કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયાં ષષ્ઠકાણ્ડે પ્રથમઃ પ્રશ્નઃ – સોમમન્ત્રબ્રાહ્મણનિરૂપણં
ઓ-ન્નમઃ પરમાત્મને, શ્રી મહાગણપતયે નમઃ,
શ્રી ગુરુભ્યો નમઃ । હ॒રિઃ॒ ઓમ્ ॥
પ્રા॒ચીન॑વગ્મ્શ-ઙ્કરોતિ દેવમનુ॒ષ્યા દિશો॒ વ્ય॑ભજન્ત॒ પ્રાચી᳚-ન્દે॒વા દ॑ક્ષિ॒ણા પિ॒તરઃ॑ પ્ર॒તીચી᳚-મ્મનુ॒ષ્યા॑ ઉદી॑ચીગ્મ્ રુ॒દ્રા ય-ત્પ્રા॒ચીન॑વગ્મ્શ-ઙ્ક॒રોતિ॑ દેવલો॒કમે॒વ ત-દ્યજ॑માન ઉ॒પાવ॑ર્તતે॒ પરિ॑ શ્રયત્ય॒ન્તર્હિ॑તો॒હિ દે॑વલો॒કો મ॑નુષ્યલો॒કા-ન્નાસ્માલ્લો॒કા-થ્સ્વે॑તવ્યમિ॒વેત્યા॑હુઃ॒ કો હિ ત-દ્વેદ॒ ય-દ્ય॒મુષ્મિ॑લ્લોઁ॒કે-ઽસ્તિ॑ વા॒ ન વેતિ॑ દિ॒ક્ષ્વ॑તી કા॒શાન્ ક॑રો- [દિ॒ક્ષ્વ॑તી કા॒શાન્ ક॑રોતિ, ઉ॒ભયો᳚] 1
-ત્યુ॒ભયો᳚-ર્લો॒કયો॑-ર॒ભિજિ॑ત્યૈ કેશશ્મ॒શ્રુ વ॑પતે ન॒ખાનિ॒ નિ કૃ॑ન્તતે મૃ॒તા વા એ॒ષા ત્વગ॑મે॒દ્ધ્યા ય-ત્કે॑શશ્મ॒શ્રુ મૃ॒તામે॒વ ત્વચ॑મ-મે॒દ્ધ્યામ॑પ॒હત્ય॑ ય॒જ્ઞિયો॑ ભૂ॒ત્વા મેધ॒મુપૈ॒ત્યઙ્ગિ॑રસ-સ્સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁન્તો॒-ઽફ્સુ દી᳚ક્ષાત॒પસી॒ પ્રાવે॑શયન્ન॒ફ્સુ સ્ના॑તિ સા॒ક્ષાદે॒વ દી᳚ક્ષાત॒પસી॒ અવ॑ રુન્ધે તી॒ર્થે સ્ના॑તિ તી॒ર્થે હિ તે તા-મ્પ્રાવે॑શય-ન્તી॒ર્થે સ્ના॑તિ [ ] 2
તી॒ર્થમે॒વ સ॑મા॒નાના᳚-મ્ભવત્ય॒પો᳚-ઽશ્ઞાત્યન્તર॒ત એ॒વ મેદ્ધ્યો॑ ભવતિ॒ વાસ॑સા દીક્ષયતિ સૌ॒મ્યં-વૈઁ ક્ષૌમ॑-ન્દે॒વત॑યા॒ સોમ॑મે॒ષ દે॒વતા॒મુપૈ॑તિ॒ યો દીક્ષ॑તે॒ સોમ॑સ્ય ત॒નૂર॑સિ ત॒નુવ॑-મ્મે પા॒હીત્યા॑હ॒ સ્વામે॒વ દે॒વતા॒મુપૈ॒ત્યથો॑ આ॒શિષ॑મે॒વૈતામા શા᳚સ્તે॒ ઽગ્નેસ્તૂ॑ષા॒ધાનં॑-વાઁ॒યોર્વા॑ત॒પાન॑-મ્પિતૃ॒ણા-ન્ની॒વિ-રોષ॑ધીના-મ્પ્રઘા॒ત [-રોષ॑ધીના-મ્પ્રઘા॒તઃ, આ॒દિ॒ત્યાના᳚-મ્પ્રાચીનતા॒નો] 3
આ॑દિ॒ત્યાના᳚-મ્પ્રાચીનતા॒નો વિશ્વે॑ષા-ન્દે॒વાના॒મોતુ॒ ર્નક્ષ॑ત્રાણા-મતીકા॒શાસ્તદ્વા એ॒ત-થ્સ॑ર્વ દેવ॒ત્યં॑-યઁ-દ્વાસો॒ ય-દ્વાસ॑સા દી॒ક્ષય॑તિ॒ સર્વા॑ભિરે॒વૈન॑-ન્દે॒વતા॑ભિ-ર્દીક્ષયતિ બ॒હિઃપ્રા॑ણો॒ વૈ મ॑નુ॒ષ્ય॑સ્ત-સ્યાશ॑ન-મ્પ્રા॒ણો᳚-ઽશ્ઞાતિ॒ સપ્રા॑ણ એ॒વ દી᳚ક્ષત॒ આશિ॑તો ભવતિ॒ યાવા॑ને॒વાસ્ય॑ પ્રા॒ણસ્તેન॑ સ॒હ મેધ॒મુપૈ॑તિ ઘૃ॒ત-ન્દે॒વાના॒-મ્મસ્તુ॑ પિતૃ॒ણા-ન્નિષ્પ॑ક્વ-મ્મનુ॒ષ્યા॑ણા॒-ન્તદ્વા [-મ્મનુ॒ષ્યા॑ણા॒-ન્તદ્વૈ, એ॒ત-થ્સ॑ર્વદેવ॒ત્યં॑] 4
એ॒ત-થ્સ॑ર્વદેવ॒ત્યં॑-યઁન્નવ॑નીતં॒-યઁન્નવ॑નીતેનાભ્ય॒ઙ્ક્તે સર્વા॑ એ॒વ દે॒વતાઃ᳚ પ્રીણાતિ॒ પ્રચ્યુ॑તો॒ વા એ॒ષો᳚-ઽસ્માલ્લો॒કાદગ॑તો દેવલો॒કં-યોઁ દી᳚ક્ષિ॒તો᳚ ઽન્ત॒રેવ॒ નવ॑નીત॒-ન્તસ્મા॒-ન્નવ॑નીતેના॒ભ્ય॑ઙ્ક્તે ઽનુલો॒મં-યઁજુ॑ષા॒ વ્યાવૃ॑ત્ત્યા॒ ઇન્દ્રો॑ વૃ॒ત્રમ॑હ॒-ન્તસ્ય॑ ક॒નીનિ॑કા॒ પરા॑-ઽપત॒-ત્તદાઞ્જ॑નમ-ભવ॒દ્યદા॒ઙ્ક્તે ચક્ષુ॑રે॒વ ભ્રાતૃ॑વ્યસ્ય વૃઙ્ક્તે॒ દક્ષિ॑ણ॒-મ્પૂર્વ॒મા-ઽઙ્ક્તે॑ [દક્ષિ॑ણ॒-મ્પૂર્વ॒મા-ઽઙ્ક્તે᳚, સ॒વ્યગ્મ્ હિ] 5
સ॒વ્યગ્મ્ હિ પૂર્વ॑-મ્મનુ॒ષ્યા॑ આ॒ઞ્જતે॒ ન નિ ધા॑વતે॒ નીવ॒ હિ મ॑નુ॒ષ્યા॑ ધાવ॑ન્તે॒ પઞ્ચ॒ કૃત્વ॒ આ-ઽઙ્ક્તે॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞમે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ પરિ॑મિત॒માઙ્ક્તે ઽપ॑રિમિત॒ગ્મ્॒ હિ મ॑નુ॒ષ્યા॑ આ॒ઞ્જતે॒ સતૂ॑લ॒યા-ઽઽઙ્ક્તે- ઽપ॑તૂલયા॒ હિ મ॑નુ॒ષ્યા॑ આ॒ઞ્જતે॒ વ્યાવૃ॑ત્ત્યૈ॒ યદપ॑તૂલયાઞ્જી॒ત વજ્ર॑ ઇવ સ્યા॒-થ્સતૂ॑લ॒યા-ઽઽઙ્ક્તે॑ મિત્ર॒ત્વાયે- [મિત્ર॒ત્વાય॑, ઇન્દ્રો॑] 6
-ન્દ્રો॑ વૃ॒ત્રમ॑હ॒ન્થ્સો᳚-ઽ(1॒)પો᳚-ઽ(1॒)ભ્ય॑-મ્રિયત॒ તાસાં॒-યઁન્મેદ્ધ્યં॑-યઁ॒જ્ઞિય॒ગ્મ્॒ સદે॑વ॒માસી॒-ત્તદ॒પોદ॑ક્રામ॒-ત્તે દ॒ર્ભા અ॑ભવ॒ન્॒. યદ્દ॑ર્ભપુઞ્જી॒લૈઃ પ॒વય॑તિ॒ યા એ॒વ મેદ્ધ્યા॑ ય॒જ્ઞિયા॒-સ્સદે॑વા॒ આપ॒સ્તાભિ॑રે॒વૈન॑-મ્પવયતિ॒ દ્વાભ્યા᳚-મ્પવયત્ય-હોરા॒ત્રાભ્યા॑મે॒વૈન॑-મ્પવયતિ ત્રિ॒ભિઃ પ॑વયતિ॒ ત્રય॑ ઇ॒મે લો॒કા એ॒ભિરે॒વૈનં॑-લોઁ॒કૈઃ પ॑વયતિ પ॒ઞ્ચભિઃ॑ [પ॒ઞ્ચભિઃ॑, પ॒વ॒ય॒તિ॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા] 7
પવયતિ॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞાયૈ॒વૈન॑-મ્પવયતિ ષ॒ડ્ભિઃ પ॑વયતિ॒ ષડ્વા ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુભિ॑રે॒વૈન॑-મ્પવયતિ સ॒પ્તભિઃ॑ પવયતિ સ॒પ્ત છન્દાગ્મ્॑સિ॒ છન્દો॑ભિરે॒વૈન॑-મ્પવયતિ ન॒વભિઃ॑ પવયતિ॒ નવ॒ વૈ પુરુ॑ષે પ્રા॒ણા-સ્સપ્રા॑ણમે॒વૈન॑-મ્પવય॒ત્યેક॑વિગ્મ્શત્યા પવયતિ॒ દશ॒ હસ્ત્યા॑ અ॒ઙ્ગુલ॑યો॒ દશ॒ પદ્યા॑ આ॒ત્મૈક॑વિ॒ગ્મ્॒શો યાવા॑ને॒વ પુરુ॑ષ॒સ્ત-મપ॑રિવર્ગ- [પુરુ॑ષ॒સ્ત-મપ॑રિવર્ગમ્, પ॒વ॒ય॒તિ॒ ચિ॒ત્પતિ॑સ્ત્વા] 8
-મ્પવયતિ ચિ॒ત્પતિ॑સ્ત્વા પુના॒ત્વિત્યા॑હ॒ મનો॒ વૈ ચિ॒ત્પતિ॒ર્મન॑સૈ॒વૈન॑-મ્પવયતિ વા॒ક્પતિ॑સ્ત્વા પુના॒ત્વિત્યા॑હ વા॒ચૈવૈન॑-મ્પવયતિ દે॒વસ્ત્વા॑ સવિ॒તા પુ॑ના॒ત્વિત્યા॑હ સવિ॒તૃપ્ર॑સૂત એ॒વૈન॑-મ્પવયતિ॒ તસ્ય॑ તે પવિત્રપતે પ॒વિત્રે॑ણ॒ યસ્મૈ॒ ક-મ્પુ॒ને તચ્છ॑કેય॒મિત્યા॑-હા॒-ઽઽશિષ॑મે॒વૈતામા શા᳚સ્તે ॥ 9 ॥
(અ॒તી॒કા॒શાન્ ક॑રો॒ત્ય – વે॑શય-ન્તિ॒ર્થ સ્ના॑તિ – પ્રઘા॒તો – મ॑નુ॒ષ્યા॑ણા॒-ન્તદ્વા – આ-ઽઙ્ક્તે॑ – મિત્ર॒ત્વાય॑ – પ॒ઞ્ચભિ॒ – રપ॑રિવર્ગ – મ॒ષ્ટાચ॑ત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 1)
યાવ॑ન્તો॒ વૈ દે॒વા ય॒જ્ઞાયાપુ॑નત॒ ત એ॒વાભ॑વ॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાન્. ય॒જ્ઞાય॑ પુની॒તે ભવ॑ત્યે॒વ બ॒હિઃ પ॑વયિ॒ત્વા-ઽન્તઃ પ્ર પા॑દયતિ મનુષ્યલો॒ક એ॒વૈન॑-મ્પવયિ॒ત્વા પૂ॒ત-ન્દે॑વલો॒ક-મ્પ્ર ણ॑ય॒ત્યદી᳚ક્ષિત॒ એક॒યા-ઽઽહુ॒ત્યેત્યા॑હુ-સ્સ્રુ॒વેણ॒ ચત॑સ્રો જુહોતિ દીક્ષિત॒ત્વાય॑ સ્રુ॒ચા પ॑ઞ્ચ॒મી-મ્પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞમે॒વાવ॑ રુન્ધ॒ આકૂ᳚ત્યૈ પ્ર॒યુજે॒-ઽગ્નયે॒ [પ્ર॒યુજે॒-ઽગ્નયે᳚, સ્વાહેત્યા॒હા] 10
સ્વાહેત્યા॒હા-ઽઽકૂ᳚ત્યા॒ હિ પુરુ॑ષો ય॒જ્ઞમ॒ભિ પ્ર॑યુ॒ઙ્ક્તે યજે॒યેતિ॑ મે॒ધાયૈ॒ મન॑સે॒-ઽગ્નયે॒ સ્વાહેત્યા॑હ મે॒ધયા॒ હિ મન॑સા॒ પુરુ॑ષો ય॒જ્ઞમ॑ભિ॒ગચ્છ॑તિ॒ સર॑સ્વત્યૈ પૂ॒ષ્ણે᳚-ઽગ્નયે॒ સ્વાહેત્યા॑હ॒ વાગ્વૈ સર॑સ્વતી પૃથિ॒વી પૂ॒ષા વા॒ચૈવ પૃ॑થિ॒વ્યા ય॒જ્ઞ-મ્પ્રયુ॑ઙ્ક્ત॒ આપો॑ દેવી-ર્બૃહતી-ર્વિશ્વશમ્ભુવ॒ ઇત્યા॑હ॒ યા વૈ વર્ષ્યા॒સ્તા [યા વૈ વર્ષ્યા॒સ્તાઃ, આપો॑ દે॒વી-ર્બૃ॑હ॒તી-] 11
આપો॑ દે॒વી-ર્બૃ॑હ॒તી-ર્વિ॒શ્વશ॑ભુંવોઁ॒ યદે॒ત-દ્યજુ॒ર્ન બ્રૂ॒યા-દ્દિ॒વ્યા આપો-ઽશા᳚ન્તા ઇ॒મં-લોઁ॒કમા ગ॑ચ્છેયુ॒રાપો॑ દેવી-ર્બૃહતી-ર્વિશ્વશમ્ભુવ॒ ઇત્યા॑હા॒સ્મા એ॒વૈના॑ લો॒કાય॑ શમયતિ॒ તસ્મા᳚ચ્છા॒ન્તા ઇ॒મં-લોઁ॒કમા ગ॑ચ્છન્તિ॒ દ્યાવા॑પૃથિ॒વી ઇત્યા॑હ॒ દ્યાવા॑પૃથિ॒વ્યોર્હિ ય॒જ્ઞ ઉ॒ર્વ॑ન્તરિ॑ક્ષ॒-મિત્યા॑હા॒ન્તરિ॑ક્ષે॒ હિ ય॒જ્ઞો બૃહ॒સ્પતિ॑ર્નો હ॒વિષા॑ વૃધા॒- [હ॒વિષા॑ વૃધાતુ, ઇત્યા॑હ॒ બ્રહ્મ॒ વૈ] 12
-ત્વિત્યા॑હ॒ બ્રહ્મ॒ વૈ દે॒વાના॒-મ્બૃહ॒સ્પતિ॒-ર્બ્રહ્મ॑ણૈ॒વાસ્મૈ॑ ય॒જ્ઞમવ॑ રુન્ધે॒ યદ્- બ્રૂ॒યા-દ્વિ॑ધે॒રિતિ॑ યજ્ઞસ્થા॒ણુમૃ॑ચ્છે-દ્વૃધા॒ત્વિત્યા॑હ યજ્ઞસ્થા॒ણુમે॒વ પરિ॑ વૃણક્તિ પ્ર॒જાપ॑તિ-ર્ય॒જ્ઞમ॑સૃજત॒ સો᳚-ઽસ્મા-થ્સૃ॒ષ્ટઃ પરાં॑ઐ॒-થ્સ પ્ર યજુ॒રવ્લી॑ના॒-ત્પ્ર સામ॒ તમૃગુદ॑યચ્છ॒-દ્યદૃગુ॒દય॑ચ્છ॒-ત્તદૌ᳚-દ્ગ્રહ॒ણસ્યૌ᳚-દ્ગ્રહણ॒ત્વ મૃ॒ચા [મૃ॒ચા, જુ॒હો॒તિ॒ ય॒જ્ઞસ્યોદ્ય॑ત્યા] 13
જુ॑હોતિ ય॒જ્ઞસ્યોદ્ય॑ત્યા અનુ॒ષ્ટુપ્-છન્દ॑સા॒-મુદ॑યચ્છ॒દિત્યા॑-હુ॒સ્તસ્મા॑દનુ॒ષ્ટુભા॑ જુહોતિ ય॒જ્ઞસ્યોદ્ય॑ત્યૈ॒ દ્વાદ॑શ વાથ્સબ॒ન્ધાન્યુદ॑યચ્છ॒-ન્નિત્યા॑હુ॒-સ્તસ્મા᳚દ્- દ્વાદ॒શભિ॑-ર્વાથ્સબન્ધ॒વિદો॑ દીક્ષયન્તિ॒ સા વા એ॒ષર્ગ॑નુ॒ષ્ટુગ્-વાગ॑નુ॒ષ્ટુગ્-યદે॒તય॒ર્ચા દી॒ક્ષય॑તિ વા॒ચૈવૈન॒ગ્મ્॒ સર્વ॑યા દીક્ષયતિ॒ વિશ્વે॑ દે॒વસ્ય॑ ને॒તુરિત્યા॑હ સાવિ॒ત્ર્યે॑તેન॒ મર્તો॑ વૃણીત સ॒ખ્ય- [સ॒ખ્યમ્, ઇત્યા॑હ] 14
-મિત્યા॑હ પિતૃદેવ॒ત્યૈ॑તેન॒ વિશ્વે॑ રા॒ય ઇ॑ષુદ્ધ્ય॒સીત્યા॑હ વૈશ્વદે॒વ્યે॑તેન॑ દ્યુ॒મ્નં-વૃઁ॑ણીત પુ॒ષ્યસ॒ ઇત્યા॑હ પૌ॒ષ્ણ્યે॑તેન॒ સા વા એ॒ષર્ખ્સ॑ર્વદેવ॒ત્યા॑ યદે॒તય॒ર્ચા દી॒ક્ષય॑તિ॒ સર્વા॑ભિરે॒વૈન॑-ન્દે॒વતા॑ભિર્દીક્ષયતિ સ॒પ્તાક્ષ॑ર-મ્પ્રથ॒મ-મ્પ॒દમ॒ષ્ટાક્ષ॑રાણિ॒ ત્રીણિ॒ યાનિ॒ ત્રીણિ॒ તાન્ય॒ષ્ટાવુપ॑ યન્તિ॒ યાનિ॑ ચ॒ત્વારિ॒ તાન્ય॒ષ્ટૌ યદ॒ષ્ટાક્ષ॑રા॒ તેન॑ [તેન॑, ગા॒ય॒ત્રી યદેકા॑દશાક્ષરા॒] 15
ગાય॒ત્રી યદેકા॑દશાક્ષરા॒ તેન॑ ત્રિ॒ષ્ટુગ્ય-દ્દ્વાદ॑શાક્ષરા॒ તેન॒ જગ॑તી॒ સા વા એ॒ષર્ખ્સર્વા॑ણિ॒ છન્દાગ્મ્॑સિ॒ યદે॒તય॒ર્ચા દી॒ક્ષય॑તિ॒ સર્વે॑ભિરે॒વૈન॒-ઞ્છન્દો॑ભિર્દીક્ષયતિ સ॒પ્તાક્ષ॑ર-મ્પ્રથ॒મ-મ્પ॒દગ્મ્ સ॒પ્તપ॑દા॒ શક્વ॑રી પ॒શવ॒-શ્શક્વ॑રી પ॒શૂને॒વાવ॑ રુન્ધ॒ એક॑સ્માદ॒ક્ષરા॒દના᳚પ્ત-મ્પ્રથ॒મ-મ્પ॒દ-ન્તસ્મા॒-દ્ય-દ્વા॒ચો-ઽના᳚પ્ત॒-ન્તન્મ॑નુ॒ષ્યા॑ ઉપ॑ જીવન્તિ પૂ॒ર્ણયા॑ જુહોતિ પૂ॒ર્ણ ઇ॑વ॒ હિ પ્ર॒જાપ॑તિઃ પ્ર॒જાપ॑તે॒રાપ્ત્યૈ॒ ન્યૂ॑નયા જુહોતિ॒ ન્યૂ॑ના॒દ્ધિ પ્ર॒જાપ॑તિઃ પ્ર॒જા અસૃ॑જત પ્ર॒જાના॒ગ્મ્॒ સૃષ્ટ્યૈ᳚ ॥ 16 ॥
(અ॒ગ્નયે॒ – તા – વૃ॑ધાત્વૃ॒ – ચા – સ॒ખ્યં – તેન॑ – જુહોતિ॒ – પઞ્ચ॑દશ ચ) (અ. 2)
ઋ॒-ખ્સા॒મે વૈ દે॒વેભ્યો॑ ય॒જ્ઞાયા-ઽતિ॑ષ્ઠમાને॒ કૃષ્ણો॑ રૂ॒પ-ઙ્કૃ॒ત્વા- ઽપ॒ક્રમ્યા॑તિષ્ઠતા॒-ન્તે॑-ઽમન્યન્ત॒ યં-વાઁ ઇ॒મે ઉ॑પાવ॒ર્થ્સ્યત॒-સ્સ ઇ॒દ-મ્ભ॑વિષ્ય॒તીતિ॒ તે ઉપા॑મન્ત્રયન્ત॒ તે અ॑હોરા॒ત્રયો᳚-ર્મહિ॒માન॑-મપનિ॒ધાય॑ દે॒વાનુ॒પાવ॑ર્તેતામે॒ષ વા ઋ॒ચો વર્ણો॒ યચ્છુ॒ક્લ-ઙ્કૃ॑ષ્ણાજિ॒નસ્યૈ॒ષ સામ્નો॒ ય-ત્કૃ॒ષ્ણમૃ॑ખ્સા॒મયો॒-શ્શિલ્પે᳚ સ્થ॒ ઇત્યા॑હર્ખ્સા॒મે એ॒વા-ઽવ॑ રુન્ધ એ॒ષ [એ॒વા-ઽવ॑ રુન્ધ એ॒ષઃ, વા અહ્નો॒] 17
વા અહ્નો॒ વર્ણો॒ યચ્છુ॒ક્લ-ઙ્કૃ॑ષ્ણાજિ॒નસ્યૈ॒ષ રાત્રિ॑યા॒ ય-ત્કૃ॒ષ્ણં-યઁદે॒વૈન॑યો॒સ્તત્ર॒ ન્ય॑ક્ત॒-ન્તદે॒વાવ॑ રુન્ધે કૃષ્ણાજિ॒નેન॑ દીક્ષયતિ॒ બ્રહ્મ॑ણો॒ વા એ॒ત-દ્રૂ॒પં-યઁ-ત્કૃ॑ષ્ણાજિ॒ન-મ્બ્રહ્મ॑ણૈ॒વૈન॑-ન્દીક્ષયતી॒મા-ન્ધિય॒ગ્મ્॒ શિક્ષ॑માણસ્ય દે॒વેત્યા॑હ યથાય॒જુરે॒વૈત-દ્ગર્ભો॒ વા એ॒ષ ય-દ્દી᳚ક્ષિ॒ત ઉલ્બં॒-વાઁસઃ॒ પ્રોર્ણુ॑તે॒ તસ્મા॒- [તસ્મા᳚ત્, ગર્ભાઃ॒ પ્રાવૃ॑તા] 18
-દ્ગર્ભાઃ॒ પ્રાવૃ॑તા જાયન્તે॒ ન પુ॒રા સોમ॑સ્ય ક્ર॒યાદપો᳚ર્ણ્વીત॒ ય-ત્પુ॒રા સોમ॑સ્ય ક્ર॒યાદ॑પોર્ણ્વી॒ત ગર્ભાઃ᳚ પ્ર॒જાના᳚-મ્પરા॒પાતુ॑કા-સ્સ્યુઃ ક્રી॒તે સોમે-ઽપો᳚ર્ણુતે॒ જાય॑ત એ॒વ તદથો॒ યથા॒ વસી॑યાગ્મ્ સ-મ્પ્રત્યપોર્ણુ॒તે તા॒દૃગે॒વ તદઙ્ગિ॑રસ-સ્સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁન્ત॒ ઊર્જં॒-વ્યઁ॑ભજન્ત॒ તતો॒ યદ॒ત્યશિ॑ષ્યત॒ તે શ॒રા અ॑ભવ॒ન્નૂર્ગ્વૈ શ॒રા યચ્છ॑ર॒મયી॒ [યચ્છ॑ર॒મયી᳚, મેખ॑લા॒] 19
મેખ॑લા॒ ભવ॒ત્યૂર્જ॑મે॒વાવ॑ રુન્ધે મદ્ધ્ય॒ત-સ્સન્ન॑હ્યતિ મદ્ધ્ય॒ત એ॒વાસ્મા॒ ઊર્જ॑-ન્દધાતિ॒ તસ્મા᳚ન્મદ્ધ્ય॒ત ઊ॒ર્જા ભુ॑ઞ્જત ઊ॒ર્ધ્વં-વૈઁ પુરુ॑ષસ્ય॒ નાભ્યૈ॒ મેદ્ધ્ય॑-મવા॒ચીન॑-મમે॒દ્ધ્યં-યઁન્મ॑દ્ધ્ય॒ત-સ્સ॒નંહ્ય॑તિ॒ મેદ્ધ્ય॑-ઞ્ચૈ॒વાસ્યા॑મે॒દ્ધ્ય-ઞ્ચ॒ વ્યાવ॑ર્તય॒તીન્દ્રો॑ વૃ॒ત્રાય॒ વજ્ર॒-મ્પ્રાહ॑ર॒-થ્સ ત્રે॒ધા વ્ય॑ભવ॒-થ્સ્ફ્યસ્તૃતી॑ય॒ગ્મ્॒ રથ॒સ્તૃતી॑યં॒-યૂઁપ॒સ્તૃતી॑યં॒- [-યૂપ॒સ્તૃતી॑ય॒મ્, યે᳚-ઽન્ત-શ્શ॒રા] 20
-યેઁ᳚-ઽન્ત-શ્શ॒રા અશી᳚ર્યન્ત॒ તે શ॒રા અ॑ભવ॒-ન્તચ્છ॒રાણાગ્મ્॑ શર॒ત્વં-વઁજ્રો॒ વૈ શ॒રાઃ, ક્ષુ-ત્ખલુ॒ વૈ મ॑નુ॒ષ્ય॑સ્ય॒ ભ્રાતૃ॑વ્યો॒ યચ્છ॑ર॒મયી॒ મેખ॑લા॒ ભવ॑તિ॒ વજ્રે॑ણૈ॒વ સા॒ક્ષા-ત્ક્ષુધ॒-મ્ભ્રાતૃ॑વ્ય-મ્મદ્ધ્ય॒તો-ઽપ॑ હતે ત્રિ॒વૃ-દ્ભ॑વતિ ત્રિ॒વૃદ્વૈ પ્રા॒ણસ્ત્રિ॒વૃત॑મે॒વ પ્રા॒ણ-મ્મ॑દ્ધ્ય॒તો યજ॑માને દધાતિ પૃ॒થ્વી ભ॑વતિ॒ રજ્જૂ॑નાં॒-વ્યાઁવૃ॑ત્યૈ॒ મેખ॑લયા॒ યજ॑માન-ન્દીક્ષયતિ॒ યોક્ત્રે॑ણ॒ પત્ની᳚-મ્મિથુન॒ત્વાય॑ [ ] 21
ય॒જ્ઞો દક્ષિ॑ણામ॒ભ્ય॑દ્ધ્યાય॒-ત્તાગ્મ્ સમ॑ભવ॒-ત્તદિન્દ્રો॑-ઽચાય॒-થ્સો॑-ઽમન્યત॒ યો વા ઇ॒તો જ॑નિ॒ષ્યતે॒ સ ઇ॒દ-મ્ભ॑વિષ્ય॒તીતિ॒ તા-મ્પ્રાવિ॑શ॒-ત્તસ્યા॒ ઇન્દ્ર॑ એ॒વાજા॑યત॒ સો॑-ઽમન્યત॒ યો વૈ મદિ॒તો ઽપ॑રો જનિ॒ષ્યતે॒ સ ઇ॒દ-મ્ભ॑વિષ્ય॒તીતિ॒ તસ્યા॑ અનુ॒મૃશ્ય॒ યોનિ॒મા-ઽચ્છિ॑ન॒-થ્સા સૂ॒તવ॑શા-ઽભવ॒-ત્ત-થ્સૂ॒તવ॑શાયૈ॒ જન્મ॒ [જન્મ॑, તાગ્મ્ હસ્તે॒ ન્ય॑વેષ્ટયત॒] 22
તાગ્મ્ હસ્તે॒ ન્ય॑વેષ્ટયત॒ તા-મ્મૃ॒ગેષુ॒ ન્ય॑દધા॒-થ્સા કૃ॑ષ્ણવિષા॒ણા- ઽભ॑વ॒દિન્દ્ર॑સ્ય॒ યોનિ॑રસિ॒ મા મા॑ હિગ્મ્સી॒રિતિ॑ કૃષ્ણવિષા॒ણા-મ્પ્ર ય॑ચ્છતિ॒ સયો॑નિમે॒વ ય॒જ્ઞ-ઙ્ક॑રોતિ॒ સયો॑નિ॒-ન્દક્ષિ॑ણા॒ગ્મ્॒ સયો॑નિ॒મિન્દ્રગ્મ્॑ સયોનિ॒ત્વાય॑ કૃ॒ષ્યૈ ત્વા॑ સુસ॒સ્યાયા॒ ઇત્યા॑હ॒ તસ્મા॑દકૃષ્ટપ॒ચ્યા ઓષ॑ધયઃ પચ્યન્તે સુપિપ્પ॒લાભ્ય॒-સ્ત્વૌષ॑ધીભ્ય॒ ઇત્યા॑હ॒ તસ્મા॒દોષ॑ધયઃ॒ ફલ॑-ઙ્ગૃહ્ણન્તિ॒ યદ્ધસ્તે॑ન [યદ્ધસ્તે॑ન, ક॒ણ્ડૂ॒યેત॑] 23
કણ્ડૂ॒યેત॑ પામન॒-મ્ભાવુ॑કાઃ પ્ર॒જા-સ્સ્યુ॒ર્ય-થ્સ્મયે॑ત નગ્ન॒-મ્ભાવુ॑કાઃ કૃષ્ણવિષા॒ણયા॑ કણ્ડૂયતે-ઽપિ॒ગૃહ્ય॑ સ્મયતે પ્ર॒જાના᳚-ઙ્ગોપી॒થાય॒ ન પુ॒રા દક્ષિ॑ણાભ્યો॒ નેતોઃ᳚ કૃષ્ણવિષા॒ણામવ॑ ચૃતે॒દ્ય-ત્પુ॒રા દક્ષિ॑ણાભ્યો॒ નેતોઃ᳚ કૃષ્ણવિષા॒ણા-મ॑વચૃ॒તે-દ્યોનિઃ॑ પ્ર॒જાના᳚-મ્પરા॒પાતુ॑કા સ્યાન્ની॒તાસુ॒ દક્ષિ॑ણાસુ॒ ચાત્વા॑લે કૃષ્ણવિષા॒ણા-મ્પ્રાસ્ય॑તિ॒ યોનિ॒ર્વૈ ય॒જ્ઞસ્ય॒ ચાત્વા॑લં॒-યોઁનિઃ॑ કૃષ્ણવિષા॒ણા યોના॑વે॒વ યોનિ॑-ન્દધાતિ ય॒જ્ઞસ્ય॑ સયોનિ॒ત્વાય॑ ॥ 24 ॥
(રુ॒ન્ધ॒ એ॒ષ – તસ્મા᳚ – ચ્છર॒મયી॒ – યૂપ॒સ્તૃતી॑યં – મિથુન॒ત્વાય॒ – જન્મ॒ – હસ્તે॑ના॒ – ઽષ્ટાચ॑ત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 3)
વાગ્વૈ દે॒વેભ્યો ઽપા᳚ક્રામ-દ્ય॒જ્ઞાયાતિ॑ષ્ઠમાના॒ સા વન॒સ્પતી॒-ન્પ્રાવિ॑શ॒-થ્સૈષા વાગ્વન॒સ્પતિ॑ષુ વદતિ॒ યા દુ॑ન્દુ॒ભૌ યા તૂણ॑વે॒ યા વીણા॑યાં॒-યઁ-દ્દી᳚ક્ષિતદ॒ણ્ડ-મ્પ્ર॒યચ્છ॑તિ॒ વાચ॑મે॒વાવ॑ રુન્ધ॒ ઔદુ॑બંરો ભવ॒ત્યૂર્ગ્વા ઉ॑દુ॒બંર॒ ઊર્જ॑મે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ મુખે॑ન॒ સમ્મિ॑તો ભવતિ મુખ॒ત એ॒વાસ્મા॒ ઊર્જ॑-ન્દધાતિ॒ તસ્મા᳚-ન્મુખ॒ત ઊ॒ર્જા ભુ॑ઞ્જતે [ ] 25
ક્રી॒તે સોમે॑ મૈત્રાવરુ॒ણાય॑ દ॒ણ્ડ-મ્પ્ર ય॑ચ્છતિ મૈત્રાવરુ॒ણો હિ પુ॒રસ્તા॑-દૃ॒ત્વિગ્ભ્યો॒ વાચં॑-વિઁ॒ભજ॑તિ॒ તામૃ॒ત્વિજો॒ યજ॑માને॒ પ્રતિ॑ ષ્ઠાપયન્તિ॒ સ્વાહા॑ ય॒જ્ઞ-મ્મન॒સેત્યા॑હ॒ મન॑સા॒ હિ પુરુ॑ષો ય॒જ્ઞમ॑ભિ॒ગચ્છ॑તિ॒ સ્વાહા॒ દ્યાવા॑પૃથિ॒વીભ્યા॒ -મિત્યા॑હ॒ દ્યાવા॑પૃથિ॒વ્યોર્હિ ય॒જ્ઞ-સ્સ્વાહો॒રોર॒-ન્તરિ॑ક્ષા॒ -દિત્યા॑હા॒ન્તરિ॑ક્ષે॒ હિ ય॒જ્ઞ-સ્સ્વાહા॑ ય॒જ્ઞં-વાઁતા॒દા ર॑ભ॒ ઇત્યા॑હા॒-ઽયં- [ઇત્યા॑હા॒-ઽયમ્, વાવ યઃ પવ॑તે॒] 26
-વાઁવ યઃ પવ॑તે॒ સ ય॒જ્ઞસ્તમે॒વ સા॒ક્ષાદા ર॑ભતે મુ॒ષ્ટી ક॑રોતિ॒ વાચં॑-યઁચ્છતિ ય॒જ્ઞસ્ય॒ ધૃત્યા॒ અદી᳚ક્ષિષ્ટા॒ય-મ્બ્રા᳚હ્મ॒ણ ઇતિ॒ ત્રિરુ॑પા॒ગ્॒શ્વા॑હ દે॒વેભ્ય॑ એ॒વૈન॒-મ્પ્રા-ઽઽહ॒ ત્રિરુ॒ચ્ચૈરુ॒ભયે᳚ભ્ય એ॒વૈન॑-ન્દેવમનુ॒ષ્યેભ્યઃ॒ પ્રા-ઽઽહ॒ ન પુ॒રા નક્ષ॑ત્રેભ્યો॒ વાચં॒-વિઁ સૃ॑જે॒-દ્યત્પુ॒રા નક્ષ॑ત્રેભ્યો॒ વાચં॑-વિઁસૃ॒જે-દ્ય॒જ્ઞં-વિઁચ્છિ॑ન્દ્યા॒- [-વિઁચ્છિ॑ન્દ્યાત્, ઉદિ॑તેષુ॒] 27
-દુદિ॑તેષુ॒ નક્ષ॑ત્રેષુ વ્ર॒ત-ઙ્કૃ॑ણુ॒તેતિ॒ વાચં॒-વિઁ સૃ॑જતિ ય॒જ્ઞવ્ર॑તો॒ વૈ દી᳚ક્ષિ॒તો ય॒જ્ઞમે॒વાભિ વાચં॒-વિઁ સૃ॑જતિ॒ યદિ॑ વિસૃ॒જે-દ્વૈ᳚ષ્ણ॒વીમૃચ॒મનુ॑ બ્રૂયા-દ્ય॒જ્ઞો વૈ વિષ્ણુ॑ર્ય॒જ્ઞેનૈ॒વ ય॒જ્ઞગ્મ્ સ-ન્ત॑નોતિ॒ દૈવી॒-ન્ધિય॑-મ્મનામહ॒ ઇત્યા॑હ ય॒જ્ઞમે॒વ તન્મ્ર॑દયતિ સુપા॒રા નો॑ અસ॒દ્વશ॒ ઇત્યા॑હ॒ વ્યુ॑ષ્ટિમે॒વાવ॑ રુન્ધે [રુન્ધે, બ્ર॒હ્મ॒વા॒દિનો॑ વદન્તિ] 28
બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વદન્તિ હોત॒વ્ય॑-ન્દીક્ષિ॒તસ્ય॑ ગૃ॒હા(3) ઇ ન હો॑ત॒વ્યા(3)મિતિ॑ હ॒વિર્વૈ દી᳚ક્ષિ॒તો યજ્જુ॑હુ॒યા-દ્યજ॑માનસ્યાવ॒દાય॑ જુહુયા॒-દ્યન્ન જુ॑હુ॒યા-દ્ય॑જ્ઞપ॒રુર॒ન્તરિ॑યા॒દ્યે દે॒વા મનો॑જાતા મનો॒યુજ॒ ઇત્યા॑હ પ્રા॒ણા વૈ દે॒વા મનો॑જાતા મનો॒યુજ॒સ્તેષ્વે॒વ પ॒રોક્ષ॑-ઞ્જુહોતિ॒ તન્નેવ॑ હુ॒ત-ન્નેવાહુ॑તગ્ગ્ સ્વ॒પન્તં॒-વૈઁ દી᳚ક્ષિ॒તગ્મ્ રક્ષાગ્મ્॑સિ જિઘાગ્મ્સન્ત્ય॒ગ્નિઃ – [જિઘાગ્મ્સન્ત્ય॒ગ્નિઃ, ખલુ॒ વૈ] 29
ખલુ॒ વૈ ર॑ક્ષો॒હા-ઽગ્ને॒ ત્વગ્મ્ સુ જા॑ગૃહિ વ॒યગ્મ્ સુ મ॑ન્દિષીમ॒હીત્યા॑હા॒ગ્નિ-મે॒વાધિ॒પા-ઙ્કૃ॒ત્વા સ્વ॑પિતિ॒ રક્ષ॑સા॒મપ॑હત્યા અવ્ર॒ત્યમિ॑વ॒ વા એ॒ષ ક॑રોતિ॒ યો દી᳚ક્ષિ॒ત-સ્સ્વપિ॑તિ॒ ત્વમ॑ગ્ને વ્રત॒પા અ॒સીત્યા॑હા॒ગ્નિર્વૈ દે॒વાનાં᳚-વ્રઁ॒તપ॑તિ॒-સ્સ એ॒વૈનં॑-વ્રઁ॒તમા લ॑ભંયઁતિ દે॒વ આ મર્ત્યે॒ષ્વેત્યા॑હ દે॒વો [દે॒વઃ, હ્યે॑ષ સ-ન્મર્ત્યે॑ષુ॒] 30
હ્યે॑ષ સ-ન્મર્ત્યે॑ષુ॒ ત્વં-યઁ॒જ્ઞેષ્વીડ્ય॒ ઇત્યા॑હૈ॒તગ્મ્ હિ ય॒જ્ઞેષ્વીડ॒તે-ઽપ॒ વૈ દી᳚ક્ષિ॒તા-થ્સુ॑ષુ॒પુષ॑ ઇન્દ્રિ॒ય-ન્દે॒વતાઃ᳚ ક્રામન્તિ॒ વિશ્વે॑ દે॒વા અ॒ભિ મામા-ઽવ॑વૃત્ર॒-ન્નિત્યા॑-હેન્દ્રિ॒યેણૈ॒વૈન॑-ન્દે॒વતા॑ભિ॒-સ્સ-ન્ન॑યતિ॒ યદે॒ત-દ્યજુ॒ર્ન બ્રૂ॒યા-દ્યાવ॑ત એ॒વ પ॒શૂન॒ભિ દીક્ષે॑ત॒ તાવ॑ન્તો-ઽસ્ય પ॒શવ॑-સ્સ્યૂ॒ રાસ્વેય॑- [પ॒શવ॑-સ્સ્યૂ॒ રાસ્વેય॑ત્, સો॒મા-ઽઽ ભૂયો॑] 31
-થ્સો॒મા-ઽઽ ભૂયો॑ ભ॒રેત્યા॒હા-પ॑રિમિતાને॒વ પ॒શૂનવ॑ રુન્ધે ચ॒ન્દ્રમ॑સિ॒ મમ॒ ભોગા॑ય ભ॒વેત્યા॑હ યથાદેવ॒તમે॒વૈનાઃ॒ પ્રતિ॑ ગૃહ્ણાતિ વા॒યવે᳚ ત્વા॒ વરુ॑ણાય॒ ત્વેતિ॒ યદે॒વમે॒તા નાનુ॑દિ॒શેદય॑થાદેવત॒-ન્દક્ષિ॑ણા ગમયે॒દા દે॒વતા᳚ભ્યો વૃશ્ચ્યેત॒ યદે॒વમે॒તા અ॑નુદિ॒શતિ॑ યથાદેવ॒તમે॒વ દક્ષિ॑ણા ગમયતિ॒ ન દે॒વતા᳚ભ્ય॒ આ [ન દે॒વતા᳚ભ્ય॒ આ, વૃ॒શ્ચ્ય॒તે॒ દેવી॑રાપો] 32
વૃ॑શ્ચ્યતે॒ દેવી॑રાપો અપા-ન્નપા॒દિત્યા॑હ॒ યદ્વો॒ મેદ્ધ્યં॑-યઁ॒જ્ઞિય॒ગ્મ્॒ સદે॑વ॒-ન્તદ્વો॒ મા-ઽવ॑ ક્રમિષ॒મિતિ॒ વાવૈતદા॒હાચ્છિ॑ન્ન॒-ન્તન્તુ॑-મ્પૃથિ॒વ્યા અનુ॑ ગેષ॒મિત્યા॑હ॒ સેતુ॑મે॒વ કૃ॒ત્વા-ઽત્યે॑તિ ॥ 33 ॥
(ભુ॒ઞ્જ॒તે॒ – ઽયં – છિ॑ન્દ્યા-દ્- રુન્ધે॒ – ઽગ્નિ – રા॑હ દે॒વ – ઇય॑-દ્- દે॒વતા᳚ભ્ય॒ આ – ત્રય॑સ્ત્રિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 4)
દે॒વા વૈ દે॑વ॒યજ॑ન-મદ્ધ્યવ॒સાય॒ દિશો॒ ન પ્રાજા॑ન॒-ન્તે᳚(1॒)-ઽન્યો᳚-ઽન્યમુપા॑ધાવ॒-ન્ત્વયા॒ પ્ર જા॑નામ॒ ત્વયેતિ॒ તે-ઽદિ॑ત્યા॒ગ્મ્॒ સમ॑દ્ધ્રયન્ત॒ ત્વયા॒ પ્ર જા॑ના॒મેતિ॒ સા-ઽબ્ર॑વી॒-દ્વરં॑-વૃઁણૈ॒ મત્પ્રા॑યણા એ॒વ વો॑ ય॒જ્ઞા મદુ॑દયના અસ॒ન્નિતિ॒ તસ્મા॑દાદિ॒ત્યઃ પ્રા॑ય॒ણીયો॑ ય॒જ્ઞાના॑માદિ॒ત્ય ઉ॑દય॒નીયઃ॒ પઞ્ચ॑ દે॒વતા॑ યજતિ॒ પઞ્ચ॒ દિશો॑ દિ॒શા-મ્પ્રજ્ઞા᳚ત્યા॒ [દિ॒શા-મ્પ્રજ્ઞા᳚ત્યૈ, અથો॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા] 34
અથો॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞમે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ પથ્યાગ્॑ સ્વ॒સ્તિમ॑યજ॒-ન્પ્રાચી॑મે॒વ તયા॒ દિશ॒-મ્પ્રાજા॑નન્ન॒ગ્નિના॑ દક્ષિ॒ણા સોમે॑ન પ્ર॒તીચીગ્મ્॑ સવિ॒ત્રોદી॑ચી॒-મદિ॑ત્યો॒ર્ધ્વા-મ્પથ્યાગ્॑ સ્વ॒સ્તિં યઁ॑જતિ॒ પ્રાચી॑મે॒વ તયા॒ દિશ॒-મ્પ્ર જા॑નાતિ॒ પથ્યાગ્॑ સ્વ॒સ્તિમિ॒ષ્ટ્વા-ઽગ્નીષોમૌ॑ યજતિ॒ ચક્ષુ॑ષી॒ વા એ॒તે ય॒જ્ઞસ્ય॒ યદ॒ગ્નીષોમૌ॒ તાભ્યા॑મે॒વાનુ॑ પશ્ય- [પશ્યતિ, અ॒ગ્નીષોમા॑-વિ॒ષ્ટ્વા] 35
-ત્ય॒ગ્નીષોમા॑-વિ॒ષ્ટ્વા સ॑વિ॒તારં॑-યઁજતિ સવિ॒તૃપ્ર॑સૂત એ॒વાનુ॑ પશ્યતિ સવિ॒તાર॑મિ॒ષ્ટ્વા-ઽદિ॑તિં-યઁજતી॒યં-વાઁ અદિ॑તિર॒સ્યામે॒વ પ્ર॑તિ॒ષ્ઠાયાનુ॑ પશ્ય॒ત્યદિ॑તિમિ॒ષ્ટ્વા મા॑રુ॒તીમૃચ॒મન્વા॑હ મ॒રુતો॒ વૈ દે॒વાનાં॒-વિઁશો॑ દેવવિ॒શ-ઙ્ખલુ॒ વૈ કલ્પ॑માન-મ્મનુષ્યવિ॒શમનુ॑ કલ્પતે॒ ય-ન્મા॑રુ॒તીમૃચ॑મ॒ન્વાહ॑ વિ॒શા-ઙ્કૢપ્ત્યૈ᳚ બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વદન્તિ પ્રયા॒જવ॑દનનૂયા॒જ-મ્પ્રા॑ય॒ણીય॑-ઙ્કા॒ર્ય॑-મનૂયા॒જવ॑- [-મનૂયા॒જવ॑ત્, અ॒પ્ર॒યા॒જ-મુ॑દય॒નીય॒] 36
-દપ્રયા॒જ-મુ॑દય॒નીય॒-મિતી॒મે વૈ પ્ર॑યા॒જા અ॒મી અ॑નૂયા॒જા-સ્સૈવ સા ય॒જ્ઞસ્ય॒ સન્ત॑તિ॒સ્ત-ત્તથા॒ ન કા॒ર્ય॑મા॒ત્મા વૈ પ્ર॑યા॒જાઃ પ્ર॒જા-ઽનૂ॑યા॒જા ય-ત્પ્ર॑યા॒જા-ન॑ન્તરિ॒યાદા॒ત્માન॑મ॒-ન્તરિ॑યા॒-દ્યદ॑નૂયા॒જા-ન॑ન્તરિ॒યા-ત્પ્ર॒જામ॒ન્તરિ॑યા॒દ્યતઃ॒ ખલુ॒ વૈ ય॒જ્ઞસ્ય॒ વિત॑તસ્ય॒ ન ક્રિ॒યતે॒ તદનુ॑ ય॒જ્ઞઃ પરા॑ ભવતિ ય॒જ્ઞ-મ્પ॑રા॒ભવ॑ન્તં॒-યઁજ॑મા॒નો-ઽનુ॒ [-યઁજ॑મા॒નો-ઽનુ॑, પરા॑ ભવતિ] 37
પરા॑ ભવતિ પ્રયા॒જવ॑દે॒વા-નૂ॑યા॒જવ॑-ત્પ્રાય॒ણીય॑-ઙ્કા॒ર્ય॑-મ્પ્રયા॒જવ॑દનૂયા॒જવ॑-દુદય॒નીય॒-ન્ના-ઽઽત્માન॑મન્ત॒રેતિ॒ ન પ્ર॒જા-ન્ન ય॒જ્ઞઃ પ॑રા॒ભવ॑તિ॒ ન યજ॑માનઃ પ્રાય॒ણીય॑સ્ય નિષ્કા॒સ ઉ॑દય॒નીય॑મ॒ભિ નિર્વ॑પતિ॒ સૈવ સા ય॒જ્ઞસ્ય॒ સન્ત॑તિ॒ર્યાઃ પ્રા॑ય॒ણીય॑સ્ય યા॒જ્યા॑ ય-ત્તા ઉ॑દય॒નીય॑સ્ય યા॒જ્યાઃ᳚ કુ॒ર્યા-ત્પરાં॑અ॒મું-લોઁ॒કમા રો॑હે-ત્પ્ર॒માયુ॑ક-સ્સ્યા॒દ્યાઃ પ્રા॑ય॒ણીય॑સ્ય પુરો-ઽનુવા॒ક્યા᳚સ્તા ઉ॑દય॒નીય॑સ્ય યા॒જ્યાઃ᳚ કરોત્ય॒સ્મિન્ને॒વ લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠતિ ॥ 38 ॥
(પ્રજ્ઞા᳚ત્યૈ – પશ્યત્ય – નૂયા॒જવ॒ – દ્યજ॑મા॒નો-ઽનુ॑ – પુરોનુવા॒ક્યા᳚સ્તા – અ॒ષ્ટૌ ચ॑) (અ. 5)
ક॒દ્રૂશ્ચ॒ વૈ સુ॑પ॒ર્ણી ચા᳚-ઽઽત્મરૂ॒પયો॑રસ્પર્ધેતા॒ગ્મ્॒ સા ક॒દ્રૂ-સ્સુ॑પ॒ર્ણીમ॑જય॒-થ્સા-ઽબ્ર॑વી-ત્તૃ॒તીય॑સ્યામિ॒તો દિ॒વિ સોમ॒સ્તમા હ॑ર॒ તેના॒-ઽઽત્માન॒-ન્નિષ્ક્રી॑ણી॒ષ્વેતી॒યં-વૈઁ ક॒દ્રૂર॒સૌ સુ॑પ॒ર્ણી છન્દાગ્મ્॑સિ સૌપર્ણે॒યા-સ્સાબ્ર॑વીદ॒સ્મૈ વૈ પિ॒તરૌ॑ પુ॒ત્રા-ન્બિ॑ભૃત-સ્તૃ॒તીય॑સ્યામિ॒તો દિ॒વિ સોમ॒સ્તમા હ॑ર॒ તેના॒-ઽઽત્માન॒-ન્નિષ્ક્રી॑ણી॒ષ્વે- [નિષ્ક્રી॑ણી॒ષ્વ, ઇતિ॑ મા] 39
-તિ॑ મા ક॒દ્રૂર॑વોચ॒દિતિ॒ જગ॒ત્યુદ॑પત॒-ચ્ચતુ॑ર્દશાક્ષરા સ॒તી સા ઽપ્રા᳚પ્ય॒ ન્ય॑વર્તત॒ તસ્યૈ॒ દ્વે અ॒ક્ષરે॑ અમીયેતા॒ગ્મ્॒ સા પ॒શુભિ॑શ્ચ દી॒ક્ષયા॒ ચા-ઽગ॑ચ્છ॒-ત્તસ્મા॒જ્જગ॑તી॒ છન્દ॑સા-મ્પશ॒વ્ય॑તમા॒ તસ્મા᳚-ત્પશુ॒મન્ત॑-ન્દી॒ક્ષોપ॑ નમતિ ત્રિ॒ષ્ટુગુદ॑પત॒-ત્ત્રયો॑દશાક્ષરા સ॒તી સા ઽપ્રા᳚પ્ય॒ ન્ય॑વર્તત॒ તસ્યૈ॒ દ્વે અ॒ક્ષરે॑ અમીયેતા॒ગ્મ્॒ સા દક્ષિ॑ણાભિશ્ચ॒ [દક્ષિ॑ણાભિશ્ચ, તપ॑સા॒] 40
તપ॑સા॒ ચા-ઽગ॑ચ્છ॒-ત્તસ્મા᳚-ત્ત્રિ॒ષ્ટુભો॑ લો॒કે માદ્ધ્ય॑ન્દિને॒ સવ॑ને॒ દક્ષિ॑ણા નીયન્ત એ॒ત-ત્ખલુ॒ વાવ તપ॒ ઇત્યા॑હુ॒ર્ય-સ્સ્વ-ન્દદા॒તીતિ॑ ગાય॒ત્ર્યુદ॑પત॒ચ્ચતુ॑રક્ષરા સ॒ત્ય॑જયા॒ જ્યોતિ॑ષા॒ તમ॑સ્યા અ॒જા-ઽભ્ય॑રુન્ધ॒ તદ॒જાયા॑ અજ॒ત્વગ્મ્ સા સોમ॒-ઞ્ચા-ઽઽહ॑રચ્ચ॒ત્વારિ॑ ચા॒ક્ષરા॑ણિ॒ સા-ઽષ્ટાક્ષ॑રા॒ સમ॑પદ્યત બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વદન્તિ॒ [બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વદન્તિ, કસ્મા᳚-થ્સ॒ત્યા-] 41
કસ્મા᳚-થ્સ॒ત્યા-દ્ગા॑ય॒ત્રી કનિ॑ષ્ઠા॒ છન્દ॑સાગ્મ્ સ॒તી ય॑જ્ઞમુ॒ખ-મ્પરી॑યા॒યેતિ॒ યદે॒વાદ-સ્સોમ॒મા-ઽહ॑ર॒-ત્તસ્મા᳚-દ્યજ્ઞમુ॒ખ-મ્પર્યૈ॒-ત્તસ્મા᳚-ત્તેજ॒સ્વિની॑તમા પ॒દ્ભ્યા-ન્દ્વે સવ॑ને સ॒મગૃ॑હ્ણા॒-ન્મુખે॒નૈકં॒-યઁન્મુખે॑ન સ॒મગૃ॑હ્ણા॒-ત્તદ॑ધય॒-ત્તસ્મા॒-દ્દ્વે સવ॑ને શુ॒ક્ર॑વતી પ્રાતસ્સવ॒ન-ઞ્ચ॒ માદ્ધ્ય॑ન્દિન-ઞ્ચ॒ તસ્મા᳚-ત્તૃતીય સવ॒ન ઋ॑જી॒ષમ॒ભિ ષુ॑ણ્વન્તિ ધી॒તમિ॑વ॒ હિ મન્ય॑ન્ત [હિ મન્ય॑ન્તે, આ॒શિર॒મવ॑ નયતિ] 42
આ॒શિર॒મવ॑ નયતિ સશુક્ર॒ત્વાયાથો॒ સ-મ્ભ॑રત્યે॒વૈન॒-ત્તગ્મ્ સોમ॑-માહ્રિ॒યમા॑ણ-ઙ્ગન્ધ॒ર્વો વિ॒શ્વાવ॑સઃ॒ પર્ય॑મુષ્ણા॒-થ્સ તિ॒સ્રો રાત્રીઃ॒ પરિ॑મુષિતો-ઽવસ॒-ત્તસ્મા᳚-ત્તિ॒સ્રો રાત્રીઃ᳚ ક્રી॒ત-સ્સોમો॑ વસતિ॒ તે દે॒વા અ॑બ્રુવ॒ન્-થ્સ્ત્રીકા॑મા॒ વૈ ગ॑ન્ધ॒ર્વા સ્સ્ત્રિ॒યા નિષ્ક્રી॑ણા॒મેતિ॒ તે વાચ॒ગ્ગ્॒ સ્ત્રિય॒મેક॑હાયની-ઙ્કૃ॒ત્વા તયા॒ નિર॑ક્રીણ॒ન્-થ્સા રો॒હિ-દ્રૂ॒પ-ઙ્કૃ॒ત્વા ગ॑ન્ધ॒ર્વેભ્યો॑- [ગ॑ન્ધ॒ર્વેભ્યઃ॑, અ॒પ॒ક્રમ્યા॑તિષ્ઠ॒-ત્ત-દ્રો॒હિતો॒] 43
-ઽપ॒ક્રમ્યા॑તિષ્ઠ॒-ત્ત-દ્રો॒હિતો॒ જન્મ॒ તે દે॒વા અ॑બ્રુવ॒ન્નપ॑ યુ॒ષ્મદક્ર॑મી॒-ન્નાસ્માનુ॒-પાવ॑ર્તતે॒ વિ હ્વ॑યામહા॒ ઇતિ॒ બ્રહ્મ॑ ગન્ધ॒ર્વા અવ॑દ॒ન્નગા॑ય-ન્દે॒વા-સ્સા દે॒વા-ન્ગાય॑ત ઉ॒પાવ॑ર્તત॒ તસ્મા॒-દ્ગાય॑ન્ત॒ગ્ગ્॒ સ્ત્રિયઃ॑ કામયન્તે॒ કામુ॑કા એન॒ગ્ગ્॒ સ્ત્રિયો॑ ભવન્તિ॒ ય એ॒વં-વેઁદાથો॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાનપિ॒ જન્યે॑ષુ॒ ભવ॑તિ॒ તેભ્ય॑ એ॒વ દ॑દત્યુ॒ત ય-દ્બ॒હુત॑યા॒ [ય-દ્બ॒હુત॑યાઃ, ભવ॒ન્ત્યેક॑હાયન્યા] 44
ભવ॒ન્ત્યેક॑હાયન્યા ક્રીણાતિ વા॒ચૈવૈન॒ગ્મ્॒ સર્વ॑યા ક્રીણાતિ॒ તસ્મા॒દેક॑હાયના મનુ॒ષ્યા॑ વાચં॑-વઁદ॒ન્ત્યકૂ॑ટ॒યા ઽક॑ર્ણ॒યા-ઽ કા॑ણ॒યાશ્લો॑ણ॒યા ઽસ॑પ્તશફયા ક્રીણાતિ॒ સર્વ॑યૈ॒વૈન॑-ઙ્ક્રીણાતિ॒ યચ્છ્વે॒તયા᳚ ક્રીણી॒યા-દ્દુ॒શ્ચર્મા॒ યજ॑માન-સ્સ્યા॒દ્ય-ત્કૃ॒ષ્ણયા॑-ઽનુ॒સ્તર॑ણી સ્યા-ત્પ્ર॒માયુ॑કો॒ યજ॑માન-સ્સ્યા॒દ્ય-દ્દ્વિ॑રૂ॒પયા॒ વાર્ત્ર॑ઘ્ની સ્યા॒-થ્સ વા॒-ઽન્ય-ઞ્જિ॑ની॒યા-ત્તં-વાઁ॒-ઽન્યો જિ॑નીયાદરુ॒ણયા॑ પિઙ્ગા॒ક્ષ્યા ક્રી॑ણાત્યે॒તદ્વૈ સોમ॑સ્ય રૂ॒પગ્ગ્ સ્વયૈ॒વૈન॑-ન્દે॒વત॑યા ક્રીણાતિ ॥ 45 ॥
(નિષ્ક્રી॑ણીષ્વ॒ – દક્ષિ॑ણાભિશ્ચ – વદન્તિ॒ – મન્ય॑ન્તે-ગન્ધ॒ર્વેભ્યો॑-બ॒હુત॑યાઃ-પિઙ્ગા॒ક્ષ્યા-દશ॑ ચ ) (અ. 6)
તદ્ધિર॑ણ્યમભવ॒-ત્તસ્મા॑દ॒દ્ભ્યો હિર॑ણ્ય-મ્પુનન્તિ બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વદન્તિ॒ કસ્મા᳚-થ્સ॒ત્યાદ॑ન॒સ્થિકે॑ન પ્ર॒જાઃ પ્ર॒વીય॑ન્તે ઽસ્થ॒ન્વતી᳚ર્જાયન્ત॒ ઇતિ॒ યદ્ધિર॑ણ્ય-ઙ્ઘૃ॒તે॑-ઽવ॒ધાય॑ જુ॒હોતિ॒ તસ્મા॑દન॒સ્થિકે॑ન પ્ર॒જાઃ પ્ર વી॑યન્તે ઽસ્થ॒ન્વતી᳚ર્જાયન્ત એ॒તદ્વા અ॒ગ્નેઃ પ્રિ॒ય-ન્ધામ॒ ય-દ્ઘૃ॒ત-ન્તેજો॒ હિર॑ણ્યમિ॒યન્તે॑ શુક્ર ત॒નૂરિ॒દં-વઁર્ચ॒ ઇત્યા॑હ॒ સતે॑જસમે॒વૈન॒ગ્મ્॒ સત॑નુ- [સત॑નુમ્, ક॒રો॒ત્યથો॒] 46
-ઙ્કરો॒ત્યથો॒ સ-મ્ભ॑રત્યે॒વૈનં॒-યઁદબ॑દ્ધમ-વદ॒દ્ધ્યા-દ્ગર્ભાઃ᳚ પ્ર॒જાના᳚-મ્પરા॒પાતુ॑કા-સ્સ્યુર્બ॒દ્ધમવ॑ દધાતિ॒ ગર્ભા॑ણા॒-ન્ધૃત્યૈ॑ નિષ્ટ॒ર્ક્ય॑-મ્બદ્ધ્નાતિ પ્ર॒જાના᳚-મ્પ્ર॒જન॑નાય॒ વાગ્વા એ॒ષા ય-થ્સો॑મ॒ક્રય॑ણી॒ જૂર॒સીત્યા॑હ॒ યદ્ધિ મન॑સા॒ જવ॑તે॒ ત-દ્વા॒ચા વદ॑તિ ધૃ॒તા મન॒સેત્યા॑હ॒ મન॑સા॒ હિ વાગ્ધૃ॒તા જુષ્ટા॒ વિષ્ણ॑વ॒ ઇત્યા॑હ [ ] 47
ય॒જ્ઞો વૈ વિષ્ણુ॑ ર્ય॒જ્ઞાયૈ॒વૈના॒-ઞ્જુષ્ટા᳚-ઙ્કરોતિ॒ તસ્યા᳚સ્તે સ॒ત્યસ॑વસઃ પ્રસ॒વ ઇત્યા॑હ સવિ॒તૃ-પ્ર॑સૂતામે॒વ વાચ॒મવ॑ રુન્ધે॒ કાણ્ડે॑કાણ્ડે॒ વૈ ક્રિ॒યમા॑ણે ય॒જ્ઞગ્મ્ રક્ષાગ્મ્॑સિ જિઘાગ્મ્સન્ત્યે॒ષ ખલુ॒ વા અર॑ક્ષોહતઃ॒ પન્થા॒ યો᳚-ઽગ્નેશ્ચ॒ સૂર્ય॑સ્ય ચ॒ સૂર્ય॑સ્ય॒ ચક્ષુ॒રા-ઽરુ॑હમ॒ગ્નેર॒ક્ષ્ણઃ ક॒નીનિ॑કા॒મિત્યા॑હ॒ ય એ॒વાર॑ક્ષોહતઃ॒ પન્થા॒સ્તગ્મ્ સ॒મારો॑હતિ॒ [સ॒મારો॑હતિ, વાગ્વા એ॒ષા] 48
વાગ્વા એ॒ષા ય-થ્સો॑મ॒ક્રય॑ણી॒ ચિદ॑સિ મ॒ના-ઽસીત્યા॑હ॒ શાસ્ત્યે॒વૈના॑મે॒ત-ત્તસ્મા᳚ચ્છિ॒ષ્ટાઃ પ્ર॒જા જા॑યન્તે॒ ચિદ॒સીત્યા॑હ॒ યદ્ધિ મન॑સા ચે॒તય॑તે॒ ત-દ્વા॒ચા વદ॑તિ મ॒ના-ઽસીત્યા॑હ॒ યદ્ધિ મન॑સા-ઽભિ॒ગચ્છ॑તિ॒ ત-ત્ક॒રોતિ॒ ધીર॒સીત્યા॑હ॒ યદ્ધિ મન॑સા॒ ધ્યાય॑તિ॒ ત-દ્વા॒ચા [ ] 49
વદ॑તિ॒ દક્ષિ॑ણા॒-ઽસીત્યા॑હ॒ દક્ષિ॑ણા॒ હ્યે॑ષા ય॒જ્ઞિયા॒-ઽસીત્યા॑હ ય॒જ્ઞિયા॑મે॒વૈના᳚-ઙ્કરોતિ ક્ષ॒ત્રિયા॒સીત્યા॑હ ક્ષ॒ત્રિયા॒ હ્યે॑ષા ઽદિ॑તિરસ્યુભ॒યત॑શ્શી॒ર્ષ્ણીત્યા॑હ॒ યદે॒વા-ઽઽદિ॒ત્યઃ પ્રા॑ય॒ણીયો॑ ય॒જ્ઞાના॑માદિ॒ત્ય ઉ॑દય॒નીય॒-સ્તસ્મા॑દે॒વમા॑હ॒ યદબ॑દ્ધા॒ સ્યાદય॑તા સ્યા॒દ્ય-ત્પ॑દિબ॒દ્ધા-ઽનુ॒સ્તર॑ણી સ્યા-ત્પ્ર॒માયુ॑કો॒ યજ॑માન-સ્સ્યા॒- [યજ॑માન-સ્સ્યાત્, ય-ત્ક॑ર્ણગૃહી॒તા] 50
-દ્ય-ત્ક॑ર્ણગૃહી॒તા વાર્ત્ર॑ઘ્ની સ્યા॒-થ્સ વા॒-ઽન્ય-ઞ્જિ॑ની॒યા-ત્તં-વાઁ॒-ઽન્યો જિ॑નીયાન્મિ॒ત્રસ્ત્વા॑ પ॒દિ બ॑દ્ધ્ના॒ત્વિત્યા॑હ મિ॒ત્રો વૈ શિ॒વો દે॒વાના॒-ન્તેનૈ॒વૈના᳚-મ્પ॒દિ બ॑દ્ધ્નાતિ પૂ॒ષા-ઽદ્ધ્વ॑નઃ પા॒ત્વિત્યા॑હે॒યં-વૈઁ પૂ॒ષેમામે॒વાસ્યા॑ અધિ॒પામ॑ક॒-સ્સમ॑ષ્ટ્યા॒ ઇન્દ્રા॒યા-દ્ધ્ય॑ક્ષા॒યેત્યા॒હેન્દ્ર॑મે॒વાસ્યા॒ અદ્ધ્ય॑ક્ષ-ઙ્કરો॒- [અદ્ધ્ય॑ક્ષ-ઙ્કરોતિ, અનુ॑ ત્વા મા॒તા] 51
-ત્યનુ॑ ત્વા મા॒તા મ॑ન્યતા॒મનુ॑ પિ॒તેત્યા॒હા-નુ॑મતયૈ॒વૈન॑યા ક્રીણાતિ॒ સા દે॑વિ દે॒વમચ્છે॒હીત્યા॑હ દે॒વી હ્યે॑ષા દે॒વ-સ્સોમ॒ ઇન્દ્રા॑ય॒ સોમ॒મિત્યા॒હેન્દ્રા॑ય॒ હિ સોમ॑ આહ્રિ॒યતે॒ યદે॒ત-દ્યજુ॒ર્ન બ્રૂ॒યા-ત્પરા᳚ચ્યે॒વ સો॑મ॒ક્રય॑ણીયા-દ્રુ॒દ્રસ્ત્વા-ઽઽ વ॑ર્તય॒ત્વિત્યા॑હ રુ॒દ્રો વૈ ક્રૂ॒રો [રુ॒દ્રો વૈ ક્રૂ॒રઃ, દે॒વાના॒-ન્તમે॒વાસ્યૈ॑] 52
દે॒વાના॒-ન્તમે॒વાસ્યૈ॑ પ॒રસ્તા᳚-દ્દધા॒ત્યાવૃ॑ત્ત્યૈ ક્રૂ॒રમિ॑વ॒ વા એ॒ત-ત્ક॑રોતિ॒ ય-દ્રુ॒દ્રસ્ય॑ કી॒ર્તય॑તિ મિ॒ત્રસ્ય॑ પ॒થેત્યા॑હ॒ શાન્ત્યૈ॑ વા॒ચા વા એ॒ષ વિ ક્રી॑ણીતે॒ ય-સ્સો॑મ॒ક્રય॑ણ્યા સ્વ॒સ્તિ સોમ॑સખા॒ પુન॒રેહિ॑ સ॒હ ર॒ય્યેત્યા॑હ વા॒ચૈવ વિ॒ક્રીય॒ પુન॑રા॒ત્મન્ વાચ॑-ન્ધ॒ત્તે-ઽનુ॑પદાસુકા-ઽસ્ય॒ વાગ્ભ॑વતિ॒ ય એ॒વં-વેઁદ॑ ॥ 53 ॥
(સત॑નું॒ – વિઁષ્ણ॑વ॒ ઇત્યા॑હ – સ॒મારો॑હતિ॒ – ધ્યાય॑તિ॒ ત-દ્વા॒ચા – યજ॑માન-સ્સ્યાત્ – કરોતિ – ક્રૂ॒રો – વેદ॑) (અ. 7)
ષટ્ પ॒દાન્યનુ॒ નિ ક્રા॑મતિ ષડ॒હં-વાઁન્નાતિ॑ વદત્યુ॒ત સં॑વઁથ્સ॒રસ્યાય॑ને॒ યાવ॑ત્યે॒વ વાક્તામવ॑ રુન્ધે સપ્ત॒મે પ॒દે જુ॑હોતિ સ॒પ્તપ॑દા॒ શક્વ॑રી પ॒શવ॒-શ્શક્વ॑રી પ॒શૂને॒વાવ॑ રુન્ધે સ॒પ્ત ગ્રા॒મ્યાઃ પ॒શવ॑-સ્સ॒પ્તા-ઽઽર॒ણ્યા-સ્સ॒પ્ત છન્દાગ્॑-સ્યુ॒ભય॒સ્યા-વ॑રુદ્ધ્યૈ॒ વસ્વ્ય॑સિ રુ॒દ્રા-ઽસીત્યા॑હ રૂ॒પમે॒વાસ્યા॑ એ॒ત-ન્મ॑હિ॒માનં॒- [એ॒ત-ન્મ॑હિ॒માન᳚મ્, વ્યાચ॑ષ્ટે॒ બૃહ॒સ્પતિ॑સ્ત્વા] 54
-વ્યાઁચ॑ષ્ટે॒ બૃહ॒સ્પતિ॑સ્ત્વા સુ॒મ્ને ર॑ણ્વ॒ત્વિત્યા॑હ॒ બ્રહ્મ॒ વૈ દે॒વાના॒-મ્બૃહ॒સ્પતિ॒-ર્બ્રહ્મ॑ણૈ॒વાસ્મૈ॑ પ॒શૂનવ॑ રુન્ધે રુ॒દ્રો વસુ॑ભિ॒રા ચિ॑કે॒ત્વિત્યા॒હા-ઽઽવૃ॑ત્ત્યૈ પૃથિ॒વ્યાસ્ત્વા॑ મૂ॒ર્ધન્ના જિ॑ઘર્મિ દેવ॒યજ॑ન॒ ઇત્યા॑હ પૃથિ॒વ્યા હ્યે॑ષ મૂ॒ર્ધા ય-દ્દે॑વ॒યજ॑ન॒મિડા॑યાઃ પ॒દ ઇત્યા॒હેડા॑યૈ॒ હ્યે॑ત-ત્પ॒દં-યઁ-થ્સો॑મ॒ક્રય॑ણ્યૈ ઘૃ॒તવ॑તિ॒ સ્વાહે- [સ્વાહા᳚, ઇત્યા॑હ॒] 55
-ત્યા॑હ॒ યદે॒વાસ્યૈ॑ પ॒દા-દ્ઘૃ॒તમપી᳚ડ્યત॒ તસ્મા॑દે॒વમા॑હ॒ યદ॑દ્ધ્વ॒ર્યુર॑ન॒ગ્નાવાહુ॑તિ-ઞ્જુહુ॒યાદ॒ન્ધો᳚-ઽદ્ધ્વ॒ર્યુ-સ્સ્યા॒-દ્રક્ષાગ્મ્॑સિ ય॒જ્ઞગ્મ્ હ॑ન્યુ॒ર્॒હિર॑ણ્યમુ॒પાસ્ય॑ જુહોત્યગ્નિ॒વત્યે॒વ જુ॑હોતિ॒ નાન્ધો᳚-ઽદ્ધ્વ॒ર્યુ ર્ભવ॑તિ॒ ન ય॒જ્ઞગ્મ્ રક્ષાગ્મ્॑સિ ઘ્નન્તિ॒ કાણ્ડે॑કાણ્ડે॒ વૈ ક્રિ॒યમા॑ણે ય॒જ્ઞગ્મ્ રક્ષાગ્મ્॑સિ જિઘાગ્મ્સન્તિ॒ પરિ॑લિખિત॒ગ્મ્॒ રક્ષઃ॒ પરિ॑લિખિતા॒ અરા॑તય॒ ઇત્યા॑હ॒ રક્ષ॑સા॒-મપ॑હત્યા [રક્ષ॑સા॒-મપ॑હત્યૈ, ઇ॒દમ॒હગ્મ્] 56
ઇ॒દમ॒હગ્મ્ રક્ષ॑સો ગ્રી॒વા અપિ॑ કૃન્તામિ॒ યો᳚-ઽસ્મા-ન્દ્વેષ્ટિ॒ ય-ઞ્ચ॑ વ॒ય-ન્દ્વિ॒ષ્મ ઇત્યા॑હ॒ દ્વૌ વાવ પુરુ॑ષૌ॒ ય-ઞ્ચૈ॒વ દ્વેષ્ટિ॒ યશ્ચૈ॑ન॒-ન્દ્વેષ્ટિ॒ તયો॑-રે॒વા-ઽન॑ન્તરાય-ઙ્ગ્રી॒વાઃ કૃ॑ન્તતિ પ॒શવો॒ વૈ સો॑મ॒ક્રય॑ણ્યૈ પ॒દં-યાઁ॑વત્ત્મૂ॒તગ્મ્ સં-વઁ॑પતિ પ॒શૂને॒વાવ॑ રુન્ધે॒-ઽસ્મે રાય॒ ઇતિ॒ સં વઁ॑પત્યા॒ત્માન॑-મે॒વાદ્ધ્વ॒ર્યુઃ -[-મે॒વાદ્ધ્વ॒ર્યુઃ, પ॒શુભ્યો॒] 57
પ॒શુભ્યો॒ નાન્તરે॑તિ॒ ત્વે રાય॒ ઇતિ॒ યજ॑માનાય॒ પ્ર ય॑ચ્છતિ॒ યજ॑માન એ॒વ ર॒યિ-ન્દ॑ધાતિ॒ તોતે॒ રાય॒ ઇતિ॒ પત્નિ॑યા અ॒ર્ધો વા એ॒ષ આ॒ત્મનો॒ ય-ત્પત્ની॒ યથા॑ ગૃ॒હેષુ॑ નિધ॒ત્તે તા॒દૃગે॒વ ત-ત્ત્વષ્ટી॑મતી તે સપે॒યેત્યા॑હ॒ ત્વષ્ટા॒ વૈ પ॑શૂ॒ના-મ્મિ॑થુ॒નાનાગ્મ્॑ રૂપ॒કૃ-દ્રૂ॒પમે॒વ પ॒શુષુ॑ દધાત્ય॒સ્મૈ વૈ લો॒કાય॒ ગાર્હ॑પત્ય॒ આ ધી॑યતે॒ ઽમુષ્મા॑ આહવ॒નીયો॒ ય-દ્ગાર્હ॑પત્ય ઉપ॒વપે॑દ॒સ્મિ-લ્લોઁ॒કે પ॑શ॒માન્-થ્સ્યા॒-દ્યદા॑હવ॒નીયે॒ ઽમુષ્મિ॑-લ્લોઁ॒કે પ॑શુ॒માન્-થ્સ્યા॑દુ॒ભયો॒રુપ॑ વપત્યુ॒ભયો॑રે॒વૈનં॑-લોઁ॒કયોઃ᳚ પશુ॒મન્ત॑-ઙ્કરોતિ ॥ 58 ॥
(મ॒હિ॒માન॒ગ્ગ્॒ – સ્વાહા – ઽપ॑હત્યા – અધ્વ॒ર્યુ – ધી॑યતે॒ – ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિશ્ચ) (અ. 8)
બ્ર॒હ્મ॒વા॒દિનો॑ વદન્તિ વિ॒ચિત્ય॒-સ્સોમા(3) ન વિ॒ચિત્યા(3) ઇતિ॒ સોમો॒ વા ઓષ॑ધીના॒ગ્મ્॒ રાજા॒ તસ્મિ॒ન્॒. યદાપ॑ન્ન-ઙ્ગ્રસિ॒તમે॒વાસ્ય॒ ત-દ્ય-દ્વિ॑ચિનુ॒યા-દ્યથા॒ ઽઽસ્યા᳚દ્ગ્રસિ॒ત-ન્નિ॑ષ્ખિ॒દતિ॑ તા॒દૃગે॒વ તદ્યન્ન વિ॑ચિનુ॒યા-દ્યથા॒ ઽક્ષન્નાપ॑ન્નં-વિઁ॒ધાવ॑તિ તા॒દૃગે॒વ ત-ત્ક્ષોધુ॑કો ઽદ્ધ્વ॒ર્યુ-સ્સ્યા-ત્ક્ષોધુ॑કો॒ યજ॑માન॒-સ્સોમ॑વિક્રયિ॒ન્-થ્સોમગ્મ્॑ શોધ॒યેત્યે॒વ બ્રૂ॑યા॒-દ્યદીત॑રં॒- [બ્રૂ॑યા॒-દ્યદીત॑રમ્, યદીત॑ર-] 59
-યઁદીત॑ર-મુ॒ભયે॑નૈ॒વ સો॑મવિક્ર॒યિણ॑-મર્પયતિ॒ તસ્મા᳚-થ્સોમવિક્ર॒યી ક્ષોધુ॑કો ઽરુ॒ણો હ॑ સ્મા॒-ઽઽહૌપ॑વેશિ-સ્સોમ॒ક્રય॑ણ એ॒વાહ-ન્તૃ॑તીય સવ॒નમવ॑ રુન્ધ॒ ઇતિ॑ પશૂ॒ના-ઞ્ચર્મ॑-ન્મિમીતે પ॒શૂને॒વાવ॑ રુન્ધે પ॒શવો॒ હિ તૃ॒તીય॒ગ્મ્॒ સવ॑નં॒-યઁ-ઙ્કા॒મયે॑તાપ॒શુ-સ્સ્યા॒-દિત્યૃ॑ક્ષ॒ત-સ્તસ્ય॑ મિમીત॒ર્ક્ષં-વાઁ અ॑પશ॒વ્ય-મ॑પ॒શુરે॒વ ભ॑વતિ॒ ય-ઙ્કા॒મયે॑ત પશુ॒માન્-થ્સ્યા॒ – [ ] 60
-દિતિ॑ લોમ॒તસ્તસ્ય॑ મિમીતૈ॒તદ્વૈ પ॑શૂ॒નાગ્મ્ રૂ॒પગ્મ્ રૂ॒પેણૈ॒વા-ઽસ્મૈ॑ પ॒શૂનવ॑ રુન્ધે પશુ॒માને॒વ ભ॑વત્ય॒પામન્તે᳚ ક્રીણાતિ॒ સર॑સમે॒વૈન॑-ઙ્ક્રીણાત્ય॒-માત્યો॒-ઽસીત્યા॑હા॒-ઽમૈવૈન॑-ઙ્કુરુતે શુ॒ક્રસ્તે॒ ગ્રહ॒ ઇત્યા॑હ શુ॒ક્રો હ્ય॑સ્ય॒ ગ્રહો ઽન॒સા-ઽચ્છ॑ યાતિ મહિ॒માન॑-મે॒વાસ્યાચ્છ॑ યા॒ત્યન॒સા- [યા॒ત્યન॒સા, અચ્છ॑] 61
-ઽચ્છ॑ યાતિ॒ તસ્મા॑-દનોવા॒હ્યગ્મ્॑ સ॒મે જીવ॑નં॒-યઁત્ર॒ ખલુ॒ વા એ॒તગ્મ્ શી॒ર્ષ્ણા હર॑ન્તિ॒ તસ્મા᳚ચ્છીર્ષહા॒ર્ય॑-ઙ્ગિ॒રૌ જીવ॑નમ॒ભિ ત્ય-ન્દે॒વગ્મ્ સ॑વિ॒તાર॒મિત્યતિ॑-ચ્છન્દસ॒ર્ચા મિ॑મી॒તે ઽતિ॑ચ્છન્દા॒ વૈ સર્વા॑ણિ॒ છન્દાગ્મ્॑સિ॒ સર્વે॑ભિરે॒વૈન॒-ઞ્છન્દો॑ભિર્મિમીતે॒ વર્ષ્મ॒ વા એ॒ષા છન્દ॑સાં॒-યઁદતિ॑ચ્છન્દા॒ યદતિ॑ચ્છન્દસ॒ર્ચા મિમી॑તે॒ વર્ષ્મૈ॒વૈનગ્મ્॑ સમા॒નાના᳚-ઙ્કરો॒ત્યેક॑યૈકયો॒-થ્સર્ગ॑- [-ઙ્કરો॒ત્યેક॑યૈકયો॒-થ્સર્ગ᳚મ્, મિ॒મી॒તે] 62
-મ્મિમી॒તે ઽયા॑તયામ્નિયાયાતયામ્નિયૈ॒વૈન॑-મ્મિમીતે॒ તસ્મા॒ન્નાના॑વીર્યા અ॒ઙ્ગુલ॑ય॒-સ્સર્વા᳚સ્વઙ્ગુ॒ષ્ઠમુપ॒ નિ ગૃ॑હ્ણાતિ॒ તસ્મા᳚-થ્સ॒માવ॑દ્વીર્યો॒-ઽન્યાભિ॑-ર॒ઙ્ગુલિ॑ભિ॒સ્તસ્મા॒-થ્સર્વા॒ અનુ॒ સ-ઞ્ચ॑રતિ॒ ય-થ્સ॒હ સર્વા॑ભિ॒ર્મિમી॑ત॒ સગ્ગ્શ્લિ॑ષ્ટા અ॒ઙ્ગુલ॑યો જાયેર॒-ન્નેક॑યૈકયો॒-થ્સર્ગ॑-મ્મિમીતે॒ તસ્મા॒-દ્વિભ॑ક્તા જાયન્તે॒ પઞ્ચ॒ કૃત્વો॒ યજુ॑ષા મિમીતે॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞમે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ પઞ્ચ॒ કૃત્વ॑-સ્તૂ॒ષ્ણી- [કૃત્વ॑-સ્તૂ॒ષ્ણીમ્, દશ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒] 63
-ન્દશ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ દશા᳚ક્ષરા વિ॒રાડન્નં॑-વિઁ॒રા-ડ્વિ॒રાજૈ॒વાન્નાદ્ય॒મવ॑ રુન્ધે॒ ય-દ્યજુ॑ષા॒ મિમી॑તે ભૂ॒તમે॒વાવ॑ રુન્ધે॒ ય-ત્તૂ॒ષ્ણી-મ્ભ॑વિ॒ષ્ય-દ્ય-દ્વૈ તાવા॑ને॒વ સોમ॒-સ્સ્યા-દ્યાવ॑ન્ત॒-મ્મિમી॑તે॒ યજ॑માનસ્યૈ॒વ સ્યા॒ન્નાપિ॑ સદ॒સ્યા॑ના-મ્પ્ર॒જાભ્ય॒સ્ત્વેત્યુપ॒ સમૂ॑હતિ સદ॒સ્યા॑ને॒વાન્વા ભ॑જતિ॒ વાસ॒સોપ॑ નહ્યતિ સર્વદેવ॒ત્યં॑-વૈઁ [ ] 64
વાસ॒-સ્સર્વા॑ભિરે॒વૈન॑-ન્દે॒વતા॑ભિ॒-સ્સમ॑ર્ધયતિ પ॒શવો॒ વૈ સોમઃ॑ પ્રા॒ણાય॒ ત્વેત્યુપ॑ નહ્યતિ પ્રા॒ણમે॒વ પ॒શુષુ॑ દધાતિ વ્યા॒નાય॒ ત્વેત્યનુ॑ શૃન્થતિ વ્યા॒નમે॒વ પ॒શુષુ॑ દધાતિ॒ તસ્મા᳚-થ્સ્વ॒પન્ત॑-મ્પ્રા॒ણા ન જ॑હતિ ॥ 65 ॥
(ઇત॑રં – પશુ॒માન્-થ્સ્યા᳚–દ્યા॒ત્યન॑સો॒ – થ્સર્ગં॑ – તૂ॒ષ્ણીગ્મ્ – સ॑ર્વદેવ॒ત્યં॑-વૈઁ – ત્રય॑સ્ત્રિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 9)
ય-ત્ક॒લયા॑ તે શ॒ફેન॑ તે ક્રીણા॒નીતિ॒ પણે॒તાગો॑અર્ઘ॒ગ્મ્॒ સોમ॑-ઙ્કુ॒ર્યાદગો॑અર્ઘં॒-યઁજ॑માન॒-મગો॑અર્ઘમદ્ધ્વ॒ર્યુ-ઙ્ગોસ્તુ મ॑હિ॒માન॒-ન્નાવ॑ તિરે॒-દ્ગવા॑ તે ક્રીણા॒નીત્યે॒વ બ્રૂ॑યા-દ્ગોઅ॒ર્ઘમે॒વ સોમ॑-ઙ્ક॒રોતિ॑ ગોઅ॒ર્ઘં-યઁજ॑માન-ઙ્ગોઅ॒ર્ઘમ॑દ્ધ્વ॒ર્યુ-ન્ન ગોર્મ॑હિ॒માન॒મવ॑ તિરત્ય॒જયા᳚ ક્રીણાતિ॒ સત॑પસમે॒વૈન॑-ઙ્ક્રીણાતિ॒ હિર॑ણ્યેન ક્રીણાતિ॒ સશુ॑ક્રમે॒વૈ- [સશુ॑ક્રમે॒વ, એ॒ન॒-ઙ્ક્રી॒ણા॒તિ॒ ધે॒ન્વા ક્રી॑ણાતિ॒] 66
-ન॑-ઙ્ક્રીણાતિ ધે॒ન્વા ક્રી॑ણાતિ॒ સાશિ॑રમે॒વૈન॑-ઙ્ક્રીણાત્યૃષ॒ભેણ॑ ક્રીણાતિ॒ સેન્દ્ર॑મે॒વૈન॑-ઙ્ક્રીણાત્યન॒ડુહા᳚ ક્રીણાતિ॒ વહ્નિ॒ર્વા અ॑ન॒ડ્વાન્. વહ્નિ॑નૈ॒વ વહ્નિ॑ ય॒જ્ઞસ્ય॑ ક્રીણાતિ મિથુ॒નાભ્યા᳚-ઙ્ક્રીણાતિ મિથુ॒નસ્યાવ॑-રુદ્ધ્યૈ॒ વાસ॑સા ક્રીણાતિ સર્વદેવ॒ત્યં॑-વૈઁ વા॒સ-સ્સર્વા᳚ભ્ય એ॒વૈન॑-ન્દે॒વતા᳚ભ્યઃ ક્રીણાતિ॒ દશ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ દશા᳚ક્ષરા વિ॒રાડન્નં॑-વિઁ॒રા-ડ્વિ॒રાજૈ॒વાન્નાદ્ય॒મવ॑ રુન્ધે॒ [રુન્ધે, તપ॑સ-સ્ત॒નૂર॑સિ] 67
તપ॑સ-સ્ત॒નૂર॑સિ પ્ર॒જાપ॑તે॒-ર્વર્ણ॒ ઇત્યા॑હ પ॒શુભ્ય॑ એ॒વ તદ॑દ્ધ્વ॒-ર્યુર્નિ હ્નુ॑ત આ॒ત્મનો-ઽના᳚વ્રસ્કાય॒ ગચ્છ॑તિ॒ શ્રિય॒-મ્પ્ર પ॒શૂના᳚પ્નોતિ॒ ય એ॒વં-વેઁદ॑ શુ॒ક્ર-ન્તે॑ શુ॒ક્રેણ॑ ક્રીણા॒મીત્યા॑હ યથા ય॒જુરે॒વૈત-દ્દે॒વા વૈ યેન॒ હિર॑ણ્યેન॒ સોમ॒મક્રી॑ણ॒-ન્તદ॑ભી॒ષહા॒ પુન॒રા-ઽદ॑દત॒ કો હિ તેજ॑સા વિક્રે॒ષ્યત॒ ઇતિ॒ યેન॒ હિર॑ણ્યેન॒ [હિર॑ણ્યેન, સોમ॑-] 68
સોમ॑-ઙ્ક્રીણી॒યા-ત્તદ॑ભી॒ષહા॒ પુન॒રા દ॑દીત॒ તેજ॑ એ॒વા-ઽઽત્મ-ન્ધ॑ત્તે॒-ઽસ્મે જ્યોતિ॑-સ્સોમવિક્ર॒યિણિ॒ તમ॒ ઇત્યા॑હ॒ જ્યોતિ॑રે॒વ યજ॑માને દધાતિ॒ તમ॑સા સોમવિક્ર॒યિણ॑મર્પયતિ॒ યદનુ॑પગ્રથ્ય હ॒ન્યા-દ્દ॑ન્દ॒શૂકા॒સ્તાગ્મ્ સમાગ્મ્॑ સ॒ર્પા-સ્સ્યુ॑રિ॒દમ॒હગ્મ્ સ॒ર્પાણા᳚-ન્દન્દ॒શૂકા॑ના-ઙ્ગ્રી॒વા ઉપ॑ ગ્રથ્ના॒મીત્યા॒હા-દ॑ન્દશૂકા॒સ્તાગ્મ્ સમાગ્મ્॑ સ॒ર્પા ભ॑વન્તિ॒ તમ॑સા સોમવિક્ર॒યિણં॑-વિઁદ્ધ્યતિ॒ સ્વાન॒ [સ્વાન॑, ભ્રાજેત્યા॑હૈ॒તે] 69
ભ્રાજેત્યા॑હૈ॒તે વા અ॒મુષ્મિ॑-લ્લોઁ॒કે સોમ॑મરક્ષ॒-ન્તેભ્યો-ઽધિ॒ સોમ॒મા-ઽહ॑ર॒ન્॒. યદે॒તેભ્ય॑-સ્સોમ॒ક્રય॑ણા॒-ન્નાનુ॑દિ॒શેદક્રી॑તો-ઽસ્ય॒ સોમ॑-સ્સ્યા॒ન્નાસ્યૈ॒તે॑ ઽમુષ્મિ॑-લ્લોઁ॒કે સોમગ્મ્॑ રક્ષેયુ॒ર્યદે॒તેભ્ય॑-સ્સોમ॒ક્રય॑ણાનનુદિ॒શતિ॑ ક્રી॒તો᳚-ઽસ્ય॒ સોમો॑ ભવત્યે॒તે᳚-ઽસ્યા॒મુષ્મિ॑-લ્લોઁ॒કે સોમગ્મ્॑ રક્ષન્તિ ॥ 70 ॥
(સશુ॑ક્રમે॒વ – રુ॑ન્ધ॒ – ઇતિ॒ યેન॒ હિર॑ણ્યેન॒ – સ્વાન॒ – ચતુ॑શ્ચત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 10)
વા॒રુ॒ણો વૈ ક્રી॒ત-સ્સોમ॒ ઉપ॑નદ્ધો મિ॒ત્રો ન॒ એહિ॒ સુમિ॑ત્રધા॒ ઇત્યા॑હ॒ શાન્ત્યા॒ ઇન્દ્ર॑સ્યો॒રુમા વિ॑શ॒ દક્ષિ॑ણ॒મિત્યા॑હ દે॒વા વૈ યગ્મ્ સોમ॒મક્રી॑ણ-ન્તમિન્દ્ર॑સ્યો॒રૌ દક્ષિ॑ણ॒ આ ઽસા॑દયન્ને॒ષ ખલુ॒ વા એ॒તર્હીન્દ્રો॒ યો યજ॑તે॒ તસ્મા॑દે॒વમા॒હોદાયુ॑ષા સ્વા॒યુષેત્યા॑હ દે॒વતા॑ એ॒વા-ન્વા॒રભ્યો- [એ॒વા-ન્વા॒રભ્યોત્, તિ॒ષ્ઠ॒ત્યુ॒-ર્વ॑ન્તરિ॑ક્ષ॒-] 71
-ત્તિ॑ષ્ઠત્યુ॒-ર્વ॑ન્તરિ॑ક્ષ॒-મન્વિ॒હીત્યા॑હા-ન્તરિક્ષદેવ॒ત્યો᳚(1॒) હ્યે॑તર્હિ॒ સોમો-ઽદિ॑ત્યા॒-સ્સદો॒-ઽસ્યદિ॑ત્યા॒-સ્સદ॒ આ સી॒દેત્યા॑હ યથાય॒જુરે॒વૈત-દ્વિ વા એ॑નમે॒તદ॑ર્ધયતિ॒ ય-દ્વા॑રુ॒ણગ્મ્ સન્ત॑-મ્મૈ॒ત્ર-ઙ્ક॒રોતિ॑ વારુ॒ણ્યર્ચા-ઽઽ સા॑દયતિ॒ સ્વયૈ॒વૈન॑-ન્દે॒વત॑યા॒ સમ॑ર્ધયતિ॒ વાસ॑સા પ॒ર્યાન॑હ્યતિ સર્વદેવ॒ત્યં॑-વૈઁ વાસ॒-સ્સર્વા॑ભિરે॒વૈ- [વાસ॒-સ્સર્વા॑ભિરે॒વ, એ॒ન॒-ન્દે॒વતા॑ભિ॒-] 72
-ન॑-ન્દે॒વતા॑ભિ॒-સ્સમ॑ર્ધય॒ત્યથો॒ રક્ષ॑સા॒મપ॑હત્યૈ॒ વને॑ષુ॒ વ્ય॑ન્તરિ॑ક્ષ-ન્તતા॒નેત્યા॑હ॒ વને॑ષુ॒ હિ વ્ય॑ન્તરિ॑ક્ષ-ન્ત॒તાન॒ વાજ॒મર્વ॒થ્સ્વિત્યા॑હ॒ વાજ॒ગ્ગ્॒ હ્યર્વ॑થ્સુ॒ પયો॑ અઘ્નિ॒યાસ્વિત્યા॑હ॒ પયો॒ હ્ય॑ઘ્નિ॒યાસુ॑ હૃ॒થ્સુ ક્રતુ॒મિત્યા॑હ હૃ॒થ્સુ હિ ક્રતું॒-વઁરુ॑ણો વિ॒ક્ષ્વ॑ગ્નિમિત્યા॑હ॒ વરુ॑ણો॒ હિ વિ॒ક્ષ્વ॑ગ્નિ-ન્દિ॒વિ સૂર્ય॒- [સૂર્ય᳚મ્, ઇત્યા॑હ દિ॒વિ હિ] 73
-મિત્યા॑હ દિ॒વિ હિ સૂર્ય॒ગ્મ્॒ સોમ॒મદ્રા॒વિત્યા॑હ॒ ગ્રાવા॑ણો॒ વા અદ્ર॑ય॒સ્તેષુ॒ વા એ॒ષ સોમ॑-ન્દધાતિ॒ યો યજ॑તે॒ તસ્મા॑દે॒વમા॒હોદુ॒ ત્ય-ઞ્જા॒તવે॑દસ॒મિતિ॑ સૌ॒ર્યર્ચા કૃ॑ષ્ણાજિ॒ન-મ્પ્ર॒ત્યાન॑હ્યતિ॒ રક્ષ॑સા॒મપ॑હત્યા॒ ઉસ્રા॒વેત॑-ન્ધૂર્ષાહા॒વિત્યા॑હ યથાય॒જુરે॒વૈત-ત્પ્ર ચ્ય॑વસ્વ ભુવસ્પત॒ ઇત્યા॑હ ભૂ॒તાના॒ગ્॒ હ્યે॑ [ભૂ॒તાના॒ગ્મ્॒ હિ, એ॒ષ પતિ॒-ર્વિશ્વા᳚ન્ય॒ભિ] 74
-ષ પતિ॒-ર્વિશ્વા᳚ન્ય॒ભિ ધામા॒નીત્યા॑હ॒ વિશ્વા॑નિ॒ હ્યે᳚(1॒) ષો॑-ઽભિ ધામા॑નિ પ્ર॒ચ્યવ॑તે॒ મા ત્વા॑ પરિપ॒રી વિ॑દ॒દિત્યા॑હ॒ યદે॒વાદ-સ્સોમ॑માહ્રિ॒યમા॑ણ-ઙ્ગન્ધ॒ર્વો વિ॒શ્વાવ॑સુઃ પ॒ર્યમુ॑ષ્ણા॒-ત્તસ્મા॑-દે॒વમા॒હાપ॑રિમોષાય॒ યજ॑માનસ્ય સ્વ॒સ્ત્યય॑ન્ય॒સીત્યા॑હ॒ યજ॑માનસ્યૈ॒વૈષ ય॒જ્ઞસ્યા᳚ન્વાર॒ભોં ઽન॑વચ્છિત્ત્યૈ॒ વરુ॑ણો॒ વા એ॒ષ યજ॑માનમ॒ભ્યૈતિ॒ ય- [યત્, ક્રી॒ત-સ્સોમ॒ ઉપ॑નદ્ધો॒ નમો॑] 75
-ત્ક્રી॒ત-સ્સોમ॒ ઉપ॑નદ્ધો॒ નમો॑ મિ॒ત્રસ્ય॒ વરુ॑ણસ્ય॒ ચક્ષ॑સ॒ ઇત્યા॑હ॒ શાન્ત્યા॒ આ સોમં॒-વઁહ॑ન્ત્ય॒ગ્નિના॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠતે॒ તૌ સ॒ભંવઁ॑ન્તૌ॒ યજ॑માનમ॒ભિ સ-મ્ભ॑વતઃ પુ॒રા ખલુ॒ વાવૈષ મેધા॑યા॒-ઽઽત્માન॑મા॒રભ્ય॑ ચરતિ॒ યો દી᳚ક્ષિ॒તો યદ॑ગ્નીષો॒મીય॑-મ્પ॒શુમા॒લભ॑ત આત્મનિ॒ષ્ક્રય॑ણ એ॒વાસ્ય॒ સ તસ્મા॒-ત્તસ્ય॒ ના-ઽઽશ્ય॑-મ્પુરુષનિ॒ષ્ક્રય॑ણ ઇવ॒ હ્યથો॒ ખલ્વા॑હુ ર॒ગ્નીષોમા᳚ભ્યાં॒-વાઁ ઇન્દ્રો॑ વૃ॒ત્રમ॑હ॒ન્નિતિ॒ યદ॑ગ્નીષો॒મીય॑-મ્પ॒શુમા॒લભ॑ત॒ વાર્ત્ર॑ઘ્ન એ॒વાસ્ય॒ સ તસ્મા᳚-દ્વા॒શ્યં॑-વાઁરુ॒ણ્યર્ચા પરિ॑ ચરતિ॒ સ્વયૈ॒વૈન॑-ન્દે॒વત॑યા॒ પરિ॑ ચરતિ ॥ 76 ॥
(અ॒ન્વા॒રભ્યોથ્ – સર્વા॑ભિરે॒વ – સૂર્યં॑ – ભૂ॒તાના॒ગ્॒ હ્યે॑ – તિ॒ ય – દા॑હુઃ – સ॒પ્તવિગ્મ્॑શતિશ્ચ) (અ. 11)
(પ્રા॒ચીન॑વગ્મ્શં॒ -યાઁવ॑ન્ત – ઋખ્સા॒મે – વાગ્વૈ દે॒વેભ્યો॑ – દે॒વા વૈ દે॑વ॒યજ॑નં – ક॒દ્રૂશ્ચ॒ – તદ્ધિર॑ણ્ય॒ગ્મ્॒ – ષટ્ પ॒દાનિ॑ – બ્રહ્મવા॒દિનો॑ વિ॒ચિત્યો॒ – ય-ત્ક॒લયા॑ તે – વારુ॒ણો વૈ ક્રી॒ત-સ્સોમ॒ – એકા॑દશ)
(પ્રા॒ચીન॑વગ્મ્શ॒ગ્ગ્॒ – સ્વાહેત્યા॑હ॒ – યે᳚-ઽન્ત-શ્શ॒રા – હ્યે॑ષ સં – તપ॑સા ચ॒ – યત્ક॑ર્ણગૃહી॒ – તેતિ॑ લોમ॒તો – વા॑રુ॒ણઃ – ષટ્-થ્સ॑પ્તતિઃ )
(પ્રા॒ચીન॑વગ્મ્ શ॒, મ્પરિ॑ ચરતિ)
॥ હરિઃ॑ ઓમ્ ॥
॥ કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયાં ષષ્ઠકાણ્ડે પ્રથમઃ પ્રશ્ન-સ્સમાપ્તઃ ॥