જનક ઉવાચ ॥
અહો નિરંજનઃ શાંતો બોધોઽહં પ્રકૃતેઃ પરઃ ।
એતાવંતમહં કાલં મોહેનૈવ વિડંબિતઃ ॥ 2-1॥
યથા પ્રકાશયામ્યેકો દેહમેનં તથા જગત્ ।
અતો મમ જગત્સર્વમથવા ન ચ કિંચન ॥ 2-2॥
સ શરીરમહો વિશ્વં પરિત્યજ્ય મયાધુના ।
કુતશ્ચિત્ કૌશલાદ્ એવ પરમાત્મા વિલોક્યતે ॥ 2-3॥
યથા ન તોયતો ભિન્નાસ્તરંગાઃ ફેનબુદ્બુદાઃ ।
આત્મનો ન તથા ભિન્નં વિશ્વમાત્મવિનિર્ગતમ્ ॥ 2-4॥
તંતુમાત્રો ભવેદ્ એવ પટો યદ્વદ્ વિચારિતઃ ।
આત્મતન્માત્રમેવેદં તદ્વદ્ વિશ્વં વિચારિતમ્ ॥ 2-5॥
યથૈવેક્ષુરસે ક્લૃપ્તા તેન વ્યાપ્તૈવ શર્કરા ।
તથા વિશ્વં મયિ ક્લૃપ્તં મયા વ્યાપ્તં નિરંતરમ્ ॥ 2-6॥
આત્માજ્ઞાનાજ્જગદ્ભાતિ આત્મજ્ઞાનાન્ન ભાસતે ।
રજ્જ્વજ્ઞાનાદહિર્ભાતિ તજ્જ્ઞાનાદ્ ભાસતે ન હિ ॥ 2-7॥
પ્રકાશો મે નિજં રૂપં નાતિરિક્તોઽસ્મ્યહં તતઃ ।
યદા પ્રકાશતે વિશ્વં તદાહં ભાસ એવ હિ ॥ 2-8॥
અહો વિકલ્પિતં વિશ્વમજ્ઞાનાન્મયિ ભાસતે ।
રૂપ્યં શુક્તૌ ફણી રજ્જૌ વારિ સૂર્યકરે યથા ॥ 2-9॥
મત્તો વિનિર્ગતં વિશ્વં મય્યેવ લયમેષ્યતિ ।
મૃદિ કુંભો જલે વીચિઃ કનકે કટકં યથા ॥ 2-10॥
અહો અહં નમો મહ્યં વિનાશો યસ્ય નાસ્તિ મે ।
બ્રહ્માદિસ્તંબપર્યંતં જગન્નાશોઽપિ તિષ્ઠતઃ ॥ 2-11॥
અહો અહં નમો મહ્યમેકોઽહં દેહવાનપિ ।
ક્વચિન્ન ગંતા નાગંતા વ્યાપ્ય વિશ્વમવસ્થિતઃ ॥ 2-12॥
અહો અહં નમો મહ્યં દક્ષો નાસ્તીહ મત્સમઃ ।
અસંસ્પૃશ્ય શરીરેણ યેન વિશ્વં ચિરં ધૃતમ્ ॥ 2-13॥
અહો અહં નમો મહ્યં યસ્ય મે નાસ્તિ કિંચન ।
અથવા યસ્ય મે સર્વં યદ્ વાઙ્મનસગોચરમ્ ॥ 2-14॥
જ્ઞાનં જ્ઞેયં તથા જ્ઞાતા ત્રિતયં નાસ્તિ વાસ્તવમ્ ।
અજ્ઞાનાદ્ ભાતિ યત્રેદં સોઽહમસ્મિ નિરંજનઃ ॥ 2-15॥
દ્વૈતમૂલમહો દુઃખં નાન્યત્તસ્યાઽસ્તિ ભેષજમ્ ।
દૃશ્યમેતન્ મૃષા સર્વમેકોઽહં ચિદ્રસોમલઃ ॥ 2-16॥
બોધમાત્રોઽહમજ્ઞાનાદ્ ઉપાધિઃ કલ્પિતો મયા ।
એવં વિમૃશતો નિત્યં નિર્વિકલ્પે સ્થિતિર્મમ ॥ 2-17॥
ન મે બંધોઽસ્તિ મોક્ષો વા ભ્રાંતિઃ શાંતા નિરાશ્રયા ।
અહો મયિ સ્થિતં વિશ્વં વસ્તુતો ન મયિ સ્થિતમ્ ॥ 2-18॥
સશરીરમિદં વિશ્વં ન કિંચિદિતિ નિશ્ચિતમ્ ।
શુદ્ધચિન્માત્ર આત્મા ચ તત્કસ્મિન્ કલ્પનાધુના ॥ 2-19॥
શરીરં સ્વર્ગનરકૌ બંધમોક્ષૌ ભયં તથા ।
કલ્પનામાત્રમેવૈતત્ કિં મે કાર્યં ચિદાત્મનઃ ॥ 2-20॥
અહો જનસમૂહેઽપિ ન દ્વૈતં પશ્યતો મમ ।
અરણ્યમિવ સંવૃત્તં ક્વ રતિં કરવાણ્યહમ્ ॥ 2-21॥
નાહં દેહો ન મે દેહો જીવો નાહમહં હિ ચિત્ ।
અયમેવ હિ મે બંધ આસીદ્યા જીવિતે સ્પૃહા ॥ 2-22॥
અહો ભુવનકલ્લોલૈર્વિચિત્રૈર્દ્રાક્ સમુત્થિતમ્ ।
મય્યનંતમહાંભોધૌ ચિત્તવાતે સમુદ્યતે ॥ 2-23॥
મય્યનંતમહાંભોધૌ ચિત્તવાતે પ્રશામ્યતિ ।
અભાગ્યાજ્જીવવણિજો જગત્પોતો વિનશ્વરઃ ॥ 2-24॥
મય્યનંતમહાંભોધાવાશ્ચર્યં જીવવીચયઃ ।
ઉદ્યંતિ ઘ્નંતિ ખેલંતિ પ્રવિશંતિ સ્વભાવતઃ ॥ 2-25॥