അഥ പംചദശോഽധ്യായഃ ।
പുരുഷോത്തമപ്രാപ്തിയോഗഃ

ശ്രീഭഗവാനുവാച ।
ഊര്ധ്വമൂലമധഃശാഖമശ്വത്ഥം പ്രാഹുരവ്യയമ് ।
ഛംദാംസി യസ്യ പര്ണാനി യസ്തം വേദ സ വേദവിത് ॥ 1 ॥

അധശ്ചോര്ധ്വം പ്രസൃതാസ്തസ്യ ശാഖാ ഗുണപ്രവൃദ്ധാ വിഷയപ്രവാലാഃ।
അധശ്ച മൂലാന്യനുസംതതാനി കര്മാനുബംധീനി മനുഷ്യലോകേ ॥ 2 ॥

ന രൂപമസ്യേഹ തഥോപലഭ്യതേ നാംതോ ന ചാദിര്ന ച സംപ്രതിഷ്ഠാ।
അശ്വത്ഥമേനം സുവിരൂഢമൂലമസംഗശസ്ത്രേണ ദൃഢേന ഛിത്ത്വാ ॥ 3 ॥

തതഃ പദം തത്പരിമാര്ഗിതവ്യം യസ്മിന്ഗതാ ന നിവര്തംതി ഭൂയഃ।
തമേവ ചാദ്യം പുരുഷം പ്രപദ്യേ യതഃ പ്രവൃത്തിഃ പ്രസൃതാ പുരാണീ ॥ 4 ॥

നിര്മാനമോഹാ ജിതസംഗദോഷാ അധ്യാത്മനിത്യാ വിനിവൃത്തകാമാഃ।
ദ്വംദ്വൈര്വിമുക്താഃ സുഖദുഃഖസംജ്ഞൈര്ഗച്ഛംത്യമൂഢാഃ പദമവ്യയം തത് ॥ 5 ॥

ന തദ്ഭാസയതേ സൂര്യോ ന ശശാംകോ ന പാവകഃ ।
യദ്ഗത്വാ ന നിവര്തംതേ തദ്ധാമ പരമം മമ ॥ 6 ॥

മമൈവാംശോ ജീവലോകേ ജീവഭൂതഃ സനാതനഃ ।
മനഃഷഷ്ഠാനീംദ്രിയാണി പ്രകൃതിസ്ഥാനി കര്ഷതി ॥ 7 ॥

ശരീരം യദവാപ്നോതി യച്ചാപ്യുത്ക്രാമതീശ്വരഃ ।
ഗൃഹീത്വൈതാനി സംയാതി വായുര്ഗംധാനിവാശയാത് ॥ 8 ॥

ശ്രോത്രം ചക്ഷുഃ സ്പര്ശനം ച രസനം ഘ്രാണമേവ ച ।
അധിഷ്ഠായ മനശ്ചായം വിഷയാനുപസേവതേ ॥ 9 ॥

ഉത്ക്രാമംതം സ്ഥിതം വാപി ഭുംജാനം വാ ഗുണാന്വിതമ് ।
വിമൂഢാ നാനുപശ്യംതി പശ്യംതി ജ്ഞാനചക്ഷുഷഃ ॥ 10 ॥

യതംതോ യോഗിനശ്ചൈനം പശ്യംത്യാത്മന്യവസ്ഥിതമ് ।
യതംതോഽപ്യകൃതാത്മാനോ നൈനം പശ്യംത്യചേതസഃ ॥ 11 ॥

യദാദിത്യഗതം തേജോ ജഗദ്ഭാസയതേഽഖിലമ് ।
യച്ചംദ്രമസി യച്ചാഗ്നൌ തത്തേജോ വിദ്ധി മാമകമ് ॥ 12 ॥

ഗാമാവിശ്യ ച ഭൂതാനി ധാരയാമ്യഹമോജസാ ।
പുഷ്ണാമി ചൌഷധീഃ സര്വാഃ സോമോ ഭൂത്വാ രസാത്മകഃ ॥ 13 ॥

അഹം വൈശ്വാനരോ ഭൂത്വാ പ്രാണിനാം ദേഹമാശ്രിതഃ ।
പ്രാണാപാനസമായുക്തഃ പചാമ്യന്നം ചതുര്വിധമ് ॥ 14 ॥

സര്വസ്യ ചാഹം ഹൃദി സന്നിവിഷ്ടോ മത്തഃ സ്മൃതിര്ജ്ഞാനമപോഹനം ച।
വേദൈശ്ച സര്വൈരഹമേവ വേദ്യോ വേദാംതകൃദ്വേദവിദേവ ചാഹമ് ॥ 15 ॥

ദ്വാവിമൌ പുരുഷൌ ലോകേ ക്ഷരശ്ചാക്ഷര ഏവ ച ।
ക്ഷരഃ സര്വാണി ഭൂതാനി കൂടസ്ഥോഽക്ഷര ഉച്യതേ ॥ 16 ॥

ഉത്തമഃ പുരുഷസ്ത്വന്യഃ പരമാത്മേത്യുധാഹൃതഃ ।
യോ ലോകത്രയമാവിശ്യ ബിഭര്ത്യവ്യയ ഈശ്വരഃ ॥ 17 ॥

യസ്മാത്ക്ഷരമതീതോഽഹമക്ഷരാദപി ചോത്തമഃ ।
അതോഽസ്മി ലോകേ വേദേ ച പ്രഥിതഃ പുരുഷോത്തമഃ ॥ 18 ॥

യോ മാമേവമസംമൂഢോ ജാനാതി പുരുഷോത്തമമ് ।
സ സര്വവിദ്ഭജതി മാം സര്വഭാവേന ഭാരത ॥ 19 ॥

ഇതി ഗുഹ്യതമം ശാസ്ത്രമിദമുക്തം മയാനഘ ।
ഏതദ്ബുദ്ധ്വാ ബുദ്ധിമാന്സ്യാത്കൃതകൃത്യശ്ച ഭാരത ॥ 20 ॥

ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ

പുരുഷോത്തമയോഗോ നാമ പംചദശോഽധ്യായഃ ॥15 ॥