અર્થનાશં મનસ્તાપં ગૃહે દુશ્ચરિતાનિ ચ ।
વંચનં ચાપમાનં ચ મતિમાન્ન પ્રકાશયેત્ ॥ 01 ॥
ધનધાન્યપ્રયોગેષુ વિદ્યાસંગ્રહણે તથા ।
આહારે વ્યવહારે ચ ત્યક્તલજ્જઃ સુખી ભવેત્ ॥ 02 ॥
સંતોષામૃતતૃપ્તાનાં યત્સુખં શાંતિરેવ ચ ।
ન ચ તદ્ધનલુબ્ધાનામિતશ્ચેતશ્ચ ધાવતામ્ ॥ 03 ॥
સંતોષસ્ત્રિષુ કર્તવ્યઃ સ્વદારે ભોજને ધને ।
ત્રિષુ ચૈવ ન કર્તવ્યોઽધ્યયને જપદાનયોઃ ॥ 04 ॥
વિપ્રયોર્વિપ્રવહ્ન્યોશ્ચ દંપત્યોઃ સ્વામિભૃત્યયોઃ ।
અંતરેણ ન ગંતવ્યં હલસ્ય વૃષભસ્ય ચ ॥ 05 ॥
પાદાભ્યાં ન સ્પૃશેદગ્નિં ગુરું બ્રાહ્મણમેવ ચ ।
નૈવ ગાં ન કુમારીં ચ ન વૃદ્ધં ન શિશું તથા ॥ 06 ॥
શકટં પંચહસ્તેન દશહસ્તેન વાજિનમ્ ।
ગજં હસ્તસહસ્રેણ દેશત્યાગેન દુર્જનમ્ ॥ 07 ॥
હસ્તી અંકુશમાત્રેણ વાજી હસ્તેન તાડ્યતે ।
શઋંગી લગુડહસ્તેન ખડ્ગહસ્તેન દુર્જનઃ ॥ 08 ॥
તુષ્યંતિ ભોજને વિપ્રા મયૂરા ઘનગર્જિતે ।
સાધવઃ પરસંપત્તૌ ખલાઃ પરવિપત્તિષુ ॥ 09 ॥
અનુલોમેન બલિનં પ્રતિલોમેન દુર્જનમ્ ।
આત્મતુલ્યબલં શત્રું વિનયેન બલેન વા ॥ 10 ॥
બાહુવીર્યં બલં રાજ્ઞાં બ્રહ્મણો બ્રહ્મવિદ્બલી ।
રૂપયૌવનમાધુર્યં સ્ત્રીણાં બલમનુત્તમમ્ ॥ 11 ॥
નાત્યંતં સરલૈર્ભાવ્યં ગત્વા પશ્ય વનસ્થલીમ્ ।
છિદ્યંતે સરલાસ્તત્ર કુબ્જાસ્તિષ્ઠંતિ પાદપાઃ ॥ 12 ॥
યત્રોદકં તત્ર વસંતિ હંસા-
સ્તથૈવ શુષ્કં પરિવર્જયંતિ ।
ન હંસતુલ્યેન નરેણ ભાવ્યં
પુનસ્ત્યજંતઃ પુનરાશ્રયંતે ॥ 13 ॥
ઉપાર્જિતાનાં વિત્તાનાં ત્યાગ એવ હિ રક્ષણમ્ ।
તડાગોદરસંસ્થાનાં પરીવાહ ઇવાંભસામ્ ॥ 14 ॥
યસ્યાર્થાસ્તસ્ય મિત્રાણિ યસ્યાર્થાસ્તસ્ય બાંધવાઃ ।
યસ્યાર્થાઃ સ પુમાઁલ્લોકે યસ્યાર્થાઃ સ ચ પંડિતઃ ॥ 15 ॥
સ્વર્ગસ્થિતાનામિહ જીવલોકે
ચત્વારિ ચિહ્નાનિ વસંતિ દેહે ।
દાનપ્રસંગો મધુરા ચ વાણી
દેવાર્ચનં બ્રાહ્મણતર્પણં ચ ॥ 16 ॥
અત્યંતકોપઃ કટુકા ચ વાણી
દરિદ્રતા ચ સ્વજનેષુ વૈરમ્ ।
નીચપ્રસંગઃ કુલહીનસેવા
ચિહ્નાનિ દેહે નરકસ્થિતાનામ્ ॥ 17 ॥
ગમ્યતે યદિ મૃગેંદ્રમંદિરં
લભ્યતે કરિકપાલમૌક્તિકમ્ ।
જંબુકાલયગતે ચ પ્રાપ્યતે
વત્સપુચ્છખરચર્મખંડનમ્ ॥ 18 ॥
શુનઃ પુચ્છમિવ વ્યર્થં જીવિતં વિદ્યયા વિના ।
ન ગુહ્યગોપને શક્તં ન ચ દંશનિવારણે ॥ 19 ॥
વાચાં શૌચં ચ મનસઃ શૌચમિંદ્રિયનિગ્રહઃ ।
સર્વભૂતદયાશૌચમેતચ્છૌચં પરાર્થિનામ્ ॥ 20 ॥
પુષ્પે ગંધં તિલે તૈલં કાષ્ઠેઽગ્નિં પયસિ ઘૃતમ્ ।
ઇક્ષૌ ગુડં તથા દેહે પશ્યાત્માનં વિવેકતઃ ॥ 21 ॥