑శా-ఽఽది॒త్యా ద్వాద॑శాఖ్షరా॒ జగ॑తీ ప్ర॒జాప॑తిరను॒ష్టుబ్ ధా॒తా వ॑షట్కా॒ర ఏ॒తద్వై దేవి॑కా॒-స్సర్వా॑ణి చ॒ ఛన్దాగ్ం॑సి॒ సర్వా᳚శ్చ దే॒వతా॑ వషట్కా॒రస్తా య-థ్స॒హ సర్వా॑ ని॒ర్వపే॑దీశ్వ॒రా ఏ॑న-మ్ప్ర॒దహో॒ ద్వే ప్ర॑థ॒మే ని॒రుప్య॑ ధా॒తుస్తృ॒తీయ॒-న్నివ॑ర్పే॒-త్తథో॑ ఏ॒వోత్త॑రే॒ నివ॑ర్పే॒-త్తథై॑న॒-న్న ప్రద॑హ॒న్త్య థో॒ యస్మై॒ కామా॑య నిరు॒ప్యన్తే॒ తమే॒వా-ఽఽభి॒రుపా᳚-ఽఽప్నోతి ॥ 35 ॥
(ప॒శుకా॑మ॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒ వై దేవి॑కా॒శ్ఛన్దాగ్ం॑సి॒-గ్రామం॑-కల్పయత్యే॒తా ఏ॒వ ని-రు॑త్త॒మన్ధా॒తార॑-ఙ్కరోతి – మే॒ధా న॑మత్యే॒తా ఏ॒వ నిర్వ॑పే – ద॒ష్టౌ – ద॑హన్తి॒ – నవ॑ చ) (అ. 9)
(దేవి॑కాః ప్ర॒జాకా॑మో మిథు॒నీ ప॒శుకా॑మః॒ ప్రైవ గ్రామ॑కామో॒ జ్యోగా॑మయావీ॒ యం-యఀ॒జ్ఞో య ఈ॑జా॒నో య-మ్మే॒ధా రుక్కా॑మో॒-ఽష్టౌ । దేవి॑కా భవన్తి దధతి రా॒ష్ట్రకా॑మాయ భవతి దధాతి ।)
వాస్తో᳚ష్పతే॒ ప్రతి॑ జానీ హ్య॒స్మాన్-థ్స్వా॑వే॒శో అ॑నమీ॒వో భ॑వానః । య-త్త్వేమ॑హే॒ ప్రతి॒తన్నో॑ జుషస్వ॒ శన్న॑ ఏధి ద్వి॒పదే॒ శఞ్చతు॑ష్పదే ॥ వాస్తో᳚ష్పతే శ॒గ్మయా॑ స॒గ్ం॒ సదా॑తే సఖ్షీ॒మహి॑ ర॒ణ్వయా॑ గాతు॒మత్యా᳚ । ఆవః॒, ఖ్షేమ॑ ఉ॒త యోగే॒ వర॑న్నో యూ॒య-మ్పా॑త స్వ॒స్తిభి॒-స్సదా॑నః ॥ య-థ్సా॒య-మ్ప్రా॑తరగ్నిహో॒త్ర-ఞ్జు॒హోత్యా॑హుతీష్ట॒కా ఏ॒వ తా ఉప॑ ధత్తే॒ [తా ఉప॑ ధత్తే, యజ॑మానో-ఽహోరా॒త్రాణి॒] 36
యజ॑మానో-ఽహోరా॒త్రాణి॒ వా ఏ॒తస్యేష్ట॑కా॒ య ఆహి॑తాగ్ని॒ర్య-థ్సా॒య-మ్ప్రా॑తర్జు॒హోత్య॑హోరా॒త్రాణ్యే॒వా ఽఽప్త్వేష్ట॑కాః కృ॒త్వోప॑ ధత్తే॒ దశ॑ సమా॒నత్ర॑ జుహోతి॒ దశా᳚ఖ్షరా వి॒రా-డ్వి॒రాజ॑మే॒వా-ఽఽప్త్వేష్ట॑కా-ఙ్కృ॒త్వోప॑ ధ॒త్తే-ఽథో॑ వి॒రాజ్యే॒వ య॒జ్ఞమా᳚ప్నోతి॒ చిత్య॑శ్చిత్యో-ఽస్య భవతి॒ తస్మా॒ద్యత్ర॒ దశో॑షి॒త్వా ప్ర॒యాతి॒ త-ద్య॑జ్ఞవా॒స్త్వవా᳚స్త్వే॒వ తద్య-త్తతో᳚-ఽర్వా॒చీనగ్ం॑ [తద్య-త్తతో᳚-ఽర్వా॒చీన᳚మ్, రు॒ద్రః ఖలు॒ వై] 37
రు॒ద్రః ఖలు॒ వై వా᳚స్తోష్ప॒తిర్యదహు॑త్వా వాస్తోష్ప॒తీయ॑-మ్ప్రయా॒యా-ద్రు॒ద్ర ఏ॑న-మ్భూ॒త్వా-ఽగ్నిర॑నూ॒త్థాయ॑ హన్యాద్వాస్తోష్ప॒తీయ॑-ఞ్జుహోతి భాగ॒ధేయే॑నై॒వైనగ్ం॑ శమయతి॒ నా-ఽఽర్తి॒మార్చ్ఛ॑తి॒ యజ॑మానో॒ యద్యు॒క్తే జు॑హు॒యాద్యథా॒ ప్రయా॑తే॒ వాస్తా॒వాహు॑తి-ఞ్జు॒హోతి॑ తా॒దృగే॒వ తద్యదయు॑క్తే జుహు॒యాద్యథా॒ ఖ్షేమ॒ ఆహు॑తి-ఞ్జు॒హోతి॑ తా॒దృగే॒వ తదహు॑తమస్య వాస్తోష్ప॒తీయగ్గ్॑ స్యా॒- [స్యాత్, దఖ్షి॑ణో] 38
-ద్దఖ్షి॑ణో యు॒క్తో భవ॑తి స॒వ్యో-ఽయు॒క్తో-ఽథ॑ వాస్తోష్ప॒తీయ॑-ఞ్జుహోత్యు॒భయ॑మే॒వా-ఽ క॒రప॑రివర్గమే॒వైనగ్ం॑ శమయతి॒ యదేక॑యా జుహు॒యాద్ద॑ర్విహో॒మ-ఙ్కు॑ర్యా-త్పురో-ఽనువా॒క్యా॑ మ॒నూచ్య॑ యా॒జ్య॑యా జుహోతి సదేవ॒త్వాయ॒ యద్ధు॒త ఆ॑ద॒ద్ధ్యా-ద్రు॒ద్ర-ఙ్గృ॒హాన॒న్వారో॑హయే॒-ద్యద॑వ॒ఖ్షాణా॒న్యస॑-మ్ప్రఖ్షాప్య ప్రయా॒యాద్యథా॑ యజ్ఞవేశ॒సం-వాఀ॒-ఽఽదహ॑నం-వాఀ తా॒దృగే॒వ తద॒యన్తే॒ యోని॑ర్-ఋ॒త్వియ॒ ఇత్య॒రణ్యో᳚-స్స॒మారో॑హయ- [ఇత్య॒రణ్యో᳚-స్స॒మారో॑హయతి, ఏ॒ష వా] 39
-త్యే॒ష వా అ॒గ్నేర్యోని॒-స్స్వ ఏ॒వైనం॒-యోఀనౌ॑ స॒మారో॑హయ॒త్యథో॒ ఖల్వా॑హు॒ర్యద॒రణ్యో᳚-స్స॒మారూ॑ఢో॒ నశ్యే॒దుద॑స్యా॒గ్ని-స్సీ॑దే-త్పునరా॒ధేయ॑-స్స్యా॒దితి॒ యా తే॑ అగ్నే య॒జ్ఞియా॑ త॒నూస్తయేహ్యా రో॒హేత్యా॒త్మన్-థ్స॒మారో॑హయతే॒ యజ॑మానో॒ వా అ॒గ్నేర్యోని॒-స్స్వాయా॑మే॒వైనం॒-యోఀన్యాగ్ం॑ స॒మారో॑హయతే ॥ 40 ॥
(ధ॒త్తే॒-ఽర్వా॒చీనగ్గ్॑ -స్యా-థ్స॒మారో॑హయతి॒ -పఞ్చ॑చత్వారిగ్ంశచ్చ) (అ. 10)
త్వమ॑గ్నే బృ॒హద్వయో॒ దధా॑సి దేవ దా॒శుషే᳚ । క॒విర్గృ॒హప॑తి॒ర్యువా᳚ ॥ హ॒వ్య॒వాడ॒గ్నిర॒జరః॑ పి॒తా నో॑ వి॒భుర్వి॒భావా॑ సు॒దృశీ॑కో అ॒స్మే । సు॒గా॒ర్॒హ॒ప॒త్యా-స్సమిషో॑ దిదీహ్యస్మ॒ద్రియ॒ఖ్స-మ్మి॑మీహి॒ శ్రవాగ్ం॑సి ॥ త్వ-ఞ్చ॑ సోమ నో॒ వశో॑ జీ॒వాతు॒-న్న మ॑రామహే । ప్రి॒యస్తో᳚త్రో॒ వన॒స్పతిః॑ ॥ బ్ర॒హ్మా దే॒వానా᳚-మ్పద॒వీః క॑వీ॒నామృషి॒ర్విప్రా॑ణా-మ్మహి॒షో మృ॒గాణా᳚మ్ । శ్యే॒నో గృద్ధ్రా॑ణా॒గ్॒ స్వధి॑తి॒ ర్వనా॑నా॒గ్ం॒ సోమః॑ [సోమః॑, ప॒విత్ర॒మత్యే॑తి॒] 41
ప॒విత్ర॒మత్యే॑తి॒ రేభన్న్॑ ॥ ఆ వి॒శ్వదే॑వ॒గ్ం॒ సత్ప॑తిగ్ం సూ॒క్తైర॒ద్యా వృ॑ణీమహే । స॒త్యస॑వగ్ం సవి॒తార᳚మ్ ॥ ఆస॒త్యేన॒ రజ॑సా॒ వర్త॑మానో నివే॒శయ॑న్న॒మృత॒-మ్మర్త్య॑ఞ్చ । హి॒ర॒ణ్యయే॑న సవి॒తా రథే॒నా-ఽఽ దే॒వోయా॑తి॒ భువ॑నా వి॒పశ్యన్న్॑ ॥ యథా॑ నో॒ అది॑తిః॒ కర॒-త్పశ్వే॒ నృభ్యో॒ యథా॒ గవే᳚ । యథా॑ తో॒కాయ॑ రు॒ద్రియ᳚మ్ ॥ మా న॑స్తో॒కే తన॑యే॒ మా న॒ ఆయు॑షి॒ మా నో॒ గోషు॒ మా [ ] 42
నో॒ అశ్వే॑షు రీరిషః । వీ॒రా-న్మానో॑ రుద్ర భామి॒తో వ॑ధీర్హ॒విష్మ॑న్తో॒ నమ॑సా విధేమ తే ॥ ఉ॒ద॒ప్రుతో॒ న వయో॒ రఖ్ష॑మాణా॒ వావ॑దతో అ॒భ్రియ॑స్యేవ॒ ఘోషాః᳚ । గి॒రి॒భ్రజో॒ నోర్మయో॒ మద॑న్తో॒ బృహ॒స్పతి॑మ॒భ్య॑ర్కా అ॑నావన్న్ ॥ హ॒గ్ం॒సైరి॑వ॒ సఖి॑భి॒ర్వావ॑దద్భిరశ్మ॒న్- మయా॑ని॒ నహ॑నా॒ వ్యస్యన్న్॑ । బృహ॒స్పతి॑రభి॒కని॑క్రద॒ద్గా ఉ॒త ప్రాస్తౌ॒దుచ్చ॑ వి॒ద్వాగ్ం అ॑గాయత్ ॥ ఏన్ద్ర॑ సాన॒సిగ్ం ర॒యిగ్ం [ర॒యిమ్, స॒జిత్వా॑నగ్ం సదా॒సహ᳚మ్ ।] 43
స॒జిత్వా॑నగ్ం సదా॒సహ᳚మ్ । వర్షి॑ష్ఠమూ॒తయే॑ భర ॥ ప్ర స॑సాహిషే పురుహూత॒ శత్రూ॒న్ జ్యేష్ఠ॑స్తే॒ శుష్మ॑ ఇ॒హ రా॒తిర॑స్తు । ఇన్ద్రా-ఽఽ భ॑ర॒ దఖ్షి॑ణేనా॒ వసూ॑ని॒ పతి॒-స్సిన్ధూ॑నామసి రే॒వతీ॑నామ్ ॥ త్వగ్ం సు॒తస్య॑ పీ॒తయే॑ స॒ద్యో వృ॒ద్ధో అ॑జాయథాః । ఇన్ద్ర॒ జ్యైష్ఠ్యా॑య సుక్రతో ॥ భువ॒స్త్వమి॑న్ద్ర॒ బ్రహ్మ॑ణా మ॒హా-న్భువో॒ విశ్వే॑షు॒ సవ॑నేషు య॒జ్ఞియః॑ । భువో॒ నౄగ్శ్చ్యౌ॒త్నో విశ్వ॑స్మి॒-న్భరే॒ జ్యేష్ఠ॑శ్చ॒ మన్త్రో॑ [మన్త్రః॑, వి॒శ్వ॒చ॒ర్ష॒ణే॒ ।] 44
విశ్వచర్షణే ॥ మి॒త్రస్య॑ చర్షణీ॒ధృత॒-శ్శ్రవో॑ దే॒వస్య॑ సాన॒సిమ్ ।
స॒త్య-ఞ్చి॒త్ర శ్ర॑వస్తమమ్ ॥ మి॒త్రో జనాన్॑ యాతయతి ప్రజా॒న-న్మి॒త్రో దా॑ధార పృథి॒వీము॒త ద్యామ్ । మి॒త్రః కృ॒ష్టీరని॑మిషా॒-ఽభి చ॑ష్టే స॒త్యాయ॑ హ॒వ్య-ఙ్ఘృ॒తవ॑-ద్విధేమ ॥ ప్రసమి॑త్ర॒ మర్తో॑ అస్తు॒ ప్రయ॑స్వా॒న్॒. యస్త॑ ఆదిత్య॒ శిఖ్ష॑తి వ్ర॒తేన॑ । న హ॑న్యతే॒ న జీ॑యతే॒ త్వోతో॒ నైన॒మగ్ంహో॑ అశ్ఞో॒త్యన్తి॑తో॒ న దూ॒రాత్ ॥ య- [యత్, చి॒ద్ధి తే॒ విశో॑] 45
-చ్చి॒ద్ధి తే॒ విశో॑ యథా॒ ప్రదే॑వ వరుణ వ్ర॒తమ్ । మి॒నీ॒మసి॒ ద్యవి॑ద్యవి ॥ య-త్కిఞ్చే॒దం-వఀ ॑రుణ॒ దైవ్యే॒ జనే॑-ఽభిద్రో॒హ-మ్మ॑ను॒ష్యా᳚శ్చరా॑మసి । అచి॑త్తీ॒య-త్తవ॒ ధర్మా॑ యుయోపి॒మమా న॒స్తస్మా॒ దేన॑సో దేవ రీరిషః ॥ కి॒త॒వాసో॒ యద్రి॑ రి॒పుర్న దీ॒వి యద్వా॑ ఘా స॒త్య ము॒తయన్న వి॒ద్మ । సర్వా॒ తా విష్య॑ శిథి॒రే వ॑ దే॒వాథా॑ తే స్యామ వరుణ ప్రి॒యాసః॑ ॥ 46 ॥
(సోమో॒-గోషు॒ మా- ర॒యిం – మన్త్రో॒ -య-చ్ఛి॑థి॒రా-స॒ప్త చ॑ ) (అ. 11)
(వి వా ఏ॒తస్యా – ఽఽవా॑యో – ఇ॒మే వై – చి॒త్తఞ్చా॒ – ఽగ్నిర్భూ॒తానాం᳚ – దే॒వా వా అ॑భ్యాతా॒నా – నృ॑తా॒షాడ్ – రా॒ష్ట్రకా॑మాయ॒ – దేవి॑కా॒ – వాస్తో᳚ష్పతే॒ – త్వమ॑గ్నే బృ॒హ – దేకా॑దశ )
(వి వా ఏ॒తస్యే – త్యా॑హ – మృ॒త్యుర్గ॑న్ధ॒ర్వో – ఽవ॑ రున్ధే మద్ధ్య॒త – స్త్వమ॑గ్నే బృ॒హథ్ – షట్చ॑త్వారిగ్ంశత్)
(వి వా ఏ॒తస్య॑, ప్రి॒యాసః॑ )
॥ హరిః॑ ఓమ్ ॥
॥ కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహితాయా-న్తృతీయకాణ్డే చతుర్థః ప్రశ్న-స్సమాప్తః ॥