વેદાંતડિંડિમાસ્તત્વમેકમુદ્ધોષયંતિ યત્ ।
આસ્તાં પુરસ્તાંતત્તેજો દક્ષિણામૂર્તિસંજ્ઞિતમ્ ॥ 1
આત્માઽનાત્મા પદાર્થૌ દ્વૌ ભોક્તૃભોગ્યત્વલક્ષણૌ ।
બ્રહ્મેવાઽઽત્માન દેહાદિરિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 2
જ્ઞાનાઽજ્ઞાને પદાર્થોં દ્વાવાત્મનો બંધમુક્તિદૌ ।
જ્ઞાનાન્મુક્તિ નિર્બંધોઽન્યદિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 3
જ્ઞાતૃ જ્ઞેયં પદાર્થૌ દ્વૌ ભાસ્ય ભાસકલક્ષણૌ ।
જ્ઞાતા બ્રહ્મ જગત્ જ્ઞેય મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 4
સુખદુઃખે પદાર્થૌ દ્વૌ પ્રિયવિપ્રિયકારકૌ ।
સુખં બ્રહ્મ જગહુઃખ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 5
સમષ્ટિવ્યષ્ટિરૂપૌ દ્વૌ પદાર્થૌ સર્વસંમતૌ ।
સમષ્ટિરીશ્વરો વ્યષ્ટિર્જીવો વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 6
જ્ઞાનં કર્મ પદાર્થૌ દ્વૌ વસ્તુકત્રાત્મ તંત્રકૌ ।
જ્ઞાનાન્મોક્ષો ન કર્મભ્ય ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 7
શ્રોતવ્યાઽશ્રવ્યરૂપી દ્વૌ પદાર્થોં સુખદુઃખદૌ ।
શ્રોતવ્યં બ્રહ્મ નૈવાઽન્ય દિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 8
ચિંત્યાઽચિંત્યે પદાથૌ દ્વૌ વિશ્રાંતિ શ્રાંતિદાયકૌ ।
ચિંત્યં બ્રહ્મ પરં નાઽન્ય દિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 9
ધ્યેયાઽધ્વેયે પદાર્થૌ દ્વૌ દ્વૌ ધીસમાધ્યસમાધિદૌ ।
ધ્યાતવ્યં બ્રહ્મ નૈવાઽન્ય દિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 10
યોગિનો ભોગિનો વાઽપિ ત્યાગિનો રાગિણોઽપિ ચ ।
જ્ઞાનાન્મોક્ષો ન સંદેહ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 11
ન વર્ણાશ્રમ સંકેતૈઃ ન કોપાસનાદિભિઃ।
બ્રહ્મજ્ઞાનં વિના મોક્ષઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 12
અસત્યસ્સર્વસંસારો રસામાસાદિદૂષિતઃ ।
ઉપેક્ષ્યો બ્રહ્મ વિજ્ઞેય મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 13
વૃથા ક્રિયાં વૃથાઽલાપાન્ વૃથાવાદાન્ મનોરથાન્ ।
ત્યત્વૈકં બ્રહ્મ વિજ્ઞેય મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 14
સ્થિતો બ્રહ્માત્મના જીવો બ્રહ્મ જીવાત્મના સ્થિતમ્ ।
ઇતિ સંપશ્યતાં મુક્તિ રિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 15
જીવો બ્રહ્માત્મના જ્ઞેયો જ્ઞેયં જીવાત્મના પરમ્ ।
મુક્તિસ્ત દૈક્યવિજ્ઞાન મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 16
સર્વાત્મના પરં બ્રહ્મ શ્રોતુરાત્મતયા સ્થિતમ્ ।
નાઽઽયાસ સ્તવ વિજ્ઞપ્તૌ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 17
ઐહિકં ચાઽઽમુધ્મિકં ચ તાપાંતં કર્મસંચયમ્ ।
ત્યત્વા બ્રહ્મૈવ વિજ્ઞેય મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 18
અદ્વૈતદ્વૈતવાદૌ દ્વૌ સૂક્ષ્મસ્થૂલદશાં ગતૌ ।
અદ્વૈતવાદાન્મોક્ષસ્સ્યા દિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥19
કર્મિણો વિનિવર્તંતે નિવર્તંત ઉપાસકાઃ।
જ્ઞાનિનો ન નિવર્તંતે ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 20
પરોક્ષાઽસત્ફલં કર્મજ્ઞાનં પ્રત્યક્ષસત્ફલમ્ ।
જ્ઞાનમેવાઽભ્યસેત્તસ્માત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥21
વૃથા શ્રમોઽયં વિદુષા વૃથાઽયં-કર્મિણાં શ્રમઃ ।
યદિ ન બ્રહ્મવિજ્ઞાનં ઇતિ ॥ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 22
અલં યાગૈરલં યોગૈરલં ભોગૈ રલં ધનૈઃ ।
પરસ્મિન્બ્રહ્મણિ જ્ઞાત ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥23
અલં વેદૈરલં શાસ્ત્રૈરલમં સ્મૃતિપુરાણકૈઃ ।
પરમાત્મનિ વિજ્ઞાતે ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 24
નર્ચા ન યજુષોઽર્થોઽસ્તિ ન સાન્નર્થોઽતિ કશ્ચન ।
જાતે બ્રહ્માત્મવિજ્ઞાને ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 25
કર્માણિ ચિત્તશુદ્ધ્યર્થં મૈકાગ્ર્યાર્થ મુપાસનમ્ ।
મોક્ષાર્થં બ્રહ્મવિજ્ઞાન મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 26
સંચિતાગામિકર્માણિ દહ્યંતે જ્ઞાનકર્મણા ।
પ્રારબ્ધાનુભવાન્મોક્ષ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 27
ન પુણ્યકર્મણા વૃદ્ધિઃ ન હાનિઃ પાપકર્મણા ।
નિત્યાસંગાત્મનિષ્ઠાનામિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 28
દૃગ્દૃશ્યૌ દ્વૌ પદાર્થૌ તૌ પરસ્પરવિલક્ષણૌ ।
દૃગ્બ્રહ્મ દૃશ્યં માયા સ્યાદિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 29
અવિદ્યોપાધિકો જીવો માયોપાધિક ઈશ્વરઃ ।
માયાઽવિદ્યાગુણાતીતઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 30
બુદ્ધિપૂર્વાઽબુદ્ધિપૂર્વકૃતાનાં પાપકર્મણામ્ ।
પ્રાયશ્ચિત્તમહોજ્ઞાન મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 31
સાકારં ચ નિરાકારં નિર્ગુણં ચ ગુણાત્મકમ્ ।
તત્ત્વં તત્પરમં બ્રહ્મ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 32
દ્વિજત્વં વિધ્યનુષ્ઠાનાત્ વિપ્રત્વં વેદપાઠતઃ ।
બ્રાહ્મણ્યં બ્રહ્મવિજ્ઞાનાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 33
સર્વાત્મના સ્થિતં બ્રહ્મ સર્વં બ્રહ્માત્મના સ્થિતમ્ ।
ન કાર્યં કારણાદ્ભિન્ન મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 34
સત્તાસ્ફુરણસૌખ્યાનિ ભાસંતે સર્વવસ્તુષુ ।
તસ્માદ્બ્રહ્મમયં સર્વ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 35
અવસ્થાત્રિતયં યસ્ય ક્રીડાભૂમિતયા સ્થિતમ્ ।
તદેવ બ્રહ્મ જાનીયાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 36
યન્નાઽઽદૌ યશ્ચ નાઽસ્ત્યંતે તન્મધ્યે ભાતમપ્યસત્ ।
અતો મિથ્યા જગત્સર્વમિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 37
યદસ્ત્યાદૌ યદસ્ત્યંતે યન્મધ્યે ભાતિ તત્સ્વયમ્ ।
પ્રૌકમિદં સત્ય મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 38
પુરુષાર્થત્રયાવિષ્ટાઃ પુરુષાઃ પશવો ધૃવમ્ ।
મોક્ષાર્થી પુરુષઃ શ્રેષ્ઠઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 39
ઘટકુડ્યાદિકં સર્વં મૃત્તિકામાત્રમેવ ચ ।
તથા બ્રહ્મ જગત્સર્વ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 40
ષણ્ણિહત્ય ત્રયં હિત્વા દ્વયં ભિસ્વાઽખિલાગતિમ્ ।
એકં બુદ્ધાઽઽશ્રુતે મોક્ષ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 41
ભિત્વા ષટ્ પંચ ભિત્ત્વાઽથ ભિશ્વાઽથ ચતુરખિકમ્ ।
દ્વયં હિત્વા શ્રયેદેક મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 42
દેહો નાહ મહં દેહી દેહસાક્ષીતિ નિશ્ચયાત્ ।
જન્મમૃત્યુપહીણોઽસૌ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 43
પ્રાણોનાહમહં દેવઃ પ્રાણસ્સાક્ષીતિ નિશ્ચયાત્ ।
ક્ષુત્પિપાસોપશાંતિ સ્સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 44
મનો નાઽહ મહં દેવો મનસ્સાક્ષીતિ નિશ્ચયાત્ ।
શોકમોહાપહાનિરસ્યાત્ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 45
બુદ્ધિર્નાઽહમહં દેવો બુદ્ધિસાક્ષીતિ નિશ્ચયાત્ ।
કર્તૃભાવનિર્વૃત્તિસ્સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 46
નાજ્ઞાનં સ્યામહં દેવોઽજ્ઞાનસાક્ષીતિ નિશ્ચયાત્ ।
સર્વાનર્થનિવૃત્તિસ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 47
અહં સાક્ષીતિ યો વિદ્યાત્ વિવિચ્યૈવં પુન: પુનઃ ।
સ એવ મુક્તોઽસૌ વિદ્વાન્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 48
નાહં માયા ન તત્કાર્યં ન સાક્ષી પરમોઽસ્મ્યહમ્ ।
ઇતિ નિસ્સંશયજ્ઞાનાત્ મુક્તિર્વે વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 49
નાઽહં સર્વ મહં સર્વં મયિ સર્વમિતિ સ્ફુટમ્ ।
જ્ઞાતે તત્વે કુતો દુઃખ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 50
દેહાદિપંચકોશસ્થા યા સત્તા પ્રતિભાસતે ।
સા સત્તાસ્સ્ત્મા ન સંદેહ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 51
દેહાદિપંચકોશસ્થા યા સ્ફૂર્તિ રનુભૂયતે ।
સા સ્ફૂર્તિરાત્મા નૈવાઽન્ય દિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 52
દેહાદિપંચકોશસ્થા યા પ્રીતિરનુભૂયતે ।
સા પ્રીતિરાત્મા કૂટસ્થઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 53
વ્યોમાદિપંચભૂતસ્થા યાસત્તા ભાસતે નૃણામ્ ।
સા સત્તા પરમં બ્રહ્મ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 54
વ્યોમાદિપંચભૂતસ્થા યા ચિદેકાઽનુભૂયતે ।
સા ચિદેવ પરં બ્રહ્મ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 55
વ્યોમાદિપંચભૂતસ્થા યા પ્રીતિરનુભૂયતે ।
સાપ્રીતિરેવ બ્રહ્મ સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 56
દેહાદિકોશગા સત્તા યા સા વ્યોમાદિભૂતગા ।
માનોઽભાવાન્ન તદ્ભેદઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 57
દેહાવિકોશગા સ્ફૂર્તિર્યા સા વ્યોમાદિભૂતગા ।
માનોઽભાવા ન તદ્ભેદ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 58
દેહાદિકોશગા પ્રીતિર્યા સા વ્યોમાદિભૂતગા ।
માનાઽભાવા ન્ન તદ્ભેદ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 59
સચ્ચિદાનંદરૂપત્વાત્ બ્રહ્મૈવાઽત્મા ન સંશયઃ।
પ્રમાણકોટિસંઘાનાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥60
ન જીવબ્રહ્મણોર્ભેદઃ સત્તારૂપેણ વિદ્યતે।
સત્તાભેદે ન માનં સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥61
ન જીવબ્રહ્મણોર્ભેદઃ સ્ફૂર્તિરૂપેણ વિદ્યતે ।
સ્ફૂર્તિભેદે ન માનં સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥62
ન જીવબ્રહ્મણોર્ભેદઃ પ્રિયરૂપેણ વિદ્યતે ।
પ્રિયભેદે ન માનં સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 63
ન જીવબ્રહ્મણોર્ભેદો નાના રૂપેણ વિદ્યતે ।
નામ્નો રૂપસ્ય મિથ્યાત્વાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 64
ન જીવબ્રહ્મણોર્ભેદઃ પિંડબ્રહ્માંડભેદતઃ ।
વ્યષ્ટેસ્સમષ્ટેરેકત્વાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 65
બ્રહ્મ સત્યં જગન્મિથ્યા જીવો બ્રહ્મૈવ નાઽપરઃ ।
જીવન્મુક્તસ્તુ તદ્વિદ્વાન્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 66
ન નામરૂપે નિયતે સર્વત્ર વ્યભિચારતઃ ।
અનામરૂપં સર્વં સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 67
અનામરૂપં સકલં સન્મયં ચિન્મયં પરમ્ ।
કુતો ભેદઃ કુતો બંધઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 68
ન તત્ત્વાત્કથ્યતે લોકો નામાદ્યૈર્વ્યભિચારતઃ।
વટુર્જરઠ ઇત્યાદ્યૈ રિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 69
નામરૂપાત્મકં વિશ્વમિંદ્રજાલં વિદુર્બુધાઃ ।
અનામત્વાદયુક્તત્વાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 70
અભેદદર્શનં મોક્ષઃ સંસાયે ભેદદર્શનમ્ ।
સર્વવેદાંતસિદ્ધાંતઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 71
ન મતાભિનિવેશિત્વાત્ ન ભાષાવેશમાત્રતઃ ।
મુક્તિ ર્વિનાઽઽત્મવિજ્ઞાનાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 72
ન કાસ્યપ્રતિષિદ્ધાભિઃ ક્રિયાભિ મોક્ષવાસના ।
ઈશ્વરાનુગ્રહાત્સા સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 73
અવિજ્ઞાતે જન્મ નષ્ટં વિજ્ઞાતે જન્મ સાર્થકમ્ ।
જ્ઞાતુરાત્મા ન દૂરે સ્યાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 74
દશમસ્ય પરિજ્ઞાનેનાઽઽયાસોઽસ્તિ યથાઃ તથા ।
સ્વસ્થ બ્રહ્માત્મવિજ્ઞાને ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 75
ઉપેક્ષ્યોપાધિકાન્ દોષાન્ ગૃહ્યંતે વિષમા યથા ।
ઉપેક્ષ્ય દૃશ્યં ય દ્બ્રહ્મ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 76
સુખમલ્પં બહુઃ ક્લેશોવિષયમાહિણાં નૃણામ્ ।
અનંતં બ્રહ્મનિષ્ઠાનાં ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 77
ધનૈર્વા ધનદૈઃ પુત્રૈઃ દારાગારસહોદરૈઃ ।
ધૃવં પ્રાણહરૈર્દુઃખં ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 78
સુપ્તે રુત્થાય સુપ્ત્યંત્યં બ્રહ્મૈકં પ્રવિચિંત્યતામ્ ।
નાતિદૂરે નૃણાં મૃત્યુઃ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 79
પંચાનામપિકોશાનાં માયાઽનર્થાવ્યયોચિતા ।
તત્સાક્ષિ બ્રહ્મ વિજ્ઞાન મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 80
દશમત્વપરિજ્ઞાને નનજ્ઞસ્ય યથા સુખમ્ ।
તથા જીવસ્ય સત્પ્રાપ્તૌ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 81
નવભ્યોઽસ્તિ પરં પ્રત્યક્નસ વેદ પરં પરમ્ ।
તદ્વિજ્ઞાનાદ્ભવેત્તુર્યા મુક્તિ ર્વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 82
નવાઽઽભાસાનવજ્ઞત્વાત્ નવોપાધીન્નવાત્મના ।
મિથ્યા જ્ઞાત્વાઽવશિષ્ટે તુ મૌનં વેદાંતડિંડિમઃ॥ 83
પરમે બ્રહ્મણિ સ્વસ્મિન્ પ્રવિલાપ્યાઽખિલં જગત્ ।
ગાયનદ્વતમાનંદં આસ્તે વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 84
પ્રતિલોમાનુલોમાભ્યાં વિશ્વારોપાપવાદયોઃ ।
ચિંતને શિષ્યતે તત્વં ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 85
નામરૂપાભિમાનસ્થાત્ સંસારસર્વદેહિનામ્ ।
સચ્ચિદાનંદદૃષ્ટિસ્ત્યાત્ મુક્તિર્વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 86
સચિદાનંદસત્યત્વે મિથ્યાત્વે નામરૂપયોઃ।
વિજ્ઞાતે કિમિદં જ્ઞેયં ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ ॥ 86
સાલંબનં નિરાલંબં સર્વાલંબાવલંબિતમ્ ।
આલંબેનાઽખિલાલંબ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 88
ન કુર્યા ન્ન વિજાનીયાત્ સર્વં બ્રહ્મેત્યનુસ્મરન્ ।
યથા સુખં તથા તિષ્ઠેત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 89
સ્વકર્મપાશવશગઃ પ્રાજ્ઞોઽન્યો વા જનો ધ્રુવમ્ ।
પ્રાજ્ઞસ્સુખં નયેત્કાલ મિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 90
ન વિદ્વાન્ સંતપે ચિત્તં કરણાકરણે ધ્રુવમ્ ।
સર્વમાત્મેતિ વિજ્ઞાનાત્ ઇતિ વેદાંતડિંડિમઃ. ॥ 91
નૈવાસ્સ્ભાસં સ્પૃશેત્કર્મમિથ્યોપાધિમપિ સ્વયમ્ ।
કુતોઽધિષ્ઠાનમત્યચ્છમિતિ વેદાંતડિંડિમઃ॥ 92
અહોઽસ્માક મલં મોહૈરાત્મા બ્રહ્મેતિ નિર્ભયમ્ ।
શ્રુતિભેરીરવોઽદ્યાઽપિ શ્રૂયતે શ્રુતિરંજનઃ ॥ 93
વેદાંતભેરીઝવારઃ પ્રતિવાદિભયંકરઃ ।
શ્રૂયતાં બ્રાહ્મણૈઃ શ્રીમદ્દક્ષિણામૂર્ત્યનુગ્રહાત્ ॥ 94
ઇતિ શ્રીમત્પરમહંસ પરિવ્રાજકાચાર્ય શ્રીમચ્છંકર-
ભગવત્પૂજ્યપાદકૃતિષુ વેદાંતડિંડિમઃ॥