રક્તબીજવધો નામ અષ્ટમોધ્યાય ॥
ધ્યાનં
અરુણાં કરુણા તરંગિતાક્ષીં ધૃતપાશાંકુશ પુષ્પબાણચાપામ્ ।
અણિમાધિભિરાવૃતાં મયૂખૈ રહમિત્યેવ વિભાવયે ભવાનીમ્ ॥
ઋષિરુવાચ ॥1॥
ચંડે ચ નિહતે દૈત્યે મુંડે ચ વિનિપાતિતે ।
બહુળેષુ ચ સૈન્યેષુ ક્ષયિતેષ્વસુરેશ્વરઃ ॥ 2 ॥
તતઃ કોપપરાધીનચેતાઃ શુંભઃ પ્રતાપવાન્ ।
ઉદ્યોગં સર્વ સૈન્યાનાં દૈત્યાનામાદિદેશ હ ॥3॥
અદ્ય સર્વ બલૈર્દૈત્યાઃ ષડશીતિરુદાયુધાઃ ।
કંબૂનાં ચતુરશીતિર્નિર્યાંતુ સ્વબલૈર્વૃતાઃ ॥4॥
કોટિવીર્યાણિ પંચાશદસુરાણાં કુલાનિ વૈ ।
શતં કુલાનિ ધૌમ્રાણાં નિર્ગચ્છંતુ મમાજ્ઞયા ॥5॥
કાલકા દૌર્હૃદા મૌર્વાઃ કાળિકેયાસ્તથાસુરાઃ ।
યુદ્ધાય સજ્જા નિર્યાંતુ આજ્ઞયા ત્વરિતા મમ ॥6॥
ઇત્યાજ્ઞાપ્યાસુરાપતિઃ શુંભો ભૈરવશાસનઃ ।
નિર્જગામ મહાસૈન્યસહસ્ત્રૈર્ભહુભિર્વૃતઃ ॥7॥
આયાંતં ચંડિકા દૃષ્ટ્વા તત્સૈન્યમતિભીષણમ્ ।
જ્યાસ્વનૈઃ પૂરયામાસ ધરણીગગનાંતરમ્ ॥8॥
તતઃસિંહો મહાનાદમતીવ કૃતવાન્નૃપ ।
ઘંટાસ્વનેન તાન્નાદાનંબિકા ચોપબૃંહયત્ ॥9॥
ધનુર્જ્યાસિંહઘંટાનાં નાદાપૂરિતદિઙ્મુખા ।
નિનાદૈર્ભીષણૈઃ કાળી જિગ્યે વિસ્તારિતાનના ॥10॥
તં નિનાદમુપશ્રુત્ય દૈત્ય સૈન્યૈશ્ચતુર્દિશમ્ ।
દેવી સિંહસ્તથા કાળી સરોષૈઃ પરિવારિતાઃ॥11॥
એતસ્મિન્નંતરે ભૂપ વિનાશાય સુરદ્વિષામ્ ।
ભવાયામરસિંહનામતિવીર્યબલાન્વિતાઃ ॥12॥
બ્રહ્મેશગુહવિષ્ણૂનાં તથેંદ્રસ્ય ચ શક્તયઃ ।
શરીરેભ્યોવિનિષ્ક્રમ્ય તદ્રૂપૈશ્ચંડિકાં યયુઃ ॥13॥
યસ્ય દેવસ્ય યદ્રૂપં યથા ભૂષણવાહનમ્ ।
તદ્વદેવ હિ તચ્ચક્તિરસુરાન્યોદ્ધુમાયમૌ ॥14॥
હંસયુક્તવિમાનાગ્રે સાક્ષસૂત્રક મંડલુઃ ।
આયાતા બ્રહ્મણઃ શક્તિબ્રહ્માણી ત્યભિધીયતે ॥15॥
મહેશ્વરી વૃષારૂઢા ત્રિશૂલવરધારિણી ।
મહાહિવલયા પ્રાપ્તાચંદ્રરેખાવિભૂષણા ॥16॥
કૌમારી શક્તિહસ્તા ચ મયૂરવરવાહના ।
યોદ્ધુમભ્યાયયૌ દૈત્યાનંબિકા ગુહરૂપિણી ॥17॥
તથૈવ વૈષ્ણવી શક્તિર્ગરુડોપરિ સંસ્થિતા ।
શંખચક્રગધાશાંખર્ ખડ્ગહસ્તાભ્યુપાયયૌ ॥18॥
યજ્ઞવારાહમતુલં રૂપં યા ભિભ્રતો હરેઃ ।
શક્તિઃ સાપ્યાયયૌ તત્ર વારાહીં બિભ્રતી તનુમ્ ॥19॥
નારસિંહી નૃસિંહસ્ય બિભ્રતી સદૃશં વપુઃ ।
પ્રાપ્તા તત્ર સટાક્ષેપક્ષિપ્તનક્ષત્ર સંહતિઃ ॥20॥
વજ્ર હસ્તા તથૈવૈંદ્રી ગજરાજો પરિસ્થિતા ।
પ્રાપ્તા સહસ્ર નયના યથા શક્રસ્તથૈવ સા ॥21॥
તતઃ પરિવૃત્તસ્તાભિરીશાનો દેવ શક્તિભિઃ ।
હન્યંતામસુરાઃ શીઘ્રં મમ પ્રીત્યાહ ચંડિકાં ॥22॥
તતો દેવી શરીરાત્તુ વિનિષ્ક્રાંતાતિભીષણા ।
ચંડિકા શક્તિરત્યુગ્રા શિવાશતનિનાદિની ॥23॥
સા ચાહ ધૂમ્રજટિલં ઈશાનમપરાજિતા ।
દૂતત્વં ગચ્છ ભગવન્ પાર્શ્વં શુંભનિશુંભયોઃ ॥24॥
બ્રૂહિ શુંભં નિશુંભં ચ દાનવાવતિગર્વિતૌ ।
યે ચાન્યે દાનવાસ્તત્ર યુદ્ધાય સમુપસ્થિતાઃ ॥25॥
ત્રૈલોક્યમિંદ્રો લભતાં દેવાઃ સંતુ હવિર્ભુજઃ ।
યૂયં પ્રયાત પાતાળં યદિ જીવિતુમિચ્છથ ॥26॥
બલાવલેપાદથ ચેદ્ભવંતો યુદ્ધકાંક્ષિણઃ ।
તદા ગચ્છત તૃપ્યંતુ મચ્છિવાઃ પિશિતેન વઃ ॥27॥
યતો નિયુક્તો દૌત્યેન તયા દેવ્યા શિવઃ સ્વયમ્ ।
શિવદૂતીતિ લોકેઽસ્મિંસ્તતઃ સા ખ્યાતિ માગતા ॥28॥
તેઽપિ શ્રુત્વા વચો દેવ્યાઃ શર્વાખ્યાતં મહાસુરાઃ ।
અમર્ષાપૂરિતા જગ્મુર્યત્ર કાત્યાયની સ્થિતા ॥29॥
તતઃ પ્રથમમેવાગ્રે શરશક્ત્યૃષ્ટિવૃષ્ટિભિઃ ।
વવર્ષુરુદ્ધતામર્ષાઃ સ્તાં દેવીમમરારયઃ ॥30॥
સા ચ તાન્ પ્રહિતાન્ બાણાન્ ંછૂલશક્તિપરશ્વધાન્ ।
ચિચ્છેદ લીલયાધ્માતધનુર્મુક્તૈર્મહેષુભિઃ ॥31॥
તસ્યાગ્રતસ્તથા કાળી શૂલપાતવિદારિતાન્ ।
ખટ્વાંગપોથિતાંશ્ચારીન્કુર્વંતી વ્યચરત્તદા ॥32॥
કમંડલુજલાક્ષેપહતવીર્યાન્ હતૌજસઃ ।
બ્રહ્માણી ચાકરોચ્છત્રૂન્યેન યેન સ્મ ધાવતિ ॥33॥
માહેશ્વરી ત્રિશૂલેન તથા ચક્રેણ વૈષ્ણવી ।
દૈત્યાઙ્જઘાન કૌમારી તથા શત્યાતિ કોપના ॥34॥
ઐંદ્રી કુલિશપાતેન શતશો દૈત્યદાનવાઃ ।
પેતુર્વિદારિતાઃ પૃથ્વ્યાં રુધિરૌઘપ્રવર્ષિણઃ ॥35॥
તુંડપ્રહારવિધ્વસ્તા દંષ્ટ્રા ગ્રક્ષત વક્ષસઃ ।
વારાહમૂર્ત્યા ન્યપતંશ્ચક્રેણ ચ વિદારિતાઃ ॥36॥
નખૈર્વિદારિતાંશ્ચાન્યાન્ ભક્ષયંતી મહાસુરાન્ ।
નારસિંહી ચચારાજૌ નાદા પૂર્ણદિગંબરા ॥37॥
ચંડાટ્ટહાસૈરસુરાઃ શિવદૂત્યભિદૂષિતાઃ ।
પેતુઃ પૃથિવ્યાં પતિતાંસ્તાંશ્ચખાદાથ સા તદા ॥38॥
ઇતિ માતૃ ગણં ક્રુદ્ધં મર્દ યંતં મહાસુરાન્ ।
દૃષ્ટ્વાભ્યુપાયૈર્વિવિધૈર્નેશુર્દેવારિસૈનિકાઃ ॥39॥
પલાયનપરાંદૃષ્ટ્વા દૈત્યાન્માતૃગણાર્દિતાન્ ।
યોદ્ધુમભ્યાયયૌ ક્રુદ્ધો રક્તબીજો મહાસુરઃ ॥40॥
રક્તબિંદુર્યદા ભૂમૌ પતત્યસ્ય શરીરતઃ ।
સમુત્પતતિ મેદિન્યાં તત્પ્રમાણો મહાસુરઃ ॥41॥
યુયુધે સ ગદાપાણિરિંદ્રશક્ત્યા મહાસુરઃ ।
તતશ્ચૈંદ્રી સ્વવજ્રેણ રક્તબીજમતાડયત્ ॥42॥
કુલિશેનાહતસ્યાશુ બહુ સુસ્રાવ શોણિતમ્ ।
સમુત્તસ્થુસ્તતો યોધાસ્તદ્રપાસ્તત્પરાક્રમાઃ ॥43॥
યાવંતઃ પતિતાસ્તસ્ય શરીરાદ્રક્તબિંદવઃ ।
તાવંતઃ પુરુષા જાતાઃ સ્તદ્વીર્યબલવિક્રમાઃ ॥44॥
તે ચાપિ યુયુધુસ્તત્ર પુરુષા રક્ત સંભવાઃ ।
સમં માતૃભિરત્યુગ્રશસ્ત્રપાતાતિભીષણં ॥45॥
પુનશ્ચ વજ્ર પાતેન ક્ષત મશ્ય શિરો યદા ।
વવાહ રક્તં પુરુષાસ્તતો જાતાઃ સહસ્રશઃ ॥46॥
વૈષ્ણવી સમરે ચૈનં ચક્રેણાભિજઘાન હ ।
ગદયા તાડયામાસ ઐંદ્રી તમસુરેશ્વરમ્॥47॥
વૈષ્ણવી ચક્રભિન્નસ્ય રુધિરસ્રાવ સંભવૈઃ ।
સહસ્રશો જગદ્વ્યાપ્તં તત્પ્રમાણૈર્મહાસુરૈઃ ॥48॥
શક્ત્યા જઘાન કૌમારી વારાહી ચ તથાસિના ।
માહેશ્વરી ત્રિશૂલેન રક્તબીજં મહાસુરમ્ ॥49॥
સ ચાપિ ગદયા દૈત્યઃ સર્વા એવાહનત્ પૃથક્ ।
માતૄઃ કોપસમાવિષ્ટો રક્તબીજો મહાસુરઃ ॥50॥
તસ્યાહતસ્ય બહુધા શક્તિશૂલાદિ ભિર્ભુવિઃ ।
પપાત યો વૈ રક્તૌઘસ્તેનાસંચતશોઽસુરાઃ ॥51॥
તૈશ્ચાસુરાસૃક્સંભૂતૈરસુરૈઃ સકલં જગત્ ।
વ્યાપ્તમાસીત્તતો દેવા ભયમાજગ્મુરુત્તમમ્ ॥52॥
તાન્ વિષણ્ણા ન્ સુરાન્ દૃષ્ટ્વા ચંડિકા પ્રાહસત્વરમ્ ।
ઉવાચ કાળીં ચામુંડે વિસ્તીર્ણં વદનં કુરુ ॥53॥
મચ્છસ્ત્રપાતસંભૂતાન્ રક્તબિંદૂન્ મહાસુરાન્ ।
રક્તબિંદોઃ પ્રતીચ્છ ત્વં વક્ત્રેણાનેન વેગિના ॥54॥
ભક્ષયંતી ચર રણો તદુત્પન્નાન્મહાસુરાન્ ।
એવમેષ ક્ષયં દૈત્યઃ ક્ષેણ રક્તો ગમિષ્યતિ ॥55॥
ભક્ષ્ય માણા સ્ત્વયા ચોગ્રા ન ચોત્પત્સ્યંતિ ચાપરે ।
ઇત્યુક્ત્વા તાં તતો દેવી શૂલેનાભિજઘાન તમ્ ॥56॥
મુખેન કાળી જગૃહે રક્તબીજસ્ય શોણિતમ્ ।
તતોઽસાવાજઘાનાથ ગદયા તત્ર ચંડિકાં ॥57॥
ન ચાસ્યા વેદનાં ચક્રે ગદાપાતોઽલ્પિકામપિ ।
તસ્યાહતસ્ય દેહાત્તુ બહુ સુસ્રાવ શોણિતમ્ ॥58॥
યતસ્તતસ્તદ્વક્ત્રેણ ચામુંડા સંપ્રતીચ્છતિ ।
મુખે સમુદ્ગતા યેઽસ્યા રક્તપાતાન્મહાસુરાઃ ॥59॥
તાંશ્ચખાદાથ ચામુંડા પપૌ તસ્ય ચ શોણિતમ્ ॥60॥
દેવી શૂલેન વજ્રેણ બાણૈરસિભિર્ ઋષ્ટિભિઃ ।
જઘાન રક્તબીજં તં ચામુંડા પીત શોણિતમ્ ॥61॥
સ પપાત મહીપૃષ્ઠે શસ્ત્રસંઘસમાહતઃ ।
નીરક્તશ્ચ મહીપાલ રક્તબીજો મહાસુરઃ ॥62॥
તતસ્તે હર્ષ મતુલં અવાપુસ્ત્રિદશા નૃપ ।
તેષાં માતૃગણો જાતો નનર્તાસૃંંગમદોદ્ધતઃ ॥63॥
॥ સ્વસ્તિ શ્રી માર્કંડેય પુરાણે સાવર્નિકે મન્વંતરે દેવિ મહત્મ્યે રક્તબીજવધોનામ અષ્ટમોધ્યાય સમાપ્તમ્ ॥
આહુતિ
ઓં જયંતી સાંગાયૈ સશક્તિકાયૈ સપરિવારાયૈ સવાહનાયૈ રક્તાક્ષ્યૈ અષ્ટમાતૃ સહિતાયૈ મહાહુતિં સમર્પયામિ નમઃ સ્વાહા ॥