001 ॥ પાર્થાય પ્રતિબોધિતાં ભગવતા નારાયણેન સ્વયમ્ ।
વ્યાસેન ગ્રથિતાં પુરાણમુનિના મધ્યે મહાભારતમ્ ॥
અદ્વ્યૈતામૃત વર્ષિણીં ભગવતીં અષ્ટાદશાધ્યાયિનીમ્ ।
અંબા! ત્વામનુસંદધામિ ભગવદ્ગીતે ભવદ્વેષિણીમ્ ॥
ભગવદ્ગીત. મહાભારતમુ યોક્ક સમગ્ર સારાંશમુ. ભક્તુડૈન અર્જુનુનકુ ઓનર્ચિન ઉપદેશમે ગીતા સારાંશમુ. ભારત યુદ્ધમુ જરુગરાદનિ સર્વ વિધમુલ ભગવાનુડુ પ્રયત્નિંચેનુ. કાનિ આ મહાનુભાવુનિ પ્રયત્નમુલુ વ્યર્થમુલાયેનુ. અટુ પિમ્મટ શ્રીકૃષ્ણુડુ પાર્થુનકુ સારથિયૈ નિલિચેનુ.
યુદ્ધ રંગમુન અર્જુનુનિ કોરિક મેરકુ રથમુનુ નિલિપેનુ. અર્જુનુડુ ઉભય સૈન્યમુલલો ગલ તંડ્રુલનુ, ગુરુવુલનુ, મેનમામલનુ, સોદરુલનુ, મનુમલનુ, મિત્રુલનુ ચૂચિ, હૃદયમુ દ્રવિંચિ,
002 ॥ ન કાંક્ષે વિજયં કૃષ્ણ ન ચ રાજ્યં સુખાનિ ચ ।
કિં નો રાજ્યેન ગોવિંદ કિં ભોગૈર્જીવિતેન વા ॥ (01:32)
સ્વજનમુનુ ચંપુટકુ ઇષ્ટપડક “નાકુ વિજયમૂ વલદુ, રાજ્ય સુખમૂ વલદુ” અનિ ધનુર્બાણમુલનુ ક્રિંદ વૈચે. દુઃખિતુડૈન અર્જુનુનિ ચૂચિ શ્રીકૃષ્ણ પરમાત્મ,
003 ॥ અશોચ્યાનન્વશોચસ્ત્વં પ્રજ્ઞાવાદાંશ્ચ ભાષસે ।
ગતાસૂનગતાસૂંશ્ચ નાનુશોચંતિ પંડિતાઃ ॥ (02:11)
દુઃખિંપ તગનિ વારિનિ ગૂર્ચિ દુઃખિંચુટ અનુચિતમુ. આત્માનાત્મ વિવેકુલુ અનિત્યમુલૈન શરીરમુલનુ ગૂર્ચિ ગાનિ, નિત્યમુલૂ, શાશ્વતમુલૂ અયિન આત્મલનુ ગૂર્ચિ ગાનિ દુઃખિંપરુ.
004 ॥ દેહિનોસ્મિન્યથા દેહે કૌમારં યૌવનં જરા ।
તથા દેહાંતરપ્રાપ્તિઃ ધીરસ્તત્ર ન મુહ્યતિ ॥ (02:13)
જીવુનકુ દેહમુનંદુ બાલ્યમુ, યવ્વનમુ, મુસલિતનમુ યેટ્લો, મરોક દેહમુનુ પોંદુટ કૂડા અટ્લે. કનુકુ ઈ વિષયમુન ધીરુલુ મોહમુ નોંદરુ.
005 ॥ વાસાંસિ જીર્ણાનિ યથા વિહાય
નવાનિ ગૃહ્ણાતિ નરોપરાણિ ।
તથા શરીરાણિ વિહાય જીર્ણાનિ
અન્યાનિ સંયાતિ નવાનિ દેહી ॥ (02:22)
મનુષ્યુડુ, એટ્લુ ચિનિગિન વસ્ત્રમુનુ વદલિ નૂતન વસ્ત્રમુનુ ધરિંચુનો, અટ્લે, આત્મ – જીર્ણમૈન શરીરમુનુ વદલિ ક્રોત્ત શરીરમુનુ ધરિંચુચુન્નદિ.
006 ॥ નૈનં છિંદંતિ શસ્ત્રાણિ નૈનં દહતિ પાવકઃ ।
ન ચૈનં ક્લેદયંત્યાપો ન શોષયતિ મારુતઃ ॥ (02:23)
આત્મ નાશનમુલેનિદિ. આત્મનુ શસ્ત્રમુલુ છેદિંપજાલવુ, અગ્નિ દહિંપ જાલદુ. નીરુ તડુપજાલદુ. વાયુવુ આર્પિવેયનૂ સમર્થમુ કાદુ. આત્મ નાશનમુલેનિદિ.
007 ॥ જાતસ્ય હિ ધ્રુવો મૃત્યુઃ ધ્રુવં જન્મ મૃતસ્ય ચ ।
તસ્માદપરિહાર્યેર્થે ન ત્વં શોચિતુમર્હસિ ॥ (02:27)
પુટ્ટિન વાનિકિ મરણમુ તપ્પદુ. મરણિંચિન વાનિકિ જન્મમુ તપ્પદુ. અનિવાર્યમગુ ઈ વિષયમુનુ ગૂર્ચિ શોકિંપ તગદુ.
008 ॥ હતો વા પ્રાપ્સ્યસિ સ્વર્ગં જિત્વા વા ભોક્ષ્યસે મહીમ્ ।
તસ્માદુત્તિષ્ઠ કૌંતેય યુદ્ધાય કૃતનિશ્ચયઃ ॥ (02:37)
યુદ્ધમુન મરણિંચિનચો વીર સ્વર્ગમુનુ પોંદેદવુ. જયિંચિનચો રાજ્યમુનુ ભોગિંતુવુ. કાવુન અર્જુના, યુદ્ધમુનુ ચેય કૃતનિશ્ચ્યુડવૈ લેમ્મુ.
009 ॥ કર્મણ્યેવાધિકારસ્તે મા ફલેષુ કદાચન ।
મા કર્મફલહેતુર્ભૂઃ મા તે સંગોસ્ત્વકર્મણિ ॥ (02:47)
કર્મલનુ આચરિંચુટયંદે નીકુ અધિકારમુ કલદુ કાનિ, વાનિ ફલિતમુ પૈન લેદુ. નીવુ કર્મ ફલમુનકુ કારણમુ કારાદુ. અટ્લનિ, કર્મલનુ ચેયુટ માનરાદુ.
010 ॥ દુઃખેષ્વનુદ્વિગ્નમનાઃ સુખેષુ વિગતસ્પૃહઃ ।
વીતરાગભયક્રોધઃ સ્થિતધીર્મુનિરુચ્યતે ॥ (02:56)
દુઃખમુલુ કલિગિનપુડુ દિગુલુ ચેંદનિ વાડુનુ, સુખમુલુ કલિગિનપુડુ સ્પૃહ કોલ્પોનિ વાડુનુ, રાગમૂ, ભયમૂ, ક્રોધમૂ પોયિનવાડુનુ સ્થિત પ્રજ્ઞુડનિ ચેપ્પબડુનુ.
011 ॥ ધ્યાયતો વિષયાન્ પુંસઃ સંગસ્તેષૂપજાયતે ।
સંગાત્-સંજાયતે કામઃ કામાત્-ક્રોધોભિજાયતે ॥ (02:62)
ક્રોધાદ્-ભવતિ સમ્મોહઃ સમ્મોહાત્-સ્મૃતિવિભ્રમઃ ।
સ્મૃતિભ્રંશાદ્-બુદ્ધિનાશો બુદ્ધિનાશાત્-પ્રણશ્યતિ ॥ (02:63)
વિષય વાંછલનુ ગૂર્ચિ સદા મનનમુ ચેયુવાનિકિ, વાનિયંદનુરાગ મધિકમૈ, અદિ કામમુગા મારિ, ચિવરકુ ક્રોધમગુનુ. ક્રોધમુ વલન અવિવેકમુ કલુગુનુ. દીનિવલન જ્ઞાપકશક્તિ નશિંચિ, દાનિ ફલિતમુગા મનુજુડુ બુદ્ધિનિ કોલ્પોયિ ચિવરકુ અધોગતિ ચેંદુનુ.
012 ॥ એષા બ્રાહ્મી સ્થિતિઃ પાર્થ નૈનાં પ્રાપ્ય વિમુહ્યતિ ।
સ્થિત્વાસ્યામંતકાલેપિ બ્રહ્મનિર્વાણમૃચ્છતિ ॥ (02:72)
આત્મજ્ઞાન પૂર્વક કર્માનુષ્ઠાનમુ, બ્રહ્મ પ્રાપ્તિ સાધનમુ કલિગિન જીવુડુ સંસારમુન બડક, સુખૈક સ્વરૂપમૈન આત્મ પ્રાપ્તિનિ ચેંદગલડુ.
013 ॥ લોકેસ્મિન્ દ્વિવિધા નિષ્ઠા પુરા પ્રોક્તા મયાનઘ ।
જ્ઞાનયોગેન સાંખ્યાનાં કર્મયોગેન યોગિનામ્ ॥ (03:03)
અર્જુના! ઈ લોકમુલો આત્માનાત્મ વિવેકમુગલ સન્યાસુલકુ જ્ઞાનયોગમુ ચેતનુ, ચિત્તશુદ્ધિગલ યોગીશ્વરુલકુ કર્મયોગમુ ચેતનુ મુક્તિ કલુગુ ચુન્નદનિ સૃષ્ટિ આદિયંદુ નાચે ચેપ્પબડિયુન્નદિ.
014 ॥ અન્નાદ્ભવંતિ ભૂતાનિ પર્જન્યાદન્નસંભવઃ ।
યજ્ઞાદ્ભવતિ પર્જન્યો યજ્ઞઃ કર્મસમુદ્ભવઃ ॥ (03:14)
અન્નમુવલન જંતુજાલમુ પુટ્ટુનુ. વર્ષમુ વલન અન્નમુ સમકૂડુનુ. યજ્ઞમુ વલન વર્ષમુ કલુગુનુ. આ યજ્ઞમુ કર્મ વલનને સંભવમુ.
015 ॥ એવં પ્રવર્તિતં ચક્રં નાનુવર્તયતીહ યઃ ।
અઘાયુરિંદ્રિયારામો મોઘં પાર્થ સ જીવતિ ॥ (03:16)
પાર્થા! નાચે નડુપબડુ ઈ લોકમુ અનુ ચક્રમુનુબટ્ટિ, એવડુ અનુસરિંપડો વાડુ ઇંદ્રિયલોલુડૈ પાપ જીવનુડગુચુન્નાડુ. અટ્ટિવાડુ વ્યર્થુડુ. જ્ઞાનિ કાનિવાડુ સદા કર્મલનાચરિંચુચુને યુંડવલેનુ.
016 ॥ યદ્યદાચરતિ શ્રેષ્ઠસ્તત્તદેવેતરો જનઃ ।
સ યત્પ્રમાણં કુરુતે લોકસ્તદનુવર્તતે ॥ (03:21)
ઉત્તમુલુ અયિનવારુ દેનિ નાચરિંતુરો, દાનિને ઇતરુલુનુ આચરિંતુરુ. ઉત્તમુલુ દેનિનિ પ્રમાણમુગા અંગીકરિંતુરો, લોકમંતયૂ દાનિને અનુસરિંતુનુ.
017 ॥ મયિ સર્વાણિ કર્માણિ સંન્યસ્યાધ્યાત્મચેતસા ।
નિરાશીર્નિર્મમો ભૂત્વા યુધ્યસ્વ વિગતજ્વરઃ ॥ (03:30)
અર્જુના! નીવોનર્ચુ સમસ્ત કર્મલનૂ નાયંદુ સમર્પિંચિ, જ્ઞાનમુચે નિષ્કામુડવૈ, અહંકારમુ લેનિવાડવૈ, સંતાપમુનુ વદલિ યુદ્ધમુનુ ચેયુમુ.
018 ॥ શ્રેયાન્ સ્વધર્મો વિગુણઃ પરધર્માત્સ્વનુષ્ઠિતાત્ ।
સ્વધર્મે નિધનં શ્રેયઃ પરધર્મો ભયાવહઃ ॥ (03:35)
ચક્કગા અનુષ્ઠિંપબડિન પરધર્મમુકન્ન, ગુણમુ લેનિદૈનનૂ સ્વધર્મમે મેલુ. અટ્ટિ ધર્માચરણમુન મરણમુ સંભવિંચિનનૂ મેલે. પરધર્મમુ ભયંકરમૈનદિ. આચરણકુ અનુચિતમૈનદિ.
019 ॥ ધૂમેનાવ્રિયતે વહ્નિર્યથાદર્શો મલેન ચ ।
યથોલ્બેનાવૃતો ગર્ભસ્તથા તેનેદમાવૃતમ્ ॥ (03:38)
પોગચેત અગ્નિ, મુરિકિચેત અદ્દમુ, માવિચેત શિશુવુ યેટ્લુ કપ્પબડુનો, અટ્લે કામમુચેત જ્ઞાનમુ કપ્પબડિયુન્નદિ.
020 ॥ યદા યદા હિ ધર્મસ્ય ગ્લાનિર્ભવતિ ભારત ।
અભ્યુત્થાનમધર્મસ્ય તદાત્માનં સૃજામ્યહમ્ ॥ (04:07)
પરિત્રાણાય સાધૂનાં વિનાશાય ચ દુષ્કૃતામ્ ।
ધર્મસંસ્થાપનાર્થાય સંભવામિ યુગે યુગે ॥ (04:08)
એ કાલમુન ધરમમુનકુ હાનિ કલુગુનો, અધરમમુ વૃદ્ધિ નોંદુનો, આયા સમયમુલયંદુ શિષ્ટરક્ષણ, દુષ્ટશિક્ષણ, ધર્મસંરક્ષણમુલ કોરકુ પ્રતિ યુગમુન અવતારમુનુ દાલ્ચુચુન્નાનુ.
021 ॥ વીતરાગભયક્રોધા મન્મયા મામુપાશ્રિતાઃ ।
બહવો જ્ઞાનતપસા પૂતા મદ્ભાવમાગતાઃ ॥ (04:10)
અનુરાગમૂ, ભયમૂ, ક્રોધમૂ વદિલિ નાયંદુ મનસ્સુ લગ્નમુ ચેસિ આશ્રયિંચિન સત્પુરુષુલુ જ્ઞાનયોગમુચેત પરિશુદ્ધુલૈ ના સાન્નિધ્યમુનુ પોંદિરિ.
022 ॥ યે યથા માં પ્રપદ્યંતે તાંસ્તથૈવ ભજામ્યહમ્ ।
મમ વર્ત્માનુવર્તંતે મનુષ્યાઃ પાર્થ સર્વશઃ ॥ (04:11)
એવરેવરુ યેયે વિધમુગા નન્નુ તેલિયગોરુચુન્નારો, વારિનિ આયા વિધમુલુગા નેનુ અનુગ્રહિંચુચુન્નાનુ. કાનિ, એ ઓક્કનિયંદુનુ અનુરાગમુ કાનિ, દ્વેષમુ કાનિ લેદુ.
023 ॥ યસ્ય સર્વે સમારંભાઃ કામસંકલ્પવર્જિતાઃ ।
જ્ઞાનાગ્નિદગ્ધકર્માણં તમાહુઃ પંડિતં બુધાઃ ॥ (04:19)
એવરિ કર્માચરણમુલુ કામ સંકલ્પમુલુ કાવો, એવનિ કર્મલુ જ્ઞાનમનુ નિપ્પુચે કાલ્પબડિનવો, અટ્ટિવાનિનિ પંડિતુડનિ વિદ્વાંસુલુ પલ્કુદુરુ.
024 ॥ બ્રહ્માર્પણં બ્રહ્મ હવિઃ બ્રહ્માગ્નૌ બ્રહ્મણા હુતમ્ ।
બ્રહ્મૈવ તેન ગંતવ્યં બ્રહ્મ કર્મ સમાધિના ॥ (04:24)
યજ્ઞપાત્રમુ બ્રહ્મમુ. હોમદ્રવ્યમુ બ્રહ્મમુ. અગ્નિ બ્રહ્મમુ. હોમમુ ચેયુવાડુ બ્રહ્મમુ. બ્રહ્મ કર્મ સમાધિચેત પોંદનગુ ફલમુ કૂડા બ્રહ્મમનિયે તલંચવલયુનુ.
025 ॥ શ્રદ્ધાવાન્લ્લભતે જ્ઞાનં તત્પરઃ સંયતેંદ્રિયઃ ।
જ્ઞાનં લબ્ધ્વા પરાં શાંતિમચિરેણાધિગચ્છતિ ॥ (04:39)
શ્રદ્ધ, ઇંદ્રિયનિગ્રહમુ ગલવાડુ જ્ઞાનમુનુ પોંદુટકુ સમર્થુડગુનુ. અટ્ટિ જ્ઞાનિ ઉત્કૃષ્ટમૈન મોક્ષમુનુ પોંદુનુ.
ઇદિ ભગવદ્ગીત યંદુ બ્રહ્મવિદ્યયનુ યોગશાસ્ત્રમુન શ્રીકૃષ્ણુડુ અર્જુનુનકુપ દેશિંચિન વિષાદ, સાંખ્ય, કર્મ, જ્ઞાન યોગમુલુ સમાપ્તમુ.
————-
026 ॥ સંન્યાસઃ કર્મયોગશ્ચ નિઃશ્રેયસકરાવુભૌ ।
તયોસ્તુ કર્મસંન્યાસાત્કર્મયોગો વિશિષ્યતે ॥ (05:02)
કર્મ સન્યાસમુલુ રેંડુનૂ મોક્ષસોપાનમુલુ. અંદુ કર્મ પરિત્યાગમુ કન્ન કર્માનુષ્ઠાનમે શ્રેષ્ટમૈનદિ.
027 ॥ બ્રહ્મણ્યાધાય કર્માણિ સંગં ત્યક્ત્વા કરોતિ યઃ ।
લિપ્યતે ન સ પાપેન પદ્મપત્રમિવાંભસા ॥ (05:10)
એવડુ ફલાપેક્ષ કાંક્ષિંપક, બ્રહ્માર્પણમુગા કર્મલનાચરિંચુનો, અતડુ તામરાકુન નીટિબિંદુવુલુ અન્ટનિ રીતિગા પાપમુન ચિક્કુબડડુ.
028 ॥ જ્ઞાનેન તુ તદજ્ઞાનં યેષાં નાશિતમાત્મનઃ ।
તેષામાદિત્યવજ્જ્ઞાનં પ્રકાશયતિ તત્પરમ્ ॥ (05:16)
એવનિ અજ્ઞાનમુ જ્ઞાનમુચેત નશિંપબડુનો, અતનિકિ જ્ઞાનમુ સૂર્યુનિ વલે પ્રકાશિંચિ, પરમાર્થ તત્વમુનુ ચૂપુનુ.
029 ॥ વિદ્યાવિનયસંપન્ને બ્રાહ્મણે ગવિ હસ્તિનિ ।
શુનિ ચૈવ શ્વપાકે ચ પંડિતાઃ સમદર્શિનઃ ॥ (05:18)
વિદ્યા વિનય સંપન્નુડગુ બ્રાહ્મણુનિયંદુનૂ, શુનકમૂ, શુનકમામ્સમુ વંડુકોનિ તિનુવાનિયંદુનૂ પંડિતુલુ સમદૃષ્ટિ કલિગિયુંદુરુ.
030 ॥ શક્નોતીહૈવ યઃ સોઢું પ્રાક્શરીરવિમોક્ષણાત્ ।
કામક્રોધોદ્ભવં વેગં સ યુક્તઃ સ સુખી નરઃ ॥ (05:23)
દેહત્યાગમુનકુ મુંદુ યેવડુ કામક્રોધાદિ અરિષ્ડ્વર્ગમુલ જયિંચુનો, અટ્ટિવાડુ યોગિ અનબડુનુ.
031 ॥ યતેંદ્રિયમનોબુદ્ધિર્મુનિર્મોક્ષપરાયણઃ ।
વિગતેચ્છાભયક્રોધો યઃ સદા મુક્ત એવ સઃ ॥ (05:28)
એવડુ ઇંદ્રિયમુલનુ જયિંચિ, દૃષ્ટિનિ ભ્રૂમધ્યમુન નિલિપિ, પ્રાણાપાન વાયુવુલનુ સ્તંભિંપજેસિ, મનસ્સુનૂ, બુદ્ધિની સ્વાધીનમોનર્ચુકોનિ મોક્ષાસક્તુડૈ ઉંડુનો, અટ્ટિવાડે મુક્તુડનબડુનુ.
032 ॥ ભોક્તારં યજ્ઞતપસાં સર્વલોકમહેશ્વરમ્ ।
સુહૃદં સર્વભૂતાનાં જ્ઞાત્વા માં શાંતિમૃચ્છતિ ॥ (05:29)
સકલ યજ્ઞ તપઃ ફલમુલનુ પોંદુવાનિગનૂ, સકલ પ્રપંચ નિયામકુનિગનૂ નન્નુ ગ્રહિંચિન મહનીયુડુ મોક્ષમુનુ પોંદુચુન્નાડુ.
033 ॥ યં સંન્યાસમિતિ પ્રાહુર્યોગં તં વિદ્ધિ પાંડવ ।
ન હ્યસંન્યસ્તસંકલ્પો યોગી ભવતિ કશ્ચન ॥ (06:02)
અર્જુના! સન્યાસમનિ દેનિનદુરો, દાનિને કર્મયોગમનિયૂ અંદુરુ. અટ્ટિ યેડ સંકલ્પત્યાગ મોનર્પનિવાડુ યોગિ કાજાલડુ.
034 ॥ યુક્તાહારવિહારસ્ય યુક્તચેષ્ટસ્ય કર્મસુ ।
યુક્તસ્વપ્નાવબોધસ્ય યોગો ભવતિ દુઃખહા ॥ (06:17)
યુક્તાહાર વિહારાદુલુ, કર્માચરણમુ ગલવાનિકિ આત્મસમ્યમન યોગમુ લભ્યમુ.
035 ॥ યથા દીપો નિવાતસ્થો નેંગતે સોપમા સ્મૃતા ।
યોગિનો યતચિત્તસ્ય યુંજતો યોગમાત્મનઃ ॥ (06:19)
ગાલિલેનિચોટ પેટ્ટિન દીપમુ નિશ્ચલમુગા પ્રકાશિંચુલાગુનને, મનો નિગ્રહમુકલ્ગિ, આત્મયોગ મભ્યસિંચિનવાનિ ચિત્તમુ નિશ્ચલમુગા નુંડુનુ.
036 ॥ સર્વભૂતસ્થમાત્માનં સર્વભૂતાનિ ચાત્મનિ ।
ઈક્ષતે યોગયુક્તાત્મા સર્વત્ર સમદર્શનઃ ॥ (06:29)
સકલ ભૂતમુલયંદૂ સમદૃષ્ટિ કલિગિનવાડુ, અન્નિ ભૂતમુલુ તન યંદુનૂ, તનનુ અન્નિ ભૂતમુલયંદુનૂ ચૂચુચુંડુનુ.
037 ॥ અસંશયં મહાબાહો મનો દુર્નિગ્રહં ચલમ્ ।
અભ્યાસેન તુ કૌંતેય વૈરાગ્યેણ ચ ગૃહ્યતે ॥ (06:35)
અર્જુના! એટ્ટિવાનિકૈનનૂ મનસ્સુનુ નિશ્ચલમુગા નિલ્પુટ દુસ્સાધ્યમે. અયિનનૂ, દાનિનિ અભ્યાસ, વૈરાગ્યમુલચેત નિરોધિંપવચ્ચુનુ.
038 ॥ યોગિનામપિ સર્વેષાં મદ્ગતેનાંતરાત્મના ।
શ્રદ્ધાવાન્ભજતે યો માં સ મે યુક્તતમો મતઃ ॥ (06:47)
અર્જુના! પરિપૂર્ણ વિશ્વાસમુતો નન્નાશ્રયિંચિ, વિનયમુતો એવરુ સેવિંચિ ભજિંતુરો વારુ સમસ્ત યોગુલલો ઉત્તમુલુ.
039 ॥ મનુષ્યાણાં સહસ્રેષુ કશ્ચિદ્યતતિ સિદ્ધયે ।
યતતામપિ સિદ્ધાનાં કશ્ચિન્માં વેત્તિ તત્ત્વતઃ ॥ (07:03)
વેલકોલદિ જનુલલો એ ઓક્કડો જ્ઞાનસિદ્ધિ કોર્’અકુ પ્રયત્નિંચુનુ. અટ્લુ પ્રયત્નિંચિન વારિલો ઓકાનોકડુ માત્રમે નન્નુ યદાર્થમુગા તેલુસુ કોનગલુગુચુન્નાડુ.
040 ॥ ભૂમિરાપોનલો વાયુઃ ખં મનો બુદ્ધિરેવ ચ ।
અહંકાર ઇતીયં મે ભિન્ના પ્રકૃતિરષ્ટધા ॥ (07:04)
ભૂમિ, જલમુ, અગ્નિ, વાયુવુ, આકાશમુ, મનસ્સુ, બુદ્ધિ, અહંકારમુ અનિ ના માયાશક્તિ એનિમિદિ વિધમુલૈન બેધમુલતો ઓપ્પિ યુન્નદનિ ગ્રહિંપુમુ.
041 ॥ મત્તઃ પરતરં નાન્યત્કિંચિદસ્તિ ધનંજય ।
મયિ સર્વમિદં પ્રોતં સૂત્રે મણિગણા ઇવ ॥ (07:07)
અર્જુના! ના કન્ન ગોપ્પવાડુગાનિ, ગોપ્પવસ્તુવુગાનિ મરેદિયૂ પ્રપંચમુન લેદુ. સૂત્રમુન મણુલુ ગ્રુચ્ચબડિનટ્લુ યી જગમંતયૂ નાયંદુ નિક્ષિપ્તમૈ ઉન્નદિ.
042 ॥ પુણ્યો ગંધઃ પૃથિવ્યાં ચ તેજશ્ચાસ્મિ વિભાવસૌ ।
જીવનં સર્વભૂતેષુ તપશ્ચાસ્મિ તપસ્વિષુ ॥ (07:09)
ભૂમિયંદુ સુગંધમુ, અગ્નિયંદુ તેજમુ, યેલ્લ ભૂતમુલયંદુ આયુવુ, તપસ્વુલયંદુ તપસ્સુ નેનુગા નેરુગુમુ.
043 ॥ દૈવી હ્યેષા ગુણમયી મમ માયા દુરત્યયા ।
મામેવ યે પ્રપદ્યંતે માયામેતાં તરંતિ તે ॥ (07:14)
પાર્થા! ત્રિગુણાત્મકમુ, દૈવ સંબંધમુ અગુ ના માય અતિક્રમિંપ રાનિદિ. કાનિ, નન્નુ શરણુજોચ્ચિન વારિકિ ઈ માય સુલભસાધ્યમુ.
044 ॥ ચતુર્વિધા ભજંતે માં જનાઃ સુકૃતિનોર્જુન ।
આર્તો જિજ્ઞાસુરર્થાર્થી જ્ઞાની ચ ભરતર્ષભ ॥ (07:16)
આર્તુલુ, જિજ્ઞાસુવુલુ, અર્થકામુલુ, જ્ઞાનુલુ અનુ નાલુગુ વિધમુલૈન પુણ્યાત્મુલુ નન્નાશ્રયિંચુચુન્નારુ.
045 ॥ બહૂનાં જન્મનામંતે જ્ઞાનવાન્માં પ્રપદ્યતે ।
વાસુદેવઃ સર્વમિતિ સ મહાત્મા સુદુર્લભઃ ॥ (07:19)
જ્ઞાન સંપન્નુડૈન માનવુડુ અનેક જન્મમુલેત્તિન પિમ્મટ, વિજ્ઞાનિયૈ નન્નુ શરણમુ નોંદુચુન્નાડુ.
046 ॥ અંતકાલે ચ મામેવ સ્મરન્મુક્ત્વા કલેવરમ્ ।
યઃ પ્રયાતિ સ મદ્ભાવં યાતિ નાસ્ત્યત્ર સંશયઃ ॥ (08:05)
એવડુ અંત્યકાલમુન નન્નુ સ્મરિંચુચૂ શરીરમુનુ વદલુચુન્નાડો, વાડુ નન્ને ચેંદુચુન્નાડુ.
047 ॥ અભ્યાસયોગયુક્તેન ચેતસા નાન્યગામિના ।
પરમં પુરુષં દિવ્યં યાતિ પાર્થાનુચિંતયન્ ॥ (08:08)
કવિં પુરાણમનુશાસિતારં
અણોરણીયંસમનુસ્મરેદ્યઃ ।
સર્વસ્ય ધાતારમચિંત્યરૂપં
આદિત્યવર્ણં તમસઃ પરસ્તાત્ ॥ (08:09)
અર્જુના! એવડુ અભ્યાસયોગમુતો, એકાગ્ર ચિત્તમુન દિવ્યરૂપુડૈન મહાપુરુષુનિ સ્મરિંચુનો, અટ્ટિવાડુ આ પરમપુરુષુને ચેંદુચુન્નાડુ. આ મહાપુરુષુડે સર્વજ્ઞુડુ; પુરાણ પુરુષુડુ; પ્રપંચમુનકુ શિક્ષકુડુ; અણુવુ કન્ના અણુવુ; અનૂહ્યમૈન રૂપમુ કલવાડુ; સૂર્ય કાંતિ તેજોમયુડુ; અજ્ઞાનાંધકારમુનકન્ન ઇતરુડુ.
048 ॥ અવ્યક્તોક્ષર ઇત્યુક્તસ્તમાહુઃ પરમાં ગતિમ્ ।
યં પ્રાપ્ય ન નિવર્તંતે તદ્ધામ પરમં મમ ॥ (08:21)
ઇંદ્રિય ગોચરમુ કાનિ પરબ્રહ્મપદમુ શાશ્વતમૈનદિ. પુનર્જન્મ રહિતમૈન આ ઉત્તમપદમે પરમપદમુ.
049 ॥ શુક્લકૃષ્ણે ગતી હ્યેતે જગતઃ શાશ્વતે મતે ।
એકયા યાત્યનાવૃત્તિમન્યયાવર્તતે પુનઃ ॥ (08:26)
જગત્તુનંદુ શુક્લ કૃષ્ણમુ લનેડિ રેંડુ માર્ગમુલુ નિત્યમુલુગા ઉન્નવિ. અંદુ મોદટિ માર્ગમુ વલન જન્મરાહિત્યમુ, રેંડવ દાનિવલન પુનર્જન્મમુ કલુગુ ચુન્નવિ.
050 ॥ વેદેષુ યજ્ઞેષુ તપઃસુ ચૈવ
દાનેષુ યત્પુણ્યફલં પ્રદિષ્ટમ્ ।
અત્યેતિ તત્સર્વમિદં વિદિત્વા
યોગી પરં સ્થાનમુપૈતિ ચાદ્યમ્ ॥ (08:28)
યોગિયૈનવાડુ વેદાધ્યયનમુ વલન, યજ્ઞતપોદાનાદુલ વલન કલુગુ પુણ્યફલમુનુ આશિંપક, ઉત્તમ પદમૈન બ્રહ્મપદમુનુ પોંદગલડુ.
051 ॥ સર્વભૂતાનિ કૌંતેય પ્રકૃતિં યાંતિ મામિકામ્ ।
કલ્પક્ષયે પુનસ્તાનિ કલ્પાદૌ વિસૃજામ્યહમ્ ॥ (09:07)
પાર્થા! પ્રળયકાલમુન સકલ પ્રાણુલુનુ ના યંદુ લીનમગુચુન્નવિ. મરલ કલ્પાદિ યંદુ સકલ પ્રાણુલનૂ નેને સૃષ્ટિંચુ ચુન્નાનુ.
052 ॥ અનન્યાશ્ચિંતયંતો માં યે જનાઃ પર્યુપાસતે ।
તેષાં નિત્યાભિયુક્તાનાં યોગક્ષેમં વહામ્યહમ્ ॥ (09:22)
એ માનવુડુ સર્વકાલ સર્વાવસ્થલયંદુ નન્ને ધ્યાનિંચુ ચુંડુનો અટ્ટિવાનિ યોગક્ષેમમુલુ નેને વહિંચુ ચુન્નાનુ.
053 ॥ પત્રં પુષ્પં ફલં તોયં યો મે ભક્ત્યા પ્રયચ્છતિ ।
તદહં ભક્ત્યુપહૃતમશ્નામિ પ્રયતાત્મનઃ ॥ (09:26)
એવડુ ભક્તિતો નાકુ પત્રમૈનનુ, પુષ્પમૈનનુ, ફલમૈનનુ, ઉદક મૈનનુ ફલાપેક્ષ રહિતમુગા સમર્પિંચુચુન્નાડો, અટ્ટિવાનિનિ નેનુ પ્રીતિતો સ્વીકરિંચુચુન્નાનુ.
054 ॥ મન્મના ભવ મદ્ભક્તો મદ્યાજી માં નમસ્કુરુ ।
મામેવૈષ્યસિ યુક્ત્વૈવમાત્માનં મત્પરાયણઃ ॥ (09:34)
પાર્થા! ના યંદુ મનસ્સુ લગ્નમુ ચેસિ યેલ્લ કાલમુલયંદુ ભક્તિ શ્રદ્ધલતો સ્થિરચિત્તુડવૈ પૂજિંચિતિવેનિ નન્ને પોંદગલવુ.
ઇદિ ઉપનિષત્તુલ સારાંશમૈન યોગશાસ્ત્રમુન શ્રીકૃષ્ણુડુ અર્જુનુનકુપ દેશિંચિન કર્મસન્યાસ, આત્મસંયમ, વિજ્ઞાન, અક્ષર પરબ્રહ્મ, રાજ વિદ્યા રાજગુહ્ય યોગમુલુ સમાપ્તમુ.
———–
055 ॥ મહર્ષયઃ સપ્ત પૂર્વે ચત્વારો મનવસ્તથા ।
મદ્ભાવા માનસા જાતા યેષાં લોક ઇમાઃ પ્રજાઃ ॥ (10:06)
કશ્યપાદિ મહર્ષિ સપ્તકમુ, સનક સનંદનાદુલુ, સ્વયંભૂવાદિ મનુવુલુ ના વલનને જન્મિંચિરિ. પિમ્મટ વારિ વલન એલ્લ લોકમુલંદલિ સમસ્ત ભૂતમુલુનુ જન્મિંચેનુ.
056 ॥ મચ્ચિત્તા મદ્ગતપ્રાણા બોધયંતઃ પરસ્પરમ્ ।
કથયંતશ્ચ માં નિત્યં તુષ્યંતિ ચ રમંતિ ચ ॥ (10:09)
પંડિતુલુ નાયંદુ ચિત્તમુગલવારૈ ના યંદે તમ પ્રાણમુલુંચિ ના મહિમાનુભાવ મેરિંગિ ઓકરિકોકરુ ઉપદેશમુલુ ગાવિંચુકોંચુ બ્રહ્મા નંદમુનુ અનુભવિંચુચુન્નારુ.
057 ॥ અહમાત્મા ગુડાકેશ સર્વભૂતાશયસ્થિતઃ ।
અહમાદિશ્ચ મધ્યં ચ ભૂતાનામંત એવ ચ ॥ (10:20)
સમસ્ત ભૂતમુલ મનસ્સુલંદુન્ન પરમાત્મ સ્વરૂપુડનુ નેને. વાનિ ઉત્પત્તિ, પેંપુ, નાશમુલકુ નેને કારકુડનુ.
058 ॥ વેદાનાં સામવેદોસ્મિ દેવાનામસ્મિ વાસવઃ ।
ઇંદ્રિયાણાં મનશ્ચાસ્મિ ભૂતાનામસ્મિ ચેતના ॥ (10:22)
વેદમુલલો સામવેદમુ, દેવતલલો દેવેંદ્રુડુ, ઇંદ્રિયમુલલો મનસ્સુ, પ્રાણુલંદરિ બુદ્ધિ નેને.
059 ॥ પ્રહ્લાદશ્ચાસ્મિ દૈત્યાનાં કાલઃ કલયતામહમ્ ।
મૃગાણાં ચ મૃગેંદ્રોહં વૈનતેયશ્ચ પક્ષિણામ્ ॥ (10:30)
રાક્ષસુલલો પ્રહ્લાદુડુ, ગણિકુલલો કાલમુ, મૃગમુલલો સિંહમુ, પક્ષુલલો ગરુત્મંતુડુ નેને.
060 ॥ યદ્યદ્વિભૂતિમત્સત્ત્વં શ્રીમદૂર્જિતમેવ વા ।
તત્તદેવાવગચ્છ ત્વં મમ તેજોંશસંભવમ્ ॥ (10:41)
લોકમુનંદુ ઐશ્વર્ય યુક્તમૈ, પરાક્રમ યુક્તમૈ, કાંતિ યુક્તમૈન સમસ્ત વસ્તુવુલુ ના તેજો ભાગમુ વલનને સંપ્રાપ્તમગુનુ.
061 ॥ પશ્ય મે પાર્થ રૂપાણિ શતશોથ સહસ્રશઃ ।
નાનાવિધાનિ દિવ્યાનિ નાનાવર્ણાકૃતીનિ ચ ॥ (11:05)
પાર્થા! દિવ્યમુલૈ, નાના વિધમુલૈ, અનેક વર્ણમુલૈ અનેક વિશેષમુલગુ ના સસ્વરૂપમુનુ કન્નુલારા દર્શિંપુમુ.
062 ॥ પશ્યામિ દેવાંસ્તવ દેવ દેહે
સર્વાંસ્તથા ભૂતવિશેષસંઘાન્ ।
બ્રહ્માણમીશં કમલાસનસ્થં
ઋષીંશ્ચ સર્વાનુરગાંશ્ચ દિવ્યાન્ ॥ (11:15)
અનેકબાહૂદરવક્ત્રનેત્રં
પશ્યામિ ત્વાં સર્વતોનંતરૂપમ્ ।
નાંતં ન મધ્યં ન પુનસ્તવાદિં
પશ્યામિ વિશ્વેશ્વર વિશ્વરૂપ ॥ (11:16)
દંષ્ટ્રાકરાલાનિ ચ તે મુખાનિ
દૃષ્ટ્વૈવ કાલાનલસન્નિભાનિ ।
દિશો ન જાને ન લભે ચ શર્મ
પ્રસીદ દેવેશ જગન્નિવાસ ॥ (11:25)
દેવા! એલ્લ દેવતલૂ, એલ્લ પ્રાણુલૂ, બ્રહ્માદુલૂ, ઋષીશ્વરુલૂ, વાસુકી મોદલગુગા ગલ સર્પમુલૂ નીયંદુ નાકુ ગોચરમગુચુન્નવિ.
ઈશ્વરા! ની વિશ્વરૂપમુ અનેક બાહુવુલતો, ઉદરમુલતો, મુખમુલતો ઓપ્પિયુન્નદિ. અટ્લૈયૂ ની આકારમુન આદ્યંત મધ્યમુલનુ ગુર્તિંપ જાલ કુન્નાનુ. કોરલચે ભયંકરમૈ પ્રળયાગ્નિ સમાનમુલૈન ની મુખમુલનુ ચૂચુટવલન નાકુ દિક્કુલુ તેલિયકુન્નવિ. કાન પ્રભો! નાયંદુ દય યુંચિ નાકુ પ્રસન્નુડવુ ગમ્મુ. કૃષ્ણા! પ્રસન્નુડવુ ગમ્મુ.
અર્જુના!
063 ॥ કાલોસ્મિ લોકક્ષયકૃત્પ્રવૃદ્ધો
લોકાંસમાહર્તુમિહ પ્રવૃત્તઃ ।
ઋતેપિ ત્વાં ન ભવિષ્યંતિ સર્વે
યેવસ્થિતાઃ પ્રત્યનીકેષુ યોધાઃ ॥ (11:32)
અર્જુના! ઈ પ્રપંચમુનેલ્લ નશિંપજેયુ બલિષ્ઠમૈન કાલ સ્વરૂપુડનુ નેને. ઈ યુદ્ધમુનકુ સિદ્ધપડિન વારિનિ નીવુ ચંપકુન્નનૂ – બ્રતુક ગલવારિંદેવ્વરુનૂ લેરુ.
064 ॥ દ્રોણં ચ ભીષ્મં ચ જયદ્રથં ચ
કર્ણં તથાન્યાનપિ યોધવીરાન્ ।
મયા હતાંસ્ત્વં જહિ માવ્યથિષ્ઠા
યુધ્યસ્વ જેતાસિ રણે સપત્નાન્ ॥ (11:34)
ઇપ્પટિકે દ્રોણ, ભીષ્મ, જયદ્રધ કર્ણાધિ યોધ વીરુલુ નાચે સંહરિંપબડિરિ. ઇક મિગિલિન શતૃ વીરુલનુ નીવુ સંહરિંપુમુ.
065 ॥ કિરીટિનં ગદિનં ચક્રહસ્તમ્ ।
ઇચ્છામિ ત્વાં દ્રષ્ટુમહં તથૈવ ।
તેનૈવ રૂપેણ ચતુર્ભુજેન ।
સહસ્રબાહો ભવ વિશ્વમૂર્તે ॥ (11:46)
અનેક ભુજમુલુગલ ની વિશ્વરૂપમુનુ ઉપસંહરિંચિ કિરીટમુ, ગદ, ચક્રમુ ધરિંચિન ની સહજ સુંદરમૈન સ્વરૂપમુનુ દર્શિંપગોરુ ચુન્નાનુ કૃષ્ણા!
066 ॥ સુદુર્દર્શમિદં રૂપં દૃષ્ટ્વાનસિ યન્મમ ।
દેવા અપ્યસ્ય રૂપસ્ય નિત્યં દર્શનકાંક્ષિણઃ ॥ (11:52)
અર્જુના! નીવુ દર્શિંચિન ઈ ના સ્વરૂપમુનુ એવ્વરુનૂ ચૂડજાલરુ. ઈ વિશ્વરૂપમુનુ દર્શિંપ દેવતલંદરુનૂ સદા કોરુચુંદુરુ.
067 ॥ મય્યાવેશ્ય મનો યે માં નિત્યયુક્તા ઉપાસતે ।
શ્રદ્ધયા પરયોપેતાઃ તે મે યુક્તતમા મતાઃ (12:02)
એવરુ નાયંદે મનસ્સુ લગ્નમુ ચેસિ, શ્ર્દ્ધાભક્તુલતો નન્નુ ધ્યાનિંચુ ચુન્નારો, અટ્ટિવારુ અત્યંતમૂ નાકુ પ્રીતિપાત્રુલુ. વારે ઉત્તમ પુરુષુલુ.
068 ॥ શ્રેયો હિ જ્ઞાનમભ્યાસાજ્જ્ઞાનાદ્-ધ્યાનં વિશિષ્યતે ।
ધ્યાનાત્કર્મફલત્યાગસ્ત્યાગાચ્છાંતિરનંતરમ્ ॥ (12:12)
અભ્યાસયોગમુકન્ન જ્ઞાનમુ, જ્ઞાનમુ કન્ન ધ્યાનમુ, દાનિકન્ન કર્મ ફલત્યાગમૂ શ્રેષ્ઠમુ. અટ્ટિ ત્યાગમુવલ્લ સંસાર બંધનમુ તોલગિ મોક્ષપ્રાપ્તિ સન્ભવિંચુચુન્નદિ.
069 ॥ અનપેક્ષઃ શુચિર્દક્ષ ઉદાસીનો ગતવ્યથઃ ।
સર્વારંભપરિત્યાગી યો મદ્ભક્તઃ સ મે પ્રિયઃ ॥ (12:16)
એવડુ કોરિકલુ લેનિવાડૈ, પવિત્રુડૈ, પક્ષપાત રહિતુડૈ ભયમુનુ વીડિ કર્મફ્લ ત્યાગિયૈ નાકુ ભક્તુડગુનો અટ્ટિવાડુ નાકુ મિક્કિલિ પ્રીતિપાત્રુડુ.
070 ॥ સમઃ શત્રૌ ચ મિત્રે ચ તથા માનાપમાનયોઃ ।
શીતોષ્ણસુખદુઃખેષુ સમઃ સંગવિવર્જિતઃ ॥ (12:18)
તુલ્યનિંદાસ્તુતિર્મૌની સંતુષ્ટો યેન કેનચિત્ ।
અનિકેતઃ સ્થિરમતિર્ભક્તિમાન્મે પ્રિયો નરઃ ॥ (12:19)
શત્રુમિત્રુલયંદુનુ, માનાવ માનમુલયંદુનુ, શીતોષ્ણ સુખ દુઃખાદુલયંદુનુ સમબુદ્ધિ કલિગિ, સંગરહિતુડૈ, નિત્ય સંતુષ્ટુડૈ, ચલિંચનિ મનસ્સુ કલવાડૈ, નાયંદુ ભક્તિ પ્રપત્તુલુ ચૂપુ માનવુડુ નાકુ પ્રીતિપાત્રુડુ.
071 ॥ ઇદં શરીરં કૌંતેય ક્ષેત્રમિત્યભિધીયતે ।
એતદ્યો વેત્તિ તં પ્રાહુઃ ક્ષેત્રજ્ઞ ઇતિ તદ્વિદઃ ॥ (13:02)
અર્જુના! દેહમુ ક્ષેત્રમનિયૂ, દેહમુનેરિગિનવાડુ ક્ષેત્રજ્ઞુડનિયૂ પેદ્દલુ ચેપ્પુદુરુ.
072 ॥ અધ્યાત્મજ્ઞાનનિત્યત્વં તત્ત્વજ્ઞાનાર્થદર્શનમ્ ।
એતજ્જ્ઞાનમિતિ પ્રોક્તમજ્ઞાનં યદતોન્યથા ॥ (13:12)
આત્મ જ્ઞાનમુનંદુ મનસ્સુ લગ્નમુ ચેયુટ, મૌક્ષપ્રાપ્તિ યંદુ દૃષ્ટિ કલિગિયુંડુટ જ્ઞાન માર્ગમુલનૈયૂ, વાનિકિ ઇતરમુલૈનવિ અજ્ઞાનમુલનિયૂ ચેપ્પબડુનુ.
073 ॥ કાર્યકારણકર્તૃત્વે હેતુઃ પ્રકૃતિરુચ્યતે ।
પુરુષઃ સુખદુઃખાનાં ભોક્તૃત્વે હેતુરુચ્યતે ॥ (13:21)
પ્રકૃતિનિ “માય” યનિ યંદુરુ. અદિ શરીર સુખદુઃખાદુલનુ તેલિયજેયુનુ. ક્ષેત્રજ્ઞુડુ આ સુખ દુઃખમુલનુ અનુભવિંચુચુંડુનુ.
074 ॥ સમં સર્વેષુ ભૂતેષુ તિષ્ઠંતં પરમેશ્વરમ્ ।
વિનશ્યત્સ્વવિનશ્યંતં યઃ પશ્યતિ સ પશ્યતિ ॥ (13:28)
શરીરમુ નશિંચિનનૂ તાનુ સશિંપક યેવડુ સમસ્ત ભૂતમુલંદુન્ન પરમેશ્વરુનિ ચૂચુનો વાડે યેરિગિનવાડુ.
075 ॥ અનાદિત્વાન્નિર્ગુણત્વાત્પરમાત્માયમવ્યયઃ ।
શરીરસ્થોપિ કૌંતેય ન કરોતિ ન લિપ્યતે ॥ (13:32)
અર્જુના! ગુણ નાશન રહિતુડૈનવાડુ પરમાત્મ. અટ્ટિ પરમાત્મ દેહાંત ર્ગતુડય્યુનૂ કર્મલ નાચરિંચુવાડુ કાડુ.
076 ॥ યથા પ્રકાશયત્યેકઃ કૃત્સ્નં લોકમિમં રવિઃ ।
ક્ષેત્રં ક્ષેત્રી તથા કૃત્સ્નં પ્રકાશયતિ ભારત ॥ (13:34)
પાર્થા! સૂર્યુડોક્કડે યેલ્લ જગત્તુલનૂ એ વિધમુગા પ્રકાશિંપજેયુચુન્નાડો આ વિધમુગને ક્ષેત્રજ્ઞુડુ યેલ્લ દેહમુલનૂ પ્રકાશિંપજેયુચુન્નાડુ.
ઇદિ ઉપનિષત્તુલ સારાંશમૈન ગીતાશાસ્ત્રમંદુ શ્રીકૃષ્ણુડુ અર્જુનુનકુપ દેશિંચિન વિભૂતિ યોગમુ, વિશ્વરૂપ સંદર્શન યોગમુ, ભક્તિ યોગમુ, ક્ષેત્ર ક્ષેત્રજ્ઞ વિભાગ યોગમુલુ સમાપ્તમુ.
———-
077 ॥ પરં ભૂયઃ પ્રવક્ષ્યામિ જ્ઞાનાનાં જ્ઞાનમુત્તમમ્ ।
યજ્જ્ઞાત્વા મુનયઃ સર્વે પરાં સિદ્ધિમિતો ગતાઃ ॥ (14:01)
જ્ઞાનાર્જનમુન મહનીયુલૈન ઋષીશ્વરુલુ મોક્ષ્મુનુ પોંદિરિ. અટ્ટિ મહત્તરમૈન જ્ઞાનમુનુ નીકુ ઉપદેશિંચુચુન્નાનુ.
078 ॥ સર્વયોનિષુ કૌંતેય મૂર્તયઃ સંભવંતિ યાઃ ।
તાસાં બ્રહ્મ મહદ્યોનિરહં બીજપ્રદઃ પિતા ॥ (14:04)
અર્જુના! પ્રપંચમુન જન્મિંચુ એલ્લ ચરાચર સમૂહમુલકુ પ્રકૃતિ તલ્લિ વન્ટિદિ. નેનુ તંડ્રિ વન્ટિવાડનુ.
079 ॥ તત્ર સત્ત્વં નિર્મલત્વાત્પ્રકાશકમનામયમ્ ।
સુખસંગેન બધ્નાતિ જ્ઞાનસંગેન ચાનઘ ॥ (14:06)
અર્જુના! ત્રિગુણમુલલો સત્ત્વગુણમુ નિર્મલમગુટન્જેસિ સુખ જ્ઞાનાભિ લાષલચેત આત્મનુ દેહમુનંદુ બંધિંચુચુન્નદિ.
080 ॥ રજો રાગાત્મકં વિદ્ધિ તૃષ્ણાસંગસમુદ્ભવમ્ ।
તન્નિબધ્નાતિ કૌંતેય કર્મસંગેન દેહિનમ્ ॥ (14:07)
ઓ કૌંતેયા! રજોગુણમુ કોરિકલયંદુ અભિમાનમૂ, અનુરાગમૂ પુટ્ટિંચિ આત્મનુ બંધિંચુચુન્નદિ.
081 ॥ તમસ્ત્વજ્ઞાનજં વિદ્ધિ મોહનં સર્વદેહિનામ્ ।
પ્રમાદાલસ્યનિદ્રાભિસ્તન્નિબધ્નાતિ ભારત ॥ (14:08)
અર્જુના! અજ્ઞાનમુવલન પુટ્ટુનદિ તમોગુણમુ. અદિ સર્વ પ્રાણુલનૂ મોહિંપજેયુનદિ. આ ગુણમુ મનુજુનિ આલસ્યમુતોનૂ, અજાગ્રત્તતોનૂ, નિદ્ર તોનૂ બદ્ધુનિ ચેયુનુ.
082 ॥ માનાપમાનયોસ્તુલ્યસ્તુલ્યો મિત્રારિપક્ષયોઃ ।
સર્વારંભપરિત્યાગી ગુણાતીતઃ સ ઉચ્યતે ॥ (14:25)
માનાવ માનમુલયંદુ, શત્રુમિત્રુલયંદુ સમમૈન મનસ્સુ ગલવાનિનિ ત્રિગુણાતીતુડંદુરુ.
083 ॥ ઊર્ધ્વમૂલમધઃશાખમશ્વત્થં પ્રાહુરવ્યયમ્ ।
છંદાંસિ યસ્ય પર્ણાનિ યસ્તં વેદ સ વેદવિત્ ॥ (15:01)
બ્રહ્મમે મૂલમુગા, નિકૃષ્ણમૈન અહંકારમુ કોમ્મલુગાગલ અશ્વત્થ વૃક્ષમુ અનાદિ અયિનદિ. અટ્ટિ સંસાર વૃક્ષ્મુનકુ વેદમુલુ આકુલુવન્ટિવિ. અટ્ટિ દાનિ નેરિંગિનવાડે વેદાર્થ સાર મેરિંગિનવાડુ.
084 ॥ ન તદ્ભાસયતે સૂર્યો ન શશાંકો ન પાવકઃ ।
યદ્ગત્વા ન નિવર્તંતે તદ્ધામ પરમં મમ ॥ (15:06)
પુનરાવૃત્તિ રહિતમૈન મોક્ષપથમુ, સૂર્ય ચંદ્રાગ્નુલ પ્રકાશમુન કતીતમૈ, ના ઉત્તમ પથમૈ યુન્નદિ.
085 ॥ અહં વૈશ્વાનરો ભૂત્વા પ્રાણિનાં દેહમાશ્રિતઃ ।
પ્રાણાપાનસમાયુક્તઃ પચામ્યન્નં ચતુર્વિધમ્ ॥ (15:14)
દેહુલંદુ જઠરાગ્નિ સ્વરૂપુડનૈ વારુ ભુજિંચુ ભક્ષ્ય, ભોજ્ય, ચોષ્ય, લેહ્ય પદાર્થમુલ જીર્ણમુ ચેયુચુન્નાનુ.
086 ॥ તેજઃ ક્ષમા ધૃતિઃ શૌચમદ્રોહો નાતિમાનિતા ।
ભવંતિ સંપદં દૈવીમભિજાતસ્ય ભારત ॥ (16:03)
દંભો દર્પોભિમાનશ્ચ ક્રોધઃ પારુષ્યમેવ ચ ।
અજ્ઞાનં ચાભિજાતસ્ય પાર્થ સંપદમાસુરીમ્ ॥ (16:04)
પાર્થા! સાહસમુ, ઓર્પુ, ધૈર્યમુ, શુદ્ધિ, ઇતરુલ વંચિંપકુંડુટ, કાવરમુ લેકયુંડુટ, મોદલગુ ગુણમુલુ દૈવાંશ સંભૂતુલકુંડુનુ. અટ્લે, દંબમુ, ગર્વમુ, અભિમાનમુ, ક્રોધમુ, કઠિનપુ માટલાડુટ, અવિવેકમુ મોદલગુ ગુણમુલુ રાક્ષસાંશ સંભૂતુલકુંડુનુ.
087 ॥ ત્રિવિધં નરકસ્યેદં દ્વારં નાશનમાત્મનઃ ।
કામઃ ક્રોધસ્તથા લોભસ્તસ્માદેતત્ત્રયં ત્યજેત્ ॥ (16:21)
કામ, ક્રોધ, લોભમુલુ આત્મનુ નાશનમુ ચેયુનુ. અવિ નરક પ્રાપ્તિકિ હેતુવુલુ કાવુન વાનિનિ વદિલિ વેય વલયુનુ.
088 ॥ યઃ શાસ્ત્રવિધિમુત્સૃજ્ય વર્તતે કામકારતઃ ।
ન સ સિદ્ધિમવાપ્નોતિ ન સુખં ન પરાં ગતિમ્ ॥ (16:23)
શાસ્ત્ર વિષયમુલ નનુસરિંપક ઇચ્છા માર્ગમુન પ્રવર્તિંચુવાડુ સુખ સિદ્ધુલનુ પોંદજાલડુ. પરમપદમુ નંદજાલડુ.
089 ॥ ત્રિવિધા ભવતિ શ્રદ્ધા દેહિનાં સા સ્વભાવજા ।
સાત્ત્વિકી રાજસી ચૈવ તામસી ચેતિ તાં શૃણુ ॥ (17:02)
જીવુલકુ ગલ શ્રદ્ધ પૂર્વ જન્મ વાસના બલમુ વલન લભ્યમુ. અદિ રાજસમુ, સાત્ત્વિકમુ, તામસમુલનિ મૂડુ વિધમુલગા ઉન્નદિ.
090 ॥ યજંતે સાત્ત્વિકા દેવાન્યક્ષરક્ષાંસિ રાજસાઃ ।
પ્રેતાન્ભૂતગણાંશ્ચાન્યે યજંતે તામસા જનાઃ ॥ (17:04)
સત્ત્વગુણુલુ દેવતલનુ, રજોગુણુલુ યક્ષ રાક્ષસુલનુ, તમોગુણુલુ ભૂત પ્રેત ગણંબુલનુ શ્રદ્ધા ભક્તુલતો પૂજિંચુદુરુ.
091 ॥ અનુદ્વેગકરં વાક્યં સત્યં પ્રિયહિતં ચ યત્ ।
સ્વાધ્યાયાભ્યસનં ચૈવ વાઙ્મયં તપ ઉચ્યતે ॥ (17:15)
ઇતરુલ મનસ્સુલ નોપ્પિંપનિદિયૂ, પ્રિયમૂ, હિતમુલતો કૂડિન સત્ય ભાષણમૂ, વેદાધ્યન મોનર્ચુટ વાચક તપસ્સનિ ચેપ્પબડુનુ.
092 ॥ કામ્યાનાં કર્મણાં ન્યાસં સંન્યાસં કવયો વિદુઃ ।
સર્વકર્મફલત્યાગં પ્રાહુસ્ત્યાગં વિચક્ષણાઃ ॥ (18:02)
જ્યોતિષ્ઠોમાદિ કર્મલ નાચરિંપકુંડુટ સન્યાસમનિયૂ, કર્મફલમુ
યીશ્વરાર્પણ મોનર્ચુટ ત્યાગમનિયૂ પેદ્દલુ ચેપ્પુદુરુ.
093 ॥ અનિષ્ટમિષ્ટં મિશ્રં ચ ત્રિવિધં કર્મણઃ ફલમ્ ।
ભવત્યત્યાગિનાં પ્રેત્ય ન તુ સંન્યાસિનાં ક્વચિત્ ॥ (18:12)
કર્મફલમુલુ પ્રિયમુલૂ, અપ્રિયમુલૂ, પ્રિયાતિપ્રિયમુલૂ અનિ મૂડુ વિધમુલુ. કર્મફલમુનલુ કોરિનવારુ જન્માંતરમંદુ આ ફલમુલનુ પોંદુચુન્નારુ. કોરનિવારુ આ ફલમુલનુ જન્માંતરમુન પોંદજાલ કુન્નારુ.
094 ॥ પ્રવૃત્તિં ચ નિવૃત્તિં ચ કાર્યાકાર્યે ભયાભયે ।
બંધં મોક્ષં ચ યા વેત્તિ બુદ્ધિઃ સા પાર્થ સાત્ત્વિકી ॥ (18:30)
અર્જુના! કર્મ મોક્ષ માર્ગમુલ, કર્તવ્ય ભયાભયમુલ, બંધ મોક્ષમુલ એ જ્ઞાનમેરુગુચુન્નદો અદિ સત્ત્વગુણ સમુદ્ભવમનિ એરુગુમુ.
095 ॥ ઈશ્વરઃ સર્વભૂતાનાં હૃદ્દેશેર્જુન તિષ્ઠતિ ।
ભ્રામયંસર્વભૂતાનિ યંત્રારૂઢાનિ માયયા ॥ (18:61)
ઈશ્વરુડુ યેલ્લ ભૂતમુલકુ નિયામકુડૈ, પ્રાણુલ હૃદયમંદુન્નવાડૈ, જંત્રગાડુ બોમ્મલનાડિંચુ રીતિગા પ્રાણુલ ભ્રમિંપજેયુચુન્નાડુ.
096 ॥ સર્વધર્માંપરિત્યજ્ય મામેકં શરણં વ્રજ ।
અહં ત્વાં સર્વપાપેભ્યો મોક્ષ્યયિષ્યામિ મા શુચઃ ॥ (18:66)
સમસ્ત કર્મલનુ નાકર્પિંચિ, નન્ને શરણુ બોંદિન, એલ્લ પાપમુલનુંડિ નિન્નુ વિમુક્તુનિ ગાવિંતુનુ. નીવુ ચિંતિંપકુમુ.
097 ॥ ય ઇદં પરમં ગુહ્યં મદ્ભક્તેષ્વભિધાસ્યતિ ।
ભક્તિં મયિ પરાં કૃત્વા મામેવૈષ્યત્યસંશયઃ ॥ (18:68)
એવડુ પરમોત્કૃષ્ટમૈન, પરમ રહસ્યમૈન યી ગીતાશાસ્ત્રમુનુ ના ભક્તુલ કુપદેશમુ ચેયુચુન્નાડો, વાડુ મોક્ષમુન કર્હુડુ.
098 ॥ કચ્ચિદેતચ્છ્રુતં પાર્થ ત્વયૈકાગ્રેણ ચેતસા ।
કચ્ચિદજ્ઞાનસંમોહઃ પ્રનષ્ટસ્તે ધનંજય ॥ (18:72)
ધનન્જયા! પરમ ગોપ્યમૈન યી ગીતા શાસ્ત્રમુનુ ચક્કગા વિન્ટિવા? ની યજ્ઞાન જનિતમૈન અવિવેકમુ નશિંચિનદા?
કૃષ્ણા!
099 ॥ નષ્ટો મોહઃ સ્મૃતિર્લબ્ધા ત્વત્પ્રસાદાન્મયાચ્યુત ।
સ્થિતોસ્મિ ગતસંદેહઃ કરિષ્યે વચનં તવ ॥ (18:73)
અચ્યુતા! ના અવિવેકમુ ની દય વલન તોલગેનુ. નાકુ સુજ્ઞાનમુ લભિંચિનદિ. નાકુ સંદેહમુલન્નિયૂ તોલગિનવિ. ની આજ્ઞનુ શિરસાવહિંચેદનુ.
100 ॥ યત્ર યોગેશ્વરઃ કૃષ્ણો યત્ર પાર્થો ધનુર્ધરઃ ।
તત્ર શ્રીર્વિજયો ભૂતિર્ધ્રુવા નીતિર્મતિર્મમ ॥ (18:78)
યોગીશ્વરુડગુ શ્રીકૃષ્ણુડુ, ધનુર્ધારિયગુ અર્જુનુડુ યેચટનુંદુરો અચટ સંપદ, વિજયમુ, ઐશ્વર્યમુ, સ્થિરમગુ નીતિયુંડુનુ.
ગીતાશાસ્ત્રમિદં પુણ્યં યઃ પઠેત્ પ્રયતઃ પુમાન્ ।
વિષ્ણોઃ પદમવાપ્નોતિ ભય શોકાદિ વર્જિતઃ ॥
ગીતાશાસ્ત્રમુનુ એવરુ પઠિંતુરો વારુ ભય શોકાદિ વર્જિતુલૈ વિષ્ણુ સાયુજ્યમુનુ પોંદુદુરુ.
ઇદિ ઉપનિષત્તુલ સારાંશમૈન ગીતાશાસ્ત્રમંદુ શ્રીકૃષ્ણુડુ અર્જુનુનકુપદેશિંચિન ગુણત્રય વિભાગ, પુરુષોત્તમ પ્રાપ્તિ, દેવાસુર સંપદ્વિભાગ, શ્રદ્ધાત્રય વિભાગ, મોક્ષસન્યાસ યોગમુલુ સર્વમૂ સમાપ્તમુ.
ઓં સર્વેજનાઃ સુખિનો ભવંતુ
સમસ્ત સન્મગળાનિ ભવંતુ
અસતોમા સદ્ગમય
તમસોમા જ્યોતિર્ગમય
મૃત્યોર્મા અમૃતંગમય
ઓં શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ