ശ്രീ ഗണേശായ നമഃ
ശ്രീ ജാനകീവല്ലഭോ വിജയതേ
ശ്രീ രാമചരിതമാനസ
തൃതീയ സോപാന (അരണ്യകാംഡ)
മൂലം ധര്മതരോര്വിവേകജലധേഃ പൂര്ണേംദുമാനംദദം
വൈരാഗ്യാംബുജഭാസ്കരം ഹ്യഘഘനധ്വാംതാപഹം താപഹമ്।
മോഹാംഭോധരപൂഗപാടനവിധൌ സ്വഃസംഭവം ശംകരം
വംദേ ബ്രഹ്മകുലം കലംകശമനം ശ്രീരാമഭൂപപ്രിയമ് ॥ 1 ॥
സാംദ്രാനംദപയോദസൌഭഗതനും പീതാംബരം സുംദരം
പാണൌ ബാണശരാസനം കടിലസത്തൂണീരഭാരം വരമ്
രാജീവായതലോചനം ധൃതജടാജൂടേന സംശോഭിതം
സീതാലക്ഷ്മണസംയുതം പഥിഗതം രാമാഭിരാമം ഭജേ ॥ 2 ॥
സോ. ഉമാ രാമ ഗുന ഗൂഢ഼ പംഡിത മുനി പാവഹിം ബിരതി।
പാവഹിം മോഹ ബിമൂഢ഼ ജേ ഹരി ബിമുഖ ന ധര്മ രതി ॥
പുര നര ഭരത പ്രീതി മൈം ഗാഈ। മതി അനുരൂപ അനൂപ സുഹാഈ ॥
അബ പ്രഭു ചരിത സുനഹു അതി പാവന। കരത ജേ ബന സുര നര മുനി ഭാവന ॥
ഏക ബാര ചുനി കുസുമ സുഹാഏ। നിജ കര ഭൂഷന രാമ ബനാഏ ॥
സീതഹി പഹിരാഏ പ്രഭു സാദര। ബൈഠേ ഫടിക സിലാ പര സുംദര ॥
സുരപതി സുത ധരി ബായസ ബേഷാ। സഠ ചാഹത രഘുപതി ബല ദേഖാ ॥
ജിമി പിപീലികാ സാഗര ഥാഹാ। മഹാ മംദമതി പാവന ചാഹാ ॥
സീതാ ചരന ചൌംച ഹതി ഭാഗാ। മൂഢ഼ മംദമതി കാരന കാഗാ ॥
ചലാ രുധിര രഘുനായക ജാനാ। സീംക ധനുഷ സായക സംധാനാ ॥
ദോ. അതി കൃപാല രഘുനായക സദാ ദീന പര നേഹ।
താ സന ആഇ കീന്ഹ ഛലു മൂരഖ അവഗുന ഗേഹ ॥ 1 ॥
പ്രേരിത മംത്ര ബ്രഹ്മസര ധാവാ। ചലാ ഭാജി ബായസ ഭയ പാവാ ॥
ധരി നിജ രുപ ഗയു പിതു പാഹീം। രാമ ബിമുഖ രാഖാ തേഹി നാഹീമ് ॥
ഭാ നിരാസ ഉപജീ മന ത്രാസാ। ജഥാ ചക്ര ഭയ രിഷി ദുര്ബാസാ ॥
ബ്രഹ്മധാമ സിവപുര സബ ലോകാ। ഫിരാ ശ്രമിത ബ്യാകുല ഭയ സോകാ ॥
കാഹൂഁ ബൈഠന കഹാ ന ഓഹീ। രാഖി കോ സകി രാമ കര ദ്രോഹീ ॥
മാതു മൃത്യു പിതു സമന സമാനാ। സുധാ ഹോഇ ബിഷ സുനു ഹരിജാനാ ॥
മിത്ര കരി സത രിപു കൈ കരനീ। താ കഹഁ ബിബുധനദീ ബൈതരനീ ॥
സബ ജഗു താഹി അനലഹു തേ താതാ। ജോ രഘുബീര ബിമുഖ സുനു ഭ്രാതാ ॥
നാരദ ദേഖാ ബികല ജയംതാ। ലാഗി ദയാ കോമല ചിത സംതാ ॥
പഠവാ തുരത രാമ പഹിം താഹീ। കഹേസി പുകാരി പ്രനത ഹിത പാഹീ ॥
ആതുര സഭയ ഗഹേസി പദ ജാഈ। ത്രാഹി ത്രാഹി ദയാല രഘുരാഈ ॥
അതുലിത ബല അതുലിത പ്രഭുതാഈ। മൈം മതിമംദ ജാനി നഹിം പാഈ ॥
നിജ കൃത കര്മ ജനിത ഫല പായുഁ। അബ പ്രഭു പാഹി സരന തകി ആയുഁ ॥
സുനി കൃപാല അതി ആരത ബാനീ। ഏകനയന കരി തജാ ഭവാനീ ॥
സോ. കീന്ഹ മോഹ ബസ ദ്രോഹ ജദ്യപി തേഹി കര ബധ ഉചിത।
പ്രഭു ഛാഡ഼ഏഉ കരി ഛോഹ കോ കൃപാല രഘുബീര സമ ॥ 2 ॥
രഘുപതി ചിത്രകൂട ബസി നാനാ। ചരിത കിഏ ശ്രുതി സുധാ സമാനാ ॥
ബഹുരി രാമ അസ മന അനുമാനാ। ഹോഇഹി ഭീര സബഹിം മോഹി ജാനാ ॥
സകല മുനിന്ഹ സന ബിദാ കരാഈ। സീതാ സഹിത ചലേ ദ്വൌ ഭാഈ ॥
അത്രി കേ ആശ്രമ ജബ പ്രഭു ഗയൂ। സുനത മഹാമുനി ഹരഷിത ഭയൂ ॥
പുലകിത ഗാത അത്രി ഉഠി ധാഏ। ദേഖി രാമു ആതുര ചലി ആഏ ॥
കരത ദംഡവത മുനി ഉര ലാഏ। പ്രേമ ബാരി ദ്വൌ ജന അന്ഹവാഏ ॥
ദേഖി രാമ ഛബി നയന ജുഡ഼ആനേ। സാദര നിജ ആശ്രമ തബ ആനേ ॥
കരി പൂജാ കഹി ബചന സുഹാഏ। ദിഏ മൂല ഫല പ്രഭു മന ഭാഏ ॥
സോ. പ്രഭു ആസന ആസീന ഭരി ലോചന സോഭാ നിരഖി।
മുനിബര പരമ പ്രബീന ജോരി പാനി അസ്തുതി കരത ॥ 3 ॥
ഛം. നമാമി ഭക്ത വത്സലം। കൃപാലു ശീല കോമലമ് ॥
ഭജാമി തേ പദാംബുജം। അകാമിനാം സ്വധാമദമ് ॥
നികാമ ശ്യാമ സുംദരം। ഭവാംബുനാഥ മംദരമ് ॥
പ്രഫുല്ല കംജ ലോചനം। മദാദി ദോഷ മോചനമ് ॥
പ്രലംബ ബാഹു വിക്രമം। പ്രഭോഽപ്രമേയ വൈഭവമ് ॥
നിഷംഗ ചാപ സായകം। ധരം ത്രിലോക നായകമ് ॥
ദിനേശ വംശ മംഡനം। മഹേശ ചാപ ഖംഡനമ് ॥
മുനീംദ്ര സംത രംജനം। സുരാരി വൃംദ ഭംജനമ് ॥
മനോജ വൈരി വംദിതം। അജാദി ദേവ സേവിതമ് ॥
വിശുദ്ധ ബോധ വിഗ്രഹം। സമസ്ത ദൂഷണാപഹമ് ॥
നമാമി ഇംദിരാ പതിം। സുഖാകരം സതാം ഗതിമ് ॥
ഭജേ സശക്തി സാനുജം। ശചീ പതിം പ്രിയാനുജമ് ॥
ത്വദംഘ്രി മൂല യേ നരാഃ। ഭജംതി ഹീന മത്സരാ ॥
പതംതി നോ ഭവാര്ണവേ। വിതര്ക വീചി സംകുലേ ॥
വിവിക്ത വാസിനഃ സദാ। ഭജംതി മുക്തയേ മുദാ ॥
നിരസ്യ ഇംദ്രിയാദികം। പ്രയാംതി തേ ഗതിം സ്വകമ് ॥
തമേകമഭ്ദുതം പ്രഭും। നിരീഹമീശ്വരം വിഭുമ് ॥
ജഗദ്ഗുരും ച ശാശ്വതം। തുരീയമേവ കേവലമ് ॥
ഭജാമി ഭാവ വല്ലഭം। കുയോഗിനാം സുദുര്ലഭമ് ॥
സ്വഭക്ത കല്പ പാദപം। സമം സുസേവ്യമന്വഹമ് ॥
അനൂപ രൂപ ഭൂപതിം। നതോഽഹമുര്വിജാ പതിമ് ॥
പ്രസീദ മേ നമാമി തേ। പദാബ്ജ ഭക്തി ദേഹി മേ ॥
പഠംതി യേ സ്തവം ഇദം। നരാദരേണ തേ പദമ് ॥
വ്രജംതി നാത്ര സംശയം। ത്വദീയ ഭക്തി സംയുതാ ॥
ദോ. ബിനതീ കരി മുനി നാഇ സിരു കഹ കര ജോരി ബഹോരി।
ചരന സരോരുഹ നാഥ ജനി കബഹുഁ തജൈ മതി മോരി ॥ 4 ॥
ശ്രീ ഗണേശായ നമഃ
ശ്രീ ജാനകീവല്ലഭോ വിജയതേ
ശ്രീ രാമചരിതമാനസ
———-
തൃതീയ സോപാന
(അരണ്യകാംഡ)
ശ്ലോക
മൂലം ധര്മതരോര്വിവേകജലധേഃ പൂര്ണേംദുമാനംദദം
വൈരാഗ്യാംബുജഭാസ്കരം ഹ്യഘഘനധ്വാംതാപഹം താപഹമ്।
മോഹാംഭോധരപൂഗപാടനവിധൌ സ്വഃസംഭവം ശംകരം
വംദേ ബ്രഹ്മകുലം കലംകശമനം ശ്രീരാമഭൂപപ്രിയമ് ॥ 1 ॥
സാംദ്രാനംദപയോദസൌഭഗതനും പീതാംബരം സുംദരം
പാണൌ ബാണശരാസനം കടിലസത്തൂണീരഭാരം വരമ്
രാജീവായതലോചനം ധൃതജടാജൂടേന സംശോഭിതം
സീതാലക്ഷ്മണസംയുതം പഥിഗതം രാമാഭിരാമം ഭജേ ॥ 2 ॥
സോ. ഉമാ രാമ ഗുന ഗൂഢ഼ പംഡിത മുനി പാവഹിം ബിരതി।
പാവഹിം മോഹ ബിമൂഢ഼ ജേ ഹരി ബിമുഖ ന ധര്മ രതി ॥
പുര നര ഭരത പ്രീതി മൈം ഗാഈ। മതി അനുരൂപ അനൂപ സുഹാഈ ॥
അബ പ്രഭു ചരിത സുനഹു അതി പാവന। കരത ജേ ബന സുര നര മുനി ഭാവന ॥
ഏക ബാര ചുനി കുസുമ സുഹാഏ। നിജ കര ഭൂഷന രാമ ബനാഏ ॥
സീതഹി പഹിരാഏ പ്രഭു സാദര। ബൈഠേ ഫടിക സിലാ പര സുംദര ॥
സുരപതി സുത ധരി ബായസ ബേഷാ। സഠ ചാഹത രഘുപതി ബല ദേഖാ ॥
ജിമി പിപീലികാ സാഗര ഥാഹാ। മഹാ മംദമതി പാവന ചാഹാ ॥
സീതാ ചരന ചൌംച ഹതി ഭാഗാ। മൂഢ഼ മംദമതി കാരന കാഗാ ॥
ചലാ രുധിര രഘുനായക ജാനാ। സീംക ധനുഷ സായക സംധാനാ ॥
ദോ. അതി കൃപാല രഘുനായക സദാ ദീന പര നേഹ।
താ സന ആഇ കീന്ഹ ഛലു മൂരഖ അവഗുന ഗേഹ ॥ 1 ॥
പ്രേരിത മംത്ര ബ്രഹ്മസര ധാവാ। ചലാ ഭാജി ബായസ ഭയ പാവാ ॥
ധരി നിജ രുപ ഗയു പിതു പാഹീം। രാമ ബിമുഖ രാഖാ തേഹി നാഹീമ് ॥
ഭാ നിരാസ ഉപജീ മന ത്രാസാ। ജഥാ ചക്ര ഭയ രിഷി ദുര്ബാസാ ॥
ബ്രഹ്മധാമ സിവപുര സബ ലോകാ। ഫിരാ ശ്രമിത ബ്യാകുല ഭയ സോകാ ॥
കാഹൂഁ ബൈഠന കഹാ ന ഓഹീ। രാഖി കോ സകി രാമ കര ദ്രോഹീ ॥
മാതു മൃത്യു പിതു സമന സമാനാ। സുധാ ഹോഇ ബിഷ സുനു ഹരിജാനാ ॥
മിത്ര കരി സത രിപു കൈ കരനീ। താ കഹഁ ബിബുധനദീ ബൈതരനീ ॥
സബ ജഗു താഹി അനലഹു തേ താതാ। ജോ രഘുബീര ബിമുഖ സുനു ഭ്രാതാ ॥
നാരദ ദേഖാ ബികല ജയംതാ। ലാഗി ദയാ കോമല ചിത സംതാ ॥
പഠവാ തുരത രാമ പഹിം താഹീ। കഹേസി പുകാരി പ്രനത ഹിത പാഹീ ॥
ആതുര സഭയ ഗഹേസി പദ ജാഈ। ത്രാഹി ത്രാഹി ദയാല രഘുരാഈ ॥
അതുലിത ബല അതുലിത പ്രഭുതാഈ। മൈം മതിമംദ ജാനി നഹിം പാഈ ॥
നിജ കൃത കര്മ ജനിത ഫല പായുഁ। അബ പ്രഭു പാഹി സരന തകി ആയുഁ ॥
സുനി കൃപാല അതി ആരത ബാനീ। ഏകനയന കരി തജാ ഭവാനീ ॥
സോ. കീന്ഹ മോഹ ബസ ദ്രോഹ ജദ്യപി തേഹി കര ബധ ഉചിത।
പ്രഭു ഛാഡ഼ഏഉ കരി ഛോഹ കോ കൃപാല രഘുബീര സമ ॥ 2 ॥
രഘുപതി ചിത്രകൂട ബസി നാനാ। ചരിത കിഏ ശ്രുതി സുധാ സമാനാ ॥
ബഹുരി രാമ അസ മന അനുമാനാ। ഹോഇഹി ഭീര സബഹിം മോഹി ജാനാ ॥
സകല മുനിന്ഹ സന ബിദാ കരാഈ। സീതാ സഹിത ചലേ ദ്വൌ ഭാഈ ॥
അത്രി കേ ആശ്രമ ജബ പ്രഭു ഗയൂ। സുനത മഹാമുനി ഹരഷിത ഭയൂ ॥
പുലകിത ഗാത അത്രി ഉഠി ധാഏ। ദേഖി രാമു ആതുര ചലി ആഏ ॥
കരത ദംഡവത മുനി ഉര ലാഏ। പ്രേമ ബാരി ദ്വൌ ജന അന്ഹവാഏ ॥
ദേഖി രാമ ഛബി നയന ജുഡ഼ആനേ। സാദര നിജ ആശ്രമ തബ ആനേ ॥
കരി പൂജാ കഹി ബചന സുഹാഏ। ദിഏ മൂല ഫല പ്രഭു മന ഭാഏ ॥
സോ. പ്രഭു ആസന ആസീന ഭരി ലോചന സോഭാ നിരഖി।
മുനിബര പരമ പ്രബീന ജോരി പാനി അസ്തുതി കരത ॥ 3 ॥
ഛം. നമാമി ഭക്ത വത്സലം। കൃപാലു ശീല കോമലമ് ॥
ഭജാമി തേ പദാംബുജം। അകാമിനാം സ്വധാമദമ് ॥
നികാമ ശ്യാമ സുംദരം। ഭവാംബുനാഥ മംദരമ് ॥
പ്രഫുല്ല കംജ ലോചനം। മദാദി ദോഷ മോചനമ് ॥
പ്രലംബ ബാഹു വിക്രമം। പ്രഭോഽപ്രമേയ വൈഭവമ് ॥
നിഷംഗ ചാപ സായകം। ധരം ത്രിലോക നായകമ് ॥
ദിനേശ വംശ മംഡനം। മഹേശ ചാപ ഖംഡനമ് ॥
മുനീംദ്ര സംത രംജനം। സുരാരി വൃംദ ഭംജനമ് ॥
മനോജ വൈരി വംദിതം। അജാദി ദേവ സേവിതമ് ॥
വിശുദ്ധ ബോധ വിഗ്രഹം। സമസ്ത ദൂഷണാപഹമ് ॥
നമാമി ഇംദിരാ പതിം। സുഖാകരം സതാം ഗതിമ് ॥
ഭജേ സശക്തി സാനുജം। ശചീ പതിം പ്രിയാനുജമ് ॥
ത്വദംഘ്രി മൂല യേ നരാഃ। ഭജംതി ഹീന മത്സരാ ॥
പതംതി നോ ഭവാര്ണവേ। വിതര്ക വീചി സംകുലേ ॥
വിവിക്ത വാസിനഃ സദാ। ഭജംതി മുക്തയേ മുദാ ॥
നിരസ്യ ഇംദ്രിയാദികം। പ്രയാംതി തേ ഗതിം സ്വകമ് ॥
തമേകമഭ്ദുതം പ്രഭും। നിരീഹമീശ്വരം വിഭുമ് ॥
ജഗദ്ഗുരും ച ശാശ്വതം। തുരീയമേവ കേവലമ് ॥
ഭജാമി ഭാവ വല്ലഭം। കുയോഗിനാം സുദുര്ലഭമ് ॥
സ്വഭക്ത കല്പ പാദപം। സമം സുസേവ്യമന്വഹമ് ॥
അനൂപ രൂപ ഭൂപതിം। നതോഽഹമുര്വിജാ പതിമ് ॥
പ്രസീദ മേ നമാമി തേ। പദാബ്ജ ഭക്തി ദേഹി മേ ॥
പഠംതി യേ സ്തവം ഇദം। നരാദരേണ തേ പദമ് ॥
വ്രജംതി നാത്ര സംശയം। ത്വദീയ ഭക്തി സംയുതാ ॥
ദോ. ബിനതീ കരി മുനി നാഇ സിരു കഹ കര ജോരി ബഹോരി।
ചരന സരോരുഹ നാഥ ജനി കബഹുഁ തജൈ മതി മോരി ॥ 4 ॥
അനുസുഇയാ കേ പദ ഗഹി സീതാ। മിലീ ബഹോരി സുസീല ബിനീതാ ॥
രിഷിപതിനീ മന സുഖ അധികാഈ। ആസിഷ ദേഇ നികട ബൈഠാഈ ॥
ദിബ്യ ബസന ഭൂഷന പഹിരാഏ। ജേ നിത നൂതന അമല സുഹാഏ ॥
കഹ രിഷിബധൂ സരസ മൃദു ബാനീ। നാരിധര്മ കഛു ബ്യാജ ബഖാനീ ॥
മാതു പിതാ ഭ്രാതാ ഹിതകാരീ। മിതപ്രദ സബ സുനു രാജകുമാരീ ॥
അമിത ദാനി ഭര്താ ബയദേഹീ। അധമ സോ നാരി ജോ സേവ ന തേഹീ ॥
ധീരജ ധര്മ മിത്ര അരു നാരീ। ആപദ കാല പരിഖിഅഹിം ചാരീ ॥
ബൃദ്ധ രോഗബസ ജഡ഼ ധനഹീനാ। അധം ബധിര ക്രോധീ അതി ദീനാ ॥
ഐസേഹു പതി കര കിഏഁ അപമാനാ। നാരി പാവ ജമപുര ദുഖ നാനാ ॥
ഏകി ധര്മ ഏക ബ്രത നേമാ। കായഁ ബചന മന പതി പദ പ്രേമാ ॥
ജഗ പതി ബ്രതാ ചാരി ബിധി അഹഹിം। ബേദ പുരാന സംത സബ കഹഹിമ് ॥
ഉത്തമ കേ അസ ബസ മന മാഹീം। സപനേഹുഁ ആന പുരുഷ ജഗ നാഹീമ് ॥
മധ്യമ പരപതി ദേഖി കൈസേം। ഭ്രാതാ പിതാ പുത്ര നിജ ജൈംസേമ് ॥
ധര്മ ബിചാരി സമുഝി കുല രഹീ। സോ നികിഷ്ട ത്രിയ ശ്രുതി അസ കഹീ ॥
ബിനു അവസര ഭയ തേം രഹ ജോഈ। ജാനേഹു അധമ നാരി ജഗ സോഈ ॥
പതി ബംചക പരപതി രതി കരീ। രൌരവ നരക കല്പ സത പരീ ॥
ഛന സുഖ ലാഗി ജനമ സത കോടി। ദുഖ ന സമുഝ തേഹി സമ കോ ഖോടീ ॥
ബിനു ശ്രമ നാരി പരമ ഗതി ലഹീ। പതിബ്രത ധര്മ ഛാഡ഼ഇ ഛല ഗഹീ ॥
പതി പ്രതികുല ജനമ ജഹഁ ജാഈ। ബിധവാ ഹോഈ പാഈ തരുനാഈ ॥
സോ. സഹജ അപാവനി നാരി പതി സേവത സുഭ ഗതി ലഹി।
ജസു ഗാവത ശ്രുതി ചാരി അജഹു തുലസികാ ഹരിഹി പ്രിയ ॥ 5ക ॥
സനു സീതാ തവ നാമ സുമിര നാരി പതിബ്രത കരഹി।
തോഹി പ്രാനപ്രിയ രാമ കഹിഉഁ കഥാ സംസാര ഹിത ॥ 5ഖ ॥
സുനി ജാനകീം പരമ സുഖു പാവാ। സാദര താസു ചരന സിരു നാവാ ॥
തബ മുനി സന കഹ കൃപാനിധാനാ। ആയസു ഹോഇ ജാഉഁ ബന ആനാ ॥
സംതത മോ പര കൃപാ കരേഹൂ। സേവക ജാനി തജേഹു ജനി നേഹൂ ॥
ധര്മ ധുരംധര പ്രഭു കൈ ബാനീ। സുനി സപ്രേമ ബോലേ മുനി ഗ്യാനീ ॥
ജാസു കൃപാ അജ സിവ സനകാദീ। ചഹത സകല പരമാരഥ ബാദീ ॥
തേ തുമ്ഹ രാമ അകാമ പിആരേ। ദീന ബംധു മൃദു ബചന ഉചാരേ ॥
അബ ജാനീ മൈം ശ്രീ ചതുരാഈ। ഭജീ തുമ്ഹഹി സബ ദേവ ബിഹാഈ ॥
ജേഹി സമാന അതിസയ നഹിം കോഈ। താ കര സീല കസ ന അസ ഹോഈ ॥
കേഹി ബിധി കഹൌം ജാഹു അബ സ്വാമീ। കഹഹു നാഥ തുമ്ഹ അംതരജാമീ ॥
അസ കഹി പ്രഭു ബിലോകി മുനി ധീരാ। ലോചന ജല ബഹ പുലക സരീരാ ॥
ഛം. തന പുലക നിര്ഭര പ്രേമ പുരന നയന മുഖ പംകജ ദിഏ।
മന ഗ്യാന ഗുന ഗോതീത പ്രഭു മൈം ദീഖ ജപ തപ കാ കിഏ ॥
ജപ ജോഗ ധര്മ സമൂഹ തേം നര ഭഗതി അനുപമ പാവീ।
രധുബീര ചരിത പുനീത നിസി ദിന ദാസ തുലസീ ഗാവീ ॥
ദോ. കലിമല സമന ദമന മന രാമ സുജസ സുഖമൂല।
സാദര സുനഹി ജേ തിന്ഹ പര രാമ രഹഹിം അനുകൂല ॥ 6(ക) ॥
സോ. കഠിന കാല മല കോസ ധര്മ ന ഗ്യാന ന ജോഗ ജപ।
പരിഹരി സകല ഭരോസ രാമഹി ഭജഹിം തേ ചതുര നര ॥ 6(ഖ) ॥
മുനി പദ കമല നാഇ കരി സീസാ। ചലേ ബനഹി സുര നര മുനി ഈസാ ॥
ആഗേ രാമ അനുജ പുനി പാഛേം। മുനി ബര ബേഷ ബനേ അതി കാഛേമ് ॥
ഉമയ ബീച ശ്രീ സോഹി കൈസീ। ബ്രഹ്മ ജീവ ബിച മായാ ജൈസീ ॥
സരിതാ ബന ഗിരി അവഘട ഘാടാ। പതി പഹിചാനീ ദേഹിം ബര ബാടാ ॥
ജഹഁ ജഹഁ ജാഹി ദേവ രഘുരായാ। കരഹിം മേധ തഹഁ തഹഁ നഭ ഛായാ ॥
മിലാ അസുര ബിരാധ മഗ ജാതാ। ആവതഹീം രഘുവീര നിപാതാ ॥
തുരതഹിം രുചിര രൂപ തേഹിം പാവാ। ദേഖി ദുഖീ നിജ ധാമ പഠാവാ ॥
പുനി ആഏ ജഹഁ മുനി സരഭംഗാ। സുംദര അനുജ ജാനകീ സംഗാ ॥
ദോ. ദേഖീ രാമ മുഖ പംകജ മുനിബര ലോചന ഭൃംഗ।
സാദര പാന കരത അതി ധന്യ ജന്മ സരഭംഗ ॥ 7 ॥
കഹ മുനി സുനു രഘുബീര കൃപാലാ। സംകര മാനസ രാജമരാലാ ॥
ജാത രഹേഉഁ ബിരംചി കേ ധാമാ। സുനേഉഁ ശ്രവന ബന ഐഹഹിം രാമാ ॥
ചിതവത പംഥ രഹേഉഁ ദിന രാതീ। അബ പ്രഭു ദേഖി ജുഡ഼ആനീ ഛാതീ ॥
നാഥ സകല സാധന മൈം ഹീനാ। കീന്ഹീ കൃപാ ജാനി ജന ദീനാ ॥
സോ കഛു ദേവ ന മോഹി നിഹോരാ। നിജ പന രാഖേഉ ജന മന ചോരാ ॥
തബ ലഗി രഹഹു ദീന ഹിത ലാഗീ। ജബ ലഗി മിലൌം തുമ്ഹഹി തനു ത്യാഗീ ॥
ജോഗ ജഗ്യ ജപ തപ ബ്രത കീന്ഹാ। പ്രഭു കഹഁ ദേഇ ഭഗതി ബര ലീന്ഹാ ॥
ഏഹി ബിധി സര രചി മുനി സരഭംഗാ। ബൈഠേ ഹൃദയഁ ഛാഡ഼ഇ സബ സംഗാ ॥
ദോ. സീതാ അനുജ സമേത പ്രഭു നീല ജലദ തനു സ്യാമ।
മമ ഹിയഁ ബസഹു നിരംതര സഗുനരുപ ശ്രീരാമ ॥ 8 ॥
അസ കഹി ജോഗ അഗിനി തനു ജാരാ। രാമ കൃപാഁ ബൈകുംഠ സിധാരാ ॥
താതേ മുനി ഹരി ലീന ന ഭയൂ। പ്രഥമഹിം ഭേദ ഭഗതി ബര ലയൂ ॥
രിഷി നികായ മുനിബര ഗതി ദേഖി। സുഖീ ഭേ നിജ ഹൃദയഁ ബിസേഷീ ॥
അസ്തുതി കരഹിം സകല മുനി ബൃംദാ। ജയതി പ്രനത ഹിത കരുനാ കംദാ ॥
പുനി രഘുനാഥ ചലേ ബന ആഗേ। മുനിബര ബൃംദ ബിപുല സഁഗ ലാഗേ ॥
അസ്ഥി സമൂഹ ദേഖി രഘുരായാ। പൂഛീ മുനിന്ഹ ലാഗി അതി ദായാ ॥
ജാനതഹുഁ പൂഛിഅ കസ സ്വാമീ। സബദരസീ തുമ്ഹ അംതരജാമീ ॥
നിസിചര നികര സകല മുനി ഖാഏ। സുനി രഘുബീര നയന ജല ഛാഏ ॥
ദോ. നിസിചര ഹീന കരുഁ മഹി ഭുജ ഉഠാഇ പന കീന്ഹ।
സകല മുനിന്ഹ കേ ആശ്രമന്ഹി ജാഇ ജാഇ സുഖ ദീന്ഹ ॥ 9 ॥
മുനി അഗസ്തി കര സിഷ്യ സുജാനാ। നാമ സുതീഛന രതി ഭഗവാനാ ॥
മന ക്രമ ബചന രാമ പദ സേവക। സപനേഹുഁ ആന ഭരോസ ന ദേവക ॥
പ്രഭു ആഗവനു ശ്രവന സുനി പാവാ। കരത മനോരഥ ആതുര ധാവാ ॥
ഹേ ബിധി ദീനബംധു രഘുരായാ। മോ സേ സഠ പര കരിഹഹിം ദായാ ॥
സഹിത അനുജ മോഹി രാമ ഗോസാഈ। മിലിഹഹിം നിജ സേവക കീ നാഈ ॥
മോരേ ജിയഁ ഭരോസ ദൃഢ഼ നാഹീം। ഭഗതി ബിരതി ന ഗ്യാന മന മാഹീമ് ॥
നഹിം സതസംഗ ജോഗ ജപ ജാഗാ। നഹിം ദൃഢ഼ ചരന കമല അനുരാഗാ ॥
ഏക ബാനി കരുനാനിധാന കീ। സോ പ്രിയ ജാകേം ഗതി ന ആന കീ ॥
ഹോഇഹൈം സുഫല ആജു മമ ലോചന। ദേഖി ബദന പംകജ ഭവ മോചന ॥
നിര്ഭര പ്രേമ മഗന മുനി ഗ്യാനീ। കഹി ന ജാഇ സോ ദസാ ഭവാനീ ॥
ദിസി അരു ബിദിസി പംഥ നഹിം സൂഝാ। കോ മൈം ചലേഉഁ കഹാഁ നഹിം ബൂഝാ ॥
കബഹുഁക ഫിരി പാഛേം പുനി ജാഈ। കബഹുഁക നൃത്യ കരി ഗുന ഗാഈ ॥
അബിരല പ്രേമ ഭഗതി മുനി പാഈ। പ്രഭു ദേഖൈം തരു ഓട ലുകാഈ ॥
അതിസയ പ്രീതി ദേഖി രഘുബീരാ। പ്രഗടേ ഹൃദയഁ ഹരന ഭവ ഭീരാ ॥
മുനി മഗ മാഝ അചല ഹോഇ ബൈസാ। പുലക സരീര പനസ ഫല ജൈസാ ॥
തബ രഘുനാഥ നികട ചലി ആഏ। ദേഖി ദസാ നിജ ജന മന ഭാഏ ॥
മുനിഹി രാമ ബഹു ഭാഁതി ജഗാവാ। ജാഗ ന ധ്യാനജനിത സുഖ പാവാ ॥
ഭൂപ രൂപ തബ രാമ ദുരാവാ। ഹൃദയഁ ചതുര്ഭുജ രൂപ ദേഖാവാ ॥
മുനി അകുലാഇ ഉഠാ തബ കൈസേം। ബികല ഹീന മനി ഫനി ബര ജൈസേമ് ॥
ആഗേം ദേഖി രാമ തന സ്യാമാ। സീതാ അനുജ സഹിത സുഖ ധാമാ ॥
പരേഉ ലകുട ഇവ ചരനന്ഹി ലാഗീ। പ്രേമ മഗന മുനിബര ബഡ഼ഭാഗീ ॥
ഭുജ ബിസാല ഗഹി ലിഏ ഉഠാഈ। പരമ പ്രീതി രാഖേ ഉര ലാഈ ॥
മുനിഹി മിലത അസ സോഹ കൃപാലാ। കനക തരുഹി ജനു ഭേംട തമാലാ ॥
രാമ ബദനു ബിലോക മുനി ഠാഢ഼ആ। മാനഹുഁ ചിത്ര മാഝ ലിഖി കാഢ഼ആ ॥
ദോ. തബ മുനി ഹൃദയഁ ധീര ധീര ഗഹി പദ ബാരഹിം ബാര।
നിജ ആശ്രമ പ്രഭു ആനി കരി പൂജാ ബിബിധ പ്രകാര ॥ 10 ॥
കഹ മുനി പ്രഭു സുനു ബിനതീ മോരീ। അസ്തുതി കരൌം കവന ബിധി തോരീ ॥
മഹിമാ അമിത മോരി മതി ഥോരീ। രബി സന്മുഖ ഖദ്യോത അഁജോരീ ॥
ശ്യാമ താമരസ ദാമ ശരീരം। ജടാ മുകുട പരിധന മുനിചീരമ് ॥
പാണി ചാപ ശര കടി തൂണീരം। നൌമി നിരംതര ശ്രീരഘുവീരമ് ॥
മോഹ വിപിന ഘന ദഹന കൃശാനുഃ। സംത സരോരുഹ കാനന ഭാനുഃ ॥
നിശിചര കരി വരൂഥ മൃഗരാജഃ। ത്രാതു സദാ നോ ഭവ ഖഗ ബാജഃ ॥
അരുണ നയന രാജീവ സുവേശം। സീതാ നയന ചകോര നിശേശമ് ॥
ഹര ഹ്രദി മാനസ ബാല മരാലം। നൌമി രാമ ഉര ബാഹു വിശാലമ് ॥
സംശയ സര്പ ഗ്രസന ഉരഗാദഃ। ശമന സുകര്കശ തര്ക വിഷാദഃ ॥
ഭവ ഭംജന രംജന സുര യൂഥഃ। ത്രാതു സദാ നോ കൃപാ വരൂഥഃ ॥
നിര്ഗുണ സഗുണ വിഷമ സമ രൂപം। ജ്ഞാന ഗിരാ ഗോതീതമനൂപമ് ॥
അമലമഖിലമനവദ്യമപാരം। നൌമി രാമ ഭംജന മഹി ഭാരമ് ॥
ഭക്ത കല്പപാദപ ആരാമഃ। തര്ജന ക്രോധ ലോഭ മദ കാമഃ ॥
അതി നാഗര ഭവ സാഗര സേതുഃ। ത്രാതു സദാ ദിനകര കുല കേതുഃ ॥
അതുലിത ഭുജ പ്രതാപ ബല ധാമഃ। കലി മല വിപുല വിഭംജന നാമഃ ॥
ധര്മ വര്മ നര്മദ ഗുണ ഗ്രാമഃ। സംതത ശം തനോതു മമ രാമഃ ॥
ജദപി ബിരജ ബ്യാപക അബിനാസീ। സബ കേ ഹൃദയഁ നിരംതര ബാസീ ॥
തദപി അനുജ ശ്രീ സഹിത ഖരാരീ। ബസതു മനസി മമ കാനനചാരീ ॥
ജേ ജാനഹിം തേ ജാനഹുഁ സ്വാമീ। സഗുന അഗുന ഉര അംതരജാമീ ॥
ജോ കോസല പതി രാജിവ നയനാ। കരു സോ രാമ ഹൃദയ മമ അയനാ।
അസ അഭിമാന ജാഇ ജനി ഭോരേ। മൈം സേവക രഘുപതി പതി മോരേ ॥
സുനി മുനി ബചന രാമ മന ഭാഏ। ബഹുരി ഹരഷി മുനിബര ഉര ലാഏ ॥
പരമ പ്രസന്ന ജാനു മുനി മോഹീ। ജോ ബര മാഗഹു ദേഉ സോ തോഹീ ॥
മുനി കഹ മൈ ബര കബഹുഁ ന ജാചാ। സമുഝി ന പരി ഝൂഠ കാ സാചാ ॥
തുമ്ഹഹി നീക ലാഗൈ രഘുരാഈ। സോ മോഹി ദേഹു ദാസ സുഖദാഈ ॥
അബിരല ഭഗതി ബിരതി ബിഗ്യാനാ। ഹോഹു സകല ഗുന ഗ്യാന നിധാനാ ॥
പ്രഭു ജോ ദീന്ഹ സോ ബരു മൈം പാവാ। അബ സോ ദേഹു മോഹി ജോ ഭാവാ ॥
ദോ. അനുജ ജാനകീ സഹിത പ്രഭു ചാപ ബാന ധര രാമ।
മമ ഹിയ ഗഗന ഇംദു ഇവ ബസഹു സദാ നിഹകാമ ॥ 11 ॥
ഏവമസ്തു കരി രമാനിവാസാ। ഹരഷി ചലേ കുഭംജ രിഷി പാസാ ॥
ബഹുത ദിവസ ഗുര ദരസന പാഏഁ। ഭേ മോഹി ഏഹിം ആശ്രമ ആഏഁ ॥
അബ പ്രഭു സംഗ ജാഉഁ ഗുര പാഹീം। തുമ്ഹ കഹഁ നാഥ നിഹോരാ നാഹീമ് ॥
ദേഖി കൃപാനിധി മുനി ചതുരാഈ। ലിഏ സംഗ ബിഹസൈ ദ്വൌ ഭാഈ ॥
പംഥ കഹത നിജ ഭഗതി അനൂപാ। മുനി ആശ്രമ പഹുഁചേ സുരഭൂപാ ॥
തുരത സുതീഛന ഗുര പഹിം ഗയൂ। കരി ദംഡവത കഹത അസ ഭയൂ ॥
നാഥ കൌസലാധീസ കുമാരാ। ആഏ മിലന ജഗത ആധാരാ ॥
രാമ അനുജ സമേത ബൈദേഹീ। നിസി ദിനു ദേവ ജപത ഹഹു ജേഹീ ॥
സുനത അഗസ്തി തുരത ഉഠി ധാഏ। ഹരി ബിലോകി ലോചന ജല ഛാഏ ॥
മുനി പദ കമല പരേ ദ്വൌ ഭാഈ। രിഷി അതി പ്രീതി ലിഏ ഉര ലാഈ ॥
സാദര കുസല പൂഛി മുനി ഗ്യാനീ। ആസന ബര ബൈഠാരേ ആനീ ॥
പുനി കരി ബഹു പ്രകാര പ്രഭു പൂജാ। മോഹി സമ ഭാഗ്യവംത നഹിം ദൂജാ ॥
ജഹഁ ലഗി രഹേ അപര മുനി ബൃംദാ। ഹരഷേ സബ ബിലോകി സുഖകംദാ ॥
ദോ. മുനി സമൂഹ മഹഁ ബൈഠേ സന്മുഖ സബ കീ ഓര।
സരദ ഇംദു തന ചിതവത മാനഹുഁ നികര ചകോര ॥ 12 ॥
തബ രഘുബീര കഹാ മുനി പാഹീം। തുമ്ഹ സന പ്രഭു ദുരാവ കഛു നാഹീ ॥
തുമ്ഹ ജാനഹു ജേഹി കാരന ആയുഁ। താതേ താത ന കഹി സമുഝായുഁ ॥
അബ സോ മംത്ര ദേഹു പ്രഭു മോഹീ। ജേഹി പ്രകാര മാരൌം മുനിദ്രോഹീ ॥
മുനി മുസകാനേ സുനി പ്രഭു ബാനീ। പൂഛേഹു നാഥ മോഹി കാ ജാനീ ॥
തുമ്ഹരേഇഁ ഭജന പ്രഭാവ അഘാരീ। ജാനുഁ മഹിമാ കഛുക തുമ്ഹാരീ ॥
ഊമരി തരു ബിസാല തവ മായാ। ഫല ബ്രഹ്മാംഡ അനേക നികായാ ॥
ജീവ ചരാചര ജംതു സമാനാ। ഭീതര ബസഹി ന ജാനഹിം ആനാ ॥
തേ ഫല ഭച്ഛക കഠിന കരാലാ। തവ ഭയഁ ഡരത സദാ സൌ കാലാ ॥
തേ തുമ്ഹ സകല ലോകപതി സാഈം। പൂഁഛേഹു മോഹി മനുജ കീ നാഈമ് ॥
യഹ ബര മാഗുഁ കൃപാനികേതാ। ബസഹു ഹൃദയഁ ശ്രീ അനുജ സമേതാ ॥
അബിരല ഭഗതി ബിരതി സതസംഗാ। ചരന സരോരുഹ പ്രീതി അഭംഗാ ॥
ജദ്യപി ബ്രഹ്മ അഖംഡ അനംതാ। അനുഭവ ഗമ്യ ഭജഹിം ജേഹി സംതാ ॥
അസ തവ രൂപ ബഖാനുഁ ജാനുഁ। ഫിരി ഫിരി സഗുന ബ്രഹ്മ രതി മാനുഁ ॥
സംതത ദാസന്ഹ ദേഹു ബഡ഼ആഈ। താതേം മോഹി പൂഁഛേഹു രഘുരാഈ ॥
ഹൈ പ്രഭു പരമ മനോഹര ഠ്AUഁ। പാവന പംചബടീ തേഹി ന്AUഁ ॥
ദംഡക ബന പുനീത പ്രഭു കരഹൂ। ഉഗ്ര സാപ മുനിബര കര ഹരഹൂ ॥
ബാസ കരഹു തഹഁ രഘുകുല രായാ। കീജേ സകല മുനിന്ഹ പര ദായാ ॥
ചലേ രാമ മുനി ആയസു പാഈ। തുരതഹിം പംചബടീ നിഅരാഈ ॥
ദോ. ഗീധരാജ സൈം ഭൈംട ഭി ബഹു ബിധി പ്രീതി ബഢ഼ആഇ ॥
ഗോദാവരീ നികട പ്രഭു രഹേ പരന ഗൃഹ ഛാഇ ॥ 13 ॥
ജബ തേ രാമ കീന്ഹ തഹഁ ബാസാ। സുഖീ ഭേ മുനി ബീതീ ത്രാസാ ॥
ഗിരി ബന നദീം താല ഛബി ഛാഏ। ദിന ദിന പ്രതി അതി ഹൌഹിം സുഹാഏ ॥
ഖഗ മൃഗ ബൃംദ അനംദിത രഹഹീം। മധുപ മധുര ഗംജത ഛബി ലഹഹീമ് ॥
സോ ബന ബരനി ന സക അഹിരാജാ। ജഹാഁ പ്രഗട രഘുബീര ബിരാജാ ॥
ഏക ബാര പ്രഭു സുഖ ആസീനാ। ലഛിമന ബചന കഹേ ഛലഹീനാ ॥
സുര നര മുനി സചരാചര സാഈം। മൈം പൂഛുഁ നിജ പ്രഭു കീ നാഈ ॥
മോഹി സമുഝാഇ കഹഹു സോഇ ദേവാ। സബ തജി കരൌം ചരന രജ സേവാ ॥
കഹഹു ഗ്യാന ബിരാഗ അരു മായാ। കഹഹു സോ ഭഗതി കരഹു ജേഹിം ദായാ ॥
ദോ. ഈസ്വര ജീവ ഭേദ പ്രഭു സകല കഹൌ സമുഝാഇ ॥
ജാതേം ഹോഇ ചരന രതി സോക മോഹ ഭ്രമ ജാഇ ॥ 14 ॥
ഥോരേഹി മഹഁ സബ കഹുഁ ബുഝാഈ। സുനഹു താത മതി മന ചിത ലാഈ ॥
മൈം അരു മോര തോര തൈം മായാ। ജേഹിം ബസ കീന്ഹേ ജീവ നികായാ ॥
ഗോ ഗോചര ജഹഁ ലഗി മന ജാഈ। സോ സബ മായാ ജാനേഹു ഭാഈ ॥
തേഹി കര ഭേദ സുനഹു തുമ്ഹ സോഊ। ബിദ്യാ അപര അബിദ്യാ ദോഊ ॥
ഏക ദുഷ്ട അതിസയ ദുഖരൂപാ। ജാ ബസ ജീവ പരാ ഭവകൂപാ ॥
ഏക രചി ജഗ ഗുന ബസ ജാകേം। പ്രഭു പ്രേരിത നഹിം നിജ ബല താകേമ് ॥
ഗ്യാന മാന ജഹഁ ഏകു നാഹീം। ദേഖ ബ്രഹ്മ സമാന സബ മാഹീ ॥
കഹിഅ താത സോ പരമ ബിരാഗീ। തൃന സമ സിദ്ധി തീനി ഗുന ത്യാഗീ ॥
ദോ. മായാ ഈസ ന ആപു കഹുഁ ജാന കഹിഅ സോ ജീവ।
ബംധ മോച്ഛ പ്രദ സര്ബപര മായാ പ്രേരക സീവ ॥ 15 ॥
ധര്മ തേം ബിരതി ജോഗ തേം ഗ്യാനാ। ഗ്യാന മോച്ഛപ്രദ ബേദ ബഖാനാ ॥
ജാതേം ബേഗി ദ്രവുഁ മൈം ഭാഈ। സോ മമ ഭഗതി ഭഗത സുഖദാഈ ॥
സോ സുതംത്ര അവലംബ ന ആനാ। തേഹി ആധീന ഗ്യാന ബിഗ്യാനാ ॥
ഭഗതി താത അനുപമ സുഖമൂലാ। മിലി ജോ സംത ഹോഇഁ അനുകൂലാ ॥
ഭഗതി കി സാധന കഹുഁ ബഖാനീ। സുഗമ പംഥ മോഹി പാവഹിം പ്രാനീ ॥
പ്രഥമഹിം ബിപ്ര ചരന അതി പ്രീതീ। നിജ നിജ കര്മ നിരത ശ്രുതി രീതീ ॥
ഏഹി കര ഫല പുനി ബിഷയ ബിരാഗാ। തബ മമ ധര്മ ഉപജ അനുരാഗാ ॥
ശ്രവനാദിക നവ ഭക്തി ദൃഢ഼ആഹീം। മമ ലീലാ രതി അതി മന മാഹീമ് ॥
സംത ചരന പംകജ അതി പ്രേമാ। മന ക്രമ ബചന ഭജന ദൃഢ഼ നേമാ ॥
ഗുരു പിതു മാതു ബംധു പതി ദേവാ। സബ മോഹി കഹഁ ജാനേ ദൃഢ഼ സേവാ ॥
മമ ഗുന ഗാവത പുലക സരീരാ। ഗദഗദ ഗിരാ നയന ബഹ നീരാ ॥
കാമ ആദി മദ ദംഭ ന ജാകേം। താത നിരംതര ബസ മൈം താകേമ് ॥
ദോ. ബചന കര്മ മന മോരി ഗതി ഭജനു കരഹിം നിഃകാമ ॥
തിന്ഹ കേ ഹൃദയ കമല മഹുഁ കരുഁ സദാ ബിശ്രാമ ॥ 16 ॥
ഭഗതി ജോഗ സുനി അതി സുഖ പാവാ। ലഛിമന പ്രഭു ചരനന്ഹി സിരു നാവാ ॥
ഏഹി ബിധി ഗേ കഛുക ദിന ബീതീ। കഹത ബിരാഗ ഗ്യാന ഗുന നീതീ ॥
സൂപനഖാ രാവന കൈ ബഹിനീ। ദുഷ്ട ഹൃദയ ദാരുന ജസ അഹിനീ ॥
പംചബടീ സോ ഗി ഏക ബാരാ। ദേഖി ബികല ഭി ജുഗല കുമാരാ ॥
ഭ്രാതാ പിതാ പുത്ര ഉരഗാരീ। പുരുഷ മനോഹര നിരഖത നാരീ ॥
ഹോഇ ബികല സക മനഹി ന രോകീ। ജിമി രബിമനി ദ്രവ രബിഹി ബിലോകീ ॥
രുചിര രുപ ധരി പ്രഭു പഹിം ജാഈ। ബോലീ ബചന ബഹുത മുസുകാഈ ॥
തുമ്ഹ സമ പുരുഷ ന മോ സമ നാരീ। യഹ സഁജോഗ ബിധി രചാ ബിചാരീ ॥
മമ അനുരൂപ പുരുഷ ജഗ മാഹീം। ദേഖേഉഁ ഖോജി ലോക തിഹു നാഹീമ് ॥
താതേ അബ ലഗി രഹിഉഁ കുമാരീ। മനു മാനാ കഛു തുമ്ഹഹി നിഹാരീ ॥
സീതഹി ചിതി കഹീ പ്രഭു ബാതാ। അഹി കുആര മോര ലഘു ഭ്രാതാ ॥
ഗി ലഛിമന രിപു ഭഗിനീ ജാനീ। പ്രഭു ബിലോകി ബോലേ മൃദു ബാനീ ॥
സുംദരി സുനു മൈം ഉന്ഹ കര ദാസാ। പരാധീന നഹിം തോര സുപാസാ ॥
പ്രഭു സമര്ഥ കോസലപുര രാജാ। ജോ കഛു കരഹിം ഉനഹി സബ ഛാജാ ॥
സേവക സുഖ ചഹ മാന ഭിഖാരീ। ബ്യസനീ ധന സുഭ ഗതി ബിഭിചാരീ ॥
ലോഭീ ജസു ചഹ ചാര ഗുമാനീ। നഭ ദുഹി ദൂധ ചഹത ഏ പ്രാനീ ॥
പുനി ഫിരി രാമ നികട സോ ആഈ। പ്രഭു ലഛിമന പഹിം ബഹുരി പഠാഈ ॥
ലഛിമന കഹാ തോഹി സോ ബരീ। ജോ തൃന തോരി ലാജ പരിഹരീ ॥
തബ ഖിസിആനി രാമ പഹിം ഗീ। രൂപ ഭയംകര പ്രഗടത ഭീ ॥
സീതഹി സഭയ ദേഖി രഘുരാഈ। കഹാ അനുജ സന സയന ബുഝാഈ ॥
ദോ. ലഛിമന അതി ലാഘവഁ സോ നാക കാന ബിനു കീന്ഹി।
താകേ കര രാവന കഹഁ മനൌ ചുനൌതീ ദീന്ഹി ॥ 17 ॥
നാക കാന ബിനു ഭി ബികരാരാ। ജനു സ്ത്രവ സൈല ഗൈരു കൈ ധാരാ ॥
ഖര ദൂഷന പഹിം ഗി ബിലപാതാ। ധിഗ ധിഗ തവ പൌരുഷ ബല ഭ്രാതാ ॥
തേഹി പൂഛാ സബ കഹേസി ബുഝാഈ। ജാതുധാന സുനി സേന ബനാഈ ॥
ധാഏ നിസിചര നികര ബരൂഥാ। ജനു സപച്ഛ കജ്ജല ഗിരി ജൂഥാ ॥
നാനാ ബാഹന നാനാകാരാ। നാനായുധ ധര ഘോര അപാരാ ॥
സുപനഖാ ആഗേം കരി ലീനീ। അസുഭ രൂപ ശ്രുതി നാസാ ഹീനീ ॥
അസഗുന അമിത ഹോഹിം ഭയകാരീ। ഗനഹിം ന മൃത്യു ബിബസ സബ ഝാരീ ॥
ഗര്ജഹി തര്ജഹിം ഗഗന ഉഡ഼ആഹീം। ദേഖി കടകു ഭട അതി ഹരഷാഹീമ് ॥
കൌ കഹ ജിഅത ധരഹു ദ്വൌ ഭാഈ। ധരി മാരഹു തിയ ലേഹു ഛഡ഼ആഈ ॥
ധൂരി പൂരി നഭ മംഡല രഹാ। രാമ ബോലാഇ അനുജ സന കഹാ ॥
ലൈ ജാനകിഹി ജാഹു ഗിരി കംദര। ആവാ നിസിചര കടകു ഭയംകര ॥
രഹേഹു സജഗ സുനി പ്രഭു കൈ ബാനീ। ചലേ സഹിത ശ്രീ സര ധനു പാനീ ॥
ദേഖി രാമ രിപുദല ചലി ആവാ। ബിഹസി കഠിന കോദംഡ ചഢ഼ആവാ ॥
ഛം. കോദംഡ കഠിന ചഢ഼ആഇ സിര ജട ജൂട ബാഁധത സോഹ ക്യോം।
മരകത സയല പര ലരത ദാമിനി കോടി സോം ജുഗ ഭുജഗ ജ്യോമ് ॥
കടി കസി നിഷംഗ ബിസാല ഭുജ ഗഹി ചാപ ബിസിഖ സുധാരി കൈ ॥
ചിതവത മനഹുഁ മൃഗരാജ പ്രഭു ഗജരാജ ഘടാ നിഹാരി കൈ ॥
സോ. ആഇ ഗേ ബഗമേല ധരഹു ധരഹു ധാവത സുഭട।
ജഥാ ബിലോകി അകേല ബാല രബിഹി ഘേരത ദനുജ ॥ 18 ॥
പ്രഭു ബിലോകി സര സകഹിം ന ഡാരീ। ഥകിത ഭീ രജനീചര ധാരീ ॥
സചിവ ബോലി ബോലേ ഖര ദൂഷന। യഹ കൌ നൃപബാലക നര ഭൂഷന ॥
നാഗ അസുര സുര നര മുനി ജേതേ। ദേഖേ ജിതേ ഹതേ ഹമ കേതേ ॥
ഹമ ഭരി ജന്മ സുനഹു സബ ഭാഈ। ദേഖീ നഹിം അസി സുംദരതാഈ ॥
ജദ്യപി ഭഗിനീ കീന്ഹ കുരൂപാ। ബധ ലായക നഹിം പുരുഷ അനൂപാ ॥
ദേഹു തുരത നിജ നാരി ദുരാഈ। ജീഅത ഭവന ജാഹു ദ്വൌ ഭാഈ ॥
മോര കഹാ തുമ്ഹ താഹി സുനാവഹു। താസു ബചന സുനി ആതുര ആവഹു ॥
ദൂതന്ഹ കഹാ രാമ സന ജാഈ। സുനത രാമ ബോലേ മുസകാഈ ॥
ഹമ ഛത്രീ മൃഗയാ ബന കരഹീം। തുമ്ഹ സേ ഖല മൃഗ ഖൌജത ഫിരഹീമ് ॥
രിപു ബലവംത ദേഖി നഹിം ഡരഹീം। ഏക ബാര കാലഹു സന ലരഹീമ് ॥
ജദ്യപി മനുജ ദനുജ കുല ഘാലക। മുനി പാലക ഖല സാലക ബാലക ॥
ജൌം ന ഹോഇ ബല ഘര ഫിരി ജാഹൂ। സമര ബിമുഖ മൈം ഹതുഁ ന കാഹൂ ॥
രന ചഢ഼ഇ കരിഅ കപട ചതുരാഈ। രിപു പര കൃപാ പരമ കദരാഈ ॥
ദൂതന്ഹ ജാഇ തുരത സബ കഹേഊ। സുനി ഖര ദൂഷന ഉര അതി ദഹേഊ ॥
ഛം. ഉര ദഹേഉ കഹേഉ കി ധരഹു ധാഏ ബികട ഭട രജനീചരാ।
സര ചാപ തോമര സക്തി സൂല കൃപാന പരിഘ പരസു ധരാ ॥
പ്രഭു കീന്ഹ ധനുഷ ടകോര പ്രഥമ കഠോര ഘോര ഭയാവഹാ।
ഭേ ബധിര ബ്യാകുല ജാതുധാന ന ഗ്യാന തേഹി അവസര രഹാ ॥
ദോ. സാവധാന ഹോഇ ധാഏ ജാനി സബല ആരാതി।
ലാഗേ ബരഷന രാമ പര അസ്ത്ര സസ്ത്ര ബഹു ഭാഁതി ॥ 19(ക) ॥
തിന്ഹ കേ ആയുധ തില സമ കരി കാടേ രഘുബീര।
താനി സരാസന ശ്രവന ലഗി പുനി ഛാഁഡ഼ഏ നിജ തീര ॥ 19(ഖ) ॥
ഛം. തബ ചലേ ജാന ബബാന കരാല। ഫുംകരത ജനു ബഹു ബ്യാല ॥
കോപേഉ സമര ശ്രീരാമ। ചലേ ബിസിഖ നിസിത നികാമ ॥
അവലോകി ഖരതര തീര। മുരി ചലേ നിസിചര ബീര ॥
ഭേ ക്രുദ്ധ തീനിഉ ഭാഇ। ജോ ഭാഗി രന തേ ജാഇ ॥
തേഹി ബധബ ഹമ നിജ പാനി। ഫിരേ മരന മന മഹുഁ ഠാനി ॥
ആയുധ അനേക പ്രകാര। സനമുഖ തേ കരഹിം പ്രഹാര ॥
രിപു പരമ കോപേ ജാനി। പ്രഭു ധനുഷ സര സംധാനി ॥
ഛാഁഡ഼ഏ ബിപുല നാരാച। ലഗേ കടന ബികട പിസാച ॥
ഉര സീസ ഭുജ കര ചരന। ജഹഁ തഹഁ ലഗേ മഹി പരന ॥
ചിക്കരത ലാഗത ബാന। ധര പരത കുധര സമാന ॥
ഭട കടത തന സത ഖംഡ। പുനി ഉഠത കരി പാഷംഡ ॥
നഭ ഉഡ഼ത ബഹു ഭുജ മുംഡ। ബിനു മൌലി ധാവത രുംഡ ॥
ഖഗ കംക കാക സൃഗാല। കടകടഹിം കഠിന കരാല ॥
ഛം. കടകടഹിം ജ഼ംബുക ഭൂത പ്രേത പിസാച ഖര്പര സംചഹീം।
ബേതാല ബീര കപാല താല ബജാഇ ജോഗിനി നംചഹീമ് ॥
രഘുബീര ബാന പ്രചംഡ ഖംഡഹിം ഭടന്ഹ കേ ഉര ഭുജ സിരാ।
ജഹഁ തഹഁ പരഹിം ഉഠി ലരഹിം ധര ധരു ധരു കരഹിം ഭയകര ഗിരാ ॥
അംതാവരീം ഗഹി ഉഡ഼ത ഗീധ പിസാച കര ഗഹി ധാവഹീമ് ॥
സംഗ്രാമ പുര ബാസീ മനഹുഁ ബഹു ബാല ഗുഡ഼ഈ ഉഡ഼ആവഹീമ് ॥
മാരേ പഛാരേ ഉര ബിദാരേ ബിപുല ഭട കഹഁരത പരേ।
അവലോകി നിജ ദല ബികല ഭട തിസിരാദി ഖര ദൂഷന ഫിരേ ॥
സര സക്തി തോമര പരസു സൂല കൃപാന ഏകഹി ബാരഹീം।
കരി കോപ ശ്രീരഘുബീര പര അഗനിത നിസാചര ഡാരഹീമ് ॥
പ്രഭു നിമിഷ മഹുഁ രിപു സര നിവാരി പചാരി ഡാരേ സായകാ।
ദസ ദസ ബിസിഖ ഉര മാഝ മാരേ സകല നിസിചര നായകാ ॥
മഹി പരത ഉഠി ഭട ഭിരത മരത ന കരത മായാ അതി ഘനീ।
സുര ഡരത ചൌദഹ സഹസ പ്രേത ബിലോകി ഏക അവധ ധനീ ॥
സുര മുനി സഭയ പ്രഭു ദേഖി മായാനാഥ അതി കൌതുക കര് യോ।
ദേഖഹി പരസപര രാമ കരി സംഗ്രാമ രിപുദല ലരി മര് യോ ॥
ദോ. രാമ രാമ കഹി തനു തജഹിം പാവഹിം പദ നിര്ബാന।
കരി ഉപായ രിപു മാരേ ഛന മഹുഁ കൃപാനിധാന ॥ 20(ക) ॥
ഹരഷിത ബരഷഹിം സുമന സുര ബാജഹിം ഗഗന നിസാന।
അസ്തുതി കരി കരി സബ ചലേ സോഭിത ബിബിധ ബിമാന ॥ 20(ഖ) ॥
ജബ രഘുനാഥ സമര രിപു ജീതേ। സുര നര മുനി സബ കേ ഭയ ബീതേ ॥
തബ ലഛിമന സീതഹി ലൈ ആഏ। പ്രഭു പദ പരത ഹരഷി ഉര ലാഏ।
സീതാ ചിതവ സ്യാമ മൃദു ഗാതാ। പരമ പ്രേമ ലോചന ന അഘാതാ ॥
പംചവടീം ബസി ശ്രീരഘുനായക। കരത ചരിത സുര മുനി സുഖദായക ॥
ധുആഁ ദേഖി ഖരദൂഷന കേരാ। ജാഇ സുപനഖാഁ രാവന പ്രേരാ ॥
ബോലി ബചന ക്രോധ കരി ഭാരീ। ദേസ കോസ കൈ സുരതി ബിസാരീ ॥
കരസി പാന സോവസി ദിനു രാതീ। സുധി നഹിം തവ സിര പര ആരാതീ ॥
രാജ നീതി ബിനു ധന ബിനു ധര്മാ। ഹരിഹി സമര്പേ ബിനു സതകര്മാ ॥
ബിദ്യാ ബിനു ബിബേക ഉപജാഏഁ। ശ്രമ ഫല പഢ഼ഏ കിഏഁ അരു പാഏഁ ॥
സംഗ തേ ജതീ കുമംത്ര തേ രാജാ। മാന തേ ഗ്യാന പാന തേം ലാജാ ॥
പ്രീതി പ്രനയ ബിനു മദ തേ ഗുനീ। നാസഹി ബേഗി നീതി അസ സുനീ ॥
സോ. രിപു രുജ പാവക പാപ പ്രഭു അഹി ഗനിഅ ന ഛോട കരി।
അസ കഹി ബിബിധ ബിലാപ കരി ലാഗീ രോദന കരന ॥ 21(ക) ॥
ദോ. സഭാ മാഝ പരി ബ്യാകുല ബഹു പ്രകാര കഹ രോഇ।
തോഹി ജിഅത ദസകംധര മോരി കി അസി ഗതി ഹോഇ ॥ 21(ഖ) ॥
സുനത സഭാസദ ഉഠേ അകുലാഈ। സമുഝാഈ ഗഹി ബാഹഁ ഉഠാഈ ॥
കഹ ലംകേസ കഹസി നിജ ബാതാ। കേഁഇഁ തവ നാസാ കാന നിപാതാ ॥
അവധ നൃപതി ദസരഥ കേ ജാഏ। പുരുഷ സിംഘ ബന ഖേലന ആഏ ॥
സമുഝി പരീ മോഹി ഉന്ഹ കൈ കരനീ। രഹിത നിസാചര കരിഹഹിം ധരനീ ॥
ജിന്ഹ കര ഭുജബല പാഇ ദസാനന। അഭയ ഭേ ബിചരത മുനി കാനന ॥
ദേഖത ബാലക കാല സമാനാ। പരമ ധീര ധന്വീ ഗുന നാനാ ॥
അതുലിത ബല പ്രതാപ ദ്വൌ ഭ്രാതാ। ഖല ബധ രത സുര മുനി സുഖദാതാ ॥
സോഭാധാമ രാമ അസ നാമാ। തിന്ഹ കേ സംഗ നാരി ഏക സ്യാമാ ॥
രുപ രാസി ബിധി നാരി സഁവാരീ। രതി സത കോടി താസു ബലിഹാരീ ॥
താസു അനുജ കാടേ ശ്രുതി നാസാ। സുനി തവ ഭഗിനി കരഹിം പരിഹാസാ ॥
ഖര ദൂഷന സുനി ലഗേ പുകാരാ। ഛന മഹുഁ സകല കടക ഉന്ഹ മാരാ ॥
ഖര ദൂഷന തിസിരാ കര ഘാതാ। സുനി ദസസീസ ജരേ സബ ഗാതാ ॥
ദോ. സുപനഖഹി സമുഝാഇ കരി ബല ബോലേസി ബഹു ഭാഁതി।
ഗയു ഭവന അതി സോചബസ നീദ പരി നഹിം രാതി ॥ 22 ॥
സുര നര അസുര നാഗ ഖഗ മാഹീം। മോരേ അനുചര കഹഁ കൌ നാഹീമ് ॥
ഖര ദൂഷന മോഹി സമ ബലവംതാ। തിന്ഹഹി കോ മാരി ബിനു ഭഗവംതാ ॥
സുര രംജന ഭംജന മഹി ഭാരാ। ജൌം ഭഗവംത ലീന്ഹ അവതാരാ ॥
തൌ മൈ ജാഇ ബൈരു ഹഠി കരൂഁ। പ്രഭു സര പ്രാന തജേം ഭവ തരൂഁ ॥
ഹോഇഹി ഭജനു ന താമസ ദേഹാ। മന ക്രമ ബചന മംത്ര ദൃഢ഼ ഏഹാ ॥
ജൌം നരരുപ ഭൂപസുത കോഊ। ഹരിഹുഁ നാരി ജീതി രന ദോഊ ॥
ചലാ അകേല ജാന ചഢി തഹവാഁ। ബസ മാരീച സിംധു തട ജഹവാഁ ॥
ഇഹാഁ രാമ ജസി ജുഗുതി ബനാഈ। സുനഹു ഉമാ സോ കഥാ സുഹാഈ ॥
ദോ. ലഛിമന ഗേ ബനഹിം ജബ ലേന മൂല ഫല കംദ।
ജനകസുതാ സന ബോലേ ബിഹസി കൃപാ സുഖ ബൃംദ ॥ 23 ॥
സുനഹു പ്രിയാ ബ്രത രുചിര സുസീലാ। മൈം കഛു കരബി ലലിത നരലീലാ ॥
തുമ്ഹ പാവക മഹുഁ കരഹു നിവാസാ। ജൌ ലഗി കരൌം നിസാചര നാസാ ॥
ജബഹിം രാമ സബ കഹാ ബഖാനീ। പ്രഭു പദ ധരി ഹിയഁ അനല സമാനീ ॥
നിജ പ്രതിബിംബ രാഖി തഹഁ സീതാ। തൈസി സീല രുപ സുബിനീതാ ॥
ലഛിമനഹൂഁ യഹ മരമു ന ജാനാ। ജോ കഛു ചരിത രചാ ഭഗവാനാ ॥
ദസമുഖ ഗയു ജഹാഁ മാരീചാ। നാഇ മാഥ സ്വാരഥ രത നീചാ ॥
നവനി നീച കൈ അതി ദുഖദാഈ। ജിമി അംകുസ ധനു ഉരഗ ബിലാഈ ॥
ഭയദായക ഖല കൈ പ്രിയ ബാനീ। ജിമി അകാല കേ കുസുമ ഭവാനീ ॥
ദോ. കരി പൂജാ മാരീച തബ സാദര പൂഛീ ബാത।
കവന ഹേതു മന ബ്യഗ്ര അതി അകസര ആയഹു താത ॥ 24 ॥
ദസമുഖ സകല കഥാ തേഹി ആഗേം। കഹീ സഹിത അഭിമാന അഭാഗേമ് ॥
ഹോഹു കപട മൃഗ തുമ്ഹ ഛലകാരീ। ജേഹി ബിധി ഹരി ആനൌ നൃപനാരീ ॥
തേഹിം പുനി കഹാ സുനഹു ദസസീസാ। തേ നരരുപ ചരാചര ഈസാ ॥
താസോം താത ബയരു നഹിം കീജേ। മാരേം മരിഅ ജിആഏഁ ജീജൈ ॥
മുനി മഖ രാഖന ഗയു കുമാരാ। ബിനു ഫര സര രഘുപതി മോഹി മാരാ ॥
സത ജോജന ആയുഁ ഛന മാഹീം। തിന്ഹ സന ബയരു കിഏഁ ഭല നാഹീമ് ॥
ഭി മമ കീട ഭൃംഗ കീ നാഈ। ജഹഁ തഹഁ മൈം ദേഖുഁ ദൌ ഭാഈ ॥
ജൌം നര താത തദപി അതി സൂരാ। തിന്ഹഹി ബിരോധി ന ആഇഹി പൂരാ ॥
ദോ. ജേഹിം താഡ഼കാ സുബാഹു ഹതി ഖംഡേഉ ഹര കോദംഡ ॥
ഖര ദൂഷന തിസിരാ ബധേഉ മനുജ കി അസ ബരിബംഡ ॥ 25 ॥
ജാഹു ഭവന കുല കുസല ബിചാരീ। സുനത ജരാ ദീന്ഹിസി ബഹു ഗാരീ ॥
ഗുരു ജിമി മൂഢ഼ കരസി മമ ബോധാ। കഹു ജഗ മോഹി സമാന കോ ജോധാ ॥
തബ മാരീച ഹൃദയഁ അനുമാനാ। നവഹി ബിരോധേം നഹിം കല്യാനാ ॥
സസ്ത്രീ മര്മീ പ്രഭു സഠ ധനീ। ബൈദ ബംദി കബി ഭാനസ ഗുനീ ॥
ഉഭയ ഭാഁതി ദേഖാ നിജ മരനാ। തബ താകിസി രഘുനായക സരനാ ॥
ഉതരു ദേത മോഹി ബധബ അഭാഗേം। കസ ന മരൌം രഘുപതി സര ലാഗേമ് ॥
അസ ജിയഁ ജാനി ദസാനന സംഗാ। ചലാ രാമ പദ പ്രേമ അഭംഗാ ॥
മന അതി ഹരഷ ജനാവ ന തേഹീ। ആജു ദേഖിഹുഁ പരമ സനേഹീ ॥
ഛം. നിജ പരമ പ്രീതമ ദേഖി ലോചന സുഫല കരി സുഖ പാഇഹൌം।
ശ്രീ സഹിത അനുജ സമേത കൃപാനികേത പദ മന ലാഇഹൌമ് ॥
നിര്ബാന ദായക ക്രോധ ജാ കര ഭഗതി അബസഹി ബസകരീ।
നിജ പാനി സര സംധാനി സോ മോഹി ബധിഹി സുഖസാഗര ഹരീ ॥
ദോ. മമ പാഛേം ധര ധാവത ധരേം സരാസന ബാന।
ഫിരി ഫിരി പ്രഭുഹി ബിലോകിഹുഁ ധന്യ ന മോ സമ ആന ॥ 26 ॥
തേഹി ബന നികട ദസാനന ഗയൂ। തബ മാരീച കപടമൃഗ ഭയൂ ॥
അതി ബിചിത്ര കഛു ബരനി ന ജാഈ। കനക ദേഹ മനി രചിത ബനാഈ ॥
സീതാ പരമ രുചിര മൃഗ ദേഖാ। അംഗ അംഗ സുമനോഹര ബേഷാ ॥
സുനഹു ദേവ രഘുബീര കൃപാലാ। ഏഹി മൃഗ കര അതി സുംദര ഛാലാ ॥
സത്യസംധ പ്രഭു ബധി കരി ഏഹീ। ആനഹു ചര്മ കഹതി ബൈദേഹീ ॥
തബ രഘുപതി ജാനത സബ കാരന। ഉഠേ ഹരഷി സുര കാജു സഁവാരന ॥
മൃഗ ബിലോകി കടി പരികര ബാഁധാ। കരതല ചാപ രുചിര സര സാഁധാ ॥
പ്രഭു ലഛിമനിഹി കഹാ സമുഝാഈ। ഫിരത ബിപിന നിസിചര ബഹു ഭാഈ ॥
സീതാ കേരി കരേഹു രഖവാരീ। ബുധി ബിബേക ബല സമയ ബിചാരീ ॥
പ്രഭുഹി ബിലോകി ചലാ മൃഗ ഭാജീ। ധാഏ രാമു സരാസന സാജീ ॥
നിഗമ നേതി സിവ ധ്യാന ന പാവാ। മായാമൃഗ പാഛേം സോ ധാവാ ॥
കബഹുഁ നികട പുനി ദൂരി പരാഈ। കബഹുഁക പ്രഗടി കബഹുഁ ഛപാഈ ॥
പ്രഗടത ദുരത കരത ഛല ഭൂരീ। ഏഹി ബിധി പ്രഭുഹി ഗയു ലൈ ദൂരീ ॥
തബ തകി രാമ കഠിന സര മാരാ। ധരനി പരേഉ കരി ഘോര പുകാരാ ॥
ലഛിമന കര പ്രഥമഹിം ലൈ നാമാ। പാഛേം സുമിരേസി മന മഹുഁ രാമാ ॥
പ്രാന തജത പ്രഗടേസി നിജ ദേഹാ। സുമിരേസി രാമു സമേത സനേഹാ ॥
അംതര പ്രേമ താസു പഹിചാനാ। മുനി ദുര്ലഭ ഗതി ദീന്ഹി സുജാനാ ॥
ദോ. ബിപുല സുമന സുര ബരഷഹിം ഗാവഹിം പ്രഭു ഗുന ഗാഥ।
നിജ പദ ദീന്ഹ അസുര കഹുഁ ദീനബംധു രഘുനാഥ ॥ 27 ॥
ഖല ബധി തുരത ഫിരേ രഘുബീരാ। സോഹ ചാപ കര കടി തൂനീരാ ॥
ആരത ഗിരാ സുനീ ജബ സീതാ। കഹ ലഛിമന സന പരമ സഭീതാ ॥
ജാഹു ബേഗി സംകട അതി ഭ്രാതാ। ലഛിമന ബിഹസി കഹാ സുനു മാതാ ॥
ഭൃകുടി ബിലാസ സൃഷ്ടി ലയ ഹോഈ। സപനേഹുഁ സംകട പരി കി സോഈ ॥
മരമ ബചന ജബ സീതാ ബോലാ। ഹരി പ്രേരിത ലഛിമന മന ഡോലാ ॥
ബന ദിസി ദേവ സൌംപി സബ കാഹൂ। ചലേ ജഹാഁ രാവന സസി രാഹൂ ॥
സൂന ബീച ദസകംധര ദേഖാ। ആവാ നികട ജതീ കേം ബേഷാ ॥
ജാകേം ഡര സുര അസുര ഡേരാഹീം। നിസി ന നീദ ദിന അന്ന ന ഖാഹീമ് ॥
സോ ദസസീസ സ്വാന കീ നാഈ। ഇത ഉത ചിതി ചലാ ഭഡ഼ഇഹാഈ ॥
ഇമി കുപംഥ പഗ ദേത ഖഗേസാ। രഹ ന തേജ ബുധി ബല ലേസാ ॥
നാനാ ബിധി കരി കഥാ സുഹാഈ। രാജനീതി ഭയ പ്രീതി ദേഖാഈ ॥
കഹ സീതാ സുനു ജതീ ഗോസാഈം। ബോലേഹു ബചന ദുഷ്ട കീ നാഈമ് ॥
തബ രാവന നിജ രൂപ ദേഖാവാ। ഭീ സഭയ ജബ നാമ സുനാവാ ॥
കഹ സീതാ ധരി ധീരജു ഗാഢ഼ആ। ആഇ ഗയു പ്രഭു രഹു ഖല ഠാഢ഼ആ ॥
ജിമി ഹരിബധുഹി ഛുദ്ര സസ ചാഹാ। ഭേസി കാലബസ നിസിചര നാഹാ ॥
സുനത ബചന ദസസീസ രിസാനാ। മന മഹുഁ ചരന ബംദി സുഖ മാനാ ॥
ദോ. ക്രോധവംത തബ രാവന ലീന്ഹിസി രഥ ബൈഠാഇ।
ചലാ ഗഗനപഥ ആതുര ഭയഁ രഥ ഹാഁകി ന ജാഇ ॥ 28 ॥
ഹാ ജഗ ഏക ബീര രഘുരായാ। കേഹിം അപരാധ ബിസാരേഹു ദായാ ॥
ആരതി ഹരന സരന സുഖദായക। ഹാ രഘുകുല സരോജ ദിനനായക ॥
ഹാ ലഛിമന തുമ്ഹാര നഹിം ദോസാ। സോ ഫലു പായുഁ കീന്ഹേഉഁ രോസാ ॥
ബിബിധ ബിലാപ കരതി ബൈദേഹീ। ഭൂരി കൃപാ പ്രഭു ദൂരി സനേഹീ ॥
ബിപതി മോരി കോ പ്രഭുഹി സുനാവാ। പുരോഡാസ ചഹ രാസഭ ഖാവാ ॥
സീതാ കൈ ബിലാപ സുനി ഭാരീ। ഭേ ചരാചര ജീവ ദുഖാരീ ॥
ഗീധരാജ സുനി ആരത ബാനീ। രഘുകുലതിലക നാരി പഹിചാനീ ॥
അധമ നിസാചര ലീന്ഹേ ജാഈ। ജിമി മലേഛ ബസ കപിലാ ഗാഈ ॥
സീതേ പുത്രി കരസി ജനി ത്രാസാ। കരിഹുഁ ജാതുധാന കര നാസാ ॥
ധാവാ ക്രോധവംത ഖഗ കൈസേം। ഛൂടി പബി പരബത കഹുഁ ജൈസേ ॥
രേ രേ ദുഷ്ട ഠാഢ഼ കിന ഹോഹീ। നിര്ഭയ ചലേസി ന ജാനേഹി മോഹീ ॥
ആവത ദേഖി കൃതാംത സമാനാ। ഫിരി ദസകംധര കര അനുമാനാ ॥
കീ മൈനാക കി ഖഗപതി ഹോഈ। മമ ബല ജാന സഹിത പതി സോഈ ॥
ജാനാ ജരഠ ജടായൂ ഏഹാ। മമ കര തീരഥ ഛാഁഡ഼ഇഹി ദേഹാ ॥
സുനത ഗീധ ക്രോധാതുര ധാവാ। കഹ സുനു രാവന മോര സിഖാവാ ॥
തജി ജാനകിഹി കുസല ഗൃഹ ജാഹൂ। നാഹിം ത അസ ഹോഇഹി ബഹുബാഹൂ ॥
രാമ രോഷ പാവക അതി ഘോരാ। ഹോഇഹി സകല സലഭ കുല തോരാ ॥
ഉതരു ന ദേത ദസാനന ജോധാ। തബഹിം ഗീധ ധാവാ കരി ക്രോധാ ॥
ധരി കച ബിരഥ കീന്ഹ മഹി ഗിരാ। സീതഹി രാഖി ഗീധ പുനി ഫിരാ ॥
ചൌചന്ഹ മാരി ബിദാരേസി ദേഹീ। ദംഡ ഏക ഭി മുരുഛാ തേഹീ ॥
തബ സക്രോധ നിസിചര ഖിസിആനാ। കാഢ഼ഏസി പരമ കരാല കൃപാനാ ॥
കാടേസി പംഖ പരാ ഖഗ ധരനീ। സുമിരി രാമ കരി അദഭുത കരനീ ॥
സീതഹി ജാനി ചഢ഼ആഇ ബഹോരീ। ചലാ ഉതാഇല ത്രാസ ന ഥോരീ ॥
കരതി ബിലാപ ജാതി നഭ സീതാ। ബ്യാധ ബിബസ ജനു മൃഗീ സഭീതാ ॥
ഗിരി പര ബൈഠേ കപിന്ഹ നിഹാരീ। കഹി ഹരി നാമ ദീന്ഹ പട ഡാരീ ॥
ഏഹി ബിധി സീതഹി സോ ലൈ ഗയൂ। ബന അസോക മഹഁ രാഖത ഭയൂ ॥
ദോ. ഹാരി പരാ ഖല ബഹു ബിധി ഭയ അരു പ്രീതി ദേഖാഇ।
തബ അസോക പാദപ തര രാഖിസി ജതന കരാഇ ॥ 29(ക) ॥
നവാന്ഹപാരായണ, ഛഠാ വിശ്രാമ
ജേഹി ബിധി കപട കുരംഗ സഁഗ ധാഇ ചലേ ശ്രീരാമ।
സോ ഛബി സീതാ രാഖി ഉര രടതി രഹതി ഹരിനാമ ॥ 29(ഖ) ॥
രഘുപതി അനുജഹി ആവത ദേഖീ। ബാഹിജ ചിംതാ കീന്ഹി ബിസേഷീ ॥
ജനകസുതാ പരിഹരിഹു അകേലീ। ആയഹു താത ബചന മമ പേലീ ॥
നിസിചര നികര ഫിരഹിം ബന മാഹീം। മമ മന സീതാ ആശ്രമ നാഹീമ് ॥
ഗഹി പദ കമല അനുജ കര ജോരീ। കഹേഉ നാഥ കഛു മോഹി ന ഖോരീ ॥
അനുജ സമേത ഗേ പ്രഭു തഹവാഁ। ഗോദാവരി തട ആശ്രമ ജഹവാഁ ॥
ആശ്രമ ദേഖി ജാനകീ ഹീനാ। ഭേ ബികല ജസ പ്രാകൃത ദീനാ ॥
ഹാ ഗുന ഖാനി ജാനകീ സീതാ। രൂപ സീല ബ്രത നേമ പുനീതാ ॥
ലഛിമന സമുഝാഏ ബഹു ഭാഁതീ। പൂഛത ചലേ ലതാ തരു പാഁതീ ॥
ഹേ ഖഗ മൃഗ ഹേ മധുകര ശ്രേനീ। തുമ്ഹ ദേഖീ സീതാ മൃഗനൈനീ ॥
ഖംജന സുക കപോത മൃഗ മീനാ। മധുപ നികര കോകിലാ പ്രബീനാ ॥
കുംദ കലീ ദാഡ഼ഇമ ദാമിനീ। കമല സരദ സസി അഹിഭാമിനീ ॥
ബരുന പാസ മനോജ ധനു ഹംസാ। ഗജ കേഹരി നിജ സുനത പ്രസംസാ ॥
ശ്രീഫല കനക കദലി ഹരഷാഹീം। നേകു ന സംക സകുച മന മാഹീമ് ॥
സുനു ജാനകീ തോഹി ബിനു ആജൂ। ഹരഷേ സകല പാഇ ജനു രാജൂ ॥
കിമി സഹി ജാത അനഖ തോഹി പാഹീമ് । പ്രിയാ ബേഗി പ്രഗടസി കസ നാഹീമ് ॥
ഏഹി ബിധി ഖൌജത ബിലപത സ്വാമീ। മനഹുഁ മഹാ ബിരഹീ അതി കാമീ ॥
പൂരനകാമ രാമ സുഖ രാസീ। മനുജ ചരിത കര അജ അബിനാസീ ॥
ആഗേ പരാ ഗീധപതി ദേഖാ। സുമിരത രാമ ചരന ജിന്ഹ രേഖാ ॥
ദോ. കര സരോജ സിര പരസേഉ കൃപാസിംധു രധുബീര ॥
നിരഖി രാമ ഛബി ധാമ മുഖ ബിഗത ഭീ സബ പീര ॥ 30 ॥
തബ കഹ ഗീധ ബചന ധരി ധീരാ । സുനഹു രാമ ഭംജന ഭവ ഭീരാ ॥
നാഥ ദസാനന യഹ ഗതി കീന്ഹീ। തേഹി ഖല ജനകസുതാ ഹരി ലീന്ഹീ ॥
ലൈ ദച്ഛിന ദിസി ഗയു ഗോസാഈ। ബിലപതി അതി കുരരീ കീ നാഈ ॥
ദരസ ലാഗീ പ്രഭു രാഖേംഉഁ പ്രാനാ। ചലന ചഹത അബ കൃപാനിധാനാ ॥
രാമ കഹാ തനു രാഖഹു താതാ। മുഖ മുസകാഇ കഹീ തേഹിം ബാതാ ॥
ജാ കര നാമ മരത മുഖ ആവാ। അധമു മുകുത ഹോഈ ശ്രുതി ഗാവാ ॥
സോ മമ ലോചന ഗോചര ആഗേം। രാഖൌം ദേഹ നാഥ കേഹി ഖാഁഗേഁ ॥
ജല ഭരി നയന കഹഹിഁ രഘുരാഈ। താത കര്മ നിജ തേ ഗതിം പാഈ ॥
പരഹിത ബസ ജിന്ഹ കേ മന മാഹീഁ। തിന്ഹ കഹുഁ ജഗ ദുര്ലഭ കഛു നാഹീഁ ॥
തനു തജി താത ജാഹു മമ ധാമാ। ദേഉഁ കാഹ തുമ്ഹ പൂരനകാമാ ॥
ദോ. സീതാ ഹരന താത ജനി കഹഹു പിതാ സന ജാഇ ॥
ജൌഁ മൈഁ രാമ ത കുല സഹിത കഹിഹി ദസാനന ആഇ ॥ 31 ॥
ഗീധ ദേഹ തജി ധരി ഹരി രുപാ। ഭൂഷന ബഹു പട പീത അനൂപാ ॥
സ്യാമ ഗാത ബിസാല ഭുജ ചാരീ। അസ്തുതി കരത നയന ഭരി ബാരീ ॥
ഛം. ജയ രാമ രൂപ അനൂപ നിര്ഗുന സഗുന ഗുന പ്രേരക സഹീ।
ദസസീസ ബാഹു പ്രചംഡ ഖംഡന ചംഡ സര മംഡന മഹീ ॥
പാഥോദ ഗാത സരോജ മുഖ രാജീവ ആയത ലോചനം।
നിത നൌമി രാമു കൃപാല ബാഹു ബിസാല ഭവ ഭയ മോചനമ് ॥ 1 ॥
ബലമപ്രമേയമനാദിമജമബ്യക്തമേകമഗോചരം।
ഗോബിംദ ഗോപര ദ്വംദ്വഹര ബിഗ്യാനഘന ധരനീധരമ് ॥
ജേ രാമ മംത്ര ജപംത സംത അനംത ജന മന രംജനം।
നിത നൌമി രാമ അകാമ പ്രിയ കാമാദി ഖല ദല ഗംജനമ് ॥ 2।
ജേഹി ശ്രുതി നിരംജന ബ്രഹ്മ ബ്യാപക ബിരജ അജ കഹി ഗാവഹീമ് ॥
കരി ധ്യാന ഗ്യാന ബിരാഗ ജോഗ അനേക മുനി ജേഹി പാവഹീമ് ॥
സോ പ്രഗട കരുനാ കംദ സോഭാ ബൃംദ അഗ ജഗ മോഹീ।
മമ ഹൃദയ പംകജ ഭൃംഗ അംഗ അനംഗ ബഹു ഛബി സോഹീ ॥ 3 ॥
ജോ അഗമ സുഗമ സുഭാവ നിര്മല അസമ സമ സീതല സദാ।
പസ്യംതി ജം ജോഗീ ജതന കരി കരത മന ഗോ ബസ സദാ ॥
സോ രാമ രമാ നിവാസ സംതത ദാസ ബസ ത്രിഭുവന ധനീ।
മമ ഉര ബസു സോ സമന സംസൃതി ജാസു കീരതി പാവനീ ॥ 4 ॥
ദോ. അബിരല ഭഗതി മാഗി ബര ഗീധ ഗയു ഹരിധാമ।
തേഹി കീ ക്രിയാ ജഥോചിത നിജ കര കീന്ഹീ രാമ ॥ 32 ॥
കോമല ചിത അതി ദീനദയാലാ। കാരന ബിനു രഘുനാഥ കൃപാലാ ॥
ഗീധ അധമ ഖഗ ആമിഷ ഭോഗീ। ഗതി ദീന്ഹി ജോ ജാചത ജോഗീ ॥
സുനഹു ഉമാ തേ ലോഗ അഭാഗീ। ഹരി തജി ഹോഹിം ബിഷയ അനുരാഗീ ॥
പുനി സീതഹി ഖോജത ദ്വൌ ഭാഈ। ചലേ ബിലോകത ബന ബഹുതാഈ ॥
സംകുല ലതാ ബിടപ ഘന കാനന। ബഹു ഖഗ മൃഗ തഹഁ ഗജ പംചാനന ॥
ആവത പംഥ കബംധ നിപാതാ। തേഹിം സബ കഹീ സാപ കൈ ബാതാ ॥
ദുരബാസാ മോഹി ദീന്ഹീ സാപാ। പ്രഭു പദ പേഖി മിടാ സോ പാപാ ॥
സുനു ഗംധര്ബ കഹുഁ മൈ തോഹീ। മോഹി ന സോഹാഇ ബ്രഹ്മകുല ദ്രോഹീ ॥
ദോ. മന ക്രമ ബചന കപട തജി ജോ കര ഭൂസുര സേവ।
മോഹി സമേത ബിരംചി സിവ ബസ താകേം സബ ദേവ ॥ 33 ॥
സാപത താഡ഼ത പരുഷ കഹംതാ। ബിപ്ര പൂജ്യ അസ ഗാവഹിം സംതാ ॥
പൂജിഅ ബിപ്ര സീല ഗുന ഹീനാ। സൂദ്ര ന ഗുന ഗന ഗ്യാന പ്രബീനാ ॥
കഹി നിജ ധര്മ താഹി സമുഝാവാ। നിജ പദ പ്രീതി ദേഖി മന ഭാവാ ॥
രഘുപതി ചരന കമല സിരു നാഈ। ഗയു ഗഗന ആപനി ഗതി പാഈ ॥
താഹി ദേഇ ഗതി രാമ ഉദാരാ। സബരീ കേം ആശ്രമ പഗു ധാരാ ॥
സബരീ ദേഖി രാമ ഗൃഹഁ ആഏ। മുനി കേ ബചന സമുഝി ജിയഁ ഭാഏ ॥
സരസിജ ലോചന ബാഹു ബിസാലാ। ജടാ മുകുട സിര ഉര ബനമാലാ ॥
സ്യാമ ഗൌര സുംദര ദൌ ഭാഈ। സബരീ പരീ ചരന ലപടാഈ ॥
പ്രേമ മഗന മുഖ ബചന ന ആവാ। പുനി പുനി പദ സരോജ സിര നാവാ ॥
സാദര ജല ലൈ ചരന പഖാരേ। പുനി സുംദര ആസന ബൈഠാരേ ॥
ദോ. കംദ മൂല ഫല സുരസ അതി ദിഏ രാമ കഹുഁ ആനി।
പ്രേമ സഹിത പ്രഭു ഖാഏ ബാരംബാര ബഖാനി ॥ 34 ॥
പാനി ജോരി ആഗേം ഭി ഠാഢ഼ഈ। പ്രഭുഹി ബിലോകി പ്രീതി അതി ബാഢ഼ഈ ॥
കേഹി ബിധി അസ്തുതി കരൌ തുമ്ഹാരീ। അധമ ജാതി മൈം ജഡ഼മതി ഭാരീ ॥
അധമ തേ അധമ അധമ അതി നാരീ। തിന്ഹ മഹഁ മൈം മതിമംദ അഘാരീ ॥
കഹ രഘുപതി സുനു ഭാമിനി ബാതാ। മാനുഁ ഏക ഭഗതി കര നാതാ ॥
ജാതി പാഁതി കുല ധര്മ ബഡ഼ആഈ। ധന ബല പരിജന ഗുന ചതുരാഈ ॥
ഭഗതി ഹീന നര സോഹി കൈസാ। ബിനു ജല ബാരിദ ദേഖിഅ ജൈസാ ॥
നവധാ ഭഗതി കഹുഁ തോഹി പാഹീം। സാവധാന സുനു ധരു മന മാഹീമ് ॥
പ്രഥമ ഭഗതി സംതന്ഹ കര സംഗാ। ദൂസരി രതി മമ കഥാ പ്രസംഗാ ॥
ദോ. ഗുര പദ പംകജ സേവാ തീസരി ഭഗതി അമാന।
ചൌഥി ഭഗതി മമ ഗുന ഗന കരി കപട തജി ഗാന ॥ 35 ॥
മംത്ര ജാപ മമ ദൃഢ഼ ബിസ്വാസാ। പംചമ ഭജന സോ ബേദ പ്രകാസാ ॥
ഛഠ ദമ സീല ബിരതി ബഹു കരമാ। നിരത നിരംതര സജ്ജന ധരമാ ॥
സാതവഁ സമ മോഹി മയ ജഗ ദേഖാ। മോതേം സംത അധിക കരി ലേഖാ ॥
ആഠവഁ ജഥാലാഭ സംതോഷാ। സപനേഹുഁ നഹിം ദേഖി പരദോഷാ ॥
നവമ സരല സബ സന ഛലഹീനാ। മമ ഭരോസ ഹിയഁ ഹരഷ ന ദീനാ ॥
നവ മഹുഁ ഏകു ജിന്ഹ കേ ഹോഈ। നാരി പുരുഷ സചരാചര കോഈ ॥
സോഇ അതിസയ പ്രിയ ഭാമിനി മോരേ। സകല പ്രകാര ഭഗതി ദൃഢ഼ തോരേമ് ॥
ജോഗി ബൃംദ ദുരലഭ ഗതി ജോഈ। തോ കഹുഁ ആജു സുലഭ ഭി സോഈ ॥
മമ ദരസന ഫല പരമ അനൂപാ। ജീവ പാവ നിജ സഹജ സരൂപാ ॥
ജനകസുതാ കി സുധി ഭാമിനീ। ജാനഹി കഹു കരിബരഗാമിനീ ॥
പംപാ സരഹി ജാഹു രഘുരാഈ। തഹഁ ഹോഇഹി സുഗ്രീവ മിതാഈ ॥
സോ സബ കഹിഹി ദേവ രഘുബീരാ। ജാനതഹൂഁ പൂഛഹു മതിധീരാ ॥
ബാര ബാര പ്രഭു പദ സിരു നാഈ। പ്രേമ സഹിത സബ കഥാ സുനാഈ ॥
ഛം. കഹി കഥാ സകല ബിലോകി ഹരി മുഖ ഹൃദയഁ പദ പംകജ ധരേ।
തജി ജോഗ പാവക ദേഹ ഹരി പദ ലീന ഭി ജഹഁ നഹിം ഫിരേ ॥
നര ബിബിധ കര്മ അധര്മ ബഹു മത സോകപ്രദ സബ ത്യാഗഹൂ।
ബിസ്വാസ കരി കഹ ദാസ തുലസീ രാമ പദ അനുരാഗഹൂ ॥
ദോ. ജാതി ഹീന അഘ ജന്മ മഹി മുക്ത കീന്ഹി അസി നാരി।
മഹാമംദ മന സുഖ ചഹസി ഐസേ പ്രഭുഹി ബിസാരി ॥ 36 ॥
ചലേ രാമ ത്യാഗാ ബന സോഊ। അതുലിത ബല നര കേഹരി ദോഊ ॥
ബിരഹീ ഇവ പ്രഭു കരത ബിഷാദാ। കഹത കഥാ അനേക സംബാദാ ॥
ലഛിമന ദേഖു ബിപിന കി സോഭാ। ദേഖത കേഹി കര മന നഹിം ഛോഭാ ॥
നാരി സഹിത സബ ഖഗ മൃഗ ബൃംദാ। മാനഹുഁ മോരി കരത ഹഹിം നിംദാ ॥
ഹമഹി ദേഖി മൃഗ നികര പരാഹീം। മൃഗീം കഹഹിം തുമ്ഹ കഹഁ ഭയ നാഹീമ് ॥
തുമ്ഹ ആനംദ കരഹു മൃഗ ജാഏ। കംചന മൃഗ ഖോജന ഏ ആഏ ॥
സംഗ ലാഇ കരിനീം കരി ലേഹീം। മാനഹുഁ മോഹി സിഖാവനു ദേഹീമ് ॥
സാസ്ത്ര സുചിംതിത പുനി പുനി ദേഖിഅ। ഭൂപ സുസേവിത ബസ നഹിം ലേഖിഅ ॥
രാഖിഅ നാരി ജദപി ഉര മാഹീം। ജുബതീ സാസ്ത്ര നൃപതി ബസ നാഹീമ് ॥
ദേഖഹു താത ബസംത സുഹാവാ। പ്രിയാ ഹീന മോഹി ഭയ ഉപജാവാ ॥
ദോ. ബിരഹ ബികല ബലഹീന മോഹി ജാനേസി നിപട അകേല।
സഹിത ബിപിന മധുകര ഖഗ മദന കീന്ഹ ബഗമേല ॥ 37(ക) ॥
ദേഖി ഗയു ഭ്രാതാ സഹിത താസു ദൂത സുനി ബാത।
ഡേരാ കീന്ഹേഉ മനഹുഁ തബ കടകു ഹടകി മനജാത ॥ 37(ഖ) ॥
ബിടപ ബിസാല ലതാ അരുഝാനീ। ബിബിധ ബിതാന ദിഏ ജനു താനീ ॥
കദലി താല ബര ധുജാ പതാകാ। ദൈഖി ന മോഹ ധീര മന ജാകാ ॥
ബിബിധ ഭാഁതി ഫൂലേ തരു നാനാ। ജനു ബാനൈത ബനേ ബഹു ബാനാ ॥
കഹുഁ കഹുഁ സുംദര ബിടപ സുഹാഏ। ജനു ഭട ബിലഗ ബിലഗ ഹോഇ ഛാഏ ॥
കൂജത പിക മാനഹുഁ ഗജ മാതേ। ഢേക മഹോഖ ഊഁട ബിസരാതേ ॥
മോര ചകോര കീര ബര ബാജീ। പാരാവത മരാല സബ താജീ ॥
തീതിര ലാവക പദചര ജൂഥാ। ബരനി ന ജാഇ മനോജ ബരുഥാ ॥
രഥ ഗിരി സിലാ ദുംദുഭീ ഝരനാ। ചാതക ബംദീ ഗുന ഗന ബരനാ ॥
മധുകര മുഖര ഭേരി സഹനാഈ। ത്രിബിധ ബയാരി ബസീഠീം ആഈ ॥
ചതുരംഗിനീ സേന സഁഗ ലീന്ഹേം। ബിചരത സബഹി ചുനൌതീ ദീന്ഹേമ് ॥
ലഛിമന ദേഖത കാമ അനീകാ। രഹഹിം ധീര തിന്ഹ കൈ ജഗ ലീകാ ॥
ഏഹി കേം ഏക പരമ ബല നാരീ। തേഹി തേം ഉബര സുഭട സോഇ ഭാരീ ॥
ദോ. താത തീനി അതി പ്രബല ഖല കാമ ക്രോധ അരു ലോഭ।
മുനി ബിഗ്യാന ധാമ മന കരഹിം നിമിഷ മഹുഁ ഛോഭ ॥ 38(ക) ॥
ലോഭ കേം ഇച്ഛാ ദംഭ ബല കാമ കേം കേവല നാരി।
ക്രോധ കേ പരുഷ ബചന ബല മുനിബര കഹഹിം ബിചാരി ॥ 38(ഖ) ॥
ഗുനാതീത സചരാചര സ്വാമീ। രാമ ഉമാ സബ അംതരജാമീ ॥
കാമിന്ഹ കൈ ദീനതാ ദേഖാഈ। ധീരന്ഹ കേം മന ബിരതി ദൃഢ഼ആഈ ॥
ക്രോധ മനോജ ലോഭ മദ മായാ। ഛൂടഹിം സകല രാമ കീം ദായാ ॥
സോ നര ഇംദ്രജാല നഹിം ഭൂലാ। ജാ പര ഹോഇ സോ നട അനുകൂലാ ॥
ഉമാ കഹുഁ മൈം അനുഭവ അപനാ। സത ഹരി ഭജനു ജഗത സബ സപനാ ॥
പുനി പ്രഭു ഗേ സരോബര തീരാ। പംപാ നാമ സുഭഗ ഗംഭീരാ ॥
സംത ഹൃദയ ജസ നിര്മല ബാരീ। ബാഁധേ ഘാട മനോഹര ചാരീ ॥
ജഹഁ തഹഁ പിഅഹിം ബിബിധ മൃഗ നീരാ। ജനു ഉദാര ഗൃഹ ജാചക ഭീരാ ॥
ദോ. പുരിനി സബന ഓട ജല ബേഗി ന പാഇഅ മര്മ।
മായാഛന്ന ന ദേഖിഐ ജൈസേ നിര്ഗുന ബ്രഹ്മ ॥ 39(ക) ॥
സുഖി മീന സബ ഏകരസ അതി അഗാധ ജല മാഹിം।
ജഥാ ധര്മസീലന്ഹ കേ ദിന സുഖ സംജുത ജാഹിമ് ॥ 39(ഖ) ॥
ബികസേ സരസിജ നാനാ രംഗാ। മധുര മുഖര ഗുംജത ബഹു ഭൃംഗാ ॥
ബോലത ജലകുക്കുട കലഹംസാ। പ്രഭു ബിലോകി ജനു കരത പ്രസംസാ ॥
ചക്രവാക ബക ഖഗ സമുദാഈ। ദേഖത ബനി ബരനി നഹിം ജാഈ ॥
സുംദര ഖഗ ഗന ഗിരാ സുഹാഈ। ജാത പഥിക ജനു ലേത ബോലാഈ ॥
താല സമീപ മുനിന്ഹ ഗൃഹ ഛാഏ। ചഹു ദിസി കാനന ബിടപ സുഹാഏ ॥
ചംപക ബകുല കദംബ തമാലാ। പാടല പനസ പരാസ രസാലാ ॥
നവ പല്ലവ കുസുമിത തരു നാനാ। ചംചരീക പടലീ കര ഗാനാ ॥
സീതല മംദ സുഗംധ സുഭ്AU। സംതത ബഹി മനോഹര ബ്AU ॥
കുഹൂ കുഹൂ കോകില ധുനി കരഹീം। സുനി രവ സരസ ധ്യാന മുനി ടരഹീമ് ॥
ദോ. ഫല ഭാരന നമി ബിടപ സബ രഹേ ഭൂമി നിഅരാഇ।
പര ഉപകാരീ പുരുഷ ജിമി നവഹിം സുസംപതി പാഇ ॥ 40 ॥
ദേഖി രാമ അതി രുചിര തലാവാ। മജ്ജനു കീന്ഹ പരമ സുഖ പാവാ ॥
ദേഖീ സുംദര തരുബര ഛായാ। ബൈഠേ അനുജ സഹിത രഘുരായാ ॥
തഹഁ പുനി സകല ദേവ മുനി ആഏ। അസ്തുതി കരി നിജ ധാമ സിധാഏ ॥
ബൈഠേ പരമ പ്രസന്ന കൃപാലാ। കഹത അനുജ സന കഥാ രസാലാ ॥
ബിരഹവംത ഭഗവംതഹി ദേഖീ। നാരദ മന ഭാ സോച ബിസേഷീ ॥
മോര സാപ കരി അംഗീകാരാ। സഹത രാമ നാനാ ദുഖ ഭാരാ ॥
ഐസേ പ്രഭുഹി ബിലോകുഁ ജാഈ। പുനി ന ബനിഹി അസ അവസരു ആഈ ॥
യഹ ബിചാരി നാരദ കര ബീനാ। ഗേ ജഹാഁ പ്രഭു സുഖ ആസീനാ ॥
ഗാവത രാമ ചരിത മൃദു ബാനീ। പ്രേമ സഹിത ബഹു ഭാഁതി ബഖാനീ ॥
കരത ദംഡവത ലിഏ ഉഠാഈ। രാഖേ ബഹുത ബാര ഉര ലാഈ ॥
സ്വാഗത പൂഁഛി നികട ബൈഠാരേ। ലഛിമന സാദര ചരന പഖാരേ ॥
ദോ. നാനാ ബിധി ബിനതീ കരി പ്രഭു പ്രസന്ന ജിയഁ ജാനി।
നാരദ ബോലേ ബചന തബ ജോരി സരോരുഹ പാനി ॥ 41 ॥
സുനഹു ഉദാര സഹജ രഘുനായക। സുംദര അഗമ സുഗമ ബര ദായക ॥
ദേഹു ഏക ബര മാഗുഁ സ്വാമീ। ജദ്യപി ജാനത അംതരജാമീ ॥
ജാനഹു മുനി തുമ്ഹ മോര സുഭ്AU। ജന സന കബഹുഁ കി കരുഁ ദുര്AU ॥
കവന ബസ്തു അസി പ്രിയ മോഹി ലാഗീ। ജോ മുനിബര ന സകഹു തുമ്ഹ മാഗീ ॥
ജന കഹുഁ കഛു അദേയ നഹിം മോരേം। അസ ബിസ്വാസ തജഹു ജനി ഭോരേമ് ॥
തബ നാരദ ബോലേ ഹരഷാഈ । അസ ബര മാഗുഁ കരുഁ ഢിഠാഈ ॥
ജദ്യപി പ്രഭു കേ നാമ അനേകാ। ശ്രുതി കഹ അധിക ഏക തേം ഏകാ ॥
രാമ സകല നാമന്ഹ തേ അധികാ। ഹൌ നാഥ അഘ ഖഗ ഗന ബധികാ ॥
ദോ. രാകാ രജനീ ഭഗതി തവ രാമ നാമ സോഇ സോമ।
അപര നാമ ഉഡഗന ബിമല ബസുഹുഁ ഭഗത ഉര ബ്യോമ ॥ 42(ക) ॥
ഏവമസ്തു മുനി സന കഹേഉ കൃപാസിംധു രഘുനാഥ।
തബ നാരദ മന ഹരഷ അതി പ്രഭു പദ നായു മാഥ ॥ 42(ഖ) ॥
അതി പ്രസന്ന രഘുനാഥഹി ജാനീ। പുനി നാരദ ബോലേ മൃദു ബാനീ ॥
രാമ ജബഹിം പ്രേരേഉ നിജ മായാ। മോഹേഹു മോഹി സുനഹു രഘുരായാ ॥
തബ ബിബാഹ മൈം ചാഹുഁ കീന്ഹാ। പ്രഭു കേഹി കാരന കരൈ ന ദീന്ഹാ ॥
സുനു മുനി തോഹി കഹുഁ സഹരോസാ। ഭജഹിം ജേ മോഹി തജി സകല ഭരോസാ ॥
കരുഁ സദാ തിന്ഹ കൈ രഖവാരീ। ജിമി ബാലക രാഖി മഹതാരീ ॥
ഗഹ സിസു ബച്ഛ അനല അഹി ധാഈ। തഹഁ രാഖി ജനനീ അരഗാഈ ॥
പ്രൌഢ഼ ഭേഁ തേഹി സുത പര മാതാ। പ്രീതി കരി നഹിം പാഛിലി ബാതാ ॥
മോരേ പ്രൌഢ഼ തനയ സമ ഗ്യാനീ। ബാലക സുത സമ ദാസ അമാനീ ॥
ജനഹി മോര ബല നിജ ബല താഹീ। ദുഹു കഹഁ കാമ ക്രോധ രിപു ആഹീ ॥
യഹ ബിചാരി പംഡിത മോഹി ഭജഹീം। പാഏഹുഁ ഗ്യാന ഭഗതി നഹിം തജഹീമ് ॥
ദോ. കാമ ക്രോധ ലോഭാദി മദ പ്രബല മോഹ കൈ ധാരി।
തിന്ഹ മഹഁ അതി ദാരുന ദുഖദ മായാരൂപീ നാരി ॥ 43 ॥
സുനി മുനി കഹ പുരാന ശ്രുതി സംതാ। മോഹ ബിപിന കഹുഁ നാരി ബസംതാ ॥
ജപ തപ നേമ ജലാശ്രയ ഝാരീ। ഹോഇ ഗ്രീഷമ സോഷി സബ നാരീ ॥
കാമ ക്രോധ മദ മത്സര ഭേകാ। ഇന്ഹഹി ഹരഷപ്രദ ബരഷാ ഏകാ ॥
ദുര്ബാസനാ കുമുദ സമുദാഈ। തിന്ഹ കഹഁ സരദ സദാ സുഖദാഈ ॥
ധര്മ സകല സരസീരുഹ ബൃംദാ। ഹോഇ ഹിമ തിന്ഹഹി ദഹി സുഖ മംദാ ॥
പുനി മമതാ ജവാസ ബഹുതാഈ। പലുഹി നാരി സിസിര രിതു പാഈ ॥
പാപ ഉലൂക നികര സുഖകാരീ। നാരി നിബിഡ഼ രജനീ അഁധിആരീ ॥
ബുധി ബല സീല സത്യ സബ മീനാ। ബനസീ സമ ത്രിയ കഹഹിം പ്രബീനാ ॥
ദോ. അവഗുന മൂല സൂലപ്രദ പ്രമദാ സബ ദുഖ ഖാനി।
താതേ കീന്ഹ നിവാരന മുനി മൈം യഹ ജിയഁ ജാനി ॥ 44 ॥
സുനി രഘുപതി കേ ബചന സുഹാഏ। മുനി തന പുലക നയന ഭരി ആഏ ॥
കഹഹു കവന പ്രഭു കൈ അസി രീതീ। സേവക പര മമതാ അരു പ്രീതീ ॥
ജേ ന ഭജഹിം അസ പ്രഭു ഭ്രമ ത്യാഗീ। ഗ്യാന രംക നര മംദ അഭാഗീ ॥
പുനി സാദര ബോലേ മുനി നാരദ। സുനഹു രാമ ബിഗ്യാന ബിസാരദ ॥
സംതന്ഹ കേ ലച്ഛന രഘുബീരാ। കഹഹു നാഥ ഭവ ഭംജന ഭീരാ ॥
സുനു മുനി സംതന്ഹ കേ ഗുന കഹൂഁ। ജിന്ഹ തേ മൈം ഉന്ഹ കേം ബസ രഹൂഁ ॥
ഷട ബികാര ജിത അനഘ അകാമാ। അചല അകിംചന സുചി സുഖധാമാ ॥
അമിതബോധ അനീഹ മിതഭോഗീ। സത്യസാര കബി കോബിദ ജോഗീ ॥
സാവധാന മാനദ മദഹീനാ। ധീര ധര്മ ഗതി പരമ പ്രബീനാ ॥
ദോ. ഗുനാഗാര സംസാര ദുഖ രഹിത ബിഗത സംദേഹ ॥
തജി മമ ചരന സരോജ പ്രിയ തിന്ഹ കഹുഁ ദേഹ ന ഗേഹ ॥ 45 ॥
നിജ ഗുന ശ്രവന സുനത സകുചാഹീം। പര ഗുന സുനത അധിക ഹരഷാഹീമ് ॥
സമ സീതല നഹിം ത്യാഗഹിം നീതീ। സരല സുഭാഉ സബഹിം സന പ്രീതീ ॥
ജപ തപ ബ്രത ദമ സംജമ നേമാ। ഗുരു ഗോബിംദ ബിപ്ര പദ പ്രേമാ ॥
ശ്രദ്ധാ ഛമാ മയത്രീ ദായാ। മുദിതാ മമ പദ പ്രീതി അമായാ ॥
ബിരതി ബിബേക ബിനയ ബിഗ്യാനാ। ബോധ ജഥാരഥ ബേദ പുരാനാ ॥
ദംഭ മാന മദ കരഹിം ന ക്AU। ഭൂലി ന ദേഹിം കുമാരഗ പ്AU ॥
ഗാവഹിം സുനഹിം സദാ മമ ലീലാ। ഹേതു രഹിത പരഹിത രത സീലാ ॥
മുനി സുനു സാധുന്ഹ കേ ഗുന ജേതേ। കഹി ന സകഹിം സാരദ ശ്രുതി തേതേ ॥
ഛം. കഹി സക ന സാരദ സേഷ നാരദ സുനത പദ പംകജ ഗഹേ।
അസ ദീനബംധു കൃപാല അപനേ ഭഗത ഗുന നിജ മുഖ കഹേ ॥
സിരു നാഹ ബാരഹിം ബാര ചരനന്ഹി ബ്രഹ്മപുര നാരദ ഗേ ॥
തേ ധന്യ തുലസീദാസ ആസ ബിഹാഇ ജേ ഹരി രഁഗ രഁഏ ॥
ദോ. രാവനാരി ജസു പാവന ഗാവഹിം സുനഹിം ജേ ലോഗ।
രാമ ഭഗതി ദൃഢ഼ പാവഹിം ബിനു ബിരാഗ ജപ ജോഗ ॥ 46(ക) ॥
ദീപ സിഖാ സമ ജുബതി തന മന ജനി ഹോസി പതംഗ।
ഭജഹി രാമ തജി കാമ മദ കരഹി സദാ സതസംഗ ॥ 46(ഖ) ॥
മാസപാരായണ, ബാഈസവാഁ വിശ്രാമ
ഇതി ശ്രീമദ്രാമചരിതമാനസേ സകലകലികലുഷവിധ്വംസനേ
തൃതീയഃ സോപാനഃ സമാപ്തഃ।
(അരണ്യകാംഡ സമാപ്ത)