kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē ṣaṣṭhaḥ praśnaḥ – sōmamantrabrāhmaṇanirūpaṇaṃ
ō-nnamaḥ paramātmanē, śrī mahāgaṇapatayē namaḥ,
śrī gurubhyō namaḥ । ha̠ri̠ḥ ōm ॥
su̠va̠rgāya̠ vā ē̠tāni̍ lō̠kāya̍ hūyantē̠ ya-ddā̎kṣi̠ṇāni̠ dvābhyā̠-ṅgārha̍patyē juhōti dvi̠pā-dyaja̍māna̠ḥ prati̍ṣṭhityā̠ āgnī̎ddhrē juhōtya̠ntari̍kṣa ē̠vā-”kra̍matē̠ sadō̠-‘bhyaiti̍ suva̠rgamē̠vaina̍ṃ lō̠ka-ṅga̍mayati sau̠rībhyā̍mṛ̠gbhyā-ṅgārha̍patyē juhōtya̠mumē̠vaina̍ṃ lō̠kagṃ sa̠mārō̍hayati̠ naya̍vatya̠rchā-”gnī̎ddhrē juhōti suva̠rgasya̍ lō̠kasyā̠bhinī̎tyai̠ diva̍-ṅgachCha̠ suva̍ḥ pa̠tēti̠ hira̍ṇyagṃ [hira̍ṇyam, hu̠tvō-dgṛ̍hṇāti] 1
hu̠tvō-dgṛ̍hṇāti suva̠rgamē̠vaina̍ṃ lō̠ka-ṅga̍mayati rū̠pēṇa̍ vō rū̠pama̠bhyaimītyā̍ha rū̠pēṇa̠ hyā̍sāgṃ rū̠pama̠bhyaiti̠ yaddhira̍ṇyēna tu̠thō vō̍ vi̠śvavē̍dā̠ vi bha̍ja̠tvityā̍ha tu̠thō ha̍ sma̠ vai vi̠śvavē̍dā dē̠vānā̠-ndakṣi̍ṇā̠ vi bha̍jati̠ tēnai̠vainā̠ vi bha̍jatyē̠ ta-ttē̍ agnē̠ rādha̠ [agnē̠ rādha̍ḥ, aiti̠ sōma̍chyuta̠-] 2
aiti̠ sōma̍chyuta̠-mityā̍ha̠ sōma̍chyuta̠gg̠ hya̍sya̠ rādha̠ aiti̠ tanmi̠trasya̍ pa̠thā na̠yētyā̍ha̠ śāntyā̍ ṛ̠tasya̍ pa̠thā prēta̍ cha̠ndra da̍kṣiṇā̠ ityā̍ha sa̠tyaṃ vā ṛ̠tagṃ sa̠tyēnai̠vainā̍ ṛ̠tēna̠ vi bha̍jati ya̠jñasya̍ pa̠thā su̍vi̠tā naya̍ntī̠rityā̍ha ya̠jñasya̠ hyē̍tāḥ pa̠thā yanti̠ ya-ddakṣi̍ṇā brāhma̠ṇama̠dya rā̎ddhyāsa̠- [rā̎ddhyāsam, ṛṣi̍mārṣē̠ya-] 3
-mṛṣi̍mārṣē̠ya-mityā̍hai̠ṣa vai brā̎hma̠ṇa ṛṣi̍rārṣē̠yō ya-śśu̍śru̠vā-ntasmā̍dē̠vamā̍ha̠ vi suva̠ḥ paśya̠ vya̍ntari̍kṣa̠mityā̍ha suva̠rgamē̠vaina̍ṃ lō̠ka-ṅga̍mayati̠ yata̍sva sada̠syai̍rityā̍ha mitra̠tvāyā̠smaddā̎trā dēva̠trā ga̍chChata̠ madhu̍matīḥ pradā̠tāra̠mā vi̍śa̠tētyā̍ha va̠yami̠ha pra̍dā̠tāra̠-ssmō̎-‘smāna̠mutra̠ madhu̍matī̠rā vi̍śa̠tēti̠ [vi̍śa̠tēti̍, vāvaitadā̍ha̠] 4
vāvaitadā̍ha̠ hira̍ṇya-ndadāti̠ jyōti̠rvai hira̍ṇya̠-ñjyōti̍rē̠va pu̠rastā̎ddhattē suva̠rgasya̍ lō̠kasyānu̍khyātyā a̠gnīdhē̍ dadātya̠gnimu̍khānē̠vartū-nprī̍ṇāti bra̠hmaṇē̍ dadāti̠ prasū̎tyai̠ hōtrē̍ dadātyā̠tmā vā ē̠ṣa ya̠jñasya̠ yaddhōtā̠-”tmāna̍mē̠va ya̠jñasya̠ dakṣi̍ṇābhi̠-ssama̍rdhayati ॥ 5 ॥
(hira̍ṇya̠gṃ̠ – rādhō̍ – rādhyāsa – ma̠mutra̠ madhu̍matī̠rā vi̍śa̠tētya̠ – ṣṭātrigṃ̍śachcha) (a. 1)
sa̠mi̠ṣṭa̠ ya̠jūgṃṣi̍ juhōti ya̠jñasya̠ sami̍ṣṭyai̠ yadvai ya̠jñasya̍ krū̠raṃ ya-dvili̍ṣṭa̠ṃ yada̠tyēti̠ yannātyēti̠ yada̍tika̠rōti̠ yannāpi̍ ka̠rōti̠ tadē̠va taiḥ prī̍ṇāti̠ nava̍ juhōti̠ nava̠ vai puru̍ṣē prā̠ṇāḥ puru̍ṣēṇa ya̠jña-ssammi̍tō̠ yāvā̍nē̠va ya̠jñasta-mprī̍ṇāti̠ ṣa-ḍṛgmi̍yāṇi juhōti̠ ṣaḍvā ṛ̠tava̍ ṛ̠tūnē̠va prī̍ṇāti̠ trīṇi̠ yajūgṃ̍ṣi̠ [yajūgṃ̍ṣi, traya̍ i̠mē lō̠kā] 6
traya̍ i̠mē lō̠kā i̠mānē̠va lō̠kā-nprī̍ṇāti̠ yajña̍ ya̠jña-ṅga̍chCha ya̠jñapa̍ti-ṅga̠chChētyā̍ha ya̠jñapa̍timē̠vaina̍-ṅgamayati̠ svāṃ yōni̍-ṅga̠chChētyā̍ha̠ svāmē̠vaina̠ṃ yōni̍-ṅgamayatyē̠ṣa tē̍ ya̠jñō ya̍jñapatē sa̠hasū̎ktavāka-ssu̠vīra̠ ityā̍ha̠ yaja̍māna ē̠va vī̠rya̍-ndadhāti vāsi̠ṣṭhō ha̍ sātyaha̠vyō dē̍vabhā̠ga-mpa̍prachCha̠ ya-thsṛñja̍yā-nbahuyā̠jinō-‘yī̍yajō ya̠jñē [ ] 7
ya̠jña-mpratya̍tiṣṭhi̠pā(3) ya̠jñapa̠tā(3)viti̠ sa hō̍vācha ya̠jñapa̍tā̠viti̍ sa̠tyādvai sṛñja̍yā̠ḥ parā̍ babhūvu̠riti̍ hōvācha ya̠jñē vāva ya̠jñaḥ pra̍ti̠ṣṭhāpya̍ āsī̠-dyaja̍māna̠syā-‘pa̍rābhāvā̠yēti̠ dēvā̍ gātuvidō gā̠tuṃ vi̠ttvā gā̠tu -mi̠tētyā̍ha ya̠jña ē̠va ya̠jña-mprati̍ ṣṭhāpayati̠ yaja̍māna̠syā-‘pa̍rābhāvāya ॥ 8 ॥
(yajūgṃ̍ṣi – ya̠jña – ēka̍chatvārigṃśachcha) (a. 2)
a̠va̠bhṛ̠tha̠-ya̠jūgṃṣi̍ juhōti̠ yadē̠vārvā̠chīna̠-mēka̍hāyanā̠dēna̍ḥ ka̠rōti̠ tadē̠va tairava̍ yajatē̠ ‘pō̍-‘vabhṛ̠tha-mavai̎tya̠phsu vai varu̍ṇa-ssā̠kṣādē̠va varu̍ṇa̠mava̍ yajatē̠ vartma̍nā̠ vā a̠nvitya̍ ya̠jñagṃ rakṣāgṃ̍si jighāgṃsanti̠ sāmnā̎ prastō̠tā-‘nvavai̍ti̠ sāma̠ vai ra̍kṣō̠hā rakṣa̍sā̠mapa̍hatyai̠ trirni̠dhana̠mupai̍ti̠ traya̍ i̠mē lō̠kā ē̠bhya ē̠va lō̠kēbhyō̠ rakṣā̠g̠- [lō̠kēbhyō̠ rakṣāg̍ṃsi, apa̍ hanti̠] 9
-syapa̍ hanti̠ puru̍ṣaḥpuruṣō ni̠dhana̠mupai̍ti̠ puru̍ṣaḥpuruṣō̠ hi ra̍kṣa̠svī rakṣa̍sā̠mapa̍hatyā u̠rugṃ hi rājā̠ varu̍ṇaścha̠kārētyā̍ha̠ prati̍ṣṭhityai śa̠ta-ntē̍ rāja-nbhi̠ṣaja̍-ssa̠hasra̠mityā̍ha bhēṣa̠jamē̠vāsmai̍ karōtya̠bhiṣṭhi̍tō̠ varu̍ṇasya̠ pāśa̠ ityā̍ha varuṇapā̠śamē̠vābhi ti̍ṣṭhati ba̠r̠hira̠bhi ju̍hō̠tyāhu̍tīnā̠-mprati̍ṣṭhityā̠ athō̍ agni̠vatyē̠va ju̍hō̠tyapa̍ barhiṣaḥ prayā̠jān [prayā̠jān, ya̠ja̠ti̠ pra̠jā vai] 10
ya̍jati pra̠jā vai ba̠r̠hiḥ pra̠jā ē̠va va̍ruṇapā̠śā-nmu̍ñcha̠tyājya̍bhāgau yajati ya̠jñasyai̠va chakṣu̍ṣī̠ nāntarē̍ti̠ varu̍ṇaṃ yajati varuṇapā̠śādē̠vaina̍-mmuñchatya̠gnīvaru̍ṇau yajati sā̠kṣādē̠vaina̍ṃ varuṇapā̠śā-nmu̍ñcha̠tya-pa̍barhiṣāvanūyā̠jau ya̍jati pra̠jā vai ba̠r̠hiḥ pra̠jā ē̠va va̍ruṇapā̠śā-nmu̍ñchati cha̠tura̍ḥ prayā̠jān. ya̍jati̠ dvāva̍nūyā̠jau ṣaṭ-thsampa̍dyantē̠ ṣaḍvā ṛ̠tava̍ [ṣaḍvā ṛ̠tava̍ḥ, ṛ̠tuṣvē̠va prati̍] 11
ṛ̠tuṣvē̠va prati̍ tiṣṭha̠-tyava̍bhṛtha-nichaṅku̠ṇētyā̍ha yathōdi̠tamē̠va varu̍ṇa̠mava̍ yajatē samu̠drē tē̠ hṛda̍ya-ma̠phsva̍ntarityā̍ha samu̠drē hya̍ntarvaru̍ṇa̠-ssa-ntvā̍ viśa̠-ntvōṣa̍dhī-ru̠tā-”pa̠ ityā̍hā̠dbhi-rē̠vaina̠mōṣa̍dhībhi-ssa̠myañcha̍-ndadhāti̠ dēvī̍rāpa ē̠ṣa vō̠ garbha̠ ityā̍ha yathāya̠jurē̠vaita-tpa̠śavō̠ vai [ ] 12
sōmō̠ ya-dbhi̍ndū̠nā-mbha̠kṣayē̎-tpaśu̠mān-thsyā̠-dvaru̍ṇa̠-stvē̍na-ṅgṛhṇīyā̠dyanna bha̠kṣayē̍dapa̠śu-ssyā̠nnaina̠ṃ varu̍ṇō gṛhṇīyā-dupa̠spṛśya̍mē̠va pa̍śu̠mā-nbha̍vati̠ naina̠ṃ varu̍ṇō gṛhṇāti̠ prati̍yutō̠ varu̍ṇasya̠ pāśa̠ ityā̍ha varuṇapā̠śādē̠va nirmu̍chya̠tē ‘pra̍tīkṣa̠mā ya̍nti̠ varu̍ṇasyā̠ntarhi̍tyā̠ ēdhō̎-‘syēdhiṣī̠mahī-tyā̍ha sa̠midhai̠vāgni-nna̍ma̠syanta̍ u̠pāya̍nti̠ tējō̍-‘si̠ tējō̠ mayi̍ dhē̠hītyā̍ha̠ tēja̍ ē̠vā-”tma-ndha̍ttē ॥ 13 ॥
(rakṣāgṃ̍si – prayā̠jā – nṛ̠tavō̠ – vai – na̍ma̠syantō̠ – dvāda̍śa cha) (a. 3)
sphyēna̠ vēdi̠muddha̍nti rathā̠kṣēṇa̠ vi mi̍mītē̠ yūpa̍-mminōti tri̠vṛta̍mē̠va vajragṃ̍ sa̠bhṛntya̠ bhrātṛ̍vyāya̠ pra ha̍rati̠ stṛtyai̠ yada̍ntarvē̠di mi̍nu̠yā-ddē̍valō̠kama̠bhi ja̍yē̠-dya-dba̍hirvē̠di ma̍nuṣya lō̠kaṃ ~ṃvē̎dya̠ntasya̍ sa̠ndhau mi̍nōtyu̠bhayō̎-rlō̠kayō̍-ra̠bhiji̍tyā̠ upa̍rasammitā-mminuyā-tpitṛlō̠kakā̍masya raśa̠nasa̍mintā-mmanuṣyalō̠kakā̍masya cha̠ṣāla̍-sammitāmindri̠ya kā̍masya̠ sarvā̎m-thsa̠mā-npra̍ti̠ṣṭhākā̍masya̠ yē trayō̍ maddhya̠māstān-thsa̠mā-npa̠śukā̍masyai̠tān. vā [vai, anu̍] 14
anu̍ pa̠śava̠ upa̍ tiṣṭhantē paśu̠mānē̠va bha̍vati̠ vyati̍ṣajē̠dita̍rā-npra̠jayai̠vaina̍-mpa̠śubhi̠rvyati̍ṣajati̠ ya-ṅkā̠mayē̍ta pra̠māyu̍ka-ssyā̠diti̍ garta̠mita̠-ntasya̍ minuyāduttarā̠rdhya̍ṃ varṣi̍ṣṭha̠matha̠ hrasī̍yāgṃsamē̠ṣā vai ga̍rta̠midyasyai̠va-mmi̠nōti̍ tā̠ja-kpra mī̍yatē dakṣiṇā̠rdhya̍ṃ varṣi̍ṣṭha-mminuyā-thsuva̠rgakā̍ma̠syātha̠ hrasī̍yāgṃsa-mā̠krama̍ṇamē̠va ta-thsētu̠ṃ yaja̍mānaḥ kurutē suva̠rgasya̍ lō̠kasya̠ sama̍ṣṭyai̠ [sama̍ṣṭyai, yadēka̍smi̠n̠.] 15
yadēka̍smi̠n̠. yūpē̠ dvē ra̍śa̠nē pa̍ri̠vyaya̍ti̠ tasmā̠dēkō̠ dvē jā̠yē vi̍ndatē̠ yannaikāgṃ̍ raśa̠nā-ndvayō̠ryūpa̍yōḥ pari̠vyaya̍ti̠ tasmā̠nnaikā̠ dvau patī̍ vindatē̠ ya-ṅkā̠mayē̍ta̠ strya̍sya jāyē̠tētyu̍pā̠ntē tasya̠ vyati̍ṣajē̠-thstryē̍vāsya̍ jāyatē̠ ya-ṅkā̠mayē̍ta̠ pumā̍nasya jāyē̠tētyā̠nta-ntasya̠ pra vē̎ṣṭayē̠-tpumā̍nē̠vāsya̍ [vē̎ṣṭayē̠-tpumā̍nē̠vāsya̍, jā̠ya̠tē ‘su̍rā̠] 16
jāya̠tē ‘su̍rā̠ vai dē̠vā-nda̍kṣiṇa̠ta upā̍naya̠-ntā-ndē̠vā u̍paśa̠yēnai̠vāpā̍-nudanta̠ ta-du̍paśa̠yasyō̍-paśaya̠tvaṃ ya-dda̍kṣiṇa̠ta u̍paśa̠ya u̍pa̠śayē̠ bhrātṛ̍vyāpanuttyai̠ sarvē̠ vā a̠nyē yūpā̎ḥ paśu̠mantō-‘thō̍paśa̠ya ē̠vāpa̠śustasya̠ yaja̍mānaḥ pa̠śuryanna ni̍rdi̠śēdārti̠-mārchChē̠-dyaja̍mānō̠-‘sau tē̍ pa̠śuriti̠ nirdi̍śē̠dya-ndvi̠ṣyā-dyamē̠va [ ] 17
dvēṣṭi̠ tama̍smai pa̠śu-nnirdi̍śati̠ yadi̠ na dvi̠ṣyādā̠khustē̍ pa̠śuriti̍ brūyā̠nna grā̠myā-npa̠śūn. hi̠nasti̠ nā-”ra̠ṇyā-npra̠jāpa̍tiḥ pra̠jā a̍sṛjata̠ sō̎-‘nnādyē̍na̠ vyā̎rdhyata̠ sa ē̠tāmē̍kāda̠śinī̍-mapaśya̠-ttayā̠ vai sō̎-‘nnādya̠mavā̍rundha̠ yaddaśa̠ yūpā̠ bhava̍nti̠ daśā̎kṣarā vi̠rāḍanna̍ṃ vi̠rā-ḍvi̠rājai̠vā-nnādya̠mava̍ rundhē̠ [rundhē, ya] 18
ya ē̍kāda̠śa-sstana̍ ē̠vāsyai̠ sa du̠ha ē̠vainā̠-ntēna̠ vajrō̠ vā ē̠ṣā sa-mmī̍yatē̠ yadē̍kāda̠śinī̠ sēśva̠rā pu̠rastā̎-tpra̠tyañcha̍ṃ ya̠jñagṃ samma̍rditō̠rya-tpā̎tnīva̠ta-mmi̠nōti̍ ya̠jñasya̠ pratyutta̍bdhyai saya̠tvāya̍ ॥ 19 ॥
(vai – sama̍ṣṭyai̠ – pumā̍nē̠vāsya̠ – yamē̠va – ru̍ndhē – tri̠gṃ̠śachcha̍) (a. 4)
pra̠jāpa̍tiḥ pra̠jā a̍sṛjata̠ sa ri̍richā̠nō̍-‘manyata̠ sa ē̠tāmē̍kāda̠śinī̍-mapaśya̠-ttayā̠ vai sa āyu̍rindri̠yaṃ vī̠rya̍mā̠tmanna̍dhatta pra̠jā i̍va̠ khalu̠ vā ē̠ṣa sṛ̍jatē̠ yō yaja̍tē̠ sa ē̠tarhi̍ ririchā̠na i̍va̠ yadē̠ṣaikā̍da̠śinī̠ bhava̠tyāyu̍rē̠va tayē̎mdri̠yaṃ vī̠rya̍ṃ yaja̍māna ā̠tma-ndha̍ttē̠ praivā-”gnē̠yēna̍ vāpayati mithu̠nagṃ sā̍rasva̠tyā ka̍rōti̠ rēta̍- [rēta̍ḥ, sau̠myēna̍ dadhāti̠] 20
-ssau̠myēna̍ dadhāti̠ pra ja̍nayati pau̠ṣṇēna̍ bārhaspa̠tyō bha̍vati̠ brahma̠ vai dē̠vānā̠-mbṛha̠spati̠rbrahma̍ṇai̠vāsmai̎ pra̠jāḥ praja̍nayati vaiśvadē̠vō bha̍vati vaiśvadē̠vyō̍ vai pra̠jāḥ pra̠jā ē̠vāsmai̠ praja̍nayatī-ndri̠yamē̠vaindrēṇāva̍ rundhē̠ viśa̍-mmāru̠tēnaujō̠ bala̍maindrā̠gnēna̍ prasa̠vāya̍ sāvi̠trō ni̍rvaruṇa̠tvāya̍ vāru̠ṇō ma̍ddhya̠ta ai̠ndramā la̍bhatē maddhya̠ta ē̠vēndri̠yaṃ yaja̍mānē dadhāti [ ] 21
pu̠rastā̍dai̠ndrasya̍ vaiśvadē̠vamā la̍bhatē vaiśvadē̠vaṃ vā anna̠manna̍mē̠va pu̠rastā̎ddhattē̠ tasmā̎-tpu̠rastā̠danna̍madyata ai̠ndramā̠labhya̍ māru̠tamā la̍bhatē̠ vi-ḍvai ma̠rutō̠ viśa̍mē̠vāsmā̠ anu̍ baddhnāti̠ yadi̍ kā̠mayē̍ta̠ yō-‘va̍gata̠-ssō-‘pa̍ ruddhyatā̠ṃ yō-‘pa̍ruddha̠-ssō-‘va̍ gachCha̠tvityai̠ndrasya̍ lō̠kē vā̍ru̠ṇamā la̍bhēta vāru̠ṇasya̍ lō̠ka ai̠ndraṃ- [lō̠ka ai̠ndram, ya ē̠vāva̍gata̠-ssō-‘pa̍] 22
-~ṃya ē̠vāva̍gata̠-ssō-‘pa̍ ruddhyatē̠ yō-‘pa̍ruddha̠-ssō-‘va̍ gachChati̠ yadi̍ kā̠mayē̍ta pra̠jā mu̍hyēyu̠riti̍ pa̠śūn vyati̍ṣajē-tpra̠jā ē̠va mō̍hayati̠ yada̍bhivāha̠tō̍-‘pāṃ vā̍ru̠ṇamā̠labhē̍ta pra̠jā varu̍ṇō gṛhṇīyā-ddakṣiṇa̠ta uda̍ñcha̠mā la̍bhatē-‘pavāha̠tō̍-‘pā-mpra̠jānā̠-mava̍ruṇa grāhāya ॥ 23 ॥
(rētō̠ – yaja̍mānē dadhāti – lō̠ka ai̠ndragṃ – sa̠ptatrigṃ̍śachcha) (a. 5)
indra̠ḥ patni̍yā̠ manu̍mayājaya̠-ttā-mparya̍gnikṛtā̠-muda̍sṛja̠-ttayā̠ manu̍rārdhnō̠dya-tparya̍gnikṛta-mpātnīva̠tamu̍-thsṛ̠jati̠ yāmē̠va manu̠r̠. ṛddhi̠mārdhnō̠-ttāmē̠va yaja̍māna ṛdhnōti ya̠jñasya̠ vā apra̍tiṣṭhitā-dya̠jñaḥ parā̍ bhavati ya̠jña-mpa̍rā̠bhava̍nta̠ṃ yaja̍mā̠nō-‘nu̠ parā̍ bhavati̠ yadājyē̍na pātnīva̠tagṃ sagg̍sthā̠paya̍ti ya̠jñasya̠ prati̍ṣṭhityai ya̠jña-mpra̍ti̠tiṣṭha̍nta̠ṃ yaja̍mā̠nō-‘nu̠ prati̍ tiṣṭhatī̠ṣṭaṃ va̠payā̠ [-~ṃva̠payā̎, bhava̠tyani̍ṣṭaṃ va̠śayā-‘tha̍] 24
bhava̠tyani̍ṣṭaṃ va̠śayā-‘tha̍ pātnīva̠tēna̠ pra cha̍rati tī̠rtha ē̠va pra cha̍ra̠tyathō̍ ē̠tarhyē̠vāsya̠ yāma̍stvā̠ṣṭrō bha̍vati̠ tvaṣṭā̠ vai rēta̍sa-ssi̠ktasya̍ rū̠pāṇi̠ vi ka̍rōti̠ tamē̠va vṛṣā̍ṇa̠-mpatnī̠ṣvapi̍ sṛjati̠ sō̎-‘smai rū̠pāṇi̠ vi ka̍rōti ॥ 25 ॥
(va̠payā̠ – ṣaṭtrigṃ̍śachcha) (a. 6)
ghnanti̠ vā ē̠ta-thsōma̠ṃ yada̍bhiṣu̠ṇvanti̠ ya-thsau̠myō bhava̍ti̠ yathā̍ mṛ̠tāyā̍nu̠stara̍ṇī̠-ṅghnanti̍ tā̠dṛgē̠va ta-dyadu̍ttarā̠rdhē vā̠ maddhyē̍ vā juhu̠yā-ddē̠vatā̎bhya-ssa̠mada̍-ndaddhyā-ddakṣiṇā̠rdhē ju̍hōtyē̠ṣā vai pi̍tṛ̠ṇā-ndi-khsvāyā̍mē̠va di̠śi pi̠tṝ-nni̠rava̍dayata udgā̠tṛbhyō̍ haranti sāmadēva̠tyō̍ vai sau̠myō yadē̠va sāmna̍-śChambaṭku̠rvanti̠ tasyai̠va sa śānti̠ravē̎- [śānti̠rava̍, ī̠kṣa̠ntē̠ pa̠vitra̠ṃ vai] 26
-kṣantē pa̠vitra̠ṃ vai sau̠mya ā̠tmāna̍mē̠va pa̍vayantē̠ ya ā̠tmāna̠-nna pa̍ri̠paśyē̍di̠tāsu̍-ssyādabhida̠di-ṅkṛ̠tvā-‘vē̎kṣēta̠ tasmi̠n̠. hyā̎tmāna̍-mpari̠paśya̠tyathō̍ ā̠tmāna̍mē̠va pa̍vayatē̠ yō ga̠tama̍nā̠-ssyā-thsō-‘vē̎kṣēta̠ yanmē̠ mana̠ḥ parā̍gata̠ṃ yadvā̍ mē̠ apa̍rāgatam । rājñā̠ sōmē̍na̠ tadva̠yama̠smāsu̍ dhārayāma̠sīti̠ mana̍ ē̠vātma-ndā̍dhāra̠- [ē̠vātma-ndā̍dhāra, na ga̠tama̍nā] 27
na ga̠tama̍nā bhava̠tyapa̠ vai tṛ̍tīyasava̠nē ya̠jñaḥ krā̍matījā̠nā-danī̍jānama̠bhyā̎-gnāvaiṣṇa̠vyarchā ghṛ̠tasya̍ yajatya̠gni-ssarvā̍ dē̠vatā̠ viṣṇu̍rya̠jñō dē̠vatā̎śchai̠va ya̠jña-ñcha̍ dādhārōpā̠gṃ̠śu ya̍jati mithuna̠tvāya̍ brahmavā̠dinō̍ vadanti mi̠trō ya̠jñasya̠ svi̍ṣṭaṃ yuvatē̠ varu̍ṇō̠ duri̍ṣṭa̠-ṅkva̍ tarhi̍ ya̠jñaḥ kva̍ yaja̍mānō bhava̠tīti̠ yanmai̎trāvaru̠ṇīṃ va̠śāmā̠labha̍tē mi̠trēṇai̠va [ ] 28
ya̠jñasya̠ svi̍ṣṭagṃ śamayati̠ varu̍ṇēna̠ duri̍ṣṭa̠-nnā-”rti̠mārchCha̍ti̠ yaja̍mānō̠ yathā̠ vai lāṅga̍lēnō̠rvarā̎-mprabhi̠ndan-tyē̠vamṛ̍khsā̠mē ya̠jña-mpra bhi̍ntō̠ yanmai̎trāvaru̠ṇīṃ va̠śāmā̠labha̍tē ya̠jñāyai̠va prabhi̍nnāya ma̠tya̍ma̠nvavā̎syati̠ śāntyai̍ yā̠tayā̍māni̠ vā ē̠tasya̠ Chandāgṃ̍si̠ ya ī̍jā̠na-śChanda̍sāmē̠ṣa rasō̠ ya-dva̠śā yanmai̎trāvaru̠ṇīṃ va̠śāmā̠labha̍tē̠ Chandāg̍syē̠va puna̠rā prī̍ṇā̠tya yā̍tayāmatvā̠yāthō̠ Chanda̍ssvē̠va rasa̍-ndadhāti ॥ 29 ॥
(ava̍ – dādhāra – mi̠trēṇai̠va – prī̍ṇāti̠ – ṣaṭcha̍) (a. 7)
dē̠vā vā i̍ndri̠yaṃ vī̠ryāṃ̎(1̠) ~ṃvya̍bhajanta̠ tatō̠ yada̠tyaśi̍ṣyata̠ tada̍tigrā̠hyā̍ abhava̠-ntada̍tigrā̠hyā̍ṇā-matigrāhya̠tvaṃ yada̍tigrā̠hyā̍ gṛ̠hyanta̍ indri̠yamē̠va ta-dvī̠rya̍ṃ yaja̍māna ā̠tma-ndha̍ttē̠ tēja̍ āgnē̠yēnē̎mdri̠ya-mai̠ndrēṇa̍ brahmavarcha̠sagṃ sau̠ryēṇō̍pa̠stambha̍na̠ṃ vā ē̠ta-dya̠jñasya̠ yada̍tigrā̠hyā̎ścha̠krē pṛ̠ṣṭhāni̠ ya-tpṛṣṭhyē̠ na gṛ̍hṇī̠yā-tprāñcha̍ṃ ya̠jña-mpṛ̠ṣṭhāni̠ sagṃ śṛ̍ṇīyu̠rya-du̠kthyē̍ [-du̠kthyē̎, gṛ̠hṇī̠yā-tpra̠tyañcha̍ṃ-] 30
gṛhṇī̠yā-tpra̠tyañcha̍ṃ ya̠jñama̍tigrā̠hyā̎-ssagṃ śṛ̍ṇīyurviśva̠jiti̠ sarva̍pṛṣṭhē grahīta̠vyā̍ ya̠jñasya̍ savīrya̠tvāya̍ pra̠jāpa̍tirdē̠vēbhyō̍ ya̠jñān vyādi̍śa̠-thsa pri̠yāsta̠nūrapa̠ nya̍dhatta̠ tada̍tigrā̠hyā̍ abhava̠n vita̍nu̠stasya̍ ya̠jña ityā̍hu̠rya-syā̍tigrā̠hyā̍ na gṛ̠hyanta̠ ityapya̍gniṣṭō̠mē gra̍hīta̠vyā̍ ya̠jñasya̍ satanu̠tvāya̍ dē̠vatā̠ vai sarvā̎-ssa̠dṛśī̍rāsa̠-ntā na vyā̠vṛta̍-magachCha̠-ntē dē̠vā [dē̠vāḥ, ē̠ta ē̠tā-ngrahā̍-] 31
ē̠ta ē̠tā-ngrahā̍-napaśya̠-ntāna̍gṛhṇatā-”gnē̠ yama̠gnirai̠ndramindra̍-ssau̠ryagṃ sūrya̠statō̠ vai tē̎-‘nyābhi̍-rdē̠vatā̍bhi-rvyā̠vṛta̍magachCha̠n̠. yasyai̠vaṃ vi̠duṣa̍ ē̠tē grahā̍ gṛ̠hyantē̎ vyā̠vṛta̍mē̠va pā̠pmanā̠ bhrātṛ̍vyēṇa gachChatī̠mē lō̠kā jyōti̍ṣmanta-ssa̠māva̍-dvīryāḥ kā̠ryā̍ ityā̍hurāgnē̠yēnā̠smi-~ṃllō̠kē jyōti̍rdhatta ai̠ndrēṇā̠ntari̍kṣa indravā̠yū hi sa̠yujau̍ sau̠ryēṇā̠muṣmi̍-~ṃllō̠kē [ ] 32
jyōti̍rdhattē̠ jyōti̍ṣmantō-‘smā i̠mē lō̠kā bha̍vanti sa̠māva̍-dvīryānēnān kuruta ē̠tān. vai grahā̎-nba̠bāṃ-vi̠śvava̍yasā-vavittā̠-ntābhyā̍mi̠mē lō̠kāḥ parā̎mchaśchā̠rvāñcha̍ścha̠ prābhu̠ryasyai̠vaṃ vi̠duṣa̍ ē̠tē grahā̍ gṛ̠hyantē̠ prāsmā̍ i̠mē lō̠kāḥ parā̎mchaśchā̠rvāñcha̍ścha bhānti ॥ 33 ॥
(u̠kthyē̍ – dē̠vā – a̠muṣmi̍-~ṃllō̠ka – ēkā̠nnacha̍tvāri̠gṃ̠śachcha̍) (a. 8)
dē̠vā vai ya-dya̠jñē-‘ku̍rvata̠ tadasu̍rā akurvata̠ tē dē̠vā adā̎bhyē̠ Chandāgṃ̍si̠ sava̍nāni̠ sama̍sthāpaya̠-ntatō̍ dē̠vā abha̍va̠-nparā-‘su̍rā̠ yasyai̠vaṃ vi̠duṣō-‘dā̎bhyō gṛ̠hyatē̠ bhava̍tyā̠tmanā̠ parā̎-‘sya̠ bhrātṛ̍vyō bhavati̠ yadvai dē̠vā asu̍rā̠-nadā̎bhyē̠-nāda̍bhnuva̠-ntadadā̎bhyasyā-dābhya̠ tvaṃ ya ē̠vaṃ vēda̍ da̠bhnōtyē̠va bhrātṛ̍vya̠-nnaina̠-mbhrātṛ̍vyō dabhnō- [dabhnōti, ē̠ṣā vai] 34
-tyē̠ṣā vai pra̠jāpa̍tē-ratimō̠kṣiṇī̠ nāma̍ ta̠nūryadadā̎bhya̠ upa̍naddhasya gṛhṇā̠tyati̍muktyā̠ ati̍ pā̠pmāna̠-mbhrātṛ̍vya-mmuchyatē̠ ya ē̠vaṃ vēda̠ ghnanti̠ vā ē̠ta-thsōma̠ṃ yada̍bhiṣu̠ṇvanti̠ sōmē̍ ha̠nyamā̍nē ya̠jñō ha̍nyatē ya̠jñē yaja̍mānō brahmavā̠dinō̍ vadanti̠ ki-nta-dya̠jñē yaja̍mānaḥ kurutē̠ yēna̠ jīvan̎-thsuva̠rgaṃ lō̠kamētīti̍ jīvagra̠hō vā ē̠ṣa yadadā̠bhyō ‘na̍bhiṣutasya gṛhṇāti̠ jīva̍ntamē̠vainagṃ̍ suva̠rgaṃ ~ṃlō̠ka-ṅga̍mayati̠ vi vā ē̠ta-dya̠jña-ñChi̍ndanti̠ yadadā̎bhyē sagg-sthā̠paya̍-ntya̠gṃ̠śūnapi̍ sṛjati ya̠jñasya̠ santa̍tyai ॥ 35 ॥
(da̠bhnō̠tya – na̍bhiṣutasya gṛhṇā̠tyē – kā̠nnavigṃ̍śa̠tiścha̍) (a. 9)
dē̠vā vai pra̠bāhu̠ggrahā̍-nagṛhṇata̠ sa ē̠ta-mpra̠jāpa̍ti-ra̠gṃ̠śu-ma̍paśya̠-ttama̍gṛhṇīta̠ tēna̠ vai sa ā̎rdhnō̠-dyasyai̠vaṃ vi̠duṣō̠-‘gṃ̠śu-rgṛ̠hyata̍ ṛ̠ddhnōtyē̠va sa̠kṛda̍bhiṣutasya gṛhṇāti sa̠kṛddhi sa tēnā-”rdhnō̠nmana̍sā gṛhṇāti̠ mana̍ iva̠ hi pra̠jāpa̍tiḥ pra̠jāpa̍tē̠rāptyā̠ audu̍mbarēṇa gṛhṇā̠tyūrgvā u̍du̠mbara̠ ūrja̍mē̠vāva̍ rundhē̠ chatu̍ssrakti bhavati di̠- [bhavati di̠kṣu, ē̠va prati̍ tiṣṭhati̠] 36
-kṣvē̍va prati̍ tiṣṭhati̠ yō vā a̠gṃ̠śōrā̠yata̍na̠ṃ vēdā̠-”yata̍navā-nbhavati vāmadē̠vyamiti̠ sāma̠ tadvā a̍syā̠-”yata̍na̠-mmana̍sā̠ gāya̍mānō gṛhṇātyā̠yata̍navānē̠va bha̍vati̠ yada̍ddhva̠ryura̠gṃ̠śu-ṅgṛ̠hṇa-nnārdhayē̍du̠bhābhyā̠-nnardhyē̍tāddhva̠ryavē̍ cha̠ yaja̍mānāya cha̠ yada̠rdhayē̍-du̠bhābhyā̍-mṛddhyē̠tāna̍vāna-ṅgṛhṇāti̠ saivāsyardhi̠r̠. hira̍ṇyama̠bhi vya̍nitya̠mṛta̠ṃ vai hira̍ṇya̠māyu̍ḥ prā̠ṇa āyu̍ṣai̠vāmṛta̍ma̠bhi dhi̍nōti śa̠tamā̍na-mbhavati śa̠tāyu̠ḥ puru̍ṣa-śśa̠tēndri̍ya̠ āyu̍ṣyē̠vēndri̠yē prati̍ tiṣṭhati ॥ 37 ॥
(di̠kṣva̍ – niti – vigṃśa̠tiścha̍) (a. 10)
pra̠jāpa̍ti-rdē̠vēbhyō̍ ya̠jñān vyādi̍śa̠-thsa ri̍richā̠nō̍-‘manyata̠ sa ya̠jñānāgṃ̍ ṣōḍaśa̠dhēndri̠yaṃ vī̠rya̍mā̠tmāna̍ma̠bhi sama̍kkhida̠-tta-thṣō̍ḍa̠śya̍bhava̠nna vai ṣō̍ḍa̠śī nāma̍ ya̠jñō̎-‘sti̠ yadvāva ṣō̍ḍa̠śagg stō̠tragṃ ṣō̍ḍa̠śagṃ śa̠stra-ntēna̍ ṣōḍa̠śī ta-thṣō̍ḍa̠śina̍-ṣṣōḍaśi̠tvaṃ ya-thṣō̍ḍa̠śī gṛ̠hyata̍ indri̠yamē̠va ta-dvī̠rya̍ṃ yaja̍māna ā̠tma-ndha̍ttē dē̠vēbhyō̠ vai su̍va̠rgō lō̠kō [lō̠kaḥ, na prābha̍va̠-tta] 38
na prābha̍va̠-tta ē̠tagṃ ṣō̍ḍa̠śina̍mapaśya̠-ntama̍gṛhṇata̠ tatō̠ vai tēbhya̍-ssuva̠rgō lō̠kaḥ prābha̍va̠dya-thṣō̍ḍa̠śī gṛ̠hyatē̍ suva̠rgasya̍ lō̠kasyā̠bhiji̍tyā̠ indrō̠ vai dē̠vānā̍mānujāva̠ra ā̍sī̠-thsa pra̠jāpa̍ti̠mupā̍dhāva̠-ttasmā̍ ē̠tagṃ ṣō̍ḍa̠śina̠-mprāya̍chCha̠-ttama̍gṛhṇīta̠ tatō̠ vai sō-‘gra̍-ndē̠vatā̍nā̠-mparyai̠-dyasyai̠vaṃ vi̠duṣa̍-ṣṣōḍa̠śī gṛ̠hyatē- [gṛ̠hyatē̎, agra̍mē̠va] 39
-‘gra̍mē̠va sa̍mā̠nānā̠-mparyē̍ti prātassava̠nē gṛ̍hṇāti̠ vajrō̠ vai ṣō̍ḍa̠śī vajra̍ḥ prātassava̠nagg svādē̠vaina̠ṃ yōnē̠rnigṛ̍hṇāti̠ sava̍nēsavanē̠-‘bhi gṛ̍hṇāti̠ sava̍nāthsavanādē̠vaina̠-mpra ja̍nayati tṛtīyasava̠nē pa̠śukā̍masya gṛhṇīyā̠-dvajrō̠ vai ṣō̍ḍa̠śī pa̠śava̍stṛtīyasava̠naṃ vajrē̍ṇai̠vāsmai̍ tṛtīyasava̠nā-tpa̠śūnava̍ rundhē̠ nōkthyē̍ gṛhṇīyā-tpra̠jā vai pa̠śava̍ u̠kthāni̠ yadu̠kthyē̍- [yadu̠kthyē̎, gṛ̠hṇī̠yā-tpra̠jā-] 40
gṛhṇī̠yā-tpra̠jā-mpa̠śūna̍sya̠ nirda̍hēdatirā̠trē pa̠śukā̍masya gṛhṇīyā̠-dvajrō̠ vai ṣō̍ḍa̠śī vajrē̍ṇai̠vāsmai̍ pa̠śūna̍va̠ruddhya̠ rātri̍-yō̠pari̍ṣṭā-chChamaya̠tyapya̍gniṣṭō̠mē rā̍ja̠nya̍sya gṛhṇīyā-dvyā̠vṛtkā̍mō̠ hi rā̍ja̠nyō̍ yaja̍tē sā̠hna ē̠vāsmai̠ vajra̍-ṅgṛhṇāti̠ sa ē̍na̠ṃ vajrō̠ bhūtyā̍ indhē̠ nirvā̍ daha-tyēkavi̠gṃ̠śagg stō̠tra-mbha̍vati̠ prati̍ṣṭhityai̠ hari̍vachChasyata̠ indra̍sya pri̠ya-ndhāmō- [pri̠ya-ndhāma̍, upā̎-”pnōti̠] 41
-pā̎-”pnōti̠ kanī̍yāgṃsi̠ vai dē̠vēṣu̠ Chandā̠g̠syāsa̠n-jyāyā̠g̠-syasu̍rēṣu̠ tē dē̠vāḥ kanī̍yasā̠ Chanda̍sā̠ jyāya̠-śChandō̠-‘bhi vya̍śagṃsa̠-ntatō̠ vai tē-‘su̍rāṇāṃ lō̠kama̍vṛñjata̠ ya-tkanī̍yasā̠ Chanda̍sā̠ jyāya̠-śChandō̠-‘bhivi̠śagṃsa̍ti̠ bhrātṛ̍vyasyai̠va tallō̠kaṃ vṛ̍ṅktē̠ ṣaḍa̠kṣarā̠ṇyati̍ rēchayanti̠ ṣa-ḍvā ṛ̠tava̍ ṛ̠tūnē̠va prī̍ṇāti cha̠tvāri̠ pūrvā̠ṇyava̍ kalpayanti̠ [kalpayanti, chatu̍ṣpada ē̠va] 42
chatu̍ṣpada ē̠va pa̠śūnava̍ rundhē̠ dvē utta̍rē dvi̠pada̍ ē̠vāva̍ rundhē ‘nu̠ṣṭubha̍ma̠bhi sa-mpā̍dayanti̠ vāgvā a̍nu̠ṣṭu-ptasmā̎-tprā̠ṇānā̠ṃ vāgu̍tta̠mā sa̍mayāviṣi̠tē sūryē̍ ṣōḍa̠śina̍-sstō̠tra-mu̠pāka̍rōtyē̠tasmi̠n vai lō̠ka indrō̍ vṛ̠trama̍han-thsā̠kṣādē̠va vajra̠-mbhrātṛ̍vyāya̠ pra ha̍ra-tyaruṇapiśa̠ṅgō-‘śvō̠ dakṣi̍ṇai̠tadvai vajra̍sya rū̠pagṃ samṛ̍ddhyai ॥ 43 ॥
(lō̠kō – vi̠duṣa̍-ṣṣōḍa̠śī gṛ̠hyatē̠ – yadu̠kthyē̍ – dhāma̍ – kalpayanti – sa̠ptacha̍tvārigṃśachcha) (a. 11)
(su̠va̠rgāya̠ ya-ddā̎kṣi̠ṇāni̍ – samiṣṭa ya̠jūg – ṣya̍vabhṛtha ya̠jūgṃṣi̠ – sphyēna̍ – pra̠jāpa̍tirēkāda̠śinī̠ – mindra̠ḥ patni̍yā̠ – ghnanti̍ – dē̠vā vā i̍ndri̠yaṃ vī̠rya̍ṃ – dē̠vā vā adā̎bhyē – dē̠vā vai pra̠bāhu̍k – pra̠jāpa̍tirdē̠vēbhya̠-ssa ri̍richā̠naḥ – ṣō̍ḍaśa̠dhaikā̍daśa) (11)
(su̠va̠rgāya̍ – yajati pra̠jāḥ – sau̠myēna̍ – gṛhṇī̠yā-tpra̠tyañcha̍ṃ – gṛhṇī̠yā-tpra̠jā-mpa̠śūn – tricha̍tvārigṃśat) (43)
(su̠va̠rgāya̠, vajra̍sya rū̠pagṃ samṛ̍ddhyai)
(prā̠chīna̍vagṃśa̠ṃ – ya – chchā̠tvālā̎ – dya̠jñēnē – ndra̍ḥ – su̠vargāya̠ – ṣaṭ ) (6)
॥ hari̍ḥ ōm ॥
॥ kṛṣṇa yajurvēdīya taittirīya saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhakāṇḍē ṣaṣṭhaḥ praśna-ssamāptaḥ ॥