॥ ગીતગોવિંદમ્ ॥
॥ અષ્ટપદી ॥
॥ શ્રી ગોપાલક ધ્યાનમ્ ॥
યદ્ગોપીવદનેંદુમંડનમભૂત્કસ્તૂરિકાપત્રકં યલ્લક્ષ્મીકુચશાતકુંભ કલશે વ્યાગોચમિંદીવરમ્ ।
યન્નિર્વાણવિધાનસાધનવિધૌ સિદ્ધાંજનં યોગિનાં તન્નશ્યામળમાવિરસ્તુ હૃદયે કૃષ્ણાભિધાનં મહઃ ॥ 1 ॥
॥ શ્રી જયદેવ ધ્યાનમ્ ॥
રાધામનોરમરમાવરરાસલીલ-ગાનામૃતૈકભણિતં કવિરાજરાજમ્ ।
શ્રીમાધવાર્ચ્ચનવિધવનુરાગસદ્મ-પદ્માવતીપ્રિયતમં પ્રણતોસ્મિ નિત્યમ્ ॥ 2 ॥
શ્રીગોપલવિલાસિની વલયસદ્રત્નાદિમુગ્ધાકૃતિ શ્રીરાધાપતિપાદપદ્મભજનાનંદાબ્ધિમગ્નોઽનિશમ્ ॥
લોકે સત્કવિરાજરાજ ઇતિ યઃ ખ્યાતો દયાંભોનિધિઃ તં વંદે જયદેવસદ્ગુરુમહં પદ્માવતીવલ્લભમ્ ॥ 3 ॥
॥ પ્રથમઃ સર્ગઃ ॥
॥ સામોદદામોદરઃ ॥
મેઘૈર્મેદુરમંબરં વનભુવઃ શ્યામાસ્તમાલદ્રુમૈ-ર્નક્તં ભીરુરયં ત્વમેવ તદિમં રાધે ગૃહં પ્રાપય ।
ઇત્થં નંદનિદેશિતશ્ચલિતયોઃ પ્રત્યધ્વકુંજદ્રુમં રાધામાધવયોર્જયંતિ યમુનાકૂલે રહઃકેલયઃ ॥ 1 ॥
વાગ્દેવતાચરિતચિત્રિતચિત્તસદ્મા પદ્માવતીચરણચારણચક્રવર્તી ।
શ્રીવાસુદેવરતિકેલિકથાસમેતં એતં કરોતિ જયદેવકવિઃ પ્રબંધમ્ ॥ 2 ॥
યદિ હરિસ્મરણે સરસં મનો યદિ વિલાસકલાસુ કુતૂહલમ્ ।
મધુરકોમલકાંતપદાવલીં શૃણુ તદા જયદેવસરસ્વતીમ્ ॥ 3 ॥
વાચઃ પલ્લવયત્યુમાપતિધરઃ સંદર્ભશુદ્ધિં ગિરાં જાનીતે જયદેવ એવ શરણઃ શ્લાઘ્યો દુરૂહદ્રુતે ।
શૃંગારોત્તરસત્પ્રમેયરચનૈરાચાર્યગોવર્ધન-સ્પર્ધી કોઽપિ ન વિશ્રુતઃ શ્રુતિધરો ધોયી કવિક્ષ્માપતિઃ ॥ 4 ॥
॥ ગીતં 1 ॥
પ્રલયપયોધિજલે ધૃતવાનસિ વેદમ્ ।
વિહિતવહિત્રચરિત્રમખેદમ્ ॥
કેશવ ધૃતમીનશરીર જય જગદીશ હરે ॥ 1 ॥
ક્ષિતિરતિવિપુલતરે તવ તિષ્ઠતિ પૃષ્ઠે ।
ધરણિધરણકિણચક્રગરિષ્ઠે ॥
કેશવ ધૃતકચ્છપરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 2 ॥
વસતિ દશનશિખરે ધરણી તવ લગ્ના ।
શશિનિ કલંકકલેવ નિમગ્ના ॥
કેશવ ધૃતસૂકરરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 3 ॥
તવ કરકમલવરે નખમદ્ભુતશૃંગમ્ ।
દલિતહિરણ્યકશિપુતનુભૃંગમ્ ॥
કેશવ ધૃતનરહરિરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 4 ॥
છલયસિ વિક્રમણે બલિમદ્ભુતવામન ।
પદનખનીરજનિતજનપાવન ॥
કેશવ ધૃતવામનરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 5 ॥
ક્ષત્રિયરુધિરમયે જગદપગતપાપમ્ ।
સ્નપયસિ પયસિ શમિતભવતાપમ્ ॥
કેશવ ધૃતભૃઘુપતિરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 6 ॥
વિતરસિ દિક્ષુ રણે દિક્પતિકમનીયમ્ ।
દશમુખમૌલિબલિં રમણીયમ્ ॥
કેશવ ધૃતરામશરીર જય જગદીશ હરે ॥ 7 ॥
વહસિ વપુષિ વિશદે વસનં જલદાભમ્ ।
હલહતિભીતિમિલિતયમુનાભમ્ ॥
કેશવ ધૃતહલધરરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 8 ॥
નિંદસિ યજ્ઞવિધેરહહ શ્રુતિજાતમ્ ।
સદયહૃદયદર્શિતપશુઘાતમ્ ॥
કેશવ ધૃતબુદ્ધશરીર જય જગદીશ હરે ॥ 9 ॥
મ્લેચ્છનિવહનિધને કલયસિ કરવાલમ્ ।
ધૂમકેતુમિવ કિમપિ કરાલમ્ ॥
કેશવ ધૃતકલ્કિશરીર જય જગદીશ હરે ॥ 10 ॥
શ્રીજયદેવકવેરિદમુદિતમુદારમ્ ।
શૃણુ સુખદં શુભદં ભવસારમ્ ॥
કેશવ ધૃતદશવિધરૂપ જય જગદીશ હરે ॥ 11 ॥
વેદાનુદ્ધરતે જગન્નિવહતે ભૂગોલમુદ્બિભ્રતે દૈત્યં દારયતે બલિં છલયતે ક્ષત્રક્ષયં કુર્વતે ।
પૌલસ્ત્યં જયતે હલં કલયતે કારુણ્યમાતન્વતે મ્લેચ્છાન્મૂર્ચ્છયતે દશાકૃતિકૃતે કૃષ્ણાય તુભ્યં નમઃ ॥ 5 ॥
॥ ગીતં 2 ॥
શ્રિતકમલાકુચમંડલ! ધૃતકુંડલ! ।
કલિતલલિતવનમાલ! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 1 ॥
દિનમણીમંડલમંડન! ભવખંડન! ।
મુનિજનમાનસહંસ! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 2 ॥
કાલિયવિષધરગંજન! જનરંજન! ।
યદુકુલનલિનદિનેશ! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 3 ॥
મધુમુરનરકવિનાશન! ગરુડાસન! ।
સુરકુલકેલિનિદાન! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 4 ॥
અમલકમલદલલોચન! ભવમોચન્! ।
ત્રિભુવનભવનનિધાન! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 5 ॥
જનકસુતાકૃતભૂષણ! જિતદૂષણ! ।
સમરશમિતદશખંઠ! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 6 ॥
અભિનવજલધરસુંદર! ધૃતમંદર! ।
શ્રીમુખચંદ્રચકોર! જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 7 ॥
શ્રીજયદેવકવેરિદં કુરુતે મુદમ્ ।
મંગલમુજ્જ્વલગીતં; જય, જય, દેવ! હરે! ॥ 8 ॥
પદ્માપયોધરતટીપરિરંભલગ્ન-કાશ્મીરમુદ્રિતમુરો મધુસૂદનસ્ય ।
વ્યક્તાનુરાગમિવ ખેલદનંગખેદ-સ્વેદાંબુપૂરમનુપૂરયતુ પ્રિયં વઃ ॥ 6 ॥
વસંતે વાસંતીકુસુમસુકુમારૈરવયવૈ-ર્ભ્રમંતીં કાંતારે બહુવિહિતકૃષ્ણાનુસરણામ્ ।
અમંદં કંદર્પજ્વરજનિતચિંતાકુલતયા વલદ્બાધાં રાધાં સરસમિદમુચે સહચરી ॥ 7 ॥
॥ ગીતં 3 ॥
લલિતલવંગલતાપરિશીલનકોમલમલયસમીરે ।
મધુકરનિકરકરંબિતકોકિલકૂજિતકુંજકુટીરે ॥
વિહરતિ હરિરિહ સરસવસંતે નૃત્યતિ યુવતિજનેન સમં સખિ વિરહિજનસ્ય દુરંતે ॥ 1 ॥
ઉન્મદમદનમનોરથપથિકવધૂજનજનિતવિલાપે ।
અલિકુલસંકુલકુસુમસમૂહનિરાકુલબકુલકલાપે ॥ 2 ॥
મૃગમદસૌરભરભસવશંવદનવદલમાલતમાલે ।
યુવજનહૃદયવિદારણમનસિજનખરુચિકિંશુકજાલે ॥ 3 ॥
મદનમહીપતિકનકદંડરુચિકેશરકુસુમવિકાસે ।
મિલિતશિલીમુખપાટલિપટલકૃતસ્મરતૂણવિલાસે ॥ 4 ॥
વિગલિતલજ્જિતજગદવલોકનતરુણકરુણકૃતહાસે ।
વિરહિનિકૃંતનકુંતમુખાકૃતિકેતકદંતુરિતાશે ॥ 5 ॥
માધવિકાપરિમલલલિતે નવમાલિકજાતિસુગંધૌ ।
મુનિમનસામપિ મોહનકારિણિ તરુણાકારણબંધૌ ॥ 6 ॥
સ્ફુરદતિમુક્તલતાપરિરંભણમુકુલિતપુલકિતચૂતે ।
બૃંદાવનવિપિને પરિસરપરિગતયમુનાજલપૂતે ॥ 7 ॥
શ્રીજયદેવભણિતમિદમુદયતિ હરિચરણસ્મૃતિસારમ્ ।
સરસવસંતસમયવનવર્ણનમનુગતમદનવિકારમ્ ॥ 8 ॥
દરવિદલિતમલ્લીવલ્લિચંચત્પરાગ-પ્રકટિતપટવાસૈર્વાસયન્ કાનનાનિ ।
ઇહ હિ દહતિ ચેતઃ કેતકીગંધબંધુઃ પ્રસરદસમબાણપ્રાણવદ્ગંધવાહઃ ॥ 8 ॥
ઉન્મીલન્મધુગંધલુબ્ધમધુપવ્યાધૂતચૂતાંકુર-ક્રીડત્કોકિલકાકલીકલકલૈરુદ્ગીર્ણકર્ણજ્વરાઃ ।
નીયંતે પથિકૈઃ કથંકથમપિ ધ્યાનાવધાનક્ષણ-પ્રાપ્તપ્રાણસમાસમાગમરસોલ્લાસૈરમી વાસરાઃ ॥ 9 ॥
અનેકનારીપરિરંભસંભ્રમ-સ્ફુરન્મનોહારિવિલાસલાલસમ્ ।
મુરારિમારાદુપદર્શયંત્યસૌ સખી સમક્ષં પુનરાહ રાધિકામ્ ॥ 10 ॥
॥ ગીતં 4 ॥
ચંદનચર્ચિતનીલકલેબરપીતવસનવનમાલી ।
કેલિચલન્મણિકુંડલમંડિતગંડયુગસ્મિતશાલી ॥
હરિરિહમુગ્ધવધૂનિકરે વિલાસિનિ વિલસતિ કેલિપરે ॥ 1 ॥
પીનપયોધરભારભરેણ હરિં પરિરમ્ય સરાગમ્ ।
ગોપવધૂરનુગાયતિ કાચિદુદંચિતપંચમરાગમ્ ॥ 2 ॥
કાપિ વિલાસવિલોલવિલોચનખેલનજનિતમનોજમ્ ।
ધ્યાયતિ મુગ્ધવધૂરધિકં મધુસૂદનવદનસરોજમ્ ॥ 3 ॥
કાપિ કપોલતલે મિલિતા લપિતું કિમપિ શ્રુતિમૂલે ।
ચારુ ચુચુંબ નિતંબવતી દયિતં પુલકૈરનુકૂલે ॥ 4 ॥
કેલિકલાકુતુકેન ચ કાચિદમું યમુનાજલકૂલે ।
મંજુલવંજુલકુંજગતં વિચકર્ષ કરેણ દુકૂલે ॥ 5 ॥
કરતલતાલતરલવલયાવલિકલિતકલસ્વનવંશે ।
રાસરસે સહનૃત્યપરા હરિણા યુવતિઃ પ્રશશંસે ॥ 6 ॥
શ્લિષ્યતિ કામપિ ચુંબતિ કામપિ કામપિ રમયતિ રામામ્ ।
પશ્યતિ સસ્મિતચારુપરામપરામનુગચ્છતિ વામામ્ ॥ 7 ॥
શ્રીજયદેવકવેરિદમદ્ભુતકેશવકેલિરહસ્યમ્ ।
વૃંદાવનવિપિને લલિતં વિતનોતુ શુભાનિ યશસ્યમ્ ॥ 8 ॥
વિશ્વેષામનુરંજનેન જનયન્નાનંદમિંદીવર-શ્રેણીશ્યામલકોમલૈરુપનયન્નંગૈરનંગોત્સવમ્ ।
સ્વચ્છંદં વ્રજસુંદરીભિરભિતઃ પ્રત્યંગમાલિંકિતઃ શૃંગારઃ સખિ મૂર્તિમાનિવ મધૌ મુગ્ધો હરિઃ ક્રીડતિ ॥ 11 ॥
અદ્યોત્સંગવસદ્ભુજંગકવલક્લેશાદિવેશાચલં પ્રાલેયપ્લવનેચ્છયાનુસરતિ શ્રીખંડશૈલાનિલઃ ।
કિં ચ સ્નિગ્ધરસાલમૌલિમુકુલાન્યાલોક્ય હર્ષોદયા-દુન્મીલંતિ કુહૂઃ કુહૂરિતિ કલોત્તાલાઃ પિકાનાં ગિરઃ ॥ 12 ॥
રાસોલ્લાસભરેણવિભ્રમભૃતામાભીરવામભ્રુવા-મભ્યર્ણં પરિરમ્યનિર્ભરમુરઃ પ્રેમાંધયા રાધયા ।
સાધુ ત્વદ્વદનં સુધામયમિતિ વ્યાહૃત્ય ગીતસ્તુતિ-વ્યાજાદુદ્ભટચુંબિતસ્મિતમનોહરી હરિઃ પાતુ વઃ ॥ 13 ॥
॥ ઇતિ શ્રીગીતગોવિંદે સામોદદામોદરો નામ પ્રથમઃ સર્ગઃ ॥