ശ്രുത്വാ ധര്മം വിജാനാതി ശ്രുത്വാ ത്യജതി ദുര്മതിമ് ।
ശ്രുത്വാ ജ്ഞാനമവാപ്നോതി ശ്രുത്വാ മോക്ഷമവാപ്നുയാത് ॥ 01 ॥
പക്ഷിണഃ കാകശ്ചംഡാലഃ പശൂനാം ചൈവ കുക്കുരഃ ।
മുനീനാം പാപശ്ചംഡാലഃ സര്വചാംഡാലനിംദകഃ ॥ 02 ॥
ഭസ്മനാ ശുദ്ധ്യതേ കാസ്യം താമ്രമമ്ലേന ശുദ്ധ്യതി ।
രജസാ ശുദ്ധ്യതേ നാരീ നദീ വേഗേന ശുദ്ധ്യതി ॥ 03 ॥
ഭ്രമന്സംപൂജ്യതേ രാജാ ഭ്രമന്സംപൂജ്യതേ ദ്വിജഃ ।
ഭ്രമന്സംപൂജ്യതേ യോഗീ സ്ത്രീ ഭ്രമംതീ വിനശ്യതി ॥ 04 ॥
യസ്യാര്ഥാസ്തസ്യ മിത്രാണി യസ്യാര്ഥാസ്തസ്യ ബാംധവാഃ ।
യസ്യാര്ഥാഃ സ പുമാഁല്ലോകേ യസ്യാര്ഥാഃ സ ച പംഡിതഃ ॥ 05 ॥
താദൃശീ ജായതേ ബുദ്ധിര്വ്യവസായോഽപി താദൃശഃ ।
സഹായാസ്താദൃശാ ഏവ യാദൃശീ ഭവിതവ്യതാ ॥ 06 ॥
കാലഃ പചതി ഭൂതാനി കാലഃ സംഹരതേ പ്രജാഃ ।
കാലഃ സുപ്തേഷു ജാഗര്തി കാലോ ഹി ദുരതിക്രമഃ ॥ 07 ॥
ന പശ്യതി ച ജന്മാംധഃ കാമാംധോ നൈവ പശ്യതി ।
മദോന്മത്താ ന പശ്യംതി അര്ഥീ ദോഷം ന പശ്യതി ॥ 08 ॥
സ്വയം കര്മ കരോത്യാത്മാ സ്വയം തത്ഫലമശ്നുതേ ।
സ്വയം ഭ്രമതി സംസാരേ സ്വയം തസ്മാദ്വിമുച്യതേ ॥ 09 ॥
രാജാ രാഷ്ട്രകൃതം പാപം രാജ്ഞഃ പാപം പുരോഹിതഃ ।
ഭര്താ ച സ്ത്രീകൃതം പാപം ശിഷ്യപാപം ഗുരുസ്തഥാ ॥ 10 ॥
ഋണകര്താ പിതാ ശത്രുര്മാതാ ച വ്യഭിചാരിണീ ।
ഭാര്യാ രൂപവതീ ശത്രുഃ പുത്രഃ ശത്രുരപംഡിതഃ ॥ 11 ॥
ലുബ്ധമര്ഥേന ഗൃഹ്ണീയാത് സ്തബ്ധമംജലികര്മണാ ।
മൂര്ഖം ഛംദോഽനുവൃത്ത്യാ ച യഥാര്ഥത്വേന പംഡിതമ് ॥ 12 ॥
വരം ന രാജ്യം ന കുരാജരാജ്യം
വരം ന മിത്രം ന കുമിത്രമിത്രമ് ।
വരം ന ശിഷ്യോ ന കുശിഷ്യശിഷ്യോ
വരം ന ദാര ന കുദരദാരഃ ॥ 13 ॥
കുരാജരാജ്യേന കുതഃ പ്രജാസുഖം
കുമിത്രമിത്രേണ കുതോഽഭിനിര്വൃതിഃ ।
കുദാരദാരൈശ്ച കുതോ ഗൃഹേ രതിഃ
കുശിഷ്യശിഷ്യമധ്യാപയതഃ കുതോ യശഃ ॥ 14 ॥
സിംഹാദേകം ബകാദേകം ശിക്ഷേച്ചത്വാരി കുക്കുടാത് ।
വായസാത്പംച ശിക്ഷേച്ച ഷട്ശുനസ്ത്രീണി ഗര്ദഭാത് ॥ 15 ॥
പ്രഭൂതം കാര്യമല്പം വാ യന്നരഃ കര്തുമിച്ഛതി ।
സര്വാരംഭേണ തത്കാര്യം സിംഹാദേകം പ്രചക്ഷതേ ॥ 16 ॥
ഇംദ്രിയാണി ച സംയമ്യ രാഗദ്വേഷവിവര്ജിതഃ ।
സമദുഃഖസുഖഃ ശാംതഃ തത്ത്വജ്ഞഃ സാധുരുച്യതേ ॥ 17 ॥
പ്രത്യുത്ഥാനം ച യുദ്ധം ച സംവിഭാഗം ച ബംധുഷു ।
സ്വയമാക്രമ്യ ഭുക്തം ച ശിക്ഷേച്ചത്വാരി കുക്കുടാത് ॥ 18 ॥
ഗൂഢമൈഥുനചാരിത്വം കാലേ കാലേ ച സംഗ്രഹമ് ।
അപ്രമത്തമവിശ്വാസം പംച ശിക്ഷേച്ച വായസാത് ॥ 19 ॥
ബഹ്വാശീ സ്വല്പസംതുഷ്ടഃ സനിദ്രോ ലഘുചേതനഃ ।
സ്വാമിഭക്തശ്ച ശൂരശ്ച ഷഡേതേ ശ്വാനതോ ഗുണാഃ ॥ 20 ॥
സുശ്രാംതോഽപി വഹേദ്ഭാരം ശീതോഷ്ണം ന ച പശ്യതി ।
സംതുഷ്ടശ്ചരതേ നിത്യം ത്രീണി ശിക്ഷേച്ച ഗര്ദഭാത് ॥ 21 ॥
യ ഏതാന്വിംശതിഗുണാനാചരിഷ്യതി മാനവഃ ।
കാര്യാവസ്ഥാസു സര്വാസു അജേയഃ സ ഭവിഷ്യതി ॥ 22 ॥