kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē dvitīyaḥ praśnaḥ – sōmamantrabrāhmaṇanirūpaṇaṃ
ō-nnamaḥ paramātmanē, śrī mahāgaṇapatayē namaḥ,
śrī gurubhyō namaḥ । ha̠ri̠ḥ ōm ॥
yadu̠bhau vi̠muchyā̍-”ti̠thya-ṅgṛ̍hṇī̠yā-dya̠jñaṃ vichChi̍ndyā̠-dyadu̠bhāva-vi̍muchya̠ yathā-‘nā̍gatāyā-”ti̠thya-ṅkri̠yatē̍ tā̠dṛgē̠va ta-dvimu̍ktō̠-‘nyō̍-‘na̠ḍvā-nbhava̠tya vi̍muktō̠-‘nyō-‘thā̍-”ti̠thya-ṅgṛ̍hṇāti ya̠jñasya̠ santa̍tyai̠ patnya̠nvāra̍bhatē̠ patnī̠ hi pārī̍ṇahya̠syēśē̠ patni̍yai̠ vānu̍mata̠-nnirva̍pati̠ yadvai patnī̍ ya̠jñasya̍ ka̠rōti̍ mithu̠na-ntadathō̠ patni̍yā ē̠vai- [patni̍yā ē̠va, ē̠ṣa] 1
-ṣa ya̠jñasyā̎nvāra̠bhōṃ ‘na̍vachChittyai̠ yāva̍-dbhi̠rvai rājā̍-‘nucha̠rairā̠gachCha̍ti̠ sarvē̎bhyō̠ vai tēbhya̍ āti̠thya-ṅkri̍yatē̠ Chandāgṃ̍si̠ khalu̠ vai sōma̍sya̠ rājñō̍-‘nucha̠rāṇya̠gnē-rā̍ti̠thyama̍si̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍ha gāyatri̠yā ē̠vaitēna̍ karōti̠ sōma̍syā-”ti̠thyama̍si̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍ha tri̠ṣṭubha̍ ē̠vaitēna̍ karō̠tyati̍thērāti̠thyama̍si̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍ha̠ jaga̍tyā [jaga̍tyai, ē̠vaitēna̍] 2
ē̠vaitēna̍ karōtya̠gnayē̎ tvā rāyaspōṣa̠dāvnnē̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍hānu̠ṣṭubha̍ ē̠vaitēna̍ karōti śyē̠nāya̍ tvā sōma̠bhṛtē̠ viṣṇa̍vē̠ tvētyā̍ha gāyatri̠yā ē̠vaitēna̍ karōti̠ pañcha̠ kṛtvō̍ gṛhṇāti̠ pañchā̎kṣarā pa̠ṅktiḥ pāṅktō̍ ya̠jñō ya̠jñamē̠vāva̍ rundhē brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ kasmā̎-thsa̠tyā-dgā̍yatri̠yā u̍bha̠yata̍ āti̠thyasya̍ kriyata̠ iti̠ yadē̠vā-‘da-ssōma̠mā- [yadē̠vā-‘da-ssōma̠mā, āha̍ra̠-ttasmā̎-] 3
-‘ha̍ra̠-ttasmā̎-dgāyatri̠yā u̍bha̠yata̍ āti̠thyasya̍ kriyatē pu̠rastā̎chchō̠ pari̍ṣṭāchcha̠ śirō̠ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yadā̍ti̠thya-nnava̍kapālaḥ purō̠ḍāśō̍ bhavati̠ tasmā̎nnava̠dhā śirō̠ viṣyū̍ta̠-nnava̍kapālaḥ purō̠ḍāśō̍ bhavati̠ tē traya̍strikapā̠lāstri̠vṛtā̠ stōmē̍na̠ sammi̍tā̠stēja̍stri̠vṛ-ttēja̍ ē̠va ya̠jñasya̍ śī̠r̠ṣa-nda̍dhāti̠ nava̍kapālaḥ purō̠ḍāśō̍ bhavati̠ tē traya̍strikapā̠lāstri̠vṛtā̎ prā̠ṇēna̠ sammi̍tāstri̠vṛdvai [ ] 4
prā̠ṇa-stri̠vṛta̍mē̠va prā̠ṇama̍bhipū̠rvaṃ ya̠jñasya̍ śī̠r̠ṣa-nda̍dhāti pra̠jāpa̍tē̠rvā ē̠tāni̠ pakṣmā̍ṇi̠ yada̍śvavā̠lā ai̎kṣa̠vī ti̠raśchī̠ yadāśva̍vālaḥ prasta̠rō bhava̍tyaikṣa̠vī ti̠raśchī̎ pra̠jāpa̍tērē̠va tachchakṣu̠-ssambha̍rati dē̠vā vai yā āhu̍tī̠raju̍havu̠stā asu̍rā ni̠ṣkāva̍māda̠-ntē dē̠vāḥ kā̎rṣma̠rya̍mapaśyan karma̠ṇyō̍ vai karmai̍nēna kurvī̠tēti̠ tē kā̎rṣmarya̠mayā̎-npari̠dhī- [-npari̠dhīn, a̠ku̠rva̠ta̠ tairvai] 5
-na̍kurvata̠ tairvai tē rakṣā̠g̠syapā̎ghnata̠ ya-tkā̎rṣmarya̠mayā̎ḥ pari̠dhayō̠ bhava̍nti̠ rakṣa̍sā̠mapa̍hatyai̠ sagg spa̍rśayati̠ rakṣa̍sā̠mana̍nva-vachārāya̠ na pu̠rastā̠-tpari̍ dadhātyādi̠tyō hyē̍vōdya-npu̠rastā̠-drakṣāg̍syapa̠hantyū̠rdhvē sa̠midhā̠vā da̍dhātyu̠pari̍ṣṭādē̠va rakṣā̠g̠syapa̍ hanti̠ yaju̍ṣā̠-‘nyā-ntū̠ṣṇīma̠nyā-mmi̍thuna̠tvāya̠ dvē ā da̍dhāti dvi̠pā-dyaja̍māna̠ḥ prati̍ṣṭhityai brahmavā̠dinō̍ vada- [vadanti, a̠gniścha̠ vā] 6
-ntya̠gniścha̠ vā ē̠tau sōma̍ścha ka̠thā sōmā̍yā-”ti̠thya-ṅkri̠yatē̠ nāgnaya̠ iti̠ yada̠gnāva̠gni-mma̍thi̠tvā pra̠hara̍ti̠ tēnai̠vāgnaya̍ āti̠thya-ṅkri̍ya̠tē ‘thō̠ khalvā̍hura̠gni-ssarvā̍ dē̠vatā̠ iti̠ yaddha̠virā̠sādyā̠gni-mmantha̍ti ha̠vyāyai̠vā-”sa̍nnāya̠ sarvā̍ dē̠vatā̍ janayati ॥ 7 ॥
(patni̍yā ē̠va – jaga̍tyā̠ – ā – tri̠vṛdvai – pa̍ri̠dhīn – va̍da̠ntyē – ka̍chatvārigṃśachcha) (a. 1)
dē̠vā̠su̠rā-ssaṃya̍ttā āsa̠-ntē dē̠vā mi̠thō vipri̍yā āsa̠-ntē̎-‘(1̠)nyō̎-‘nyasmai̠ jyaiṣṭhyā̠yāti̍ṣṭhamānāḥ pañcha̠dhā vya̍krāmanna̠gnirvasu̍bhi̠-ssōmō̍ ru̠drairindrō̍ ma̠rudbhi̠-rvaru̍ṇa ādi̠tyai-rbṛha̠spati̠-rviśvai̎rdē̠vaistē̍ ‘manya̠ntāsu̍rēbhyō̠ vā i̠da-mbhrātṛ̍vyēbhyō raddhyāmō̠ yanmi̠thō vipri̍yā̠-ssmō yā na̍ i̠māḥ pri̠yāsta̠nuva̠stā-ssa̠mava̍dyāmahai̠ tābhya̠-ssa nir-ṛ̍chChā̠dyō [nir-ṛ̍chChā̠dyaḥ, na̠ḥ pra̠tha̠mō̎(1̠)-‘nyō̎] 8
na̍ḥ pratha̠mō̎(1̠)-‘nyō̎-‘nyasmai̠ druhyā̠diti̠ tasmā̠dya-ssatā̍nūnaptriṇā-mpratha̠mō druhya̍ti̠ sa ārti̠mārchCha̍ti̠ ya-ttā̍nūna̠ptragṃ sa̍mava̠dyati̠ bhrātṛ̍vyābhibhūtyai̠ bhava̍tyā̠tmanā̠ parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō bhavati̠ pañcha̠ kṛtvō-‘va̍dyati pañcha̠dhā hi tē ta-thsa̍ma̠vādya̠ntāthō̠ pañchā̎kṣarā pa̠ṅktiḥ pāṅktō̍ ya̠jñō ya̠jñamē̠vāva̍ rundha̠ āpa̍tayē tvā gṛhṇā̠mītyā̍ha prā̠ṇō vā [prā̠ṇō vai, āpa̍tiḥ] 9
āpa̍tiḥ prā̠ṇamē̠va prī̍ṇāti̠ pari̍pataya̠ ityā̍ha̠ manō̠ vai pari̍pati̠rmana̍ ē̠va prī̍ṇāti̠ tanū̠naptra̠ ityā̍ha ta̠nuvō̠ hi tē tā-ssa̍ma̠vādya̍nta śākva̠rāyētyā̍ha̠ śaktyai̠ hi tē tā-ssa̍ma̠vādya̍nta̠ śakma̠-nnōji̍ṣṭhā̠yētyā̠hauji̍ṣṭha̠gṃ̠ hi tē ta dā̠tmana̍-ssama̠vādya̠ntā–nā̍dhṛṣṭa-masyanādhṛ̠ṣya-mityā̠hā-‘nā̍dhṛṣṭa̠gg̠ hyē̍tada̍nādhṛ̠ṣya-ndē̠vānā̠-mōja̠ [dē̠vānā̠-mōja̍ḥ, ityā̍ha] 10
ityā̍ha dē̠vānā̠g̠ hyē̍tadōjō̍-‘bhiśasti̠pā a̍nabhiśastē̠nyamityā̍hā-bhiśasti̠pā hyē̍tada̍ -nabhiśastē̠nyamanu̍ mē dī̠kṣā-ndī̠kṣāpa̍ti-rmanyatā̠mityā̍ha yathāya̠jurē̠vaita-dghṛ̠taṃ vai dē̠vā vajra̍-ṅkṛ̠tvā sōma̍maghna-nnanti̠kami̍va̠ khalu̠ vā a̍syai̠tachcha̍ranti̠ ya-ttā̍nūna̠ptrēṇa̍ pra̠chara̍ntya̠gṃ̠ śuragṃ̍ śustē dēva sō̠mā-” pyā̍yatā̠-mityā̍ha̠ ya- [-mityā̍ha̠ yat, ē̠vāsyā̍-] 11
-dē̠vāsyā̍-puvā̠yatē̠ yanmīya̍tē̠-tadē̠vāsyai̠tēnā-” pyā̍yaya̠tyā tubhya̠mindra̍ḥ pyāyatā̠mā tvamindrā̍ya pyāya̠svētyā̍-hō̠bhāvē̠vēndra̍-ñcha̠ sōma̠-ñchā-”pyā̍yaya̠tyā pyā̍yaya̠ sakhī̎m-thsa̠nyā mē̠dhayētyā̍ha̠rtvijō̠ vā a̍sya̠ sakhā̍ya̠stā-nē̠vā-”pyā̍yayati sva̠sti tē̍ dēva sōma su̠tyāma̍śī̠yē- [su̠tyāma̍śī̠ya, ityā̍hā̠ ”śiṣa̍-] 12
-tyā̍hā̠ ”śiṣa̍-mē̠vaitāmā śā̎stē̠ pra vā ē̠tē̎-‘smā-llō̠kāchchya̍vantē̠ yē sōma̍mā-pyā̠yaya̍ntya-ntarikṣadēva̠tyō̍ hi sōma̠ āpyā̍yita̠ ēṣṭā̠ rāya̠ḥ prēṣē bhagā̠yētyā̍ha̠ dyāvā̍pṛthi̠vībhyā̍mē̠va na̍ma̠skṛtyā̠smi-~ṃllō̠kē prati̍ tiṣṭhanti dēvāsu̠rā-ssaṃya̍ttā āsa̠-ntē dē̠vā bibhya̍tō̠-‘gni-mprāvi̍śa̠-ntasmā̍dāhura̠gni-ssarvā̍ dē̠vatā̠ iti̠ tē̎- [dē̠vatā̠ iti̠ tē, a̠gnimē̠va] 13
-‘gnimē̠va varū̍tha-ṅkṛ̠tvā ‘su̍rāna̠bhya̍bhava-nna̠gnimi̍va̠ khalu̠ vā ē̠ṣa pravi̍śati̠ yō̍-‘vāntaradī̠kṣāmu̠paiti̠ bhrātṛ̍vyābhibhūtyai̠ bhava̍tyā̠tmanā̠ parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō bhavatyā̠tmāna̍mē̠va dī̠kṣayā̍ pāti pra̠jāma̍vāntaradī̠kṣayā̍ santa̠rā-mmēkha̍lāgṃ sa̠māya̍chChatē pra̠jā hyā̎tmanō-‘nta̍ratarā ta̠ptavra̍tō bhavati̠ mada̍ntībhirmārjayatē̠ nirhya̍gni-śśī̠tēna̠ vāya̍ti̠ sami̍ddhyai̠ yā tē̍ agnē̠ rudri̍yā ta̠nūrityā̍ha̠ svayai̠vaina̍-ddē̠vata̍yā vratayati sayōni̠tvāya̠ śāntyai̎ ॥ 14 ॥
(yō – vā – ōja̍ – āha̠ ya – da̍śī̠yē – ti̠ tē̎ – ‘gna̠ – ēkā̍daśa cha) (a. 2)
tēṣā̠masu̍rāṇā-nti̠sraḥ pura̍ āsa-nnaya̠sma-yya̍va̠mā-‘tha̍ raja̠tā-‘tha̠ hari̍ṇī̠ tā dē̠vā jētu̠-nnāśa̍knuva̠-ntā u̍pa̠sadai̠vāji̍gīṣa̠-ntasmā̍dāhu̠ryaśchai̠vaṃ vēda̠ yaścha̠ nōpa̠sadā̠ vai ma̍hāpu̠ra-ñja̍ya̠ntīti̠ ta iṣu̠gṃ̠ sama̍skurvatā̠- gnimanī̍ka̠gṃ̠ sōmagṃ̍ śa̠lyaṃ viṣṇu̠-ntēja̍na̠-ntē̎-‘bruva̠n ka i̠māma̍siṣya̠tīti̍ [ ] 15
ru̠dra itya̍bruva-nru̠drō vai krū̠ra-ssō̎-‘sya̠tviti̠ sō̎-‘bravī̠-dvara̍ṃ vṛṇā a̠hamē̠va pa̍śū̠nā-madhi̍patirasā̠nīti̠ tasmā̎-dru̠draḥ pa̍śū̠nā-madhi̍pati̠stāgṃ ru̠drō-‘vā̍sṛja̠-thsa ti̠sraḥ purō̍ bhi̠ttvaibhyō lō̠kēbhyō- ‘su̍rā̠-nprāṇu̍data̠ yadu̍pa̠sada̍ upasa̠dyantē̠ bhrātṛ̍vyaparāṇutyai̠ nānyāmāhu̍ti-mpu̠rastā̎-jjuhuyā̠-dyada̠nyāmāhu̍ti-mpu̠rastā̎-jjuhu̠yā- [-jjuhu̠yāt, a̠nyanmukha̍-ṅkuryā-] 16
-da̠nyanmukha̍-ṅkuryā-thsru̠vēṇā̍-‘ghā̠ramā ghā̍rayati ya̠jñasya̠ prajñā̎tyai̠ parā̍ṃati̠kramya̍ juhōti̠ parā̍cha ē̠vaibhyō lō̠kēbhyō̠ yaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyā̠-npra ṇu̍datē̠ puna̍ratyā̠kramyō̍pa̠sada̍-ñjuhōti pra̠ṇudyai̠vaibhyō lō̠kēbhyō̠ bhrātṛ̍vyāñji̠tvā bhrā̍tṛvyalō̠ka-ma̠bhyārō̍hati dē̠vā vai yāḥ prā̠taru̍pa̠sada̍ u̠pāsī̍da̠-nnahna̠stābhi̠rasu̍rā̠-nprāṇu̍danta̠ yā-ssā̠yagṃ rātri̍yai̠ tābhi̠rya-thsā̠ya-mprā̍ta-rupa̠sada̍- [-rupa̠sada̍ḥ, u̠pa̠sa̠dyantē̍] 17
upasa̠dyantē̍ ‘hōrā̠trābhyā̍mē̠va ta-dyaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyā̠-npra ṇu̍datē̠ yāḥ prā̠taryā̠jyā̎-ssyustā-ssā̠ya-mpu̍rō-‘nuvā̠kyā̎ḥ kuryā̠dayā̍tayāmatvāya ti̠sra u̍pa̠sada̠ upai̍ti̠ traya̍ i̠mē lō̠kā i̠mānē̠va lō̠kā-nprī̍ṇāti̠ ṣaṭ-thsa-mpa̍dyantē̠ ṣaḍvā ṛ̠tava̍ ṛ̠tūnē̠va prī̍ṇāti̠ dvāda̍śā̠hīnē̠ sōma̠ upai̍ti̠ dvāda̍śa̠ māsā̎-ssaṃvathsa̠ra-ssa̍vanthsa̠ramē̠va prī̍ṇāti̠ chatu̍rvigṃśati̠-ssa- [chatu̍rvigṃśati̠-ssam, pa̠dya̠ntē̠ chatu̍rvigṃśati-] 18
-mpa̍dyantē̠ chatu̍rvigṃśati-rardhamā̠sā a̍rdhamā̠sānē̠va prī̍ṇā̠tyārā̎grā-mavāntaradī̠kṣā-mupē̍yā̠dyaḥ kā̠mayē̍tā̠-‘smi-nmē̍ lō̠kē-‘rdhu̍kagg syā̠dityēka̠magrē-‘tha̠ dvāvatha̠ trīnatha̍ cha̠tura̍ ē̠ṣā vā ārā̎grā ‘vāntaradī̠kṣā ‘sminnē̠vāsmai̍ lō̠kē-‘rdhu̍ka-mbhavati pa̠rōva̍rīyasī-mavāntaradī̠kṣā-mupē̍yā̠dyaḥ kā̠mayē̍tā̠muṣmi̍-nmē lō̠kē-‘rdhu̍kagg syā̠diti̍ cha̠turō-‘grē ‘tha̠ trīnatha̠ dvāvathaika̍mē̠ṣā vai pa̠rōva̍rīyasya-vāntaradī̠kṣā ‘muṣmi̍nnē̠vāsmai̍ lō̠kē-‘rdhu̍ka-mbhavati ॥ 19 ॥
(a̠si̠ṣya̠tīti̍ – juhu̠yāth – sā̠ya-mprā̍tarupa̠sada̠ – śchatu̍rvigṃśati̠-ssaṃ – cha̠turō-‘grē̠ – ṣōḍa̍śa cha) (a. 3)
su̠va̠rgaṃ vā ē̠tē lō̠kaṃ ya̍nti̠ ya u̍pa̠sada̍ upa̠yanti̠ tēṣā̠ṃ ya u̠nnaya̍tē̠ hīya̍ta ē̠va sa nōda̍nē̠ṣīti̠ sū̎nnīyamiva̠ yō vai svā̠rthētā̎ṃ ya̠tāg śrā̠ntō hīya̍ta u̠ta sa ni̠ṣṭyāya̍ sa̠ha va̍sati̠ tasmā̎-thsa̠kṛdu̠nnīya̠ nāpa̍ra̠munna̍yēta da̠ddhnōnna̍yētai̠tadvai pa̍śū̠nāgṃ rū̠pagṃ rū̠pēṇai̠va pa̠śūnava̍ rundhē [ ] 20
ya̠jñō dē̠vēbhyō̠ nilā̍yata̠ viṣṇū̍ rū̠pa-ṅkṛ̠tvā sa pṛ̍thi̠vī-mprāvi̍śa̠-tta-ndē̠vā hastā̎m-thsa̠gṃ̠ rabhyai̎chCha̠-ntamindra̍ u̠paryu̍pa̠ryatya̍krāma̠-thsō̎-‘bravī̠-tkō mā̠-‘yamu̠paryu̍pa̠ryatya̍kramī̠-ditya̠ha-ndu̠rgē hantētyatha̠ kastvamitya̠ha-ndu̠rgādāha̠rtēti̠ sō̎-‘bravī-ddu̠rgē vai hantā̍-‘vōchathā varā̠hō̍-‘yaṃ vā̍mamō̠ṣa- [-~ṃvā̍mamō̠ṣaḥ, sa̠ptā̠nā] 21
-ssa̍ptā̠nā-ṅgi̍rī̠ṇā-mpa̠rastā̎dvi̠ttaṃ vēdya̠masu̍rāṇā-mbibharti̠ ta-ñja̍hi̠ yadi̍ du̠rgē hantā-‘sīti̠ sa da̍rbhapuñjī̠lamu̠-dvṛhya̍ sa̠pta gi̠rī-nbhi̠ttvā tama̍ha̠n-thsō̎-‘bravī-ddu̠rgādvā āha̍rtāvōchathā ē̠tamā ha̠rēti̠ tamē̎bhyō ya̠jña ē̠va ya̠jñamā-‘ha̍ra̠dya-ttadvi̠ttaṃ vēdya̠masu̍rāṇā̠-mavi̍ndanta̠ tadēka̠ṃ vēdyai̍ vēdi̠tva-masu̍rāṇā̠ṃ- [-masu̍rāṇām, vā i̠yamagra̍] 22
-~ṃvā i̠yamagra̍ āsī̠-dyāva̠dāsī̍naḥ parā̠paśya̍ti̠ tāva̍-ddē̠vānā̠-ntē dē̠vā a̍bruva̠nnastvē̠va nō̠-‘syāmapīti̠ kiya̍dvō dāsyāma̠ iti̠ yāva̍di̠yagṃ sa̍lāvṛ̠kī triḥ pa̍ri̠krāma̍ti̠ tāva̍nnō da̠ttēti̠ sa indra̍-ssalāvṛ̠kī rū̠pa-ṅkṛ̠tvēmā-ntri-ssa̠rvata̠ḥ parya̍krāma̠-ttadi̠māma̍vindanta̠ yadi̠māmavi̍ndanta̠ ta-dvēdyai̍ vēdi̠tvagṃ [vēdi̠tvam, sā vā i̠yagṃ] 23
sā vā i̠yagṃ sarvai̠va vēdi̠riya̍ti śakṣyā̠mīti̠ tvā a̍va̠māya̍ yajantē tri̠gṃ̠śa-tpa̠dāni̍ pa̠śchā-tti̠raśchī̍ bhavati̠ ṣaṭtrigṃ̍śa̠-tprāchī̠ chatu̍rvigṃśatiḥ pu̠rastā̎-tti̠raśchī̠ daśa̍daśa̠ sampa̍dyantē̠ daśā̎kṣarā vi̠rāḍanna̍ṃ vi̠rā-ḍvi̠rājai̠vānnādya̠mava̍ rundha̠ uddha̍nti̠ yadē̠vāsyā̍ amē̠ddhya-ntadapa̍ ha̠ntyuddha̍nti̠ tasmā̠dōṣa̍dhaya̠ḥ parā̍ bhavanti ba̠r̠hi-sstṛ̍ṇāti̠ tasmā̠dōṣa̍dhaya̠ḥ puna̠rā bha̍va̠ntyutta̍ra-mba̠r̠hiṣa̍ uttaraba̠r̠hi-sstṛ̍ṇāti pra̠jā vai ba̠r̠hiryaja̍māna uttara ba̠r̠hi ryaja̍māna-mē̠vā-ya̍jamānā̠dutta̍ra-ṅkarōti̠ tasmā̠-dyaja̍mā̠nō ‘ya̍jamānā̠dutta̍raḥ ॥ 24 ॥
(ru̠ndhē̠ – vā̠ma̠mō̠ṣō – vē̍di̠tvamasu̍rāṇāṃ – ~ṃvēdi̠tvaṃ – bha̍vanti̠ – pañcha̍vigṃśatiścha) (a. 4)
yadvā anī̍śānō bhā̠ramā̍da̠ttē vi vai sa li̍śatē̠ ya-ddvāda̍śa sā̠hnasyō̍pa̠sada̠-ssyusti̠strō̍-‘hīna̍sya ya̠jñasya̠ vilō̍ma kriyēta ti̠sra ē̠va sā̠hnasyō̍pa̠sadō̠ dvāda̍śā̠hīna̍sya ya̠jñasya̍ savīrya̠tvāyāthō̠ salō̍ma kriyatē va̠thsasyaika̠-sstanō̍ bhā̠gī hi sō-‘thaika̠gg̠ stana̍ṃ vra̠tamupai̠tyatha̠ dvāvatha̠ trīnatha̍ cha̠tura̍ ē̠tadvai [ ] 25
kṣu̠rapa̍vi̠ nāma̍ vra̠taṃ yēna̠ pra jā̠tā-nbhrātṛ̍vyā-nnu̠datē̠ prati̍ jani̠ṣyamā̍ṇā̠nathō̠ kanī̍yasai̠va bhūya̠ upai̍ti cha̠turō-‘grē̠ stanā̎n vra̠tamupai̠tyatha̠ trīnatha̠ dvāvathaika̍mē̠tadvai su̍jagha̠na-nnāma̍ vra̠ta-nta̍pa̠syagṃ̍ suva̠rgya̍mathō̠ praiva jā̍yatē pra̠jayā̍ pa̠śubhi̍ryavā̠gū rā̍ja̠nya̍sya vra̠ta-ṅkrū̠rēva̠ vai ya̍vā̠gūḥ krū̠ra i̍va [krū̠ra i̍va, rā̠ja̠nyō̍ vajra̍sya] 26
rāja̠nyō̍ vajra̍sya rū̠pagṃ samṛ̍ddhyā ā̠mikṣā̠ vaiśya̍sya pākaya̠jñasya̍ rū̠pa-mpuṣṭyai̠ payō̎ brāhma̠ṇasya̠ tējō̠ vai brā̎hma̠ṇastēja̠ḥ paya̠stēja̍sai̠va tēja̠ḥ paya̍ ā̠tma-ndha̠ttē ‘thō̠ paya̍sā̠ vai garbhā̍ vardhantē̠ garbha̍ iva̠ khalu̠ vā ē̠ṣa ya-ddī̎kṣi̠tō yada̍sya̠ payō̎ vra̠ta-mbhava̍tyā̠tmāna̍mē̠va ta-dva̍rdhayati̠ trivra̍tō̠ vai manu̍rāsī̠-ddvivra̍tā̠ asu̍rā̠ ēka̍vratā [ēka̍vratāḥ, dē̠vāḥ prā̠tarma̠ddhyandi̍nē] 27
dē̠vāḥ prā̠tarma̠ddhyandi̍nē sā̠ya-nta-nmanō̎rvra̠tamā̍sī-tpākaya̠jñasya̍ rū̠pa-mpuṣṭyai̎ prā̠taścha̍ sā̠ya-ñchāsu̍rāṇā-nnirma̠ddhya-ṅkṣu̠dhō rū̠pa-ntata̠stē parā̍-‘bhava-nma̠ddhyandi̍nē maddhyarā̠trē dē̠vānā̠-ntata̠stē̍-‘bhavan-thsuva̠rgaṃ lō̠kamā̍ya̠n̠. yada̍sya ma̠ddhyandi̍nē maddhyarā̠trē vra̠ta-mbhava̍ti maddhya̠tō vā annē̍na bhuñjatē maddhya̠ta ē̠va tadūrja̍-ndhattē̠ bhrātṛ̍vyābhibhūtyai̠ bhava̍tyā̠tmanā̠ [bhava̍tyā̠tmanā̎, parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō] 28
parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō bhavati̠ garbhō̠ vā ē̠ṣa ya-ddī̎kṣi̠tō yōni̍ rdīkṣitavimi̠taṃ ya-ddī̎kṣi̠tō dī̎kṣitavimi̠tā-tpra̠vasē̠-dyathā̠ yōnē̠rgarbha̠-sskanda̍ti tā̠dṛgē̠va tanna pra̍vasta̠vya̍mā̠tmanō̍ gōpī̠thāyai̠ṣa vai vyā̠ghraḥ ku̍lagō̠pō yada̠gnistasmā̠-dya-ddī̎kṣi̠taḥ pra̠vasē̠-thsa ē̍namīśva̠rō̍-‘nū̠tthāya̠ hantō̠rna pra̍vasta̠vya̍mā̠tmanō̠ guptyai̍ dakṣiṇa̠ta-śśa̍ya ē̠tadvai yaja̍mānasyā̠ ”yata̍na̠gg̠sva ē̠vā-”yata̍nē śayē̠ ‘gnima̍bhyā̠vṛtya̍ śayē dē̠vatā̍ ē̠va ya̠jñama̍bhyā̠vṛtya̍ śayē ॥ 29 ॥
(ē̠tadvai-krū̠ra i̠vai-ka̍vratā-ā̠tmanā̠-yaja̍mānasya̠-trayō̍daśa cha) (a. 5)
pu̠rōha̍viṣi dēva̠yaja̍nē yājayē̠dya-ṅkā̠mayē̠tōpai̍na̠mutta̍rō ya̠jñō na̍mēda̠bhi su̍va̠rgaṃ lō̠ka-ñja̍yē̠dityē̠tadvai pu̠rōha̍virdēva̠yaja̍na̠ṃ yasya̠ hōtā̎ prātaranuvā̠ka -ma̍nubru̠va-nna̠gnima̠pa ā̍di̠tyama̠bhi vi̠paśya̠tyupai̍na̠mutta̍rō ya̠jñō na̍matya̠bhi su̍va̠rgaṃ lō̠ka-ñja̍yatyā̠ptē dē̍va̠yaja̍nē yājayē̠–dbhrātṛ̍vyavanta̠-mpanthā̎ṃ vā-‘dhispa̠r̠śayē̎-tka̠rtaṃ vā̠ yāva̠nnāna̍sē̠ yāta̠vai [ ] 30
na rathā̍yai̠tadvā ā̠pta-ndē̍va̠yaja̍namā̠pnōtyē̠va bhrātṛ̍vya̠-nnaina̠-mbhrātṛ̍vya āpnō̠tyēkō̎nnatē dēva̠ya̍janē yājayē-tpa̠śukā̍ma̠-mēkō̎nnatā̠dvai dē̍va̠yaja̍nā̠daṅgi̍rasaḥ pa̠śūna̍sṛjantānta̠rā sa̍dōhavirdhā̠nē u̍nna̠tagg syā̍dē̠tadvā ēkō̎nnata-ndēva̠yaja̍na-mpaśu̠mānē̠va bha̍vati̠ tryu̍nnatē dēva̠yaja̍nē yājayē-thsuva̠rgakā̍ma̠-ntryu̍nnatā̠dvai dē̍va̠yaja̍nā̠daṅgi̍rasa-ssuva̠rgaṃ lō̠kamā̍ya-nnanta̠rā ”ha̍va̠nīya̍-ñcha havi̠rdhāna̍-ñchō- [havi̠rdhāna̍-ñcha, u̠nna̠tagg syā̍danta̠rā] 31
-nna̠tagg syā̍danta̠rā ha̍vi̠rdhāna̍-ñcha̠ sada̍śchānta̠rā sada̍ścha̠ gārha̍patya-ñchai̠tadvai tryu̍nnata-ndēva̠yaja̍nagṃ suva̠rgamē̠va lō̠kamē̍ti̠ prati̍ṣṭhitē dēva̠yaja̍nē yājayē-tprati̠ṣṭhākā̍mamē̠tadvai prati̍ṣṭhita-ndēva̠yaja̍na̠ṃ ya-thsa̠rvata̍-ssa̠ma-mpratyē̠va ti̍ṣṭhati̠ yatrā̠nyā a̍nyā̠ ōṣa̍dhayō̠ vyati̍ṣaktā̠-ssyusta-dyā̍jayē-tpa̠śukā̍mamē̠tadvai pa̍śū̠nāgṃ rū̠pagṃ rū̠pēṇai̠vāsmai̍ pa̠śū- [pa̠śūn, ava̍ rundhē] 32
-nava̍ rundhē paśu̠mānē̠va bha̍vati̠ nir-ṛ̍tigṛhītē dēva̠yaja̍nē yājayē̠dya-ṅkā̠mayē̍ta̠ nir-ṛ̍tyāsya ya̠jña-ṅgrā̍hayēya̠mityē̠tadvai nir-ṛ̍tigṛhīta-ndēva̠yaja̍na̠ṃ ya-thsa̠dṛśyai̍ sa̠tyā̍ ṛ̠kṣa-nnir-ṛ̍tyai̠vāsya̍ ya̠jña-ṅgrā̍hayati̠ vyāvṛ̍ttē dēva̠yaja̍nē yājayē-dvyā̠vṛtkā̍ma̠ṃ ya-mpātrē̍ vā̠ talpē̍ vā̠ mīmāgṃ̍sēra-nprā̠chīna̍māhava̠nīyā̎-tprava̠ṇagg syā̎-tpratī̠chīna̠-ṅgārha̍patyādē̠tadvai vyāvṛ̍tta-ndēva̠yaja̍na̠ṃ vi pā̠pmanā̠ bhrātṛ̍vyē̠ṇā- ”va̍rtatē̠ naina̠-mpātrē̠ na talpē̍ mīmāgṃ santē kā̠ryē̍ dēva̠yaja̍nē yājayē̠-dbhūti̍kāma-ṅkā̠yā̍ vai puru̍ṣō̠ bhava̍tyē̠va ॥ 33 ॥
(yāta̠vai – ha̍vi̠rdhāna̍-ñcha – pa̠śūn – pā̠pmanā̠ – ‘ṣṭāda̍śa cha) (a. 6)
tēbhya̍ uttaravē̠di-ssi̠gṃ̠hī rū̠pa-ṅkṛ̠tvōbhayā̍-nanta̠rā-‘pa̠kramyā̍tiṣṭha̠-ttē dē̠vā a̍manyanta yata̠rān. vā i̠yamu̍pāva̠rthsyati̠ ta i̠da-mbha̍viṣya̠ntīti̠ tāmupā̍mantrayanta̠ sā-‘bra̍vī̠-dvara̍ṃ vṛṇai̠ sarvā̠-nmayā̠ kāmā̠n vya̍śñavatha̠ pūrvā̠-ntu mā̠-‘gnērāhu̍tiraśñavatā̠ iti̠ tasmā̍duttaravē̠di-mpūrvā̍ma̠gnē- rvyāghā̍rayanti̠ vārē̍vṛta̠gg̠ hya̍syai̠ śamya̍yā̠ pari̍ mimītē̠ [mimītē, mātrai̠vā-‘syai̠] 34
mātrai̠vā-‘syai̠ sāthō̍ yu̠ktēnai̠va yu̠ktamava̍ rundhē vi̠ttāya̍nī mē̠-‘sītyā̍ha vi̠ttā hyē̍nā̠nāva̍-tti̠ktāya̍nī mē̠-‘sītyā̍ha ti̠ktān. hyē̍nā̠nāva̠dava̍tānmā nāthi̠tamityā̍ha nāthi̠tān. hyē̍nā̠nāva̠dava̍tānmā vyathi̠tamityā̍ha vyathi̠tān. hyē̍nā̠nāva̍-dvi̠dē-ra̠gni-rnabhō̠ nāmā- [-rnabhō̠ nāmā̍, agnē̍ aṅgira̠ iti̠] 35
-‘gnē̍ aṅgira̠ iti̠ trirha̍rati̠ ya ē̠vaiṣu lō̠kēṣva̠gnaya̠-stānē̠vāva̍ rundhē tū̠ṣṇī-ñcha̍tu̠rthagṃ ha̍ra̠tyani̍-ruktamē̠vāva̍ rundhē si̠gṃ̠hīra̍si mahi̠ṣīra̠sītyā̍ha si̠gṃ̠hīrhyē̍ṣā rū̠pa-ṅkṛ̠tvōbhayā̍-nanta̠rā ‘pa̠kramyāti̍ṣṭhadu̠ru pra̍thasvō̠ru tē̍ ya̠jñapa̍tiḥ prathatā̠mityā̍ha̠ yaja̍mānamē̠va pra̠jayā̍ pa̠śubhi̍ḥ prathayati dhru̠vā- [dhru̠vā, a̠sīti̠ sagṃ ha̍nti̠] 36
-‘sīti̠ sagṃ ha̍nti̠ dhṛtyai̍ dē̠vēbhya̍-śśundhasva dē̠vēbhya̍-śśumbha̠svētyava̍ chō̠kṣati̠ pra cha̍ kirati̠ śuddhyā̍ indraghō̠ṣastvā̠ vasu̍bhiḥ pu̠rastā̎-tpā̠tvityā̍ha di̠gbhya ē̠vainā̠-mprōkṣa̍ti dē̠vāgśchēdu̍-ttaravē̠diru̠pāva̍vartī̠haiva vi ja̍yāmahā̠ ityasu̍rā̠ vajra̍mu̠dyatya̍ dē̠vāna̠bhyā̍yanta̠ tāni̍ndraghō̠ṣō vasu̍bhiḥ pu̠rastā̠dapā̍- [pu̠rastā̠dapā̍, a̠nu̠da̠ta̠ manō̍javāḥ] 37
-nudata̠ manō̍javāḥ pi̠tṛbhi̍ rdakṣiṇa̠taḥ prachē̍tā ru̠draiḥ pa̠śchā-dvi̠śvaka̍rmā-”di̠tyairu̍ttara̠tō yadē̠vamu̍ttaravē̠di-mprō̠kṣati̍ di̠gbhya ē̠va ta-dyaja̍mānō̠ bhrātṛ̍vyā̠-npra ṇu̍data̠ indrō̠ yatī̎m-thsālāvṛ̠kēbhya̠ḥ prāya̍chCha̠-ttā-nda̍kṣiṇa̠ta u̍ttaravē̠dyā ā̍da̠n̠ ya-tprōkṣa̍ṇīnā-mu̠chChiṣyē̍ta̠ ta-dda̍kṣiṇa̠ta u̍ttaravē̠dyai ni na̍yē̠-dyadē̠va tatra̍ krū̠ra-nta-ttēna̍ śamayati̠ ya-ndvi̠ṣyā-tta-ndhyā̍yēchChu̠chai vaina̍marpayati ॥ 38 ॥
(mi̠mī̠tē̠ – nāma̍ – dhru̠vā – ‘pa̍ – śu̠chā – trīṇi̍ cha) ( ā7)
sōtta̍ravē̠dira̍bravī̠-thsarvā̠-nmayā̠ kāmā̠n vya̍śñava̠thēti̠ tē dē̠vā a̍kāmaya̠ntāsu̍rā̠-nbhrātṛ̍vyāna̠bhi bha̍vē̠mēti̠ tē̍-‘juhavu-ssi̠gṃ̠hīra̍si sapatnasā̠hī svāhēti̠ tē-‘su̍rā̠-nbhrātṛ̍vyā-na̠bhya̍bhava̠-ntē-‘su̍rā̠-nbhrātṛ̍vyā-nabhi̠bhūyā̍kāmayanta pra̠jāṃ vi̍ndēma̠hīti̠ tē̍-‘juhavu-ssi̠gṃ̠hīra̍si suprajā̠vani̠-ssvāhēti̠ tē pra̠jāma̍vindanta̠ tē pra̠jāṃ vi̠ttvā- [pra̠jāṃ vi̠ttvā,a̠kā̠ma̠ya̠nta̠ pa̠śūn. ] 39
-‘kā̍mayanta pa̠śūn. vi̍ndēma̠hīti̠ tē̍-‘juhavu-ssi̠gṃ̠hīra̍si rāyaspōṣa̠vani̠-ssvāhēti̠ tē pa̠śūna̍vindanta̠ tē pa̠śūn. vi̠ttvā-‘kā̍mayanta prati̠ṣṭhāṃ vi̍ndēma̠hīti̠ tē̍-‘juhavu-ssi̠gṃ̠hī-ra̍syāditya̠vani̠-ssvāhēti̠ ta i̠mā-mpra̍ti̠ṣṭhāma̍vindanta̠ ta i̠mā-mpra̍ti̠ṣṭhāṃ vi̠ttvā-‘kā̍mayanta dē̠vatā̍ ā̠śiṣa̠ upē̍yā̠mēti̠ tē̍-‘juhavu-ssi̠gṃ̠hīra̠syā va̍ha dē̠vā-ndē̍vaya̠tē [ ] 40
yaja̍mānāya̠ svāhēti̠ tē dē̠vatā̍ ā̠śiṣa̠ upā̍ya̠-npañcha̠ kṛtvō̠ vyāghā̍rayati̠ pañchā̎kṣarā pa̠ṅktiḥ pāṅktō̍ ya̠jñō ya̠jñamē̠vāva̍ rundhē ‘kṣṇa̠yā vyāghā̍rayati̠ tasmā̍dakṣṇa̠yā pa̠śavō-‘ṅgā̍ni̠ praha̍ranti̠ prati̍ṣṭhityai bhū̠tēbhya̠stvēti̠ srucha̠mudgṛ̍hṇāti̠ ya ē̠va dē̠vā bhū̠tāstēṣā̠-nta-dbhā̍ga̠dhēya̠-ntānē̠va tēna̍ prīṇāti̠ pautu̍dravā-npari̠dhī-npari̍ dadhātyē̠ṣāṃ- [dadhātyē̠ṣām, lō̠kānā̠ṃ vidhṛ̍tyā] 41
-~ṃlō̠kānā̠ṃ vidhṛ̍tyā a̠gnēstrayō̠ jyāyāgṃ̍sō̠ bhrāta̍ra āsa̠-ntē dē̠vēbhyō̍ ha̠vyaṃ vaha̍nta̠ḥ prāmī̍yanta̠ sō̎-‘gnira̍bibhēdi̠tthaṃ vāva sya ārti̠mā-‘ri̍ṣya̠tīti̠ sa nilā̍yata̠ sa yāṃ vana̠spati̠ṣvava̍sa̠ttā-mpūtu̍drau̠ yāmōṣa̍dhīṣu̠ tāgṃ su̍gandhi̠tēja̍nē̠ yā-mpa̠śuṣu̠ tā-mpētva̍syānta̠rā śṛṅgē̠ ta-ndē̠vatā̠ḥ praiṣa̍maichCha̠-ntamanva̍vinda̠-nta-ma̍bruva̠- [-ma̍bruvann, upa̍ na̠ ā] 42
-nnupa̍ na̠ ā va̍rtasva ha̠vya-nnō̍ va̠hēti̠ sō̎-‘bravī̠-dvara̍ṃ vṛṇai̠ yadē̠va gṛ̍hī̠tasyāhu̍tasya bahiḥpari̠dhi skandā̠-ttanmē̠ bhrātṛ̍ṇā-mbhāga̠dhēya̍-masa̠diti̠ tasmā̠-dya-dgṛ̍hī̠tasyā-‘hu̍tasya bahiḥpari̠dhi skanda̍ti̠ tēṣā̠-nta-dbhā̍ga̠dhēya̠-ntānē̠va tēna̍ prīṇāti̠ sō̍-‘manyatā-‘stha̠nvantō̍ mē̠ pūrvē̠ bhrāta̍ra̠ḥ prāmē̍ṣatā̠-‘sthāni̍ śātayā̠ iti̠ sa yā- [sa yāni̍, ] 43
-nya̠sthānyaśā̍tayata̠ ta-tpūtu̍drva-bhava̠-dyanmā̠gṃ̠ samupa̍mṛta̠-nta-dgulgu̍lu̠ yadē̠tān-thsa̍bhāṃ̠rān-thsa̠-mbhara̍tya̠gnimē̠va ta-thsambha̍ratya̠gnēḥ purī̍ṣa-ma̠sītyā̍hā̠-‘gnērhyē̍ta-tpurī̍ṣa̠ṃ ya-thsa̍mbhā̠rā athō̠ khalvā̍hurē̠tē vāvaina̠-ntē bhrāta̍ra̠ḥ pari̍ śērē̠ ya-tpautu̍dravāḥ pari̠dhaya̠ iti̍ ॥ 44 ॥
(vi̠ttvā – dē̍vaya̠ta – ē̠ṣā – ma̍bruva̠n – yāni̠ – chatu̍śchatvārigṃśachcha) (a. 8)
ba̠ddhamava̍ syati varuṇapā̠śādē̠vainē̍ muñchati̠ praṇē̍nēkti̠ mēddhyē̍ ē̠vainē̍ karōti sāvitri̠yarchā hu̠tvā ha̍vi̠rdhānē̠ pra va̍rtayati savi̠tṛpra̍sūta ē̠vainē̠ pra va̍rtayati̠ varu̍ṇō̠ vā ē̠ṣa du̠rvāgu̍bha̠yatō̍ ba̠ddhō yadakṣa̠-ssa yadu̠-thsarjē̠-dyaja̍mānasya gṛ̠hā-na̠bhyuthsa̍rjē-thsu̠vāgdē̍va̠ duryā̠gṃ̠ ā va̠dētyā̍ha gṛ̠hā vai duryā̠-śśāntyai̠ pa- [duryā̠-śśāntyai̠ patnī̎, upā̍nakti̠] 45
-tnyupā̍nakti̠ patnī̠ hi sarva̍sya mi̠tra-mmi̍tra̠tvāya̠ yadvai patnī̍ ya̠jñasya̍ ka̠rōti̍ mithu̠na-ntadathō̠ patni̍yā ē̠vaiṣa ya̠jñasyā̎-nvāra̠bhōṃ-‘na̍vachChittyai̠ vartma̍nā̠ vā a̠nvitya̍ ya̠jñagṃ rakṣāgṃ̍si jighāgṃsanti vaiṣṇa̠vībhyā̍mṛ̠gbhyāṃ vartma̍nō rjuhōti ya̠jñō vai viṣṇu̍rya̠jñādē̠va rakṣā̠g̠syapa̍ hanti̠ yada̍ddhva̠ryu-ra̍na̠gnā-vāhu̍ti-ñjuhu̠yā-da̠ndhō̎-‘ddhva̠ryu-ssyā̠-drakṣāgṃ̍si ya̠jñagṃ ha̍nyu̠r̠- [ya̠jñagṃ ha̍nyuḥ, hira̍ṇya-mu̠pāsya̍] 46
-hira̍ṇya-mu̠pāsya̍ juhōtyagni̠vatyē̠va ju̍hōti̠ nāndhō̎-‘ddhva̠ryurbhava̍ti̠ na ya̠jñagṃ rakṣāgṃ̍si ghnanti̠ prāchī̠ prēta̍maddhva̠ra-ṅka̠lpaya̍ntī̠ ityā̍ha suva̠rgamē̠vainē̍ lō̠ka-ṅga̍maya̠tyatra̍ ramēthā̠ṃ varṣma̍-npṛthi̠vyā ityā̍ha̠ varṣma̠ hyē̍ta-tpṛ̍thi̠vyā ya-ddē̍va̠yaja̍na̠gṃ̠ śirō̠ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yaddha̍vi̠rdhāna̍-ndi̠vō vā̍ viṣṇavu̠ta vā̍ pṛthi̠vyā [pṛthi̠vyāḥ, ityā̠śīrpa̍daya̠rchā] 47
ityā̠śīrpa̍daya̠rchā dakṣi̍ṇasya havi̠rdhāna̍sya mē̠thī-nni ha̍nti śīrṣa̠ta ē̠va ya̠jñasya̠ yaja̍māna ā̠śiṣō-‘va̍ rundhē da̠ṇḍō vā au̍pa̠rastṛ̠tīya̍sya havi̠rdhāna̍sya vaṣaṭkā̠rē-ṇākṣa̍-machChina̠-dyat-tṛ̠tīya̍-ñCha̠dir-ha̍vi̠rdhāna̍yō-rudāhri̠yatē̍ tṛ̠tīya̍sya havi̠rdhāna̠syāva̍ruddhyai̠ śirō̠ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yaddha̍vi̠rdhāna̠ṃ viṣṇō̍ ra̠rāṭa̍masi̠ viṣṇō̎ḥ pṛ̠ṣṭhama̠sītyā̍ha̠ tasmā̍dētāva̠ddhā śirō̠ viṣyū̍ta̠ṃ viṣṇō̠-ssyūra̍si̠ viṣṇō̎rdhru̠vama̠sītyā̍ha vaiṣṇa̠vagṃ hi dē̠vata̍yā havi̠rdhāna̠ṃ ya-mpra̍tha̠ma-ṅgra̠nthi-ṅgra̍thnī̠yādya-tta-nna vi̍sra̠gṃ̠ sayē̠damē̍hēnāddhva̠ryuḥ pramī̍yēta̠ tasmā̠-thsa vi̠srasya̍ḥ ॥ 48 ॥
(patnī̍ -hanyu-rvā pṛthi̠vyā-viṣyū̍ta̠ṃ viṣṇō̠ḥ-ṣaḍvigṃ̍śatiścha) (a. 9)
dē̠vasya̍ tvā savi̠tuḥ pra̍sa̠va ityabhri̠mā da̍ttē̠ prasū̎tyā a̠śvinō̎ rbā̠hubhyā̠mityā̍hā̠śvinau̠ hi dē̠vānā̍maddhva̠ryū āstā̎-mpū̠ṣṇō hastā̎bhyā̠mityā̍ha̠ yatyai̠ vajra̍ iva̠ vā ē̠ṣā yadabhri̠rabhri̍rasi̠ nāri̍ra̠sītyā̍ha̠ śāntyai̠ kāṇḍē̍ kāṇḍē̠ vai kri̠yamā̍ṇē ya̠jñagṃ rakṣāgṃ̍si jighāgṃsanti̠ pari̍likhita̠gṃ̠ rakṣa̠ḥ pari̍likhitā̠ arā̍taya̠ ityā̍ha̠ rakṣa̍sā̠-mapa̍hatyā [rakṣa̍sā̠-mapa̍hatyai, i̠dama̠hagṃ] 49
i̠dama̠hagṃ rakṣa̍sō grī̠vā api̍ kṛntāmi̠ yō̎-‘smā-ndvēṣṭi̠ ya-ñcha̍ va̠ya-ndvi̠ṣma ityā̍ha̠ dvau vāva puru̍ṣau̠ ya-ñchai̠va dvēṣṭi̠ yaśchai̍na̠-ndvēṣṭi̠ tayō̍-rē̠vā-‘na̍ntarāya-ṅgrī̠vāḥ kṛ̍ntati di̠vē tvā̠-‘ntari̍kṣāya tvā pṛthi̠vyai tvētyā̍hai̠bhya ē̠vainā̎ṃ lō̠kēbhya̠ḥ prōkṣa̍ti pa̠rastā̍-da̠rvāchī̠-mprōkṣa̍ti̠ tasmā̎- [tasmā̎t, pa̠rastā̍-] 50
-tpa̠rastā̍-da̠rvāchī̎-mmanu̠ṣyā̍ ūrja̠mupa̍ jīvanti krū̠rami̍va̠ vā ē̠ta-tka̍rōti̠ ya-tkhana̍tya̠pō-‘va̍ nayati̠ śāntyai̠ yava̍matī̠rava̍ naya̠tyūrgvai yava̠ ūrgu̍du̠baṃra̍ ū̠rjaivōrja̠gṃ̠ sama̍rdhayati̠ yaja̍mānēna̠ sammi̠taudu̍baṃrī bhavati̠ yāvā̍nē̠va yaja̍māna̠stāva̍tī-mē̠vāsmi̠-nnūrja̍-ndadhāti pitṛ̠ṇāgṃ sada̍nama̠sīti̍ ba̠r̠hirava̍ stṛṇāti pitṛdēva̠tyā̎(1̠)gg̠- [pitṛdēva̠tyā̎m, hyē̍ta-dyannikhā̍ta̠ṃ-] 51
-hyē̍ta-dyannikhā̍ta̠ṃ ya-dba̠r̠hi-rana̍vastīrya minu̠yā-tpi̍tṛdēva̠tyā̍ nikhā̍tā syā-dba̠r̠hi-ra̍va̠stīrya̍ minōtya̠syā-mē̠vainā̎-mminō̠tyathō̎ svā̠ruha̍-mē̠vainā̎-ṅkarō̠tyu-ddivagg̍ stabhā̠nā-”ntari̍kṣa-mpṛ̠ṇētyā̍hai̠ṣāṃ lō̠kānā̠ṃ vidhṛ̍tyai dyutā̠nastvā̍ māru̠tō mi̍nō̠tvityā̍ha dyutā̠nō ha̍ sma̠ vai mā̍ru̠tō dē̠vānā̠-maudu̍baṃrī-mminōti̠ tēnai̠vai- [tēnai̠va, ē̠nā̠-mmi̠nō̠ti̠ bra̠hma̠vani̍-ntvā] 52
-nā̎-mminōti brahma̠vani̍-ntvā kṣatra̠vani̠mityā̍ha yathāya̠jurē̠vaita-dghṛ̠tēna̍ dyāvāpṛthivī̠ ā pṛ̍ṇēthā̠mityaudu̍baṃryā-ñjuhōti̠ dyāvā̍pṛthi̠vī ē̠va rasē̍nānaktyā̠-ntama̠nva-va̍srāvayatyā̠ntamē̠va yaja̍māna̠-ntēja̍sā-naktyai̠ndrama̠sīti̍ Cha̠diradhi̠ ni da̍dhātyai̠ndragṃ hi dē̠vata̍yā̠ sadō̍ viśvaja̠nasya̍ Chā̠yētyā̍ha viśvaja̠nasya̠ hyē̍ṣā Chā̠yā ya-thsadō̠ nava̍Chadi̠ [nava̍Chadi, tēja̍skāmasya] 53
tēja̍skāmasya minuyā-ttri̠vṛtā̠ stōmē̍na̠ sammi̍ta̠-ntēja̍stri̠vṛ-ttē̍ja̠svyē̍va bha̍va̠-tyēkā̍daśa-Chadīndri̠yakā̍ma̠-syaikā̍daśākṣarā tri̠ṣṭugi̍ndri̠ya-ntri̠ṣṭugi̍ndriyā̠vyē̍va bha̍vati̠ pañcha̍daśaChadi̠ bhrātṛ̍vyavataḥ pañchada̠śō vajrō̠ bhrātṛ̍vyābhibhūtyai sa̠ptada̍śaChadi pra̠jākā̍masya saptada̠śaḥ pra̠jāpa̍tiḥ pra̠jāpa̍tē̠rāptyā̠ ēka̍vigṃśatiChadi prati̠ṣṭhākā̍ma-syaikavi̠gṃ̠śa-sstōmā̍nā-mprati̠ṣṭhā prati̍ṣṭhityā u̠dara̠ṃ vai sada̠ ūrgu̍du̠baṃrō̍ maddhya̠ta audu̍baṃrī-mminōti maddhya̠ta ē̠va pra̠jānā̠mūrja̍-ndadhāti̠ tasmā̎- [tasmā̎t, ma̠ddhya̠ta ū̠rjā] 54
-nmaddhya̠ta ū̠rjā bhu̍ñjatē yajamānalō̠kē vai dakṣi̍ṇāni Cha̠dīgṃṣi̍ bhrātṛvyalō̠ka utta̍rāṇi̠ dakṣi̍ṇā̠nyutta̍rāṇi karōti̠ yaja̍māna-mē̠vā-ya̍jamānā̠dutta̍ra-ṅkarōti̠ tasmā̠-dyaja̍mā̠nō-‘ya̍jamānā̠dutta̍rō ‘ntarva̠rtān ka̍rōti̠ vyāvṛ̍ttyai̠ tasmā̠dara̍ṇya-mpra̠jā upa̍ jīvanti̠ pari̍ tvā girvaṇō̠ gira̠ ityā̍ha yathāya̠jurē̠vaitadindra̍sya̠ syūra̠sīndra̍sya dhru̠vama̠sītyā̍hai̠ndragṃ hi dē̠vata̍yā̠ sadō̠ ya-mpra̍tha̠ma-ṅgra̠nthi-ṅgra̍thnī̠yādya-tta-nna vi̍sra̠gṃ̠ sayē̠damē̍hēnāddhva̠ryuḥ pramī̍yēta̠ tasmā̠-thsa vi̠srasya̍ḥ ॥ 55 ॥
(apa̍hatyai̠ – tasmā̎t – pitṛdēva̠tya̍ṃ – tēnai̠va – nava̍Chadi̠ – tasmā̠th – sada̠ḥ – pañcha̍daśa cha) (a. 10)
śirō̠ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yaddha̍vi̠rdhāna̍-mprā̠ṇā u̍para̠vā ha̍vi̠rdhānē̍ khāyantē̠ tasmā̎-chChī̠r̠ṣa-nprā̠ṇā a̠dhastā̎-tkhāyantē̠ tasmā̍-da̠dhastā̎-chChī̠rṣṇaḥ prā̠ṇā ra̍kṣō̠haṇō̍ valaga̠hanō̍ vaiṣṇa̠vā-nkha̍nā̠mītyā̍ha vaiṣṇa̠vā hi dē̠vata̍yōpara̠vā asu̍rā̠ vai ni̠ryantō̍ dē̠vānā̎-mprā̠ṇēṣu̍ vala̠gā-nnya̍khana̠-ntā-nbā̍humā̠trē-‘nva̍vinda̠-ntasmā̎-dbāhumā̠trāḥ khā̍yanta i̠dama̠ha-ntaṃ va̍la̠ga-mudva̍pāmi̠ [ ] 56
ya-nna̍-ssamā̠nō yamasa̍mānō nicha̠khānētyā̍ha̠ dvau vāva puru̍ṣau̠ yaśchai̠va sa̍mā̠nō yaśchāsa̍mānō̠ yamē̠vāsmai̠ tau va̍la̠ga-nni̠khana̍ta̠sta-mē̠vōdva̍pati̠ santṛ̍ṇatti̠ tasmā̠-thsantṛ̍ṇṇā antara̠taḥ prā̠ṇā na sa-mbhi̍natti̠ tasmā̠-dasa̍bhinnnāḥ prā̠ṇā a̠pō-‘va̍ nayati̠ tasmā̍-dā̠rdrā a̍ntara̠taḥ prā̠ṇā yava̍matī̠-rava̍ naya̠- [-rava̍ nayati, ūrgvai] 57
-tyūrgvai yava̍ḥ prā̠ṇā u̍para̠vāḥ prā̠ṇēṣvē̠vōrja̍-ndadhāti ba̠r̠hirava̍ stṛṇāti̠ tasmā̎llōma̠śā a̍ntara̠taḥ prā̠ṇā ājyē̍na̠ vyāghā̍rayati̠ tējō̠ vā ājya̍-mprā̠ṇā u̍para̠vāḥ prā̠ṇēṣvē̠va tējō̍ dadhāti̠ hanū̠ vā ē̠tē ya̠jñasya̠ yada̍dhi̠ṣava̍ṇē̠ na sa-ntṛ̍ṇa̠ttya sa̍tṛṃṇṇē̠ hi hanū̠ athō̠ khalu̍ dīrghasō̠mē sa̠tṛndyē̠ dhṛtyai̠ śirō̠ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yaddha̍vi̠rdhāna̍- [yaddha̍vi̠rdhāna̎m, prā̠ṇā u̍para̠vā hanū̍] 58
-mprā̠ṇā u̍para̠vā hanū̍ adhi̠ṣava̍ṇē ji̠hvā charma̠ grāvā̍ṇō̠ dantā̠ mukha̍māhava̠nīyō̠ nāsi̍kō-ttaravē̠di-ru̠dara̠gṃ̠ sadō̍ ya̠dā khalu̠ vai ji̠hvayā̍ da̠thsvadhi̠ khāda̠tyatha̠ mukha̍-ṅgachChati ya̠dā mukha̠-ṅgachCha̠tyathō̠dara̍-ṅgachChati̠ tasmā̎ddhavi̠rdhānē̠ charma̠nnadhi̠ grāva̍bhirabhi̠ṣutyā̍-”hava̠nīyē̍ hu̠tvā pra̠tyañcha̍ḥ pa̠rētya̠ sada̍si bhakṣayanti̠ yō vai vi̠rājō̍ yajñamu̠khē dōha̠ṃ vēda̍ du̠ha ē̠vai nā̍mi̠yaṃ vai vi̠rā-ṭtasyai̠ tvakcharmōdhō̍-‘dhi̠ṣava̍ṇē̠ stanā̍ upara̠vā grāvā̍ṇō va̠thsā ṛ̠tvijō̍ duhanti̠ sōma̠ḥ payō̠ ya ē̠vaṃ vēda̍ du̠ha ē̠vainā̎m ॥ 59 ॥
(va̠pā̠mi̠-yava̍matī̠rava̍ nayati-havi̠rdhāna̍-mē̠va-trayō̍vigṃśatiścha) (a. 11)
(yadu̠bhau – dē̍vāsu̠rāḥ mi̠tha – stēṣāgṃ̍ – suva̠rgaṃ – ~ṃyadvā anī̍śānaḥ – pu̠rōha̍viṣi̠ – tēbhya̠ḥ – sōtta̍ravē̠di – rba̠ddhan – dē̠vasyā-‘bhri̠ṃ vajraḥ – śirō̠ vā – ēkā̍daśa )
(yadu̠bhā – vityā̍ha dē̠vānā̎m – ~ṃya̠jñō dē̠vēbhyō̠ – na rathā̍ya̠ – yaja̍mānāya – pa̠rastā̍da̠rvāchī̠ – nnava̍ pañchā̠śat)
(yadu̠bhau, du̠ha ē̠vainā̎m)
॥ hari̍ḥ ōm ॥
॥ kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē dvitīyaḥ praśna-ssamāptaḥ ॥