અસ્ય શ્રીરામસહસ્રનામસ્તોત્ર મહામંત્રસ્ય, ભગવાન્ ઈશ્વર ઋષિઃ, અનુષ્ટુપ્છંદઃ, શ્રીરામઃ પરમાત્મા દેવતા, શ્રીમાન્મહાવિષ્ણુરિતિ બીજં, ગુણભૃન્નિર્ગુણો મહાનિતિ શક્તિઃ, સંસારતારકો રામ ઇતિ મંત્રઃ, સચ્ચિદાનંદવિગ્રહ ઇતિ કીલકં, અક્ષયઃ પુરુષઃ સાક્ષીતિ કવચં, અજેયઃ સર્વભૂતાનાં ઇત્યસ્ત્રં, રાજીવલોચનઃ શ્રીમાનિતિ ધ્યાનં શ્રીરામપ્રીત્યર્થે દિવ્યસહસ્રનામજપે વિનિયોગઃ ।
ધ્યાનં
શ્રીરાઘવં દશરથાત્મજમપ્રમેયં
સીતાપતિં રઘુકુલાન્વયરત્નદીપમ્ ।
આજાનુબાહુમરવિંદદલાયતાક્ષં
રામં નિશાચરવિનાશકરં નમામિ ॥
નીલાં ભુજશ્યામલ કોમલાંગં
સીતા સમારોપિત વામભાગમ્ ।
પાણૌ મહાસાયક ચારુ ચાપં
નમામિ રામં રઘુવંશનાથમ્ ॥
લોકાભિરામં રણરંગધીરં
રાજીવનેત્રં રઘુવંશનાથમ્ ।
કારુણ્યરૂપં કરુણાકરં તં
શ્રી રામચંદ્રં શરણં પ્રપદ્યે ॥
ધ્યાયેદાજાનુબાહું ધૃતશરધનુષં બદ્ધપદ્માસનસ્થં
પીતં વાસો વસાનં નવકલદળસ્પર્ધિનેત્રં પ્રસન્નમ્ ।
વામાંકારૂઢસીતામુખકમલમિલલોચનં નીરદાભં
નાનાલંકારદીપ્તં દધતમુરુજટામંડલં રામચંદ્રમ્ ॥
નીલાંભોદરકાંતિ કાંતમનુષં વીરાસનાધ્યાસિનં
મુદ્રાં જ્ઞાનમયીં દધાનમપરં હસ્તાંબુજં જાનુનિ ।
સીતાં પાર્શ્વગતાં સરોરુહકરાં વિદ્યુન્નિભાં રાઘવં
પશ્યંતીં મુકુટાંગદાદિ વિવિધ કલ્પોજ્જ્વલાંગં ભજે ॥
સ્તોત્રં
રાજીવલોચનઃ શ્રીમાન્ શ્રીરામો રઘુપુંગવઃ ।
રામભદ્રઃ સદાચારો રાજેંદ્રો જાનકીપતિઃ ॥ 1 ॥
અગ્રગણ્યો વરેણ્યશ્ચ વરદઃ પરમેશ્વરઃ ।
જનાર્દનો જિતામિત્રઃ પરાર્થૈકપ્રયોજનઃ ॥ 2 ॥
વિશ્વામિત્રપ્રિયો દાંતઃ શત્રુજિચ્છત્રુતાપનઃ ।
સર્વજ્ઞઃ સર્વદેવાદિઃ શરણ્યો વાલિમર્દનઃ ॥ 3 ॥
જ્ઞાનભાવ્યોઽપરિચ્છેદ્યો વાગ્મી સત્યવ્રતઃ શુચિઃ ।
જ્ઞાનગમ્યો દૃઢપ્રજ્ઞઃ ખરધ્વંસી પ્રતાપવાન્ ॥ 4 ॥
દ્યુતિમાનાત્મવાન્વીરો જિતક્રોધોઽરિમર્દનઃ ।
વિશ્વરૂપો વિશાલાક્ષઃ પ્રભુઃ પરિવૃઢો દૃઢઃ ॥ 5 ॥
ઈશઃ ખડ્ગધરઃ શ્રીમાન્ કૌસલેયોઽનસૂયકઃ ।
વિપુલાંસો મહોરસ્કઃ પરમેષ્ઠી પરાયણઃ ॥ 6 ॥
સત્યવ્રતઃ સત્યસંધો ગુરુઃ પરમધાર્મિકઃ ।
લોકજ્ઞો લોકવંદ્યશ્ચ લોકાત્મા લોકકૃત્પરઃ ॥ 7 ॥
અનાદિર્ભગવાન્ સેવ્યો જિતમાયો રઘૂદ્વહઃ ।
રામો દયાકરો દક્ષઃ સર્વજ્ઞઃ સર્વપાવનઃ ॥ 8 ॥
બ્રહ્મણ્યો નીતિમાન્ ગોપ્તા સર્વદેવમયો હરિઃ ।
સુંદરઃ પીતવાસાશ્ચ સૂત્રકારઃ પુરાતનઃ ॥ 9 ॥
સૌમ્યો મહર્ષિઃ કોદંડી સર્વજ્ઞઃ સર્વકોવિદઃ ।
કવિઃ સુગ્રીવવરદઃ સર્વપુણ્યાધિકપ્રદઃ ॥ 10 ॥
ભવ્યો જિતારિષડ્વર્ગો મહોદારોઽઘનાશનઃ ।
સુકીર્તિરાદિપુરુષઃ કાંતઃ પુણ્યકૃતાગમઃ ॥ 11 ॥
અકલ્મષશ્ચતુર્બાહુઃ સર્વાવાસો દુરાસદઃ ।
સ્મિતભાષી નિવૃત્તાત્મા સ્મૃતિમાન્ વીર્યવાન્ પ્રભુઃ ॥ 12 ॥
ધીરો દાંતો ઘનશ્યામઃ સર્વાયુધવિશારદઃ ।
અધ્યાત્મયોગનિલયઃ સુમના લક્ષ્મણાગ્રજઃ ॥ 13 ॥
સર્વતીર્થમયઃ શૂરઃ સર્વયજ્ઞફલપ્રદઃ ।
યજ્ઞસ્વરૂપી યજ્ઞેશો જરામરણવર્જિતઃ ॥ 14 ॥
વર્ણાશ્રમકરો વર્ણી શત્રુજિત્ પુરુષોત્તમઃ ।
વિભીષણપ્રતિષ્ઠાતા પરમાત્મા પરાત્પરઃ ॥ 15 ॥
પ્રમાણભૂતો દુર્જ્ઞેયઃ પૂર્ણઃ પરપુરંજયઃ ।
અનંતદૃષ્ટિરાનંદો ધનુર્વેદો ધનુર્ધરઃ ॥ 16 ॥
ગુણાકરો ગુણશ્રેષ્ઠઃ સચ્ચિદાનંદવિગ્રહઃ ।
અભિવંદ્યો મહાકાયો વિશ્વકર્મા વિશારદઃ ॥ 17 ॥
વિનીતાત્મા વીતરાગઃ તપસ્વીશો જનેશ્વરઃ ।
કળ્યાણપ્રકૃતિઃ કલ્પઃ સર્વેશઃ સર્વકામદઃ ॥ 18 ॥
અક્ષયઃ પુરુષઃ સાક્ષી કેશવઃ પુરુષોત્તમઃ ।
લોકાધ્યક્ષો મહામાયો વિભીષણવરપ્રદઃ ॥ 19 ॥
આનંદવિગ્રહો જ્યોતિર્હનુમત્પ્રભુરવ્યયઃ ।
ભ્રાજિષ્ણુઃ સહનો ભોક્તા સત્યવાદી બહુશ્રુતઃ ॥ 20 ॥
સુખદઃ કારણં કર્તા ભવબંધવિમોચનઃ ।
દેવચૂડામણિર્નેતા બ્રહ્મણ્યો બ્રહ્મવર્ધનઃ ॥ 21 ॥
સંસારોત્તારકો રામઃ સર્વદુઃખવિમોક્ષકૃત્ ।
વિદ્વત્તમો વિશ્વકર્તા વિશ્વહર્તા ચ વિશ્વધૃત્ ॥ 22 ॥
નિત્યો નિયતકલ્યાણઃ સીતાશોકવિનાશકૃત્ ।
કાકુત્સ્થઃ પુંડરીકાક્ષો વિશ્વામિત્રભયાપહઃ ॥ 23 ॥
મારીચમથનો રામો વિરાધવધપંડિતઃ ।
દુસ્સ્વપ્નનાશનો રમ્યઃ કિરીટી ત્રિદશાધિપઃ ॥ 24 ॥
મહાધનુર્મહાકાયો ભીમો ભીમપરાક્રમઃ ।
તત્ત્વસ્વરૂપી તત્ત્વજ્ઞઃ તત્ત્વવાદી સુવિક્રમઃ ॥ 25 ॥
ભૂતાત્મા ભૂતકૃત્સ્વામી કાલજ્ઞાની મહાપટુઃ ।
અનિર્વિણ્ણો ગુણગ્રાહી નિષ્કલંકઃ કલંકહા ॥ 26 ॥
સ્વભાવભદ્રઃ શત્રુઘ્નઃ કેશવઃ સ્થાણુરીશ્વરઃ ।
ભૂતાદિઃ શંભુરાદિત્યઃ સ્થવિષ્ઠઃ શાશ્વતો ધ્રુવઃ ॥ 27 ॥
કવચી કુંડલી ચક્રી ખડ્ગી ભક્તજનપ્રિયઃ ।
અમૃત્યુર્જન્મરહિતઃ સર્વજિત્સર્વગોચરઃ ॥ 28 ॥
અનુત્તમોઽપ્રમેયાત્મા સર્વાદિર્ગુણસાગરઃ ।
સમઃ સમાત્મા સમગો જટામુકુટમંડિતઃ ॥ 29 ॥
અજેયઃ સર્વભૂતાત્મા વિષ્વક્સેનો મહાતપઃ ।
લોકાધ્યક્ષો મહાબાહુરમૃતો વેદવિત્તમઃ ॥ 30 ॥
સહિષ્ણુઃ સદ્ગતિઃ શાસ્તા વિશ્વયોનિર્મહાદ્યુતિઃ ।
અતીંદ્ર ઊર્જિતઃ પ્રાંશુરુપેંદ્રો વામનો બલી ॥ 31 ॥
ધનુર્વેદો વિધાતા ચ બ્રહ્મા વિષ્ણુશ્ચ શંકરઃ ।
હંસો મરીચિર્ગોવિંદો રત્નગર્ભો મહામતિઃ ॥ 32 ॥
વ્યાસો વાચસ્પતિઃ સર્વદર્પિતાઽસુરમર્દનઃ ।
જાનકીવલ્લભઃ પૂજ્યઃ પ્રકટઃ પ્રીતિવર્ધનઃ ॥ 33 ॥
સંભવોઽતીંદ્રિયો વેદ્યોઽનિર્દેશો જાંબવત્પ્રભુઃ ।
મદનો મથનો વ્યાપી વિશ્વરૂપો નિરંજનઃ ॥ 34 ॥
નારાયણોઽગ્રણીઃ સાધુર્જટાયુપ્રીતિવર્ધનઃ ।
નૈકરૂપો જગન્નાથઃ સુરકાર્યહિતઃ સ્વભૂઃ ॥ 35 ॥
જિતક્રોધો જિતારાતિઃ પ્લવગાધિપરાજ્યદઃ ।
વસુદઃ સુભુજો નૈકમાયો ભવ્યપ્રમોદનઃ ॥ 36 ॥
ચંડાંશુઃ સિદ્ધિદઃ કલ્પઃ શરણાગતવત્સલઃ ।
અગદો રોગહર્તા ચ મંત્રજ્ઞો મંત્રભાવનઃ ॥ 37 ॥
સૌમિત્રિવત્સલો ધુર્યો વ્યક્તાવ્યક્તસ્વરૂપધૃક્ ।
વસિષ્ઠો ગ્રામણીઃ શ્રીમાનનુકૂલઃ પ્રિયંવદઃ ॥ 38 ॥
અતુલઃ સાત્ત્વિકો ધીરઃ શરાસનવિશારદઃ ।
જ્યેષ્ઠઃ સર્વગુણોપેતઃ શક્તિમાંસ્તાટકાંતકઃ ॥ 39 ॥
વૈકુંઠઃ પ્રાણિનાં પ્રાણઃ કમઠઃ કમલાપતિઃ ।
ગોવર્ધનધરો મત્સ્યરૂપઃ કારુણ્યસાગરઃ ॥ 40 ॥
કુંભકર્ણપ્રભેત્તા ચ ગોપીગોપાલસંવૃતઃ ।
માયાવી સ્વાપનો વ્યાપી રૈણુકેયબલાપહઃ ॥ 41 ॥
પિનાકમથનો વંદ્યઃ સમર્થો ગરુડધ્વજઃ ।
લોકત્રયાશ્રયો લોકભરિતો ભરતાગ્રજઃ ॥ 42 ॥
શ્રીધરઃ સદ્ગતિર્લોકસાક્ષી નારાયણો બુધઃ ।
મનોવેગી મનોરૂપી પૂર્ણઃ પુરુષપુંગવઃ ॥ 43 ॥
યદુશ્રેષ્ઠો યદુપતિર્ભૂતાવાસઃ સુવિક્રમઃ ।
તેજોધરો ધરાધારશ્ચતુર્મૂર્તિર્મહાનિધિઃ ॥ 44 ॥
ચાણૂરમર્દનો દિવ્યઃ શાંતો ભરતવંદિતઃ ।
શબ્દાતિગો ગભીરાત્મા કોમલાંગઃ પ્રજાગરઃ ॥ 45 ॥
લોકગર્ભઃ શેષશાયી ક્ષીરાબ્ધિનિલયોઽમલઃ ।
આત્મયોનિરદીનાત્મા સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્ ॥ 46 ॥
અમૃતાંશુર્મહાગર્ભો નિવૃત્તવિષયસ્પૃહઃ ।
ત્રિકાલજ્ઞો મુનિઃ સાક્ષી વિહાયસગતિઃ કૃતી ॥ 47 ॥
પર્જન્યઃ કુમુદો ભૂતાવાસઃ કમલલોચનઃ ।
શ્રીવત્સવક્ષાઃ શ્રીવાસો વીરહા લક્ષ્મણાગ્રજઃ ॥ 48 ॥
લોકાભિરામો લોકારિમર્દનઃ સેવકપ્રિયઃ ।
સનાતનતમો મેઘશ્યામલો રાક્ષસાંતકૃત્ ॥ 49 ॥
દિવ્યાયુધધરઃ શ્રીમાનપ્રમેયો જિતેંદ્રિયઃ ।
ભૂદેવવંદ્યો જનકપ્રિયકૃત્પ્રપિતામહઃ ॥ 50 ॥
ઉત્તમઃ સાત્વિકઃ સત્યઃ સત્યસંધસ્ત્રિવિક્રમઃ ।
સુવ્રતઃ સુલભઃ સૂક્ષ્મઃ સુઘોષઃ સુખદઃ સુધીઃ ॥ 51 ॥
દામોદરોઽચ્યુતઃ શારંગી વામનો મધુરાધિપઃ ।
દેવકીનંદનઃ શૌરિઃ શૂરઃ કૈટભમર્દનઃ ॥ 52 ॥
સપ્તતાલપ્રભેત્તા ચ મિત્રવંશપ્રવર્ધનઃ ।
કાલસ્વરૂપી કાલાત્મા કાલઃ કલ્યાણદઃ કવિઃ ।
સંવત્સર ઋતુઃ પક્ષો હ્યયનં દિવસો યુગઃ ॥ 53 ॥
સ્તવ્યો વિવિક્તો નિર્લેપઃ સર્વવ્યાપી નિરાકુલઃ ।
અનાદિનિધનઃ સર્વલોકપૂજ્યો નિરામયઃ ॥ 54 ॥
રસો રસજ્ઞઃ સારજ્ઞો લોકસારો રસાત્મકઃ ।
સર્વદુઃખાતિગો વિદ્યારાશિઃ પરમગોચરઃ ॥ 55 ॥
શેષો વિશેષો વિગતકલ્મષો રઘુનાયકઃ ।
વર્ણશ્રેષ્ઠો વર્ણવાહ્યો વર્ણ્યો વર્ણ્યગુણોજ્જ્વલઃ ॥ 56 ॥
કર્મસાક્ષ્યમરશ્રેષ્ઠો દેવદેવઃ સુખપ્રદઃ ।
દેવાધિદેવો દેવર્ષિર્દેવાસુરનમસ્કૃતઃ ॥ 57 ॥
સર્વદેવમયશ્ચક્રી શાર્ઙ્ગપાણિરનુત્તમઃ ।
મનો બુદ્ધિરહંકારઃ પ્રકૃતિઃ પુરુષોઽવ્યયઃ ॥ 58 ॥
અહલ્યાપાવનઃ સ્વામી પિતૃભક્તો વરપ્રદઃ ।
ન્યાયો ન્યાયી નયી શ્રીમાન્નયો નગધરો ધ્રુવઃ ॥ 59 ॥
લક્ષ્મીવિશ્વંભરાભર્તા દેવેંદ્રો બલિમર્દનઃ ।
વાણારિમર્દનો યજ્વાનુત્તમો મુનિસેવિતઃ ॥ 60 ॥
દેવાગ્રણીઃ શિવધ્યાનતત્પરઃ પરમઃ પરઃ ।
સામગાનપ્રિયોઽક્રૂરઃ પુણ્યકીર્તિઃ સુલોચનઃ ॥ 61 ॥
પુણ્યઃ પુણ્યાધિકઃ પૂર્વઃ પૂર્ણઃ પૂરયિતા રવિઃ ।
જટિલઃ કલ્મષધ્વાંતપ્રભંજનવિભાવસુઃ ॥ 62 ॥
અવ્યક્તલક્ષણોઽવ્યક્તો દશાસ્યદ્વીપકેસરી ।
કલાનિધિઃ કલારૂપો કમલાનંદવર્ધનઃ ॥ 63 ॥
જયો જિતારિઃ સર્વાદિઃ શમનો ભવભંજનઃ ।
અલંકરિષ્ણુરચલો રોચિષ્ણુર્વિક્રમોત્તમઃ ॥ 64 ॥
અંશુઃ શબ્દપતિઃ શબ્દગોચરો રંજનો રઘુઃ ।
નિશ્શબ્દઃ પ્રણવો માલી સ્થૂલઃ સૂક્ષ્મો વિલક્ષણઃ ॥ 65 ॥
આત્મયોનિરયોનિશ્ચ સપ્તજિહ્વઃ સહસ્રપાત્ ।
સનાતનતમઃ સ્રગ્વી પેશલો જવિનાં વરઃ ॥ 66 ॥
શક્તિમાન્ શંખભૃન્નાથઃ ગદાપદ્મરથાંગભૃત્ ।
નિરીહો નિર્વિકલ્પશ્ચ ચિદ્રૂપો વીતસાધ્વસઃ ॥ 67 ॥
શતાનનઃ સહસ્રાક્ષઃ શતમૂર્તિર્ઘનપ્રભઃ ।
હૃત્પુંડરીકશયનઃ કઠિનો દ્રવ એવ ચ ॥ 68 ॥
ઉગ્રો ગ્રહપતિઃ કૃષ્ણો સમર્થોઽનર્થનાશનઃ ।
અધર્મશત્રુઃ રક્ષોઘ્નઃ પુરુહૂતઃ પુરુષ્ટુતઃ ॥ 69 ॥
બ્રહ્મગર્ભો બૃહદ્ગર્ભો ધર્મધેનુર્ધનાગમઃ ।
હિરણ્યગર્ભો જ્યોતિષ્માન્ સુલલાટઃ સુવિક્રમઃ ॥ 70 ॥
શિવપૂજારતઃ શ્રીમાન્ ભવાનીપ્રિયકૃદ્વશી ।
નરો નારાયણઃ શ્યામઃ કપર્દી નીલલોહિતઃ ॥ 71 ॥
રુદ્રઃ પશુપતિઃ સ્થાણુર્વિશ્વામિત્રો દ્વિજેશ્વરઃ ।
માતામહો માતરિશ્વા વિરિંચો વિષ્ટરશ્રવાઃ ॥ 72 ॥
અક્ષોભ્યઃ સર્વભૂતાનાં ચંડઃ સત્યપરાક્રમઃ ।
વાલખિલ્યો મહાકલ્પઃ કલ્પવૃક્ષઃ કલાધરઃ ॥ 73 ॥
નિદાઘસ્તપનોઽમોઘઃ શ્લક્ષ્ણઃ પરબલાપહૃત્ ।
કબંધમથનો દિવ્યઃ કંબુગ્રીવઃ શિવપ્રિયઃ ॥ 74 ॥
શંખોઽનિલઃ સુનિષ્પન્નઃ સુલભઃ શિશિરાત્મકઃ ।
અસંસૃષ્ટોઽતિથિઃ શૂરઃ પ્રમાથી પાપનાશકૃત્ ॥ 75 ॥
વસુશ્રવાઃ કવ્યવાહઃ પ્રતપ્તો વિશ્વભોજનઃ ।
રામો નીલોત્પલશ્યામો જ્ઞાનસ્કંધો મહાદ્યુતિઃ ॥ 76 ॥
પવિત્રપાદઃ પાપારિર્મણિપૂરો નભોગતિઃ ।
ઉત્તારણો દુષ્કૃતિહા દુર્ધર્ષો દુસ્સહોઽભયઃ ॥ 77 ॥
અમૃતેશોઽમૃતવપુર્ધર્મી ધર્મઃ કૃપાકરઃ ।
ભર્ગો વિવસ્વાનાદિત્યો યોગાચાર્યો દિવસ્પતિઃ ॥ 78 ॥
ઉદારકીર્તિરુદ્યોગી વાઙ્મયઃ સદસન્મયઃ ।
નક્ષત્રમાલી નાકેશઃ સ્વાધિષ્ઠાનષડાશ્રયઃ ॥ 79 ॥
ચતુર્વર્ગફલો વર્ણી શક્તિત્રયફલં નિધિઃ ।
નિધાનગર્ભો નિર્વ્યાજો ગિરીશો વ્યાલમર્દનઃ ॥ 80 ॥
શ્રીવલ્લભઃ શિવારંભઃ શાંતિર્ભદ્રઃ સમંજસઃ ।
ભૂશયો ભૂતિકૃદ્ભૂતિર્ભૂષણો ભૂતવાહનઃ ॥ 81 ॥
અકાયો ભક્તકાયસ્થઃ કાલજ્ઞાની મહાવટુઃ ।
પરાર્થવૃત્તિરચલો વિવિક્તઃ શ્રુતિસાગરઃ ॥ 82 ॥
સ્વભાવભદ્રો મધ્યસ્થઃ સંસારભયનાશનઃ ।
વેદ્યો વૈદ્યો વિયદ્ગોપ્તા સર્વામરમુનીશ્વરઃ ॥ 83 ॥
સુરેંદ્રઃ કરણં કર્મ કર્મકૃત્કર્મ્યધોક્ષજઃ ।
ધ્યેયો ધુર્યો ધરાધીશઃ સંકલ્પઃ શર્વરીપતિઃ ॥ 84 ॥
પરમાર્થગુરુર્વૃદ્ધઃ શુચિરાશ્રિતવત્સલઃ ।
વિષ્ણુર્જિષ્ણુર્વિભુર્યજ્ઞો યજ્ઞેશો યજ્ઞપાલકઃ ॥ 85 ॥
પ્રભવિષ્ણુર્ગ્રસિષ્ણુશ્ચ લોકાત્મા લોકભાવનઃ ।
કેશવઃ કેશિહા કાવ્યઃ કવિઃ કારણકારણમ્ ॥ 86 ॥
કાલકર્તા કાલશેષો વાસુદેવઃ પુરુષ્ટુતઃ ।
આદિકર્તા વરાહશ્ચ માધવો મધુસૂદનઃ ॥ 87 ॥
નારાયણો નરો હંસો વિષ્વક્સેનો જનાર્દનઃ ।
વિશ્વકર્તા મહાયજ્ઞો જ્યોતિષ્માન્ પુરુષોત્તમઃ ॥ 88 ॥
વૈકુંઠઃ પુંડરીકાક્ષઃ કૃષ્ણઃ સૂર્યઃ સુરાર્ચિતઃ ।
નારસિંહો મહાભીમો વક્રદંષ્ટ્રો નખાયુધઃ ॥ 89 ॥
આદિદેવો જગત્કર્તા યોગીશો ગરુડધ્વજઃ ।
ગોવિંદો ગોપતિર્ગોપ્તા ભૂપતિર્ભુવનેશ્વરઃ ॥ 90 ॥
પદ્મનાભો હૃષીકેશો ધાતા દામોદરઃ પ્રભુઃ ।
ત્રિવિક્રમસ્ત્રિલોકેશો બ્રહ્મેશઃ પ્રીતિવર્ધનઃ ॥ 91 ॥
વામનો દુષ્ટદમનો ગોવિંદો ગોપવલ્લભઃ ।
ભક્તપ્રિયોઽચ્યુતઃ સત્યઃ સત્યકીર્તિર્ધૃતિઃ સ્મૃતિઃ ॥ 92 ॥
કારુણ્યં કરુણો વ્યાસઃ પાપહા શાંતિવર્ધનઃ ।
સંન્યાસી શાસ્ત્રતત્ત્વજ્ઞો મંદરાદ્રિનિકેતનઃ ॥ 93 ॥
બદરીનિલયઃ શાંતસ્તપસ્વી વૈદ્યુતપ્રભઃ ।
ભૂતાવાસો ગુહાવાસઃ શ્રીનિવાસઃ શ્રિયઃ પતિઃ ॥ 94 ॥
તપોવાસો મુદાવાસઃ સત્યવાસઃ સનાતનઃ ।
પુરુષઃ પુષ્કરઃ પુણ્યઃ પુષ્કરાક્ષો મહેશ્વરઃ ॥ 95 ॥
પૂર્ણમૂર્તિઃ પુરાણજ્ઞઃ પુણ્યદઃ પુણ્યવર્ધનઃ ।
શંખી ચક્રી ગદી શારંગી લાંગલી મુસલી હલી ॥ 96 ॥
કિરીટી કુંડલી હારી મેખલી કવચી ધ્વજી ।
યોદ્ધા જેતા મહાવીર્યઃ શત્રુજિચ્છત્રુતાપનઃ ॥ 97 ॥
શાસ્તા શાસ્ત્રકરઃ શાસ્ત્રં શંકર શંકરસ્તુતઃ ।
સારથિઃ સાત્ત્વિકઃ સ્વામી સામવેદપ્રિયઃ સમઃ ॥ 98 ॥
પવનઃ સાહસઃ શક્તિઃ સંપૂર્ણાંગઃ સમૃદ્ધિમાન્ ।
સ્વર્ગદઃ કામદઃ શ્રીદઃ કીર્તિદોઽકીર્તિનાશનઃ ॥ 99 ॥
મોક્ષદઃ પુંડરીકાક્ષઃ ક્ષીરાબ્ધિકૃતકેતનઃ ।
સર્વાત્મા સર્વલોકેશઃ પ્રેરકઃ પાપનાશનઃ ॥ 100 ॥
સર્વદેવો જગન્નાથઃ સર્વલોકમહેશ્વરઃ ।
સર્ગસ્થિત્યંતકૃદ્દેવઃ સર્વલોકસુખાવહઃ ॥ 101 ॥
અક્ષય્યઃ શાશ્વતોઽનંતઃ ક્ષયવૃદ્ધિવિવર્જિતઃ ।
નિર્લેપો નિર્ગુણઃ સૂક્ષ્મો નિર્વિકારો નિરંજનઃ ॥ 102 ॥
સર્વોપાધિવિનિર્મુક્તઃ સત્તામાત્રવ્યવસ્થિતઃ ।
અધિકારી વિભુર્નિત્યઃ પરમાત્મા સનાતનઃ ॥ 103 ॥
અચલો નિર્મલો વ્યાપી નિત્યતૃપ્તો નિરાશ્રયઃ ।
શ્યામો યુવા લોહિતાક્ષો દીપ્તાસ્યો મિતભાષણઃ ॥ 104 ॥
આજાનુબાહુઃ સુમુખઃ સિંહસ્કંધો મહાભુજઃ ।
સત્યવાન્ ગુણસંપન્નઃ સ્વયંતેજાઃ સુદીપ્તિમાન્ ॥ 105 ॥
કાલાત્મા ભગવાન્ કાલઃ કાલચક્રપ્રવર્તકઃ ।
નારાયણઃ પરંજ્યોતિઃ પરમાત્મા સનાતનઃ ॥ 106 ॥
વિશ્વસૃડ્વિશ્વગોપ્તા ચ વિશ્વભોક્તા ચ શાશ્વતઃ ।
વિશ્વેશ્વરો વિશ્વમૂર્તિર્વિશ્વાત્મા વિશ્વભાવનઃ ॥ 107 ॥
સર્વભૂતસુહૃચ્છાંતઃ સર્વભૂતાનુકંપનઃ ।
સર્વેશ્વરેશ્વરઃ સર્વઃ શ્રીમાનાશ્રિતવત્સલઃ ॥ 108 ॥
સર્વગઃ સર્વભૂતેશઃ સર્વભૂતાશયસ્થિતઃ ।
અભ્યંતરસ્થસ્તમસશ્છેત્તા નારાયણઃ પરઃ ॥ 109 ॥
અનાદિનિધનઃ સ્રષ્ટા પ્રજાપતિપતિર્હરિઃ ।
નરસિંહો હૃષીકેશઃ સર્વાત્મા સર્વદૃગ્વશી ॥ 110 ॥
જગતસ્તસ્થુષશ્ચૈવ પ્રભુર્નેતા સનાતનઃ ।
કર્તા ધાતા વિધાતા ચ સર્વેષાં પ્રભુરીશ્વરઃ ॥ 111 ॥
સહસ્રમૂર્ધા વિશ્વાત્મા વિષ્ણુર્વિશ્વદૃગવ્યયઃ ।
પુરાણપુરુષઃ સ્રષ્ટા સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્ ॥ 112 ॥
તત્ત્વં નારાયણો વિષ્ણુર્વાસુદેવઃ સનાતનઃ ।
પરમાત્મા પરં બ્રહ્મ સચ્ચિદાનંદવિગ્રહઃ ॥ 113 ॥
પરંજ્યોતિઃ પરંધામઃ પરાકાશઃ પરાત્પરઃ ।
અચ્યુતઃ પુરુષઃ કૃષ્ણઃ શાશ્વતઃ શિવ ઈશ્વરઃ ॥ 114 ॥
નિત્યઃ સર્વગતઃ સ્થાણુરુગ્રઃ સાક્ષી પ્રજાપતિઃ ।
હિરણ્યગર્ભઃ સવિતા લોકકૃલ્લોકભૃદ્વિભુઃ ॥ 115 ॥
રામઃ શ્રીમાન્ મહાવિષ્ણુર્જિષ્ણુર્દેવહિતાવહઃ ।
તત્ત્વાત્મા તારકં બ્રહ્મ શાશ્વતઃ સર્વસિદ્ધિદઃ ॥ 116 ॥
અકારવાચ્યો ભગવાન્ શ્રીર્ભૂનીલાપતિઃ પુમાન્ ।
સર્વલોકેશ્વરઃ શ્રીમાન્ સર્વજ્ઞઃ સર્વતોમુખઃ ॥ 117 ॥
સ્વામી સુશીલઃ સુલભઃ સર્વજ્ઞઃ સર્વશક્તિમાન્ ।
નિત્યઃ સંપૂર્ણકામશ્ચ નૈસર્ગિકસુહૃત્સુખી ॥ 118 ॥
કૃપાપીયૂષજલધિઃ શરણ્યઃ સર્વદેહિનામ્ ।
શ્રીમાન્નારાયણઃ સ્વામી જગતાં પતિરીશ્વરઃ ॥ 119 ॥
શ્રીશઃ શરણ્યો ભૂતાનાં સંશ્રિતાભીષ્ટદાયકઃ ।
અનંતઃ શ્રીપતી રામો ગુણભૃન્નિર્ગુણો મહાન્ ॥ 120 ॥
॥ ઇતિ આનંદરામાયણે વાલ્મીકીયે શ્રીરામસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ ॥