શ્રીરાધાકૃષ્ણાભ્યાં નમઃ ।
શ્રીમદ્ભાગવતપુરાણમ્ ।
એકાદશઃ સ્કંધઃ । ઉદ્ધવ ગીતા ।
અથ પ્રથમોઽધ્યાયઃ ।
શ્રીબાદરાયણિઃ ઉવાચ ।
કૃત્વા દૈત્યવધં કૃષ્ણઃ સરમઃ યદુભિઃ વૃતઃ ।
ભુવઃ અવતારવત્ ભારં જવિષ્ઠન્ જનયન્ કલિમ્ ॥ 1॥
યે કોપિતાઃ સુબહુ પાંડુસુતાઃ સપત્નૈઃ
દુર્દ્યૂતહેલનકચગ્રહણ આદિભિઃ તાન્ ।
કૃત્વા નિમિત્તં ઇતર ઇતરતઃ સમેતાન્
હત્વા નૃપાન્ નિરહરત્ ક્ષિતિભારં ઈશઃ ॥ 2॥
ભૂભારરાજપૃતના યદુભિઃ નિરસ્ય
ગુપ્તૈઃ સ્વબાહુભિઃ અચિંતયત્ અપ્રમેયઃ ।
મન્યે અવનેઃ નનુ ગતઃ અપિ અગતં હિ ભારમ્
યત્ યાદવં કુલં અહો હિ અવિષહ્યં આસ્તે ॥ 3॥
ન એવ અન્યતઃ પરિભવઃ અસ્ય ભવેત્ કથંચિત્
મત્ સંશ્રયસ્ય વિભવ ઉન્નહન્ અસ્ય નિત્યમ્ ।
અંતઃકલિં યદુકુલસ્ય વિધ્હાય વેણુઃ
તંબસ્ય વહ્નિં ઇવ શાંતિં ઉપૈમિ ધામ ॥ 4॥
એવં વ્યવસિતઃ રાજન્ સત્યસંકલ્પઃ ઈશ્વરઃ ।
શાપવ્યાજેન વિપ્રાણાં સંજહ્વે સ્વકુલં વિભુઃ ॥ 5॥
સ્વમૂર્ત્યા લોકલાવણ્યનિર્મુક્ત્યા લોચનં નૃણામ્ ।
ગીર્ભિઃ તાઃ સ્મરતાં ચિત્તં પદૈઃ તાન્ ઈક્ષતાં ક્રિયા ॥ 6॥
આચ્છિદ્ય કીર્તિં સુશ્લોકાં વિતત્ય હિ અંજસા નુ કૌ ।
તમઃ અનયા તરિષ્યંતિ ઇતિ અગાત્ સ્વં પદં ઈશ્વરઃ ॥ 7॥
રાજા ઉવાચ ।
બ્રહ્મણ્યાનાં વદાન્યાનાં નિત્યં વૃદ્ધૌપસેવિનામ્ ।
વિપ્રશાપઃ કથં અભૂત્ વૃષ્ણીનાં કૃષ્ણચેતસામ્ ॥ 8॥
યત્ નિમિત્તઃ સઃ વૈ શાપઃ યાદૃશઃ દ્વિજસત્તમ ।
કથં એકાત્મનાં ભેદઃ એતત્ સર્વં વદસ્વ મે ॥ 9॥
શ્રીશુકઃ ઉવાચ ।
બિભ્રત્ વપુઃ સકલસુંદરસંનિવેશમ્
કર્માચરન્ ભુવિ સુમંગલં આપ્તકામઃ ।
આસ્થાય ધામ રમમાણઃ ઉદારકીર્તિઃ
સંહર્તું ઐચ્છત કુલં સ્થિતકૃત્યશેષઃ ॥ 10॥
કર્માણિ પુણ્યનિવહાનિ સુમંગલાનિ
ગાયત્ જગત્ કલિમલાપહરાણિ કૃત્વા ।
કાલ આત્મના નિવસતા યદુદેવગેહે
પિંડારકં સમગમન્ મુનયઃ નિસૃષ્ટાઃ ॥ 11॥
વિશ્વામિત્રઃ અસિતઃ કણ્વઃ દુર્વાસાઃ ભૃગુઃ અંગિરાઃ ।
કશ્યપઃ વામદેવઃ અત્રિઃ વસિષ્ઠઃ નારદ આદયઃ ॥ 12॥
ક્રીડંતઃ તાન્ ઉપવ્રજ્ય કુમારાઃ યદુનંદનાઃ ।
ઉપસંગૃહ્ય પપ્રચ્છુઃ અવિનીતા વિનીતવત્ ॥ 13॥
તે વેષયિત્વા સ્ત્રીવેષૈઃ સાંબં જાંબવતીસુતમ્ ।
એષા પૃચ્છતિ વઃ વિપ્રાઃ અંતર્વત્ ન્યસિત ઈક્ષણા ॥ 14॥
પ્રષ્ટું વિલજ્જતિ સાક્ષાત્ પ્રબ્રૂત અમોઘદર્શનાઃ ।
પ્રસોષ્યંતિ પુત્રકામા કિંસ્વિત્ સંજનયિષ્યતિ ॥ 15॥
એવં પ્રલબ્ધ્વા મુનયઃ તાન્ ઊચુઃ કુપિતા નૃપ ।
જનયિષ્યતિ વઃ મંદાઃ મુસલં કુલનાશનમ્ ॥ 16॥
તત્ શઋત્વા તે અતિસંત્રસ્તાઃ વિમુચ્ય સહસોદરમ્ ।
સાંબસ્ય દદૃશુઃ તસ્મિન્ મુસલં ખલુ અયસ્મયમ્ ॥ 17॥
કિં કૃતં મંદભાગ્યૈઃ કિં વદિષ્યંતિ નઃ જનાઃ ।
ઇતિ વિહ્વલિતાઃ ગેહાન્ આદાય મુસલં યયુઃ ॥ 18॥
તત્ ચ ઉપનીય સદસિ પરિમ્લાનમુખશ્રિયઃ ।
રાજ્ઞઃ આવેદયાન્ ચક્રુઃ સર્વયાદવસંનિધૌ ॥ 19॥
શ્રુત્વા અમોઘં વિપ્રશાપં દૃષ્ટ્વા ચ મુસલં નૃપ ।
વિસ્મિતાઃ ભયસંત્રસ્તાઃ બભૂવુઃ દ્વારકૌકસઃ ॥ 20॥
તત્ ચૂર્ણયિત્વા મુસલં યદુરાજઃ સઃ આહુકઃ ।
સમુદ્રસલિલે પ્રાસ્યત્ લોહં ચ અસ્ય અવશેષિતમ્ ॥ 21॥
કશ્ચિત્ મત્સ્યઃ અગ્રસીત્ લોહં ચૂર્ણાનિ તરલૈઃ તતઃ ।
ઉહ્યમાનાનિ વેલાયાં લગ્નાનિ આસન્ કિલ ઐરિકાઃ ॥ 22॥
મત્સ્યઃ ગૃહીતઃ મત્સ્યઘ્નૈઃ જાલેન અન્યૈઃ સહ અર્ણવે ।
તસ્ય ઉદરગતં લોહં સઃ શલ્યે લુબ્ધકઃ અકરોત્ ॥ 23॥
ભગવાન્ જ્ઞાતસર્વાર્થઃ ઈશ્વરઃ અપિ તદન્યથા ।
કર્તું ન ઐચ્છત્ વિપ્રશાપં કાલરૂપી અન્વમોદત ॥ 24॥
ઇતિ શ્રીમદ્ભાગવતે મહાપુરાણે પારમહંસ્યાં
સંહિતાયામેકાદશસ્કંધે વિપ્રશાપો નામ પ્રથમોઽધ્યાયઃ ॥