॥ પ્રથમમુંડકે દ્વિતીયઃ ખંડઃ ॥
તદેતત્ સત્યં મંત્રેષુ કર્માણિ કવયો
યાન્યપશ્યંસ્તાનિ ત્રેતાયાં બહુધા સંતતાનિ ।
તાન્યાચરથ નિયતં સત્યકામા એષ વઃ
પંથાઃ સુકૃતસ્ય લોકે ॥ 1॥
યદા લેલાયતે હ્યર્ચિઃ સમિદ્ધે હવ્યવાહને ।
તદાઽઽજ્યભાગાવંતરેણાઽઽહુતીઃ પ્રતિપાદયેત્ ॥ 2॥
યસ્યાગ્નિહોત્રમદર્શમપૌર્ણમાસ-
મચાતુર્માસ્યમનાગ્રયણમતિથિવર્જિતં ચ ।
અહુતમવૈશ્વદેવમવિધિના હુત-
માસપ્તમાંસ્તસ્ય લોકાન્ હિનસ્તિ ॥ 3॥
કાલી કરાલી ચ મનોજવા ચ
સુલોહિતા યા ચ સુધૂમ્રવર્ણા ।
સ્ફુલિંગિની વિશ્વરુચી ચ દેવી
લેલાયમાના ઇતિ સપ્ત જિહ્વાઃ ॥ 4॥
એતેષુ યશ્ચરતે ભ્રાજમાનેષુ યથાકાલં
ચાહુતયો હ્યાદદાયન્ન્ ।
તં નયંત્યેતાઃ સૂર્યસ્ય રશ્મયો યત્ર
દેવાનાં પતિરેકોઽધિવાસઃ ॥ 5॥
એહ્યેહીતિ તમાહુતયઃ સુવર્ચસઃ
સૂર્યસ્ય રશ્મિભિર્યજમાનં-વઁહંતિ ।
પ્રિયાં-વાઁચમભિવદંત્યોઽર્ચયંત્ય
એષ વઃ પુણ્યઃ સુકૃતો બ્રહ્મલોકઃ ॥ 6॥
પ્લવા હ્યેતે અદૃઢા યજ્ઞરૂપા
અષ્ટાદશોક્તમવરં-યેઁષુ કર્મ ।
એતચ્છ્રેયો યેઽભિનંદંતિ મૂઢા
જરામૃત્યું તે પુનરેવાપિ યંતિ ॥ 7॥
અવિદ્યાયામંતરે વર્તમાનાઃ
સ્વયં ધીરાઃ પંડિતં મન્યમાનાઃ ।
જંઘન્યમાનાઃ પરિયંતિ મૂઢા
અંધેનૈવ નીયમાના યથાંધાઃ ॥ 8॥
અવિદ્યાયં બહુધા વર્તમાના વયં
કૃતાર્થા ઇત્યભિમન્યંતિ બાલાઃ ।
યત્ કર્મિણો ન પ્રવેદયંતિ રાગાત્
તેનાતુરાઃ ક્ષીણલોકાશ્ચ્યવંતે ॥ 9॥
ઇષ્ટાપૂર્તં મન્યમાના વરિષ્ઠં
નાન્યચ્છ્રેયો વેદયંતે પ્રમૂઢાઃ ।
નાકસ્ય પૃષ્ઠે તે સુકૃતેઽનુભૂત્વેમં
લોકં હીનતરં-વાઁ વિશંતિ ॥ 10॥
તપઃશ્રદ્ધે યે હ્યુપવસંત્યરણ્યે
શાંતા વિદ્વાંસો ભૈક્ષ્યચર્યાં ચરંતઃ ।
સૂર્યદ્વારેણ તે વિરજાઃ પ્રયાંતિ
યત્રામૃતઃ સ પુરુષો હ્યવ્યયાત્મા ॥ 11॥
પરીક્ષ્ય લોકાન્ કર્મચિતાન્ બ્રાહ્મણો
નિર્વેદમાયાન્નાસ્ત્યકૃતઃ કૃતેન ।
તદ્વિજ્ઞાનાર્થં સ ગુરુમેવાભિગચ્છેત્
સમિત્પાણિઃ શ્રોત્રિયં બ્રહ્મનિષ્ઠમ્ ॥ 12॥
તસ્મૈ સ વિદ્વાનુપસન્નાય સમ્યક્
પ્રશાંતચિત્તાય શમાન્વિતાય ।
યેનાક્ષરં પુરુષં-વેઁદ સત્યં પ્રોવાચ
તાં તત્ત્વતો બ્રહ્મવિદ્યામ્ ॥ 13॥
॥ ઇતિ મુંડકોપનિષદિ પ્રથમમુંડકે દ્વિતીયઃ ખંડઃ ॥