(ಶ್ರೀದೇವೀಭಾಗವತಂ, ದ್ವಾದಶ ಸ್ಕಂಧಂ, ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ, , ಮಣಿದ್ವೀಪ ವರ್ಣನ – 1)
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ –
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾದೂರ್ಧ್ವಭಾಗೇ ಸರ್ವಲೋಕೋಽಸ್ತಿ ಯಃ ಶ್ರುತಃ ।
ಮಣಿದ್ವೀಪಃ ಸ ಏವಾಸ್ತಿ ಯತ್ರ ದೇವೀ ವಿರಾಜತೇ ॥ 1 ॥
ಸರ್ವಸ್ಮಾದಧಿಕೋ ಯಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಲೋಕಸ್ತತಃ ಸ್ಮೃತಃ ।
ಪುರಾ ಪರಾಂಬಯೈವಾಯಂ ಕಲ್ಪಿತೋ ಮನಸೇಚ್ಛಯಾ ॥ 2 ॥
ಸರ್ವಾದೌ ನಿಜವಾಸಾರ್ಥಂ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಮೂಲಭೂತಯಾ ।
ಕೈಲಾಸಾದಧಿಕೋ ಲೋಕೋ ವೈಕುಂಠಾದಪಿ ಚೋತ್ತಮಃ ॥ 3 ॥
ಗೋಲೋಕಾದಪಿ ಸರ್ವಸ್ಮಾತ್ಸರ್ವಲೋಕೋಽಧಿಕಃ ಸ್ಮೃತಃ ।
ನೈತತ್ಸಮಂ ತ್ರಿಲೋಕ್ಯಾಂ ತು ಸುಂದರಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 4 ॥
ಛತ್ರೀಭೂತಂ ತ್ರಿಜಗತೋ ಭವಸಂತಾಪನಾಶಕಮ್ ।
ಛಾಯಾಭೂತಂ ತದೇವಾಸ್ತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಾನಾಂ ತು ಸತ್ತಮ ॥ 5 ॥
ಬಹುಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣೋ ಗಂಭೀರಸ್ತಾವದೇವ ಹಿ ।
ಮಣಿದ್ವೀಪಸ್ಯ ಪರಿತೋ ವರ್ತತೇ ತು ಸುಧೋದಧಿಃ ॥ 6 ॥
ಮರುತ್ಸಂಘಟ್ಟನೋತ್ಕೀರ್ಣತರಂಗ ಶತಸಂಕುಲಃ ।
ರತ್ನಾಚ್ಛವಾಲುಕಾಯುಕ್ತೋ ಝಷಶಂಖಸಮಾಕುಲಃ ॥ 7 ॥
ವೀಚಿಸಂಘರ್ಷಸಂಜಾತಲಹರೀಕಣಶೀತಲಃ ।
ನಾನಾಧ್ವಜಸಮಾಯುಕ್ತಾ ನಾನಾಪೋತಗತಾಗತೈಃ ॥ 8 ॥
ವಿರಾಜಮಾನಃ ಪರಿತಸ್ತೀರರತ್ನದ್ರುಮೋ ಮಹಾನ್ ।
ತದುತ್ತರಮಯೋಧಾತುನಿರ್ಮಿತೋ ಗಗನೇ ತತಃ ॥ 9 ॥
ಸಪ್ತಯೋಜನವಿಸ್ತೀರ್ಣಃ ಪ್ರಾಕಾರೋ ವರ್ತತೇ ಮಹಾನ್ ।
ನಾನಾಶಸ್ತ್ರಪ್ರಹರಣಾ ನಾನಾಯುದ್ಧವಿಶಾರದಾಃ ॥ 10 ॥
ರಕ್ಷಕಾ ನಿವಸಂತ್ಯತ್ರ ಮೋದಮಾನಾಃ ಸಮಂತತಃ ।
ಚತುರ್ದ್ವಾರಸಮಾಯುಕ್ತೋ ದ್ವಾರಪಾಲಶತಾನ್ವಿತಃ ॥ 11 ॥
ನಾನಾಗಣೈಃ ಪರಿವೃತೋ ದೇವೀಭಕ್ತಿಯುತೈರ್ನೃಪ ।
ದರ್ಶನಾರ್ಥಂ ಸಮಾಯಾಂತಿ ಯೇ ದೇವಾ ಜಗದೀಶಿತುಃ ॥ 12 ॥
ತೇಷಾಂ ಗಣಾ ವಸಂತ್ಯತ್ರ ವಾಹನಾನಿ ಚ ತತ್ರ ಹಿ ।
ವಿಮಾನಶತಸಂಘರ್ಷಘಂಟಾಸ್ವನಸಮಾಕುಲಃ ॥ 13 ॥
ಹಯಹೇಷಾಖುರಾಘಾತಬಧಿರೀಕೃತದಿಂಮುಖಃ ।
ಗಣೈಃ ಕಿಲಕಿಲಾರಾವೈರ್ವೇತ್ರಹಸ್ತೈಶ್ಚ ತಾಡಿತಾಃ ॥ 14 ॥
ಸೇವಕಾ ದೇವಸಂಗಾನಾಂ ಭ್ರಾಜಂತೇ ತತ್ರ ಭೂಮಿಪ ।
ತಸ್ಮಿಂಕೋಲಾಹಲೇ ರಾಜನ್ನಶಬ್ದಃ ಕೇನಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 15 ॥
ಕಸ್ಯಚಿಚ್ಛ್ರೂಯತೇಽತ್ಯಂತಂ ನಾನಾಧ್ವನಿಸಮಾಕುಲೇ ।
ಪದೇ ಪದೇ ಮಿಷ್ಟವಾರಿಪರಿಪೂರ್ಣಸರಾನ್ಸಿ ಚ ॥ 16 ॥
ವಾಟಿಕಾ ವಿವಿಧಾ ರಾಜನ್ ರತ್ನದ್ರುಮವಿರಾಜಿತಾಃ ।
ತದುತ್ತರಂ ಮಹಾಸಾರಧಾತುನಿರ್ಮಿತಮಂಡಲಃ ॥ 17 ॥
ಸಾಲೋಽಪರೋ ಮಹಾನಸ್ತಿ ಗಗನಸ್ಪರ್ಶಿ ಯಚ್ಛಿರಃ ।
ತೇಜಸಾ ಸ್ಯಾಚ್ಛತಗುಣಃ ಪೂರ್ವಸಾಲಾದಯಂ ಪರಃ ॥ 18 ॥
ಗೋಪುರದ್ವಾರಸಹಿತೋ ಬಹುವೃಕ್ಷಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಯಾ ವೃಕ್ಷಜಾತಯಃ ಸಂತಿ ಸರ್ವಾಸ್ತಾಸ್ತತ್ರ ಸಂತಿ ಚ ॥ 19 ॥
ನಿರಂತರಂ ಪುಷ್ಪಯುತಾಃ ಸದಾ ಫಲಸಮನ್ವಿತಾಃ ।
ನವಪಲ್ಲವಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಪರಸೌರಭಸಂಕುಲಾಃ ॥ 20 ॥
ಪನಸಾ ಬಕುಲಾ ಲೋಧ್ರಾಃ ಕರ್ಣಿಕಾರಾಶ್ಚ ಶಿಂಶಪಾಃ ।
ದೇವದಾರುಕಾಂಚನಾರಾ ಆಮ್ರಾಶ್ಚೈವ ಸುಮೇರವಃ ॥ 21 ॥
ಲಿಕುಚಾ ಹಿಂಗುಲಾಶ್ಚೈಲಾ ಲವಂಗಾಃ ಕಟ್ಫಲಾಸ್ತಥಾ ।
ಪಾಟಲಾ ಮುಚುಕುಂದಾಶ್ಚ ಫಲಿನ್ಯೋ ಜಘನೇಫಲಾಃ ॥ 22 ॥
ತಾಲಾಸ್ತಮಾಲಾಃ ಸಾಲಾಶ್ಚ ಕಂಕೋಲಾ ನಾಗಭದ್ರಕಾಃ ।
ಪುನ್ನಾಗಾಃ ಪೀಲವಃ ಸಾಲ್ವಕಾ ವೈ ಕರ್ಪೂರಶಾಖಿನಃ ॥ 23 ॥
ಅಶ್ವಕರ್ಣಾ ಹಸ್ತಿಕರ್ಣಾಸ್ತಾಲಪರ್ಣಾಶ್ಚ ದಾಡಿಮಾಃ ।
ಗಣಿಕಾ ಬಂಧುಜೀವಾಶ್ಚ ಜಂಬೀರಾಶ್ಚ ಕುರಂಡಕಾಃ ॥ 24 ॥
ಚಾಂಪೇಯಾ ಬಂಧುಜೀವಾಶ್ಚ ತಥಾ ವೈ ಕನಕದ್ರುಮಾಃ ।
ಕಾಲಾಗುರುದ್ರುಮಾಶ್ಚೈವ ತಥಾ ಚಂದನಪಾದಪಾಃ ॥ 25 ॥
ಖರ್ಜೂರಾ ಯೂಥಿಕಾಸ್ತಾಲಪರ್ಣ್ಯಶ್ಚೈವ ತಥೇಕ್ಷವಃ ।
ಕ್ಷೀರವೃಕ್ಷಾಶ್ಚ ಖದಿರಾಶ್ಚಿಂಚಾಭಲ್ಲಾತಕಾಸ್ತಥಾ ॥ 26 ॥
ರುಚಕಾಃ ಕುಟಜಾ ವೃಕ್ಷಾ ಬಿಲ್ವವೃಕ್ಷಾಸ್ತಥೈವ ಚ ।
ತುಲಸೀನಾಂ ವನಾನ್ಯೇವಂ ಮಲ್ಲಿಕಾನಾಂ ತಥೈವ ಚ ॥ 27 ॥
ಇತ್ಯಾದಿತರುಜಾತೀನಾಂ ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ ।
ನಾನಾವಾಪೀಶತೈರ್ಯುಕ್ತಾನ್ಯೇವಂ ಸಂತಿ ಧರಾಧಿಪ ॥ 28 ॥
ಕೋಕಿಲಾರಾವಸಂಯುಕ್ತಾ ಗುನ್ಜದ್ಭ್ರಮರಭೂಷಿತಾಃ ।
ನಿರ್ಯಾಸಸ್ರಾವಿಣಃ ಸರ್ವೇ ಸ್ನಿಗ್ಧಚ್ಛಾಯಾಸ್ತರೂತ್ತಮಾಃ ॥ 29 ॥
ನಾನಾಋತುಭವಾ ವೃಕ್ಷಾ ನಾನಾಪಕ್ಷಿಸಮಾಕುಲಾಃ ।
ನಾನಾರಸಸ್ರಾವಿಣೀಭಿರ್ನದೀಭಿರತಿಶೋಭಿತಾಃ ॥ 30 ॥
ಪಾರಾವತಶುಕವ್ರಾತಸಾರಿಕಾಪಕ್ಷಮಾರುತೈಃ ।
ಹಂಸಪಕ್ಷಸಮುದ್ಭೂತ ವಾತವ್ರಾತೈಶ್ಚಲದ್ದ್ರುಮಮ್ ॥ 31 ॥
ಸುಗಂಧಗ್ರಾಹಿಪವನಪೂರಿತಂ ತದ್ವನೋತ್ತಮಮ್ ।
ಸಹಿತಂ ಹರಿಣೀಯೂಥೈರ್ಧಾವಮಾನೈರಿತಸ್ತತಃ ॥ 32 ॥
ನೃತ್ಯದ್ಬರ್ಹಿಕದಂಬಸ್ಯ ಕೇಕಾರಾವೈಃ ಸುಖಪ್ರದೈಃ ।
ನಾದಿತಂ ತದ್ವನಂ ದಿವ್ಯಂ ಮಧುಸ್ರಾವಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 33 ॥
ಕಾಂಸ್ಯಸಾಲಾದುತ್ತರೇ ತು ತಾಮ್ರಸಾಲಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ।
ಚತುರಸ್ರಸಮಾಕಾರ ಉನ್ನತ್ಯಾ ಸಪ್ತಯೋಜನಃ ॥ 34 ॥
ದ್ವಯೋಸ್ತು ಸಾಲಯೋರ್ಮಧ್ಯೇ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತಾ ಕಲ್ಪವಾಟಿಕಾ ।
ಯೇಷಾಂ ತರೂಣಾಂ ಪುಷ್ಪಾಣಿ ಕಾಂಚನಾಭಾನಿ ಭೂಮಿಪ ॥ 35 ॥
ಪತ್ರಾಣಿ ಕಾಂಚನಾಭಾನಿ ರತ್ನಬೀಜಫಲಾನಿ ಚ ।
ದಶಯೋಜನಗಂಧೋ ಹಿ ಪ್ರಸರ್ಪತಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 36 ॥
ತದ್ವನಂ ರಕ್ಷಿತಂ ರಾಜನ್ವಸಂತೇನರ್ತುನಾನಿಶಮ್ ।
ಪುಷ್ಪಸಿಂಹಾಸನಾಸೀನಃ ಪುಷ್ಪಚ್ಛತ್ರವಿರಾಜಿತಃ ॥ 37 ॥
ಪುಷ್ಪಭೂಷಾಭೂಷಿತಶ್ಚ ಪುಷ್ಪಾಸವವಿಘೂರ್ಣಿತಃ ।
ಮಧುಶ್ರೀರ್ಮಾಧವಶ್ರೀಶ್ಚ ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸಮ್ಮತೇ ॥ 38 ॥
ಕ್ರೀಡತಃ ಸ್ಮೇರವದನೇ ಸುಮಸ್ತಬಕಕಂದುಕೈಃ ।
ಅತೀವ ರಮ್ಯಂ ವಿಪಿನಂ ಮಧುಸ್ರಾವಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 39 ॥
ದಶಯೋಜನಪರ್ಯಂತಂ ಕುಸುಮಾಮೋದವಾಯುನಾ ।
ಪೂರಿತಂ ದಿವ್ಯಗಂಧರ್ವೈಃ ಸಾಂಗನೈರ್ಗಾನಲೋಲುಪೈಃ ॥ 40 ॥
ಶೋಭಿತಂ ತದ್ವನಂ ದಿವ್ಯಂ ಮತ್ತಕೋಕಿಲನಾದಿತಮ್ ।
ವಸಂತಲಕ್ಷ್ಮೀಸಂಯುಕ್ತಂ ಕಾಮಿಕಾಮಪ್ರವರ್ಧನಮ್ ॥ 41 ॥
ತಾಮ್ರಸಾಲಾದುತ್ತರತ್ರ ಸೀಸಸಾಲಃ ಪ್ರಕೀರ್ತಿತಃ ।
ಸಮುಚ್ಛ್ರಾಯಃ ಸ್ಮೃತೋಽಪ್ಯಸ್ಯ ಸಪ್ತಯೋಜನಸಂಖ್ಯಯಾ ॥ 42 ॥
ಸಂತಾನವಾಟಿಕಾಮಧ್ಯೇ ಸಾಲಯೋಸ್ತು ದ್ವಯೋರ್ನೃಪ ।
ದಶಯೋಜನಗಂಧಸ್ತು ಪ್ರಸೂನಾನಾಂ ಸಮಂತತಃ ॥ 43 ॥
ಹಿರಣ್ಯಾಭಾನಿ ಕುಸುಮಾನ್ಯುತ್ಫುಲ್ಲಾನಿ ನಿರಂತರಮ್ ।
ಅಮೃತದ್ರವಸಂಯುಕ್ತಫಲಾನಿ ಮಧುರಾಣಿ ಚ ॥ 44 ॥
ಗ್ರೀಷ್ಮರ್ತುರ್ನಾಯಕಸ್ತಸ್ಯಾ ವಾಟಿಕಾಯಾ ನೃಪೋತ್ತಮ ।
ಶುಕ್ರಶ್ರೀಶ್ಚ ಶುಚಿಶ್ರೀಶ್ಚ ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸಮ್ಮತೇ ॥ 45 ॥
ಸಂತಾಪತ್ರಸ್ತಲೋಕಾಸ್ತು ವೃಕ್ಷಮೂಲೇಷು ಸಂಸ್ಥಿತಾಃ ।
ನಾನಾಸಿದ್ಧೈಃ ಪರಿವೃತೋ ನಾನಾದೇವೈಃ ಸಮನ್ವಿತಃ ॥ 46 ॥
ವಿಲಾಸಿನೀನಾಂ ಬೃಂದೈಸ್ತು ಚಂದನದ್ರವಪಂಕಿಲೈಃ ।
ಪುಷ್ಪಮಾಲಾಭೂಷಿತೈಸ್ತು ತಾಲವೃಂತಕರಾಂಬುಜೈಃ ॥ 47 ॥
[ಪಾಠಭೇದಃ- ಪ್ರಾಕಾರಃ]
ಪ್ರಕಾರಃ ಶೋಭಿತೋ ಏಜಚ್ಛೀತಲಾಂಬುನಿಷೇವಿಭಿಃ ।
ಸೀಸಸಾಲಾದುತ್ತರತ್ರಾಪ್ಯಾರಕೂಟಮಯಃ ಶುಭಃ ॥ 48 ॥
ಪ್ರಾಕಾರೋ ವರ್ತತೇ ರಾಜನ್ಮುನಿಯೋಜನದೈರ್ಘ್ಯವಾನ್ ।
ಹರಿಚಂದನವೃಕ್ಷಾಣಾಂ ವಾಟೀ ಮಧ್ಯೇ ತಯೋಃ ಸ್ಮೃತಾ ॥ 49 ॥
ಸಾಲಯೋರಧಿನಾಥಸ್ತು ವರ್ಷರ್ತುರ್ಮೇಘವಾಹನಃ ।
ವಿದ್ಯುತ್ಪಿಂಗಲನೇತ್ರಶ್ಚ ಜೀಮೂತಕವಚಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥ 50 ॥
ವಜ್ರನಿರ್ಘೋಷಮುಖರಶ್ಚೇಂದ್ರಧನ್ವಾ ಸಮಂತತಃ ।
ಸಹಸ್ರಶೋ ವಾರಿಧಾರಾ ಮುಂಚನ್ನಾಸ್ತೇ ಗಣಾವೃತಃ ॥ 51 ॥
ನಭಃ ಶ್ರೀಶ್ಚ ನಭಸ್ಯಶ್ರೀಃ ಸ್ವರಸ್ಯಾ ರಸ್ಯಮಾಲಿನೀ ।
ಅಂಬಾ ದುಲಾ ನಿರತ್ನಿಶ್ಚಾಭ್ರಮಂತೀ ಮೇಘಯಂತಿಕಾ ॥ 52 ॥
ವರ್ಷಯಂತೀ ಚಿಬುಣಿಕಾ ವಾರಿಧಾರಾ ಚ ಸಮ್ಮತಾಃ ।
ವರ್ಷರ್ತೋರ್ದ್ವಾದಶ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಶಕ್ತಯೋ ಮದವಿಹ್ವಲಾಃ ॥ 53 ॥
ನವಪಲ್ಲವವೃಕ್ಷಾಶ್ಚ ನವೀನಲತಿಕಾನ್ವಿತಾಃ ।
ಹರಿತಾನಿ ತೃಣಾನ್ಯೇವ ವೇಷ್ಟಿತಾ ಯೈರ್ಧರಾಽಖಿಲಾ ॥ 54 ॥
ನದೀನದಪ್ರವಾಹಾಶ್ಚ ಪ್ರವಹಂತಿ ಚ ವೇಗತಃ ।
ಸರಾಂಸಿ ಕಲುಷಾಂಬೂನಿ ರಾಗಿಚಿತ್ತಸಮಾನಿ ಚ ॥ 55 ॥
ವಸಂತಿ ದೇವಾಃ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಯೇ ದೇವೀಕರ್ಮಕಾರಿಣಃ ।
ವಾಪೀಕೂಪತಡಾಗಾಶ್ಚ ಯೇ ದೇವ್ಯರ್ಥಂ ಸಮರ್ಪಿತಾಃ ॥ 56 ॥
ತೇ ಗಣಾ ನಿವಸಂತ್ಯತ್ರ ಸವಿಲಾಸಾಶ್ಚ ಸಾಂಗನಾಃ ।
ಆರಕೂಟಮಯಾದಗ್ರೇ ಸಪ್ತಯೋಜನದೈರ್ಘ್ಯವಾನ್ ॥ 57 ॥
ಪಂಚಲೋಹಾತ್ಮಕಃ ಸಾಲೋ ಮಧ್ಯೇ ಮಂದಾರವಾಟಿಕಾ ।
ನಾನಾಪುಷ್ಪಲತಾಕೀರ್ಣಾ ನಾನಾಪಲ್ಲವಶೋಭಿತಾ ॥ 58 ॥
ಅಧಿಷ್ಠಾತಾಽತ್ರ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತಃ ಶರದೃತುರನಾಮಯಃ ।
ಇಷಲಕ್ಷ್ಮೀರೂರ್ಜಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸಮ್ಮತೇ ॥ 59 ॥
ನಾನಾಸಿದ್ಧಾ ವಸಂತ್ಯತ್ರ ಸಾಂಗನಾಃ ಸಪರಿಚ್ಛದಾಃ ।
ಪಂಚಲೋಹಮಯಾದಗ್ರೇ ಸಪ್ತಯೋಜನದೈರ್ಘ್ಯವಾನ್ ॥ 60 ॥
ದೀಪ್ಯಮಾನೋ ಮಹಾಶೃಂಗೈರ್ವರ್ತತೇ ರೌಪ್ಯಸಾಲಕಃ ।
ಪಾರಿಜಾತಾಟವೀಮಧ್ಯೇ ಪ್ರಸೂನಸ್ತಬಕಾನ್ವಿತಾ ॥ 61 ॥
ದಶಯೋಜನಗಂಧೀನಿ ಕುಸುಮಾನಿ ಸಮಂತತಃ ।
ಮೋದಯಂತಿ ಗಣಾನ್ಸರ್ವಾನ್ಯೇ ದೇವೀಕರ್ಮಕಾರಿಣಃ ॥ 62 ॥
ತತ್ರಾಧಿನಾಥಃ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತೋ ಹೇಮಂತರ್ತುರ್ಮಹೋಜ್ಜ್ವಲಃ ।
ಸಗಣಃ ಸಾಯುಧಃ ಸರ್ವಾನ್ ರಾಗಿಣೋ ರಂಜಯನ್ನಪಃ ॥ 63 ॥
ಸಹಶ್ರೀಶ್ಚ ಸಹಸ್ಯಶ್ರೀರ್ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸಮ್ಮತೇ ।
ವಸಂತಿ ತತ್ರ ಸಿದ್ಧಾಶ್ಚ ಯೇ ದೇವೀವ್ರತಕಾರಿಣಃ ॥ 64 ॥
ರೌಪ್ಯಸಾಲಮಯಾದಗ್ರೇ ಸಪ್ತಯೋಜನದೈರ್ಘ್ಯವಾನ್ ।
ಸೌವರ್ಣಸಾಲಃ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತಸ್ತಪ್ತಹಾಟಕಕಲ್ಪಿತಃ ॥ 65 ॥
ಮಧ್ಯೇ ಕದಂಬವಾಟೀ ತು ಪುಷ್ಪಪಲ್ಲವಶೋಭಿತಾ ।
ಕದಂಬಮದಿರಾಧಾರಾಃ ಪ್ರವರ್ತಂತೇ ಸಹಸ್ರಶಃ ॥ 66 ॥
ಯಾಭಿರ್ನಿಪೀತಪೀತಾಭಿರ್ನಿಜಾನಂದೋಽನುಭೂಯತೇ ।
ತತ್ರಾಧಿನಾಥಃ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತಃ ಶೈಶಿರರ್ತುರ್ಮಹೋದಯಃ ॥ 67 ॥
ತಪಃಶ್ರೀಶ್ಚ ತಪಸ್ಯಶ್ರೀರ್ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ತಸ್ಯ ಸಮ್ಮತೇ ।
ಮೋದಮಾನಃ ಸಹೈತಾಭ್ಯಾಂ ವರ್ತತೇ ಶಿಶಿರಾಕೃತಿಃ ॥ 68 ॥
ನಾನಾವಿಲಾಸಸಂಯುಕ್ತೋ ನಾನಾಗಣಸಮಾವೃತಃ ।
ನಿವಸಂತಿ ಮಹಾಸಿದ್ಧಾ ಯೇ ದೇವೀದಾನಕಾರಿಣಃ ॥ 69 ॥
ನಾನಾಭೋಗಸಮುತ್ಪನ್ನಮಹಾನಂದಸಮನ್ವಿತಾಃ ।
ಸಾಂಗನಾಃ ಪರಿವಾರೈಸ್ತು ಸಂಘಶಃ ಪರಿವಾರಿತಾಃ ॥ 70 ॥
ಸ್ವರ್ಣಸಾಲಮಯಾದಗ್ರೇ ಮುನಿಯೋಜನದೈರ್ಘ್ಯವಾನ್ ।
ಪುಷ್ಪರಾಗಮಯಃ ಸಾಲಃ ಕುಂಕುಮಾರುಣವಿಗ್ರಹಃ ॥ 71 ॥
ಪುಷ್ಪರಾಗಮಯೀ ಭೂಮಿರ್ವನಾನ್ಯುಪವನಾನಿ ಚ ।
ರತ್ನವೃಕ್ಷಾಲವಾಲಾಶ್ಚ ಪುಷ್ಪರಾಗಮಯಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ ॥ 72 ॥
ಪ್ರಾಕಾರೋ ಯಸ್ಯ ರತ್ನಸ್ಯ ತದ್ರತ್ನರಚಿತಾ ದ್ರುಮಾಃ ।
ವನಭೂಃ ಪಕ್ಷಿನಶ್ಚೈವ ರತ್ನವರ್ಣಜಲಾನಿ ಚ ॥ 73 ॥
ಮಂಡಪಾ ಮಂಡಪಸ್ತಂಭಾಃ ಸರಾನ್ಸಿ ಕಮಲಾನಿ ಚ ।
ಪ್ರಾಕಾರೇ ತತ್ರ ಯದ್ಯತ್ಸ್ಯಾತ್ತತ್ಸರ್ವಂ ತತ್ಸಮಂ ಭವೇತ್ ॥ 74 ॥
ಪರಿಭಾಷೇಯಮುದ್ದಿಷ್ಟಾ ರತ್ನಸಾಲಾದಿಷು ಪ್ರಭೋ ।
ತೇಜಸಾ ಸ್ಯಾಲ್ಲಕ್ಷಗುಣಃ ಪೂರ್ವಸಾಲಾತ್ಪರೋ ನೃಪ ॥ 75 ॥
ದಿಕ್ಪಾಲಾ ನಿವಸಂತ್ಯತ್ರ ಪ್ರತಿಬ್ರಹ್ಮಾನ್ಡವರ್ತಿನಾಮ್ ।
ದಿಕ್ಪಾಲಾನಾಂ ಸಮಷ್ಟ್ಯಾತ್ಮರೂಪಾಃ ಸ್ಫೂರ್ಜದ್ವರಾಯುಧಾಃ ॥ 76 ॥
ಪೂರ್ವಾಶಾಯಾಂ ಸಮುತ್ತುಂಗಶೃಂಗಾ ಪೂರಮರಾವತೀ ।
ನಾನೋಪವನಸಂಯುಕ್ತಾ ಮಹೇಂದ್ರಸ್ತತ್ರ ರಾಜತೇ ॥ 77 ॥
ಸ್ವರ್ಗಶೋಭಾ ಚ ಯಾ ಸ್ವರ್ಗೇ ಯಾವತೀ ಸ್ಯಾತ್ತತೋಽಧಿಕಾ ।
ಸಮಷ್ಟಿಶತನೇತ್ರಸ್ಯ ಸಹಸ್ರಗುಣತಃ ಸ್ಮೃತಾ ॥ 78 ॥
ಐರಾವತಸಮಾರೂಢೋ ವಜ್ರಹಸ್ತಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ದೇವಸೇನಾಪರಿವೃತೋ ರಾಜತೇಽತ್ರ ಶತಕ್ರತುಃ ॥ 79 ॥
ದೇವಾಂಗನಾಗಣಯುತಾ ಶಚೀ ತತ್ರ ವಿರಾಜತೇ ।
ವಹ್ನಿಕೋಣೇ ವಹ್ನಿಪುರೀ ವಹ್ನಿಪೂಃ ಸದೃಶೀ ನೃಪ ॥ 80 ॥
ಸ್ವಾಹಾಸ್ವಧಾಸಮಾಯುಕ್ತೋ ವಹ್ನಿಸ್ತತ್ರ ವಿರಾಜತೇ ।
ನಿಜವಾಹನಭೂಷಾಢ್ಯೋ ನಿಜದೇವಗಣೈರ್ವೃತಃ ॥ 81 ॥
ಯಾಮ್ಯಾಶಾಯಾಂ ಯಮಪುರೀ ತತ್ರ ದಂಡಧರೋ ಮಹಾನ್ ।
ಸ್ವಭಟೈರ್ವೇಷ್ಟಿತೋ ರಾಜನ್ ಚಿತ್ರಗುಪ್ತಪುರೋಗಮೈಃ ॥ 82 ॥
ನಿಜಶಕ್ತಿಯುತೋ ಭಾಸ್ವತ್ತನಯೋಽಸ್ತಿ ಯಮೋ ಮಹಾನ್ ।
ನೈರೃತ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ರಾಕ್ಷಸ್ಯಾಂ ರಾಕ್ಷಸೈಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ॥ 83 ॥
ಖಡ್ಗಧಾರೀ ಸ್ಫುರನ್ನಾಸ್ತೇ ನಿರೃತಿರ್ನಿಜಶಕ್ತಿಯುಕ್ ।
ವಾರುಣ್ಯಾಂ ವರುಣೋ ರಾಜಾ ಪಾಶಧಾರೀ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ॥ 84 ॥
ಮಹಾಝಶಸಮಾರೂಢೋ ವಾರುಣೀಮಧುವಿಹ್ವಲಃ ।
ನಿಜಶಕ್ತಿಸಮಾಯುಕ್ತೋ ನಿಜಯಾದೋಗಣಾನ್ವಿತಃ ॥ 85 ॥
ಸಮಾಸ್ತೇ ವಾರುಣೇ ಲೋಕೇ ವರುಣಾನೀರತಾಕುಲಃ ।
ವಾಯುಕೋಣೇ ವಾಯುಲೋಕೋ ವಾಯುಸ್ತತ್ರಾಧಿತಿಷ್ಠತಿ ॥ 86 ॥
ವಾಯುಸಾಧನಸಂಸಿದ್ಧಯೋಗಿಭಿಃ ಪರಿವಾರಿತಃ ।
ಧ್ವಜಹಸ್ತೋ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷೋ ಮೃಗವಾಹನಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 87 ॥
ಮರುದ್ಗಣೈಃ ಪರಿವೃತೋ ನಿಜಶಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಃ ।
ಉತ್ತರಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ಮಹಾನ್ಯಕ್ಷಲೋಕೋಽಸ್ತಿ ಭೂಮಿಪ ॥ 88 ॥
ಯಕ್ಷಾಧಿರಾಜಸ್ತತ್ರಾಽಽಸ್ತೇ ವೃದ್ಧಿಋದ್ಧ್ಯಾದಿಶಕ್ತಿಭಿಃ ।
ನವಭಿರ್ನಿಧಿಭಿರ್ಯುಕ್ತಸ್ತುಂದಿಲೋ ಧನನಾಯಕಃ ॥ 89 ॥
ಮಣಿಭದ್ರಃ ಪೂರ್ಣಭದ್ರೋ ಮಣಿಮಾನ್ಮಣಿಕಂಧರಃ ।
ಮಣಿಭೂಷೋ ಮಣಿಸ್ರಗ್ವೀ ಮಣಿಕಾರ್ಮುಕಧಾರಕಃ ॥ 90 ॥
ಇತ್ಯಾದಿಯಕ್ಷಸೇನಾನೀಸಹಿತೋ ನಿಜಶಕ್ತಿಯುಕ್ ।
ಈಶಾನಕೋಣೇ ಸಂಪ್ರೋಕ್ತೋ ರುದ್ರಲೋಕೋ ಮಹತ್ತರಃ ॥ 91 ॥
ಅನರ್ಘ್ಯರತ್ನಖಚಿತೋ ಯತ್ರ ರುದ್ರೋಽಧಿದೈವತಮ್ ।
ಮನ್ಯುಮಾಂದೀಪ್ತನಯನೋ ಬದ್ಧಪೃಷ್ಠಮಹೇಷುಧಿಃ ॥ 92 ॥
ಸ್ಫೂರ್ಜದ್ಧನುರ್ವಾಮಹಸ್ತೋಽಧಿಜ್ಯಧನ್ವಭಿರಾವೃತಃ ।
ಸ್ವಸಮಾನೈರಸಂಖ್ಯಾತರುದ್ರೈಃ ಶೂಲವರಾಯುಧೈಃ ॥ 93 ॥
ವಿಕೃತಾಸ್ಯೈಃ ಕರಾಲಾಸ್ಯೈರ್ವಮದ್ವಹ್ನಿಭಿರಾಸ್ಯತಃ ।
ದಶಹಸ್ತೈಃ ಶತಕರೈಃ ಸಹಸ್ರಭುಜಸಂಯುತೈಃ ॥ 94 ॥
ದಶಪಾದೈರ್ದಶಗ್ರೀವೈಸ್ತ್ರಿನೇತ್ರೈರುಗ್ರಮೂರ್ತಿಭಿಃ ।
ಅಂತರಿಕ್ಷಚರಾ ಯೇ ಚ ಯೇ ಚ ಭೂಮಿಚರಾಃ ಸ್ಮೃತಾಃ ॥ 95 ॥
ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯೇ ಸ್ಮೃತಾ ರುದ್ರಾಸ್ತೈಃ ಸರ್ವೈಶ್ಚ ಸಮಾವೃತಃ ।
ರುದ್ರಾಣೀಕೋಟಿಸಹಿತೋ ಭದ್ರಕಾಲ್ಯಾದಿಮಾತೃಭಿಃ ॥ 96 ॥
ನಾನಾಶಕ್ತಿಸಮಾವಿಷ್ಟಡಾಮರ್ಯಾದಿಗಣಾವೃತಃ ।
ವೀರಭದ್ರಾದಿಸಹಿತೋ ರುದ್ರೋ ರಾಜನ್ವಿರಾಜತೇ ॥ 97 ॥
ಮುಂಡಮಾಲಾಧರೋ ನಾಗವಲಯೋ ನಾಗಕಂಧರಃ ।
ವ್ಯಾಘ್ರಚರ್ಮಪರೀಧಾನೋ ಗಜಚರ್ಮೋತ್ತರೀಯಕಃ ॥ 98 ॥
ಚಿತಾಭಸ್ಮಾಂಗಲಿಪ್ತಾಂಗಃ ಪ್ರಮಥಾದಿಗಣಾವೃತಃ ।
ನಿನದಡ್ಡಮರುಧ್ವಾನೈರ್ಬಧಿರೀಕೃತದಿಂಮುಖಃ ॥ 99 ॥
ಅಟ್ಟಹಾಸಾಸ್ಫೋಟಶಬ್ದೈಃ ಸಂತ್ರಾಸಿತನಭಸ್ತಲಃ ।
ಭೂತಸಂಘಸಮಾವಿಷ್ಟೋ ಭೂತಾವಾಸೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 100 ॥
ಈಶಾನದಿಕ್ಪತಿಃ ಸೋಽಯಂ ನಾಮ್ನಾ ಚೇಶಾನ ಏವ ಚ ॥ 101 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀದೇವೀಭಾಗವತೇ ಮಹಾಪುರಾಣೇ ದ್ವಾದಶಸ್ಕಂಧೇ ಮಣಿದ್ವೀಪವರ್ಣನಂ ನಾಮ ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥