કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયા-મ્પ્રથમકાણ્ડે પઞ્ચમઃ પ્રશ્નઃ – પુનરાધાનં
ઓ-ન્નમઃ પરમાત્મને, શ્રી મહાગણપતયે નમઃ,
શ્રી ગુરુભ્યો નમઃ । હ॒રિઃ॒ ઓમ્ ॥
દે॒વા॒સુ॒રા-સ્સંયઁ॑ત્તા આસ॒ન્તે દે॒વા વિ॑જ॒યમુ॑પ॒યન્તો॒ ઽગ્નૌ વા॒મં-વઁસુ॒ સ-ન્ન્ય॑દધતે॒દમુ॑ નો ભવિષ્યતિ॒ યદિ॑ નો જે॒ષ્યન્તીતિ॒ તદ॒ગ્નિર્ન્ય॑કામયત॒ તેનાપા᳚ક્રામ॒-ત્તદ્દે॒વા વિ॒જિત્યા॑વ॒રુરુ॑થ્સમાના॒ અન્વા॑ય॒-ન્તદ॑સ્ય॒ સહ॒સા-ઽઽદિ॑થ્સન્ત॒ સો॑ ઽરોદી॒દ્યદરો॑દી॒-ત્ત-દ્રુ॒દ્રસ્ય॑ રુદ્ર॒ત્વં-યઁદશ્વ્રશી॑યત॒ ત- [તત્, ર॒જ॒તગ્મ્] 1
દ્ર॑જ॒તગ્મ્ હિર॑ણ્યમભવ॒-ત્તસ્મા᳚-દ્રજ॒તગ્મ્ હિર॑ણ્ય-મદક્ષિ॒ણ્ય-મ॑શ્રુ॒જગ્મ્ હિ યો બ॒ર્॒હિષિ॒ દદા॑તિ પુ॒રા-ઽસ્ય॑ સંવઁથ્સ॒રા-દ્ગૃ॒હે રુ॑દન્તિ॒ તસ્મા᳚-દ્બ॒ર્॒હિષિ॒ ન દેય॒ગ્મ્॒ સો᳚-ઽગ્નિર॑બ્રવી-દ્ભા॒ગ્ય॑સા॒ન્યથ॑ વ ઇ॒દમિતિ॑ પુનરા॒ધેય॑-ન્તે॒ કેવ॑લ॒મિત્ય॑બ્રુવ-ન્નૃ॒દ્ધ્નવ॒-ત્ખલુ॒ સ ઇત્ય॑બ્રવી॒દ્યો મ॑દ્દેવ॒ત્ય॑-મ॒ગ્નિ-મા॒દધા॑તા॒ ઇતિ॒ ત-મ્પૂ॒ષા-ઽઽધ॑ત્ત॒ તેન॑ [ ] 2
પૂ॒ષા-ઽઽર્ધ્નો॒-ત્તસ્મા᳚-ત્પૌ॒ષ્ણાઃ પ॒શવ॑ ઉચ્યન્તે॒ ત-ન્ત્વષ્ટા-ઽઽધ॑ત્ત॒ તેન॒ ત્વષ્ટા᳚-ઽઽર્ધ્નો॒-ત્તસ્મા᳚-ત્ત્વા॒ષ્ટ્રાઃ પ॒શવ॑ ઉચ્યન્તે॒ ત-મ્મનુ॒રા-ઽધ॑ત્ત॒ તેન॒ મનુ॑રા॒ર્ધ્નો॒-ત્તસ્મા᳚ન્માન॒વ્યઃ॑ પ્ર॒જા ઉ॑ચ્યન્તે॒ ત-ન્ધા॒તા-ઽઽધ॑ત્ત॒ તેન॑ ધા॒તા-ઽઽર્ધ્નો᳚-થ્સંવઁથ્સ॒રો વૈ ધા॒તા તસ્મા᳚-થ્સંવઁથ્સ॒ર-મ્પ્ર॒જાઃ પ॒શવો-ઽનુ॒ પ્ર જા॑યન્તે॒ ય એ॒વ-મ્પુ॑નરા॒ધેય॒સ્યર્ધિં॒-વેઁદ॒- [એ॒વ-મ્પુ॑નરા॒ધેય॒સ્યર્ધિં॒-વેઁદ॑, ઋ॒ધ્નોત્યે॒વ] 3
-ર્ધ્નોત્યે॒વ યો᳚-ઽસ્યૈ॒વ-મ્બ॒ન્ધુતાં॒-વેઁદ॒ બન્ધુ॑મા-ન્ભવતિ ભાગ॒ધેયં॒-વાઁ અ॒ગ્નિરાહિ॑ત ઇ॒ચ્છમા॑નઃ પ્ર॒જા-મ્પ॒શૂન્ યજ॑માન॒સ્યોપ॑ દોદ્રાવો॒દ્વાસ્ય॒ પુન॒રા દ॑ધીત ભાગ॒ધેયે॑નૈ॒વૈન॒ગ્મ્॒ સમ॑ર્ધય॒ત્યથો॒ શાન્તિ॑રે॒વાસ્યૈ॒ષા પુન॑ર્વસ્વો॒રા દ॑ધીતૈ॒તદ્વૈ પુ॑નરા॒ધેય॑સ્ય॒ નક્ષ॑ત્રં॒-યઁ-ત્પુન॑ર્વસૂ॒ સ્વાયા॑મે॒વૈન॑-ન્દે॒વતા॑યામા॒ધાય॑ બ્રહ્મવર્ચ॒સી ભ॑વતિ દ॒ર્ભૈ રા દ॑ધા॒ત્યયા॑તયામત્વાય દ॒ર્ભૈરા દ॑ધાત્ય॒દ્ભ્ય એ॒વૈન॒મોષ॑ધીભ્યો ઽવ॒રુદ્ધ્યા ઽઽધ॑ત્તે॒ પઞ્ચ॑કપાલઃ પુરો॒ડાશો॑ ભવતિ॒ પઞ્ચ॒ વા ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુભ્ય॑ એ॒વૈન॑મવ॒રુદ્ધ્યા ઽઽધ॑ત્તે ॥ 4 ॥
(અશી॑યત॒ તત્- તેન॒-વેદ॑- દ॒ર્ભૈઃ પઞ્ચ॑વિગ્મ્શતિશ્ચ) (અ. 1)
પરા॒ વા એ॒ષ ય॒જ્ઞ-મ્પ॒શૂન્ વ॑પતિ॒ યો᳚-ઽગ્નિમુ॑દ્વા॒સય॑તે॒ પઞ્ચ॑કપાલઃ પુરો॒ડાશો॑ ભવતિ॒ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞઃ પાઙ્ક્તાઃ᳚ પ॒શવો॑ ય॒જ્ઞમે॒વ પ॒શૂનવ॑ રુન્ધે વીર॒હા વા એ॒ષ દે॒વાનાં॒-યોઁ᳚-ઽગ્નિમુ॑દ્વા॒સય॑તે॒ ન વા એ॒તસ્ય॑ બ્રાહ્મ॒ણા ઋ॑તા॒યવઃ॑ પુ॒રા-ઽન્ન॑મક્ષ-ન્પ॒ઙ્ક્ત્યો॑ યાજ્યાનુવા॒ક્યા॑ ભવન્તિ॒ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞઃ પાઙ્ક્તઃ॒ પુરુ॑ષો દે॒વાને॒વ વી॒ર-ન્નિ॑રવ॒દાયા॒ગ્નિ-મ્પુન॒રા [પુન॒રા, ધ॒ત્તે॒ શ॒તાક્ષ॑રા ભવન્તિ] 5
ધ॑ત્તે શ॒તાક્ષ॑રા ભવન્તિ શ॒તાયુઃ॒ પુરુ॑ષ-શ્શ॒તેન્દ્રિ॑ય॒ આયુ॑ષ્યે॒વેન્દ્રિ॒યે પ્રતિ॑ તિષ્ઠતિ॒ યદ્વા અ॒ગ્નિરાહિ॑તો॒ નર્ધ્યતે॒ જ્યાયો॑ ભાગ॒ધેય॑-ન્નિકા॒મય॑માનો॒ યદા᳚ગ્ને॒યગ્મ્ સર્વ॒-મ્ભવ॑તિ॒ સૈવાસ્યર્ધિ॒-સ્સં-વાઁ એ॒તસ્ય॑ ગૃ॒હે વાક્ સૃ॑જ્યતે॒ યો᳚-ઽગ્નિમુ॑દ્વા॒સય॑તે॒ સ વાચ॒ગ્મ્॒ સગ્મ્સૃ॑ષ્ટાં॒-યઁજ॑માન ઈશ્વ॒રો-ઽનુ॒ પરા॑ભવિતો॒-ર્વિભ॑ક્તયો ભવન્તિ વા॒ચો વિધૃ॑ત્યૈ॒ યજ॑માન॒સ્યા-ઽપ॑રાભાવાય॒ [-ઽપ॑રાભાવાય, વિભ॑ક્તિ-ઙ્કરોતિ॒] 6
વિભ॑ક્તિ-ઙ્કરોતિ॒ બ્રહ્મૈ॒વ તદ॑કરુપા॒ગ્મ્॒શુ ય॑જતિ॒ યથા॑ વા॒મં-વઁસુ॑ વિવિદા॒નો ગૂહ॑તિ તા॒દૃગે॒વ તદ॒ગ્નિ-મ્પ્રતિ॑ સ્વિષ્ટ॒કૃત॒-ન્નિરા॑હ॒ યથા॑ વા॒મં-વઁસુ॑ વિવિદા॒નઃ પ્ર॑કા॒શ-ઞ્જિગ॑મિષતિ તા॒દૃગે॒વ તદ્વિભ॑ક્તિમુ॒ક્ત્વા પ્ર॑યા॒જેન॒ વષ॑ટ્કરોત્યા॒યત॑નાદે॒વ નૈતિ॒ યજ॑માનો॒ વૈ પુ॑રો॒ડાશઃ॑ પ॒શવ॑ એ॒તે આહુ॑તી॒ યદ॒ભિતઃ॑ પુરો॒ડાશ॑મે॒તે આહુ॑તી [ ] 7
જુ॒હોતિ॒ યજ॑માનમે॒વોભ॒યતઃ॑ પ॒શુભિઃ॒ પરિ॑ ગૃહ્ણાતિ કૃ॒તય॑જુ॒-સ્સમ્ભૃ॑તસમ્ભાર॒ ઇત્યા॑હુ॒ર્ન સ॒મ્ભૃત્યા᳚-સ્સમ્ભા॒રા ન યજુઃ॑ કર્ત॒વ્ય॑મિત્યથો॒ ખલુ॑ સ॒મ્ભૃત્યા॑ એ॒વ સ॑મ્ભા॒રાઃ ક॑ર્ત॒વ્યં॑-યઁજુ॑-ર્ય॒જ્ઞસ્ય॒ સમૃ॑દ્ધ્યૈ પુનર્નિષ્કૃ॒તો રથો॒ દક્ષિ॑ણા પુનરુથ્સ્યૂ॒તં-વાઁસઃ॑ પુનરુથ્સૃ॒ષ્ટો॑-ઽન॒ડ્વા-ન્પુ॑નરા॒ધેય॑સ્ય॒ સમૃ॑દ્ધ્યૈ સ॒પ્ત તે॑ અગ્ને સ॒મિધ॑-સ્સ॒પ્ત જિ॒હ્વા ઇત્ય॑ગ્નિહો॒ત્ર-ઞ્જુ॑હોતિ॒ યત્ર॑યત્રૈ॒વાસ્ય॒ ન્ય॑ક્ત॒-ન્તત॑ [ન્ય॑ક્ત॒-ન્તતઃ॑, એ॒વૈન॒મવ॑ રુન્ધે] 8
એ॒વૈન॒મવ॑ રુન્ધે વીર॒હા વા એ॒ષ દે॒વાનાં॒-યોઁ᳚-ઽગ્નિમુ॑દ્વા॒સય॑તે॒ તસ્ય॒ વરુ॑ણ એ॒વર્ણ॒યાદા᳚ગ્નિવારુ॒ણ-મેકા॑દશકપાલ॒મનુ॒ નિર્વ॑પે॒દ્ય-ઞ્ચૈ॒વ હન્તિ॒ યશ્ચા᳚સ્યર્ણ॒યાત્તૌ ભા॑ગ॒ધેયે॑ન પ્રીણાતિ॒ ના-ઽઽર્તિ॒માર્ચ્છ॑તિ॒ યજ॑માનઃ ॥ 9 ॥
(આ-ઽપ॑રાભાવાય-પુરો॒ડાશ॑મે॒તે-આહુ॑તી॒-તતઃ॒ -ષટત્રિગ્મ્॑શચ્ચ) (અ. 2)
ભૂમિ॑-ર્ભૂ॒મ્ના દ્યૌ-ર્વ॑રિ॒ણા-ઽન્તરિ॑ક્ષ-મ્મહિ॒ત્વા । ઉ॒પસ્થે॑ તે દેવ્યદિતે॒ ઽગ્નિમ॑ન્ના॒દમ॒ન્નાદ્યા॒યા-ઽઽદ॑ધે ॥ આ-ઽય-ઙ્ગૌઃ પૃશ્ઞિ॑રક્રમી॒દસ॑ન-ન્મા॒તર॒-મ્પુનઃ॑ । પિ॒તર॑-ઞ્ચ પ્ર॒યન્-થ્સુવઃ॑ ॥ ત્રિ॒ગ્મ્॒શદ્ધામ॒ વિ રા॑જતિ॒ વા-ક્પ॑ત॒ઙ્ગાય॑ શિશ્રિયે । પ્રત્ય॑સ્ય વહ॒ દ્યુભિઃ॑ ॥ અ॒સ્ય પ્રા॒ણાદ॑પાન॒ત્ય॑ન્તશ્ચ॑રતિ રોચ॒ના । વ્ય॑ખ્ય-ન્મહિ॒ષ-સ્સુવઃ॑ ॥ યત્ત્વા᳚ [ ] 10
ક્રુ॒દ્ધઃ પ॑રો॒વપ॑ મ॒ન્યુના॒ યદવ॑ર્ત્યા । સુ॒કલ્પ॑મગ્ને॒ તત્તવ॒ પુન॒સ્ત્વોદ્દી॑પયામસિ ॥યત્તે॑ મ॒ન્યુપ॑રોપ્તસ્ય પૃથિ॒વીમનુ॑ દદ્ધ્વ॒સે । આ॒દિ॒ત્યા વિશ્વે॒ તદ્દે॒વા વસ॑વશ્ચ સ॒માભ॑રન્ન્ ॥ મનો॒ જ્યોતિ॑-ર્જુષતા॒માજ્યં॒-વિઁચ્છિ॑ન્નં-યઁ॒જ્ઞગ્મ્ સમિ॒મ-ન્દ॑ધાતુ । બૃહ॒સ્પતિ॑સ્તનુતામિ॒મ-ન્નો॒ વિશ્વે॑ દે॒વા ઇ॒હ મા॑દયન્તામ્ ॥ સ॒પ્ત તે॑ અગ્ને સ॒મિધ॑-સ્સ॒પ્ત જિ॒હ્વા-સ્સ॒પ્ત- [જિ॒હ્વા-સ્સ॒પ્ત, ઋષ॑ય-સ્સ॒પ્ત ધામ॑] 11
-ર્ષ॑ય-સ્સ॒પ્ત ધામ॑ પ્રિ॒યાણિ॑ । સ॒પ્ત હોત્રા᳚-સ્સપ્ત॒ધા ત્વા॑ યજન્તિ સ॒પ્ત યોની॒રા પૃ॑ણસ્વા ઘૃ॒તેન॑ ॥ પુન॑રૂ॒ર્જા નિ વ॑ર્તસ્વ॒ પુન॑રગ્ન ઇ॒ષા-ઽઽયુ॑ષા । પુન॑ર્નઃ પાહિ વિ॒શ્વતઃ॑ ॥ સ॒હ ર॒ય્યા નિ વ॑ર્ત॒સ્વાગ્ને॒ પિન્વ॑સ્વ॒ ધાર॑યા । વિ॒શ્વફ્સ્નિ॑યા વિ॒શ્વત॒સ્પરિ॑ ॥ લેક॒-સ્સલે॑ક-સ્સુ॒લેક॒સ્તે ન॑ આદિ॒ત્યા આજ્ય॑-ઞ્જુષા॒ણા વિ॑યન્તુ॒ કેત॒-સ્સકે॑ત-સ્સુ॒કેત॒સ્તે ન॑ આદિ॒ત્યા આજ્ય॑-ઞ્જુષા॒ણા વિ॑યન્તુ॒ વિવ॑સ્વા॒ગ્મ્॒ અદિ॑તિ॒-ર્દેવ॑જૂતિ॒સ્તે ન॑ આદિ॒ત્યા આજ્ય॑-ઞ્જુષા॒ણા વિ॑યન્તુ ॥ 12 ॥
(ત્વા॒-જિ॒હ્વા-સ્સ॒પ્ત-સુ॒કેત॒સ્તે ન॒-સ્ત્રયો॑દશ ચ ) (અ. 3)
ભૂમિ॑-ર્ભૂ॒મ્ના દ્યૌ-ર્વ॑રિ॒ણેત્યા॑હા॒-ઽઽશિષૈ॒વૈન॒મા ધ॑ત્તે સ॒ર્પા વૈ જીર્ય॑ન્તો ઽમન્યન્ત॒ સ એ॒ત-ઙ્ક॑સ॒ર્ણીરઃ॑ કાદ્રવે॒યો મન્ત્ર॑મપશ્ય॒-ત્તતો॒ વૈ તે જી॒ર્ણાસ્ત॒નૂરપા᳚ઘ્નત સર્પરા॒જ્ઞિયા॑ ઋ॒ગ્ભિ-ર્ગાર્હ॑પત્ય॒મા દ॑ધાતિ પુનર્ન॒વમે॒વૈન॑મ॒જર॑-ઙ્કૃ॒ત્વા ઽઽધ॒ત્તે-ઽથો॑ પૂ॒તમે॒વ પૃ॑થિ॒વીમ॒ન્નાદ્ય॒-ન્નોપા॑-ઽનમ॒થ્સૈત- [નોપા॑-ઽનમ॒થ્સૈતમ્, મન્ત્ર॑મપશ્ય॒-ત્તતો॒ વૈ] 13
-મ્મન્ત્ર॑મપશ્ય॒-ત્તતો॒ વૈ તામ॒ન્નાદ્ય॒-મુપા॑નમ॒દ્યથ્ -સ॑ર્પરા॒જ્ઞિયા॑ ઋ॒ગ્ભિ-ર્ગાર્હ॑પત્ય-મા॒દધા᳚ત્ય॒ન્નાદ્ય॒સ્યાવ॑રુદ્ધ્યા॒ અથો॑ અ॒સ્યામે॒વૈન॒-મ્પ્રતિ॑ષ્ઠિત॒મા ધ॑ત્તે॒ યત્ત્વા᳚ ક્રુ॒દ્ધઃ પ॑રો॒વપેત્યા॒હાપ॑હ્નુત એ॒વાસ્મૈ॒ ત-ત્પુન॒સ્ત્વોદ્દી॑પયામ॒સીત્યા॑હ॒ સમિ॑ન્ધ એ॒વૈનં॒-યઁત્તે॑ મ॒ન્યુપ॑રોપ્ત॒સ્યેત્યા॑હ દે॒વતા॑ભિરે॒વૈ- [દે॒વતા॑ભિરે॒વ, એ॒ન॒ગ્મ્॒ સ-મ્ભ॑રતિ॒ વિ વા] 14
-ન॒ગ્મ્॒ સ-મ્ભ॑રતિ॒ વિ વા એ॒તસ્ય॑ ય॒જ્ઞશ્છિ॑દ્યતે॒ યો᳚-ઽગ્નિમુ॑દ્વા॒સય॑તે॒ બૃહ॒સ્પતિ॑વત્ય॒ર્ચોપ॑ તિષ્ઠતે॒ બ્રહ્મ॒ વૈ દે॒વાના॒-મ્બૃહ॒સ્પતિ॒-ર્બ્રહ્મ॑ણૈ॒વ ય॒જ્ઞગ્મ્ સ-ન્દ॑ધાતિ॒ વિચ્છિ॑ન્નં-યઁ॒જ્ઞગ્મ્ સમિ॒મ-ન્દ॑ધા॒ત્વિત્યા॑હ॒ સન્ત॑ત્યૈ॒ વિશ્વે॑ દે॒વા ઇ॒હ મા॑દયન્તા॒મિત્યા॑હ સ॒ન્તત્યૈ॒વ ય॒જ્ઞ-ન્દે॒વેભ્યો-ઽનુ॑ દિશતિ સ॒પ્ત તે॑ અગ્ને સ॒મિધ॑-સ્સ॒પ્ત જિ॒હ્વા [જિ॒હ્વાઃ, ઇત્યા॑હ] 15
ઇત્યા॑હ સ॒પ્તસ॑પ્ત॒ વૈ સ॑પ્ત॒ધા-ઽગ્નેઃ પ્રિ॒યાસ્ત॒નુવ॒સ્તા એ॒વાવ॑ રુન્ધે॒ પુન॑રૂ॒ર્જા સ॒હ ર॒ય્યેત્ય॒ભિતઃ॑ પુરો॒ડાશ॒માહુ॑તી જુહોતિ॒ યજ॑માનમે॒વોર્જા ચ॑ ર॒ય્યા ચો॑ભ॒યતઃ॒ પરિ॑ ગૃહ્ણાત્યાદિ॒ત્યા વા અ॒સ્માલ્લો॒કાદ॒મું-લોઁ॒કમા॑ય॒-ન્તે॑-ઽમુષ્મિ॑-લ્લોઁ॒કે વ્ય॑તૃષ્ય॒-ન્ત ઇ॒મં-લોઁ॒ક-મ્પુન॑રભ્ય॒વેત્યા॒ ઽગ્નિમા॒ધાયૈ॒-તાન્. હોમા॑નજુહવુ॒સ્ત આ᳚ર્ધ્નુવ॒-ન્તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમા॑ય॒ન્॒. યઃ પ॑રા॒ચીન॑-મ્પુનરા॒ધેયા॑દ॒ગ્નિમા॒દધી॑ત॒ સ એ॒તાન્. હોમા᳚ન્ જુહુયા॒દ્યામે॒વા-ઽઽદિ॒ત્યા ઋદ્ધિ॒માર્ધ્નુ॑વ॒-ન્તામે॒વર્ધ્નો॑તિ ॥ 16 ॥
(સૈતં-દે॒વતા॑ભિરે॒વ-જિ॒હ્વા-એ॒તાન્-પઞ્ચ॑વિગ્મ્શતિશ્ચ ) (અ. 4)
ઉ॒પ॒પ્ર॒યન્તો॑ અદ્ધ્વ॒ર-મ્મન્ત્રં॑-વોઁચેમા॒ગ્નયે᳚ । આ॒રે અ॒સ્મે ચ॑ શૃણ્વ॒તે ॥ અ॒સ્ય પ્ર॒ત્નામનુ॒ દ્યુતગ્મ્॑ શુ॒ક્ર-ન્દુ॑દુહ્રે॒ અહ્ર॑યઃ । પય॑-સ્સહસ્ર॒સામૃષિ᳚મ્ ॥ અ॒ગ્નિ-ર્મૂ॒ર્ધા દિ॒વઃ ક॒કુત્પતિઃ॑ પૃથિ॒વ્યા અ॒યમ્ । અ॒પાગ્મ્ રેતાગ્મ્॑સિ જિન્વતિ ॥ અ॒યમિ॒હ પ્ર॑થ॒મો ધા॑યિ ધા॒તૃભિ॒ર્॒ હોતા॒ યજિ॑ષ્ઠો અધ્વ॒રેષ્વીડ્યઃ॑ ॥ યમપ્ન॑વાનો॒ ભૃગ॑વો વિરુરુ॒ચુર્વને॑ષુ ચિ॒ત્રં-વિઁ॒ભુવં॑-વિઁ॒શેવિ॑શે ॥ ઉ॒ભા વા॑મિન્દ્રાગ્ની આહુ॒વદ્ધ્યા॑ [આહુ॒વદ્ધ્યૈ᳚, ઉ॒ભા] 17
ઉ॒ભા રાધ॑સ-સ્સ॒હ મા॑દ॒યદ્ધ્યૈ᳚ । ઉ॒ભા દા॒તારા॑વિ॒ષાગ્મ્ ર॑યી॒ણામુ॒ભા વાજ॑સ્ય સા॒તયે॑ હુવે વામ્ ॥ અ॒ય-ન્તે॒ યોનિ॑ર્-ઋ॒ત્વિયો॒ યતો॑ જા॒તો અરો॑ચથાઃ । ત-ઞ્જા॒નન્ન॑ગ્ન॒ આ રો॒હાથા॑ નો વર્ધયા ર॒યિમ્ ॥ અગ્ન॒ આયૂગ્મ્॑ષિ પવસ॒ આ સુ॒વોર્જ॒મિષ॑-ઞ્ચ નઃ । આ॒રે બા॑ધસ્વ દુ॒ચ્છુના᳚મ્ ॥ અગ્ને॒ પવ॑સ્વ॒ સ્વપા॑ અ॒સ્મે વર્ચ॑-સ્સુ॒વીર્ય᳚મ્ । દધ॒ત્પોષગ્મ્॑ ર॒યિ- [ર॒યિમ્, મ્મયિ॑ ।] 18
-મ્મયિ॑ ॥ અગ્ને॑ પાવક રો॒ચિષા॑ મ॒ન્દ્રયા॑ દેવ જિ॒હ્વયા᳚ । આ દે॒વાન્. વ॑ક્ષિ॒ યક્ષિ॑ ચ ॥ સ નઃ॑ પાવક દીદિ॒વો-ઽગ્ને॑ દે॒વાગ્મ્ ઇ॒હા ઽઽવ॑હ । ઉપ॑ ય॒જ્ઞગ્મ્ હ॒વિશ્ચ॑ નઃ ॥ અ॒ગ્નિ-શ્શુચિ॑વ્રતતમ॒-શ્શુચિ॒-ર્વિપ્ર॒-શ્શુચિઃ॑ ક॒વિઃ । શુચી॑ રોચત॒ આહુ॑તઃ ॥ ઉદ॑ગ્ને॒ શુચ॑ય॒સ્તવ॑ શુ॒ક્રા ભ્રાજ॑ન્ત ઈરતે । તવ॒ જ્યોતીગ્॑ષ્ય॒ર્ચયઃ॑ ॥ આ॒યુ॒ર્દા અ॑ગ્ને॒-ઽસ્યાયુ॑ર્મે [અ॑ગ્ને॒-ઽસ્યાયુ॑ર્મે, દે॒હિ॒ વ॒ર્ચો॒દા] 19
દેહિ વર્ચો॒દા અ॑ગ્ને-ઽસિ॒ વર્ચો॑ મે દેહિ તનૂ॒પા અ॑ગ્ને-ઽસિ ત॒નુવ॑-મ્મે પા॒હ્યગ્ને॒ યન્મે॑ ત॒નુવા॑ ઊ॒ન-ન્તન્મ॒ આ પૃ॑ણ॒ ચિત્રા॑વસો સ્વ॒સ્તિ તે॑ પા॒રમ॑શી॒યેન્ધા॑નાસ્ત્વા શ॒તગ્મ્ હિમા᳚ દ્યુ॒મન્ત॒-સ્સમિ॑ધીમહિ॒ વય॑સ્વન્તો વય॒સ્કૃતં॒-યઁશ॑સ્વન્તો યશ॒સ્કૃતગ્મ્॑ સુ॒વીરા॑સો॒ અદા᳚ભ્યમ્ । અગ્ને॑ સપત્ન॒દમ્ભ॑નં॒-વઁર્ષિ॑ષ્ઠે॒ અધિ॒ નાકે᳚ ॥ સ-ન્ત્વમ॑ગ્ને॒ સૂર્ય॑સ્ય॒ વર્ચ॑સા ઽગથા॒-સ્સમૃષી॑ણાગ્ સ્તુ॒તેન॒ સ-મ્પ્રિ॒યેણ॒ ધામ્ના᳚ । ત્વમ॑ગ્ને॒ સૂર્ય॑વર્ચા અસિ॒ સ-મ્મામાયુ॑ષા॒ વર્ચ॑સા પ્ર॒જયા॑ સૃજ ॥ 20 ॥
(આ॒હુ॒વદ્ધ્યૈ॒-પોષગ્મ્॑ ર॒યિં-મે॒-વર્ચ॑સા-સ॒પ્તદ॑શ ચ ) (અ. 5)
સ-મ્પ॑શ્યામિ પ્ર॒જા અ॒હ-મિડ॑પ્રજસો માન॒વીઃ । સર્વા॑ ભવન્તુ નો ગૃ॒હે । અમ્ભ॒-સ્સ્થામ્ભો॑ વો ભક્ષીય॒ મહ॑-સ્સ્થ॒ મહો॑ વો ભક્ષીય॒ સહ॑-સ્સ્થ॒ સહો॑ વો ભક્ષી॒યોર્જ॒-સ્સ્થોર્જં॑-વોઁ ભક્ષીય॒ રેવ॑તી॒ રમ॑દ્ધ્વ-મ॒સ્મિ-લ્લોઁ॒કે᳚-ઽસ્મિ-ન્ગો॒ષ્ઠે᳚-ઽસ્મિન્ ક્ષયે॒-ઽસ્મિન્ યોના॑વિ॒હૈવ સ્તે॒તો મા-ઽપ॑ ગાત બ॒હ્વીર્મે॑ ભૂયાસ્ત [ભૂયાસ્ત, સ॒ગ્મ્॒હિ॒તા-ઽસિ॑] 21
સગ્મ્હિ॒તા-ઽસિ॑ વિશ્વરૂ॒પીરા મો॒ર્જા વિ॒શા ઽઽગૌ॑પ॒ત્યેના ઽઽરા॒યસ્પોષે॑ણ સહસ્રપો॒ષં-વઁઃ॑ પુષ્યાસ॒-મ્મયિ॑ વો॒ રાય॑-શ્શ્રયન્તામ્ ॥ ઉપ॑ ત્વા-ઽગ્ને દિ॒વેદિ॑વે॒ દોષા॑વસ્તર્ધિ॒યા વ॒યમ્ । નમો॒ ભર॑ન્ત॒ એમ॑સિ ॥ રાજ॑ન્તમદ્ધ્વ॒રાણા᳚-ઙ્ગો॒પામૃ॒તસ્ય॒ દીદિ॑વિમ્ । વર્ધ॑માન॒ગ્ગ્॒ સ્વે દમે᳚ ॥ સ નઃ॑ પિ॒તેવ॑ સૂ॒નવે-ઽગ્ને॑ સૂપાય॒નો ભ॑વ । સચ॑સ્વા ન-સ્સ્વ॒સ્તયે᳚ ॥ અગ્ને॒ [અગ્ને᳚, ત્વ-ન્નો॒ અન્ત॑મઃ ।] 22
ત્વ-ન્નો॒ અન્ત॑મઃ । ઉ॒ત ત્રા॒તા શિ॒વો ભ॑વ વરૂ॒ત્થ્યઃ॑ ॥ ત-ન્ત્વા॑ શોચિષ્ઠ દીદિવઃ । સુ॒મ્નાય॑ નૂ॒નમી॑મહે॒ સખિ॑ભ્યઃ ॥ વસુ॑ર॒ગ્નિ-ર્વસુ॑શ્રવાઃ । અચ્છા॑ નક્ષિ દ્યુ॒મત્ત॑મો ર॒યિ-ન્દાઃ᳚ ॥ ઊ॒ર્જા વઃ॑ પશ્યામ્યૂ॒ર્જા મા॑ પશ્યત રા॒યસ્પોષે॑ણ વઃ પશ્યામિ રા॒યસ્પોષે॑ણ મા પશ્ય॒તેડા᳚-સ્સ્થ મધુ॒કૃત॑-સ્સ્યો॒ના મા ઽઽવિ॑શ॒તેરા॒ મદઃ॑ । સ॒હ॒સ્ર॒પો॒ષં-વઁઃ॑ પુષ્યાસ॒- [પુષ્યાસ॒મ્, મયિ॑] 23
મ્મયિ॑ વો॒ રાય॑-શ્શ્રયન્તામ્ ॥ તથ્સ॑વિ॒તુ-ર્વરે᳚ણ્ય॒-મ્ભર્ગો॑ દે॒વસ્ય॑ ધીમહિ । ધિયો॒ યોનઃ॑ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ॥ સો॒માન॒ગ્ગ્॒ સ્વર॑ણ-ઙ્કૃણુ॒હિ બ્ર॑હ્મણસ્પતે । ક॒ક્ષીવ॑ન્તં॒-યઁ ઔ॑શિ॒જમ્ ॥ ક॒દા ચ॒ન સ્ત॒રીર॑સિ॒ નેન્દ્ર॑ સશ્ચસિ દા॒શુષે᳚ ॥ ઉપો॒પેન્નુ મ॑ઘવ॒-ન્ભુય॒ ઇન્નુ તે॒ દાન॑-ન્દે॒વસ્ય॑ પૃચ્યતે ॥ પરિ॑ ત્વા-ઽગ્ને॒ પુરં॑-વઁ॒યં-વિઁપ્રગ્મ્॑ સહસ્ય ધીમહિ ॥ ધૃ॒ષદ્વ॑ર્ણ-ન્દિ॒વેદિ॑વે ભે॒ત્તાર॑-મ્ભઙ્ગુ॒રાવ॑તઃ ॥ અગ્ને॑ ગૃહપતે સુગૃહપ॒તિર॒હ-ન્ત્વયા॑ ગૃ॒હપ॑તિના ભૂયાસગ્મ્ સુગૃહપ॒તિર્મયા॒ ત્વ-ઙ્ગૃ॒હપ॑તિના ભૂયા-શ્શ॒તગ્મ્ હિમા॒સ્તામા॒શિષ॒મા શા॑સે॒ તન્ત॑વે॒ જ્યોતિ॑ષ્મતી॒-ન્તામા॒શિષ॒મા શા॑સે॒-ઽમુષ્મૈ॒ જ્યોતિ॑ષ્મતીમ્ ॥ 24 ॥
(ભૂ॒યા॒સ્ત॒-સ્વ॒સ્તયે-ઽગ્ને॑-પુષ્યાસં-ધૃ॒ષદ્વ॑ર્ણ॒-મેકા॒ન્નત્રિ॒ગ્મ્॒શચ્ચ॑ ) (અ. 6)
અય॑જ્ઞો॒ વા એ॒ષ યો॑-ઽસા॒મોપ॑પ્ર॒યન્તો॑ અદ્ધ્વ॒રમિત્યા॑હ॒ સ્તોમ॑મે॒વાસ્મૈ॑ યુન॒ક્ત્યુપેત્યા॑હ પ્ર॒જા વૈ પ॒શવ॒ ઉપે॒મં-લોઁ॒ક-મ્પ્ર॒જામે॒વ પ॒શૂનિ॒મં-લોઁ॒કમુપૈ᳚ત્ય॒સ્ય પ્ર॒ત્નામનુ॒ દ્યુત॒મિત્યા॑હ સુવ॒ર્ગો વૈ લો॒કઃ પ્ર॒ત્ન-સ્સુ॑વ॒ર્ગમે॒વ લો॒કગ્મ્ સ॒મારો॑હત્ય॒ગ્નિ-ર્મૂ॒ર્ધા દિ॒વઃ ક॒કુદિત્યા॑હ મૂ॒ર્ધાન॑- [મૂ॒ર્ધાન᳚મ્, એ॒વૈનગ્મ્॑] 25
મે॒વૈનગ્મ્॑ સમા॒નાના᳚-ઙ્કરો॒ત્યથો॑ દેવલો॒કાદે॒વ મ॑નુષ્યલો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠત્ય॒યમિ॒હ પ્ર॑થ॒મો ધા॑યિ ધા॒તૃભિ॒રિત્યા॑હ॒ મુખ્ય॑મે॒વૈન॑-ઙ્કરોત્યુ॒ભા વા॑મિન્દ્રાગ્ની આહુ॒વદ્ધ્યા॒ ઇત્યા॒હૌજો॒ બલ॑મે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ ઽય-ન્તે॒ યોનિ॑ર્-ઋ॒ત્વિય॒ ઇત્યા॑હ પ॒શવો॒ વૈ ર॒યિઃ પ॒શૂને॒વાવ॑ રુન્ધે ષ॒ડ્ભિરુપ॑ તિષ્ઠતે॒ ષડ્વા [ષડ્વૈ, ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુષ્વે॒વ] 26
ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુષ્વે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠતિ ષ॒ડ્ભિરુત્ત॑રાભિ॒રુપ॑ તિષ્ઠતે॒ દ્વાદ॑શ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ દ્વાદ॑શ॒ માસા᳚-સ્સંવઁથ્સ॒ર-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠતિ॒ યથા॒ વૈ પુરુ॒ષો-ઽશ્વો॒ ગૌ-ર્જીર્ય॑ત્યે॒વ-મ॒ગ્નિરાહિ॑તો જીર્યતિ સંવઁથ્સ॒રસ્ય॑ પ॒રસ્તા॑દાગ્નિપાવમા॒નીભિ॒-રુપ॑ તિષ્ઠતે પુનર્ન॒વ-મે॒વૈન॑-મ॒જર॑-ઙ્કરો॒ત્યથો॑ પુ॒નાત્યે॒વોપ॑ તિષ્ઠતે॒ યોગ॑ એ॒વાસ્યૈ॒ષ ઉપ॑ તિષ્ઠતે॒ [ઉપ॑ તિષ્ઠતે, દમ॑ એ॒વાસ્યૈ॒ષ] 27
દમ॑ એ॒વાસ્યૈ॒ષ ઉપ॑ તિષ્ઠતે યાચંઐવાસ્યૈ॒ષોપ॑ તિષ્ઠતે॒ યથા॒ પાપી॑યા॒ઞ્છ્રેય॑સ આ॒હૃત્ય॑ નમ॒સ્યતિ॑ તા॒દૃગે॒વ તદા॑યુ॒ર્દા અ॑ગ્ને॒-ઽસ્યાયુ॑ર્મે દે॒હીત્યા॑હા-ઽઽયુ॒ર્દા હ્યે॑ષ વ॑ર્ચો॒દા અ॑ગ્ને-ઽસિ॒ વર્ચો॑ મે દે॒હીત્યા॑હ વર્ચો॒દા હ્યે॑ષ ત॑નૂ॒પા અ॑ગ્ને-ઽસિ ત॒નુવ॑-મ્મે પા॒હીત્યા॑હ [પા॒હીત્યા॑હ, ત॒નૂ॒પા] 28
તનૂ॒પા હ્યે॑ષો-ઽગ્ને॒ યન્મે॑ ત॒નુવા॑ ઊ॒ન-ન્તન્મ॒ આ પૃ॒ણેત્યા॑હ॒ યન્મે᳚ પ્ર॒જાયૈ॑ પશૂ॒નામૂ॒ન-ન્તન્મ॒ આ પૂ॑ર॒યેતિ॒ વાવૈતદા॑હ॒ ચિત્રા॑વસો સ્વ॒સ્તિ તે॑ પા॒રમ॑શી॒યેત્યા॑હ॒ રાત્રિ॒-ર્વૈ ચિ॒ત્રાવ॑સુ॒રવ્યુ॑ષ્ટ્યૈ॒ વા એ॒તસ્યૈ॑ પુ॒રા બ્રા᳚હ્મ॒ણા અ॑ભૈષુ॒-ર્વ્યુ॑ષ્ટિમે॒વાવ॑ રુન્ધ॒ ઇન્ધા॑નાસ્ત્વા શ॒તગ્મ્ [શ॒તમ્, હિમા॒ ઇત્યા॑હ] 29
હિમા॒ ઇત્યા॑હ શ॒તાયુઃ॒ પુરુ॑ષ-શ્શ॒તેન્દ્રિ॑ય॒ આયુ॑ષ્યે॒વેન્દ્રિ॒યે પ્રતિ॑ તિષ્ઠત્યે॒ષા વૈ સૂ॒ર્મી કર્ણ॑કાવત્યે॒તયા॑ હ સ્મ॒ વૈ દે॒વા અસુ॑રાણાગ્મ્ શતત॒ર્॒હાગ્ સ્તૃગ્મ્॑હન્તિ॒ યદે॒તયા॑ સ॒મિધ॑મા॒દધા॑તિ॒ વજ્ર॑મે॒વૈતચ્છ॑ત॒ઘ્નીં-યઁજ॑માનો॒ ભ્રાતૃ॑વ્યાય॒ પ્ર હ॑રતિ॒ સ્તૃત્યા॒ અછ॑મ્બટ્કાર॒ગ્મ્॒ સ-ન્ત્વમ॑ગ્ને॒ સૂર્ય॑સ્ય॒ વર્ચ॑સા-ઽગથા॒ ઇત્યા॑હૈ॒તત્ત્વમસી॒દમ॒હ-મ્ભૂ॑યાસ॒મિતિ॒ વાવૈતદા॑હ॒ ત્વમ॑ગ્ને॒ સૂર્ય॑વર્ચા અ॒સીત્યા॑હા॒-ઽઽશિષ॑મે॒વૈતામા શા᳚સ્તે ॥ 30 ॥
(મૂ॒ર્ધાન॒ગ્મ્॒-ષડ્વા-એ॒ષ ઉપ॑ તિષ્ઠતે-પા॒હીત્યા॑હ-શ॒ત-મ॒હગ્મ્ ષોડ॑શ ચ) (અ. 7)
સ-મ્પ॑શ્યામિ પ્ર॒જા અ॒હમિત્યા॑હ॒ યાવ॑ન્ત એ॒વ ગ્રા॒મ્યાઃ પ॒શવ॒સ્તાને॒વાવ॑ રુ॒ન્ધે-ઽમ્ભ॒-સ્સ્થામ્ભો॑ વો ભક્ષી॒યેત્યા॒હામ્ભો॒ હ્યે॑તા મહ॑-સ્સ્થ॒ મહો॑ વો ભક્ષી॒યેત્યા॑હ॒ મહો॒ હ્યે॑તા-સ્સહ॑-સ્સ્થ॒ સહો॑ વો ભક્ષી॒યેત્યા॑હ॒ સહો॒ હ્યે॑તા ઊર્જ॒-સ્સ્થોર્જં॑-વોઁ ભક્ષી॒યે- [ભક્ષી॒યેતિ॑, આ॒હોર્જો॒ હ્યે॑તા] 31
-ત્યા॒હોર્જો॒ હ્યે॑તા રેવ॑તી॒ રમ॑દ્ધ્વ॒મિત્યા॑હ પ॒શવો॒ વૈ રે॒વતીઃ᳚ પ॒શૂને॒વાત્મ-ન્ર॑મયત ઇ॒હૈવ સ્તે॒તો મા-ઽપ॑ ગા॒તેત્યા॑હ ધ્રુ॒વા એ॒વૈના॒ અન॑પગાઃ કુરુત ઇષ્ટક॒ચિદ્વા અ॒ન્યો᳚-ઽગ્નિઃ પ॑શુ॒ચિદ॒ન્ય-સ્સગ્મ્॑હિ॒તાસિ॑ વિશ્વરૂ॒પીરિતિ॑ વ॒થ્સમ॒ભિ મૃ॑શ॒ત્યુપૈ॒વૈન॑-ન્ધત્તે પશુ॒ચિત॑મેન-ઙ્કુરુતે॒ પ્ર [ ] 32
વા એ॒ષો᳚-ઽસ્માલ્લો॒કાચ્ચ્ય॑વતે॒ ય આ॑હવ॒નીય॑-મુપ॒તિષ્ઠ॑તે॒ ગાર્હ॑પત્ય॒મુપ॑ તિષ્ઠતે॒ ઽસ્મિન્ને॒વ લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ત્યથો॒ ગાર્હ॑પત્યાયૈ॒વ નિ હ્નુ॑તે ગાય॒ત્રીભિ॒રુપ॑ તિષ્ઠતે॒ તેજો॒ વૈ ગા॑ય॒ત્રી તેજ॑ એ॒વાત્મ-ન્ધ॒ત્તે-ઽથો॒ યદે॒ત-ન્તૃ॒ચમ॒ન્વાહ॒ સન્ત॑ત્યૈ॒ ગાર્હ॑પત્યં॒-વાઁ અનુ॑ દ્વિ॒પાદો॑ વી॒રાઃ પ્ર જા॑યન્તે॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વા-ન્દ્વિ॒પદા॑ભિ॒-ર્ગાર્હ॑પત્ય-મુપ॒તિષ્ઠ॑ત॒ [મુપ॒તિષ્ઠ॑તે, આ-ઽસ્ય॑] 33
આ-ઽસ્ય॑ વી॒રો જા॑યત ઊ॒ર્જા વઃ॑ પશ્યામ્યૂ॒ર્જા મા॑ પશ્ય॒તેત્યા॑હા॒ ઽઽશિષ॑મે॒વૈતામા શા᳚સ્તે॒ તથ્સ॑વિ॒તુ-ર્વરે᳚ણ્ય॒મિત્યા॑હ॒ પ્રસૂ᳚ત્યૈ સો॒માન॒ગ્ગ્॒ સ્વર॑ણ॒મિત્યા॑હ સોમપી॒થમે॒વાવ॑ રુન્ધે કૃણુ॒હિ બ્ર॑હ્મણસ્પત॒ ઇત્યા॑હ બ્રહ્મવર્ચ॒સમે॒વાવ॑ રુન્ધે ક॒દા ચ॒ન સ્ત॒રીર॒સીત્યા॑હ॒ ન સ્ત॒રીગ્મ્ રાત્રિં॑-વઁસતિ॒ [રાત્રિં॑-વઁસતિ, ય એ॒વં] 34
ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાન॒ગ્નિ-મુ॑પ॒તિષ્ઠ॑તે॒ પરિ॑ ત્વા-ઽગ્ને॒ પુરં॑-વઁ॒યમિત્યા॑હ પરિ॒ધિમે॒વૈત-મ્પરિ॑ દધા॒ત્યસ્ક॑ન્દા॒યાગ્ને॑ ગૃહપત॒ ઇત્યા॑હ યથાય॒જુરે॒વૈતચ્છ॒તગ્મ્ હિમા॒ ઇત્યા॑હ શ॒ત-ન્ત્વા॑ હેમ॒ન્તાનિ॑ન્ધિષી॒યેતિ॒ વાવૈતદા॑હ પુ॒ત્રસ્ય॒ નામ॑ ગૃહ્ણાત્યન્ના॒દમે॒વૈન॑-ઙ્કરોતિ॒ તામા॒શિષ॒મા શા॑સે॒ તન્ત॑વે॒ જ્યોતિ॑ષ્મતી॒મિતિ॑ બ્રૂયા॒દ્યસ્ય॑ પુ॒ત્રો-ઽજા॑ત॒-સ્સ્યા-ત્તે॑જ॒સ્વ્યે॑વાસ્ય॑ બ્રહ્મવર્ચ॒સી પુ॒ત્રો જા॑યતે॒ તામા॒શિષ॒મા શા॑સે॒ ઽમુષ્મૈ॒ જ્યોતિ॑ષ્મતી॒ મિતિ॑ બ્રૂયા॒દ્યસ્ય॑ પુ॒ત્રો જા॒ત-સ્સ્યા-ત્તેજ॑ એ॒વાસ્મિ॑-ન્બ્રહ્મવર્ચ॒સ-ન્દ॑ધાતિ ॥ 35 ॥
(ઊર્જં॑-વોઁ ભક્ષી॒યેતિ॒ – પ્ર -ગાર્હ॑પત્યમુપ॒તિષ્ઠ॑તે -વસતિ॒-જ્યોતિ॑ષ્મતી॒ – મેકા॒ન્નત્રિ॒ગ્મ્॒શચ્ચ॑) (અ. 8)
અ॒ગ્નિ॒હો॒ત્ર-ઞ્જુ॑હોતિ॒ યદે॒વ કિ-ઞ્ચ॒ યજ॑માનસ્ય॒ સ્વ-ન્તસ્યૈ॒વ તદ્રેત॑-સ્સિઞ્ચતિ પ્ર॒જન॑ને પ્ર॒જન॑ન॒ગ્મ્॒ હિ વા અ॒ગ્નિરથૌષ॑ધી॒રન્ત॑ગતા દહતિ॒ તાસ્તતો॒ ભૂય॑સીઃ॒ પ્ર જા॑યન્તે॒ યથ્સા॒ય-ઞ્જુ॒હોતિ॒ રેત॑ એ॒વ તથ્સિ॑ઞ્ચતિ॒ પ્રૈવ પ્રા॑ત॒સ્તને॑ન જનયતિ॒ તદ્રેત॑-સ્સિ॒ક્ત-ન્ન ત્વષ્ટ્રા-ઽવિ॑કૃત॒-મ્પ્રજા॑યતે યાવ॒ચ્છો વૈ રેત॑સ-સ્સિ॒ક્તસ્ય॒ [રેત॑સ-સ્સિ॒ક્તસ્ય॑, ત્વષ્ટા॑ રૂ॒પાણિ॑] 36
ત્વષ્ટા॑ રૂ॒પાણિ॑ વિક॒રોતિ॑ તાવ॒ચ્છો વૈ તત્પ્ર જા॑યત એ॒ષ વૈ દૈવ્ય॒સ્ત્વષ્ટા॒ યો યજ॑તે બ॒હ્વીભિ॒રુપ॑ તિષ્ઠતે॒ રેત॑સ એ॒વ સિ॒ક્તસ્ય॑ બહુ॒શો રૂ॒પાણિ॒ વિ ક॑રોતિ॒ સ પ્રૈવ જા॑યતે॒ શ્વસ્શ્વો॒ ભૂયા᳚-ન્ભવતિ॒ ય એ॒વં વિઁ॒દ્વાન॒ગ્નિમુ॑પ॒તિષ્ઠ॒તે ઽહ॑ર્દે॒વાના॒માસી॒-દ્- રાત્રિ॒રસુ॑રાણા॒-ન્તે-ઽસુ॑રા॒ યદ્દે॒વાનાં᳚-વિઁ॒ત્તં વેઁદ્ય॒માસી॒ત્તેન॑ સ॒હ [ ] 37
રાત્રિ॒-મ્પ્રા-ઽવિ॑શ॒ન્તે દે॒વા હી॒ના અ॑મન્યન્ત॒ તે॑-ઽપશ્યન્નાગ્ને॒યી રાત્રિ॑રાગ્ને॒યાઃ પ॒શવ॑ ઇ॒મમે॒વાગ્નિગ્ગ્ સ્ત॑વામ॒ સ ન॑-સ્સ્તુ॒તઃ પ॒શૂ-ન્પુન॑ર્દાસ્ય॒તીતિ॒ તે᳚-ઽગ્નિમ॑સ્તુવ॒ન્-થ્સ એ᳚ભ્ય-સ્સ્તુ॒તો રાત્રિ॑યા॒ અદ્ધ્યહ॑ર॒ભિ પ॒શૂન્નિરા᳚ર્જ॒ત્તે દે॒વાઃ પ॒શૂન્ વિ॒ત્ત્વા કામાગ્મ્॑ અકુર્વત॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાન॒ગ્નિમુ॑પ॒તિષ્ઠ॑તે પશુ॒મા-ન્ભ॑વ- [પશુ॒મા-ન્ભ॑વતિ, આ॒દિ॒ત્યો] 38
-ત્યાદિ॒ત્યો વા અ॒સ્માલ્લો॒કાદ॒મું-લોઁ॒કમૈ॒થ્સો॑-ઽમું-લોઁ॒ક-ઙ્ગ॒ત્વા પુન॑રિ॒મં-લોઁ॒કમ॒ભ્ય॑દ્ધ્યાય॒-થ્સ ઇ॒મં-લોઁ॒કમા॒ગત્ય॑ મૃ॒ત્યોર॑બિભેન્મૃ॒ત્યુસં॑યુઁત ઇવ॒ હ્ય॑યં-લોઁ॒ક-સ્સો॑-ઽમન્યતે॒મ-મે॒વાગ્નિગ્ગ્ સ્ત॑વાનિ॒ સ મા᳚ સ્તુ॒ત-સ્સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒ક-ઙ્ગ॑મયિષ્ય॒તીતિ॒ સો᳚-ઽગ્નિમ॑સ્તૌ॒-થ્સ એ॑નગ્ગ્ સ્તુ॒ત-સ્સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॑ગમય॒દ્ય [લો॒કમ॑ગમય॒દ્યઃ, એ॒વં-વિઁ॒દ્વાન॒ગ્નિ-] 39
એ॒વં-વિઁ॒દ્વાન॒ગ્નિમુ॑પ॒તિષ્ઠ॑તે સુવ॒ર્ગમે॒વ લો॒કમે॑તિ॒ સર્વ॒માયુ॑રેત્ય॒ભિ વા એ॒ષો᳚-ઽગ્ની આ રો॑હતિ॒ ય એ॑નાવુપ॒તિષ્ઠ॑તે॒ યથા॒ ખલુ॒ વૈ શ્રેયા॑ન॒ભ્યારૂ॑ઢઃ કા॒મય॑તે॒ તથા॑ કરોતિ॒ નક્ત॒મુપ॑ તિષ્ઠતે॒ ન પ્રા॒ત-સ્સગ્મ્ હિ નક્તં॑-વ્રઁ॒તાનિ॑ સૃ॒જ્યન્તે॑ સ॒હ શ્રેયાગ્॑શ્ચ॒ પાપી॑યાગ્શ્ચાસાતે॒ જ્યોતિ॒ર્વા અ॒ગ્નિસ્તમો॒ રાત્રિ॒ર્ય- [રાત્રિ॒ર્યત્, નક્ત॑મુપ॒તિષ્ઠ॑તે॒] 40
-ન્નક્ત॑મુપ॒તિષ્ઠ॑તે॒ જ્યોતિ॑ષૈ॒વ તમ॑સ્તરત્યુપ॒સ્થેયો॒ ઽગ્ની(3)-ર્નોપ॒સ્થેયા(3) ઇત્યા॑હુ-ર્મનુ॒ષ્યા॑યેન્ન્વૈ યો-ઽહ॑રહરા॒હૃત્યા-ઽથૈ॑નં॒-યાઁચ॑તિ॒ સ ઇન્ન્વૈ તમુપા᳚ર્ચ્છ॒ત્યથ॒ કો દે॒વાનહ॑રહર્યાચિષ્ય॒તીતિ॒ તસ્મા॒ન્નોપ॒સ્થેયો ઽથો॒ ખલ્વા॑હુરા॒શિષે॒ વૈ કં-યઁજ॑માનો યજત॒ ઇત્યે॒ષા ખલુ॒ વા [ખલુ॒ વૈ, આહિ॑તાગ્ને-] 41
આહિ॑તાગ્ને રા॒શી-ર્યદ॒ગ્નિમુ॑પ॒તિષ્ઠ॑તે॒ તસ્મા॑દુપ॒સ્થેયઃ॑ પ્ર॒જાપ॑તિઃ પ॒શૂન॑સૃજત॒ તે સૃ॒ષ્ટા અ॑હોરા॒ત્રે પ્રા-ઽવિ॑શ॒-ન્તાઞ્છન્દો॑ભિ॒-રન્વ॑॑વિન્દ॒-દ્યચ્છન્દો॑ભિ-રુપ॒તિષ્ઠ॑તે॒ સ્વમે॒વ તદન્વિ॑ચ્છતિ॒ ન તત્ર॑ જા॒મ્ય॑સ્તીત્યા॑હુ॒ર્યો-ઽહ॑રહરુપ॒ તિષ્ઠ॑ત॒ ઇતિ॒ યો વા અ॒ગ્નિ-મ્પ્ર॒ત્યઙ્ઙુ॑પ॒ તિષ્ઠ॑તે॒ પ્રત્યે॑નમોષતિ॒ યઃ પરાં॒-વિઁષ્વ॑-મ્પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॑ રેતિ॒ કવા॑તિર્યઙ્ઙિ॒વોપ॑ તિષ્ઠેત॒ નૈન॑-મ્પ્ર॒ત્યોષ॑તિ॒ ન વિષ્વ॑-મ્પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॑રેતિ ॥ 42 ॥
(સિ॒ક્તસ્ય॑-સ॒હ-ભ॑વતિ॒-યો-યત્-ખલુ॒ વૈ-પ॒શુભિ॒-સ્ત્રયો॑દશ ચ) (અ. 9)
મમ॒ નામ॑ પ્રથ॒મ-ઞ્જા॑તવેદઃ પિ॒તા મા॒તા ચ॑ દધતુ॒ર્યદગ્રે᳚ । તત્ત્વ-મ્બિ॑ભૃહિ॒ પુન॒રા મદૈતો॒સ્તવા॒હ-ન્નામ॑ બિભરાણ્યગ્ને ॥ મમ॒ નામ॒ તવ॑ ચ જાતવેદો॒ વાસ॑સી ઇવ વિ॒વસા॑નૌ॒ યે ચરા॑વઃ । આયુ॑ષે॒ ત્વ-ઞ્જી॒વસે॑ વ॒યં-યઁ॑થાય॒થં-વિઁ પરિ॑ દધાવહૈ॒ પુન॒સ્તે ॥ નમો॒-ઽગ્નયે ઽપ્ર॑તિવિદ્ધાય॒ નમો-ઽના॑ધૃષ્ટાય॒ નમ॑-સ્સ॒મ્રાજે᳚ । અષા॑ઢો [અષા॑ઢઃ, અ॒ગ્નિર્બૃ॒હદ્વ॑યા] 43
અ॒ગ્નિર્બૃ॒હદ્વ॑યા વિશ્વ॒જિ-થ્સહ॑ન્ત્ય॒-શ્શ્રેષ્ઠો॑ ગન્ધ॒ર્વઃ । ત્વત્પિ॑તારો અગ્ને દે॒વા-સ્ત્વામા॑હુતય॒-સ્ત્વદ્વિ॑વાચનાઃ । સ-મ્મામાયુ॑ષા॒ સ-ઙ્ગૌ॑પ॒ત્યેન॒ સુહિ॑તે મા ધાઃ ॥ અ॒યમ॒ગ્નિ-શ્શ્રેષ્ઠ॑તમો॒ ઽય-મ્ભગ॑વત્તમો॒ ઽયગ્મ્ સ॑હસ્ર॒સાત॑મઃ । અ॒સ્મા અ॑સ્તુ સુ॒વીર્ય᳚મ્ ॥ મનો॒ જ્યોતિ॑-ર્જુષતા॒માજ્યં॒ વિઁચ્છિ॑ન્નં-યઁ॒જ્ઞગ્મ્ સમિ॒મ-ન્દ॑ધાતુ । યા ઇ॒ષ્ટા ઉ॒ષસો॑ નિ॒મ્રુચ॑શ્ચ॒ તા-સ્સ-ન્દ॑ધામિ હ॒વિષા॑ ઘૃ॒તેન॑ ॥ પય॑સ્વતી॒રોષ॑ધયઃ॒- [પય॑સ્વતી॒રોષ॑ધયઃ, પય॑સ્વ-] 44
પય॑સ્વદ્વી॒રુધા॒-મ્પયઃ॑ । અ॒પા-મ્પય॑સો॒ યત્પય॒સ્તેન॒ મામિ॑ન્દ્ર॒ સગ્મ્ સૃ॑જ ॥ અગ્ને᳚ વ્રતપતે વ્ર॒ત-ઞ્ચ॑રિષ્યામિ॒ તચ્છ॑કેય॒-ન્તન્મે॑ રાદ્ધ્યતામ્ ॥ અ॒ગ્નિગ્મ્ હોતા॑રમિ॒હ તગ્મ્ હુ॑વે દે॒વાન્. ય॒જ્ઞિયા॑નિ॒હ યાન્. હવા॑મહે ॥ આ ય॑ન્તુ દે॒વા-સ્સુ॑મન॒સ્યમા॑ના વિ॒યન્તુ॑ દે॒વા હ॒વિષો॑ મે અ॒સ્ય ॥ કસ્ત્વા॑ યુનક્તિ॒ સ ત્વા॑ યુનક્તુ॒ યાનિ॑ ઘ॒ર્મે ક॒પાલા᳚ન્યુપચિ॒ન્વન્તિ॑ [ ] 45
વે॒ધસઃ॑ । પૂ॒ષ્ણસ્તાન્યપિ॑ વ્ર॒ત ઇ॑ન્દ્રવા॒યૂ વિ મુ॑ઞ્ચતામ્ ॥અભિ॑ન્નો ઘ॒ર્મો જી॒રદા॑નુ॒ર્યત॒ આત્ત॒સ્તદ॑ગ॒-ન્પુનઃ॑ । ઇ॒દ્ધ્મો વેદિઃ॑ પરિ॒ધય॑શ્ચ॒ સર્વે॑ ય॒જ્ઞસ્યા-ઽઽયુ॒રનુ॒ સ-ઞ્ચ॑રન્તિ ॥ ત્રય॑સ્ત્રિગ્મ્શ॒-ત્તન્ત॑વો॒ યે વિ॑તત્નિ॒રે ય ઇ॒મં-યઁ॒જ્ઞગ્ગ્ સ્વ॒ધયા॒ દદ॑ન્તે॒ તેષા᳚-ઞ્છિ॒ન્ન-મ્પ્રત્યે॒ત-દ્દ॑ધામિ॒ સ્વાહા॑ ઘ॒ર્મો દે॒વાગ્મ્ અપ્યે॑તુ ॥ 46 ॥
(અષા॑ઢ॒-ઓષ॑ધય-ઉપચિ॒ન્વન્તિ॒-પઞ્ચ॑ચત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 10)
વૈ॒શ્વા॒ન॒રો ન॑ ઊ॒ત્યા-ઽઽ પ્ર યા॑તુ પરા॒વતઃ॑ । અ॒ગ્નિરુ॒ક્થેન॒ વાહ॑સા ॥ ઋ॒તાવા॑નં-વૈઁશ્વાન॒રમૃ॒તસ્ય॒ જ્યોતિ॑ષ॒સ્પતિ᳚મ્ । અજ॑સ્ર-ઙ્ઘ॒ર્મમી॑મહે ॥ વૈ॒શ્વા॒ન॒રસ્ય॑ દ॒ગ્મ્॒સના᳚ભ્યો બૃ॒હદરિ॑ણા॒દેક॑-સ્સ્વપ॒સ્ય॑યા ક॒વિઃ । ઉ॒ભા પિ॒તરા॑ મ॒હય॑ન્નજાયતા॒ગ્નિ-ર્દ્યાવા॑પૃથિ॒વી ભૂરિ॑રેતસા ॥ પૃ॒ષ્ટો દિ॒વિ પૃ॒ષ્ટો અ॒ગ્નિઃ પૃ॑થિ॒વ્યા-મ્પૃ॒ષ્ટો વિશ્વા॒ ઓષ॑ધી॒રા વિ॑વેશ । વૈ॒શ્વા॒ન॒ર-સ્સહ॑સા પૃ॒ષ્ટો અ॒ગ્નિ-સ્સનો॒ દિવા॒ સ- [દિવા॒ સઃ, રિ॒ષઃ પા॑તુ॒ નક્ત᳚મ્ ।] 47
રિ॒ષઃ પા॑તુ॒ નક્ત᳚મ્ ॥ જા॒તો યદ॑ગ્ને॒ ભુવ॑ના॒ વ્યખ્યઃ॑ પ॒શુ-ન્ન ગો॒પા ઇર્યઃ॒ પરિ॑જ્મા । વૈશ્વા॑નર॒ બ્રહ્મ॑ણે વિન્દ ગા॒તું-યૂઁ॒ય-મ્પા॑ત સ્વ॒સ્તિભિ॒-સ્સદા॑ નઃ ॥ ત્વમ॑ગ્ને શો॒ચિષા॒ શોશુ॑ચાન॒ આ રોદ॑સી અપૃણા॒ જાય॑માનઃ । ત્વ-ન્દે॒વાગ્મ્ અ॒ભિશ॑સ્તેરમુઞ્ચો॒ વૈશ્વા॑નર જાતવેદો મહિ॒ત્વા ॥ અ॒સ્માક॑મગ્ને મ॒ઘવ॑થ્સુ ધાર॒યાના॑મિ ક્ષ॒ત્રમ॒જરગ્મ્॑ સુ॒વીર્ય᳚મ્ । વ॒ય-ઞ્જ॑યેમ શ॒તિનગ્મ્॑ સહ॒સ્રિણં॒-વૈઁશ્વા॑નર॒ [વૈશ્વા॑નર, વાજ॑મગ્ને॒] 48
વાજ॑મગ્ને॒ તવો॒તિભિઃ॑ ॥ વૈ॒શ્વા॒ન॒રસ્ય॑ સુમ॒તૌ સ્યા॑મ॒ રાજા॒ હિક॒-મ્ભુવ॑નાના-મભિ॒શ્રીઃ । ઇ॒તો જા॒તો વિશ્વ॑મિ॒દં-વિઁ ચ॑ષ્ટે વૈશ્વાન॒રો ય॑તતે॒ સૂર્યે॑ણ ॥ અવ॑ તે॒ હેડો॑ વરુણ॒ નમો॑ભિ॒રવ॑ ય॒જ્ઞેભિ॑રીમહે હ॒વિર્ભિઃ॑ । ક્ષય॑ન્ન॒સ્મભ્ય॑મસુર પ્રચેતો॒ રાજ॒ન્નેનાગ્મ્॑સિ શિશ્રથઃ કૃ॒તાનિ॑ ॥ ઉદુ॑ત્ત॒મં-વઁ॑રુણ॒ પાશ॑મ॒સ્મદવા॑-ઽધ॒મં-વિઁમ॑દ્ધ્ય॒મગ્ગ્ શ્ર॑થાય । અથા॑ વ॒યમા॑દિત્ય [ ] 49
વ્ર॒તે તવા-ઽના॑ગસો॒ અદિ॑તયે સ્યામ ॥ દ॒ધિ॒ક્રાવ્.ણ્ણો॑ અકારિષ-ઞ્જિ॒ષ્ણોરશ્વ॑સ્ય વા॒જિનઃ॑ ॥ સુ॒ર॒ભિનો॒ મુખા॑ કર॒-ત્પ્રણ॒ આયૂગ્મ્॑ષિ તારિષત્ ॥ આ દ॑ધિ॒ક્રા-શ્શવ॑સ॒ પઞ્ચ॑ કૃ॒ષ્ટી-સ્સૂર્ય॑ ઇવ॒ જ્યોતિ॑ષા॒-ઽપસ્ત॑તાન । સ॒હ॒સ્ર॒સા-શ્શ॑ત॒સા વા॒જ્યર્વા॑ પૃ॒ણક્તુ॒ મદ્ધ્વા॒ સમિ॒મા વચાગ્મ્॑સિ । અ॒ગ્નિ-ર્મૂ॒ર્ધા, ભુવઃ॑ । મરુ॑તો॒ યદ્ધ॑વો દિ॒વ-સ્સુ॑મ્ના॒યન્તો॒ હવા॑મહે । આ તૂ ન॒ [આ તૂ નઃ॑, ઉપ॑ ગન્તન ।] 50
ઉપ॑ ગન્તન ॥ યા વ॒-શ્શર્મ॑ શશમા॒નાય॒ સન્તિ॑ ત્રિ॒ધાતૂ॑નિ દા॒શુષે॑ યચ્છ॒તાધિ॑ । અ॒સ્મભ્ય॒-ન્તાનિ॑ મરુતો॒ વિ ય॑ન્ત ર॒યિ-ન્નો॑ ધત્ત વૃષણ-સ્સુ॒વીર᳚મ્ ॥ અદિ॑તિ-ર્ન ઉરુષ્ય॒ત્વદિ॑તિ॒-શ્શર્મ॑ યચ્છતુ । અદિ॑તિઃ પા॒ત્વગ્મ્હ॑સઃ ॥ મ॒હીમૂ॒ષુ મા॒તરગ્મ્॑ સુવ્ર॒તાના॑મૃ॒તસ્ય॒ પત્ની॒મવ॑સે હુવેમ । તુ॒વિ॒ક્ષ॒ત્રા-મ॒જર॑ન્તી-મુરૂ॒ચીગ્મ્ સુ॒શર્મા॑ણ॒મદિ॑તિગ્મ્ સુ॒પ્રણી॑તિમ્ ॥ સુ॒ત્રામા॑ણ-મ્પૃથિ॒વી-ન્દ્યામ॑ને॒હસગ્મ્॑ સુ॒શર્મા॑ણ॒ મદિ॑તિગ્મ્ સુ॒પ્રણી॑તિમ્ । દૈવી॒-ન્નાવગ્ગ્॑ સ્વરિ॒ત્રા-મના॑ગસ॒-મસ્ર॑વન્તી॒મા રુ॑હેમા સ્વ॒સ્તયે᳚ ॥ ઇ॒માગ્મ્ સુ નાવ॒મા-ઽરુ॑હગ્મ્ શ॒તારિ॑ત્રાગ્મ્ શ॒તસ્ફ્યા᳚મ્ । અચ્છિ॑દ્રા-મ્પારયિ॒ષ્ણુમ્ ॥ 51 ॥
(દિવા॒ સ-સ॑હ॒સ્રિણં॒-વૈઁશ્વા॑નરા-દિત્ય॒- તૂ નો ॑- ઽને॒હસગ્મ્॑ સુ॒શર્મા॑ણ॒-મેકા॒ન્નવિગ્મ્॑શ॒તિશ્ચ॑ ) (અ. 11)
(દે॒વા॒સુ॒રાઃ-પરા॒-ભૂમિ॒-ર્ભૂમિ॑-રુપપ્ર॒યન્તઃ॒-સ-મ્પ॑શ્યા॒-મ્યય॑જ્ઞઃ॒- સ-મ્પ॑શ્યા – મ્યગ્નિહો॒ત્રં – મમ॒ નામ॑-વૈશ્વાન॒ર-એકા॑દશ । )
(દે॒વા॒સુ॒રાઃ-ક્રુ॒દ્ધઃ-સ-મ્પ॑શ્યામિ॒-સ-મ્પ॑શ્યામિ॒-નક્ત॒-મુપ॑ગન્ત॒-નૈક॑પઞ્ચા॒શત્ । )
(દે॒વા॒સુ॒રાઃ, પા॑રયિ॒ષ્ણુમ્)
॥ હરિઃ॑ ઓમ્ ॥
॥ કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયા-મ્પ્રથમકાણ્ડે પઞ્ચમઃ પ્રશ્ન-સ્સમાપ્તઃ ॥