ન ધ્યાતં પદમીશ્વરસ્ય વિધિવત્સંસારવિચ્છિત્તયે
સ્વર્ગદ્વારકપાટપાટનપટુર્ધર્મોઽપિ નોપાર્જિતઃ ।
નારીપીનપયોધરોરુયુગલા સ્વપ્નેઽપિ નાલિંગિતં
માતુઃ કેવલમેવ યૌવનવનચ્છેદે કુઠારા વયમ્ ॥ 01 ॥
જલ્પંતિ સાર્ધમન્યેન પશ્યંત્યન્યં સવિભ્રમાઃ ।
હૃદયે ચિંતયંત્યન્યં ન સ્ત્રીણામેકતો રતિઃ ॥ 02 ॥
યો મોહાન્મન્યતે મૂઢો રક્તેયં મયિ કામિની ।
સ તસ્યા વશગો ભૂત્વા નૃત્યેત્ ક્રીડાશકુંતવત્ ॥ 03 ॥
કોઽર્થાન્પ્રાપ્ય ન ગર્વિતો વિષયિણઃ કસ્યાપદોઽસ્તં ગતાઃ
સ્ત્રીભિઃ કસ્ય ન ખંડિતં ભુવિ મનઃ કો નામ રાજપ્રિયઃ ।
કઃ કાલસ્ય ન ગોચરત્વમગમત્ કોઽર્થી ગતો ગૌરવં
કો વા દુર્જનદુર્ગમેષુ પતિતઃ ક્ષેમેણ યાતઃ પથિ ॥ 04 ॥
ન નિર્મિતો ન ચૈવ ન દૃષ્ટપૂર્વો
ન શ્રૂયતે હેમમયઃ કુરંગઃ ।
તથાઽપિ તૃષ્ણા રઘુનંદનસ્ય
વિનાશકાલે વિપરીતબુદ્ધિઃ ॥ 05 ॥
ગુણૈરુત્તમતાં યાતિ નોચ્ચૈરાસનસંસ્થિતાઃ ।
પ્રાસાદશિખરસ્થોઽપિ કાકઃ કિં ગરુડાયતે ॥ 06 ॥
ગુણાઃ સર્વત્ર પૂજ્યંતે ન મહત્યોઽપિ સંપદઃ ।
પૂર્ણેંદુઃ કિં તથા વંદ્યો નિષ્કલંકો યથા કૃશઃ ॥ 07 ॥
પરૈરુક્તગુણો યસ્તુ નિર્ગુણોઽપિ ગુણી ભવેત્ ।
ઇંદ્રોઽપિ લઘુતાં યાતિ સ્વયં પ્રખ્યાપિતૈર્ગુણૈઃ ॥ 08 ॥
વિવેકિનમનુપ્રાપ્તા ગુણા યાંતિ મનોજ્ઞતામ્ ।
સુતરાં રત્નમાભાતિ ચામીકરનિયોજિતમ્ ॥ 09 ॥
ગુણૈઃ સર્વજ્ઞતુલ્યોઽપિ સીદત્યેકો નિરાશ્રયઃ ।
અનર્ઘ્યમપિ માણિક્યં હેમાશ્રયમપેક્ષતે ॥ 10 ॥
અતિક્લેશેન યદ્દ્રવ્યમતિલોભેન યત્સુખમ્ ।
શત્રૂણાં પ્રણિપાતેન તે હ્યર્થા મા ભવંતુ મે ॥ 11 ॥
કિં તયા ક્રિયતે લક્ષ્મ્યા યા વધૂરિવ કેવલા ।
યા તુ વેશ્યેવ સામાન્યા પથિકૈરપિ ભુજ્યતે ॥ 12 ॥
ધનેષુ જીવિતવ્યેષુ સ્ત્રીષુ ચાહારકર્મસુ ।
અતૃપ્તાઃ પ્રાણિનઃ સર્વે યાતા યાસ્યંતિ યાંતિ ચ ॥ 13 ॥
ક્ષીયંતે સર્વદાનાનિ યજ્ઞહોમબલિક્રિયાઃ ।
ન ક્ષીયતે પાત્રદાનમભયં સર્વદેહિનામ્ ॥ 14 ॥
તૃણં લઘુ તૃણાત્તૂલં તૂલાદપિ ચ યાચકઃ ।
વાયુના કિં ન નીતોઽસૌ મામયં યાચયિષ્યતિ ॥ 15 ॥
વરં પ્રાણપરિત્યાગો માનભંગેન જીવનાત્ ।
પ્રાણત્યાગે ક્ષણં દુઃખં માનભંગે દિને દિને ॥ 16 ॥
પ્રિયવાક્યપ્રદાનેન સર્વે તુષ્યંતિ જંતવઃ ।
તસ્માત્તદેવ વક્તવ્યં વચને કા દરિદ્રતા ॥ 17 ॥
સંસારકટુવૃક્ષસ્ય દ્વે ફલેઽમૃતોપમે ।
સુભાષિતં ચ સુસ્વાદુ સંગતિઃ સજ્જને જને ॥ 18 ॥
જન્મ જન્મ યદભ્યસ્તં દાનમધ્યયનં તપઃ ।
તેનૈવાઽભ્યાસયોગેન દેહી ચાભ્યસ્યતે પુનઃ ॥ 19 ॥
પુસ્તકસ્થા તુ યા વિદ્યા પરહસ્તગતં ધનમ્ ।
કાર્યકાલે સમુત્પન્ને ન સા વિદ્યા ન તદ્ધનમ્ ॥ 20 ॥