അഥ നവമോഽധ്യായഃ ।
ബ്രാഹ്മണഃ ഉവാച ।
പരിഗ്രഹഃ ഹി ദുഃഖായ യത് യത് പ്രിയതമം നൃണാമ് ।
അനംതം സുഖം ആപ്നോതി തത് വിദ്വാന് യഃ തു അകിംചനഃ ॥ 1॥
സാമിഷം കുരരം ജഘ്നുഃ ബലിനഃ യേ നിരാമിഷാഃ ।
തത് ആമിഷം പരിത്യജ്യ സഃ സുഖം സമവിംദത ॥ 2॥
ന മേ മാനാവമാനൌ സ്തഃ ന ചിംതാ ഗേഹപുത്രിണാമ് ।
ആത്മക്രീഡഃ ആത്മരതിഃ വിചരാമി ഇഹ ബാലവത് ॥ 3॥
ദ്വൌ ഏവ ചിംതയാ മുക്തൌ പരമ ആനംദഃ ആപ്ലുതൌ ।
യഃ വിമുഗ്ധഃ ജഡഃ ബാലഃ യഃ ഗുണേഭ്യഃ പരം ഗതഃ ॥ 4॥
ക്വചിത് കുമാരീ തു ആത്മാനം വൃണാനാന് ഗൃഹം ആഗതാന് ।
സ്വയം താന് അര്ഹയാമാസ ക്വാപി യാതേഷു ബംധുഷു ॥ 5॥
തേഷം അഭ്യവഹാരാര്ഥം ശാലീന് രഹസി പാര്ഥിവ ।
അവഘ്നംത്യാഃ പ്രകോഷ്ഠസ്ഥാഃ ചക്രുഃ ശംഖാഃ സ്വനം മഹത് ॥
6॥
സാ തത് ജുഗുപ്സിതം മത്വാ മഹതീ വ്രീഡിതാ തതഃ ।
ബഭംജ ഏകൈകശഃ ശംഖാന് ദ്വൌ ദ്വൌ പാണ്യോഃ അശേഷയത് ॥
7॥
ഉഭയോഃ അപി അഭൂത് ഘോഷഃ ഹി അവഘ്നംത്യാഃ സ്മ ശംഖയോഃ ।
തത്ര അപി ഏകം നിരഭിദത് ഏകസ്മാന് ന അഭവത് ധ്വനിഃ ॥ 8॥
അന്വശിക്ഷം ഇമം തസ്യാഃ ഉപദേശം അരിംദമ ।
ലോകാന് അനുചരന് ഏതാന് ലോകതത്ത്വവിവിത്സയാ ॥ 9॥
വാസേ ബഹൂനാം കലഹഃ ഭവേത് വാര്താ ദ്വയോഃ അപി ।
ഏകഃ ഏവ ചരേത് തസ്മാത് കുമാര്യാഃ ഇവ കംകണഃ ॥ 10॥
മനഃ ഏകത്ര സംയുജ്യാത് ജിതശ്വാസഃ ജിത ആസനഃ ।
വൈരാഗ്യാഭ്യാസയോഗേന ധ്രിയമാണം അതംദ്രിതഃ ॥ 11॥
യസ്മിന് മനഃ ലബ്ധപദം യത് ഏതത്
ശനൈഃ ശനൈഃ മുംചതി കര്മരേണൂന് ।
സത്ത്വേന വൃദ്ധേന രജഃ തമഃ ച
വിധൂയ നിര്വാണം ഉപൈതി അനിംധനമ് ॥ 12॥
തത് ഏവം ആത്മനി അവരുദ്ധചിത്തഃ
ന വേദ കിംചിത് ബഹിഃ അംതരം വാ ।
യഥാ ഇഷുകാരഃ നൃപതിം വ്രജംതമ്
ഇഷൌ ഗതാത്മാ ന ദദര്ശ പാര്ശ്വേ ॥ 13॥
ഏകചാര്യനികേതഃ സ്യാത് അപ്രമത്തഃ ഗുഹാശയഃ ।
അലക്ഷ്യമാണഃ ആചാരൈഃ മുനിഃ ഏകഃ അല്പഭാഷണഃ ॥ 14॥
ഗൃഹാരംഭഃ അതിദുഃഖായ വിഫലഃ ച അധ്രുവാത്മനഃ ।
സര്പഃ പരകൃതം വേശ്മ പ്രവിശ്യ സുഖം ഏധതേ ॥ 15॥
ഏകോ നാരായണോ ദേവഃ പൂര്വസൃഷ്ടം സ്വമായയാ ।
സംഹൃത്യ കാലകലയാ കല്പാംത ഇദമീശ്വരഃ ॥ 16॥
ഏക ഏവാദ്വിതീയോഽഭൂദാത്മാധാരോഽഖിലാശ്രയഃ ।
കാലേനാത്മാനുഭാവേന സാമ്യം നീതാസു ശക്തിഷു ।
സത്ത്വാദിഷ്വാദിപുഏരുഷഃ പ്രധാനപുരുഷേശ്വരഃ ॥ 17॥
പരാവരാണാം പരമ ആസ്തേ കൈവല്യസംജ്ഞിതഃ ।
കേവലാനുഭവാനംദസംദോഹോ നിരുപാധികഃ ॥ 18॥
കേവലാത്മാനുഭാവേന സ്വമായാം ത്രിഗുണാത്മികാമ് ।
സംക്ഷോഭയന്സൃജത്യാദൌ തയാ സൂത്രമരിംദമ ॥ 19॥
താമാഹുസ്ത്രിഗുണവ്യക്തിം സൃജംതീം വിശ്വതോമുഖമ് ।
യസ്മിന്പ്രോതമിദം വിശ്വം യേന സംസരതേ പുമാന് ॥ 20॥
യഥാ ഊര്ണനാഭിഃ ഹൃദയാത് ഊര്ണാം സംതത്യ വക്ത്രതഃ ।
തയാ വിഹൃത്യ ഭൂയസ്താം ഗ്രസതി ഏവം മഹേശ്വരഃ ॥ 21॥
യത്ര യത്ര മനഃ ദേഹീ ധാരയേത് സകലം ധിയാ ।
സ്നേഹാത് ദ്വേഷാത് ഭയാത് വാ അപി യാതി തത് തത് സരൂപതാമ് ॥ 22॥
കീടഃ പേശസ്കൃതം ധ്യായന് കുഡ്യാം തേന പ്രവേശിതഃ ।
യാതി തത് സ്സത്മതാം രാജന് പൂര്വരൂപം അസംത്യജന് ॥ 23॥
ഏവം ഗുരുഭ്യഃ ഏതേഭ്യഃ ഏഷ മേ ശിക്ഷിതാ മതിഃ ।
സ്വാത്മാ ഉപശിക്ഷിതാം ബുദ്ധിം ശ്രുണു മേ വദതഃ പ്രഭോ ॥ 24॥
ദേഹഃ ഗുരുഃ മമ വിരക്തിവിവേകഹേതുഃ
ബിഭ്രത് സ്മ സത്ത്വനിധനം സതത അര്ത്യുത് അര്കമ് ।
തത്ത്വാനി അനേന വിമൃശാമി യഥാ തഥാ അപി
പാരക്യം ഇതി അവസിതഃ വിചരാമി അസംഗഃ ॥ 25॥
ജായാത്മജാര്ഥപശുഭൃത്യഗൃഹാപ്തവര്ഗാന്
പുഷ്ണാതി യത് പ്രിയചികീര്ഷയാ വിതന്വന് ॥
സ്വാംതേ സകൃച്ഛ്രം അവരുദ്ധധനഃ സഃ ദേഹഃ
സൃഷ്ട്വാ അസ്യ ബീജം അവസീദതി വൃക്ഷധര്മാ ॥ 26॥
ജിഹ്വാ ഏകതഃ അമും അവകര്ഷതി കര്ഹി തര്ഷാ
ശിശ്നഃ അന്യതഃ ത്വക് ഉദരം ശ്രവണം കുതശ്ചിത് ।
ഗ്രാണഃ അന്യതഃ ചപലദൃക് ക്വ ച കര്മശക്തിഃ
ബഹ്വ്യഃ സപത്ന്യഃ ഇവ ഗേഹപതിം ലുനംതി ॥ 27॥
സൃഷ്ട്വാ പുരാണി വിവിധാനി അജയാ ആത്മശക്ത്യാ
വൃക്ഷാന് സരീസൃപപശൂന്ഖഗദംശമത്സ്യാന് ।
തൈഃ തൈഃ അതുഷ്ടഹൃദയഃ പുരുഷം വിധായ
ബ്രഹ്മാവലോകധിഷണം മുദമാപ ദേവഃ ॥ 28॥
ലബ്ധ്വാ സുദുര്ലഭം ഇദം ബഹുസംഭവാംതേ
മാനുഷ്യമര്ഥദമനിത്യമപീഹ ധീരഃ ।
തൂര്ണം യതേത ന പതേത് അനുമൃത്യുഃ യാവത്
നിഃശ്രേയസായ വിഷയഃ ഖലു സര്വതഃ സ്യാത് ॥ 29॥
ഏവം സംജാതവൈരാഗ്യഃ വിജ്ഞാനലോക ആത്മനി ।
വിചരാമി മഹീം ഏതാം മുക്തസംഗഃ അനഹംകൃതിഃ ॥ 30॥
ന ഹി ഏകസ്മാത് ഗുരോഃ ജ്ഞാനം സുസ്ഥിരം സ്യാത് സുപുഷ്കലമ് ।
ബ്രഹ്മ ഏതത് അദ്വിതീയം വൈ ഗീയതേ ബഹുധാ ഋഷിഭിഃ ॥ 31॥
ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
ഇത്യുക്ത്വാ സ യദും വിപ്രസ്തമാമംത്രയ ഗഭീരധീഃ ।
വംദിതോ।ആഭ്യര്ഥിതോ രാജ്ഞാ യയൌ പ്രീതോ യഥാഗതമ് ॥ 32॥
അവധൂതവചഃ ശ്രുത്വാ പൂര്വേഷാം നഃ സ പൂര്വജഃ ।
സര്വസംഗവിനിര്മുക്തഃ സമചിത്തോ ബഭൂവ ഹ ॥ 33॥
(ഇതി അവധൂതഗീതമ് ।)
ഇതി ശ്രീമദ്ഭാഗവതേ മഹാപുരാണേ പാരമഹംസ്യാം
സംഹിതായാമേകാദശസ്കംധേ ഭഗവദുദ്ധവസംവാദേ
നവമോഽധ്യായഃ ॥