ധനഹീനോ ന ഹീനശ്ച ധനികഃ സ സുനിശ്ചയഃ ।
വിദ്യാരത്നേന ഹീനോ യഃ സ ഹീനഃ സര്വവസ്തുഷു ॥ 01 ॥
ദൃഷ്ടിപൂതം ന്യസേത്പാദം വസ്ത്രപൂതം പിബേജ്ജലമ് ।
ശാസ്ത്രപൂതം വദേദ്വാക്യഃ മനഃപൂതം സമാചരേത് ॥ 02 ॥
സുഖാര്ഥീ ചേത്ത്യജേദ്വിദ്യാം വിദ്യാര്ഥീ ചേത്ത്യജേത്സുഖമ് ।
സുഖാര്ഥിനഃ കുതോ വിദ്യാ സുഖം വിദ്യാര്ഥിനഃ കുതഃ ॥ 03 ॥
കവയഃ കിം ന പശ്യംതി കിം ന ഭക്ഷംതി വായസാഃ ।
മദ്യപാഃ കിം ന ജല്പംതി കിം ന കുര്വംതി യോഷിതഃ ॥ 04 ॥
രംകം കരോതി രാജാനം രാജാനം രംകമേവ ച ।
ധനിനം നിര്ധനം ചൈവ നിര്ധനം ധനിനം വിധിഃ ॥ 05 ॥
ലുബ്ധാനാം യാചകഃ ശത്രുര്മൂര്ഖാനാം ബോധകോ രിപുഃ ।
ജാരസ്ത്രീണാം പതിഃ ശത്രുശ്ചൌരാണാം ചംദ്രമാ രിപുഃ ॥ 06 ॥
യേഷാം ന വിദ്യാ ന തപോ ന ദാനം
ജ്ഞാനം ന ശീലാം ന ഗുണോ ന ധര്മഃ ।
തേ മര്ത്യലോകേ ഭുവി ഭാരഭൂതാ
മനുഷ്യരൂപേണ മൃഗാശ്ചരംതി ॥ 07 ॥
അംതഃസാരവിഹീനാനാമുപദേശോ ന ജായതേ ।
മലയാചലസംസര്ഗാന്ന വേണുശ്ചംദനായതേ ॥ 08 ॥
യസ്യ നാസ്തി സ്വയം പ്രജ്ഞാ ശാസ്ത്രം തസ്യ കരോതി കിമ് ।
ലോചനാഭ്യാം വിഹീനസ്യ ദര്പണഃ കിം കരിഷ്യതി ॥ 09 ॥
ദുര്ജനം സജ്ജനം കര്തുമുപായോ നഹി ഭൂതലേ ।
അപാനം ശാതധാ ധൌതം ന ശ്രേഷ്ഠമിംദ്രിയം ഭവേത് ॥ 10 ॥
ആപ്തദ്വേഷാദ്ഭവേന്മൃത്യുഃ പരദ്വേഷാദ്ധനക്ഷയഃ ।
രാജദ്വേഷാദ്ഭവേന്നാശോ ബ്രഹ്മദ്വേഷാത്കുലക്ഷയഃ ॥ 11 ॥
വരം വനം വ്യാഘ്രഗജേംദ്രസേവിതം
ദ്രുമാലയം പത്രഫലാംബുസേവനമ് ।
തൃണേഷു ശയ്യാ ശതജീര്ണവല്കലം
ന ബംധുമധ്യേ ധനഹീനജീവനമ് ॥ 12 ॥
വിപ്രോ വൃക്ഷസ്തസ്യ മൂലം ച സംധ്യാ
വേദഃ ശാഖാ ധര്മകര്മാണി പത്രമ് ।
തസ്മാന്മൂലം യത്നതോ രക്ഷണീയം
ഛിന്നേ മൂലേ നൈവ ശാഖാ ന പത്രമ് ॥ 13 ॥
മാതാ ച കമലാ ദേവീ പിതാ ദേവോ ജനാര്ദനഃ ।
ബാംധവാ വിഷ്ണുഭക്താശ്ച സ്വദേശോ ഭുവനത്രയമ് ॥ 14 ॥
ഏകവൃക്ഷസമാരൂഢാ നാനാവര്ണാ വിഹംഗമാഃ ।
പ്രഭാതേ ദിക്ഷു ദശസു യാംതി കാ തത്ര വേദനാ ॥ 15 ॥
ബുദ്ധിര്യസ്യ ബലം തസ്യ നിര്ബുദ്ധേശ്ച കുതോ ബലമ് ।
വനേ സിംഹോ യദോന്മത്തഃ മശകേന നിപാതിതഃ ॥ 16 ॥
കാ ചിംതാ മമ ജീവനേ യദി ഹരിര്വിശ്വംഭരോ ഗീയതേ
നോ ചേദര്ഭകജീവനായ ജനനീസ്തന്യം കഥം നിര്മമേ ।
ഇത്യാലോച്യ മുഹുര്മുഹുര്യദുപതേ ലക്ഷ്മീപതേ കേവലം
ത്വത്പാദാംബുജസേവനേന സതതം കാലോ മയാ നീയതേ ॥ 17 ॥
ഗീര്വാണവാണീഷു വിശിഷ്ടബുദ്ധി-
സ്തഥാപി ഭാഷാംതരലോലുപോഽഹമ് ।
യഥാ സുധായാമമരേഷു സത്യാം
സ്വര്ഗാംഗനാനാമധരാസവേ രുചിഃ ॥ 18 ॥
അന്നാദ്ദശഗുണം പിഷ്ടം പിഷ്ടാദ്ദശഗുണം പയഃ ।
പയസോഽഷ്ടഗുണം മാംസാം മാംസാദ്ദശഗുണം ഘൃതമ് ॥ 19 ॥
ശോകേന രോഗാ വര്ധംതേ പയസാ വര്ധതേ തനുഃ ।
ഘൃതേന വര്ധതേ വീര്യം മാംസാന്മാംസം പ്രവര്ധതേ ॥ 20 ॥