പൂര്വപീഠികാ ॥
വാസുദേവ ഉവാച ।
തതഃ സ പ്രയതോ ഭൂത്വാ മമ താത യുധിഷ്ഠിര ।
പ്രാംജലിഃ പ്രാഹ വിപ്രര്ഷിര്നാമസംഗ്രഹമാദിതഃ ॥ 1 ॥
ഉപമന്യുരുവാച ।
ബ്രഹ്മപ്രോക്തൈരൃഷിപ്രോക്തൈര്വേദവേദാംഗസംഭവൈഃ ।
സര്വലോകേഷു വിഖ്യാതം സ്തുത്യം സ്തോഷ്യാമി നാമഭിഃ ॥ 2 ॥
മഹദ്ഭിര്വിഹിതൈഃ സത്യൈഃ സിദ്ധൈഃ സര്വാര്ഥസാധകൈഃ ।
ഋഷിണാ തംഡിനാ ഭക്ത്യാ കൃതൈര്വേദകൃതാത്മനാ ॥ 3 ॥
യഥോക്തൈഃ സാധുഭിഃ ഖ്യാതൈര്മുനിഭിസ്തത്ത്വദര്ശിഭിഃ ।
പ്രവരം പ്രഥമം സ്വര്ഗ്യം സര്വഭൂതഹിതം ശുഭമ് ॥ 4 ॥
ശ്രുതൈഃ സര്വത്ര ജഗതി ബ്രഹ്മലോകാവതാരിതൈഃ ।
സത്യൈസ്തത്പരമം ബ്രഹ്മ ബ്രഹ്മപ്രോക്തം സനാതനമ് ॥ 5 ॥
വക്ഷ്യേ യദുകുലശ്രേഷ്ഠ ശൃണുഷ്വാവഹിതോ മമ ।
വരയൈനം ഭവം ദേവം ഭക്തസ്ത്വം പരമേശ്വരമ് ॥ 6 ॥
തേന തേ ശ്രാവയിഷ്യാമി യത്തദ്ബ്രഹ്മ സനാതനമ് ।
ന ശക്യം വിസ്തരാത്കൃത്സ്നം വക്തും സര്വസ്യ കേനചിത് ॥ 7 ॥
യുക്തേനാപി വിഭൂതീനാമപി വര്ഷശതൈരപി ।
യസ്യാദിര്മധ്യമംതം ച സുരൈരപി ന ഗമ്യതേ ॥ 8 ॥
കസ്തസ്യ ശക്നുയാദ്വക്തും ഗുണാന് കാര്ത്സ്ന്യേന മാധവ ।
കിം തു ദേവസ്യ മഹതഃ സംക്ഷിപ്താര്ഥപദാക്ഷരമ് ॥ 9 ॥
ശക്തിതശ്ചരിതം വക്ഷ്യേ പ്രസാദാത്തസ്യ ധീമതഃ ।
അപ്രാപ്യ തു തതോഽനുജ്ഞാം ന ശക്യഃ സ്തോതുമീശ്വരഃ ॥ 10 ॥
യദാ തേനാഭ്യനുജ്ഞാതഃ സ്തുതോ വൈ സ തദാ മയാ ।
അനാദിനിധനസ്യാഹം ജഗദ്യോനേര്മഹാത്മനഃ ॥ 11 ॥
നാമ്നാം കിംചിത്സമുദ്ദേശം വക്ഷ്യാമ്യവ്യക്തയോനിനഃ ।
വരദസ്യ വരേണ്യസ്യ വിശ്വരൂപസ്യ ധീമതഃ ॥ 12 ॥
ശൃണു നാമ്നാം ച യം കൃഷ്ണ യദുക്തം പദ്മയോനിനാ ।
ദശനാമസഹസ്രാണി യാന്യാഹ പ്രപിതാമഹഃ ॥ 13 ॥
താനി നിര്മഥ്യ മനസാ ദധ്നോ ഘൃതമിവോദ്ധൃതമ് ।
ഗിരേഃ സാരം യഥാ ഹേമ പുഷ്പസാരം യഥാ മധു ॥ 14 ॥
ഘൃതാത്സാരം യഥാ മംഡസ്തഥൈതത്സാരമുദ്ധൃതമ് ।
സര്വപാപാപഹമിദം ചതുര്വേദസമന്വിതമ് ॥ 15 ॥
പ്രയത്നേനാധിഗംതവ്യം ധാര്യം ച പ്രയതാത്മനാ ।
മാംഗള്യം പൌഷ്ടികം ചൈവ രക്ഷോഘ്നം പാവനം മഹത് ॥ 16 ॥
ഇദം ഭക്തായ ദാതവ്യം ശ്രദ്ദധാനാസ്തികായ ച ।
നാശ്രദ്ദധാനരൂപായ നാസ്തികായാജിതാത്മനേ ॥ 17 ॥
യശ്ചാഭ്യസൂയതേ ദേവം കാരണാത്മാനമീശ്വരമ് ।
സ കൃഷ്ണ നരകം യാതി സഹ പൂര്വൈഃ സഹാത്മജൈഃ ॥ 18 ॥
ഇദം ധ്യാനമിദം യോഗമിദം ധ്യേയമനുത്തമമ് ।
ഇദം ജപ്യമിദം ജ്ഞാനം രഹസ്യമിദമുത്തമമ് ॥ 19 ॥
യം ജ്ഞാത്വാ അംതകാലേപി ഗച്ഛേത പരമാം ഗതിമ് ।
പവിത്രം മംഗളം മേധ്യം കല്യാണമിദമുത്തമമ് ॥ 20 ॥
ഇദം ബ്രഹ്മാ പുരാ കൃത്വാ സര്വലോകപിതാമഹഃ ।
സര്വ സ്തവാനാം രാജത്വേ ദിവ്യാനാം സമകല്പയത് ॥ 21 ॥
തദാ പ്രഭൃതി ചൈവായമീശ്വരസ്യ മഹാത്മനഃ ।
സ്തവരാജ ഇതി ഖ്യാതോ ജഗത്യമരപൂജിതഃ ॥ 22 ॥
ബ്രഹ്മലോകാദയം സ്വര്ഗേ സ്തവരാജോഽവതാരിതഃ ।
യതസ്തംഡിഃ പുരാ പ്രാപ തേന തംഡികൃതോഽഭവത് ॥ 23 ॥
സ്വര്ഗാച്ചൈവാത്ര ഭൂര്ലോകം തംഡിനാ ഹ്യവതാരിതഃ ।
സര്വമംഗളമാംഗള്യം സര്വപാപപ്രണാശനമ് ॥ 24 ॥
നിഗദിഷ്യേ മഹാബാഹോ സ്തവാനാമുത്തമം സ്തവമ് ।
ബ്രഹ്മണാമപി യദ്ബ്രഹ്മ പരാണാമപി യത്പരമ് ॥ 25 ॥
തേജസാമപി യത്തേജസ്തപസാമപി യത്തപഃ ।
ശാംതാനാമപി യഃ ശാംതോ ദ്യുതീനാമപി യാ ദ്യുതിഃ ॥ 26 ॥
ദാംതാനാമപി യോ ദാംതോ ധീമതാമപി യാ ച ധീഃ ।
ദേവാനാമപി യോ ദേവ ഋഷീണാമപി യസ്ത്വൃഷിഃ ॥ 27 ॥
യജ്ഞാനാമപി യോ യജ്ഞഃ ശിവാനാമപി യഃ ശിവഃ ।
രുദ്രാണാമപി യോ രുദ്രഃ പ്രഭാ പ്രഭവതാമപി ॥ 28 ॥
യോഗിനാമപി യോ യോഗീ കാരണാനാം ച കാരണമ് ।
യതോ ലോകാഃ സംഭവംതി ന ഭവംതി യതഃ പുനഃ ॥ 29 ॥
സര്വഭൂതാത്മഭൂതസ്യ ഹരസ്യാമിതതേജസഃ ।
അഷ്ടോത്തരസഹസ്രം തു നാമ്നാം ശര്വസ്യ മേ ശൃണു ।
യച്ഛ്രുത്വാ മനുജവ്യാഘ്ര സര്വാന്കാമാനവാപ്സ്യസി ॥ 30 ॥
ധ്യാനമ് ।
ശാംതം പദ്മാസനസ്ഥം ശശിധരമുകുടം പംചവക്ത്രം ത്രിനേത്രം
ശൂലം വജ്രം ച ഖഡ്ഗം പരശുമഭയദം ദക്ഷഭാഗേ വഹംതമ് ।
നാഗം പാശം ച ഘംടാം പ്രളയഹുതവഹം സാംകുശം വാമഭാഗേ
നാനാലംകാരയുക്തം സ്ഫടികമണിനിഭം പാര്വതീശം നമാമി ॥
സ്തോത്രമ് ।
ഓം സ്ഥിരഃ സ്ഥാണുഃ പ്രഭുര്ഭീമഃ പ്രവരോ വരദോ വരഃ ।
സര്വാത്മാ സര്വവിഖ്യാതഃ സര്വഃ സര്വകരോ ഭവഃ ॥ 1 ॥
ജടീ ചര്മീ ശിഖംഡീ ച സര്വാംഗഃ സര്വഭാവനഃ ।
ഹരശ്ച ഹരിണാക്ഷശ്ച സര്വഭൂതഹരഃ പ്രഭുഃ ॥ 2 ॥
പ്രവൃത്തിശ്ച നിവൃത്തിശ്ച നിയതഃ ശാശ്വതോ ധ്രുവഃ ।
ശ്മശാനവാസീ ഭഗവാന് ഖചരോ ഗോചരോഽര്ദനഃ ॥ 3 ॥
അഭിവാദ്യോ മഹാകര്മാ തപസ്വീ ഭൂതഭാവനഃ ।
ഉന്മത്തവേഷപ്രച്ഛന്നഃ സര്വലോകപ്രജാപതിഃ ॥ 4 ॥
മഹാരൂപോ മഹാകായോ വൃഷരൂപോ മഹായശാഃ ।
മഹാത്മാ സര്വഭൂതാത്മാ വിശ്വരൂപോ മഹാഹനുഃ ॥ 5 ॥
ലോകപാലോഽംതര്ഹിതാത്മാ പ്രസാദോ ഹയഗര്ദഭിഃ ।
പവിത്രം ച മഹാംശ്ചൈവ നിയമോ നിയമാശ്രിതഃ ॥ 6 ॥
സര്വകര്മാ സ്വയംഭൂത ആദിരാദികരോ നിധിഃ ।
സഹസ്രാക്ഷോ വിശാലാക്ഷഃ സോമോ നക്ഷത്രസാധകഃ ॥ 7 ॥
ചംദ്രഃ സൂര്യഃ ശനിഃ കേതുര്ഗ്രഹോ ഗ്രഹപതിര്വരഃ ।
അത്രിരത്ര്യാ നമസ്കര്താ മൃഗബാണാര്പണോഽനഘഃ ॥ 8 ॥ [ആദ്യംതലയകര്താ ച]
മഹാതപാ ഘോരതപാ അദീനോ ദീനസാധകഃ ।
സംവത്സരകരോ മംത്രഃ പ്രമാണം പരമം തപഃ ॥ 9 ॥
യോഗീ യോജ്യോ മഹാബീജോ മഹാരേതാ മഹാബലഃ ।
സുവര്ണരേതാഃ സര്വജ്ഞഃ സുബീജോ ബീജവാഹനഃ ॥ 10 ॥
ദശബാഹുസ്ത്വനിമിഷോ നീലകംഠ ഉമാപതിഃ ।
വിശ്വരൂപഃ സ്വയം ശ്രേഷ്ഠോ ബലവീരോ ബലോ ഗണഃ ॥ 11 ॥
ഗണകര്താ ഗണപതിര്ദിഗ്വാസാഃ കാമ ഏവ ച ।
മംത്രവിത്പരമോ മംത്രഃ സര്വഭാവകരോ ഹരഃ ॥ 12 ॥
കമംഡലുധരോ ധന്വീ ബാണഹസ്തഃ കപാലവാന് ।
അശനീ ശതഘ്നീ ഖഡ്ഗീ പട്ടിശീ ചായുധീ മഹാന് ॥ 13 ॥
സ്രുവഹസ്തഃ സുരൂപശ്ച തേജസ്തേജസ്കരോ നിധിഃ ।
ഉഷ്ണീഷീ ച സുവക്ത്രശ്ച ഉദഗ്രോ വിനതസ്തഥാ ॥ 14 ॥
ദീര്ഘശ്ച ഹരികേശശ്ച സുതീര്ഥഃ കൃഷ്ണ ഏവ ച ।
സൃഗാലരൂപഃ സിദ്ധാര്ഥോ മുംഡഃ സര്വശുഭംകരഃ ॥ 15 ॥
അജശ്ച ബഹുരൂപശ്ച ഗംധധാരീ കപര്ദ്യപി ।
ഊര്ധ്വരേതാ ഊര്ധ്വലിംഗ ഊര്ധ്വശായീ നഭഃസ്ഥലഃ ॥ 16 ॥
ത്രിജടീ ചീരവാസാശ്ച രുദ്രഃ സേനാപതിര്വിഭുഃ ।
അഹശ്ചരോ നക്തംചരസ്തിഗ്മമന്യുഃ സുവര്ചസഃ ॥ 17 ॥
ഗജഹാ ദൈത്യഹാ കാലോ ലോകധാതാ ഗുണാകരഃ ।
സിംഹശാര്ദൂലരൂപശ്ച ആര്ദ്രചര്മാംബരാവൃതഃ ॥ 18 ॥
കാലയോഗീ മഹാനാദഃ സര്വകാമശ്ചതുഷ്പഥഃ ।
നിശാചരഃ പ്രേതചാരീ ഭൂതചാരീ മഹേശ്വരഃ ॥ 19 ॥
ബഹുഭൂതോ ബഹുധരഃ സ്വര്ഭാനുരമിതോ ഗതിഃ ।
നൃത്യപ്രിയോ നിത്യനര്തോ നര്തകഃ സര്വലാലസഃ ॥ 20 ॥
ഘോരോ മഹാതപാഃ പാശോ നിത്യോ ഗിരിരുഹോ നഭഃ ।
സഹസ്രഹസ്തോ വിജയോ വ്യവസായോ ഹ്യതംദ്രിതഃ ॥ 21 ॥
അധര്ഷണോ ധര്ഷണാത്മാ യജ്ഞഹാ കാമനാശകഃ । [മര്ഷ]
ദക്ഷയാഗാപഹാരീ ച സുസഹോ മധ്യമസ്തഥാ ॥ 22 ॥
തേജോപഹാരീ ബലഹാ മുദിതോഽര്ഥോഽജിതോഽവരഃ ।
ഗംഭീരഘോഷോ ഗംഭീരോ ഗംഭീരബലവാഹനഃ ॥ 23 ॥
ന്യഗ്രോധരൂപോ ന്യഗ്രോധോ വൃക്ഷകര്ണസ്ഥിതിര്വിഭുഃ ।
സുതീക്ഷ്ണദശനശ്ചൈവ മഹാകായോ മഹാനനഃ ॥ 24 ॥
വിഷ്വക്സേനോ ഹരിര്യജ്ഞഃ സംയുഗാപീഡവാഹനഃ ।
തീക്ഷ്ണതാപശ്ച ഹര്യശ്വഃ സഹായഃ കര്മകാലവിത് ॥ 25 ॥
വിഷ്ണുപ്രസാദിതോ യജ്ഞഃ സമുദ്രോ ബഡബാമുഖഃ ।
ഹുതാശനസഹായശ്ച പ്രശാംതാത്മാ ഹുതാശനഃ ॥ 26 ॥
ഉഗ്രതേജാ മഹാതേജാ ജന്യോ വിജയകാലവിത് ।
ജ്യോതിഷാമയനം സിദ്ധിഃ സര്വവിഗ്രഹ ഏവ ച ॥ 27 ॥
ശിഖീ മുംഡീ ജടീ ജ്വാലീ മൂര്തിജോ മൂര്ധഗോ ബലീ ।
വേണവീ പണവീ താലീ ഖലീ കാലകടംകടഃ ॥ 28 ॥
നക്ഷത്രവിഗ്രഹമതിര്ഗുണബുദ്ധിര്ലയോഽഗമഃ ।
പ്രജാപതിര്വിശ്വബാഹുര്വിഭാഗഃ സര്വഗോഽമുഖഃ ॥ 29 ॥
വിമോചനഃ സുസരണോ ഹിരണ്യകവചോദ്ഭവഃ ।
മേഢ്രജോ ബലചാരീ ച മഹീചാരീ സ്രുതസ്തഥാ ॥ 30 ॥ [മേഘജോ]
സര്വതൂര്യനിനാദീ ച സര്വാതോദ്യപരിഗ്രഹഃ ।
വ്യാലരൂപോ ഗുഹാവാസീ ഗുഹോ മാലീ തരംഗവിത് ॥ 31 ॥
ത്രിദശസ്ത്രികാലധൃക്കര്മസര്വബംധവിമോചനഃ ।
ബംധനസ്ത്വസുരേംദ്രാണാം യുധിശത്രുവിനാശനഃ ॥ 32 ॥
സാംഖ്യപ്രസാദോ ദുര്വാസാഃ സര്വസാധുനിഷേവിതഃ ।
പ്രസ്കംദനോ വിഭാഗജ്ഞോ അതുല്യോ യജ്ഞഭാഗവിത് ॥ 33 ॥
സര്വവാസഃ സര്വചാരീ ദുര്വാസാ വാസവോഽമരഃ ।
ഹൈമോ ഹേമകരോഽയജ്ഞഃ സര്വധാരീ ധരോത്തമഃ ॥ 34 ॥ [യജ്ഞഃ]
ലോഹിതാക്ഷോ മഹാക്ഷശ്ച വിജയാക്ഷോ വിശാരദഃ ।
സംഗ്രഹോ നിഗ്രഹഃ കര്താ സര്പചീരനിവാസനഃ ॥ 35 ॥
മുഖ്യോഽമുഖ്യശ്ച ദേഹശ്ച കാഹലിഃ സര്വകാമദഃ ।
സര്വകാലപ്രസാദശ്ച സുബലോ ബലരൂപധൃത് ॥ 36 ॥
സര്വകാമവരശ്ചൈവ സര്വദഃ സര്വതോമുഖഃ ।
ആകാശനിര്വിരൂപശ്ച നിപാതീ ഹ്യവശഃ ഖഗഃ ॥ 37 ॥
രൌദ്രരൂപോഽംശുരാദിത്യോ ബഹുരശ്മിഃ സുവര്ചസീ ।
വസുവേഗോ മഹാവേഗോ മനോവേഗോ നിശാചരഃ ॥ 38 ॥
സര്വവാസീ ശ്രിയാവാസീ ഉപദേശകരോഽകരഃ ।
മുനിരാത്മനിരാലോകഃ സംഭഗ്നശ്ച സഹസ്രദഃ ॥ 39 ॥
പക്ഷീ ച പക്ഷരൂപശ്ച അതിദീപ്തോ വിശാം പതിഃ ।
ഉന്മാദോ മദനഃ കാമോ ഹ്യശ്വത്ഥോഽര്ഥകരോ യശഃ ॥ 40 ॥
വാമദേവശ്ച വാമശ്ച പ്രാഗ്ദക്ഷിണശ്ച വാമനഃ ।
സിദ്ധയോഗീ മഹര്ഷിശ്ച സിദ്ധാര്ഥഃ സിദ്ധസാധകഃ ॥ 41 ॥
ഭിക്ഷുശ്ച ഭിക്ഷുരൂപശ്ച വിപണോ മൃദുരവ്യയഃ ।
മഹാസേനോ വിശാഖശ്ച ഷഷ്ടിഭാഗോ ഗവാം പതിഃ ॥ 42 ॥
വജ്രഹസ്തശ്ച വിഷ്കംഭീ ചമൂസ്തംഭന ഏവ ച ।
വൃത്താവൃത്തകരസ്താലോ മധുര്മധുകലോചനഃ ॥ 43 ॥
വാചസ്പത്യോ വാജസനോ നിത്യമാശ്രമപൂജിതഃ । [നിത്യമാശ്രിതപൂജിതഃ]
ബ്രഹ്മചാരീ ലോകചാരീ സര്വചാരീ വിചാരവിത് ॥ 44 ॥
ഈശാന ഈശ്വരഃ കാലോ നിശാചാരീ പിനാകഭൃത് ।
നിമിത്തസ്ഥോ നിമിത്തം ച നംദിര്നംദികരോ ഹരിഃ ॥ 45 ॥
നംദീശ്വരശ്ച നംദീ ച നംദനോ നംദിവര്ധനഃ ।
ഭഗഹാരീ നിഹംതാ ച കാലോ ബ്രഹ്മാ പിതാമഹഃ ॥ 46 ॥
ചതുര്മുഖോ മഹാലിംഗശ്ചാരുലിംഗസ്തഥൈവ ച ।
ലിംഗാധ്യക്ഷഃ സുരാധ്യക്ഷോ യോഗാധ്യക്ഷോ യുഗാവഹഃ ॥ 47 ॥
ബീജാധ്യക്ഷോ ബീജകര്താ അധ്യാത്മാനുഗതോ ബലഃ ।
ഇതിഹാസഃ സകല്പശ്ച ഗൌതമോഽഥ നിശാകരഃ ॥ 48 ॥
ദംഭോ ഹ്യദംഭോ വൈദംഭോ വശ്യോ വശകരഃ കലിഃ ।
ലോകകര്താ പശുപതിര്മഹാകര്താ ഹ്യനൌഷധഃ ॥ 49 ॥
അക്ഷരം പരമം ബ്രഹ്മ ബലവച്ഛക്ര ഏവ ച ।
നീതിര്ഹ്യനീതിഃ ശുദ്ധാത്മാ ശുദ്ധോ മാന്യോ ഗതാഗതഃ ॥ 50 ॥
ബഹുപ്രസാദഃ സുസ്വപ്നോ ദര്പണോഽഥ ത്വമിത്രജിത് ।
വേദകാരോ മംത്രകാരോ വിദ്വാന് സമരമര്ദനഃ ॥ 51 ॥
മഹാമേഘനിവാസീ ച മഹാഘോരോ വശീകരഃ ।
അഗ്നിജ്വാലോ മഹാജ്വാലോ അതിധൂമ്രോ ഹുതോ ഹവിഃ ॥ 52 ॥
വൃഷണഃ ശംകരോ നിത്യവര്ചസ്വീ ധൂമകേതനഃ ।
നീലസ്തഥാംഗലുബ്ധശ്ച ശോഭനോ നിരവഗ്രഹഃ ॥ 53 ॥
സ്വസ്തിദഃ സ്വസ്തിഭാവശ്ച ഭാഗീ ഭാഗകരോ ലഘുഃ ।
ഉത്സംഗശ്ച മഹാംഗശ്ച മഹാഗര്ഭപരായണഃ ॥ 54 ॥
കൃഷ്ണവര്ണഃ സുവര്ണശ്ച ഇംദ്രിയം സര്വദേഹിനാമ് ।
മഹാപാദോ മഹാഹസ്തോ മഹാകായോ മഹായശാഃ ॥ 55 ॥
മഹാമൂര്ധാ മഹാമാത്രോ മഹാനേത്രോ നിശാലയഃ ।
മഹാംതകോ മഹാകര്ണോ മഹോഷ്ഠശ്ച മഹാഹനുഃ ॥ 56 ॥
മഹാനാസോ മഹാകംബുര്മഹാഗ്രീവഃ ശ്മശാനഭാക് ।
മഹാവക്ഷാ മഹോരസ്കോ ഹ്യംതരാത്മാ മൃഗാലയഃ ॥ 57 ॥
ലംബനോ ലംബിതോഷ്ഠശ്ച മഹാമായഃ പയോനിധിഃ ।
മഹാദംതോ മഹാദംഷ്ട്രോ മഹാജിഹ്വോ മഹാമുഖഃ ॥ 58 ॥
മഹാനഖോ മഹാരോമാ മഹാകേശോ മഹാജടഃ ।
പ്രസന്നശ്ച പ്രസാദശ്ച പ്രത്യയോ ഗിരിസാധനഃ ॥ 59 ॥
സ്നേഹനോഽസ്നേഹനശ്ചൈവ അജിതശ്ച മഹാമുനിഃ ।
വൃക്ഷാകാരോ വൃക്ഷകേതുരനലോ വായുവാഹനഃ ॥ 60 ॥
ഗംഡലീ മേരുധാമാ ച ദേവാധിപതിരേവ ച ।
അഥര്വശീര്ഷഃ സാമാസ്യ ഋക്സഹസ്രാമിതേക്ഷണഃ ॥ 61 ॥
യജുഃ പാദഭുജോ ഗുഹ്യഃ പ്രകാശോ ജംഗമസ്തഥാ ।
അമോഘാര്ഥഃ പ്രസാദശ്ച അഭിഗമ്യഃ സുദര്ശനഃ ॥ 62 ॥
ഉപകാരഃ പ്രിയഃ സര്വഃ കനകഃ കാംചനച്ഛവിഃ ।
നാഭിര്നംദികരോ ഭാവഃ പുഷ്കരസ്ഥപതിഃ സ്ഥിരഃ ॥ 63 ॥
ദ്വാദശസ്ത്രാസനശ്ചാദ്യോ യജ്ഞോ യജ്ഞസമാഹിതഃ ।
നക്തം കലിശ്ച കാലശ്ച മകരഃ കാലപൂജിതഃ ॥ 64 ॥
സഗണോ ഗണകാരശ്ച ഭൂതവാഹനസാരഥിഃ ।
ഭസ്മശയോ ഭസ്മഗോപ്താ ഭസ്മഭൂതസ്തരുര്ഗണഃ ॥ 65 ॥
ലോകപാലസ്തഥാഽലോകോ മഹാത്മാ സര്വപൂജിതഃ ।
ശുക്ലസ്ത്രിശുക്ലഃ സംപന്നഃ ശുചിര്ഭൂതനിഷേവിതഃ ॥ 66 ॥
ആശ്രമസ്ഥഃ ക്രിയാവസ്ഥോ വിശ്വകര്മമതിര്വരഃ ।
വിശാലശാഖസ്താമ്രോഷ്ഠോ ഹ്യംബുജാലഃ സുനിശ്ചലഃ ॥ 67 ॥
കപിലഃ കപിശഃ ശുക്ല ആയുശ്ചൈവ പരോഽപരഃ ।
ഗംധര്വോ ഹ്യദിതിസ്താര്ക്ഷ്യഃ സുവിജ്ഞേയഃ സുശാരദഃ ॥ 68 ॥
പരശ്വധായുധോ ദേവോ ഹ്യനുകാരീ സുബാംധവഃ ।
തുംബവീണോ മഹാക്രോധ ഊര്ധ്വരേതാ ജലേശയഃ ॥ 69 ॥
ഉഗ്രോ വംശകരോ വംശോ വംശനാദോ ഹ്യനിംദിതഃ ।
സര്വാംഗരൂപോ മായാവീ സുഹൃദോ ഹ്യനിലോഽനലഃ ॥ 70 ॥
ബംധനോ ബംധകര്താ ച സുബംധനവിമോചനഃ ।
സ യജ്ഞാരിഃ സ കാമാരിര്മഹാദംഷ്ട്രോ മഹായുധഃ ॥ 71 ॥
ബഹുധാ നിംദിതഃ ശര്വഃ ശംകരഃ ശംകരോഽധനഃ ।
അമരേശോ മഹാദേവോ വിശ്വദേവഃ സുരാരിഹാ ॥ 72 ॥
അഹിര്ബുധ്ന്യോഽനിലാഭശ്ച ചേകിതാനോ ഹവിസ്തഥാ । [ഹരി]
അജൈകപാച്ച കാപാലീ ത്രിശംകുരജിതഃ ശിവഃ ॥ 73 ॥
ധന്വംതരിര്ധൂമകേതുഃ സ്കംദോ വൈശ്രവണസ്തഥാ ।
ധാതാ ശക്രശ്ച വിഷ്ണുശ്ച മിത്രസ്ത്വഷ്ടാ ധ്രുവോ ധരഃ ॥ 74 ॥
പ്രഭാവഃ സര്വഗോ വായുരര്യമാ സവിതാ രവിഃ ।
ഉഷംഗുശ്ച വിധാതാ ച മാംധാതാ ഭൂതഭാവനഃ ॥ 75 ॥
വിഭുര്വര്ണവിഭാവീ ച സര്വകാമഗുണാവഹഃ ।
പദ്മനാഭോ മഹാഗര്ഭശ്ചംദ്രവക്ത്രോഽനിലോഽനലഃ ॥ 76 ॥
ബലവാംശ്ചോപശാംതശ്ച പുരാണഃ പുണ്യചംചുരീ ।
കുരുകര്താ കുരുവാസീ കുരുഭൂതോ ഗുണൌഷധഃ ॥ 77 ॥
സര്വാശയോ ദര്ഭചാരീ സര്വേഷാം പ്രാണിനാം പതിഃ ।
ദേവദേവഃ സുഖാസക്തഃ സദസത്സര്വരത്നവിത് ॥ 78 ॥
കൈലാസഗിരിവാസീ ച ഹിമവദ്ഗിരിസംശ്രയഃ ।
കൂലഹാരീ കൂലകര്താ ബഹുവിദ്യോ ബഹുപ്രദഃ ॥ 79 ॥
വണിജോ വര്ധകീ വൃക്ഷോ വകുലശ്ചംദനശ്ഛദഃ ।
സാരഗ്രീവോ മഹാജത്രുരലോലശ്ച മഹൌഷധഃ ॥ 80 ॥
സിദ്ധാര്ഥകാരീ സിദ്ധാര്ഥശ്ഛംദോവ്യാകരണോത്തരഃ ।
സിംഹനാദഃ സിംഹദംഷ്ട്രഃ സിംഹഗഃ സിംഹവാഹനഃ ॥ 81 ॥
പ്രഭാവാത്മാ ജഗത്കാലസ്ഥാലോ ലോകഹിതസ്തരുഃ ।
സാരംഗോ നവചക്രാംഗഃ കേതുമാലീ സഭാവനഃ ॥ 82 ॥
ഭൂതാലയോ ഭൂതപതിരഹോരാത്രമനിംദിതഃ ॥ 83 ॥
വാഹിതാ സര്വഭൂതാനാം നിലയശ്ച വിഭുര്ഭവഃ ।
അമോഘഃ സംയതോ ഹ്യശ്വോ ഭോജനഃ പ്രാണധാരണഃ ॥ 84 ॥
ധൃതിമാന് മതിമാന് ദക്ഷഃ സത്കൃതശ്ച യുഗാധിപഃ ।
ഗോപാലിര്ഗോപതിര്ഗ്രാമോ ഗോചര്മവസനോ ഹരിഃ ॥ 85 ॥
ഹിരണ്യബാഹുശ്ച തഥാ ഗുഹാപാലഃ പ്രവേശിനാമ് ।
പ്രകൃഷ്ടാരിര്മഹാഹര്ഷോ ജിതകാമോ ജിതേംദ്രിയഃ ॥ 86 ॥
ഗാംധാരശ്ച സുവാസശ്ച തപഃസക്തോ രതിര്നരഃ ।
മഹാഗീതോ മഹാനൃത്യോ ഹ്യപ്സരോഗണസേവിതഃ ॥ 87 ॥
മഹാകേതുര്മഹാധാതുര്നൈകസാനുചരശ്ചലഃ ।
ആവേദനീയ ആദേശഃ സര്വഗംധസുഖാവഹഃ ॥ 88 ॥
തോരണസ്താരണോ വാതഃ പരിധീ പതിഖേചരഃ ।
സംയോഗോ വര്ധനോ വൃദ്ധോ അതിവൃദ്ധോ ഗുണാധികഃ ॥ 89 ॥
നിത്യ ആത്മസഹായശ്ച ദേവാസുരപതിഃ പതിഃ ।
യുക്തശ്ച യുക്തബാഹുശ്ച ദേവോ ദിവിസുപര്വണഃ ॥ 90 ॥
ആഷാഢശ്ച സുഷാഢശ്ച ധ്രുവോഽഥ ഹരിണോ ഹരഃ ।
വപുരാവര്തമാനേഭ്യോ വസുശ്രേഷ്ഠോ മഹാപഥഃ ॥ 91 ॥
ശിരോഹാരീ വിമര്ശശ്ച സര്വലക്ഷണലക്ഷിതഃ ।
അക്ഷശ്ച രഥയോഗീ ച സര്വയോഗീ മഹാബലഃ ॥ 92 ॥
സമാമ്നായോഽസമാമ്നായസ്തീര്ഥദേവോ മഹാരഥഃ ।
നിര്ജീവോ ജീവനോ മംത്രഃ ശുഭാക്ഷോ ബഹുകര്കശഃ ॥ 93 ॥
രത്നപ്രഭൂതോ രക്താംഗോ മഹാര്ണവനിപാനവിത് । [രത്നാംഗോ]
മൂലം വിശാലോ ഹ്യമൃതോ വ്യക്താവ്യക്തസ്തപോനിധിഃ ॥ 94 ॥
ആരോഹണോഽധിരോഹശ്ച ശീലധാരീ മഹായശാഃ ।
സേനാകല്പോ മഹാകല്പോ യോഗോ യുഗകരോ ഹരിഃ ॥ 95 ॥ [യോഗകരോ]
യുഗരൂപോ മഹാരൂപോ മഹാനാഗഹനോ വധഃ ।
ന്യായനിര്വപണഃ പാദഃ പംഡിതോ ഹ്യചലോപമഃ ॥ 96 ॥
ബഹുമാലോ മഹാമാലഃ ശശീ ഹരസുലോചനഃ ।
വിസ്താരോ ലവണഃ കൂപസ്ത്രിയുഗഃ സഫലോദയഃ ॥ 97 ॥
ത്രിലോചനോ വിഷണ്ണാംഗോ മണിവിദ്ധോ ജടാധരഃ ।
ബിംദുര്വിസര്ഗഃ സുമുഖഃ ശരഃ സര്വായുധഃ സഹഃ ॥ 98 ॥
നിവേദനഃ സുഖാജാതഃ സുഗംധാരോ മഹാധനുഃ ।
ഗംധപാലീ ച ഭഗവാനുത്ഥാനഃ സര്വകര്മണാമ് ॥ 99 ॥
മംഥാനോ ബഹുലോ വായുഃ സകലഃ സര്വലോചനഃ ।
തലസ്താലഃ കരസ്ഥാലീ ഊര്ധ്വസംഹനനോ മഹാന് ॥ 100 ॥
ഛത്രം സുച്ഛത്രോ വിഖ്യാതോ ലോകഃ സര്വാശ്രയഃ ക്രമഃ ।
മുംഡോ വിരൂപോ വികൃതോ ദംഡീ കുംഡീ വികുര്വണഃ ॥ 101 ॥
ഹര്യക്ഷഃ കകുഭോ വജ്രീ ശതജിഹ്വഃ സഹസ്രപാത് ।
സഹസ്രമൂര്ധാ ദേവേംദ്രഃ സര്വദേവമയോ ഗുരുഃ ॥ 102 ॥
സഹസ്രബാഹുഃ സര്വാംഗഃ ശരണ്യഃ സര്വലോകകൃത് ।
പവിത്രം ത്രികകുന്മംത്രഃ കനിഷ്ഠഃ കൃഷ്ണപിംഗളഃ ॥ 103 ॥
ബ്രഹ്മദംഡവിനിര്മാതാ ശതഘ്നീപാശശക്തിമാന് ।
പദ്മഗര്ഭോ മഹാഗര്ഭോ ബ്രഹ്മഗര്ഭോ ജലോദ്ഭവഃ ॥ 104 ॥
ഗഭസ്തിര്ബ്രഹ്മകൃദ്ബ്രഹ്മീ ബ്രഹ്മവിദ്ബ്രാഹ്മണോ ഗതിഃ ।
അനംതരൂപോ നൈകാത്മാ തിഗ്മതേജാഃ സ്വയംഭുവഃ ॥ 105 ॥
ഊര്ധ്വഗാത്മാ പശുപതിര്വാതരംഹാ മനോജവഃ ।
ചംദനീ പദ്മനാലാഗ്രഃ സുരഭ്യുത്തരണോ നരഃ ॥ 106 ॥
കര്ണികാരമഹാസ്രഗ്വീ നീലമൌളിഃ പിനാകധൃത് ।
ഉമാപതിരുമാകാംതോ ജാഹ്നവീധൃദുമാധവഃ ॥ 107 ॥
വരോ വരാഹോ വരദോ വരേണ്യഃ സുമഹാസ്വനഃ ।
മഹാപ്രസാദോ ദമനഃ ശത്രുഹാ ശ്വേതപിംഗളഃ ॥ 108 ॥
പീതാത്മാ പരമാത്മാ ച പ്രയതാത്മാ പ്രധാനധൃത് । [പ്രീതാത്മാ]
സര്വപാര്ശ്വമുഖസ്ത്ര്യക്ഷോ ധര്മസാധാരണോ വരഃ ॥ 109 ॥
ചരാചരാത്മാ സൂക്ഷ്മാത്മാ അമൃതോ ഗോവൃഷേശ്വരഃ ।
സാധ്യര്ഷിര്വസുരാദിത്യോ വിവസ്വാന്സവിതാമൃതഃ ॥ 110 ॥
വ്യാസഃ സര്ഗഃ സുസംക്ഷേപോ വിസ്തരഃ പര്യയോ നരഃ ।
ഋതുഃ സംവത്സരോ മാസഃ പക്ഷഃ സംഖ്യാസമാപനഃ ॥ 111 ॥
കളാ കാഷ്ഠാ ലവാ മാത്രാ മുഹൂര്താഹഃ ക്ഷപാഃ ക്ഷണാഃ ।
വിശ്വക്ഷേത്രം പ്രജാബീജം ലിംഗമാദ്യസ്തു നിര്ഗമഃ ॥ 112 ॥
സദസദ്വ്യക്തമവ്യക്തം പിതാ മാതാ പിതാമഹഃ ।
സ്വര്ഗദ്വാരം പ്രജാദ്വാരം മോക്ഷദ്വാരം ത്രിവിഷ്ടപമ് ॥ 113 ॥
നിര്വാണം ഹ്ലാദനശ്ചൈവ ബ്രഹ്മലോകഃ പരാ ഗതിഃ ।
ദേവാസുരവിനിര്മാതാ ദേവാസുരപരായണഃ ॥ 114 ॥
ദേവാസുരഗുരുര്ദേവോ ദേവാസുരനമസ്കൃതഃ ।
ദേവാസുരമഹാമാത്രോ ദേവാസുരഗണാശ്രയഃ ॥ 115 ॥
ദേവാസുരഗണാധ്യക്ഷോ ദേവാസുരഗണാഗ്രണീഃ ।
ദേവാതിദേവോ ദേവര്ഷിര്ദേവാസുരവരപ്രദഃ ॥ 116 ॥ [ദേവാദി]
ദേവാസുരേശ്വരോ വിശ്വോ ദേവാസുരമഹേശ്വരഃ ।
സര്വദേവമയോഽചിംത്യോ ദേവതാത്മാഽഽത്മസംഭവഃ ॥ 117 ॥
ഉദ്ഭിത്ത്രിവിക്രമോ വൈദ്യോ വിരജോ നീരജോഽമരഃ ।
ഈഡ്യോ ഹസ്തീശ്വരോ വ്യാഘ്രോ ദേവസിംഹോ നരര്ഷഭഃ ॥ 118 ॥
വിബുധോഽഗ്രവരഃ സൂക്ഷ്മഃ സര്വദേവസ്തപോമയഃ ।
സുയുക്തഃ ശോഭനോ വജ്രീ പ്രാസാനാം പ്രഭവോഽവ്യയഃ ॥ 119 ॥
ഗുഹഃ കാംതോ നിജഃ സര്ഗഃ പവിത്രം സര്വപാവനഃ ।
ശൃംഗീ ശൃംഗപ്രിയോ ബഭ്രൂ രാജരാജോ നിരാമയഃ ॥ 120 ॥
അഭിരാമഃ സുരഗണോ വിരാമഃ സര്വസാധനഃ ।
ലലാടാക്ഷോ വിശ്വദേവോ ഹരിണോ ബ്രഹ്മവര്ചസഃ ॥ 121 ॥
സ്ഥാവരാണാം പതിശ്ചൈവ നിയമേംദ്രിയവര്ധനഃ ।
സിദ്ധാര്ഥഃ സിദ്ധഭൂതാര്ഥോഽചിംത്യഃ സത്യവ്രതഃ ശുചിഃ ॥ 122 ॥
വ്രതാധിപഃ പരം ബ്രഹ്മ ഭക്താനാം പരമാ ഗതിഃ । [ഭക്താനുഗ്രഹകാരകഃ]
വിമുക്തോ മുക്തതേജാശ്ച ശ്രീമാന് ശ്രീവര്ധനോ ജഗത് ॥ 123 ॥
ഉത്തരപീഠികാ (ഫലശൃതി)
യഥാ പ്രധാനം ഭഗവാനിതി ഭക്ത്യാ സ്തുതോ മയാ ।
യം ന ബ്രഹ്മാദയോ ദേവാ വിദുസ്തത്ത്വേന നര്ഷയഃ ॥ 1 ॥
സ്തോതവ്യമര്ച്യം വംദ്യം ച കഃ സ്തോഷ്യതി ജഗത്പതിമ് ।
ഭക്ത്യാ ത്വേവം പുരസ്കൃത്യ മയാ യജ്ഞപതിര്വിഭുഃ ॥ 2 ॥
തതോഽഭ്യനുജ്ഞാം സംപ്രാപ്യ സ്തുതോ മതിമതാം വരഃ ।
ശിവമേഭിഃ സ്തുവന് ദേവം നാമഭിഃ പുഷ്ടിവര്ധനൈഃ ॥ 3 ॥
നിത്യയുക്തഃ ശുചിര്ഭക്തഃ പ്രാപ്നോത്യാത്മാനമാത്മനാ ।
ഏതദ്ധി പരമം ബ്രഹ്മ പരം ബ്രഹ്മാധിഗച്ഛതി ॥ 4 ॥
ഋഷയശ്ചൈവ ദേവാശ്ച സ്തുവംത്യേതേന തത്പരമ് ।
സ്തൂയമാനോ മഹാദേവസ്തുഷ്യതേ നിയതാത്മഭിഃ ॥ 5 ॥
ഭക്താനുകംപീ ഭഗവാനാത്മസംസ്ഥാകരോ വിഭുഃ ।
തഥൈവ ച മനുഷ്യേഷു യേ മനുഷ്യാഃ പ്രധാനതഃ ॥ 6 ॥
ആസ്തികാഃ ശ്രദ്ദധാനാശ്ച ബഹുഭിര്ജന്മഭിഃ സ്തവൈഃ ।
ഭക്ത്യാ ഹ്യനന്യമീശാനം പരം ദേവം സനാതനമ് ॥ 7 ॥
കര്മണാ മനസാ വാചാ ഭാവേനാമിതതേജസഃ ।
ശയാനാ ജാഗ്രമാണാശ്ച വ്രജന്നുപവിശംസ്തഥാ ॥ 8 ॥
ഉന്മിഷന്നിമിഷംശ്ചൈവ ചിംതയംതഃ പുനഃ പുനഃ ।
ശൃണ്വംതഃ ശ്രാവയംതശ്ച കഥയംതശ്ച തേ ഭവമ് ॥ 9 ॥
സ്തുവംതഃ സ്തൂയമാനാശ്ച തുഷ്യംതി ച രമംതി ച ।
ജന്മകോടിസഹസ്രേഷു നാനാസംസാരയോനിഷു ॥ 10 ॥
ജംതോര്വിഗതപാപസ്യ ഭവേ ഭക്തിഃ പ്രജായതേ ।
ഉത്പന്നാ ച ഭവേ ഭക്തിരനന്യാ സര്വഭാവതഃ ॥ 11 ॥
ഭാവിനഃ കാരണേ ചാസ്യ സര്വയുക്തസ്യ സര്വഥാ ।
ഏതദ്ദേവേഷു ദുഷ്പ്രാപം മനുഷ്യേഷു ന ലഭ്യതേ ॥ 12 ॥
നിര്വിഘ്നാ നിശ്ചലാ രുദ്രേ ഭക്തിരവ്യഭിചാരിണീ ।
തസ്യൈവ ച പ്രസാദേന ഭക്തിരുത്പദ്യതേ നൃണാമ് ॥ 13 ॥
യേന യാംതി പരാം സിദ്ധിം തദ്ഭാവഗതചേതസഃ ।
യേ സര്വഭാവാനുഗതാഃ പ്രപദ്യംതേ മഹേശ്വരമ് ॥ 14 ॥
പ്രപന്നവത്സലോ ദേവഃ സംസാരാത്താന്സമുദ്ധരേത് ।
ഏവമന്യേ വികുര്വംതി ദേവാഃ സംസാരമോചനമ് ॥ 15 ॥
മനുഷ്യാണാമൃതേ ദേവം നാന്യാ ശക്തിസ്തപോബലമ് ।
ഇതി തേനേംദ്രകല്പേന ഭഗവാന് സദസത്പതിഃ ॥ 16 ॥
കൃത്തിവാസാഃ സ്തുതഃ കൃഷ്ണ തംഡിനാ ശുഭബുദ്ധിനാ ।
സ്തവമേതം ഭഗവതോ ബ്രഹ്മാ സ്വയമധാരയത് ॥ 17 ॥
ഗീയതേ ച സ ബുദ്ധ്യേത ബ്രഹ്മാ ശംകരസന്നിധൌ ।
ഇദം പുണ്യം പവിത്രം ച സര്വദാ പാപനാശനമ് ॥ 18 ॥
യോഗദം മോക്ഷദം ചൈവ സ്വര്ഗദം തോഷദം തഥാ ।
ഏവമേതത്പഠംതേ യ ഏകഭക്ത്യാ തു ശംകരമ് ॥ 19 ॥
യാ ഗതിഃ സാംഖ്യയോഗാനാം വ്രജംത്യേതാം ഗതിം തദാ ।
സ്തവമേതം പ്രയത്നേന സദാ രുദ്രസ്യ സന്നിധൌ ॥ 20 ॥
അബ്ദമേകം ചരേദ്ഭക്തഃ പ്രാപ്നുയാദീപ്സിതം ഫലമ് ।
ഏതദ്രഹസ്യം പരമം ബ്രഹ്മണോ ഹൃദി സംസ്ഥിതമ് ॥ 21 ॥
ബ്രഹ്മാ പ്രോവാച ശക്രായ ശക്രഃ പ്രോവാച മൃത്യവേ ।
മൃത്യുഃ പ്രോവാച രുദ്രേഭ്യോ രുദ്രേഭ്യസ്തംഡിമാഗമത് ॥ 22 ॥
മഹതാ തപസാ പ്രാപ്തസ്തംഡിനാ ബ്രഹ്മസദ്മനി ।
തംഡിഃ പ്രോവാച ശുക്രായ ഗൌതമായ ച ഭാര്ഗവഃ ॥ 23 ॥
വൈവസ്വതായ മനവേ ഗൌതമഃ പ്രാഹ മാധവ ।
നാരായണായ സാധ്യായ സമാധിഷ്ഠായ ധീമതേ ॥ 24 ॥
യമായ പ്രാഹ ഭഗവാന് സാധ്യോ നാരായണോഽച്യുതഃ ।
നാചികേതായ ഭഗവാനാഹ വൈവസ്വതോ യമഃ ॥ 25 ॥
മാര്കംഡേയായ വാര്ഷ്ണേയ നാചികേതോഽഭ്യഭാഷത ।
മാര്കംഡേയാന്മയാ പ്രാപ്തോ നിയമേന ജനാര്ദന ॥ 26 ॥
തവാപ്യഹമമിത്രഘ്ന സ്തവം ദദ്യാം ഹ്യവിശ്രുതമ് ।
സ്വര്ഗ്യമാരോഗ്യമായുഷ്യം ധന്യം വേദേന സമ്മിതമ് ॥ 27 ॥
നാസ്യ വിഘ്നം വികുര്വംതി ദാനവാ യക്ഷരാക്ഷസാഃ ।
പിശാചാ യാതുധാനാ വാ ഗുഹ്യകാ ഭുജഗാ അപി ॥ 28 ॥
യഃ പഠേത ശുചിഃ പാര്ഥ ബ്രഹ്മചാരീ ജിതേംദ്രിയഃ । [ഭൂത്വാ]
അഭഗ്നയോഗോ വര്ഷം തു സോഽശ്വമേധഫലം ലഭേത് ॥ 29 ॥
ഇതി ശ്രീമഹാഭാരതേ അനുശാസനപര്വണി മഹാദേവസഹസ്രനാമ സ്തോത്രം നാമ സപ്തദശോഽധ്യായഃ ॥