॥ इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि प्रजागरपर्वणिविदुरहितवाक्ये षट्त्रिंशोऽध्यायः ॥ विदुर उवाच । अत्रैवोदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् ।आत्रेयस्य च संवादं साध्यानां चेति नः श्रुतम् ॥ 1॥ चरन्तं हंसरूपेण महर्षिं संशितव्रतम् ।साध्या देवा महाप्राज्ञं पर्यपृच्छन्त वै…
Read more॥ इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि प्रजागरपर्वणिविदुरहितवाक्ये पञ्चत्रिंशोऽध्यायः ॥ धृतराष्ट्र उवाच । ब्रूहि भूयो महाबुद्धे धर्मार्थसहितं वचः ।शऋण्वतो नास्ति मे तृप्तिर्विचित्राणीह भाषसे ॥ 1॥ विदुर उवाच । सर्वतीर्थेषु वा स्नानं सर्वभूतेषु चार्जवम्…
Read more॥ इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि प्रजागरपर्वणिविदुरनीतिवाक्ये चतुस्त्रिंशोऽध्यायः ॥ धृतराष्ट्र उवाच । जाग्रतो दह्यमानस्य यत्कार्यमनुपश्यसि ।तद्ब्रूहि त्वं हि नस्तात धर्मार्थकुशलः शुचिः ॥ 1॥ त्वं मां यथावद्विदुर प्रशाधिप्रज्ञा पूर्वं सर्वमजातशत्रोः ।यन्मन्यसे पथ्यमदीनसत्त्वश्रेयः करं…
Read more॥ अथ श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि प्रजागरपर्वणि विदुरनीतिवाक्ये त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः ॥ वैशम्पायन उवाच । द्वाःस्थं प्राह महाप्राज्ञो धृतराष्ट्रो महीपतिः ।विदुरं द्रष्टुमिच्छामि तमिहानय माचिरम् ॥ 1॥ प्रहितो धृतराष्ट्रेण दूतः क्षत्तारमब्रवीत् ।ईश्वरस्त्वां महाराजो महाप्राज्ञ दिदृक्षति…
Read moreपुस्तकप्रत्ययाधीतं नाधीतं गुरुसन्निधौ ।सभामध्ये न शोभन्ते जारगर्भा इव स्त्रियः ॥ 01 ॥ कृते प्रतिकृतिं कुर्याद्धिंसने प्रतिहिंसनम् ।तत्र दोषो न पतति दुष्टे दुष्टं समाचरेत् ॥ 02 ॥ यद्दूरं यद्दुराराध्यं यच्च दूरे…
Read moreन ध्यातं पदमीश्वरस्य विधिवत्संसारविच्छित्तयेस्वर्गद्वारकपाटपाटनपटुर्धर्मोऽपि नोपार्जितः ।नारीपीनपयोधरोरुयुगला स्वप्नेऽपि नालिङ्गितंमातुः केवलमेव यौवनवनच्छेदे कुठारा वयम् ॥ 01 ॥ जल्पन्ति सार्धमन्येन पश्यन्त्यन्यं सविभ्रमाः ।हृदये चिन्तयन्त्यन्यं न स्त्रीणामेकतो रतिः ॥ 02 ॥ यो मोहान्मन्यते मूढो…
Read moreयस्य चित्तं द्रवीभूतं कृपया सर्वजन्तुषु ।तस्य ज्ञानेन मोक्षेण किं जटाभस्मलेपनैः ॥ 01 ॥ एकमप्यक्षरं यस्तु गुरुः शिष्यं प्रबोधयेत् ।पृथिव्यां नास्ति तद्द्रव्यं यद्दत्त्वा सोऽनृणी भवेत् ॥ 02 ॥ खलानां कण्टकानां च…
Read moreआत्मापराधवृक्षस्य फलान्येतानि देहिनाम् ।दारिद्र्यदुःखरोगाणि बन्धनव्यसनानि च ॥ 01 ॥ पुनर्वित्तं पुनर्मित्रं पुनर्भार्या पुनर्मही ।एतत्सर्वं पुनर्लभ्यं न शरीरं पुनः पुनः ॥ 02 ॥ बहूनां चैव सत्त्वानां समवायो रिपुञ्जयः ।वर्षाधाराधरो मेघस्तृणैरपि निवार्यते…
Read moreमुहूर्तमपि जीवेच्च नरः शुक्लेन कर्मणा ।न कल्पमपि कष्टेन लोकद्वयविरोधिना ॥ 01 ॥ गते शोको न कर्तव्यो भविष्यं नैव चिन्तयेत् ।वर्तमानेन कालेन वर्तयन्ति विचक्षणाः ॥ 02 ॥ स्वभावेन हि तुष्यन्ति देवाः…
Read moreसानन्दं सदनं सुतास्तु सुधियः कान्ता प्रियालापिनीइच्छापूर्तिधनं स्वयोषिति रतिः स्वाज्ञापराः सेवकाः ।आतिथ्यं शिवपूजनं प्रतिदिनं मिष्टान्नपानं गृहेसाधोः सङ्गमुपासते च सततं धन्यो गृहस्थाश्रमः ॥ 01 ॥ आर्तेषु विप्रेषु दयान्वितश्चयच्छ्रद्धया स्वल्पमुपैति दानम् ।अनन्तपारमुपैति राजन्यद्दीयते…
Read more