ഓം ശ്രീപരമാത്മനേ നമഃ
അഥ ദശമോഽധ്യായഃ
വിഭൂതിയോഗഃ
ശ്രീ ഭഗവാനുവാച
ഭൂയ ഏവ മഹാബാഹോ ശൃണു മേ പരമം വചഃ ।
യത്തേഽഹം പ്രീയമാണായ വക്ഷ്യാമി ഹിതകാമ്യയാ ॥1॥
ന മേ വിദുഃ സുരഗണാഃ പ്രഭവം ന മഹര്ഷയഃ ।
അഹമാദിര്ഹി ദേവാനാം മഹര്ഷീണാം ച സര്വശഃ ॥2॥
യോ മാമജമനാദിം ച വേത്തി ലോകമഹേശ്വരമ് ।
അസമ്മൂഢഃ സ മര്ത്യേഷു സര്വപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ ॥3॥
ബുദ്ധിര്ജ്ഞാനമസമ്മോഹഃ ക്ഷമാ സത്യം ദമഃ ശമഃ ।
സുഖം ദുഃഖം ഭവോഽഭാവഃ ഭയം ചാഭയമേവ ച ॥4॥
അഹിംസാ സമതാ തുഷ്ടിഃ തപോ ദാനം യശോഽയശഃ ।
ഭവംതി ഭാവാ ഭൂതാനാം മത്ത ഏവ പൃഥഗ്വിധാഃ ॥5॥
മഹര്ഷയഃ സപ്ത പൂര്വേ ചത്വാരോ മനവസ്തഥാ ।
മദ്ഭാവാ മാനസാ ജാതാഃ യേഷാം ലോക ഇമാഃ പ്രജാഃ ॥6॥
ഏതാം വിഭൂതിം യോഗം ച മമ യോ വേത്തി തത്ത്വതഃ ।
സോഽവികംപേന യോഗേന യുജ്യതേ നാത്ര സംശയഃ ॥7॥
അഹം സര്വസ്യ പ്രഭവഃ മത്തഃ സര്വം പ്രവര്തതേ ।
ഇതി മത്വാ ഭജംതേ മാം ബുധാ ഭാവസമന്വിതാഃ ॥8॥
മച്ചിത്താ മദ്ഗതപ്രാണാഃ ബോധയംതഃ പരസ്പരമ് ।
കഥയംതശ്ച മാം നിത്യം തുഷ്യംതി ച രമംതി ച ॥9॥
തേഷാം സതതയുക്താനാം ഭജതാം പ്രീതിപൂര്വകമ് ।
ദദാമി ബുദ്ധിയോഗം തം യേന മാമുപയാംതി തേ ॥10॥
തേഷാമേവാനുകംപാര്ഥമ് അഹമജ്ഞാനജം തമഃ ।
നാശയാമ്യാത്മഭാവസ്ഥഃ ജ്ഞാനദീപേന ഭാസ്വതാ ॥11॥
അര്ജുന ഉവാച –
പരം ബ്രഹ്മ പരം ധാമ പവിത്രം പരമം ഭവാന് ।
പുരുഷം ശാശ്വതം ദിവ്യമ് ആദിദേവമജം വിഭുമ് ॥12॥
ആഹുസ്ത്വാമൃഷയഃ സര്വേ ദേവര്ഷിര്നാരദസ്തഥാ ।
അസിതോ ദേവലോ വ്യാസഃ സ്വയം ചൈവ ബ്രവീഷി മേ ॥13॥
സര്വമേതദൃതം മന്യേ യന്മാം വദസി കേശവ ।
ന ഹി തേ ഭഗവന്വ്യക്തിം വിദുര്ദേവാ ന ദാനവാഃ ॥14॥
സ്വയമേവാത്മനാഽഽത്മാനം വേത്ഥ ത്വം പുരുഷോത്തമ ।
ഭൂതഭാവന ഭൂതേശ ദേവദേവ ജഗത്പതേ ॥15॥
വക്തുമര്ഹസ്യശേഷേണ ദിവ്യാ ഹ്യാത്മവിഭൂതയഃ ।
യാഭിര്വിഭൂതിഭിര്ലോകാന് ഇമാംസ്ത്വം വ്യാപ്യ തിഷ്ഠസി ॥16॥
കഥം വിദ്യാമഹം യോഗിന് ത്വാം സദാ പരിചിംതയന് ।
കേഷു കേഷു ച ഭാവേഷു ചിംത്യോഽസി ഭഗവന്മയാ ॥17॥
വിസ്തരേണാത്മനോ യോഗം വിഭൂതിം ച ജനാര്ദന ।
ഭൂയഃ കഥയ തൃപ്തിര്ഹി ശൃണ്വതോ നാസ്തി മേഽമൃതമ് ॥18॥
ശ്രീ ഭഗവാനുവാച –
ഹംത തേ കഥയിഷ്യാമി ദിവ്യാ ഹ്യാത്മവിഭൂതയഃ ।
പ്രാധാന്യതഃ കുരുശ്രേഷ്ഠ നാസ്ത്യംതോ വിസ്തരസ്യ മേ ॥19॥
അഹമാത്മാ ഗുഡാകേശ സര്വഭൂതാശയസ്ഥിതഃ ।
അഹമാദിശ്ച മധ്യം ച ഭൂതാനാമംത ഏവ ച ॥20॥
ആദിത്യാനാമഹം വിഷ്ണുഃ ജ്യോതിഷാം രവിരംശുമാന് ।
മരീചിര്മരുതാമസ്മി നക്ഷത്രാണാമഹം ശശീ ॥21॥
വേദാനാം സാമവേദോഽസ്മി ദേവാനാമസ്മി വാസവഃ ।
ഇംദ്രിയാണാം മനശ്ചാസ്മി ഭൂതാനാമസ്മി ചേതനാ ॥22॥
രുദ്രാണാം ശംകരശ്ചാസ്മി വിത്തേശോ യക്ഷരക്ഷസാമ് ।
വസൂനാം പാവകശ്ചാസ്മി മേരുഃ ശിഖരിണാമഹമ് ॥23॥
പുരോധസാം ച മുഖ്യം മാം വിദ്ധി പാര്ഥ ബൃഹസ്പതിമ് ।
സേനാനീനാമഹം സ്കംദഃ സരസാമസ്മി സാഗരഃ ॥24॥
മഹര്ഷീണാം ഭൃഗുരഹം ഗിരാമസ്മ്യേകമക്ഷരമ് ।
യജ്ഞാനാം ജപയജ്ഞോഽസ്മി സ്ഥാവരാണാം ഹിമാലയഃ ॥25॥
അശ്വത്ഥഃ സര്വവൃക്ഷാണാം ദേവര്ഷീണാം ച നാരദഃ ।
ഗംധര്വാണാം ചിത്രരഥഃ സിദ്ധാനാം കപിലോ മുനിഃ ॥26॥
ഉച്ചൈഃ ശ്രവസമശ്വാനാം വിദ്ധി മാമമൃതോദ്ഭവമ് ।
ഐരാവതം ഗജേംദ്രാണാം നരാണാം ച നരാധിപമ് ॥27॥
ആയുധാനാം അഹം വജ്രം ധേനൂനാമസ്മി കാമധുക് ।
പ്രജനശ്ചാസ്മി കംദര്പഃ സര്പാണാമസ്മി വാസുകിഃ ॥28॥
അനംതശ്ചാസ്മി നാഗാനാം വരുണോ യാദസാമഹമ് ।
പിതൄണാമര്യമാ ചാസ്മി യമഃ സംയമതാമഹമ് ॥29॥
പ്രഹ്ലാദശ്ചാസ്മി ദൈത്യാനാം കാലഃ കലയതാമഹമ് ।
മൃഗാണാം ച മൃഗേംദ്രോഽഹം വൈനതേയശ്ച പക്ഷിണാമ് ॥30॥
പവനഃ പവതാമസ്മി രാമഃ ശസ്ത്രഭൃതാമഹമ് ।
ഝഷാണാം മകരശ്ചാസ്മി സ്രോതസാമസ്മി ജാഹ്നവീ ॥31॥
സര്ഗാണാമാദിരംതശ്ച മധ്യം ചൈവാഹമര്ജുന ।
അധ്യാത്മവിദ്യാ വിദ്യാനാം വാദഃ പ്രവദതാമഹമ് ॥32॥
അക്ഷരാണാമകാരോഽസ്മി ദ്വംദ്വഃ സാമാസികസ്യ ച ।
അഹമേവാക്ഷയഃ കാലഃ ധാതാഽഹം വിശ്വതോമുഖഃ ॥33॥
മൃത്യുഃ സര്വഹരശ്ചാഹമ് ഉദ്ഭവശ്ച ഭവിഷ്യതാമ് ।
കീര്തിഃ ശ്രീര്വാക്ച നാരീണാം സ്മൃതിര്മേധാ ധൃതിഃ ക്ഷമാ ॥34॥
ബൃഹത്സാമ തഥാ സാമ്നാം ഗായത്രീ ഛംദസാമഹമ് ।
മാസാനാം മാര്ഗശീര്ഷോഽഹമ് ഋതൂനാം കുസുമാകരഃ ॥35॥
ദ്യൂതം ഛലയതാമസ്മി തേജസ്തേജസ്വിനാമഹമ് ।
ജയോഽസ്മി വ്യവസായോഽസ്മി സത്ത്വം സത്ത്വവതാമഹമ് ॥36॥
വൃഷ്ണീനാം വാസുദേവോഽസ്മി പാംഡവാനാം ധനംജയഃ ।
മുനീനാമപ്യഹം വ്യാസഃ കവീനാമുശനാ കവിഃ ॥37॥
ദംഡോ ദമയതാമസ്മി നീതിരസ്മി ജിഗീഷതാമ് ।
മൌനം ചൈവാസ്മി ഗുഹ്യാനാം ജ്ഞാനം ജ്ഞാനവതാമഹമ് ॥38॥
യച്ചാപി സര്വഭൂതാനാം ബീജം തദഹമര്ജുന ।
ന തദസ്തി വിനാ യത്സ്യാത് മയാ ഭൂതം ചരാചരമ് ॥39॥
നാംതോഽസ്തി മമ ദിവ്യാനാം വിഭൂതീനാം പരംതപ ।
ഏഷ തൂദ്ദേശതഃ പ്രോക്തഃ വിഭൂതേര്വിസ്തരോ മയാ ॥40॥
യദ്യദ്വിഭൂതിമത്സത്ത്വം ശ്രീമദൂര്ജിതമേവ വാ ।
തത്തദേവാവഗച്ഛ ത്വം മമ തേജോഽമ്ശസംഭവമ് ॥41॥
അഥവാ ബഹുനൈതേന കിം ജ്ഞാതേന തവാര്ജുന ।
വിഷ്ടഭ്യാഹമിദം കൃത്സ്നമ് ഏകാംശേന സ്ഥിതോ ജഗത് ॥42॥
॥ ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസു ഉപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം
യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ വിഭൂതിയോഗോ നാമ ദശമോഽധ്യായഃ ॥