ವಿದುರ ನೀತಿ – ಉದ್ಯೋಗ ಪರ್ವಂ, ಅಧ್ಯಾಯಃ 36

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಜಾಗರಪರ್ವಣಿವಿದುರಹಿತವಾಕ್ಯೇ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ವಿದುರ ಉವಾಚ । ಅತ್ರೈವೋದಾಹರಂತೀಮಮಿತಿಹಾಸಂ ಪುರಾತನಮ್ ।ಆತ್ರೇಯಸ್ಯ ಚ ಸಂವಾದಂ ಸಾಧ್ಯಾನಾಂ ಚೇತಿ ನಃ ಶ್ರುತಮ್ ॥ 1॥ ಚರಂತಂ ಹಂಸರೂಪೇಣ ಮಹರ್ಷಿಂ ಸಂಶಿತವ್ರತಮ್ ।ಸಾಧ್ಯಾ ದೇವಾ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞಂ ಪರ್ಯಪೃಚ್ಛಂತ ವೈ…

Read more

ವಿದುರ ನೀತಿ – ಉದ್ಯೋಗ ಪರ್ವಂ, ಅಧ್ಯಾಯಃ 35

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಜಾಗರಪರ್ವಣಿವಿದುರಹಿತವಾಕ್ಯೇ ಪಂಚತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ । ಬ್ರೂಹಿ ಭೂಯೋ ಮಹಾಬುದ್ಧೇ ಧರ್ಮಾರ್ಥಸಹಿತಂ ವಚಃ ।ಶ‍ಋಣ್ವತೋ ನಾಸ್ತಿ ಮೇ ತೃಪ್ತಿರ್ವಿಚಿತ್ರಾಣೀಹ ಭಾಷಸೇ ॥ 1॥ ವಿದುರ ಉವಾಚ । ಸರ್ವತೀರ್ಥೇಷು ವಾ ಸ್ನಾನಂ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾರ್ಜವಮ್…

Read more

ವಿದುರ ನೀತಿ – ಉದ್ಯೋಗ ಪರ್ವಂ, ಅಧ್ಯಾಯಃ 34

॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಜಾಗರಪರ್ವಣಿವಿದುರನೀತಿವಾಕ್ಯೇ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಉವಾಚ । ಜಾಗ್ರತೋ ದಹ್ಯಮಾನಸ್ಯ ಯತ್ಕಾರ್ಯಮನುಪಶ್ಯಸಿ ।ತದ್ಬ್ರೂಹಿ ತ್ವಂ ಹಿ ನಸ್ತಾತ ಧರ್ಮಾರ್ಥಕುಶಲಃ ಶುಚಿಃ ॥ 1॥ ತ್ವಂ ಮಾಂ ಯಥಾವದ್ವಿದುರ ಪ್ರಶಾಧಿಪ್ರಜ್ಞಾ ಪೂರ್ವಂ ಸರ್ವಮಜಾತಶತ್ರೋಃ ।ಯನ್ಮನ್ಯಸೇ ಪಥ್ಯಮದೀನಸತ್ತ್ವಶ್ರೇಯಃ ಕರಂ…

Read more

ವಿದುರ ನೀತಿ – ಉದ್ಯೋಗ ಪರ್ವಂ, ಅಧ್ಯಾಯಃ 33

॥ ಅಥ ಶ್ರೀಮಹಾಭಾರತೇ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವಣಿ ಪ್ರಜಾಗರಪರ್ವಣಿ ವಿದುರನೀತಿವಾಕ್ಯೇ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ವೈಶಂಪಾಯನ ಉವಾಚ । ದ್ವಾಃಸ್ಥಂ ಪ್ರಾಹ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೋ ಮಹೀಪತಿಃ ।ವಿದುರಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತಮಿಹಾನಯ ಮಾಚಿರಮ್ ॥ 1॥ ಪ್ರಹಿತೋ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರೇಣ ದೂತಃ ಕ್ಷತ್ತಾರಮಬ್ರವೀತ್ ।ಈಶ್ವರಸ್ತ್ವಾಂ ಮಹಾರಾಜೋ ಮಹಾಪ್ರಾಜ್ಞ ದಿದೃಕ್ಷತಿ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ಸಪ್ತದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಪುಸ್ತಕಪ್ರತ್ಯಯಾಧೀತಂ ನಾಧೀತಂ ಗುರುಸನ್ನಿಧೌ ।ಸಭಾಮಧ್ಯೇ ನ ಶೋಭಂತೇ ಜಾರಗರ್ಭಾ ಇವ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ॥ 01 ॥ ಕೃತೇ ಪ್ರತಿಕೃತಿಂ ಕುರ್ಯಾದ್ಧಿಂಸನೇ ಪ್ರತಿಹಿಂಸನಮ್ ।ತತ್ರ ದೋಷೋ ನ ಪತತಿ ದುಷ್ಟೇ ದುಷ್ಟಂ ಸಮಾಚರೇತ್ ॥ 02 ॥ ಯದ್ದೂರಂ ಯದ್ದುರಾರಾಧ್ಯಂ ಯಚ್ಚ ದೂರೇ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ಷೋಡಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ನ ಧ್ಯಾತಂ ಪದಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ವಿಧಿವತ್ಸಂಸಾರವಿಚ್ಛಿತ್ತಯೇಸ್ವರ್ಗದ್ವಾರಕಪಾಟಪಾಟನಪಟುರ್ಧರ್ಮೋಽಪಿ ನೋಪಾರ್ಜಿತಃ ।ನಾರೀಪೀನಪಯೋಧರೋರುಯುಗಲಾ ಸ್ವಪ್ನೇಽಪಿ ನಾಲಿಂಗಿತಂಮಾತುಃ ಕೇವಲಮೇವ ಯೌವನವನಚ್ಛೇದೇ ಕುಠಾರಾ ವಯಂ ॥ 01 ॥ ಜಲ್ಪಂತಿ ಸಾರ್ಧಮನ್ಯೇನ ಪಶ್ಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ಸವಿಭ್ರಮಾಃ ।ಹೃದಯೇ ಚಿಂತಯಂತ್ಯನ್ಯಂ ನ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮೇಕತೋ ರತಿಃ ॥ 02 ॥ ಯೋ ಮೋಹಾನ್ಮನ್ಯತೇ ಮೂಢೋ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ಪಂಚದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಯಸ್ಯ ಚಿತ್ತಂ ದ್ರವೀಭೂತಂ ಕೃಪಯಾ ಸರ್ವಜಂತುಷು ।ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನೇನ ಮೋಕ್ಷೇಣ ಕಿಂ ಜಟಾಭಸ್ಮಲೇಪನೈಃ ॥ 01 ॥ ಏಕಮಪ್ಯಕ್ಷರಂ ಯಸ್ತು ಗುರುಃ ಶಿಷ್ಯಂ ಪ್ರಬೋಧಯೇತ್ ।ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ನಾಸ್ತಿ ತದ್ದ್ರವ್ಯಂ ಯದ್ದತ್ತ್ವಾ ಸೋಽನೃಣೀ ಭವೇತ್ ॥ 02 ॥ ಖಲಾನಾಂ ಕಂಟಕಾನಾಂ ಚ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ಚತುರ್ದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಆತ್ಮಾಪರಾಧವೃಕ್ಷಸ್ಯ ಫಲಾನ್ಯೇತಾನಿ ದೇಹಿನಾಮ್ ।ದಾರಿದ್ರ್ಯದುಃಖರೋಗಾಣಿ ಬಂಧನವ್ಯಸನಾನಿ ಚ ॥ 01 ॥ ಪುನರ್ವಿತ್ತಂ ಪುನರ್ಮಿತ್ರಂ ಪುನರ್ಭಾರ್ಯಾ ಪುನರ್ಮಹೀ ।ಏತತ್ಸರ್ವಂ ಪುನರ್ಲಭ್ಯಂ ನ ಶರೀರಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ॥ 02 ॥ ಬಹೂನಾಂ ಚೈವ ಸತ್ತ್ವಾನಾಂ ಸಮವಾಯೋ ರಿಪುಂಜಯಃ ।ವರ್ಷಾಧಾರಾಧರೋ ಮೇಘಸ್ತೃಣೈರಪಿ ನಿವಾರ್ಯತೇ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ತ್ರಯೋದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವೇಚ್ಚ ನರಃ ಶುಕ್ಲೇನ ಕರ್ಮಣಾ ।ನ ಕಲ್ಪಮಪಿ ಕಷ್ಟೇನ ಲೋಕದ್ವಯವಿರೋಧಿನಾ ॥ 01 ॥ ಗತೇ ಶೋಕೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಂ ನೈವ ಚಿಂತಯೇತ್ ।ವರ್ತಮಾನೇನ ಕಾಲೇನ ವರ್ತಯಂತಿ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥ 02 ॥ ಸ್ವಭಾವೇನ ಹಿ ತುಷ್ಯಂತಿ ದೇವಾಃ…

Read more

ಚಾಣಕ್ಯ ನೀತಿ – ದ್ವಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ

ಸಾನಂದಂ ಸದನಂ ಸುತಾಸ್ತು ಸುಧಿಯಃ ಕಾಂತಾ ಪ್ರಿಯಾಲಾಪಿನೀಇಚ್ಛಾಪೂರ್ತಿಧನಂ ಸ್ವಯೋಷಿತಿ ರತಿಃ ಸ್ವಾಜ್ಞಾಪರಾಃ ಸೇವಕಾಃ ।ಆತಿಥ್ಯಂ ಶಿವಪೂಜನಂ ಪ್ರತಿದಿನಂ ಮಿಷ್ಟಾನ್ನಪಾನಂ ಗೃಹೇಸಾಧೋಃ ಸಂಗಮುಪಾಸತೇ ಚ ಸತತಂ ಧನ್ಯೋ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮಃ ॥ 01 ॥ ಆರ್ತೇಷು ವಿಪ್ರೇಷು ದಯಾನ್ವಿತಶ್ಚಯಚ್ಛ್ರದ್ಧಯಾ ಸ್ವಲ್ಪಮುಪೈತಿ ದಾನಮ್ ।ಅನಂತಪಾರಮುಪೈತಿ ರಾಜನ್ಯದ್ದೀಯತೇ…

Read more