ઓં શ્રી પરમાત્મને નમઃ
અથ ષોડશોઽધ્યાયઃ
દૈવાસુરસંપદ્વિભાગયોગઃ
શ્રી ભગવાનુવાચ
અભયં સત્ત્વસંશુદ્ધિઃ જ્ઞાનયોગવ્યવસ્થિતિઃ ।
દાનં દમશ્ચ યજ્ઞશ્ચ સ્વાધ્યાયસ્તપ આર્જવમ્ ॥1॥
અહિંસા સત્યમક્રોધઃ ત્યાગઃ શાંતિરપૈશુનમ્ ।
દયા ભૂતેષ્વલોલુપ્ત્વં માર્દવં હ્રીરચાપલમ્ ॥2॥
તેજઃ ક્ષમા ધૃતિઃ શૌચમ્ અદ્રોહો નાતિમાનિતા ।
ભવંતિ સંપદં દૈવીમ્ અભિજાતસ્ય ભારત ॥3॥
દંભો દર્પોઽભિમાનશ્ચ ક્રોધઃ પારુષ્યમેવ ચ ।
અજ્ઞાનં ચાભિજાતસ્ય પાર્થ સંપદમાસુરીમ્ ॥4॥
દૈવી સંપદ્વિમોક્ષાય નિબંધાયાસુરી મતા ।
મા શુચઃ સંપદં દૈવીમ્ અભિજાતોઽસિ પાંડવ ॥5॥
દ્વૌ ભૂતસર્ગૌ લોકેઽસ્મિન્ દૈવ આસુર એવ ચ ।
દૈવો વિસ્તરશઃ પ્રોક્તઃ આસુરં પાર્થ મે શૃણુ ॥6॥
પ્રવૃત્તિં ચ નિવૃત્તિં ચ જના ન વિદુરાસુરાઃ ।
ન શૌચં નાપિ ચાચારઃ ન સત્યં તેષુ વિદ્યતે ॥7॥
અસત્યમપ્રતિષ્ઠં તે જગદાહુરનીશ્વરમ્ ।
અપરસ્પરસંભૂતં કિમન્યત્કામહૈતુકમ્ ॥8॥
એતાં દૃષ્ટિમવષ્ટભ્ય નષ્ટાત્માનોઽલ્પબુદ્ધયઃ ।
પ્રભવંત્યુગ્રકર્માણઃ ક્ષયાય જગતોઽહિતાઃ ॥9॥
કામમાશ્રિત્ય દુષ્પૂરં દંભમાનમદાન્વિતાઃ ।
મોહાદ્ગૃહીત્વાસદ્ગ્રાહાન્ પ્રવર્તંતેઽશુચિવ્રતાઃ ॥10॥
ચિંતામપરિમેયાં ચ પ્રલયાંતામુપાશ્રિતાઃ ।
કામોપભોગપરમાઃ એતાવદિતિ નિશ્ચિતાઃ ॥11॥
આશાપાશશતૈર્બદ્ધાઃ કામક્રોધપરાયણાઃ ।
ઈહંતે કામભોગાર્થમ્ અન્યાયેનાર્થસંચયાન્ ॥12॥
ઇદમદ્ય મયા લબ્ધમ્ ઇમં પ્રાપ્સ્યે મનોરથમ્ ।
ઇદમસ્તીદમપિ મે ભવિષ્યતિ પુનર્ધનમ્ ॥13॥
અસૌ મયા હતઃ શતૃઃ હનિષ્યે ચાપરાનપિ ।
ઈશ્વરોઽહમહં ભોગી સિદ્ધોઽહં બલવાન્સુખી ॥14॥
આઢ્યોઽભિજનવાનસ્મિ કોઽન્યોઽસ્તિ સદૃશો મયા ।
યક્ષ્યે દાસ્યામિ મોદિષ્યે ઇત્યજ્ઞાનવિમોહિતાઃ ॥15॥
અનેકચિત્તવિભ્રાંતાઃ મોહજાલસમાવૃતાઃ ।
પ્રસક્તાઃ કામભોગેષુ પતંતિ નરકેઽશુચૌ ॥16॥
આત્મસંભાવિતાઃ સ્તબ્ધાઃ ધનમાનમદાન્વિતાઃ ।
યજંતે નામયજ્ઞૈસ્તે દંભેનાવિધિપૂર્વકમ્ ॥17॥
અહંકારં બલં દર્પં કામં ક્રોધં ચ સંશ્રિતાઃ ।
મામાત્મપરદેહેષુ પ્રદ્વિષંતોઽભ્યસૂયકાઃ ॥18॥
તાનહં દ્વિષતઃ ક્રૂરાન્ સંસારેષુ નરાધમાન્ ।
ક્ષિપામ્યજસ્રમશુભાન્ આસુરીષ્વેવ યોનિષુ ॥19॥
આસુરીં યોનિમાપન્નાઃ મૂઢા જન્મનિ જન્મનિ ।
મામપ્રાપ્યૈવ કૌંતેય તતો યાંત્યધમાં ગતિમ્ ॥20॥
ત્રિવિધં નરકસ્યેદં દ્વારં નાશનમાત્મનઃ ।
કામઃ ક્રોધસ્તથા લોભઃ તસ્માદેતત્ત્રયં ત્યજેત્ ॥21॥
એતૈર્વિમુક્તઃ કૌંતેય તમોદ્વારૈસ્ત્રિભિર્નરઃ ।
આચરત્યાત્મનઃ શ્રેયઃ તતો યાતિ પરાં ગતિમ્ ॥22॥
યઃ શાસ્ત્રવિધિમુત્સૃજ્ય વર્તતે કામકારતઃ ।
ન સ સિદ્ધિમવાપ્નોતિ ન સુખં ન પરાં ગતિમ્ ॥23॥
તસ્માચ્છાસ્ત્રં પ્રમાણં તે કાર્યાકાર્યવ્યવસ્થિતૌ ।
જ્ઞાત્વા શાસ્ત્રવિધાનોક્તં કર્મ કર્તુમિહાર્હસિ ॥24॥
॥ ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસુ ઉપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં
યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે દૈવાસુરસંપદ્વિભાગયોગો નામ ષોડશોઽધ્યાયઃ ॥