ಕಸ್ಯ ದೋಷಃ ಕುಲೇ ನಾಸ್ತಿ ವ್ಯಾಧಿನಾ ಕೋ ನ ಪೀಡಿತಃ ।
ವ್ಯಸನಂ ಕೇನ ನ ಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಸ್ಯ ಸೌಖ್ಯಂ ನಿರಂತರಂ ॥ 01 ॥
ಆಚಾರಃ ಕುಲಮಾಖ್ಯಾತಿ ದೇಶಮಾಖ್ಯಾತಿ ಭಾಷಣಮ್ ।
ಸಂಭ್ರಮಃ ಸ್ನೇಹಮಾಖ್ಯಾತಿ ವಪುರಾಖ್ಯಾತಿ ಭೋಜನಂ ॥ 02 ॥
ಸುಕುಲೇ ಯೋಜಯೇತ್ಕನ್ಯಾಂ ಪುತ್ರಂ ವಿದ್ಯಾಸು ಯೋಜಯೇತ್ ।
ವ್ಯಸನೇ ಯೋಜಯೇಚ್ಛತ್ರುಂ ಮಿತ್ರಂ ಧರ್ಮೇಣ ಯೋಜಯೇತ್ ॥ 03 ॥
ದುರ್ಜನಸ್ಯ ಚ ಸರ್ಪಸ್ಯ ವರಂ ಸರ್ಪೋ ನ ದುರ್ಜನಃ ।
ಸರ್ಪೋ ದಂಶತಿ ಕಾಲೇ ತು ದುರ್ಜನಸ್ತು ಪದೇ ಪದೇ ॥ 04 ॥
ಏತದರ್ಥೇ ಕುಲೀನಾನಾಂ ನೃಪಾಃ ಕುರ್ವಂತಿ ಸಂಗ್ರಹಮ್ ।
ಆದಿಮಧ್ಯಾವಸಾನೇಷು ನ ತೇ ಗಚ್ಛಂತಿ ವಿಕ್ರಿಯಾಂ ॥ 05 ॥
ಪ್ರಲಯೇ ಭಿನ್ನಮರ್ಯಾದಾ ಭವಂತಿ ಕಿಲ ಸಾಗರಾಃ ।
ಸಾಗರಾ ಭೇದಮಿಚ್ಛಂತಿ ಪ್ರಲಯೇಽಪಿ ನ ಸಾಧವಃ ॥ 06 ॥
ಮೂರ್ಖಸ್ತು ಪ್ರಹರ್ತವ್ಯಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷೋ ದ್ವಿಪದಃ ಪಶುಃ ।
ಭಿದ್ಯತೇ ವಾಕ್ಯ-ಶಲ್ಯೇನ ಅದೃಶಂ ಕಂಟಕಂ ಯಥಾ ॥ 07 ॥
ರೂಪಯೌವನಸಂಪನ್ನಾ ವಿಶಾಲಕುಲಸಂಭವಾಃ ।
ವಿದ್ಯಾಹೀನಾ ನ ಶೋಭಂತೇ ನಿರ್ಗಂಧಾಃ ಕಿಂಶುಕಾ ಯಥಾ ॥ 08 ॥
ಕೋಕಿಲಾನಾಂ ಸ್ವರೋ ರೂಪಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ರೂಪಂ ಪತಿವ್ರತಮ್ ।
ವಿದ್ಯಾ ರೂಪಂ ಕುರೂಪಾಣಾಂ ಕ್ಷಮಾ ರೂಪಂ ತಪಸ್ವಿನಾಂ ॥ 09 ॥
ತ್ಯಜೇದೇಕಂ ಕುಲಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಗ್ರಾಮಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಕುಲಂ ತ್ಯಜೇತ್ ।
ಗ್ರಾಮಂ ಜನಪದಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಆತ್ಮಾರ್ಥೇ ಪೃಥಿವೀಂ ತ್ಯಜೇತ್ ॥ 10 ॥
ಉದ್ಯೋಗೇ ನಾಸ್ತಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯಂ ಜಪತೋ ನಾಸ್ತಿ ಪಾತಕಮ್ ।
ಮೌನೇನ ಕಲಹೋ ನಾಸ್ತಿ ನಾಸ್ತಿ ಜಾಗರಿತೇ ಭಯಂ ॥ 11 ॥
ಅತಿರೂಪೇಣ ವಾ ಸೀತಾ ಅತಿಗರ್ವೇಣ ರಾವಣಃ ।
ಅತಿದಾನಾದ್ಬಲಿರ್ಬದ್ಧೋ ಹ್ಯತಿಸರ್ವತ್ರ ವರ್ಜಯೇತ್ ॥ 12 ॥
ಕೋ ಹಿ ಭಾರಃ ಸಮರ್ಥಾನಾಂ ಕಿಂ ದೂರಂ ವ್ಯವಸಾಯಿನಾಮ್ ।
ಕೋ ವಿದೇಶಃ ಸುವಿದ್ಯಾನಾಂ ಕಃ ಪರಃ ಪ್ರಿಯವಾದಿನಾಂ ॥ 13 ॥
ಏಕೇನಾಪಿ ಸುವೃಕ್ಷೇಣ ಪುಷ್ಪಿತೇನ ಸುಗಂಧಿನಾ ।
ವಾಸಿತಂ ತದ್ವನಂ ಸರ್ವಂ ಸುಪುತ್ರೇಣ ಕುಲಂ ಯಥಾ ॥ 14 ॥
ಏಕೇನ ಶುಷ್ಕವೃಕ್ಷೇಣ ದಹ್ಯಮಾನೇನ ವಹ್ನಿನಾ ।
ದಹ್ಯತೇ ತದ್ವನಂ ಸರ್ವಂ ಕುಪುತ್ರೇಣ ಕುಲಂ ಯಥಾ ॥ 15 ॥
ಏಕೇನಾಪಿ ಸುಪುತ್ರೇಣ ವಿದ್ಯಾಯುಕ್ತೇನ ಸಾಧುನಾ ।
ಆಹ್ಲಾದಿತಂ ಕುಲಂ ಸರ್ವಂ ಯಥಾ ಚಂದ್ರೇಣ ಶರ್ವರೀ ॥ 16 ॥
ಕಿಂ ಜಾತೈರ್ಬಹುಭಿಃ ಪುತ್ರೈಃ ಶೋಕಸಂತಾಪಕಾರಕೈಃ ।
ವರಮೇಕಃ ಕುಲಾಲಂಬೀ ಯತ್ರ ವಿಶ್ರಾಮ್ಯತೇ ಕುಲಂ ॥ 17 ॥
ಲಾಲಯೇತ್ಪಂಚವರ್ಷಾಣಿ ದಶವರ್ಷಾಣಿ ತಾಡಯೇತ್ ।
ಪ್ರಾಪ್ತೇ ತು ಷೋಡಶೇ ವರ್ಷೇ ಪುತ್ರೇ ಮಿತ್ರವದಾಚರೇತ್ ॥ 18 ॥
ಉಪಸರ್ಗೇಽನ್ಯಚಕ್ರೇ ಚ ದುರ್ಭಿಕ್ಷೇ ಚ ಭಯಾವಹೇ ।
ಅಸಾಧುಜನಸಂಪರ್ಕೇ ಯಃ ಪಲಾಯೇತ್ಸ ಜೀವತಿ ॥ 19 ॥
ಧರ್ಮಾರ್ಥಕಾಮಮೋಕ್ಷಾಣಾಂ ಯಸ್ಯೈಕೋಽಪಿ ನ ವಿದ್ಯತೇ ।
ಅಜಾಗಲಸ್ತನಸ್ಯೇವ ತಸ್ಯ ಜನ್ಮ ನಿರರ್ಥಕಂ ॥ 20 ॥
ಮೂರ್ಖಾ ಯತ್ರ ನ ಪೂಜ್ಯಂತೇ ಧಾನ್ಯಂ ಯತ್ರ ಸುಸಂಚಿತಮ್ ।
ದಾಂಪತ್ಯೇ ಕಲಹೋ ನಾಸ್ತಿ ತತ್ರ ಶ್ರೀಃ ಸ್ವಯಮಾಗತಾ ॥ 21 ॥