ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ವಿಷ್ಣುಂ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾಧಿಪತಿಂ ಪ್ರಭುಮ್ ।
ನಾನಾಶಾಸ್ತ್ರೋದ್ಧೃತಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ರಾಜನೀತಿಸಮುಚ್ಚಯಂ ॥ 01 ॥
ಅಧೀತ್ಯೇದಂ ಯಥಾಶಾಸ್ತ್ರಂ ನರೋ ಜಾನಾತಿ ಸತ್ತಮಃ ।
ಧರ್ಮೋಪದೇಶವಿಖ್ಯಾತಂ ಕಾರ್ಯಾಕಾರ್ಯಂ ಶುಭಾಶುಭಂ ॥ 02 ॥
ತದಹಂ ಸಂಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಲೋಕಾನಾಂ ಹಿತಕಾಮ್ಯಯಾ ।
ಯೇನ ವಿಜ್ಞಾತಮಾತ್ರೇಣ ಸರ್ವಜ್ಞಾತ್ವಂ ಪ್ರಪದ್ಯತೇ ॥ 03 ॥
ಮೂರ್ಖಶಿಷ್ಯೋಪದೇಶೇನ ದುಷ್ಟಸ್ತ್ರೀಭರಣೇನ ಚ ।
ದುಃಖಿತೈಃ ಸಂಪ್ರಯೋಗೇಣ ಪಂಡಿತೋಽಪ್ಯವಸೀದತಿ ॥ 04 ॥
ದುಷ್ಟಾ ಭಾರ್ಯಾ ಶಠಂ ಮಿತ್ರಂ ಭೃತ್ಯಶ್ಚೋತ್ತರದಾಯಕಃ ।
ಸಸರ್ಪೇ ಚ ಗೃಹೇ ವಾಸೋ ಮೃತ್ಯುರೇವ ನ ಸಂಶಯಃ ॥ 05 ॥
ಆಪದರ್ಥೇ ಧನಂ ರಕ್ಷೇದ್ದಾರಾನ್ ರಕ್ಷೇದ್ಧನೈರಪಿ ।
ಆತ್ಮಾನಂ ಸತತಂ ರಕ್ಷೇದ್ದಾರೈರಪಿ ಧನೈರಪಿ ॥ 06 ॥
ಆಪದರ್ಥೇ ಧನಂ ರಕ್ಷೇಚ್ಛ್ರೀಮತಾಂ ಕುತ ಆಪದಃ ।
ಕದಾಚಿಚ್ಚಲತೇ ಲಕ್ಷ್ಮೀಃ ಸಂಚಿತೋಽಪಿ ವಿನಶ್ಯತಿ ॥ 07 ॥
ಯಸ್ಮಿಂದೇಶೇ ನ ಸಮ್ಮಾನೋ ನ ವೃತ್ತಿರ್ನ ಚ ಬಾಂಧವಾಃ ।
ನ ಚ ವಿದ್ಯಾಗಮೋಽಪ್ಯಸ್ತಿ ವಾಸಂ ತತ್ರ ನ ಕಾರಯೇತ್ ॥ 08 ॥
ಧನಿಕಃ ಶ್ರೋತ್ರಿಯೋ ರಾಜಾ ನದೀ ವೈದ್ಯಸ್ತು ಪಂಚಮಃ ।
ಪಂಚ ಯತ್ರ ನ ವಿದ್ಯಂತೇ ನ ತತ್ರ ದಿವಸಂ ವಸೇತ್ ॥ 09 ॥
ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ಭಯಂ ಲಜ್ಜಾ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯಂ ತ್ಯಾಗಶೀಲತಾ ।
ಪಂಚ ಯತ್ರ ನ ವಿದ್ಯಂತೇ ನ ಕುರ್ಯಾತ್ತತ್ರ ಸಂಸ್ಥಿತಿಂ ॥ 10 ॥
ಜಾನೀಯಾತ್ಪ್ರೇಷಣೇ ಭೃತ್ಯಾನ್ಬಾಂಧವಾನ್ ವ್ಯಸನಾಗಮೇ ।
ಮಿತ್ರಂ ಚಾಪತ್ತಿಕಾಲೇಷು ಭಾರ್ಯಾಂ ಚ ವಿಭವಕ್ಷಯೇ ॥ 11 ॥
ಆತುರೇ ವ್ಯಸನೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ದುರ್ಭಿಕ್ಷೇ ಶತ್ರುಸಂಕಟೇ ।
ರಾಜದ್ವಾರೇ ಶ್ಮಶಾನೇ ಚ ಯಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಸ ಬಾಂಧವಃ ॥ 12 ॥
ಯೋ ಧ್ರುವಾಣಿ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಅಧ್ರುವಂ ಪರಿಷೇವತೇ ।
ಧ್ರುವಾಣಿ ತಸ್ಯ ನಶ್ಯಂತಿ ಚಾಧ್ರುವಂ ನಷ್ಟಮೇವ ಹಿ ॥ 13 ॥
ವರಯೇತ್ಕುಲಜಾಂ ಪ್ರಾಜ್ಞೋ ವಿರೂಪಾಮಪಿ ಕನ್ಯಕಾಮ್ ।
ರೂಪಶೀಲಾಂ ನ ನೀಚಸ್ಯ ವಿವಾಹಃ ಸದೃಶೇ ಕುಲೇ ॥ 14 ॥
ನದೀನಾಂ ಶಸ್ತ್ರಪಾಣೀನಾಂನಖೀನಾಂ ಶ‍ಋಂಗಿಣಾಂ ತಥಾ ।
ವಿಶ್ವಾಸೋ ನೈವ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಸ್ತ್ರೀಷು ರಾಜಕುಲೇಷು ಚ ॥ 15 ॥
ವಿಷಾದಪ್ಯಮೃತಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಮೇಧ್ಯಾದಪಿ ಕಾಂಚನಮ್ ।
ಅಮಿತ್ರಾದಪಿ ಸದ್ವೃತ್ತಂ ಬಾಲಾದಪಿ ಸುಭಾಷಿತಂ ॥ 16 ॥
ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ದ್ವಿಗುಣ ಆಹಾರೋ ಲಜ್ಜಾ ಚಾಪಿ ಚತುರ್ಗುಣಾ ।
ಸಾಹಸಂ ಷಡ್ಗುಣಂ ಚೈವ ಕಾಮಶ್ಚಾಷ್ಟಗುಣಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 17 ॥