કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયાં સપ્તમકાણ્ડે ચતુર્થઃ પ્રશ્નઃ – સત્રકર્મનિરૂપણં
ઓ-ન્નમઃ પરમાત્મને, શ્રી મહાગણપતયે નમઃ,
શ્રી ગુરુભ્યો નમઃ । હ॒રિઃ॒ ઓમ્ ॥
બૃહ॒સ્પતિ॑રકામયત॒ શ્રન્મે॑ દે॒વા દધી॑ર॒-ન્ગચ્છે॑ય-મ્પુરો॒ધામિતિ॒ સ એ॒ત-ઞ્ચ॑તુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્ર-મ॑પશ્ય॒-ત્તમા-ઽહ॑ર॒-ત્તેના॑યજત॒ તતો॒ વૈ તસ્મૈ॒ શ્રદ્દે॒વા અદ॑ધ॒તાગ॑ચ્છ-ત્પુરો॒ધાં-યઁ એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑-શ્ચતુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્ર-માસ॑તે॒ શ્રદે᳚ભ્યો મનુ॒ષ્યા॑ દધતે॒ ગચ્છ॑ન્તિ પુરો॒ધા-ઞ્જ્યોતિ॒ર્ગૌરાયુ॒રિતિ॑ ત્ર્ય॒હા ભ॑વન્તી॒યં-વાઁવ જ્યોતિ॑ર॒ન્તરિ॑ક્ષ॒-ઙ્ગૌર॒સા-વાયુ॑- [-વાયુઃ॑, ઇ॒માને॒વ] 1
-રિ॒માને॒વ લો॒કાન॒ભ્યારો॑હન્ત્યભિ પૂ॒ર્વ-ન્ત્ર્ય॒હા ભ॑વન્ત્યભિપૂ॒ર્વમે॒વ સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॒ભ્યારો॑હ॒ન્ત્યસ॑ત્રં॒-વાઁ એ॒ત-દ્યદ॑છન્દો॒મં-યઁચ્છ॑ન્દો॒મા ભવ॑ન્તિ॒ તેન॑ સ॒ત્ર-ન્દે॒વતા॑ એ॒વ પૃ॒ષ્ઠૈરવ॑ રુન્ધતે પ॒શૂઞ્છ॑ન્દો॒મૈરોજો॒ વૈ વી॒ર્ય॑-મ્પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ પ॒શવ॑-શ્છન્દો॒મા ઓજ॑સ્યે॒વ વી॒ર્યે॑ પ॒શુષુ॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ બૃહ-દ્રથન્ત॒રાભ્યાં᳚-યઁન્તી॒યં-વાઁવ ર॑થન્ત॒રમ॒સૌ બૃ॒હદા॒ભ્યામે॒વ [ ] 2
ય॒ન્ત્યથો॑ અ॒નયો॑રે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્ત્યે॒તે વૈ ય॒જ્ઞસ્યા᳚ઞ્જ॒સાય॑ની સ્રુ॒તી તાભ્યા॑મે॒વ સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ ચતુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્રો ભ॑વતિ॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિરર્ધમા॒સા-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સુ॑વ॒ર્ગો લો॒ક-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ સુ॑વ॒ર્ગે લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યથો॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શત્યક્ષરા ગાય॒ત્રી ગા॑ય॒ત્રી બ્ર॑હ્મવર્ચ॒સ-ઙ્ગા॑યત્રિ॒યૈવ બ્ર॑હ્મવર્ચ॒સમવ॑ રુન્ધતે ઽતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતો બ્રહ્મવર્ચ॒સસ્ય॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 3 ॥
(અ॒સાવાયુ॑ – રા॒ભ્યામે॒વ – પઞ્ચ॑ચત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 1)
યથા॒ વૈ મ॑નુ॒ષ્યા॑ એ॒વ-ન્દે॒વા અગ્ર॑ આસ॒-ન્તે॑-ઽકામય॒ન્તા-ઽવ॑ર્તિ-મ્પા॒પ્માન॑-મ્મૃ॒ત્યુ-મ॑પ॒હત્ય॒ દૈવીગ્મ્॑ સ॒ગ્મ્॒સદ॑-ઙ્ગચ્છે॒મેતિ॒ ત એ॒ત-ઞ્ચ॑તુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્ર-મ॑પશ્ય॒-ન્તમા-ઽહ॑ર॒-ન્તેના॑યજન્ત॒ તતો॒ વૈ તે-ઽવ॑ર્તિ-મ્પા॒પ્માન॑-મ્મૃ॒ત્યુ-મ॑પ॒હત્ય॒ દૈવીગ્મ્॑ સ॒ગ્મ્॒સદ॑મગચ્છ॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑-શ્ચતુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્ર-માસ॒તે-ઽવ॑ર્તિમે॒વ પા॒પ્માન॑-મપ॒હત્ય॒ શ્રિય॑-ઙ્ગચ્છન્તિ॒ શ્રીર્હિ મ॑નુ॒ષ્ય॑સ્ય॒ [શ્રીર્હિ મ॑નુ॒ષ્ય॑સ્ય, દૈવી॑ સ॒ગ્મ્॒સ-જ્જ્યોતિ॑-] 4
દૈવી॑ સ॒ગ્મ્॒સ-જ્જ્યોતિ॑-રતિરા॒ત્રો ભ॑વતિ સુવ॒ર્ગસ્ય॑ લો॒કસ્યાનુ॑ખ્યાત્યૈ॒ પૃષ્ઠ્ય॑-ષ્ષડ॒હો ભ॑વતિ॒ ષ-ડ્વા ઋ॒તવ॑-સ્સંવઁથ્સ॒રસ્ત-મ્માસા॑ અર્ધમા॒સા ઋ॒તવઃ॑ પ્ર॒વિશ્ય॒ દૈવીગ્મ્॑ સ॒ગ્મ્॒સદ॑મગચ્છ॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑-શ્ચતુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્રમાસ॑તે સંવઁથ્સ॒રમે॒વ પ્ર॒વિશ્ય॒ વસ્ય॑સીગ્મ્ સ॒ગ્મ્॒સદ॑-ઙ્ગચ્છન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા અ॒વસ્તા᳚-દ્ભવન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શાઃ પ॒રસ્તા᳚-ત્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શૈરે॒વોભ॒યતો ઽવ॑ર્તિ-મ્પા॒પ્માન॑મપ॒હત્ય॒ દૈવીગ્મ્॑ સ॒ગ્મ્॒સદ॑-મ્મદ્ધ્ય॒તો [સ॒ગ્મ્॒સદ॑-મ્મદ્ધ્ય॒તઃ, ગ॒ચ્છ॒ન્તિ॒ પૃ॒ષ્ઠાનિ॒ હિ] 5
ગ॑ચ્છન્તિ પૃ॒ષ્ઠાનિ॒ હિ દૈવી॑ સ॒ગ્મ્॒સજ્જા॒મિ વા એ॒ત-ત્કુ॑ર્વન્તિ॒ ય-ત્ત્રય॑સ્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા અ॒ન્વઞ્ચો॒ મદ્ધ્યે-ઽનિ॑રુક્તો ભવતિ॒ તેનાજા᳚મ્યૂ॒ર્ધ્વાનિ॑ પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ ભવન્ત્યૂ॒ર્ધ્વા-શ્છ॑ન્દો॒મા ઉ॒ભાભ્યાગ્મ્॑ રૂ॒પાભ્યાગ્મ્॑ સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॒ન્ત્યસ॑ત્રં॒-વાઁ એ॒ત-દ્યદ॑છન્દો॒મં-યઁચ્છ॑ન્દો॒મા ભવ॑ન્તિ॒ તેન॑ સ॒ત્ર-ન્દે॒વતા॑ એ॒વ પૃ॒ષ્ઠૈરવ॑ રુન્ધતે પ॒શૂઞ્છ॑ન્દો॒મૈરોજો॒ વૈ વી॒ર્ય॑-મ્પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ પ॒શવ॑- [પ॒શવઃ॑, છ॒ન્દો॒મા ઓજ॑સ્યે॒વ] 6
-શ્છન્દો॒મા ઓજ॑સ્યે॒વ વી॒ર્યે॑ પ॒શુષુ॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા અ॒વસ્તા᳚-દ્ભવન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શાઃ પ॒રસ્તા॒ન્મદ્ધ્યે॑ પૃ॒ષ્ઠાન્યુરો॒ વૈ ત્ર॑યસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા આ॒ત્મા પૃ॒ષ્ઠાન્યા॒ત્મન॑ એ॒વ ત-દ્યજ॑માના॒-શ્શર્મ॑ નહ્ય॒ન્તે-ઽના᳚ર્ત્યૈ બૃહ-દ્રથન્ત॒રાભ્યાં᳚-યઁન્તી॒યં-વાઁવ ર॑થન્ત॒રમ॒સૌ બૃ॒હદા॒ભ્યામે॒વ ય॒ન્ત્યથો॑ અ॒નયો॑રે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્ત્યે॒તે વૈ ય॒જ્ઞસ્યા᳚ઞ્જ॒સાય॑ની સ્રુ॒તી તાભ્યા॑મે॒વ [તાભ્યા॑મે॒વ, સુ॒વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ॒] 7
સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ॒ પરા᳚ઞ્ચો॒ વા એ॒તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॒ભ્યારો॑હન્તિ॒ યે પ॑રા॒ચીના॑નિ પૃ॒ષ્ઠાન્યુ॑પ॒યન્તિ॑ પ્ર॒ત્યં ષ॑ડ॒હો ભ॑વતિ પ્ર॒ત્યવ॑રૂઢ્યા॒ અથો॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા ઉ॒ભયો᳚ર્લો॒કયોર॑ ઋ॒દ્ધ્વો-ત્તિ॑ષ્ઠન્તિ ત્રિ॒વૃતો-ઽધિ॑ ત્રિ॒વૃત॒મુપ॑ યન્તિ॒ સ્તોમા॑ના॒ગ્મ્॒ સમ્પ॑ત્ત્યૈ પ્રભ॒વાય॒ જ્યોતિ॑રગ્નિષ્ટો॒મો ભ॑વત્ય॒યં-વાઁવ સ ક્ષયો॒-ઽસ્માદે॒વ તેન॒ ક્ષયા॒ન્ન ય॑ન્તિ ચતુર્વિગ્મ્શતિરા॒ત્રો ભ॑વતિ॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિરર્ધમા॒સા-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સુ॑વ॒ર્ગો લો॒ક-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ સુ॑વ॒ર્ગે લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યથો॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શત્યક્ષરા ગાય॒ત્રી ગા॑ય॒ત્રી બ્ર॑હ્મવર્ચ॒સ-ઙ્ગા॑યત્રિ॒યૈવ બ્ર॑હ્મવર્ચ॒સમવ॑ રુન્ધતે ઽતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતો બ્રહ્મવર્ચ॒સસ્ય॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 8 ॥
(મ॒નુ॒ષ્ય॑સ્ય – મધ્ય॒તઃ – પ॒શવ॒ – સ્તાભ્યા॑મે॒વ – સં॑વઁથ્સ॒ર – શ્ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિશ્ચ) (અ. 2)
ઋ॒ક્ષા વા ઇ॒યમ॑લો॒મકા॑-ઽઽસી॒-થ્સા-ઽકા॑મય॒તૌષ॑ધીભિ॒-ર્વન॒સ્પતિ॑ભિઃ॒ પ્ર જા॑યે॒યેતિ॒ સૈતાસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શત॒ગ્મ્॒ રાત્રી॑રપશ્ય॒-ત્તતો॒ વા ઇ॒યમોષ॑ધીભિ॒-ર્વન॒સ્પતિ॑ભિઃ॒ પ્રાજા॑યત॒ યે પ્ર॒જાકા॑માઃ પ॒શુકા॑મા॒-સ્સ્યુસ્ત એ॒તા આ॑સીર॒-ન્પ્રૈવ જા॑યન્તે પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॑રિ॒યં-વાઁ અ॑ક્ષુદ્ધ્ય॒-થ્સૈતાં-વિઁ॒રાજ॑મપશ્ય॒-ત્તામા॒ત્મ-ન્ધિ॒ત્વા-ઽન્નાદ્ય॒મવા॑ ઽરુ॒ન્ધૌષ॑ધી॒- [-ઽરુ॒ન્ધૌષ॑ધીઃ, વન॒સ્પતી᳚-ન્પ્ર॒જા-] 9
-ર્વન॒સ્પતી᳚-ન્પ્ર॒જા-મ્પ॒શૂ-ન્તેના॑વર્ધત॒ સા જે॒માન॑-મ્મહિ॒માન॑-મગચ્છ॒દ્ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એ॒તા આસ॑તે વિ॒રાજ॑મે॒વા-ઽઽત્મ-ન્ધિ॒ત્વા-ઽન્નાદ્ય॒મવ॑ રુન્ધતે॒ વર્ધ॑ન્તે પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॑ર્જે॒માન॑-મ્મહિ॒માન॑-ઙ્ગચ્છન્તિ॒ જ્યોતિ॑રતિરા॒ત્રો ભ॑વતિ સુવ॒ર્ગસ્ય॑ લો॒કસ્યાનુ॑ખ્યાત્યૈ॒ પૃષ્ઠ્ય॑-ષ્ષડ॒હો ભ॑વતિ॒ ષ-ડ્વા ઋ॒તવ॒-ષ્ષટ્ પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ પૃ॒ષ્ઠૈરે॒વર્તૂન॒ન્વા-રો॑હન્ત્યૃ॒તુભિ॑-સ્સંવઁથ્સ॒ર-ન્તે સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ [ ] 10
પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા-ત્ત્ર॑યસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શમુપ॑ યન્તિ ય॒જ્ઞસ્ય॒ સન્ત॑ત્યા॒ અથો᳚ પ્ર॒જાપ॑તિ॒ર્વૈ ત્ર॑યસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શઃ પ્ર॒જાપ॑તિમે॒વા-ઽઽર॑ભન્તે॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યૈ ત્રિણ॒વો ભ॑વતિ॒ વિજિ॑ત્યા એકવિ॒ગ્મ્॒શો ભ॑વતિ॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા॒ અથો॒ રુચ॑મે॒વા-ઽઽત્મ-ન્દ॑ધતે ત્રિ॒વૃદ॑ગ્નિ॒ષ્ટુ-દ્ભ॑વતિ પા॒પ્માન॑મે॒વ તેન॒ નિર્દ॑હ॒ન્તે-ઽથો॒ તેજો॒ વૈ ત્રિ॒વૃ-ત્તેજ॑ એ॒વા-ઽઽત્મ-ન્દ॑ધતે પઞ્ચદ॒શ ઇ॑ન્દ્રસ્તો॒મો ભ॑વતીન્દ્રિ॒ય-મે॒વા-ઽવ॑ [ભ॑વતીન્દ્રિ॒ય-મે॒વા-ઽવ॑, રુ॒ન્ધ॒તે॒ સ॒પ્ત॒દ॒શો ભ॑વત્ય॒ન્નાદ્ય॒સ્યા] 11
રુન્ધતે સપ્તદ॒શો ભ॑વત્ય॒ન્નાદ્ય॒સ્યા વ॑રુદ્ધ્યા॒ અથો॒ પ્રૈવ તેન॑ જાયન્ત એકવિ॒ગ્મ્॒શો ભ॑વતિ॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા॒ અથો॒ રુચ॑મે॒વા-ઽઽત્મ-ન્દ॑ધતે ચતુર્વિ॒ગ્મ્॒શો ભ॑વતિ॒ અતુ॑ર્વિગ્મ્શતિરર્ધમા॒સા-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર-સ્સુ॑વ॒ર્ગો લો॒ક-સ્સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ સુ॑વ॒ર્ગે લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યથો॑ એ॒ષ વૈ વિ॑ષૂ॒વાન્ વિ॑ષૂ॒વન્તો॑ ભવન્તિ॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એ॒તા આસ॑તે ચતુર્વિ॒ગ્મ્॒શા-ત્પૃ॒ષ્ઠાન્યુપ॑ યન્તિ સંવઁથ્સ॒ર એ॒વ પ્ર॑તિ॒ષ્ઠાય॑ [ ] 12
દે॒વતા॑ અ॒ભ્યારો॑હન્તિ ત્રયસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શા-ત્ત્ર॑યસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શમુપ॑ યન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રિગ્મ્શ॒દ્વૈ દે॒વતા॑ દે॒વતા᳚સ્વે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ ત્રિણ॒વો ભ॑વતી॒મે વૈ લો॒કાસ્ત્રિ॑ણ॒વ એ॒ષ્વે॑વ લો॒કેષુ॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ॒ દ્વાવે॑કવિ॒ગ્મ્॒શૌ ભ॑વતઃ॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા॒ અથો॒ રુચ॑મે॒વા-ઽઽત્મ-ન્દ॑ધતે બ॒હવ॑-ષ્ષોડ॒શિનો॑ ભવન્તિ॒ તસ્મા᳚-દ્બ॒હવઃ॑ પ્ર॒જાસુ॒ વૃષા॑ણો॒ યદે॒તે સ્તોમા॒ વ્યતિ॑ષક્તા॒ ભવ॑ન્તિ॒ તસ્મા॑દિ॒ય -મોષ॑ધીભિ॒-ર્વન॒સ્પતિ॑ભિ॒-ર્વ્યતિ॑ષક્તા॒ [-ર્વ્યતિ॑ષક્તા, વ્યતિ॑ષજ્યન્તે] 13
વ્યતિ॑ષજ્યન્તે પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॒ર્ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એ॒તા આસ॒તે ઽકૢ॑પ્તા॒ વા એ॒તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્ત્યુચ્ચાવ॒ચાન્ હિ સ્તોમા॑નુપ॒યન્તિ॒ યદે॒ત ઊ॒ર્ધ્વાઃ કૢ॒પ્તા-સ્સ્તોમા॒ ભવ॑ન્તિ કૢ॒પ્તા એ॒વ સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્ત્યુ॒ભયો॑રે॒ભ્યો લો॒કયોઃ᳚ કલ્પતે ત્રિ॒ગ્મ્॒શદે॒તાસ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શદ॑ક્ષરા વિ॒રાડન્નં॑-વિઁ॒રા-ડ્વિ॒રાજૈ॒વાન્નાદ્ય॒મવ॑ રુન્ધતે ઽતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતો॒ ઽન્નાદ્ય॑સ્ય॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 14 ॥
(ઓષ॑ધીઃ – સંવઁથ્સ॒ર એ॒વા – ઽવ॑ – પ્રતિ॒ષ્ઠાય॒ – વ્યતિ॑ષ॒ક્ત્યૈ – કા॒ન્નપ॑ઞ્ચા॒શચ્ચ॑) (અ. 3)
પ્ર॒જાપ॑તિ-સ્સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કમૈ॒-ત્ત-ન્દે॒વા યેન॑યેન॒ છન્દ॒સા-ઽનુ॒ પ્રાયુ॑ઞ્જત॒ તેન॒ ના-ઽઽપ્નુ॑વ॒-ન્ત એ॒તા દ્વાત્રિગ્મ્॑શત॒ગ્મ્॒ રાત્રી॑રપશ્ય॒-ન્દ્વાત્રિગ્મ્॑શદક્ષરા ઽનુ॒ષ્ટુગા-નુ॑ષ્ટુભઃ પ્ર॒જાપ॑તિ॒-સ્સ્વેનૈ॒વ છન્દ॑સા પ્ર॒જાપ॑તિ-મા॒પ્ત્વા ઽભ્યા॒રુહ્ય॑ સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કમા॑ય॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એ॒તા આસ॑તે॒ દ્વાત્રિગ્મ્॑શદે॒તા દ્વાત્રિગ્મ્॑શદક્ષરા ઽનુ॒ષ્ટુગા-નુ॑ષ્ટુભઃ પ્ર॒જાપ॑તિ॒-સ્સ્વેનૈ॒વ છન્દ॑સા પ્ર॒જાપ॑તિમા॒પ્ત્વા શ્રિય॑-ઙ્ગચ્છન્તિ॒ [શ્રિય॑-ઙ્ગચ્છન્તિ, શ્રીર્હિ] 15
શ્રીર્હિ મ॑નુ॒ષ્ય॑સ્ય સુવ॒ર્ગો લો॒કો દ્વાત્રિગ્મ્॑શદે॒તા દ્વાત્રિગ્મ્॑શદક્ષરા-ઽનુ॒ષ્ટુગ્-વાગ॑નુ॒ષ્ટુ-ફ્સર્વા॑મે॒વ વાચ॑માપ્નુવન્તિ॒ સર્વે॑ વા॒ચો વ॑દિ॒તારો॑ ભવન્તિ॒ સર્વે॒ હિ શ્રિય॒-ઙ્ગચ્છ॑ન્તિ॒ જ્યોતિ॒ર્ગૌરાયુ॒રિતિ॑ ત્ર્ય॒હા ભ॑વન્તી॒યં-વાઁવ જ્યોતિ॑ર॒ન્તરિ॑ક્ષ॒-ઙ્ગૌર॒સાવાયુ॑રિ॒માને॒વ લો॒કાન॒ભ્યારો॑હન્ત્યભિપૂ॒ર્વ-ન્ત્ર્ય॒હા ભ॑વન્ત્યભિપૂ॒ર્વમે॒વ સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॒ભ્યારો॑હન્તિ બૃહ-દ્રથન્ત॒રાભ્યાં᳚-યઁન્તી॒- [-યઁન્તિ, ઇ॒યં-વાઁવ] 16
-યં-વાઁવ ર॑થન્ત॒રમ॒સૌ બૃ॒હદા॒ભ્યામે॒વ ય॒ન્ત્યથો॑ અ॒નયો॑રે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્ત્યે॒તે વૈ ય॒જ્ઞસ્યા᳚ઞ્જ॒સાય॑ની સ્રુ॒તી તાભ્યા॑મે॒વ સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ॒ પરા᳚ઞ્ચો॒ વા એ॒તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॒ભ્યારો॑હન્તિ॒ યે પરા॑ચસ્ત્ર્ય॒હાનુ॑પ॒યન્તિ॑ પ્ર॒ત્ય-ન્ત્ર્ય॒હો ભ॑વતિ પ્ર॒ત્યવ॑રૂઢ્યા॒ અથો॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા ઉ॒ભયો᳚ર્લો॒કયોર્॑. ઋ॒દ્ધ્વો-ત્તિ॑ષ્ઠન્તિ॒ દ્વાત્રિગ્મ્॑શદે॒તાસ્તાસાં॒-યાઁ સ્ત્રિ॒ગ્મ્॒શ-ત્ત્રિ॒ગ્મ્॒શદ॑ક્ષરા વિ॒રાડન્નં॑-વિઁ॒રા-ડ્વિ॒રાજૈ॒વા-ઽન્નાદ્ય॒મવ॑ રુન્ધતે॒ યે દ્વે અ॑હોરા॒ત્રે એ॒વ તે ઉ॒ભાભ્યાગ્મ્॑ રૂ॒પાભ્યાગ્મ્॑ સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્ત્યતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતઃ॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 17 ॥
(ગ॒ચ્છ॒ન્તિ॒ – ય॒ન્તિ॒ – ત્રિ॒ગ્મ્॒શદ॑ક્ષરા॒ – દ્વાવિગ્મ્॑શતિશ્ચ) (અ. 4)
દ્વે વાવ દે॑વસ॒ત્રે દ્વા॑દશા॒હશ્ચૈ॒વ ત્ર॑યસ્ત્રિગ્મ્શદ॒હશ્ચ॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑સ્ત્રયસ્ત્રિગ્મ્શદ॒હમાસ॑તે સા॒ક્ષાદે॒વ દે॒વતા॑ અ॒ભ્યારો॑હન્તિ॒ યથા॒ ખલુ॒ વૈ શ્રેયા॑ન॒ભ્યારૂ॑ઢઃ કા॒મય॑તે॒ તથા॑ કરોતિ॒ યદ્ય॑વ॒વિદ્ધ્ય॑તિ॒ પાપી॑યા-ન્ભવતિ॒ યદિ॒ નાવ॒વિદ્ધ્ય॑તિ સ॒દૃં-યઁ એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑સ્ત્રયસ્ત્રિગ્મ્- શદ॒હમાસ॑તે॒ વિ પા॒પ્મના॒ ભ્રાતૃ॑વ્યે॒ણા-ઽઽ વ॑ર્તન્તે ઽહ॒ર્ભાજો॒ વા એ॒તા દે॒વા અગ્ર॒ આ-ઽહ॑ર॒- [આ-ઽહ॑રન્ન્, અહ॒રેકો ઽભ॑જ॒તા-] 18
-ન્નહ॒રેકો ઽભ॑જ॒તા-હ॒રેક॒સ્તાભિ॒ર્વૈતે પ્ર॒બાહુ॑ગાર્ધ્નુવ॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑સ્ત્રયસ્ત્રિગ્મ્શદ॒હમાસ॑તે॒ સર્વ॑ એ॒વ પ્ર॒બાહુ॑ગૃદ્ધ્નુવન્તિ॒ સર્વે॒ ગ્રામ॑ણીય॒-મ્પ્રાપ્નુ॑વન્તિ પઞ્ચા॒હા ભ॑વન્તિ॒ પઞ્ચ॒ વા ઋ॒તવ॑-સ્સંવઁથ્સ॒ર ઋ॒તુષ્વે॒વ સં॑વઁથ્સ॒રે પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યથો॒ પઞ્ચા᳚ક્ષરા પ॒ઙ્ક્તિઃ પાઙ્ક્તો॑ ય॒જ્ઞો ય॒જ્ઞમે॒વાવ॑ રુન્ધતે॒ ત્રીણ્યા᳚શ્વિ॒નાનિ॑ ભવન્તિ॒ ત્રય॑ ઇ॒મે લો॒કા એ॒- [ઇ॒મે લો॒કા એ॒ષુ, એ॒વ લો॒કેષુ॒ પ્રતિ॑] 19
-ષ્વે॑વ લો॒કેષુ॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યથો॒ ત્રીણિ॒ વૈ ય॒જ્ઞસ્યે᳚ન્દ્રિ॒યાણિ॒ તાન્યે॒વાવ॑ રુન્ધતે વિશ્વ॒જિ-દ્ભ॑વત્ય॒ન્નાદ્ય॒સ્યા વ॑રુદ્ધ્યૈ॒ સર્વ॑પૃષ્ઠો ભવતિ॒ સર્વ॑સ્યા॒ભિજિ॑ત્યૈ॒ વાગ્વૈ દ્વા॑દશા॒હો ય-ત્પુ॒રસ્તા᳚-દ્દ્વાદશા॒હ-મુ॑પે॒યુરના᳚પ્તાં॒-વાઁચ॒-મુપે॑યુ-રુપ॒દાસુ॑કૈષાં॒-વાઁ-ખ્સ્યા॑-દુ॒પરિ॑ષ્ટા-દ્દ્વાદશા॒હમુપ॑ યન્ત્યા॒પ્તામે॒વ વાચ॒મુપ॑ યન્તિ॒ તસ્મા॑-દુ॒પરિ॑ષ્ટા-દ્વા॒ચા વ॑દામો ઽવાન્ત॒રં- [વ॑દામો ઽવાન્ત॒રમ્, વૈ દ॑શરા॒ત્રેણ॑] 20
-વૈઁ દ॑શરા॒ત્રેણ॑ પ્ર॒જાપ॑તિઃ પ્ર॒જા અ॑સૃજત॒ ય-દ્દ॑શરા॒ત્રો ભવ॑તિ પ્ર॒જા એ॒વ ત-દ્યજ॑માના-સ્સૃજન્ત એ॒તાગ્મ્ હ॒ વા ઉ॑દ॒ઙ્ક-શ્શૌ᳚લ્બાય॒ન-સ્સ॒ત્રસ્યર્ધિ॑મુવાચ॒ ય-દ્દ॑શરા॒ત્રો ય-દ્દ॑શરા॒ત્રો ભવ॑તિ સ॒ત્રસ્યર્ધ્યા॒ અથો॒ યદે॒વ પૂર્વે॒ષ્વહ॑સ્સુ॒ વિલો॑મ ક્રિ॒યતે॒ તસ્યૈ॒વૈષા શાન્તિ॑દ્ર્વ્યની॒કા વા એ॒તા રાત્ર॑યો॒ યજ॑માના વિશ્વ॒જિ-થ્સ॒હાતિ॑રા॒ત્રેણ॒ પૂર્વા॒-ષ્ષોડ॑શ સ॒હા તિ॑રા॒ત્રેણોત્ત॑રા॒-ષ્ષોડ॑શ॒ ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑સ્ત્રયસ્ત્રિગ્મ્શદ॒હમાસ॑ત॒ ઐષા᳚-ન્દ્વ્યની॒કા પ્ર॒જા જા॑યતે ઽતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતઃ॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 21 ॥
(અ॒હ॒ર॒- ન્ને॒ષ્વ॑ – વાન્ત॒રગ્મ્ – ષોડ॑શ સ॒હ – સ॒પ્તદ॑શ ચ) (અ. 5)
આ॒દિ॒ત્યા અ॑કામયન્ત સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કમિ॑યા॒મેતિ॒ તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒ક-ન્ન પ્રાજા॑ન॒ન્ન સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કમા॑ય॒-ન્ત એ॒તગ્મ્ ષ॑ટ્ત્રિગ્મ્શદ્રા॒ત્ર-મ॑પશ્ય॒-ન્તમા-ઽહ॑ર॒-ન્તેના॑યજન્ત॒ તતો॒ વૈ તે સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒ક-મ્પ્રાજા॑નન્-થ્સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કમા॑ય॒ન્॒. ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑-ષ્ષટ્ત્રિગ્મ્શ-દ્રા॒ત્રમાસ॑તે સુવ॒ર્ગમે॒વ લોક-મ્પ્ર જા॑નન્તિ સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ॒ જ્યોતિ॑-રતિરા॒ત્રો [જ્યોતિ॑-રતિરા॒ત્રઃ, ભ॒વ॒તિ॒ જ્યોતિ॑રે॒વ] 22
ભ॑વતિ॒ જ્યોતિ॑રે॒વ પુ॒રસ્તા᳚-દ્દધતે સુવ॒ર્ગસ્ય॑ લો॒કસ્યાનુ॑ખ્યાત્યૈ ષડ॒હા ભ॑વન્તિ॒ ષ-ડ્વા ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુષ્વે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ ચ॒ત્વારો॑ ભવન્તિ॒ ચત॑સ્રો॒ દિશો॑ દિ॒ક્ષ્વે॑વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યસ॑ત્રં॒-વાઁ એ॒ત-દ્યદ॑છન્દો॒મં-યઁચ્છ॑ન્દો॒મા ભવ॑ન્તિ॒ તેન॑ સ॒ત્ર-ન્દે॒વતા॑ એ॒વ પૃ॒ષ્ઠૈરવ॑ રુન્ધતે પ॒શૂઞ્છ॑ન્દો॒મૈરોજો॒ વૈ વી॒ર્ય॑-મ્પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ પ॒શવ॑-શ્છન્દો॒મા ઓજ॑સ્યે॒વ [ ] 23
વી॒ર્યે॑ પ॒શુષુ॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ ષટ્-ત્રિગ્મ્શ-દ્રા॒ત્રો ભ॑વતિ॒ ષટ્ત્રિગ્મ્॑શદક્ષરા બૃહ॒તી બાર્હ॑તાઃ પ॒શવો॑ બૃહ॒ત્યૈવ પ॒શૂનવ॑ રુન્ધતે બૃહ॒તી છન્દ॑સા॒ગ્॒ સ્વારા᳚જ્યમાશ્ઞુતા-શ્ઞુ॒વતે॒ સ્વારા᳚જ્યં॒-યઁ એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑-ષ્ષટ્ત્રિગ્મ્શ-દ્રા॒ત્રમાસ॑તે સુવ॒ર્ગમે॒વ લો॒કં-યઁ॑ન્ત્યતિરા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવત-સ્સુવ॒ર્ગસ્ય॑ લો॒કસ્ય॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 24 ॥
(અ॒તિ॒રા॒ત્ર – ઓજ॑સ્યે॒વ – ષટ્ત્રિગ્મ્॑શચ્ચ) (અ. 6)
વસિ॑ષ્ઠો હ॒તપુ॑ત્રો-ઽકામયત વિ॒ન્દેય॑ પ્ર॒જામ॒ભિ સા॑દા॒સા-ન્ભ॑વેય॒મિતિ॒ સ એ॒તમે॑કસ્મા-ન્નપઞ્ચા॒શ-મ॑પશ્ય॒-ત્તમા-ઽહ॑ર॒-ત્તેના॑યજત॒ તતો॒ વૈ સો-ઽવિ॑ન્દત પ્ર॒જામ॒ભિ સૌ॑દા॒સાન॑ભવ॒દ્ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એકસ્મા-ન્નપઞ્ચા॒શમાસ॑તે વિ॒ન્દન્તે᳚ પ્ર॒જામ॒ભિ ભ્રાતૃ॑વ્યા-ન્ભવન્તિ॒ ત્રય॑સ્ત્રિ॒વૃતો᳚-ઽગ્નિષ્ટો॒મા ભ॑વન્તિ॒ વજ્ર॑સ્યૈ॒વ મુખ॒ગ્મ્॒ સગ્ગ્ શ્ય॑ન્તિ॒ દશ॑ પઞ્ચદ॒શા ભ॑વન્તિ પઞ્ચદ॒શો વજ્રો॒ [વજ્રઃ॑, વજ્ર॑મે॒વ] 25
વજ્ર॑મે॒વ ભ્રાતૃ॑વ્યેભ્યઃ॒ પ્ર હ॑રન્તિ ષોડશિ॒મ॑-દ્દશ॒મમહ॑-ર્ભવતિ॒ વજ્ર॑ એ॒વ વી॒ર્ય॑-ન્દધતિ॒ દ્વાદ॑શ સપ્તદ॒શા ભ॑વન્ત્ય॒ન્નાદ્ય॒સ્યા વ॑રુદ્ધ્યા॒ અથો॒ પ્રૈવ તૈર્જા॑યન્તે॒ પૃષ્ઠ્ય॑-ષ્ષડ॒હો ભ॑વતિ॒ ષડ્વા ઋ॒તવ॒-ષ્ષટ્ પૃ॒ષ્ઠાનિ॑ પૃ॒ષ્ઠૈરે॒વર્તૂન॒ન્વારો॑હન્ત્યૃ॒તૃભિ॑-સ્સંવઁથ્સ॒ર-ન્તે સં॑વઁથ્સ॒ર એ॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ॒ દ્વાદ॑શૈકવિ॒ગ્મ્॒શા ભ॑વન્તિ॒ પ્રતિ॑ષ્ઠિત્યા॒ અથો॒ રુચ॑મે॒વા-ઽઽત્મ- [રુચ॑મે॒વા-ઽઽત્મન્ન્, દ॒ધ॒તે॒ બ॒હવ॑-ષ્ષોડ॒શિનો॑] 26
-ન્દ॑ધતે બ॒હવ॑-ષ્ષોડ॒શિનો॑ ભવન્તિ॒ વિજિ॑ત્યૈ॒ ષડા᳚શ્વિ॒નાનિ॑ ભવન્તિ॒ ષડ્વા ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુષ્વે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્ત્યૂનાતિરિ॒ક્તા વા એ॒તા રાત્ર॑ય ઊ॒નાસ્ત-દ્યદેક॑સ્યૈ॒ ન પ॑ઞ્ચા॒શદ-તિ॑રિક્તા॒સ્ત-દ્ય-દ્ભૂય॑સી-ર॒ષ્ટાચ॑ત્વારિગ્મ્શત ઊ॒નાચ્ચ॒ ખલુ॒ વા અતિ॑રિક્તાચ્ચ પ્ર॒જાપ॑તિઃ॒ પ્રાજા॑યત॒ યે પ્ર॒જાકા॑માઃ પ॒શુકા॑મા॒-સ્સ્યુસ્ત એ॒તા આ॑સીર॒-ન્પ્રૈવ જા॑યન્તે પ્ર॒જયા॑ પ॒શુભિ॑ર્વૈરા॒જો વા એ॒ષ ય॒જ્ઞો યદે॑કસ્મા-ન્નપઞ્ચા॒શો ય એ॒વં-વિઁ॒દ્વાગ્મ્સ॑ એકસ્મા-ન્નપઞ્ચા॒શમાસ॑તે વિ॒રાજ॑મે॒વ ગ॑ચ્છન્ત્યન્ના॒દા ભ॑વન્ત્યતિ-રા॒ત્રાવ॒ભિતો॑ ભવતો॒-ઽન્નાદ્ય॑સ્ય॒ પરિ॑ગૃહીત્યૈ ॥ 27 ॥
(વજ્ર॑ – આ॒ત્મન્ – પ્ર॒જયા॒ – દ્વાવિગ્મ્॑શતિશ્ચ) (અ. 7)
સં॒વઁ॒થ્સ॒રાય॑ દીક્ષિ॒ષ્યમા॑ણા એકાષ્ટ॒કાયા᳚-ન્દીક્ષેરન્ને॒ષા વૈ સં॑વઁથ્સ॒રસ્ય॒ પત્ની॒ યદે॑કાષ્ટ॒કૈતસ્યાં॒-વાઁ એ॒ષ એ॒તાગ્મ્ રાત્રિં॑-વઁસતિ સા॒ક્ષાદે॒વ સં॑વઁથ્સ॒રમા॒રભ્ય॑ દીક્ષન્ત॒ આર્તં॒-વાઁ એ॒તે સં॑વઁથ્સ॒રસ્યા॒ભિ દી᳚ક્ષન્તે॒ ય એ॑કાષ્ટ॒કાયા॒-ન્દીક્ષ॒ન્તે ઽન્ત॑નામાનાવૃ॒તૂ ભ॑વતો॒ વ્ય॑સ્તં॒-વાઁ એ॒તે સં॑વઁથ્સ॒રસ્યા॒-ઽભિ દી᳚ક્ષન્તે॒ ય એ॑કાષ્ટ॒કાયા॒-ન્દીક્ષ॒ન્તે-ઽન્ત॑નામાનાવૃ॒તૂ ભ॑વતઃ ફલ્ગુની પૂર્ણમા॒સે દી᳚ક્ષેર॒-ન્મુખં॒-વાઁ એ॒ત- [એ॒તત્, સં॒વઁ॒થ્સ॒રસ્ય॒ ય-ત્ફ॑લ્ગુની-] 28
-થ્સં॑વઁથ્સ॒રસ્ય॒ ય-ત્ફ॑લ્ગુની-પૂર્ણમા॒સો મુ॑ખ॒ત એ॒વ સં॑વઁથ્સ॒રમા॒રભ્ય॑ દીક્ષન્તે॒ તસ્યૈકૈ॒વ નિ॒ર્યા ય-થ્સામ્મે᳚ઘ્યે વિષૂ॒વાન્-થ્સ॒પન્દ્ય॑તે ચિત્રાપૂર્ણમા॒સે દી᳚ક્ષેર॒-ન્મુખં॒-વાઁ એ॒ત-થ્સં॑વઁથ્સ॒રસ્ય॒ યચ્ચિ॑ત્રાપૂર્ણમા॒સો મુ॑ખ॒ત એ॒વ સં॑વઁથ્સ॒રમા॒રભ્ય॑ દીક્ષન્તે॒ તસ્ય॒ ન કા ચ॒ન નિ॒ર્યા ભ॑વતિ ચતુર॒હે પુ॒રસ્તા᳚-ત્પૌર્ણમા॒સ્યૈ દી᳚ક્ષેર॒-ન્તેષા॑મેકાષ્ટ॒કાયા᳚-ઙ્ક્ર॒ય-સ્સ-મ્પ॑દ્યતે॒ તેનૈ॑કાષ્ટ॒કા-ન્ન છ॒મ્બ-ટ્કુ॑ર્વન્તિ॒ તેષા᳚- [તેષા᳚મ્, પૂ॒ર્વ॒પ॒ક્ષે સુ॒ત્યા] 29
-મ્પૂર્વપ॒ક્ષે સુ॒ત્યા સ-મ્પ॑દ્યતે પૂર્વપ॒ક્ષ-મ્માસા॑ અ॒ભિ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ તે પૂ᳚ર્વપ॒ક્ષ ઉ-ત્તિ॑ષ્ઠન્તિ॒ તાનુ॒ત્તિષ્ઠ॑ત॒ ઓષ॑ધયો॒ વન॒સ્પત॒યો-ઽનૂ-ત્તિ॑ષ્ઠન્તિ॒ તાન્ ક॑લ્યા॒ણી કી॒ર્તિરનૂ-ત્તિ॑ષ્ઠ॒ત્યરા᳚-થ્સુરિ॒મે યજ॑માના॒ ઇતિ॒ તદનુ॒ સર્વે॑ રાદ્ધ્નુવન્તિ ॥ 30 ॥
(એ॒ત – ચ્છ॒બણ્ટ્કુ॑ર્વન્તિ॒ તેષાં॒ – ચતુ॑સ્ત્રિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 8)
સુ॒વ॒ર્ગં-વાઁ એ॒તે લો॒કં-યઁ॑ન્તિ॒ યે સ॒ત્રમુ॑પ॒યન્ત્ય॒ભીન્ધ॑ત એ॒વ દી॒ક્ષાભિ॑રા॒ત્માનગ્ગ્॑ શ્રપયન્ત ઉપ॒સદ્ભિ॒-ર્દ્વાભ્યાં॒-લોઁમાવ॑ દ્યન્તિ॒ દ્વાભ્યા॒-ન્ત્વચ॒-ન્દ્વાભ્યા॒મસૃ॒-દ્દ્વાભ્યા᳚-મ્મા॒ગ્મ્॒સ-ન્દ્વાભ્યા॒મસ્થિ॒ દ્વાભ્યા᳚-મ્મ॒જ્જાન॑મા॒ત્મદ॑ક્ષિણં॒-વૈઁ સ॒ત્રમા॒ત્માન॑મે॒વ દક્ષિ॑ણા-ન્ની॒ત્વા સુ॑વ॒ર્ગં-લોઁ॒કં-યઁ॑ન્તિ॒ શિખા॒મનુ॒ પ્ર વ॑પન્ત॒ ઋદ્ધ્યા॒ અથો॒ રઘી॑યાગ્મ્સ-સ્સુવ॒ર્ગં-લોઁ॒કમ॑યા॒મેતિ॑ ॥ 31 ॥
(સુ॒વ॒ર્ગં – પ॑ઞ્ચા॒શત્) (અ. 9)
બ્ર॒હ્મ॒વા॒દિનો॑ વદન્ત્યતિરા॒ત્રઃ પ॑ર॒મો ય॑જ્ઞક્રતૂ॒ના-ઙ્કસ્મા॒-ત્ત-મ્પ્ર॑થ॒મમુપ॑ ય॒ન્તીત્યે॒તદ્વા અ॑ગ્નિષ્ટો॒મ-મ્પ્ર॑થ॒મમુપ॑ ય॒ન્ત્યથો॒ક્થ્ય॑મથ॑ ષોડ॒શિન॒-મથા॑તિરા॒ત્ર-મ॑નુપૂ॒ર્વમે॒વૈત-દ્ય॑જ્ઞક્ર॒તૂનુ॒પેત્ય॒ તાના॒લભ્ય॑ પરિ॒ગૃહ્ય॒ સોમ॑મે॒વૈત-ત્પિબ॑ન્ત આસતે॒ જ્યોતિ॑ષ્ટોમ-મ્પ્રથ॒મમુપ॑ યન્તિ॒ જ્યોતિ॑ષ્ટોમો॒ વૈ સ્તોમા॑ના॒-મ્મુખ॑-મ્મુખ॒ત એ॒વ સ્તોમા॒-ન્પ્ર યુ॑ઞ્જતે॒ તે [ ] 32
સગ્ગ્સ્તુ॑તા વિ॒રાજ॑મ॒ભિ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ દ્વે ચર્ચા॒વતિ॑ રિચ્યેતે॒ એક॑યા॒ ગૌરતિ॑રિક્ત॒ એક॒યા-ઽઽયુ॑રૂ॒ન-સ્સુ॑વ॒ર્ગો વૈ લો॒કો જ્યોતિ॒રૂર્ગ્-વિ॒રાટ્-થ્સુ॑વ॒ર્ગમે॒વ તેન॑ લો॒કં-યઁ॑ન્તિ રથન્ત॒ર-ન્દિવા॒ ભવ॑તિ રથન્ત॒ર-ન્નક્ત॒મિત્યા॑હુ-ર્બ્રહ્મવા॒દિનઃ॒ કેન॒ તદજા॒મીતિ॑ સૌભ॒ર-ન્તૃ॑તીયસવ॒ને બ્ર॑હ્મસા॒મ-મ્બૃ॒હ-ત્તન્મ॑દ્ધ્ય॒તો દ॑ધતિ॒ વિધૃ॑ત્યૈ॒ તેનાજા॑મિ ॥ 33 ॥
(ત – એકા॒ન્નપ॑ઞ્ચા॒શચ્ચ॑) (અ. 10)
જ્યોતિ॑ષ્ટોમ-મ્પ્રથ॒મમુપ॑ યન્ત્ય॒સ્મિન્ને॒વ તેન॑ લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ॒ ગોષ્ટો॑મ-ન્દ્વિ॒તીય॒મુપ॑ યન્ત્ય॒ન્તરિ॑ક્ષ એ॒વ તેન॒ પ્રતિ॑ તિષ્ઠ॒ન્ત્યાયુ॑ષ્ટોમ-ન્તૃ॒તીય॒મુપ॑ યન્ત્ય॒મુષ્મિ॑ન્ને॒વ તેન॑ લો॒કે પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તી॒યં-વાઁવ જ્યોતિ॑ર॒ન્તરિ॑ક્ષ॒-ઙ્ગૌર॒સાવાયુ॒-ર્યદે॒તાન્-થ્સ્તોમા॑-નુપ॒યન્ત્યે॒ષ્વે॑વ તલ્લો॒કેષુ॑ સ॒ત્રિણઃ॑ પ્રતિ॒ તિષ્ઠ॑ન્તો યન્તિ॒ તે સગ્ગ્સ્તુ॑તા વિ॒રાજ॑- [વિ॒રાજ᳚મ્, અ॒ભિ સમ્પ॑દ્યન્તે॒ દ્વે] 34
-મ॒ભિ સમ્પ॑દ્યન્તે॒ દ્વે ચર્ચા॒વતિ॑ રિચ્યેતે॒ એક॑યા॒ ગૌરતિ॑રિક્ત॒ એક॒યા-ઽઽયુ॑રૂ॒ન-સ્સુ॑વ॒ર્ગો વૈ લો॒કો જ્યોતિ॒રૂર્ગ્-વિ॒રાડૂર્જ॑-મે॒વાવ॑ રુન્ધતે॒ તે ન ક્ષુ॒ધા ઽઽર્તિ॒માર્ચ્છ॒ન્ત્યક્ષો॑ધુકા ભવન્તિ॒ ક્ષુ-થ્સ॑બાન્ધા ઇવ॒ હિ સ॒ત્રિણો᳚ ઽગ્નિષ્ટો॒માવ॒ભિતઃ॑ પ્ર॒ધી તાવુ॒ક્થ્યા॑ મદ્ધ્યે॒ નભ્ય॒-ન્ત-ત્તદે॒ત-ત્પ॑રિ॒ય-દ્દે॑વચ॒ક્રં-યઁદે॒તેન॑ [-યઁદે॒તેન॑, ષ॒ડ॒હેન॒ યન્તિ॑] 35
ષડ॒હેન॒ યન્તિ॑ દેવચ॒ક્રમે॒વ સ॒મારો॑હ॒ન્ત્યરિ॑ષ્ટ્યૈ॒ તે સ્વ॒સ્તિ સમ॑શ્ઞુવતે ષડ॒હેન॑ યન્તિ॒ ષડ્વા ઋ॒તવ॑ ઋ॒તુષ્વે॒વ પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્ત્યુભ॒યતો᳚ જ્યોતિષા યન્ત્યુભ॒યત॑ એ॒વ સુ॑વ॒ર્ગે લો॒કે પ્ર॑તિ॒તિષ્ઠ॑ન્તો યન્તિ॒ દ્વૌ ષ॑ડ॒હૌ ભ॑વત॒સ્તાનિ॒ દ્વાદ॒શાહા॑નિ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે દ્વાદ॒શો વૈ પુરુ॑ષો॒ દ્વે સ॒ક્થ્યૌ᳚ દ્વૌ બા॒હૂ આ॒ત્મા ચ॒ શિર॑શ્ચ ચ॒ત્વાર્યઙ્ગા॑નિ॒ સ્તનૌ᳚ દ્વાદ॒શૌ [ ] 36
ત-ત્પુરુ॑ષ॒મનુ॑ પ॒ર્યાવ॑ર્તન્તે॒ ત્રય॑-ષ્ષડ॒હા ભ॑વન્તિ॒ તાન્ય॒ષ્ટાદ॒શાહા॑નિ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ નવા॒ન્યાનિ॒ નવા॒ન્યાનિ॒ નવ॒ વૈ પુરુ॑ષે પ્રા॒ણાસ્ત-ત્પ્રા॒ણાનનુ॑ પ॒ર્યાવ॑ર્તન્તે ચ॒ત્વાર॑-ષ્ષડ॒હા ભ॑વન્તિ॒ તાનિ॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિ॒રહા॑નિ॒ સ-મ્પ॑દ્યન્તે॒ ચતુ॑ર્વિગ્મ્શતિરર્ધમા॒સા-સ્સં॑વઁથ્સ॒રસ્ત-થ્સં॑વઁથ્સ॒રમનુ॑ પ॒ર્યાવ॑ર્ત॒ન્તે ઽપ્ર॑તિષ્ઠિત-સ્સંવઁથ્સ॒ર ઇતિ॒ ખલુ॒ વા આ॑હુ॒ર્વર્ષી॑યા-ન્પ્રતિ॒ષ્ઠાયા॒ ઇત્યે॒તાવ॒દ્વૈ સં॑વઁથ્સ॒રસ્ય॒ બ્રાહ્મ॑ણં॒-યાઁવ॑ન્મા॒સો મા॒સિમા᳚સ્યે॒વ પ્ર॑તિ॒તિષ્ઠ॑ન્તો યન્તિ ॥ 37 ॥
(વિ॒રાજ॑ – મે॒તેન॑ – દ્વાદ॒શા – વે॒તાવ॒દ્વા – અ॒ષ્ટૌ ચ॑) (અ. 11)
મે॒ષસ્ત્વા॑ પચ॒તૈર॑વતુ॒ લોહિ॑તગ્રીવ॒-શ્છાગૈ᳚-શ્શલ્મ॒લિર્વૃદ્ધ્યા॑ પ॒ર્ણો બ્રહ્મ॑ણા પ્લ॒ક્ષો મેધે॑ન ન્ય॒ગ્રોધ॑શ્ચમ॒સૈરુ॑દુ॒બંર॑ ઊ॒ર્જા ગા॑ય॒ત્રી છન્દો॑ભિસ્ત્રિ॒વૃ-થ્સ્તોમૈ॒રવ॑ન્તી॒-સ્સ્થાવ॑ન્તીસ્ત્વા-ઽવન્તુ પ્રિ॒ય-ન્ત્વા᳚ પ્રિ॒યાણાં॒-વઁર્ષિ॑ષ્ઠ॒માપ્યા॑ના-ન્નિધી॒ના-ન્ત્વા॑ નિધિ॒પતિગ્મ્॑ હવામહે વસો મમ ॥ 38 ॥
(મે॒ષઃ – ષ-ટ્ત્રિગ્મ્॑શત્) (અ. 12)
કૂપ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ કૂલ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ વિક॒ર્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ ઽવ॒ટ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ ખન્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ હ્રદ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ સૂદ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સર॒સ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ વૈશ॒ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ પલ્વ॒લ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ વર્ષ્યા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ ઽવ॒ર્ષ્યાભ્ય॒-સ્સ્વાહા᳚ હ્રા॒દુની᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ પૃષ્વા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ સ્યન્દ॑માનાભ્ય॒-સ્સ્વાહા᳚ સ્થાવ॒રાભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ નાદે॒યીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સૈન્ધ॒વીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સમુ॒દ્રિયા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ સર્વા᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા᳚ ॥ 39 ॥
(કૂપ્યા᳚ભ્ય – શ્ચત્વારિ॒ગ્મ્॒શત્) (અ. 13)
અ॒દ્ભ્ય-સ્સ્વાહા॒ વહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ પરિ॒વહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સમ॒ન્તં-વઁહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ શીઘ્રં॒-વઁહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ શીભં॒-વઁહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહો॒ગ્રં-વઁહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ ભી॒મં-વઁહ॑ન્તીભ્ય॒-સ્સ્વાહા-ઽમ્ભો᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ નભો᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ મહો᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ સર્વ॑સ્મૈ॒ સ્વાહા᳚ ॥ 40 ॥
(અ॒દ્ભ્ય – એકા॒ન્નત્રિ॒ગ્મ્॒શત્) (અ. 14)
યો અર્વ॑ન્ત॒-ઞ્જિઘાગ્મ્॑સતિ॒ તમ॒ભ્ય॑મીતિ॒ વરુ॑ણઃ ॥ પ॒રો મર્તઃ॑ પ॒ર-શ્શ્વા ॥ અ॒હ-ઞ્ચ॒ ત્વ-ઞ્ચ॑ વૃત્રહ॒ન્થ્સ-મ્બ॑ભૂવ સ॒નિભ્ય॒ આ । અ॒રા॒તી॒વા ચિ॑દદ્રિ॒વો-ઽનુ॑ નૌ શૂર મગ્મ્સતૈ ભ॒દ્રા ઇન્દ્ર॑સ્ય રા॒તયઃ॑ ॥ અ॒ભિ ક્રત્વે᳚ન્દ્ર ભૂ॒રધ॒ જ્મન્ન તે॑ વિવ્યમ્મહિ॒માન॒ગ્મ્॒ રજાગ્મ્॑સિ । સ્વેના॒ હિ વૃ॒ત્રગ્મ્ શવ॑સા જ॒ઘન્થ॒ ન શત્રુ॒રન્તં॑-વિઁવિદ-દ્યુ॒ધા તે᳚ ॥ 41 ॥
(વિ॒વિ॒દ॒-દ્- દ્વે ચ॑) (અ. 15)
નમો॒ રાજ્ઞે॒ નમો॒ વરુ॑ણાય॒ નમો-ઽશ્વા॑ય॒ નમઃ॑ પ્ર॒જાપ॑તયે॒ નમો-ઽધિ॑પત॒યે ઽધિ॑પતિર॒સ્યધિ॑પતિ-મ્મા કુ॒ર્વધિ॑પતિર॒હ-મ્પ્ર॒જાના᳚-મ્ભૂયાસ॒-મ્મા-ન્ધે॑હિ॒ મયિ॑ ધેહ્યુ॒પાકૃ॑તાય॒ સ્વાહા ઽઽલ॑બ્ધાય॒ સ્વાહા॑ હુ॒તાય॒ સ્વાહા᳚ ॥ 42 ॥
(નમ॒ – એકા॒ન્ન ત્રિ॒ગ્મ્॒શત્) (અ. 16)
મ॒યો॒ભૂર્વાતો॑ અ॒ભિ વા॑તૂ॒સ્રા ઊર્જ॑સ્વતી॒રોષ॑ધી॒રા રિ॑શન્તામ્ । પીવ॑સ્વતીર્જી॒વધ॑ન્યાઃ પિબન્ત્વવ॒સાય॑ પ॒દ્વતે॑ રુદ્ર મૃડ ॥ યા-સ્સરૂ॑પા॒ વિરૂ॑પા॒ એક॑રૂપા॒ યાસા॑મ॒ગ્નિરિષ્ટ્યા॒ નામા॑નિ॒ વેદ॑ । યા અઙ્ગિ॑રસ॒સ્તપ॑સે॒હ ચ॒ક્રુસ્તાભ્યઃ॑ પર્જન્ય॒ મહિ॒ શર્મ॑ યચ્છ ॥ યા દે॒વેષુ॑ ત॒નુવ॒મૈર॑યન્ત॒ યાસા॒ગ્મ્॒ સોમો॒ વિશ્વા॑ રૂ॒પાણિ॒ વેદ॑ । તા અ॒સ્મભ્ય॒-મ્પય॑સા॒ પિન્વ॑માનાઃ પ્ર॒જાવ॑તીરિન્દ્ર [ ] 43
ગો॒ષ્ઠે રિ॑રીહિ ॥ પ્ર॒જાપ॑તિ॒ર્મહ્ય॑મે॒તા રરા॑ણો॒ વિશ્વૈ᳚ર્દે॒વૈઃ પિ॒તૃભિ॑-સ્સંવિઁદા॒નઃ । શિ॒વા-સ્સ॒તીરુપ॑ નો ગો॒ષ્ઠમા-ઽક॒સ્તાસાં᳚-વઁ॒ય-મ્પ્ર॒જયા॒ સગ્મ્ સ॑દેમ ॥ ઇ॒હ ધૃતિ॒-સ્સ્વાહે॒હ વિધૃ॑તિ॒-સ્સ્વાહે॒હ રન્તિ॒-સ્સ્વાહે॒હ રમ॑તિ॒-સ્સ્વાહા॑ મ॒હીમૂ॒ ષુ1 સુ॒ત્રામા॑ણં2 ॥ 44 ॥
(ઇ॒ન્દ્રા॒ – ષ્ટાત્રિગ્મ્॑શચ્ચ) (અ. 17)
કિગ્ગ્ સ્વિ॑દાસી-ત્પૂ॒ર્વચિ॑ત્તિઃ॒ કિગ્ગ્ સ્વિ॑દાસી-દ્બૃ॒હદ્વયઃ॑ । કિગ્ગ્ સ્વિ॑દાસી-ત્પિશઙ્ગિ॒લા કિગ્ગ્ સ્વિ॑દાસી-ત્પિલિપ્પિ॒લા ॥ દ્યૌરા॑સી-ત્પૂ॒ર્વચિ॑ત્તિ॒રશ્વ॑ આસી-દ્બૃ॒હદ્વયઃ॑ । રાત્રિ॑રાસી-ત્પિશઙ્ગિ॒લા ઽવિ॑રાસી-ત્પિલિપ્પિ॒લા ॥ ક-સ્સ્વિ॑દેકા॒કી ચ॑રતિ॒ ક ઉ॑ સ્વિજ્જાયતે॒ પુનઃ॑ । કિગ્ગ્ સ્વિ॑દ્ધિ॒મસ્ય॑ ભેષ॒જ-ઙ્કિગ્ગ્ સ્વિ॑દા॒વપ॑ન-મ્મ॒હત્ ॥ સૂર્ય॑ એકા॒કી ચ॑રતિ [ ] 45
ચ॒ન્દ્રમા॑ જાયતે॒ પુનઃ॑ । અ॒ગ્નિર્-હિ॒મસ્ય॑ ભેષ॒જ-મ્ભૂમિ॑રા॒વપ॑ન-મ્મ॒હત્ ॥ પૃ॒ચ્છામિ॑ ત્વા॒ પર॒મન્ત॑-મ્પૃથિ॒વ્યાઃ પૃ॒ચ્છામિ॑ ત્વા॒ ભુવ॑નસ્ય॒ નાભિ᳚મ્ । પૃ॒ચ્છામિ॑ ત્વા॒ વૃષ્ણો॒ અશ્વ॑સ્ય॒ રેતઃ॑ પૃ॒ચ્છામિ॑ વા॒ચઃ પ॑ર॒મં-વ્યોઁ॑મ ॥ વેદિ॑માહુઃ॒ પર॒મન્ત॑-મ્પૃથિ॒વ્યા ય॒જ્ઞમા॑હુ॒ ર્ભુવ॑નસ્ય॒ નાભિ᳚મ્ । સોમ॑માહુ॒ર્વૃષ્ણો॒ અશ્વ॑સ્ય॒ રેતો॒ બ્રહ્મૈ॒વ વા॒ચઃ પ॑ર॒મં-વ્યોઁ॑મ ॥ 46 ॥
(સૂર્ય॑ એકા॒કી ચ॑રતિ॒ – ષટ્ચ॑ત્વારિગ્મ્શચ્ચ) (અ. 18)
અબેં॒ અબાં॒લ્યમ્બિ॑કે॒ ન મા॑ નયતિ॒ કશ્ચ॒ન । સ॒સસ્ત્ય॑શ્વ॒કઃ ॥ સુભ॑ગે॒ કામ્પી॑લવાસિનિ સુવ॒ર્ગે લો॒કે સ-મ્પ્રોર્ણ્વા॑થામ્ । આ-ઽહમ॑જાનિ ગર્ભ॒ધમા ત્વમ॑જાસિ ગર્ભ॒ધમ્ ॥ તૌ સ॒હ ચ॒તુરઃ॑ પ॒દ-સ્સ-મ્પ્ર સા॑રયાવહૈ ॥ વૃષા॑ વાગ્મ્ રેતો॒ધા રેતો॑ દધા॒તૂ-થ્સ॒ક્થ્યો᳚ર્ગૃ॒દ-ન્ધે᳚હ્ય॒ઞ્જિમુદ॑ઞ્જિ॒મન્વ॑જ । ય-સ્સ્ત્રી॒ણા-ઞ્જી॑વ॒ભોજ॑નો॒ ય આ॑સા- [ય આ॑સામ્, બિ॒લ॒ધાવ॑નઃ ।] 47
-મ્બિલ॒ધાવ॑નઃ । પ્રિ॒ય-સ્સ્ત્રી॒ણામ॑પી॒ચ્યઃ॑ ॥ ય આ॑સા-ઙ્કૃ॒ષ્ણે લક્ષ્મ॑ણિ॒ સર્દિ॑ગૃદિ-મ્પ॒રાવ॑ધીત્ ॥ અબેં॒ અબાં॒લ્યમ્બિ॑કે॒ ન મા॑ યભતિ॒ કશ્ચ॒ન । સ॒સસ્ત્ય॑શ્વ॒કઃ ॥ ઊ॒ર્ધ્વા-મે॑ના॒મુચ્છ્ર॑યતા-દ્વેણુભા॒ર-ઙ્ગિ॒રાવિ॑વ । અથા᳚સ્યા॒ મદ્ધ્ય॑મેધતાગ્મ્ શી॒તે વાતે॑ પુ॒નન્નિ॑વ ॥ અબેં॒ અબાં॒લ્યમ્બિ॑કે॒ ન મા॑ યભતિ॒ કશ્ચ॒ન । સ॒સસ્ત્ય॑શ્વ॒કઃ ॥ યદ્ધ॑રિ॒ણી યવ॒મત્તિ॒ ન [ ] 48
પુ॒ષ્ટ-મ્પ॒શુ મ॑ન્યતે । શૂ॒દ્રા યદર્ય॑જારા॒ ન પોષા॑ય ધનાયતિ ॥ અબેં॒ અબાં॒લ્યમ્બિ॑કે॒ ન મા॑ યભતિ॒ કશ્ચ॒ન । સ॒સસ્ત્ય॑શ્વ॒કઃ ॥ ઇ॒યં-યઁ॒કા શ॑કુન્તિ॒કા ઽઽહલ॒મિતિ॒ સર્પ॑તિ । આહ॑ત-ઙ્ગ॒ભે પસો॒ નિ જ॑લ્ગુલીતિ॒ ધાણિ॑કા ॥ અબેં॒ અબાં॒લ્યમ્બિ॑કે॒ ન મા॑ યભતિ॒ કશ્ચ॒ન । સ॒સસ્ત્ય॑શ્વ॒કઃ ॥ મા॒તા ચ॑ તે પિ॒તા ચ॒ તે-ઽગ્રં॑-વૃઁ॒ક્ષસ્ય॑ રોહતઃ । 49
પ્ર સુ॑લા॒મીતિ॑ તે પિ॒તા ગ॒ભે મુ॒ષ્ટિમ॑તગ્મ્સયત્ ॥ દ॒ધિ॒ક્રાવ્.ણ્ણો॑ અકારિષ-ઞ્જિ॒ષ્ણોરશ્વ॑સ્ય વા॒જિનઃ॑ । સુર॒ભિ નો॒ મુખા॑ કર॒-ત્પ્રણ॒ આયૂગ્મ્॑ષિ તારિષત્ ॥ આપો॒ હિ ષ્ઠા મ॑યો॒ભુવ॒સ્તા ન॑ ઊ॒ર્જે દ॑ધાતન । મ॒હેરણા॑ય॒ ચક્ષ॑સે ॥ યો વ॑-શ્શિ॒વત॑મો॒ રસ॒સ્તસ્ય॑ ભાજયતે॒હ નઃ॑ । ઉ॒શ॒તીરિ॑વ મા॒તરઃ॑ ॥ તસ્મા॒ અર॑-ઙ્ગમામ વો॒ યસ્ય॒ ક્ષયા॑ય॒ જિન્વ॑થ । આપો॑ જ॒નય॑થા ચ નઃ ॥ 50 ॥
(આ॒સા॒ – મત્તિ॒ ન – રો॑હતો॒ – જિન્વ॑થ – ચ॒ત્વારિ॑ ચ) (અ. 19)
ભૂર્ભુવ॒-સ્સુવ॒ર્વસ॑વસ્ત્વા ઽઞ્જન્તુ ગાય॒ત્રેણ॒ છન્દ॑સા રુ॒દ્રાસ્ત્વા᳚ ઽઞ્જન્તુ॒ ત્રૈષ્ટુ॑ભેન॒ છન્દ॑સા, ઽઽદિ॒ત્યાસ્ત્વા᳚-ઽઞ્જન્તુ॒ જાગ॑તેન॒ છન્દ॑સા॒ ય-દ્વાતો॑ અ॒પો અગ॑મ॒દિન્દ્ર॑સ્ય ત॒નુવ॑-મ્પ્રિ॒યામ્ । એ॒તગ્ગ્ સ્તો॑તરે॒તેન॑ પ॒થા પુન॒રશ્વ॒મા વ॑ર્તયાસિ નઃ ॥ લાજી(3)-ઞ્છાચી(3)ન્ યશો॑ મ॒મા(4) । ય॒વ્યાયૈ॑ ગ॒વ્યાયા॑ એ॒ત-દ્દે॑વા॒ અન્ન॑મત્તૈ॒તદન્ન॑મદ્ધિ પ્રજાપતે ॥ યુ॒ઞ્જન્તિ॑ બ્ર॒દ્ધ્ન-મ॑રુ॒ષ-ઞ્ચર॑ન્ત॒-મ્પરિ॑ ત॒સ્થુષઃ॑ । રોચ॑ન્તે રોચ॒ના દિ॒વિ ॥ યુ॒ઞ્જન્ત્ય॑સ્ય॒ કામ્યા॒ હરી॒ વિપ॑ક્ષસા॒ રથે᳚ । શોણા॑ ધૃ॒ષ્ણૂ નૃ॒વાહ॑સા ॥ કે॒તુ-ઙ્કૃ॒ણ્વન્ન॑કે॒તવે॒ પેશો॑ મર્યા અપે॒શસે᳚ । સમુ॒ષદ્ભિ॑રજાયથાઃ ॥ 51 ॥
(બ્ર॒દ્ધ્નં – પઞ્ચ॑વિગ્મ્શતિશ્ચ) (અ. 20)
પ્રા॒ણાય॒ સ્વાહા᳚ વ્યા॒નાય॒ સ્વાહા॑ ઽપા॒નાય॒ સ્વાહા॒ સ્નાવ॑ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સન્તા॒નેભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ પરિ॑સન્તાનેભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ પર્વ॑ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સ॒ધાન્ને᳚ભ્ય॒-સ્સ્વાહા॒ શરી॑રેભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ ય॒જ્ઞાય॒ સ્વાહા॒ દક્ષિ॑ણાભ્ય॒-સ્સ્વાહા॑ સુવ॒ર્ગાય॒ સ્વાહા॑ લો॒કાય॒ સ્વાહા॒ સર્વ॑સ્મૈ॒ સ્વાહા᳚ ॥ 52 ॥
(પ્રા॒ણાયા॒ – ષ્ટાવિગ્મ્॑શતિઃ) (અ. 21)
સિ॒તાય॒ સ્વાહા ઽસિ॑તાય॒ સ્વાહા॒ ઽભિહિ॑તાય॒ સ્વાહા ઽન॑ભિહિતાય॒ સ્વાહા॑ યુ॒ક્તાય॒ સ્વાહા ઽયુ॑ક્તાય॒ સ્વાહા॒ સુયુ॑ક્તાય॒ સ્વાહો -દ્યુ॑ક્તાય॒ સ્વાહા॒ વિમુ॑ક્તાય॒ સ્વાહા॒ પ્રમુ॑ક્તાય॒ સ્વાહા॒ વઞ્ચ॑તે॒ સ્વાહા॑ પરિ॒વઞ્ચ॑તે॒ સ્વાહા॑ સં॒વઁઞ્ચ॑તે॒ સ્વાહા॑ ઽનુ॒વઞ્ચ॑તે॒ સ્વાહો॒–દ્વઞ્ચ॑તે॒ સ્વાહા॑ ય॒તે સ્વાહા॒ ધાવ॑તે॒ સ્વાહા॒ તિષ્ઠ॑તે॒ સ્વાહા॒ સર્વ॑સ્મૈ॒ સ્વાહા᳚ ॥ 53 ॥
(સિ॒તાયા॒ – ષ્ટાત્રિગ્મ્॑શત્) (અ. 22)
(બૃહ॒સ્પતિ॒-શ્શ્ર–દ્ય॒થા વા – ઋ॒ક્ષા વૈ – પ્ર॒જાપ॑તિ॒ર્યેન॑યેન॒ – દ્વે વાવ દે॑વસ॒ત્રે – આ॑દિ॒ત્યા અ॑કામયન્ત સુવ॒ર્ગં – વઁસિ॑ષ્ઠઃ – સંવઁથ્સ॒રાય॑ -સુર્વ॒ર્ગં-યેઁ સ॒ત્રં – બ્ર॑હ્મવા॒દિનો॑-ઽતિરા॒ત્રો – જ્યોતિ॑ષ્ટોમં – મે॒ષઃ – કૂપ્યા᳚ભ્યો॒ – ઽદ્ભ્યો – યો – નમો॑ – મયો॒ભૂઃ – કિગ્ગ્ સ્વિ॒દ – મ્બે॒ – ભૂઃ – પ્રા॒ણાય॑ – સિ॒તાય॒ – દ્વાવિગ્મ્॑શતિઃ)
(બૃહ॒સ્પતિઃ॒ – પ્રતિ॑ તિષ્ઠન્તિ॒ – વૈ દ॑શરા॒ત્રેણ॑ – સુવ॒ર્ગં – યોઁ અર્વ॑ન્તં॒ – ભૂ – સ્ત્રિપ॑ઞ્ચા॒શત્)
(બૃહ॒સ્પતિ॒, સ્સર્વ॑સ્મૈ॒ સ્વાહા᳚)
॥ હરિઃ॑ ઓમ્ ॥
॥ કૃષ્ણ યજુર્વેદીય તૈત્તિરીય સંહિતાયાં સપ્તમકાણ્ડે ચતુર્થઃ પ્રશ્ન-સ્સમાપ્તઃ ॥