kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyā-ntṛtīyakāṇḍē tṛtīyaḥ praśnaḥ – vaikṛtavidhīnāmabhidhānaṃ
ō-nnamaḥ paramātmanē, śrī mahāgaṇapatayē namaḥ,
śrī gurubhyō namaḥ । ha̠ri̠ḥ ōm ॥
agnē̍ tējasvi-ntēja̠svī tva-ndē̠vēṣu̍ bhūyā̠stēja̍svanta̠-mmāmāyu̍ṣmanta̠ṃ varcha̍svanta-mmanu̠ṣyē̍ṣu kuru dī̠kṣāyai̍ cha tvā̠ tapa̍saścha̠ tēja̍sē juhōmi tējō̠vida̍si̠ tējō̍ mā̠ mā hā̍sī̠nmā-‘ha-ntējō̍ hāsiṣa̠-mmā mā-ntējō̍ hāsī̠dindrau̍jasvinnōja̠svī tva-ndē̠vēṣu̍ bhūyā̠ ōja̍svanta̠-mmāmāyu̍ṣmanta̠ṃ varcha̍svanta-mmanu̠ṣyē̍ṣu kuru̠ brahma̍ṇaścha tvā kṣa̠trasya̠ chau- [kṣa̠trasya̠ cha, ōja̍sē juhōmyōjō̠vi-] 1
-ja̍sē juhōmyōjō̠vi-da̠syōjō̍ mā̠ mā hā̍sī̠nmā-‘hamōjō̍ hāsiṣa̠-mmā māmōjō̍ hāsī̠-thsūrya̍ bhrājasvi-nbhrāja̠svī tva-ndē̠vēṣu̍ bhūyā̠ bhrāja̍svanta̠-mmāmāyu̍ṣmanta̠ṃ varcha̍svanta-mmanu̠ṣyē̍ṣu kuru vā̠yōścha̍ tvā̠-‘pāñcha̠ bhrāja̍sē juhōmisuva̠rvida̍si̠ suva̍rmā̠ mā hā̍sī̠nmā-‘hagṃ suva̍rhāsiṣa̠-mmā māgṃ suva̍rhāsī̠-nmayi̍ mē̠dhā-mmayi̍ pra̠jā-mmayya̠gnistējō̍ dadhātu̠ mayi̍ mē̠dhā-mmayi̍ pra̠jā-mmayīndra̍ indri̠ya-nda̍dhātu̠ mayi̍ mē̠dhā-mmayi̍ pra̠jā-mmayi̠ sūryō̠ bhrājō̍ dadhātu ॥ 2 ॥
(kṣa̠trasya̍ cha̠ – mayi̠ – trayō̍vigṃśatiścha) (a. 1)
vā̠yurhi̍ka̠ṃrtā-‘gniḥ pra̍stō̠tā pra̠jāpa̍ti̠-ssāma̠ bṛha̠spati̍rudgā̠tā viśvē̍ dē̠vā u̍pagā̠tārō̍ ma̠ruta̍ḥ pratiha̠rtāra̠ indrō̍ ni̠dhana̠ntē dē̠vāḥ prā̍ṇa̠bhṛta̍ḥ prā̠ṇa-mmayi̍ dadhatvē̠tadvai sarva̍maddhva̠ryu-ru̍pāku̠rvannu̍dgā̠tṛbhya̍ u̠pāka̍rōti̠ tē dē̠vāḥ prā̍ṇa̠bhṛta̍ḥ prā̠ṇa-mmayi̍ dadha̠tvityā̍hai̠tadē̠va sava̍rmā̠tma-ndha̍tta̠ iḍā̍ dēva̠hū rmanu̍-ryajña̠nī-rbṛha̠spati̍rukthāma̠dāni̍ śagṃsiṣa̠-dviśvē̍ dē̠vā- [dē̠vāḥ, sū̠kta̠vācha̠ḥ pṛthi̍vi] 3
-ssū̎kta̠vācha̠ḥ pṛthi̍vi māta̠rmā mā̍higṃsī̠ rmadhu̍ maniṣyē̠ madhu̍ janiṣyē̠ madhu̍vakṣyāmi̠ madhu̍vadiṣyāmi̠ madhu̍matī-ndē̠vēbhyō̠ vācha̍mudyāsagṃ śuśrū̠ṣēṇyā̎-mmanu̠ṣyē̎bhya̠sta-mmā̍ dē̠vā a̍vantu śō̠bhāyai̍ pi̠tarō-‘nu̍ madantu ॥ 4 ॥
(śa̠gṃ̠si̠ṣa̠-dviśvē̍ dē̠vā – a̠ṣṭāvigṃ̍śatiścha) (a. 2)
vasa̍vastvā̠ prava̍hantu gāya̠trēṇa̠ Chanda̍sā̠-‘gnēḥ pri̠ya-mpātha̠ upē̍hi ru̠drāstvā̠ pravṛ̍hantu̠ traiṣṭu̍bhēna̠ Chanda̠sēndra̍sya pri̠ya-mpātha̠ upē̎hyādi̠tyāstvā̠ pravṛ̍hantu̠ jāga̍tēna̠ Chanda̍sā̠ viśvē̍ṣā-ndē̠vānā̎-mpri̠ya-mpātha̠ upē̍hi̠ māndā̍su tē śukra śu̠kramā dhū̍nōmi bha̠ndanā̍su̠ kōta̍nāsu̠ nūta̍nāsu̠ rēśī̍ṣu̠ mēṣī̍ṣu̠ vāśī̍ṣu viśva̠bhṛthsu̠ māddhvī̍ṣu kaku̠hāsu̠ śakva̍rīṣu [ ] 5
śu̠krāsu̍ tē śukra śu̠kramā dhū̍nōmi śu̠kra-ntē̍ śu̠krēṇa̍ gṛhṇā̠myahnō̍ rū̠pēṇa̠ sūrya̍sya ra̠śmibhi̍ḥ ॥ ā-‘smi̍nnu̠grā a̍chuchyavurdi̠vō dhārā̍ asaśchata ॥ ka̠ku̠hagṃ rū̠paṃ vṛ̍ṣa̠bhasya̍ rōchatē bṛ̠ha-thsōma̠-ssōma̍sya purō̠gā-śśu̠kra-śśu̠krasya̍ purō̠gāḥ ॥ ya-ttē̍ sō̠mādā̎bhya̠-nnāma̠ jāgṛ̍vi̠ tasmai̍ tē sōma̠ sōmā̍ya̠ svāhō̠śi-ktva-ndē̍va sōma gāya̠trēṇa̠ Chanda̍sā̠-‘gnēḥ [Chanda̍sā̠-‘gnēḥ, pri̠ya-mpāthō̠] 6
pri̠ya-mpāthō̠ apī̍hi va̠śī tva-ndē̍va sōma̠ traiṣṭu̍bhēna̠ Chanda̠sēndra̍sya pri̠ya-mpāthō̠ apī̎hya̠smathsa̍khā̠ tva-ndē̍va sōma̠ jāga̍tēna̠ Chanda̍sā̠ viśvē̍ṣā-ndē̠vānā̎-mpri̠ya-mpāthō̠ apī̠hyā na̍ḥ prā̠ṇa ē̍tu parā̠vata̠ ā-‘ntari̍kṣāddi̠vaspari̍ । āyu̍ḥ pṛthi̠vyā addhya̠mṛta̍masi prā̠ṇāya̍ tvā ॥ i̠ndrā̠gnī mē̠ varcha̍ḥ kṛṇutā̠ṃ varcha̠-ssōmō̠ bṛha̠spati̍ḥ । varchō̍ mē̠ viśvē̍dē̠vā varchō̍ mē dhattamaśvinā ॥ da̠dha̠nvē vā̠ yadī̠manu̠ vōcha̠dbrahmā̍ṇi̠ vēru̠ tat । pari̠ viśvā̍ni̠ kāvyā̍ nē̠miścha̠krami̍vā bhavat ॥ 7 ॥
(śakva̍rīṣva̠ – gnē – rbṛha̠spati̠ḥ – pañcha̍vigṃśatiścha) (a. 3)
ē̠tadvā a̠pā-nnā̍ma̠dhēya̠-ṅguhya̠ṃ yadā̍dhā̠vā māndā̍su tē śukra śu̠kramā dhū̍nō̠mītyā̍hā̠pāmē̠va nā̍ma̠dhēyē̍na̠ guhyē̍na di̠vō vṛṣṭi̠mava̍ rundhē śu̠kra-ntē̍ śu̠krēṇa̍ gṛhṇā̠mītyā̍hai̠tadvā ahnō̍ rū̠paṃ yadrātri̠-ssūrya̍sya ra̠śmayō̠ vṛṣṭyā̍ īśa̠tē-‘hna̍ ē̠va rū̠pēṇa̠ sūrya̍sya ra̠śmibhi̍rdi̠vō vṛṣṭi̍-ñchyāvaya̠tyā-‘smi̍nnu̠grā [-‘smi̍nnu̠grāḥ, a̠chu̠chya̠vu̠rityā̍ha] 8
a̍chuchyavu̠rityā̍ha yathāya̠jurē̠vaita-tka̍ku̠hagṃ rū̠paṃ vṛ̍ṣa̠bhasya̍ rōchatē bṛ̠hadityā̍hai̠tadvā a̍sya kaku̠hagṃ rū̠paṃ ya-dvṛṣṭī̍ rū̠pēṇai̠va vṛṣṭi̠mava̍ rundhē̠ yattē̍ sō̠mādā̎bhya̠-nnāma̠ jāgṛ̠vītyā̍hai̠ṣa ha̠ vai ha̠viṣā̍ ha̠virya̍jati̠ yō-‘dā̎bhya-ṅgṛhī̠tvā sōmā̍ya ju̠hōti̠parā̠ vā ē̠tasyā-”yu̍ḥ prā̠ṇa ē̍ti̠ [prā̠ṇa ē̍ti, yō-‘gṃ̍śu-] 9
yō-‘gṃ̍śu-ṅgṛ̠hṇātyā na̍ḥ prā̠ṇa ē̍tu parā̠vata̠ ityā̠hā-”yu̍rē̠va prā̠ṇamā̠tma-ndha̍ttē̠ ‘mṛta̍masi prā̠ṇāya̠ tvēti̠ hira̍ṇyama̠bhi vya̍nitya̠mṛta̠ṃ vai hira̍ṇya̠māyu̍ḥ prā̠ṇō̍-‘mṛtē̍nai̠vā-”yu̍rā̠tma-ndha̍ttē śa̠tamā̍na-mbhavati śa̠tāyu̠ḥ puru̍ṣa-śśa̠tēndri̍ya̠ āyu̍ṣyē̠vēndri̠yē prati̍tiṣṭhatya̠pa upa̍ spṛśati bhēṣa̠jaṃ vā āpō̍ bhēṣa̠jamē̠va ku̍rutē ॥ 10 ॥
(u̠grā – ē̠tyā – pa̠ – strīṇi̍ cha) (a. 4)
vā̠yura̍si prā̠ṇō nāma̍ savi̠turādhi̍patyē-‘pā̠na-mmē̍ dā̠śchakṣu̍rasi̠ śrōtra̠-nnāma̍ dhā̠turādhi̍patya̠ āyu̍rmē dā rū̠pama̍si̠ varṇō̠ nāma̠ bṛha̠spatē̠rādhi̍patyē pra̠jā-mmē̍ dā ṛ̠tama̍si sa̠tya-nnāmēndra̠syā-”dhi̍patyē kṣa̠tra-mmē̍ dā bhū̠tama̍si̠ bhavya̠-nnāma̍ pitṛ̠ṇāmādhi̍patyē̠-‘pā-mōṣa̍dhīnā̠-ṅgarbha̍-ndhā ṛ̠tasya̍ tvā̠ vyō̍mana ṛ̠tasya̍ [ ] 11
tvā̠ vibhū̍mana ṛ̠tasya̍ tvā̠ vidha̍rmaṇa ṛ̠tasya̍ tvā sa̠tyāya̠rtasya̍ tvā̠ jyōti̍ṣē pra̠jāpa̍ti rvi̠rāja̍mapaśya̠-ttayā̍ bhū̠ta-ñcha̠ bhavya̍-ñchā sṛjata̠ tāmṛṣi̍bhyasti̠rō̍-‘dadhā̠-ttā-ñja̠mada̍gni̠stapa̍sā-‘ paśya̠-ttayā̠ vai sa pṛśñī̠n kāmā̍nasṛjata̠ ta-tpṛśñī̍nā-mpṛśñi̠tvaṃ ya-tpṛśña̍yō gṛ̠hyantē̠ pṛśñī̍nē̠va taiḥ kāmā̠n̠. yaja̍mā̠nō-‘va̍ rundhē vā̠yura̍si prā̠ṇō [vā̠yura̍si prā̠ṇaḥ, nāmētyā̍ha] 12
nāmētyā̍ha prāṇāpā̠nāvē̠vāva̍ rundhē̠ chakṣu̍rasi̠ śrōtra̠-nnāmētyā̠hā-”yu̍rē̠vāva̍ rundhē rū̠pama̍si̠ varṇō̠ nāmētyā̍ha pra̠jāmē̠vāva̍ rundhaṛ̠tama̍si sa̠tya-nnāmētyā̍ha kṣa̠tramē̠vāva̍ rundhē bhū̠tama̍si̠ bhavya̠-nnāmētyā̍ha pa̠śavō̠ vā a̠pāmōṣa̍dhīnā̠-ṅgarbha̍ḥ pa̠śūnē̠vā- [pa̠śūnē̠va, ava̍ rundha] 13
-va̍ rundha ē̠tāva̠dvai puru̍ṣa-mpa̠rita̠stadē̠vāva̍ rundha ṛ̠tasya̍ tvā̠ vyō̍mana̠ ityā̍hē̠yaṃ vā ṛ̠tasya̠ vyō̍mē̠māmē̠vābhi ja̍yatyṛ̠tasya̍ tvā̠ vibhū̍mana̠ ityā̍hā̠-‘ntari̍kṣa̠ṃ vā ṛ̠tasya̠ vibhū̍mā̠ntari̍kṣamē̠vābhi ja̍yatyṛ̠tasya̍ tvā̠ vidha̍rmaṇa̠ ityā̍ha̠ dyaurvā ṛ̠tasya̠ vidha̍rma̠ diva̍mē̠vābhi ja̍yatyṛ̠tasya̍ [ja̍yatyṛ̠tasya̍, tvā̠ sa̠tyāyētyā̍ha̠] 14
tvā sa̠tyāyētyā̍ha̠ diśō̠ vā ṛ̠tasya̍ sa̠tya-ndiśa̍ ē̠vābhi ja̍yatyṛ̠tasya̍ tvā̠ jyōti̍ṣa̠ ityā̍ha suva̠rgō vai lō̠ka ṛ̠tasya̠ jyōti̍-ssuva̠rgamē̠va lō̠kama̠bhi ja̍yatyē̠tāva̍ntō̠ vai dē̍valō̠kāstānē̠vābhi ja̍yati̠ daśa̠ sampa̍dyantē̠ daśā̎kṣarā vi̠rāḍanna̍ṃ vi̠rā-ḍvi̠rājyē̠vānnādyē̠ prati̍tiṣṭhati ॥ 15 ॥
(vyō̍mana ṛ̠tasya̍ – prā̠ṇaḥ – pa̠śunē̠va – vidha̍rma̠ diva̍mē̠vābhi ja̍yatyṛ̠tasya̠ -ṣaṭcha̍tvārigṃśachcha) (a. 5)
dē̠vā vai ya-dya̠jñēna̠ nāvāru̍ndhata̠ ta-tparai̠ravā̍rundhata̠ ta-tparā̍ṇā-mpara̠tvaṃ ya-tparē̍ gṛ̠hyantē̠ yadē̠va ya̠jñēna̠nāva̍ru̠ndhē tasyāva̍ruddhyai̠ ya-mpra̍tha̠ma-ṅgṛ̠hṇātī̠mamē̠va tēna̍ lō̠kama̠bhi ja̍yati̠ya-ndvi̠tīya̍ma̠ntari̍kṣa̠-ntēna̠ ya-ntṛ̠tīya̍ma̠mumē̠va tēna̍ lō̠kama̠bhi ja̍yati̠ yadē̠tē gṛ̠hyanta̍ ē̠ṣāṃ ~ṃlō̠kānā̍-ma̠bhiji̍tyā̠ [-ma̠bhiji̍tyā, utta̍rē̠ṣvaha-] 16
utta̍rē̠ṣvaha̍-ssva̠mutō̠-‘rvāñchō̍ gṛhyantē ‘bhi̠jityai̠vēmāṃ lō̠kā-npuna̍ri̠maṃ lō̠ka-mpra̠tyava̍rōhanti̠ ya-tpūrvē̠ṣvaha̍-ssvi̠taḥ parā̎mchō gṛ̠hyantē̠ tasmā̍di̠taḥ parā̎mcha i̠mē lō̠kā yadutta̍rē̠ṣvaha̍-ssva̠mutō̠-‘rvāñchō̍ gṛ̠hyantē̠ tasmā̍da̠mutō̠ ‘rvāñcha̍ i̠mē lō̠kāstasmā̠dayā̍tayāmnō lō̠kā-nma̍nu̠ṣyā̍ upa̍ jīvanti brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ kasmā̎-thsa̠tyāda̠dbhya ōṣa̍dhaya̠-ssa-mbha̍va̠ntyōṣa̍dhayō [ōṣa̍dhaya̠-ssa-mbha̍va̠ntyōṣa̍dhayaḥ, ma̠nu̠ṣyā̍ṇā̠manna̍-] 17
manu̠ṣyā̍ṇā̠manna̍-mpra̠jāpa̍ti-mpra̠jā anu̠ prajā̍yanta̠ iti̠ parā̠nanviti̍ brūyā̠-dya-dgṛ̠hṇātya̠dbhyastvauṣa̍dhībhyō gṛhṇā̠mīti̠ tasmā̍da̠dbhya ōṣa̍dhaya̠-ssambha̍vanti̠ ya-dgṛ̠hṇātyōṣa̍dhībhyastvā pra̠jābhyō̍ gṛhṇā̠mīti̠ tasmā̠dōṣa̍dhayō manu̠ṣyā̍ṇā̠manna̠ṃ ya-dgṛ̠hṇāti̍ pra̠jābhya̍stvā pra̠jāpa̍tayē gṛhṇā̠mīti̠ tasmā̎-tpra̠jāpa̍ti-mpra̠jā anu̠ prajā̍yantē ॥ 18 ॥
(a̠bhiji̍tyai – bhava̠ntyōṣa̍dhayō̠ – ‘ṣṭā cha̍tvārigṃśachcha) (a. 6)
pra̠jāpa̍tirdēvāsu̠rāna̍ sṛjata̠ tadanu̍ ya̠jñō̍-‘sṛjyata ya̠jña-ñChandāgṃ̍si̠ tē viṣva̍ñchō̠ vya̍krāma̠n-thsō-‘su̍rā̠nanu̍ ya̠jñō-‘pā̎krāma-dya̠jña-ñChandāgṃ̍si̠ tē dē̠vā a̍manyantā̠mī vā i̠dama̍bhūva̠n̠. ya-dva̠yagg sma iti̠ tē pra̠jāpa̍ti̠mupā̍-‘dhāva̠n-thsō̎-‘bravīt-pra̠jāpa̍ti̠śChanda̍sāṃ vī̠rya̍mā̠dāya̠ tadva̠ḥ pra dā̎syā̠mīti̠ sa Chanda̍sāṃ vī̠rya̍- [Chanda̍sāṃ vī̠rya̎m, ā̠dāya̠ tadē̎bhya̠ḥ] 19
-mā̠dāya̠ tadē̎bhya̠ḥ prāya̍chCha̠-ttadanu̠ Chandā̠g̠syapā̎-‘krāma̠n Chandāgṃ̍si ya̠jñastatō̍ dē̠vā abha̍va̠-nparā-‘su̍rā̠ ya ē̠va-ñChanda̍sāṃ vī̠rya̍ṃ vēdā-” śrā̍va̠yā-‘stu̠ śrauṣa̠ḍ yaja̠ yē yajā̍mahē vaṣaṭkā̠rō bhava̍tyā̠tmanā̠ parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō bhavati brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ kasmai̠ kama̍ddhva̠ryurā śrā̍vaya̠tīti̠ Chanda̍sāṃ vī̠ryā̍yēti̍ brūyādē̠ ta-dvai [ ] 20
Chanda̍sāṃ vī̠rya̍mā śrā̍va̠yā-‘stu̠ śrauṣa̠ḍ yaja̠ yē yajā̍mahē vaṣaṭkā̠rō ya ē̠vaṃ vēda̠ savī̎ryairē̠va Chandō̍bhirarchati̠ ya-tki-ñchārcha̍ti̠ yadindrō̍ vṛ̠tramaha̍nna-mē̠ddhya-nta-dya-dyatī̍na̠pāva̍pada-mē̠ddhya-ntadatha̠ kasmā̍dai̠ndrō ya̠jña ā saggsthā̍tō̠rityā̍hu̠rindra̍sya̠ vā ē̠ṣā ya̠jñiyā̍ ta̠nūrya-dya̠jñastāmē̠va ta dya̍janti̠ ya ē̠vaṃ vēdōpai̍naṃ ya̠jñō na̍mati ॥ 21 ॥
(Chanda̍sāṃ vī̠rya̍ṃ – ~ṃvā – ē̠va ta – da̠ṣṭau cha̍) (a. 7)
ā̠yurdā a̍gnē ha̠viṣō̍ juṣā̠ṇō ghṛ̠tapra̍tīkō ghṛ̠tayō̍nirēdhi । ghṛ̠ta-mpī̠tvā madhu̠chāru̠ gavya̍-mpi̠tēva̍pu̠trama̠bhi ra̍kṣatādi̠mam ॥ ā vṛ̍śchyatē̠ vā ē̠ta-dyaja̍mānō̠-‘gnibhyā̠ṃ yadē̍nayō-śśṛta̠-ṅkṛtyāthā̠-‘nyatrā̍-vabhṛ̠thama̠vaityā̍yu̠rdā a̍gnē ha̠viṣō̍ juṣā̠ṇa itya̍vabhṛ̠thama̍vai̠ṣyan ju̍huyā̠dāhu̍tyai̠vainau̍ śamayati̠ nā-”rti̠mārchCha̍ti̠ yaja̍mānō̠ ya-tkusī̍da̠- [ya-tkusī̍dam, apra̍tītta̠-mmayi̠ yēna̍] 22
-mapra̍tītta̠-mmayi̠ yēna̍ ya̠masya̍ ba̠linā̠ charā̍mi । i̠haiva sa-nni̠rava̍dayē̠ tadē̠ta-ttada̍gnē anṛ̠ṇō bha̍vāmi । viśva̍lōpa viśvadā̠vasya̍ tvā̠ ”sañju̍hōmya̠gdhādēkō̍ ‘hu̠tādēka̍-ssamasa̠nādēka̍ḥ । tēna̍ḥ kṛṇvantu bhēṣa̠jagṃ sada̠-ssahō̠ varē̎ṇyam ॥ a̠ya-nnō̠ nabha̍sā pu̠ra-ssa̠gg̠sphānō̍ a̠bhi ra̍kṣatu । gṛ̠hāṇā̠masa̍martyai ba̠havō̍ nō gṛ̠hā a̍sann ॥ sa tvannō̍ [sa tvanna̍ḥ, na̠bha̠sa̠spa̠ta̠ ūrja̍-nnō] 23
nabhasaspata̠ ūrja̍-nnō dhēhi bha̠drayā̎ । puna̍rnō na̠ṣṭamā kṛ̍dhi̠ puna̍rnō ra̠yimā kṛ̍dhi ॥ dēva̍ saggsphāna sahasrapō̠ṣasyē̍śiṣē̠ sa nō̍ rā̠svā-‘jyā̍nigṃ rā̠yaspōṣagṃ̍ su̠vīryagṃ̍ saṃvathsa̠rīṇāg̍ sva̠stim ॥ a̠gnirvāva ya̠ma i̠yaṃ ya̠mī kusī̍da̠ṃ vā ē̠ta-dya̠masya̠ yaja̍māna̠ ā da̍ttē̠ yadōṣa̍dhībhi̠rvēdigg̍ stṛ̠ṇāti̠ yadanu̍pauṣya prayā̠yā-dgrī̍vaba̠ddhamē̍na- [-dgrī̍vaba̠ddhamē̍nam, a̠muṣmi̍-~ṃllō̠kē] 24
-ma̠muṣmi̍-~ṃllō̠kē nē̍nīyēra̠n̠. ya-tkusī̍da̠mapra̍tītta̠-mmayītyupau̍ṣatī̠haiva san. ya̠ma-ṅkusī̍da-nnirava̠dāyā̍nṛ̠ṇa-ssu̍va̠rgaṃ lō̠kamē̍ti̠yadi̍ mi̠śrami̍va̠ charē̍dañja̠linā̠ saktū̎-npradā̠vyē̍ juhuyādē̠ṣa vā a̠gnirvai̎śvāna̠rō ya-tpra̍dā̠vya̍-ssa ē̠vainagg̍svadaya̠tyahnā̎ṃ vi̠dhānyā̍-mēkāṣṭa̠kāyā̍mapū̠pa-ñchatu̍-śśarāva-mpa̠ktvā prā̠tarē̠tēna̠ kakṣa̠-mupau̍ṣē̠dyadi̠ [-mupau̍ṣē̠dyadi̍, daha̍ti] 25
daha̍ti puṇya̠sama̍-mbhavati̠ yadi̠ na daha̍ti pāpa̠sama̍mē̠tēna̍ hasma̠ vā ṛṣa̍yaḥ pu̠rā vi̠jñānē̍na dīrghasa̠tramupa̍ yanti̠ yō vā u̍padra̠ṣṭāra̍mupa-śrō̠tāra̍manukhyā̠tāra̍ṃ vi̠dvān. yaja̍tē̠ sama̠muṣmi̍-~ṃllō̠ka i̍ṣṭāpū̠rtēna̍ gachChatē̠-‘gnirvā u̍padra̠ṣṭā vā̠yuru̍paśrō̠tā ”di̠tyō̍-‘nukhyā̠tā tān. ya ē̠vaṃ vi̠dvān. yaja̍tē̠ sama̠muṣmi̍-~ṃllō̠ka i̍ṣṭāpū̠rtēna̍ gachChatē̠ ‘ya-nnō̠ nabha̍sā pu̠ra [pu̠raḥ, ityā̍hā̠gnirvai] 26
ityā̍hā̠gnirvai nabha̍sā pu̠rō̎-‘gnimē̠va tadā̍hai̠tanmē̍ gōpā̠yēti̠ sa tva-nnō̍ nabhasaspata̠ ityā̍ha vā̠yurvai nabha̍sa̠spati̍rvā̠yumē̠va tadā̍hai̠tanmē̍ gōpā̠yēti̠ dēva̍ saggsphā̠nētyā̍hā̠-‘sau vā ā̍di̠tyō dē̠va-ssa̠gg̠sphāna̍ ādi̠tyamē̠va tadā̍hai̠tanmē̍ gōpā̠yēti̍ ॥ 27 ॥
(kusī̍da̠ṃ – tva-nna̍ – ēna – mōṣē̠dyadi̍ – pu̠ra – ā̍di̠tyamē̠va tadā̍hai̠tanmē̍ gōpā̠yēti̍) (a. 8)
ē̠taṃ yuvā̍na̠-mpari̍ vō dadāmi̠ tēna̠ krīḍa̍ntīścharata pri̠yēṇa̍ । mā na̍-śśāpta ja̠nuṣā̍ subhāgā rā̠yaspōṣē̍ṇa̠ sami̠ṣā ma̍dēma ॥ namō̍ mahi̠mna u̠ta chakṣu̍ṣē tē̠ maru̍tā-mpita̠stada̠ha-ṅgṛ̍ṇāmi । anu̍ manyasva su̠yajā̍ yajāma̠ juṣṭa̍-ndē̠vānā̍mi̠dama̍stu ha̠vyam ॥ dē̠vānā̍mē̠ṣa u̍panā̠ha ā̍sīda̠pā-ṅgarbha̠ ōṣa̍dhīṣu̠ nya̍ktaḥ । sōma̍sya dra̠phsama̍vṛṇīta pū̠ṣā [ ] 28
bṛ̠hannadri̍rabhava̠-ttadē̍ṣām ॥ pi̠tā va̠thsānā̠-mpati̍raghni̠yānā̠mathō̍ pi̠tā ma̍ha̠tā-ṅgarga̍rāṇām । va̠thsō ja̠rāyu̍ prati̠dhu-kpī̠yūṣa̍ ā̠mikṣā̠ mastu̍ ghṛ̠tama̍sya̠ rēta̍ḥ ॥ tvā-ṅgāvō̍-‘vṛṇata rā̠jyāya̠ tvāgṃ ha̍vanta ma̠ruta̍-ssva̠rkāḥ । varṣma̍n kṣa̠trasya̍ ka̠kubhi̍ śiśriyā̠ṇastatō̍ na u̠grō vi bha̍jā̠ vasū̍ni ॥ vyṛ̍ddhēna̠ vā ē̠ṣa pa̠śunā̍ yajatē̠ yasyai̠tāni̠ na kri̠yanta̍ ē̠ṣa ha̠ tvai samṛ̍ddhēna yajatē̠ yasyai̠tāni̍ kri̠yantē̎ ॥ 29 ॥
(pū̠ṣā – kri̠yanta̍ ē̠ṣō̎ – ‘ṣṭau cha̍) (a. 9)
sūryō̍ dē̠vō di̍vi̠ṣadbhyō̍ dhā̠tā kṣa̠trāya̍ vā̠yuḥ pra̠jābhya̍ḥ । bṛha̠spati̍stvā pra̠jāpa̍tayē̠ jyōti̍ṣmatī-ñjuhōtu ॥ yasyā̎stē̠ hari̍tō̠ garbhō-‘thō̠ yōni̍rhira̠ṇyayī̎ । aṅgā̠nyahru̍tā̠ yasyai̠ tā-ndē̠vai-ssama̍jīgamam ॥ ā va̍rtana vartaya̠ ni ni̍vartana varta̠yēndra̍ nardabuda । bhūmyā̠śchata̍sraḥ pra̠diśa̠stābhi̠rā va̍rtayā̠ puna̍ḥ ॥ vi tē̍ bhinadmi taka̠rīṃ viyōni̠ṃ vi ga̍vī̠nyau̎ । vi [ ] 30
mā̠tara̍ñcha pu̠tra-ñcha̠ vi garbha̍-ñcha ja̠rāyu̍ cha ॥ ba̠histē̍ astu̠ bāliti̍ ॥ u̠ru̠dra̠phsō vi̠śvarū̍pa̠ indu̠ḥ pava̍mānō̠ dhīra̍ ānañja̠ garbha̎m ॥ ēka̍padī dvi̠padī̎ tri̠padī̠ chatu̍ṣpadī̠ pañcha̍padī̠ ṣaṭpa̍dī sa̠ptapa̍dya̠ṣṭāpa̍dī̠ bhuva̠nā-‘nu̍ prathatā̠g̠ svāhā̎ ॥ ma̠hī dyauḥ pṛ̍thi̠vī cha̍ na i̠maṃ ya̠jña-mmi̍mikṣatām । pi̠pṛ̠tānnō̠ bharī̍mabhiḥ ॥ 31 ॥
(ga̠vi̠nyau̍ vi – chatu̍śchatvārigṃśachcha) (a. 10)
i̠daṃ vā̍mā̠syē̍ ha̠viḥ pri̠yami̍ndrābṛhaspatī । u̠ktha-mmada̍ścha śasyatē ॥ a̠yaṃ vā̠-mpari̍ ṣichyatē̠ sōma̍indrābṛhaspatī । chāru̠rmadā̍ya pī̠tayē̎ ॥ a̠smē i̍ndrābṛhaspatī ra̠yi-ndha̍ttagṃ śata̠gvina̎m । aśvā̍vantagṃ saha̠sriṇa̎m ॥ bṛha̠spati̍rna̠ḥ pari̍pātu pa̠śchādu̠tōtta̍rasmā̠dadha̍rādaghā̠yōḥ । indra̍ḥ pu̠rastā̍du̠ta ma̍ddhya̠tō na̠-ssakhā̠ sakhi̍bhyō̠ vari̍vaḥ kṛṇōtu ॥ vi tē̠ viṣva̠gvāta̍jūtāsō agnē̠ bhāmā̍sa- [agnē̠ bhāmā̍saḥ, śu̠chē̠ śucha̍yaścharanti ।] 32
-śśuchē̠ śucha̍yaścharanti । tu̠vi̠mra̠kṣāsō̍ di̠vyā nava̍gvā̠ vanā̍ vananti dhṛṣa̠tā ru̠janta̍ḥ ॥ tvāma̍gnē̠ mānu̍ṣīrīḍatē̠ viśō̍ hōtrā̠vida̠ṃ vivi̍chigṃ ratna̠dhāta̍mam । guhā̠ santagṃ̍ subhaga vi̠śvada̍rśata-ntu viṣma̠ṇasagṃ̍ su̠yaja̍-ṅghṛta̠śriya̎m ॥ dhā̠tā da̍dātu nō ra̠yimīśā̍nō̠ jaga̍ta̠spati̍ḥ । sa na̍ḥ pū̠rṇēna̍ vāvanat ॥ dhā̠tā pra̠jāyā̍ u̠ta rā̠ya ī̍śē dhā̠tēdaṃ viśva̠-mbhuva̍na-ñjajāna । dhā̠tā pu̠traṃ yaja̍mānāya̠ dātā̠ [dātā̎, tasmā̍] 33
tasmā̍ u ha̠vya-ṅghṛ̠tava̍dvidhēma ॥ dhā̠tā da̍dātu nō ra̠yi-mprāchī̎-ñjī̠vātu̠makṣi̍tām । va̠ya-ndē̠vasya̍ dhīmahi suma̠tigṃ sa̠tyarā̍dhasaḥ ॥ dhā̠tā da̍dātu dā̠śuṣē̠ vasū̍ni pra̠jākā̍māya mī̠ḍhuṣē̍ durō̠ṇē । tasmai̍ dē̠vā a̠mṛtā̠-ssaṃvya̍yantā̠ṃ viśvē̍ dē̠vāsō̠ adi̍ti-ssa̠jōṣā̎ḥ ॥ anu̍ nō̠-‘dyā-‘nu̍matirya̠jña-ndē̠vēṣu̍ manyatām । a̠gniścha̍ havya̠vāha̍nō̠ bhava̍tā-ndā̠śuṣē̠ maya̍ḥ ॥ anvida̍numatē̠ tva- [anvida̍numatē̠ tvam, manyā̍sai̠ śañcha̍naḥ kṛdhi ।] 34
-mmanyā̍sai̠ śañcha̍naḥ kṛdhi । kratvē̠ dakṣā̍ya nō hinu̠ praṇa̠ āyūgṃ̍ṣi tāriṣaḥ ॥ anu̍ manyatā-manu̠manya̍mānā pra̠jāva̍ntagṃ ra̠yimakṣī̍yamāṇam । tasyai̍ va̠yagṃ hēḍa̍si̠ mā-‘pi̍ bhūma̠ sā nō̍ dē̠vī su̠havā̠ śarma̍ yachChatu ॥ yasyā̍mi̠da-mpra̠diśi̠ yadvi̠rōcha̠tē-‘nu̍mati̠-mprati̍ bhūṣantyā̠yava̍ḥ । yasyā̍ u̠pastha̍ u̠rva̍ntari̍kṣa̠gṃ̠ sā nō̍ dē̠vī su̠havā̠ śarma̍ yachChatu ॥ 35 ॥
rā̠kāma̠hagṃ su̠havāgṃ̍ suṣṭu̠tī hu̍vē śṛ̠ṇōtu̍ na-ssu̠bhagā̠ bōdha̍tu̠ tmanā̎ । sīvya̠tvapa̍-ssū̠chyā-‘chChi̍dyamānayā̠ dadā̍tu vī̠ragṃ śa̠tadā̍yamu̠kthya̎m ॥ yāstē̍ rākē suma̠taya̍-ssu̠pēśa̍sō̠ yābhi̠rdadā̍si dā̠śuṣē̠ vasū̍ni । tābhi̍rnō a̠dya su̠manā̍ u̠pāga̍hi sahasrapō̠ṣagṃ su̍bhagē̠ rarā̍ṇā ॥ sinī̍vāli̠, yā su̍pā̠ṇiḥ ॥ ku̠hūma̠hagṃ su̠bhagā̎ṃ vidma̠nāpa̍sama̠smin. ya̠jñē su̠havā̎-ñjōhavīmi । sā nō̍ dadātu̠ śrava̍ṇa-mpitṛ̠ṇā-ntasyā̎stē dēvi ha̠viṣā̍ vidhēma ॥ ku̠hū-rdē̠vānā̍ma̠mṛta̍sya̠ patnī̠ havyā̍ nō a̠sya ha̠viṣa̍śchikētu । sa-ndā̠śuṣē̍ ki̠ratu̠ bhūri̍ vā̠magṃ rā̠yaspōṣa̍-ñchiki̠tuṣē̍ dadhātu ॥ 36 ॥
(bhāmā̍sō̠ – dātā̠ – tva – ma̠ntari̍kṣa̠gṃ̠ sā nō̍ dē̠vī su̠havā̠ śarma̍ yachChatu̠ -śrava̍ṇa̠ṃ – chatu̍rvigṃśatiścha) (a. 11)
(agnē̍ tējasvin – vā̠yu – rvasa̍vast – vai̠tadvā a̠pāṃ – ~ṃvā̠yura̍si prā̠ṇō nāma̍ – dē̠vā vai yadya̠jñēna̠na – pra̠jāpa̍ti rdēvāsu̠rā – nā̍yu̠rdā – ē̠taṃ yuvā̍na̠gṃ̠ – sūryō̍ dē̠va – i̠daṃ vā̠ – mēkā̍daśa)
(agnē̍ tējasvin – vā̠yura̍si̠ – Chanda̍sāṃ vī̠rya̍ṃ – mā̠tara̍ñcha̠ – ṣaṭtrigṃ̍śat )
(agnē̍ tējasvigg, śchiki̠tuṣē̍ dadhātu )
॥ hari̍ḥ ōm ॥
॥ kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyā-ntṛtīyakāṇḍē tṛtīyaḥ praśna-ssamāptaḥ ॥