ಧನಹೀನೋ ನ ಹೀನಶ್ಚ ಧನಿಕಃ ಸ ಸುನಿಶ್ಚಯಃ ।
ವಿದ್ಯಾರತ್ನೇನ ಹೀನೋ ಯಃ ಸ ಹೀನಃ ಸರ್ವವಸ್ತುಷು ॥ 01 ॥
ದೃಷ್ಟಿಪೂತಂ ನ್ಯಸೇತ್ಪಾದಂ ವಸ್ತ್ರಪೂತಂ ಪಿಬೇಜ್ಜಲಮ್ ।
ಶಾಸ್ತ್ರಪೂತಂ ವದೇದ್ವಾಕ್ಯಃ ಮನಃಪೂತಂ ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 02 ॥
ಸುಖಾರ್ಥೀ ಚೇತ್ತ್ಯಜೇದ್ವಿದ್ಯಾಂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥೀ ಚೇತ್ತ್ಯಜೇತ್ಸುಖಮ್ ।
ಸುಖಾರ್ಥಿನಃ ಕುತೋ ವಿದ್ಯಾ ಸುಖಂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಃ ಕುತಃ ॥ 03 ॥
ಕವಯಃ ಕಿಂ ನ ಪಶ್ಯಂತಿ ಕಿಂ ನ ಭಕ್ಷಂತಿ ವಾಯಸಾಃ ।
ಮದ್ಯಪಾಃ ಕಿಂ ನ ಜಲ್ಪಂತಿ ಕಿಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಯೋಷಿತಃ ॥ 04 ॥
ರಂಕಂ ಕರೋತಿ ರಾಜಾನಂ ರಾಜಾನಂ ರಂಕಮೇವ ಚ ।
ಧನಿನಂ ನಿರ್ಧನಂ ಚೈವ ನಿರ್ಧನಂ ಧನಿನಂ ವಿಧಿಃ ॥ 05 ॥
ಲುಬ್ಧಾನಾಂ ಯಾಚಕಃ ಶತ್ರುರ್ಮೂರ್ಖಾನಾಂ ಬೋಧಕೋ ರಿಪುಃ ।
ಜಾರಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪತಿಃ ಶತ್ರುಶ್ಚೌರಾಣಾಂ ಚಂದ್ರಮಾ ರಿಪುಃ ॥ 06 ॥
ಯೇಷಾಂ ನ ವಿದ್ಯಾ ನ ತಪೋ ನ ದಾನಂ
ಜ್ಞಾನಂ ನ ಶೀಲಾಂ ನ ಗುಣೋ ನ ಧರ್ಮಃ ।
ತೇ ಮರ್ತ್ಯಲೋಕೇ ಭುವಿ ಭಾರಭೂತಾ
ಮನುಷ್ಯರೂಪೇಣ ಮೃಗಾಶ್ಚರಂತಿ ॥ 07 ॥
ಅಂತಃಸಾರವಿಹೀನಾನಾಮುಪದೇಶೋ ನ ಜಾಯತೇ ।
ಮಲಯಾಚಲಸಂಸರ್ಗಾನ್ನ ವೇಣುಶ್ಚಂದನಾಯತೇ ॥ 08 ॥
ಯಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಜ್ಞಾ ಶಾಸ್ತ್ರಂ ತಸ್ಯ ಕರೋತಿ ಕಿಮ್ ।
ಲೋಚನಾಭ್ಯಾಂ ವಿಹೀನಸ್ಯ ದರ್ಪಣಃ ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ॥ 09 ॥
ದುರ್ಜನಂ ಸಜ್ಜನಂ ಕರ್ತುಮುಪಾಯೋ ನಹಿ ಭೂತಲೇ ।
ಅಪಾನಂ ಶಾತಧಾ ಧೌತಂ ನ ಶ್ರೇಷ್ಠಮಿಂದ್ರಿಯಂ ಭವೇತ್ ॥ 10 ॥
ಆಪ್ತದ್ವೇಷಾದ್ಭವೇನ್ಮೃತ್ಯುಃ ಪರದ್ವೇಷಾದ್ಧನಕ್ಷಯಃ ।
ರಾಜದ್ವೇಷಾದ್ಭವೇನ್ನಾಶೋ ಬ್ರಹ್ಮದ್ವೇಷಾತ್ಕುಲಕ್ಷಯಃ ॥ 11 ॥
ವರಂ ವನಂ ವ್ಯಾಘ್ರಗಜೇಂದ್ರಸೇವಿತಂ
ದ್ರುಮಾಲಯಂ ಪತ್ರಫಲಾಂಬುಸೇವನಮ್ ।
ತೃಣೇಷು ಶಯ್ಯಾ ಶತಜೀರ್ಣವಲ್ಕಲಂ
ನ ಬಂಧುಮಧ್ಯೇ ಧನಹೀನಜೀವನಂ ॥ 12 ॥
ವಿಪ್ರೋ ವೃಕ್ಷಸ್ತಸ್ಯ ಮೂಲಂ ಚ ಸಂಧ್ಯಾ
ವೇದಃ ಶಾಖಾ ಧರ್ಮಕರ್ಮಾಣಿ ಪತ್ರಮ್ ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮೂಲಂ ಯತ್ನತೋ ರಕ್ಷಣೀಯಂ
ಛಿನ್ನೇ ಮೂಲೇ ನೈವ ಶಾಖಾ ನ ಪತ್ರಂ ॥ 13 ॥
ಮಾತಾ ಚ ಕಮಲಾ ದೇವೀ ಪಿತಾ ದೇವೋ ಜನಾರ್ದನಃ ।
ಬಾಂಧವಾ ವಿಷ್ಣುಭಕ್ತಾಶ್ಚ ಸ್ವದೇಶೋ ಭುವನತ್ರಯಂ ॥ 14 ॥
ಏಕವೃಕ್ಷಸಮಾರೂಢಾ ನಾನಾವರ್ಣಾ ವಿಹಂಗಮಾಃ ।
ಪ್ರಭಾತೇ ದಿಕ್ಷು ದಶಸು ಯಾಂತಿ ಕಾ ತತ್ರ ವೇದನಾ ॥ 15 ॥
ಬುದ್ಧಿರ್ಯಸ್ಯ ಬಲಂ ತಸ್ಯ ನಿರ್ಬುದ್ಧೇಶ್ಚ ಕುತೋ ಬಲಮ್ ।
ವನೇ ಸಿಂಹೋ ಯದೋನ್ಮತ್ತಃ ಮಶಕೇನ ನಿಪಾತಿತಃ ॥ 16 ॥
ಕಾ ಚಿಂತಾ ಮಮ ಜೀವನೇ ಯದಿ ಹರಿರ್ವಿಶ್ವಂಭರೋ ಗೀಯತೇ
ನೋ ಚೇದರ್ಭಕಜೀವನಾಯ ಜನನೀಸ್ತನ್ಯಂ ಕಥಂ ನಿರ್ಮಮೇ ।
ಇತ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ಮುಹುರ್ಮುಹುರ್ಯದುಪತೇ ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತೇ ಕೇವಲಂ
ತ್ವತ್ಪಾದಾಂಬುಜಸೇವನೇನ ಸತತಂ ಕಾಲೋ ಮಯಾ ನೀಯತೇ ॥ 17 ॥
ಗೀರ್ವಾಣವಾಣೀಷು ವಿಶಿಷ್ಟಬುದ್ಧಿ-
ಸ್ತಥಾಪಿ ಭಾಷಾಂತರಲೋಲುಪೋಽಹಮ್ ।
ಯಥಾ ಸುಧಾಯಾಮಮರೇಷು ಸತ್ಯಾಂ
ಸ್ವರ್ಗಾಂಗನಾನಾಮಧರಾಸವೇ ರುಚಿಃ ॥ 18 ॥
ಅನ್ನಾದ್ದಶಗುಣಂ ಪಿಷ್ಟಂ ಪಿಷ್ಟಾದ್ದಶಗುಣಂ ಪಯಃ ।
ಪಯಸೋಽಷ್ಟಗುಣಂ ಮಾಂಸಾಂ ಮಾಂಸಾದ್ದಶಗುಣಂ ಘೃತಂ ॥ 19 ॥
ಶೋಕೇನ ರೋಗಾ ವರ್ಧಂತೇ ಪಯಸಾ ವರ್ಧತೇ ತನುಃ ।
ಘೃತೇನ ವರ್ಧತೇ ವೀರ್ಯಂ ಮಾಂಸಾನ್ಮಾಂಸಂ ಪ್ರವರ್ಧತೇ ॥ 20 ॥