જ્ઞાનાનંદમયં દેવં નિર્મલસ્ફટિકાકૃતિં
આધારં સર્વવિદ્યાનાં હયગ્રીવમુપાસ્મહે ॥1॥
સ્વતસ્સિદ્ધં શુદ્ધસ્ફટિકમણિભૂ ભૃત્પ્રતિભટં
સુધાસધ્રીચીભિર્દ્યુતિભિરવદાતત્રિભુવનં
અનંતૈસ્ત્રય્યંતૈરનુવિહિત હેષાહલહલં
હતાશેષાવદ્યં હયવદનમીડેમહિમહઃ ॥2॥
સમાહારસ્સામ્નાં પ્રતિપદમૃચાં ધામ યજુષાં
લયઃ પ્રત્યૂહાનાં લહરિવિતતિર્બોધજલધેઃ
કથાદર્પક્ષુભ્યત્કથકકુલકોલાહલભવં
હરત્વંતર્ધ્વાંતં હયવદનહેષાહલહલઃ ॥3॥
પ્રાચી સંધ્યા કાચિદંતર્નિશાયાઃ
પ્રજ્ઞાદૃષ્ટે રંજનશ્રીરપૂર્વા
વક્ત્રી વેદાન્ ભાતુ મે વાજિવક્ત્રા
વાગીશાખ્યા વાસુદેવસ્ય મૂર્તિઃ ॥4॥
વિશુદ્ધવિજ્ઞાનઘનસ્વરૂપં
વિજ્ઞાનવિશ્રાણનબદ્ધદીક્ષં
દયાનિધિં દેહભૃતાં શરણ્યં
દેવં હયગ્રીવમહં પ્રપદ્યે ॥5॥
અપૌરુષેયૈરપિ વાક્પ્રપંચૈઃ
અદ્યાપિ તે ભૂતિમદૃષ્ટપારાં
સ્તુવન્નહં મુગ્ધ ઇતિ ત્વયૈવ
કારુણ્યતો નાથ કટાક્ષણીયઃ ॥6॥
દાક્ષિણ્યરમ્યા ગિરિશસ્ય મૂર્તિઃ-
દેવી સરોજાસનધર્મપત્ની
વ્યાસાદયોઽપિ વ્યપદેશ્યવાચઃ
સ્ફુરંતિ સર્વે તવ શક્તિલેશૈઃ ॥7॥
મંદોઽભવિષ્યન્નિયતં વિરિંચઃ
વાચાં નિધેર્વાંછિતભાગધેયઃ
દૈત્યાપનીતાન્ દયયૈન ભૂયોઽપિ
અધ્યાપયિષ્યો નિગમાન્નચેત્ત્વમ્ ॥8॥
વિતર્કડોલાં વ્યવધૂય સત્ત્વે
બૃહસ્પતિં વર્તયસે યતસ્ત્વં
તેનૈવ દેવ ત્રિદેશેશ્વરાણા
અસ્પૃષ્ટડોલાયિતમાધિરાજ્યમ્ ॥9॥
અગ્નૌ સમિદ્ધાર્ચિષિ સપ્તતંતોઃ
આતસ્થિવાન્મંત્રમયં શરીરં
અખંડસારૈર્હવિષાં પ્રદાનૈઃ
આપ્યાયનં વ્યોમસદાં વિધત્સે ॥10॥
યન્મૂલ મીદૃક્પ્રતિભાતત્ત્વં
યા મૂલમામ્નાયમહાદ્રુમાણાં
તત્ત્વેન જાનંતિ વિશુદ્ધસત્ત્વાઃ
ત્વામક્ષરામક્ષરમાતૃકાં ત્વામ્ ॥11॥
અવ્યાકૃતાદ્વ્યાકૃતવાનસિ ત્વં
નામાનિ રૂપાણિ ચ યાનિ પૂર્વં
શંસંતિ તેષાં ચરમાં પ્રતિષ્ઠાં
વાગીશ્વર ત્વાં ત્વદુપજ્ઞવાચઃ ॥12॥
મુગ્ધેંદુનિષ્યંદવિલોભનીયાં
મૂર્તિં તવાનંદસુધાપ્રસૂતિં
વિપશ્ચિતશ્ચેતસિ ભાવયંતે
વેલામુદારામિવ દુગ્ધ સિંધોઃ ॥13॥
મનોગતં પશ્યતિ યસ્સદા ત્વાં
મનીષિણાં માનસરાજહંસં
સ્વયંપુરોભાવવિવાદભાજઃ
કિંકુર્વતે તસ્ય ગિરો યથાર્હમ્ ॥14॥
અપિ ક્ષણાર્ધં કલયંતિ યે ત્વાં
આપ્લાવયંતં વિશદૈર્મયૂખૈઃ
વાચાં પ્રવાહૈરનિવારિતૈસ્તે
મંદાકિનીં મંદયિતું ક્ષમંતે ॥15॥
સ્વામિન્ભવદ્દ્યાનસુધાભિષેકાત્
વહંતિ ધન્યાઃ પુલકાનુબંદં
અલક્ષિતે ક્વાપિ નિરૂઢ મૂલં
અંગ્વેષ્વિ વાનંદથુમંકુરંતમ્ ॥16॥
સ્વામિન્પ્રતીચા હૃદયેન ધન્યાઃ
ત્વદ્ધ્યાનચંદ્રોદયવર્ધમાનં
અમાંતમાનંદપયોધિમંતઃ
પયોભિ રક્ષ્ણાં પરિવાહયંતિ ॥17॥
સ્વૈરાનુભાવાસ્ ત્વદધીનભાવાઃ
સમૃદ્ધવીર્યાસ્ત્વદનુગ્રહેણ
વિપશ્ચિતોનાથ તરંતિ માયાં
વૈહારિકીં મોહનપિંછિકાં તે ॥18॥
પ્રાઙ્નિર્મિતાનાં તપસાં વિપાકાઃ
પ્રત્યગ્રનિશ્શ્રેયસસંપદો મે
સમેધિષીરં સ્તવ પાદપદ્મે
સંકલ્પચિંતામણયઃ પ્રણામાઃ ॥19॥
વિલુપ્તમૂર્ધન્યલિપિક્રમાણા
સુરેંદ્રચૂડાપદલાલિતાનાં
ત્વદંઘ્રિ રાજીવરજઃકણાનાં
ભૂયાન્પ્રસાદો મયિ નાથ ભૂયાત્ ॥20॥
પરિસ્ફુરન્નૂપુરચિત્રભાનુ –
પ્રકાશનિર્ધૂતતમોનુષંગા
પદદ્વયીં તે પરિચિન્મહેઽંતઃ
પ્રબોધરાજીવવિભાતસંધ્યામ્ ॥21॥
ત્વત્કિંકરાલંકરણોચિતાનાં
ત્વયૈવ કલ્પાંતરપાલિતાનાં
મંજુપ્રણાદં મણિનૂપુરં તે
મંજૂષિકાં વેદગિરાં પ્રતીમઃ ॥22॥
સંચિંતયામિ પ્રતિભાદશાસ્થાન્
સંધુક્ષયંતં સમયપ્રદીપાન્
વિજ્ઞાનકલ્પદ્રુમપલ્લવાભં
વ્યાખ્યાનમુદ્રામધુરં કરં તે ॥23॥
ચિત્તે કરોમિ સ્ફુરિતાક્ષમાલં
સવ્યેતરં નાથ કરં ત્વદીયં
જ્ઞાનામૃતોદંચનલંપટાનાં
લીલાઘટીયંત્રમિવાઽઽશ્રિતાનામ્ ॥24॥
પ્રબોધસિંધોરરુણૈઃ પ્રકાશૈઃ
પ્રવાળસંઘાતમિવોદ્વહંતં
વિભાવયે દેવ સ પુસ્તકં તે
વામં કરં દક્ષિણમાશ્રિતાનામ્ ॥25॥
તમાં સિભિત્ત્વાવિશદૈર્મયૂખૈઃ
સંપ્રીણયંતં વિદુષશ્ચકોરાન્
નિશામયે ત્વાં નવપુંડરીકે
શરદ્ઘનેચંદ્રમિવ સ્ફુરંતમ્ ॥26॥
દિશંતુ મે દેવ સદા ત્વદીયાઃ
દયાતરંગાનુચરાઃ કટાક્ષાઃ
શ્રોત્રેષુ પુંસામમૃતંક્ષરંતીં
સરસ્વતીં સંશ્રિતકામધેનુમ્ ॥27॥
વિશેષવિત્પારિષદેષુ નાથ
વિદગ્ધગોષ્ઠી સમરાંગણેષુ
જિગીષતો મે કવિતાર્કિકેંદ્રાન્
જિહ્વાગ્રસિંહાસનમભ્યુપેયાઃ ॥28॥
ત્વાં ચિંતયન્ ત્વન્મયતાં પ્રપન્નઃ
ત્વામુદ્ગૃણન્ શબ્દમયેન ધામ્ના
સ્વામિન્સમાજેષુ સમેધિષીય
સ્વચ્છંદવાદાહવબદ્ધશૂરઃ ॥29॥
નાનાવિધાનામગતિઃ કલાનાં
ન ચાપિ તીર્થેષુ કૃતાવતારઃ
ધ્રુવં તવાઽનાધ પરિગ્રહાયાઃ
નવ નવં પાત્રમહં દયાયાઃ ॥30॥
અકંપનીયાન્યપનીતિભેદૈઃ
અલંકૃષીરન્ હૃદયં મદીયમ્
શંકા કળંકા પગમોજ્જ્વલાનિ
તત્ત્વાનિ સમ્યંચિ તવ પ્રસાદાત્ ॥31॥
વ્યાખ્યામુદ્રાં કરસરસિજૈઃ પુસ્તકં શંખચક્રે
ભિભ્રદ્ભિન્ન સ્ફટિકરુચિરે પુંડરીકે નિષણ્ણઃ ।
અમ્લાનશ્રીરમૃતવિશદૈરંશુભિઃ પ્લાવયન્માં
આવિર્ભૂયાદનઘમહિમામાનસે વાગધીશઃ ॥32॥
વાગર્થસિદ્ધિહેતોઃપઠત હયગ્રીવસંસ્તુતિં ભક્ત્યા
કવિતાર્કિકકેસરિણા વેંકટનાથેન વિરચિતામેતામ્ ॥33॥