വിനിയോഗഃ
പുരാണപുരുഷോ വിഷ്ണുഃ പുരുഷോത്തമ ഉച്യതേ ।
നാമ്നാം സഹസ്രം വക്ഷ്യാമി തസ്യ ഭാഗവതോദ്ധൃതമ് ॥ 1॥
യസ്യ പ്രസാദാദ്വാഗീശാഃ പ്രജേശാ വിഭവോന്നതാഃ ।
ക്ഷുദ്രാ അപി ഭവംത്യാശു ശ്രീകൃഷ്ണം തം നതോഽസ്മ്യഹമ് ॥ 2॥
അനംതാ ഏവ കൃഷ്ണസ്യ ലീലാ നാമപ്രവര്തികാഃ ।
ഉക്താ ഭാഗവതേ ഗൂഹാഃ പ്രകടാ അപി കുത്രചിത് ॥ 3॥
അതസ്താനി പ്രവക്ഷ്യാമി നാമാനി മുരവൈരിണഃ ।
സഹസ്രം യൈസ്തു പഠിതൈഃ പഠിതം സ്യാച്ഛുകാമൃതമ് ॥ 4॥
കൃഷ്ണനാമസഹസ്രസ്യ ഋഷിരഗ്നിര്നിരൂപിതഃ ।
ഗായത്രീ ച തഥാ ഛംദോ ദേവതാ പുരുഷോത്തമഃ ॥ 5॥
വിനിയോഗഃ സമസ്തേഷു പുരുഷാര്ഥേഷു വൈ മതഃ ।
ബീജം ഭക്തപ്രിയഃ ശക്തിഃ സത്യവാഗുച്യതേ ഹരിഃ ॥ 6॥
ഭക്തോദ്ധരണയത്നസ്തു മംത്രോഽത്ര പരമോ മതഃ ।
അവതാരിതഭക്താംശഃ കീലകം പരികീര്തിതമ് ॥ 7॥
അസ്ത്രം സര്വസമര്ഥശ്ച ഗോവിംദഃ കവചം മതമ് ।
പുരുഷോ ധ്യാനമത്രോക്തഃ സിദ്ധിഃ ശരണസംസ്മൃതിഃ ॥ 8॥
അധികാരലീലാ
ശ്രീകൃഷ്ണഃ സച്ചിദാനംദോ നിത്യലീലാവിനോദകൃത് ।
സര്വാഗമവിനോദീ ച ലക്ഷ്മീശഃ പുരുഷോത്തമഃ ॥ 9॥
ആദികാലഃ സര്വകാലഃ കാലാത്മാ മായയാവൃതഃ ।
ഭക്തോദ്ധാരപ്രയത്നാത്മാ ജഗത്കര്താ ജഗന്മയഃ ॥ 10॥
നാമലീലാപരോ വിഷ്ണുര്വ്യാസാത്മാ ശുകമോക്ഷദഃ ।
വ്യാപിവൈകുംഠദാതാ ച ശ്രീമദ്ഭാഗവതാഗമഃ ॥ 11॥
ശുകവാഗമൃതാബ്ധീംദുഃ ശൌനകാദ്യഖിലേഷ്ടദഃ ।
ഭക്തിപ്രവര്തകസ്ത്രാതാ വ്യാസചിംതാവിനാശകഃ ॥ 12॥
സര്വസിദ്ധാംതവാഗാത്മാ നാരദാദ്യഖിലേഷ്ടദഃ ।
അംതരാത്മാ ധ്യാനഗമ്യോ ഭക്തിരത്നപ്രദായകഃ ॥ 13॥
മുക്തോപസൃപ്യഃ പൂര്ണാത്മാ മുക്താനാം രതിവര്ധനഃ ।
ഭക്തകാര്യൈകനിരതോ ദ്രൌണ്യസ്ത്രവിനിവാരകഃ ॥ 14॥
ഭക്തസ്മയപ്രണേതാ ച ഭക്തവാക്പരിപാലകഃ ।
ബ്രഹ്മണ്യദേവോ ധര്മാത്മാ ഭക്താനാം ച പരീക്ഷകഃ ॥ 15॥
ആസന്നഹിതകര്താ ച മായാഹിതകരഃ പ്രഭുഃ ।
ഉത്തരാപ്രാണദാതാ ച ബ്രഹ്മാസ്ത്രവിനിവാരകഃ ॥ 16॥
സര്വതഃ പാണവപതിഃ പരീക്ഷിച്ഛുദ്ധികാരണമ് ।
ഗൂഹാത്മാ സര്വവേദേഷു ഭക്തൈകഹൃദയംഗമഃ ॥ 17॥
കുംതീസ്തുത്യഃ പ്രസന്നാത്മാ പരമാദ്ഭുതകാര്യകൃത് ।
ഭീഷ്മമുക്തിപ്രദഃ സ്വാമീ ഭക്തമോഹനിവാരകഃ ॥ 18॥
സര്വാവസ്ഥാസു സംസേവ്യഃ സമഃ സുഖഹിതപ്രദഃ ।
കൃതകൃത്യഃ സര്വസാക്ഷീ ഭക്തസ്ത്രീരതിവര്ധനഃ ॥ 19॥
സര്വസൌഭാഗ്യനിലയഃ പരമാശ്ചര്യരൂപധൃക് ।
അനന്യപുരുഷസ്വാമീ ദ്വാരകാഭാഗ്യഭാജനമ് ॥ 20॥
ബീജസംസ്കാരകര്താ ച പരീക്ഷിജ്ജാനപോഷകഃ ।
സര്വത്രപൂര്ണഗുണകഃ സര്വഭൂഷണഭൂഷിതഃ ॥ 21॥
സര്വലക്ഷണദാതാ ച ധൃതരാഷ്ട്രവിമുക്തിദഃ ।
സന്മാര്ഗരക്ഷകോ നിത്യം വിദുരപ്രീതിപൂരകഃ ॥ 22॥
ലീലാവ്യാമോഹകര്താ ച കാലധര്മപ്രവര്തകഃ ।
പാണവാനാം മോക്ഷദാതാ പരീക്ഷിദ്ഭാഗ്യവര്ധനഃ ॥ 23॥
കലിനിഗ്രഹകര്താ ച ധര്മാദീനാം ച പോഷകഃ ।
സത്സംഗജാനഹേതുശ്ച ശ്രീഭാഗവതകാരണമ് ॥ 24॥
പ്രാകൃതാദൃഷ്ടമാര്ഗശ്ച॥॥॥॥॥॥ ചോംതിനുഏദ്
ജ്ഞാന-സാധന-ലീലാ
॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥ ശ്രോതവ്യഃ സകലാഗമൈഃ ।
കീര്തിതവ്യഃ ശുദ്ധഭാവൈഃ സ്മര്തവ്യശ്ചാത്മവിത്തമൈഃ ॥ 25॥
അനേകമാര്ഗകര്താ ച നാനാവിധഗതിപ്രദഃ ।
പുരുഷഃ സകലാധാരഃ സത്ത്വൈകനിലയാത്മഭൂഃ ॥ 26॥
സര്വധ്യേയോ യോഗഗമ്യോ ഭക്ത്യാ ഗ്രാഹ്യഃ സുരപ്രിയഃ ।
ജന്മാദിസാര്ഥകകൃതിര്ലീലാകര്താ പതിഃ സതാമ് ॥ 27॥
ആദികര്താ തത്ത്വകര്താ സര്വകര്താ വിശാരദഃ ।
നാനാവതാരകര്താ ച ബ്രഹ്മാവിര്ഭാവകാരണമ് ॥ 28॥
ദശലീലാവിനോദീ ച നാനാസൃഷ്ടിപ്രവര്തകഃ ।
അനേകകല്പകര്താ ച സര്വദോഷവിവര്ജിതഃ ॥ 29॥
സര്ഗലീലാ
വൈരാഗ്യഹേതുസ്തീര്ഥാത്മാ സര്വതീര്ഥഫലപ്രദഃ ।
തീര്ഥശുദ്ധൈകനിലയഃ സ്വമാര്ഗപരിപോഷകഃ ॥ 30॥
തീര്ഥകീര്തിര്ഭക്തഗമ്യോ ഭക്താനുശയകാര്യകൃത് ।
ഭക്തതുല്യഃ സര്വതുല്യഃ സ്വേച്ഛാസര്വപ്രവര്തകഃ ॥ 31॥
ഗുണാതീതോഽനവദ്യാത്മാ സര്ഗലീലാപ്രവര്തകഃ ।
സാക്ഷാത്സര്വജഗത്കര്താ മഹദാദിപ്രവര്തകഃ ॥ 32॥
മായാപ്രവര്തകഃ സാക്ഷീ മായാരതിവിവര്ധനഃ ।
ആകാശാത്മാ ചതുര്മൂര്തിശ്ചതുര്ധാ ഭൂതഭാവനഃ ॥ 33॥
രജഃപ്രവര്തകോ ബ്രഹ്മാ മരീച്യാദിപിതാമഹഃ ।
വേദകര്താ യജ്ഞകര്താ സര്വകര്താഽമിതാത്മകഃ ॥ 34॥
അനേകസൃഷ്ടികര്താ ച ദശധാസൃഷ്ടികാരകഃ ।
യജ്ഞാംഗോ യജ്ഞവാരാഹോ ഭൂധരോ ഭൂമിപാലകഃ ॥ 35॥
സേതുര്വിധരണോ ജൈത്രോ ഹിരണ്യാക്ഷാംതകഃ സുരഃ ।
ദിതികശ്യപകാമൈകഹേതുസൃഷ്ടിപ്രവര്തകഃ ॥ 36॥
ദേവാഭയപ്രദാതാ ച വൈകുംഠാധിപതിര്മഹാന് ।
സര്വഗര്വപ്രഹാരീ ച സനകാദ്യഖിലാര്ഥദഃ ॥ 37॥
സര്വാശ്വാസനകര്താ ച ഭക്തതുല്യാഹവപ്രദഃ ।
കാലലക്ഷണഹേതുശ്ച സര്വാര്ഥജ്ഞാപകഃ പരഃ ॥ 38॥
ഭക്തോന്നതികരഃ സര്വപ്രകാരസുഖദായകഃ ।
നാനായുദ്ധപ്രഹരണോ ബ്രഹ്മശാപവിമോചകഃ ॥ 39॥
പുഷ്ടിസര്ഗപ്രണേതാ ച ഗുണസൃഷ്ടിപ്രവര്തകഃ ।
കര്ദമേഷ്ടപ്രദാതാ ച ദേവഹൂത്യഖിലാര്ഥദഃ ॥ 40॥
ശുക്ലനാരായണഃ സത്യകാലധര്മപ്രവര്തകഃ ।
ജ്ഞാനാവതാരഃ ശാംതാത്മാ കപിലഃ കാലനാശകഃ ॥ 41॥
ത്രിഗുണാധിപതിഃ സാംഖ്യശാസ്ത്രകര്താ വിശാരദഃ ।
സര്ഗദൂഷണഹാരീ ച പുഷ്ടിമോക്ഷപ്രവര്തകഃ ॥ 42॥
ലൌകികാനംദദാതാ ച ബ്രഹ്മാനംദപ്രവര്തകഃ ।
ഭക്തിസിദ്ധാംതവക്താ ച സഗുണജ്ഞാനദീപകഃ ॥ 43॥
ആത്മപ്രദഃ പൂര്ണകാമോ യോഗാത്മാ യോഗഭാവിതഃ ।
ജീവന്മുക്തിപ്രദഃ ശ്രീമാനന്യഭക്തിപ്രവര്തകഃ ॥ 44॥
കാലസാമര്ഥ്യദാതാ ച കാലദോഷനിവാരകഃ ।
ഗര്ഭോത്തമജ്ഞാനദാതാ കര്മമാര്ഗനിയാമകഃ ॥ 45॥
സര്വമാര്ഗനിരാകര്താ ഭക്തിമാര്ഗൈകപോഷകഃ ।
സിദ്ധിഹേതുഃ സര്വഹേതുഃ സര്വാശ്ചര്യൈകകാരണമ് ॥ 46॥
ചേതനാചേതനപതിഃ സമുദ്രപരിപൂജിതഃ ।
സാംഖ്യാചാര്യസ്തുതഃ സിദ്ധപൂജിതഃ സര്വപൂജിതഃ ॥ 47॥
വിസര്ഗലീലാ
വിസര്ഗകര്താ സര്വേശഃ കോടിസൂര്യസമപ്രഭഃ ।
അനംതഗുണഗംഭീരോ മഹാപുരുഷപൂജിതഃ ॥ 48॥
അനംതസുഖദാതാ ച ബ്രഹ്മകോടിപ്രജാപതിഃ ।
സുധാകോടിസ്വാസ്ഥ്യഹേതുഃ കാമധുക്കോടികാമദഃ ॥ 49॥
സമുദ്രകോടിഗംഭീരസ്തീര്ഥകോടിസമാഹ്വയഃ ।
സുമേരുകോടിനിഷ്കംപഃ കോടിബ്രഹ്മാംഡവിഗ്രഹഃ ॥ 50॥
കോട്യശ്വമേധപാപഘ്നോ വായുകോടിമഹാബലഃ ।
കോടീംദുജഗദാനംദീ ശിവകോടിപ്രസാദകൃത് ॥ 51॥
സര്വസദ്ഗുണമാഹാത്മ്യഃ സര്വസദ്ഗുണഭാജനമ് ।
മന്വാദിപ്രേരകോ ധര്മോ യജ്ഞനാരായണഃ പരഃ ॥ 52॥
ആകൂതിസൂനുര്ദേവേംദ്രോ രുചിജന്മാഽഭയപ്രദഃ ।
ദക്ഷിണാപതിരോജസ്വീ ക്രിയാശക്തിഃ പരായണഃ ॥ 53॥
ദത്താത്രേയോ യോഗപതിര്യോഗമാര്ഗപ്രവര്തകഃ ।
അനസൂയാഗര്ഭരത്നമൃഷിവംശവിവര്ധനഃ ॥ 54॥
ഗുണത്രയവിഭാഗജ്ഞശ്ചതുര്വര്ഗവിശാരദഃ ।
നാരായണോ ധര്മസൂനുര്മൂര്തിപുണ്യയശസ്കരഃ ॥ 55॥
സഹസ്രകവചച്ഛേദീ തപഃസാരോ നരപ്രിയഃ ।
വിശ്വാനംദപ്രദഃ കര്മസാക്ഷീ ഭാരതപൂജിതഃ ॥ 56॥
അനംതാദ്ഭുതമാഹാത്മ്യോ ബദരീസ്ഥാനഭൂഷണമ് ।
ജിതകാമോ ജിതക്രോധോ ജിതസംഗോ ജിതേംദ്രിയഃ ॥ 57॥
ഉര്വശീപ്രഭവഃ സ്വര്ഗസുഖദായീ സ്ഥിതിപ്രദഃ ।
അമാനീ മാനദോ ഗോപ്താ ഭഗവച്ഛാസ്ത്രബോധകഃ ॥ 58॥
ബ്രഹ്മാദിവംദ്യോ ഹംസശ്രീര്മായാവൈഭവകാരണമ് ।
വിവിധാനംതസര്ഗാത്മാ വിശ്വപൂരണതത്പരഃ ॥ 59॥
യജ്ഞജീവനഹേതുശ്ച യജ്ഞസ്വാമീഷ്ടബോധകഃ ।
നാനാസിദ്ധാംതഗമ്യശ്ച സപ്തതംതുശ്ച ഷഡ്ഗുണഃ ॥ 60॥
പ്രതിസര്ഗജഗത്കര്താ നാനാലീലാവിശാരദഃ ।
ധ്രുവപ്രിയോ ധ്രുവസ്വാമീ ചിംതിതാധികദായകഃ ॥ 61॥
ദുര്ലഭാനംതഫലദോ ദയാനിധിരമിത്രഹാ ।
അംഗസ്വാമീ കൃപാസാരോ വൈന്യോ ഭൂമിനിയാമകഃ ॥ 62॥
ഭൂമിദോഗ്ധാ പ്രജാപ്രാണപാലനൈകപരായണഃ ।
യശോദാതാ ജ്ഞാനദാതാ സര്വധര്മപ്രദര്ശകഃ ॥ 63॥
പുരംജനോ ജഗന്മിത്രം വിസര്ഗാംതപ്രദര്ശകഃ ।
പ്രചേതസാം പതിശ്ചിത്രഭക്തിഹേതുര്ജനാര്ദനഃ ॥ 64॥
സ്മൃതിഹേതുബ്രഹ്മഭാവസായുജ്യാദിപ്രദഃ ശുഭഃ ।
വിജയീ ॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥ ചോംതിനുഏദ്
സ്ഥാനലീലാ
॥॥ സ്ഥിതിലീലാബ്ധിരച്യുതോ വിജയപ്രദഃ ॥ 65॥
സ്വസാമര്ഥ്യപ്രദോ ഭക്തകീര്തിഹേതുരധോക്ഷജഃ ।
പ്രിയവ്രതപ്രിയസ്വാമീ സ്വേച്ഛാവാദവിശാരദഃ ॥ 66॥
സംഗ്യഗമ്യഃ സ്വപ്രകാശഃ സര്വസംഗവിവര്ജിതഃ ।
ഇച്ഛായാം ച സമര്യാദസ്ത്യാഗമാത്രോപലംഭനഃ ॥ 67॥
അചിംത്യകാര്യകര്താ ച തര്കാഗോചരകാര്യകൃത് ।
ശഋംഗാരരസമര്യാദാ ആഗ്നീധ്രരസഭാജനമ് ॥ 68॥
നാഭീഷ്ടപൂരകഃ കര്മമര്യാദാദര്ശനോത്സുകഃ ।
സര്വരൂപോഽദ്ഭുതതമോ മര്യാദാപുരുഷോത്തമഃ ॥ 69॥
സര്വരൂപേഷു സത്യാത്മാ കാലസാക്ഷീ ശശിപ്രഭഃ ।
മേരുദേവീവ്രതഫലമൃഷഭോ ഭഗലക്ഷണഃ ॥ 70॥
ജഗത്സംതര്പകോ മേഘരൂപീ ദേവേംദ്രദര്പഹാ ।
ജയംതീപതിരത്യംതപ്രമാണാശേഷലൌകികഃ ॥ 71॥
ശതധാന്യസ്തഭൂതാത്മാ ശതാനംദോ ഗുണപ്രസൂഃ ।
വൈഷ്ണവോത്പാദനപരഃ സര്വധര്മോപദേശകഃ ॥ 72॥
പരഹംസക്രിയാഗോപ്താ യോഗചര്യാപ്രദര്ശകഃ ।
ചതുര്ഥാശ്രമനിര്ണേതാ സദാനംദശരീരവാന് ॥ 73॥
പ്രദര്ശിതാന്യധര്മശ്ച ഭരതസ്വാമ്യപാരകൃത് ।
യഥാവത്കര്മകര്താ ച സംഗാനിഷ്ടപ്രദര്ശകഃ ॥ 74॥
ആവശ്യകപുനര്ജന്മകര്മമാര്ഗപ്രദര്ശകഃ ।
യജ്ഞരൂപമൃഗഃ ശാംതഃ സഹിഷ്ണുഃ സത്പരാക്രമഃ ॥ 75॥
രഹൂഗണഗതിജ്ഞശ്ച രഹൂഗണവിമോചകഃ ।
ഭവാടവീതത്ത്വവക്താ ബഹിര്മുഖഹിതേ രതഃ ॥ 76॥
ഗയസ്വാമീ സ്ഥാനവംശകര്താ സ്ഥാനവിഭേദകൃത് ।
പുരുഷാവയവോ ഭൂമിവിശേഷവിനിരൂപകഃ ॥ 77॥
ജംബൂദ്വീപപതിര്മേരുനാഭിപദ്മരുഹാശ്രയഃ ।
നാനാവിഭൂതിലീലാഢ്യോ ഗംഗോത്പത്തിനിദാനകൃത് ॥ 78॥
ഗംഗാമാഹാത്മ്യഹേതുശ്ച ഗംഗാരൂപോഽതിഗൂഢകൃത് ।
വൈകുംഠദേഹഹേത്വംബുജന്മകൃത് സര്വപാവനഃ ॥ 79॥
ശിവസ്വാമീ ശിവോപാസ്യോ ഗൂഢഃ സംകര്ഷണാത്മകഃ ।
സ്ഥാനരക്ഷാര്ഥമത്സ്യാദിരൂപഃ സര്വൈകപൂജിതഃ ॥ 80॥
ഉപാസ്യനാനാരൂപാത്മാ ജ്യോതീരൂപോ ഗതിപ്രദഃ ।
സൂര്യനാരായണോ വേദകാംതിരുജ്ജ്വലവേഷധൃക് ॥ 81॥
ഹംസോഽംതരിക്ഷഗമനഃ സര്വപ്രസവകാരണമ് ।
ആനംദകര്താ വസുദോ ബുധോ വാക്പതിരുജ്ജ്വലഃ ॥ 82॥
കാലാത്മാ കാലകാലശ്ച കാലച്ഛേദകൃദുത്തമഃ ।
ശിശുമാരഃ സര്വമൂര്തിരാധിദൈവികരൂപധൃക് ॥ 83॥
അനംതസുഖഭോഗാഢ്യോ വിവരൈശ്വര്യഭാജനമ് ।
സംകര്ഷണോ ദൈത്യപതിഃ സര്വാധാരോ ബൃഹദ്വപുഃ ॥ 84॥
അനംതനരകച്ഛേദീ സ്മൃതിമാത്രാര്തിനാശനഃ ।
സര്വാനുഗ്രഹകര്താ ച ॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥ ചോംതിനുഏദ്
പോഷണ-പുഷ്ടി-ലീലാ
॥॥॥॥॥॥॥॥ മര്യാദാഭിന്നശാസ്ത്രകൃത് ॥ 85 ॥
കാലാംതകഭയച്ഛേദീ നാമസാമര്ഥ്യരൂപധൃക് ।
ഉദ്ധാരാനര്ഹഗോപ്ത്രാത്മാ നാമാദിപ്രേരകോത്തമഃ ॥ 86॥
അജാമിലമഹാദുഷ്ടമോചകോഽഘവിമോചകഃ ।
ധര്മവക്താഽക്ലിഷ്ടവക്താ വിഷ്ണുധര്മസ്വരൂപധൃക് ॥ 87॥
സന്മാര്ഗപ്രേരകോ ധര്താ ത്യാഗഹേതുരധോക്ഷജഃ ।
വൈകുംഠപുരനേതാ ച ദാസസംവൃദ്ധികാരകഃ ॥ 88॥
ദക്ഷപ്രസാദകൃദ്ധംസഗുഹ്യസ്തുതിവിഭാവനഃ ।
സ്വാഭിപ്രായപ്രവക്താ ച മുക്തജീവപ്രസൂതികൃത് ॥ 89॥
നാരദപ്രേരണാത്മാ ച ഹര്യശ്വബ്രഹ്മഭാവനഃ ।
ശബലാശ്വഹിതോ ഗൂഢവാക്യാര്ഥജ്ഞാപനക്ഷമഃ ॥ 90॥
ഗൂഢാര്ഥജ്ഞാപനഃ സര്വമോക്ഷാനംദപ്രതിഷ്ഠിതഃ ।
പുഷ്ടിപ്രരോഹഹേതുശ്ച ദാസൈകജ്ഞാതഹൃദ്ഗതഃ ॥ 91॥
ശാംതികര്താ സുഹിതകൃത് സ്ത്രീപ്രസൂഃ സര്വകാമധുക് ।
പുഷ്ടിവംശപ്രണേതാ ച വിശ്വരൂപേഷ്ടദേവതാ ॥ 92॥
കവചാത്മാ പാലനാത്മാ വര്മോപചിതികാരണമ് ।
വിശ്വരൂപശിരശ്ഛേദീ ത്വാഷ്ട്രയജ്ഞവിനാശകഃ ॥ 93॥
വൃത്രസ്വാമീ വൃത്രഗമ്യോ വൃത്രവ്രതപരായണഃ ।
വൃത്രകീര്തിര്വൃത്രമോക്ഷോ മഘവത്പ്രാണരക്ഷകഃ ॥ 94॥
അശ്വമേധഹവിര്ഭോക്താ ദേവേംദ്രാമീവനാശകഃ ।
സംസാരമോചകശ്ചിത്രകേതുബോധനതത്പരഃ ॥ 95॥
മംത്രസിദ്ധിഃ സിദ്ധിഹേതുഃ സുസിദ്ധിഫലദായകഃ ।
മഹാദേവതിരസ്കര്താ ഭക്ത്യൈ പൂര്വാര്ഥനാശകഃ ॥ 96॥
ദേവബ്രാഹ്മണവിദ്വേഷവൈമുഖ്യജ്ഞാപകഃ ശിവഃ ।
ആദിത്യോ ദൈത്യരാജശ്ച മഹത്പതിരചിംത്യകൃത് ॥ 97॥
മരുതാം ഭേദകസ്ത്രാതാ വ്രതാത്മാ പുംപ്രസൂതികൃത് ।
ഊതിലീലാ
കര്മാത്മാ വാസനാത്മാ ച ഊതിലീലാപരായണഃ ॥ 98॥
സമദൈത്യസുരഃ സ്വാത്മാ വൈഷമ്യജ്ഞാനസംശ്രയഃ ।
ദേഹാദ്യുപാധിരഹിതഃ സര്വജ്ഞഃ സര്വഹേതുവിദ് ॥ 99॥
ബ്രഹ്മവാക്സ്ഥാപനപരഃ സ്വജന്മാവധികാര്യകൃത് ।
സദസദ്വാസനാഹേതുസ്ത്രിസത്യോ ഭക്തമോചകഃ ॥ 100॥
ഹിരണ്യകശിപുദ്വേഷീ പ്രവിഷ്ടാത്മാഽതിഭീഷണഃ ।
ശാംതിജ്ഞാനാദിഹേതുശ്ച പ്രഹ്ലാദോത്പത്തികാരണമ് ॥ 101॥
ദൈത്യസിദ്ധാംതസദ്വക്താ തപഃസാര ഉദാരധീഃ ।
ദൈത്യഹേതുപ്രകടനോ ഭക്തിചിഹ്നപ്രകാശകഃ ॥ 102॥
സദ്ദ്വേഷഹേതുഃ സദ്ദ്വേഷവാസനാത്മാ നിരംതരഃ ।
നൈഷ്ഠുര്യസീമാ പ്രഹ്ലാദവത്സലഃ സംഗദോഷഹാ ॥ 103॥
മഹാനുഭാവഃ സാകാരഃ സര്വാകാരഃ പ്രമാണഭൂഃ ।
സ്തംഭപ്രസൂതിര്നൃഹരിര്നൃസിംഹോ ഭീമവിക്രമഃ ॥ 104॥
വികടാസ്യോ ലലജ്ജിഹ്വോ നഖശസ്ത്രോ ജവോത്കടഃ ।
ഹിരണ്യകശിപുച്ഛേദീ ക്രൂരദൈത്യനിവാരകഃ ॥ 105॥
സിംഹാസനസ്ഥഃ ക്രോധാത്മാ ലക്ഷ്മീഭയവിവര്ധനഃ ।
ബ്രഹ്മാദ്യത്യംതഭയഭൂരപൂര്വാചിംത്യരൂപധൃക് ॥ 106॥
ഭക്തൈകശാംതഹൃദയോ ഭക്തസ്തുത്യഃ സ്തുതിപ്രിയഃ ।
ഭക്താംഗലേഹനോദ്ധൂതക്രോധപുങ്ജഃ പ്രശാംതധീഃ ॥ 107॥
സ്മൃതിമാത്രഭയത്രാതാ ബ്രഹ്മബുദ്ധിപ്രദായകഃ ।
ഗോരൂപധാര്യമൃതപാഃ ശിവകീര്തിവിവര്ധനഃ ॥ 108॥
ധര്മാത്മാ സര്വകര്മാത്മാ വിശേഷാത്മാഽഽശ്രമപ്രഭുഃ ।
സംസാരമഗ്നസ്വോദ്ധര്താ സന്മാര്ഗാഖിലതത്ത്വവാക് ॥ 109॥
ആചാരാത്മാ സദാചാരഃ ॥॥॥॥॥॥॥॥॥ ചോംതിനുഏദ്
മന്വംതരലീലാ
॥॥॥॥॥॥॥॥॥॥മന്വംതരവിഭാവനഃ ।
സ്മൃത്യാഽശേഷാശുഭഹരോ ഗജേംദ്രസ്മൃതികാരണമ് ॥ 110॥
ജാതിസ്മരണഹേത്വൈകപൂജാഭക്തിസ്വരൂപദഃ ।
യജ്ഞോ ഭയാന്മനുത്രാതാ വിഭുര്ബ്രഹ്മവ്രതാശ്രയഃ ॥ 111॥
സത്യസേനോ ദുഷ്ടഘാതീ ഹരിര്ഗജവിമോചകഃ ।
വൈകുംഠോ ലോകകര്താ ച അജിതോഽമൃതകാരണമ് ॥ 112॥
ഉരുക്രമോ ഭൂമിഹര്താ സാര്വഭൌമോ ബലിപ്രിയഃ ।
വിഭുഃ സര്വഹിതൈകാത്മാ വിഷ്വക്സേനഃ ശിവപ്രിയഃ ॥ 113॥
ധര്മസേതുര്ലോകധൃതിഃ സുധാമാംതരപാലകഃ ।
ഉപഹര്താ യോഗപതിര്ബൃഹദ്ഭാനുഃ ക്രിയാപതിഃ ॥ 114॥
ചതുര്ദശപ്രമാണാത്മാ ധര്മോ മന്വാദിബോധകഃ ।
ലക്ഷ്മീഭോഗൈകനിലയോ ദേവമംത്രപ്രദായകഃ ॥ 115॥
ദൈത്യവ്യാമോഹകഃ സാക്ഷാദ്ഗരുഡസ്കംധസംശ്രയഃ ।
ലീലാമംദരധാരീ ച ദൈത്യവാസുകിപൂജിതഃ ॥ 116॥
സമുദ്രോന്മഥനായത്തോഽവിഘ്നകര്താ സ്വവാക്യകൃത് ।
ആദികൂര്മഃ പവിത്രാത്മാ മംദരാഘര്ഷണോത്സുകഃ ॥ 117॥
ശ്വാസൈജദബ്ധിവാര്വീചിഃ കല്പാംതാവധികാര്യകൃത് ।
ചതുര്ദശമഹാരത്നോ ലക്ഷ്മീസൌഭാഗ്യവര്ധനഃ ॥ 118॥
ധന്വംതരിഃ സുധാഹസ്തോ യജ്ഞഭോക്താഽഽര്തിനാശനഃ ।
ആയുര്വേദപ്രണേതാ ച ദേവദൈത്യാഖിലാര്ചിതഃ ॥ 119॥
ബുദ്ധിവ്യാമോഹകോ ദേവകാര്യസാധനതത്പരഃ ।
സ്ത്രീരൂപോ മായയാ വക്താ ദൈത്യാംതഃകരണപ്രിയഃ ॥ 120॥
പായിതാമൃതദേവാംശോ യുദ്ധഹേതുസ്മൃതിപ്രദഃ ।
സുമാലിമാലിവധകൃന്മാല്യവത്പ്രാണഹാരകഃ ॥ 121॥
കാലനേമിശിരശ്ഛേദീ ദൈത്യയജ്ഞവിനാശകഃ ।
ഇംദ്രസാമര്ഥ്യദാതാ ച ദൈത്യശേഷസ്ഥിതിപ്രിയഃ ॥ 122॥
ശിവവ്യാമോഹകോ മായീ ഭൃഗുമംത്രസ്വശക്തിദഃ ।
ബലിജീവനകര്താ ച സ്വര്ഗഹേതുര്വ്രതാര്ചിതഃ ॥ 123॥
അദിത്യാനംദകര്താ ച കശ്യപാദിതിസംഭവഃ ।
ഉപേംദ്ര ഇംദ്രാവരജോ വാമനബ്രഹ്മരൂപധൃക് ॥ 124॥
ബ്രഹ്മാദിസേവിതവപുര്യജ്ഞപാവനതത്പരഃ ।
യാച്ഞോപദേശകര്താ ച ജ്ഞാപിതാശേഷസംസ്ഥിതിഃ ॥ 125॥
സത്യാര്ഥപ്രേരകഃ സര്വഹര്താ ഗര്വവിനാശകഃ ।
ത്രിവിക്രമസ്ത്രിലോകാത്മാ വിശ്വമൂര്തിഃ പൃഥുശ്രവാഃ ॥ 126॥
പാശബദ്ധബലിഃ സര്വദൈത്യപക്ഷോപമര്ദകഃ ।
സുതലസ്ഥാപിതബലിഃ സ്വര്ഗാധികസുഖപ്രദഃ ॥ 127॥
കര്മസംപൂര്തികര്താ ച സ്വര്ഗസംസ്ഥാപിതാമരഃ ।
ജ്ഞാതത്രിവിധധര്മാത്മാ മഹാമീനോഽബ്ധിസംശ്രയഃ ॥ 128॥
സത്യവ്രതപ്രിയോ ഗോപ്താ മത്സ്യമൂര്തിധൃതശ്രുതിഃ ।
ശഋംഗബദ്ധധൃതക്ഷോണിഃ സര്വാര്ഥജ്ഞാപകോ ഗുരുഃ ॥ 129॥
ഈശാനുകഥാലീലാ
ഈശസേവകലീലാത്മാ സൂര്യവംശപ്രവര്തകഃ ।
സോമവംശോദ്ഭവകരോ മനുപുത്രഗതിപ്രദഃ ॥ 130॥
അംബരീഷപ്രിയഃ സാധുര്ദുര്വാസോഗര്വനാശകഃ ।
ബ്രഹ്മശാപോപസംഹര്താ ഭക്തകീര്തിവിവര്ധനഃ ॥ 131॥
ഇക്ഷ്വാകുവംശജനകഃ സഗരാദ്യഖിലാര്ഥദഃ ।
ഭഗീരഥമഹായത്നോ ഗംഗാധൌതാംഘ്രിപംകജഃ ॥ 132॥
ബ്രഹ്മസ്വാമീ ശിവസ്വാമീ സഗരാത്മജമുക്തിദഃ ।
ഖട്വാംഗമോക്ഷഹേതുശ്ച രഘുവംശവിവര്ധനഃ ॥ 133॥
രഘുനാഥോ രാമചംദ്രോ രാമഭദ്രോ രഘുപ്രിയഃ ।
അനംതകീര്തിഃ പുണ്യാത്മാ പുണ്യശ്ലോകൈകഭാസ്കരഃ ॥ 134॥
കോശലേംദ്രഃ പ്രമാണാത്മാ സേവ്യോ ദശരഥാത്മജഃ ।
ലക്ഷ്മണോ ഭരതശ്ചൈവ ശത്രുഘ്നോ വ്യൂഹവിഗ്രഹഃ ॥ 135॥
വിശ്വാമിത്രപ്രിയോ ദാംതസ്താഡകാവധമോക്ഷദഃ ।
വായവ്യാസ്ത്രാബ്ധിനിക്ഷിപ്തമാരീചശ്ച സുബാഹുഹാ ॥ 136॥
വൃഷധ്വജധനുര്ഭംഗപ്രാപ്തസീതാമഹോത്സവഃ ।
സീതാപതിര്ഭൃഗുപതിഗര്വപര്വതനാശകഃ ॥ 137॥
അയോധ്യാസ്ഥമഹാഭോഗയുക്തലക്ഷ്മീവിനോദവാന് ।
കൈകേയീവാക്യകര്താ ച പിതൃവാക്പരിപാലകഃ ॥ 138॥
വൈരാഗ്യബോധകോഽനന്യസാത്ത്വികസ്ഥാനബോധകഃ ।
അഹല്യാദുഃഖഹാരീ ച ഗുഹസ്വാമീ സലക്ഷ്മണഃ ॥ 139॥
ചിത്രകൂടപ്രിയസ്ഥാനോ ദംഡകാരണ്യപാവനഃ ।
ശരഭംഗസുതീക്ഷ്ണാദിപൂജിതോഽഗസ്ത്യഭാഗ്യഭൂഃ ॥ 140॥
ഋഷിസംപ്രാര്ഥിതകൃതിര്വിരാധവധപംഡിതഃ ।
ഛിന്നശൂര്പണഖാനാസഃ ഖരദൂഷണഘാതകഃ ॥ 141॥
ഏകബാണഹതാനേകസഹസ്രബലരാക്ഷസഃ ।
മാരീചഘാതീ നിയതസീതാസംബംധശോഭിതഃ ॥ 142॥
സീതാവിയോഗനാട്യശ്ച ജടായുര്വധമോക്ഷദഃ ।
ശബരീപൂജിതോ ഭക്തഹനുമത്പ്രമുഖാവൃതഃ ॥ 143॥
ദുംദുഭ്യസ്ഥിപ്രഹരണഃ സപ്തതാലവിഭേദനഃ ।
സുഗ്രീവരാജ്യദോ വാലിഘാതീ സാഗരശോഷണഃ ॥ 144॥
സേതുബംധനകര്താ ച വിഭീഷണഹിതപ്രദഃ ।
രാവണാദിശിരശ്ഛേദീ രാക്ഷസാഘൌഘനാശകഃ ॥ 145॥
സീതാഽഭയപ്രദാതാ ച പുഷ്പകാഗമനോത്സുകഃ ।
അയോധ്യാപതിരത്യംതസര്വലോകസുഖപ്രദഃ ॥ 146॥
മഥുരാപുരനിര്മാതാ സുകൃതജ്ഞസ്വരൂപദഃ ।
ജനകജ്ഞാനഗമ്യശ്ച ഐലാംതപ്രകടശ്രുതിഃ ॥ 147॥
ഹൈഹയാംതകരോ രാമോ ദുഷ്ടക്ഷത്രവിനാശകഃ ।
സോമവംശഹിതൈകാത്മാ യദുവംശവിവര്ധനഃ ॥ 148॥
നിരോധലീലാ
പരബ്രഹ്മാവതരണഃ കേശവഃ ക്ലേശനാശനഃ ।
ഭൂമിഭാരാവതരണോ ഭക്താര്ഥാഖിലമാനസഃ ॥ 149॥
സര്വഭക്തനിരോധാത്മാ ലീലാനംതനിരോധകൃത് ।
ഭൂമിഷ്ഠപരമാനംദോ ദേവകീശുദ്ധികാരണമ് ॥ 150॥
വസുദേവജ്ഞാനനിഷ്ഠസമജീവനിവാരകഃ ।
സര്വവൈരാഗ്യകരണസ്വലീലാധാരശോധകഃ ॥ 151॥
മായാജ്ഞാപനകര്താ ച ശേഷസംഭാരസംഭൃതിഃ ।
ഭക്തക്ലേശപരിജ്ഞാതാ തന്നിവാരണതത്പരഃ ॥ 152॥
ആവിഷ്ടവസുദേവാംശോ ദേവകീഗര്ഭഭൂഷണമ് ।
പൂര്ണതേജോമയഃ പൂര്ണഃ കംസാധൃഷ്യപ്രതാപവാന് ॥ 153॥
വിവേകജ്ഞാനദാതാ ച ബ്രഹ്മാദ്യഖിലസംസ്തുതഃ ।
സത്യോ ജഗത്കല്പതരുര്നാനാരൂപവിമോഹനഃ ॥ 154॥
ഭക്തിമാര്ഗപ്രതിഷ്ഠാതാ വിദ്വന്മോഹപ്രവര്തകഃ ।
മൂലകാലഗുണദ്രഷ്ടാ നയനാനംദഭാജനമ് ॥ 155॥
വസുദേവസുഖാബ്ധിശ്ച ദേവകീനയനാമൃതമ് ।
പിതൃമാതൃസ്തുതഃ പൂര്വസര്വവൃത്താംതബോധകഃ ॥ 156॥
ഗോകുലാഗതിലീലാപ്തവസുദേവകരസ്ഥിതിഃ ।
സര്വേശത്വപ്രകടനോ മായാവ്യത്യയകാരകഃ ॥ 157॥
ജ്ഞാനമോഹിതദുഷ്ടേശഃ പ്രപംചാസ്മൃതികാരണമ് ।
യശോദാനംദനോ നംദഭാഗ്യഭൂഗോകുലോത്സവഃ ॥ 158॥
നംദപ്രിയോ നംദസൂനുര്യശോദായാഃ സ്തനംധയഃ ।
പൂതനാസുപയഃപാതാ മുഗ്ധഭാവാതിസുംദരഃ ॥ 159॥
സുംദരീഹൃദയാനംദോ ഗോപീമംത്രാഭിമംത്രിതഃ ।
ഗോപാലാശ്ചര്യരസകൃത് ശകടാസുരഖംഡനഃ ॥ 160॥
നംദവ്രജജനാനംദീ നംദഭാഗ്യമഹോദയഃ ।
തൃണാവര്തവധോത്സാഹോ യശോദാജ്ഞാനവിഗ്രഹഃ ॥ 161॥
ബലഭദ്രപ്രിയഃ കൃഷ്ണഃ സംകര്ഷണസഹായവാന് ।
രാമാനുജോ വാസുദേവോ ഗോഷ്ഠാംഗണഗതിപ്രിയഃ ॥ 162॥
കിംകിണീരവഭാവജ്ഞോ വത്സപുച്ഛാവലംബനഃ ।
നവനീതപ്രിയോ ഗോപീമോഹസംസാരനാശകഃ ॥ 163॥
ഗോപബാലകഭാവജ്ഞശ്ചൌര്യവിദ്യാവിശാരദഃ ।
മൃത്സ്നാഭക്ഷണലീലാസ്യമാഹാത്മ്യജ്ഞാനദായകഃ ॥ 164॥
ധരാദ്രോണപ്രീതികര്താ ദധിഭാംഡവിഭേദനഃ ।
ദാമോദരോ ഭക്തവശ്യോ യമലാര്ജുനഭംജനഃ ॥ 165॥
ബൃഹദ്വനമഹാശ്ചര്യോ വൃംദാവനഗതിപ്രിയഃ ।
വത്സഘാതീ ബാലകേലിര്ബകാസുരനിഷൂദനഃ ॥ 166॥
അരണ്യഭോക്താഽപ്യഥവാ ബാലലീലാപരായണഃ ।
പ്രോത്സാഹജനകശ്ചൈവമഘാസുരനിഷൂദനഃ ॥ 167॥
വ്യാലമോക്ഷപ്രദഃ പുഷ്ടോ ബ്രഹ്മമോഹപ്രവര്ധനഃ ।
അനംതമൂര്തിഃ സര്വാത്മാ ജംഗമസ്ഥാവരാകൃതിഃ ॥ 168॥
ബ്രഹ്മമോഹനകര്താ ച സ്തുത്യ ആത്മാ സദാപ്രിയഃ ।
പൌഗംഡലീലാഭിരതിര്ഗോചാരണപരായണഃ ॥ 169॥
വൃംദാവനലതാഗുല്മവൃക്ഷരൂപനിരൂപകഃ ।
നാദബ്രഹ്മപ്രകടനോ വയഃപ്രതികൃതിസ്വനഃ ॥ 170॥
ബര്ഹിനൃത്യാനുകരണോ ഗോപാലാനുകൃതിസ്വനഃ ।
സദാചാരപ്രതിഷ്ഠാതാ ബലശ്രമനിരാകൃതിഃ ॥ 171॥
തരുമൂലകൃതാശേഷതല്പശായീ സഖിസ്തുതഃ ।
ഗോപാലസേവിതപദഃ ശ്രീലാലിതപദാംബുജഃ ॥ 172॥
ഗോപസംപ്രാര്ഥിതഫലദാനനാശിതധേനുകഃ ।
കാലീയഫണിമാണിക്യരംജിതശ്രീപദാംബുജഃ ॥ 173॥
ദൃഷ്ടിസങ്ജീവിതാശേഷഗോപഗോഗോപികാപ്രിയഃ ।
ലീലാസംപീതദാവാഗ്നിഃ പ്രലംബവധപംഡിതഃ ॥ 174॥
ദാവാഗ്ന്യാവൃതഗോപാലദൃഷ്ട്യാച്ഛാദനവഹ്നിപഃ ।
വര്ഷാശരദ്വിഭൂതിശ്രീര്ഗോപീകാമപ്രബോധകഃ ॥ 175॥
ഗോപീരത്നസ്തുതാശേഷവേണുവാദ്യവിശാരദഃ ।
കാത്യായനീവ്രതവ്യാജസര്വഭാവാശ്രിതാംഗനഃ ॥ 176॥
സത്സംഗതിസ്തുതിവ്യാജസ്തുതവൃംദാവനാംഘ്രിപഃ ।
ഗോപക്ഷുച്ഛാംതിസംവ്യാജവിപ്രഭാര്യാപ്രസാദകൃത് ॥ 177॥
ഹേതുപ്രാപ്തേംദ്രയാഗസ്വകാര്യഗോസവബോധകഃ ।
ശൈലരൂപകൃതാശേഷരസഭോഗസുഖാവഹഃ ॥ 178॥
ലീലാഗോവര്ധനോദ്ധാരപാലിതസ്വവ്രജപ്രിയഃ ।
ഗോപസ്വച്ഛംദലീലാര്ഥഗര്ഗവാക്യാര്ഥബോധകഃ ॥ 179॥
ഇംദ്രധേനുസ്തുതിപ്രാപ്തഗോവിംദേംദ്രാഭിധാനവാന് ।
വ്രതാദിധര്മസംസക്തനംദക്ലേശവിനാശകഃ ॥ 180॥
നംദാദിഗോപമാത്രേഷ്ടവൈകുംഠഗതിദായകഃ ।
വേണുവാദസ്മരക്ഷോഭമത്തഗോപീവിമുക്തിദഃ ॥ 181॥
സര്വഭാവപ്രാപ്തഗോപീസുഖസംവര്ധനക്ഷമഃ ।
ഗോപീഗര്വപ്രണാശാര്ഥതിരോധാനസുഖപ്രദഃ ॥ 182॥
കൃഷ്ണഭാവവ്യാപ്തവിശ്വഗോപീഭാവിതവേഷധൃക് ।
രാധാവിശേഷസംഭോഗപ്രാപ്തദോഷനിവാരകഃ ॥ 183॥
പരമപ്രീതിസംഗീതസര്വാദ്ഭുതമഹാഗുണഃ ।
മാനാപനോദനാക്രംദഗോപീദൃഷ്ടിമഹോത്സവഃ ॥ 184॥
ഗോപികാവ്യാപ്തസര്വാംഗഃ സ്ത്രീസംഭാഷാവിശാരദഃ ।
രാസോത്സവമഹാസൌഖ്യഗോപീസംഭോഗസാഗരഃ ॥ 185॥
ജലസ്ഥലരതിവ്യാപ്തഗോപീദൃഷ്ട്യഭിപൂജിതഃ ।
ശാസ്ത്രാനപേക്ഷകാമൈകമുക്തിദ്വാരവിവര്ധനഃ ॥ 186॥
സുദര്ശനമഹാസര്പഗ്രസ്തനംദവിമോചകഃ ।
ഗീതമോഹിതഗോപീധൃക്ഷംഖചൂഡവിനാശകഃ ॥ 187॥
ഗുണസംഗീതസംതുഷ്ടിര്ഗോപീസംസാരവിസ്മൃതിഃ ।
അരിഷ്ടമഥനോ ദൈത്യബുദ്ധിവ്യാമോഹകാരകഃ ॥ 188॥
കേശിഘാതീ നാരദേഷ്ടോ വ്യോമാസുരവിനാശകഃ ।
അക്രൂരഭക്തിസംരാദ്ധപാദരേണുമഹാനിധിഃ ॥ 189॥
രഥാവരോഹശുദ്ധാത്മാ ഗോപീമാനസഹാരകഃ ।
ഹ്രദസംദര്ശിതാശേഷവൈകുംഠാക്രൂരസംസ്തുതഃ ॥ 190॥
മഥുരാഗമനോത്സാഹോ മഥുരാഭാഗ്യഭാജനമ് ।
മഥുരാനഗരീശോഭാദര്ശനോത്സുകമാനസഃ ॥ 191॥
ദുഷ്ടരംജകഘാതീ ച വായകാര്ചിതവിഗ്രഹഃ ।
വസ്ത്രമാലാസുശോഭാംഗഃ കുബ്ജാലേപനഭൂഷിതഃ ॥ 192॥
കുബ്ജാസുരൂപകര്താ ച കുബ്ജാരതിവരപ്രദഃ ।
പ്രസാദരൂപസംതുഷ്ടഹരകോദംഡഖംഡനഃ ॥ 193॥
ശകലാഹതകംസാപ്തധനൂരക്ഷകസൈനികഃ ।
ജാഗ്രത്സ്വപ്നഭയവ്യാപ്തമൃത്യുലക്ഷണബോധകഃ ॥ 194॥
മഥുരാമല്ല ഓജസ്വീ മല്ലയുദ്ധവിശാരദഃ ।
സദ്യഃ കുവലയാപീഡഘാതീ ചാണൂരമര്ദനഃ ॥ 195॥
ലീലാഹതമഹാമല്ലഃ ശലതോശലഘാതകഃ ।
കംസാംതകോ ജിതാമിത്രോ വസുദേവവിമോചകഃ ॥ 196॥
ജ്ഞാതതത്ത്വപിതൃജ്ഞാനമോഹനാമൃതവാങ്മയഃ ।
ഉഗ്രസേനപ്രതിഷ്ഠാതാ യാദവാധിവിനാശകഃ ॥ 197॥
നംദാദിസാംത്വനകരോ ബ്രഹ്മചര്യവ്രതേ സ്ഥിതഃ ।
ഗുരുശുശ്രൂഷണപരോ വിദ്യാപാരമിതേശ്വരഃ ॥ 198॥
സാംദീപനിമൃതാപത്യദാതാ കാലാംതകാദിജിത് ।
ഗോകുലാശ്വാസനപരോ യശോദാനംദപോഷകഃ ॥ 199॥
ഗോപികാവിരഹവ്യാജമനോഗതിരതിപ്രദഃ ।
സമോദ്ധവഭ്രമരവാക് ഗോപികാമോഹനാശകഃ ॥ 200॥
കുബ്ജാരതിപ്രദോഽക്രൂരപവിത്രീകൃതഭൂഗൃഹഃ ।
പൃഥാദുഃഖപ്രണേതാ ച പാംഡവാനാം സുഖപ്രദഃ ॥ 201॥
ദശമസ്കംധോത്തരാര്ധനാമാനി നിരോധലീലാ
ജരാസംധസമാനീതസൈന്യഘാതീ വിചാരകഃ ।
യവനവ്യാപ്തമഥുരാജനദത്തകുശസ്ഥലിഃ ॥ 202॥
ദ്വാരകാദ്ഭുതനിര്മാണവിസ്മാപിതസുരാസുരഃ ।
മനുഷ്യമാത്രഭോഗാര്ഥഭൂമ്യാനീതേംദ്രവൈഭവഃ ॥ 203॥
യവനവ്യാപ്തമഥുരാനിര്ഗമാനംദവിഗ്രഹഃ ।
മുചുകുംദമഹാബോധയവനപ്രാണദര്പഹാ ॥ 204॥
മുചുകുംദസ്തുതാശേഷഗുണകര്മമഹോദയഃ ।
ഫലപ്രദാനസംതുഷ്ടിര്ജന്മാംതരിതമോക്ഷദഃ ॥ 205॥
ശിവബ്രാഹ്മണവാക്യാപ്തജയഭീതിവിഭാവനഃ ।
പ്രവര്ഷണപ്രാര്ഥിതാഗ്നിദാനപുണ്യമഹോത്സവഃ ॥ 206॥
രുക്മിണീരമണഃ കാമപിതാ പ്രദ്യുമ്നഭാവനഃ ।
സ്യമംതകമണിവ്യാജപ്രാപ്തജാംബവതീപതിഃ ॥ 207॥
സത്യഭാമാപ്രാണപതിഃ കാലിംദീരതിവര്ധനഃ ।
മിത്രവിംദാപതിഃ സത്യാപതിര്വൃഷനിഷൂദനഃ ॥ 208॥
ഭദ്രാവാംഛിതഭര്താ ച ലക്ഷ്മണാവരണക്ഷമഃ ।
ഇംദ്രാദിപ്രാര്ഥിതവധനരകാസുരസൂദനഃ ॥ 209॥
മുരാരിഃ പീഠഹംതാ ച താമ്രാദിപ്രാണഹാരകഃ ।
ഷോഡശസ്ത്രീസഹസ്രേശഃ ഛത്രകുംഡലദാനകൃത് ॥ 210॥
പാരിജാതാപഹരണോ ദേവേംദ്രമദനാശകഃ ।
രുക്മിണീസമസര്വസ്ത്രീസാധ്യഭോഗരതിപ്രദഃ ॥ 211॥
രുക്മിണീപരിഹാസോക്തിവാക്തിരോധാനകാരകഃ ।
പുത്രപൌത്രമഹാഭാഗ്യഗൃഹധര്മപ്രവര്തകഃ ॥ 212॥
ശംബരാംതകസത്പുത്രവിവാഹഹതരുക്മികഃ ।
ഉഷാപഹൃതപൌത്രശ്രീര്ബാണബാഹുനിവാരകഃ ॥ 213॥
ശീതജ്വരഭയവ്യാപ്തജ്വരസംസ്തുതഷഡ്ഗുണഃ ।
ശംകരപ്രതിയോദ്ധാ ച ദ്വംദ്വയുദ്ധവിശാരദഃ ॥ 214॥
നൃഗപാപപ്രഭേത്താ ച ബ്രഹ്മസ്വഗുണദോഷദൃക് ।
വിഷ്ണുഭക്തിവിരോധൈകബ്രഹ്മസ്വവിനിവാരകഃ ॥ 215॥
ബലഭദ്രാഹിതഗുണോ ഗോകുലപ്രീതിദായകഃ ।
ഗോപീസ്നേഹൈകനിലയോ ഗോപീപ്രാണസ്ഥിതിപ്രദഃ ॥ 216॥
വാക്യാതിഗാമിയമുനാഹലാകര്ഷണവൈഭവഃ ।
പൌംഡ്രകത്യാജിതസ്പര്ധഃ കാശീരാജവിഭേദനഃ ॥ 217॥
കാശീനിദാഹകരണഃ ശിവഭസ്മപ്രദായകഃ ।
ദ്വിവിദപ്രാണഘാതീ ച കൌരവാഖര്വഗര്വനുത് ॥ 218॥
ലാംഗലാകൃഷ്ടനഗരീസംവിഗ്നാഖിലനാഗരഃ ।
പ്രപന്നാഭയദഃ സാംബപ്രാപ്തസന്മാനഭാജനമ് ॥ 219॥
നാരദാന്വിഷ്ടചരണോ ഭക്തവിക്ഷേപനാശകഃ ।
സദാചാരൈകനിലയഃ സുധര്മാധ്യാസിതാസനഃ ॥ 220॥
ജരാസംധാവരുദ്ധേന വിജ്ഞാപിതനിജക്ലമഃ ।
മംത്ര്യുദ്ധവാദിവാക്യോക്തപ്രകാരൈകപരായണഃ ॥ 221॥
രാജസൂയാദിമഖകൃത് സംപ്രാര്ഥിതസഹായകൃത് ।
ഇംദ്രപ്രസ്ഥപ്രയാണാര്ഥമഹത്സംഭാരസംഭൃതിഃ ॥ 222॥
ജരാസംധവധവ്യാജമോചിതാശേഷഭൂമിപഃ ।
സന്മാര്ഗബോധകോ യജ്ഞക്ഷിതിവാരണതത്പരഃ ॥ 223॥
ശിശുപാലഹതിവ്യാജജയശാപവിമോചകഃ ।
ദുര്യോധനാഭിമാനാബ്ധിശോഷബാണവൃകോദരഃ॥ 224॥
മഹാദേവവരപ്രാപ്തപുരശാല്വവിനാശകഃ ।
ദംതവക്ത്രവധവ്യാജവിജയാഘൌഘനാശകഃ ॥ 225॥
വിദൂരഥപ്രാണഹര്താ ന്യസ്തശസ്ത്രാസ്ത്രവിഗ്രഹഃ ।
ഉപധര്മവിലിപ്താംഗസൂതഘാതീ വരപ്രദഃ ॥ 226॥
ബല്വലപ്രാണഹരണപാലിതര്ഷിശ്രുതിക്രിയഃ ।
സര്വതീര്ഥാഘനാശാര്ഥതീര്ഥയാത്രാവിശാരദഃ ॥ 227॥
ജ്ഞാനക്രിയാവിഭേദേഷ്ടഫലസാധനതത്പരഃ ।
സാരഥ്യാദിക്രിയാകര്താ ഭക്തവശ്യത്വബോധകഃ ॥ 228॥
സുദാമാരംകഭാര്യാര്ഥഭൂമ്യാനീതേംദ്രവൈഭവഃ ।
രവിഗ്രഹനിമിത്താപ്തകുരുക്ഷേത്രൈകപാവനഃ ॥ 229॥
നൃപഗോപീസമസ്തസ്ത്രീപാവനാര്ഥാഖിലക്രിയഃ ।
ഋഷിമാര്ഗപ്രതിഷ്ഠാതാ വസുദേവമഖക്രിയഃ ॥ 230॥
വസുദേവജ്ഞാനദാതാ ദേവകീപുത്രദായകഃ ।
അര്ജുനസ്ത്രീപ്രദാതാ ച ബഹുലാശ്വസ്വരൂപദഃ ॥ 231॥
ശ്രുതദേവേഷ്ടദാതാ ച സര്വശ്രുതിനിരൂപിതഃ ।
മഹാദേവാദ്യതിശ്രേഷ്ഠോ ഭക്തിലക്ഷണനിര്ണയഃ ॥ 232॥
വൃകഗ്രസ്തശിവത്രാതാ നാനാവാക്യവിശാരദഃ ।
നരഗര്വവിനാശാര്ഥഹൃതബ്രാഹ്മണബാലകഃ ॥ 233॥
ലോകാലോകപരസ്ഥാനസ്ഥിതബാലകദായകഃ ।
ദ്വാരകാസ്ഥമഹാഭോഗനാനാസ്ത്രീരതിവര്ധനഃ ॥ 234॥
മനസ്തിരോധാനകൃതവ്യഗ്രസ്ത്രീചിത്തഭാവിതഃ ।
മുക്തിലീലാ
മുക്തിലീലാവിഹരണോ മൌശലവ്യാജസംഹൃതിഃ ॥ 235॥
ശ്രീഭാഗവതധര്മാദിബോധകോ ഭക്തിനീതികൃത് ।
ഉദ്ധവജ്ഞാനദാതാ ച പംചവിംശതിധാ ഗുരുഃ ॥ 236॥
ആചാരഭക്തിമുക്ത്യാദിവക്താ ശബ്ദോദ്ഭവസ്ഥിതിഃ ।
ഹംസോ ധര്മപ്രവക്താ ച സനകാദ്യുപദേശകൃത് ॥ 237॥
ഭക്തിസാധനവക്താ ച യോഗസിദ്ധിപ്രദായകഃ ।
നാനാവിഭൂതിവക്താ ച ശുദ്ധധര്മാവബോധകഃ ॥ 238॥
മാര്ഗത്രയവിഭേദാത്മാ നാനാശംകാനിവാരകഃ ।
ഭിക്ഷുഗീതാപ്രവക്താ ച ശുദ്ധസാംഖ്യപ്രവര്തകഃ ॥ 239॥
മനോഗുണവിശേഷാത്മാ ജ്ഞാപകോക്തപുരൂരവാഃ ।
പൂജാവിധിപ്രവക്താ ച സര്വസിദ്ധാംതബോധകഃ ॥ 240॥
ലഘുസ്വമാര്ഗവക്താ ച സ്വസ്ഥാനഗതിബോധകഃ ।
യാദവാംഗോപസംഹര്താ സര്വാശ്ചര്യഗതിക്രിയഃ ॥ 241॥
ആശ്രയലീലാ
കാലധര്മവിഭേദാര്ഥവര്ണനാശനതത്പരഃ ।
ബുദ്ധോ ഗുപ്താര്ഥവക്താ ച നാനാശാസ്ത്രവിധായകഃ ॥ 242॥
നഷ്ടധര്മമനുഷ്യാദിലക്ഷണജ്ഞാപനോത്സുകഃ ।
ആശ്രയൈകഗതിജ്ഞാതാ കല്കിഃ കലിമലാപഹഃ ॥ 243॥
ശാസ്ത്രവൈരാഗ്യസംബോധോ നാനാപ്രലയബോധകഃ ।
വിശേഷതഃ ശുകവ്യാജപരീക്ഷിജ്ജ്ഞാനബോധകഃ ॥ 244॥
ശുകേഷ്ടഗതിരൂപാത്മാ പരീക്ഷിദ്ദേഹമോക്ഷദഃ ।
ശബ്ദരൂപോ നാദരൂപോ വേദരൂപോ വിഭേദനഃ ॥ 245॥
വ്യാസഃ ശാഖാപ്രവക്താ ച പുരാണാര്ഥപ്രവര്തകഃ ।
മാര്കംഡേയപ്രസന്നാത്മാ വടപത്രപുടേശയഃ ॥ 246॥
മായാവ്യാപ്തമഹാമോഹദുഃഖശാംതിപ്രവര്തകഃ ।
മഹാദേവസ്വരൂപശ്ച ഭക്തിദാതാ കൃപാനിധിഃ ॥ 247॥
ആദിത്യാംതര്ഗതഃ കാലഃ ദ്വാദശാത്മാ സുപൂജിതഃ ।
ശ്രീഭാഗവതരൂപശ്ച സര്വാര്ഥഫലദായകഃ ॥ 248॥
ഇതീദം കീര്തനീയസ്യ ഹരേര്നാമസഹസ്രകമ് ।
പംചസപ്തതിവിസ്തീര്ണം പുരാണാംതരഭാഷിതമ് ॥ 249॥
യ ഏതത്പ്രാതരുത്ഥായ ശ്രദ്ധാവാന് സുസമാഹിതഃ ।
ജപേദര്ഥാഹിതമതിഃ സ ഗോവിംദപദം ലഭേത് ॥ 250॥
സര്വധര്മവിനിര്മുക്തഃ സര്വസാധനവര്ജിതഃ ।
ഏതദ്ധാരണമാത്രേണ കൃഷ്ണസ്യ പദവീം വ്രജേത് ॥ 251॥
ഹര്യാവേശിതചിത്തേന ശ്രീഭാഗവതസാഗരാത് ।
സമുദ്ധൃതാനി നാമാനി ചിംതാമണിനിഭാനി ഹി ॥ 252॥
കംഠസ്ഥിതാന്യര്ഥദീപ്ത്യാ ബാധംതേഽജ്ഞാനജം തമഃ ।
ഭക്തിം ശ്രീകൃഷ്ണദേവസ്യ സാധയംതി വിനിശ്ചിതമ് ॥ 253॥
കിംബഹൂക്തേന ഭഗവാന് നാമഭിഃ സ്തുതഷഡ്ഗുണഃ ।
ആത്മഭാവം നയത്യാശു ഭക്തിം ച കുരുതേ ദൃഢാമ് ॥ 254॥
യഃ കൃഷ്ണഭക്തിമിഹ വാംഛതി സാധനൌഘൈര്-
നാമാനി ഭാസുരയശാംസി ജപേത്സ നിത്യമ് ।
തം വൈ ഹരിഃ സ്വപുരുഷം കുരുതേഽതിശീഘ്രമ്-
ആത്മാര്പണം സമധിഗച്ഛതി ഭാവതുഷ്ടഃ ॥ 255॥
ശ്രീകൃഷ്ണ കൃഷ്ണസഖ വൃഷ്ണിവൃഷാവനിധ്രുഗ്-
രാജന്യവംശദഹനാനപവര്ഗവീര്യ ।
ഗോവിംദ ഗോപവനിതാവ്രജഭൃത്യഗീത
തീര്ഥശ്രവഃ ശ്രവണമംഗല പാഹി ഭൃത്യാന് ॥ 256॥
॥ ഇതി ശ്രീഭാഗവതസാരസമുച്ചയേ വൈശ്വാനരോക്തം
ശ്രീവല്ലഭാചാര്യവിരചിതം
ശ്രീപുരുഷോത്തമസഹസ്രനാമസ്തോത്രം സംപൂര്ണമ് ॥