ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ സഹസ്ര നാമ സ്തോത്രമ്

ഋഷയ ഊചുഃ ।
സര്വശാസ്ത്രാര്ഥതത്ത്വജ്ഞ സര്വലോകോപകാരക ।
വയം ചാതിഥയഃ പ്രാപ്താ ആതിഥേയോഽസി സുവ്രത ॥ 1 ॥

ജ്ഞാനദാനേന സംസാരസാഗരാത്താരയസ്വ നഃ ।
കലൌ കലുഷചിത്താ യേ നരാഃ പാപരതാഃ സദാ ॥ 2 ॥

കേന സ്തോത്രേണ മുച്യംതേ സര്വപാതകബംധനാത് ।
ഇഷ്ടസിദ്ധികരം പുണ്യം ദുഃഖദാരിദ്ര്യനാശനമ് ॥ 3 ॥

സര്വരോഗഹരം സ്തോത്രം സൂത നോ വക്തുമര്ഹസി ।
ശ്രീസൂത ഉവാച ।
ശൃണുധ്വം ഋഷയഃ സര്വേ നൈമിശാരണ്യവാസിനഃ ॥ 4 ॥

തത്ത്വജ്ഞാനതപോനിഷ്ഠാഃ സര്വശാസ്ത്രവിശാരദാഃ ।
സ്വയംഭുവാ പുരാ പ്രോക്തം നാരദായ മഹാത്മനേ ॥ 5 ॥

തദഹം സംപ്രവക്ഷ്യാമി ശ്രോതും കൌതൂഹലം യദി ।
ഋഷയ ഊചുഃ ।
കിമാഹ ഭഗവാന്ബ്രഹ്മാ നാരദായ മഹാത്മനേ ॥ 6 ॥

സൂതപുത്ര മഹാഭാഗ വക്തുമര്ഹസി സാംപ്രതമ് ।
ശ്രീസൂത ഉവാച ।
ദിവ്യസിംഹാസനാസീനം സര്വദേവൈരഭിഷ്ടുതമ് ॥ 7 ॥

സാഷ്ടാംഗം പ്രണിപത്യൈനം ബ്രഹ്മാണം ഭുവനേശ്വരമ് ।
നാരദഃ പരിപപ്രച്ഛ കൃതാംജലിരുപസ്ഥിതഃ ॥ 8 ॥

നാരദ ഉവാച ।
ലോകനാഥ സുരശ്രേഷ്ഠ സര്വജ്ഞ കരുണാകര ।
ഷണ്മുഖസ്യ പരം സ്തോത്രം പാവനം പാപനാശനമ് ॥ 9 ॥

ഹേ ധാതഃ പുത്രവാത്സല്യാത്തദ്വദ പ്രണതായ മേ ।
ഉപദിശ്യ തു മാമേവം രക്ഷ രക്ഷ കൃപാനിധേ ॥ 10 ॥

ബ്രഹ്മോവാച ।
ശൃണു വക്ഷ്യാമി ദേവര്ഷേ സ്തവരാജമിദം പരമ് ।
മാതൃകാമാലികായുക്തം ജ്ഞാനമോക്ഷസുഖപ്രദമ് ॥ 11 ॥

സഹസ്രാണി ച നാമാനി ഷണ്മുഖസ്യ മഹാത്മനഃ ।
യാനി നാമാനി ദിവ്യാനി ദുഃഖരോഗഹരാണി ച ॥ 12 ॥

താനി നാമാനി വക്ഷ്യാമി കൃപയാ ത്വയി നാരദ ।
ജപമാത്രേണ സിദ്ധ്യംതി മനസാ ചിംതിതാന്യപി ॥ 13 ॥

ഇഹാമുത്ര പരം ഭോഗം ലഭതേ നാത്ര സംശയഃ ।
ഇദം സ്തോത്രം പരം പുണ്യം കോടിയജ്ഞഫലപ്രദമ് ।
സംദേഹോ നാത്ര കര്തവ്യഃ ശൃണു മേ നിശ്ചിതം വചഃ ॥ 14 ॥

ഓം അസ്യ ശ്രീസുബ്രഹ്മണ്യസഹസ്രനാമസ്തോത്ര മഹാമംത്രസ്യ ബ്രഹ്മാ ഋഷിഃ അനുഷ്ടുപ്ഛംദഃ സുബ്രഹ്മണ്യോ ദേവതാ ശരജന്മാക്ഷയ ഇതി ബീജം ശക്തിധരോഽക്ഷയ കാര്തികേയ ഇതി ശക്തിഃ ക്രൌംചധര ഇതി കീലകം ശിഖിവാഹന ഇതി കവചം ഷണ്മുഖായ ഇതി ധ്യാനം ശ്രീസുബ്രഹ്മണ്യ പ്രസാദസിദ്ധ്യര്ഥേ ജപേ വിനിയോഗഃ ।

കരന്യാസഃ –
ഓം ശം ഓംകാരസ്വരൂപായ ഓജോധരായ ഓജസ്വിനേ സുഹൃദയായ ഹൃഷ്ടചിത്താത്മനേ ഭാസ്വരരൂപായ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം രം ഷട്കോണമധ്യനിലയായ ഷട്കിരീടധരായ ശ്രീമതേ ഷഡാധാരായ തര്ജനീഭ്യാം നമഃ ।
ഓം വം ഷണ്മുഖായ ശരജന്മനേ ശുഭലക്ഷണായ ശിഖിവാഹനായ മധ്യമാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം ണം കൃശാനുസംഭവായ കവചിനേ കുക്കുടധ്വജായ അനാമികാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം ഭം കംദര്പകോടിദീപ്യമാനായ ദ്വിഷഡ്ബാഹവേ ദ്വാദശാക്ഷായ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം വം ഖേടധരായ ഖഡ്ഗിനേ ശക്തിഹസ്തായ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ ।

ഹൃദയാദിന്യാസഃ –
ഓം ശം ഓംകാരസ്വരൂപായ ഓജോധരായ ഓജസ്വിനേ സുഹൃദയായ ഹൃഷ്ടചിത്താത്മനേ ഭാസ്വരരൂപായ ഹൃദയായ നമഃ ।
ഓം രം ഷട്കോണമധ്യനിലയായ ഷട്കിരീടധരായ ശ്രീമതേ ഷഡാധാരായ ശിരസേ സ്വാഹാ ।
ഓം വം ഷണ്മുഖായ ശരജന്മനേ ശുഭലക്ഷണായ ശിഖിവാഹനായ ശിഖായൈ വഷട് ।
ഓം ണം കൃശാനുസംഭവായ കവചിനേ കുക്കുടധ്വജായ കവചായ ഹുമ് ।
ഓം ഭം കംദര്പകോടിദീപ്യമാനായ ദ്വിഷഡ്ബാഹവേ ദ്വാദശാക്ഷായ നേത്രത്രയായ വൌഷട് ।
ഓം വം ഖേടധരായ ഖഡ്ഗിനേ ശക്തിഹസ്തായ അസ്ത്രായ ഫട് ।
ഭൂര്ഭുവസ്സുവരോമിതി ദിഗ്ബംധഃ ।

ധ്യാനമ് ।
ധ്യായേത്ഷണ്മുഖമിംദുകോടിസദൃശം രത്നപ്രഭാശോഭിതം
ബാലാര്കദ്യുതിഷട്കിരീടവിലസത്കേയൂരഹാരാന്വിതമ് ।
കര്ണാലംബിതകുംഡലപ്രവിലസദ്ഗംഡസ്ഥലാശോഭിതം
കാംചീകംകണകിംകിണീരവയുതം ശൃംഗാരസാരോദയമ് ॥ 1 ॥

ധ്യായേദീപ്സിതസിദ്ധിദം ശിവസുതം ശ്രീദ്വാദശാക്ഷം ഗുഹം
ഖേടം കുക്കുടമംകുശം ച വരദം പാശം ധനുശ്ചക്രകമ് ।
വജ്രം ശക്തിമസിം ച ശൂലമഭയം ദോര്ഭിര്ധൃതം ഷണ്മുഖം
ദേവം ചിത്രമയൂരവാഹനഗതം ചിത്രാംബരാലംകൃതമ് ॥ 2 ॥

സ്തോത്രമ് ।
അചിംത്യശക്തിരനഘസ്ത്വക്ഷോഭ്യസ്ത്വപരാജിതഃ ।
അനാഥവത്സലോഽമോഘസ്ത്വശോകോഽപ്യജരോഽഭയഃ ॥ 1 ॥

അത്യുദാരോ ഹ്യഘഹരസ്ത്വഗ്രഗണ്യോഽദ്രിജാസുതഃ ।
അനംതമഹിമാഽപാരോഽനംതസൌഖ്യപ്രദോഽവ്യയഃ ॥ 2 ॥

അനംതമോക്ഷദോഽനാദിരപ്രമേയോഽക്ഷരോഽച്യുതഃ ।
അകല്മഷോഽഭിരാമോഽഗ്രധുര്യശ്ചാമിതവിക്രമഃ ॥ 3 ॥

[ അതുലശ്ചാമൃതോഽഘോരോ ഹ്യനംതോഽനംതവിക്രമഃ ]
അനാഥനാഥോ ഹ്യമലോ ഹ്യപ്രമത്തോഽമരപ്രഭുഃ ।
അരിംദമോഽഖിലാധാരസ്ത്വണിമാദിഗുണോഽഗ്രണീഃ ॥ 4 ॥

അചംചലോഽമരസ്തുത്യോ ഹ്യകലംകോഽമിതാശനഃ ।
അഗ്നിഭൂരനവദ്യാംഗോ ഹ്യദ്ഭുതോഽഭീഷ്ടദായകഃ ॥ 5 ॥

അതീംദ്രിയോഽപ്രമേയാത്മാ ഹ്യദൃശ്യോഽവ്യക്തലക്ഷണഃ ।
ആപദ്വിനാശകസ്ത്വാര്യ ആഢ്യ ആഗമസംസ്തുതഃ ॥ 6 ॥

ആര്തസംരക്ഷണസ്ത്വാദ്യ ആനംദസ്ത്വാര്യസേവിതഃ ।
ആശ്രിതേഷ്ടാര്ഥവരദ ആനംദ്യാര്തഫലപ്രദഃ ॥ 7 ॥

ആശ്ചര്യരൂപ ആനംദ ആപന്നാര്തിവിനാശനഃ ।
ഇഭവക്ത്രാനുജസ്ത്വിഷ്ട ഇഭാസുരഹരാത്മജഃ ॥ 8 ॥

ഇതിഹാസശ്രുതിസ്തുത്യ ഇംദ്രഭോഗഫലപ്രദഃ ।
ഇഷ്ടാപൂര്തഫലപ്രാപ്തിരിഷ്ടേഷ്ടവരദായകഃ ॥ 9 ॥

ഇഹാമുത്രേഷ്ടഫലദ ഇഷ്ടദസ്ത്വിംദ്രവംദിതഃ ।
ഈഡനീയസ്ത്വീശപുത്ര ഈപ്സിതാര്ഥപ്രദായകഃ ॥ 10 ॥

ഈതിഭീതിഹരശ്ചേഡ്യ ഈഷണാത്രയവര്ജിതഃ ।
ഉദാരകീര്തിരുദ്യോഗീ ചോത്കൃഷ്ടോരുപരാക്രമഃ ॥ 11 ॥

ഉത്കൃഷ്ടശക്തിരുത്സാഹ ഉദാരശ്ചോത്സവപ്രിയഃ ।
ഉജ്ജൃംഭ ഉദ്ഭവശ്ചോഗ്ര ഉദഗ്രശ്ചോഗ്രലോചനഃ ॥ 12 ॥

ഉന്മത്ത ഉഗ്രശമന ഉദ്വേഗഘ്നോരഗേശ്വരഃ ।
ഉരുപ്രഭാവശ്ചോദീര്ണ ഉമാപുത്ര ഉദാരധീഃ ॥ 13 ॥

ഊര്ധ്വരേതഃസുതസ്തൂര്ധ്വഗതിദസ്തൂര്ജപാലകഃ ।
ഊര്ജിതസ്തൂര്ധ്വഗസ്തൂര്ധ്വ ഊര്ധ്വലോകൈകനായകഃ ॥ 14 ॥

ഊര്ജാവാനൂര്ജിതോദാര ഊര്ജിതോര്ജിതശാസനഃ ।
ഋഷിദേവഗണസ്തുത്യ ഋണത്രയവിമോചനഃ ॥ 15 ॥

ഋജുരൂപോ ഹ്യൃജുകര ഋജുമാര്ഗപ്രദര്ശനഃ ।
ഋതംഭരോ ഹ്യൃജുപ്രീത ഋഷഭസ്ത്വൃദ്ധിദസ്ത്വൃതഃ ॥ 16 ॥

ലുലിതോദ്ധാരകോ ലൂതഭവപാശപ്രഭംജനഃ ।
ഏണാംകധരസത്പുത്ര ഏക ഏനോവിനാശനഃ ॥ 17 ॥

ഐശ്വര്യദശ്ചൈംദ്രഭോഗീ ചൈതിഹ്യശ്ചൈംദ്രവംദിതഃ ।
ഓജസ്വീ ചൌഷധിസ്ഥാനമോജോദശ്ചൌദനപ്രദഃ ॥ 18 ॥

ഔദാര്യശീല ഔമേയ ഔഗ്ര ഔന്നത്യദായകഃ ।
ഔദാര്യ ഔഷധകര ഔഷധം ചൌഷധാകരഃ ॥ 19 ॥

അംശുമാനംശുമാലീഡ്യ അംബികാതനയോഽന്നദഃ ।
അംധകാരിസുതോഽംധത്വഹാരീ ചാംബുജലോചനഃ ॥ 20 ॥

അസ്തമായോഽമരാധീശോ ഹ്യസ്പഷ്ടോഽസ്തോകപുണ്യദഃ ।
അസ്താമിത്രോഽസ്തരൂപശ്ചാസ്ഖലത്സുഗതിദായകഃ ॥ 21 ॥

കാര്തികേയഃ കാമരൂപഃ കുമാരഃ ക്രൌംചദാരണഃ ।
കാമദഃ കാരണം കാമ്യഃ കമനീയഃ കൃപാകരഃ ॥ 22 ॥

കാംചനാഭഃ കാംതിയുക്തഃ കാമീ കാമപ്രദഃ കവിഃ ।
കീര്തികൃത്കുക്കുടധരഃ കൂടസ്ഥഃ കുവലേക്ഷണഃ ॥ 23 ॥

കുംകുമാംഗഃ ക്ലമഹരഃ കുശലഃ കുക്കുടധ്വജഃ ।
കുശാനുസംഭവഃ ക്രൂരഃ ക്രൂരഘ്നഃ കലിതാപഹൃത് ॥ 24 ॥

കാമരൂപഃ കല്പതരുഃ കാംതഃ കാമിതദായകഃ ।
കല്യാണകൃത്ക്ലേശനാശഃ കൃപാളുഃ കരുണാകരഃ ॥ 25 ॥

കലുഷഘ്നഃ ക്രിയാശക്തിഃ കഠോരഃ കവചീ കൃതീ ।
കോമലാംഗഃ കുശപ്രീതഃ കുത്സിതഘ്നഃ കലാധരഃ ॥ 26 ॥

ഖ്യാതഃ ഖേടധരഃ ഖഡ്ഗീ ഖട്വാംഗീ ഖലനിഗ്രഹഃ ।
ഖ്യാതിപ്രദഃ ഖേചരേശഃ ഖ്യാതേഹഃ ഖേചരസ്തുതഃ ॥ 27 ॥

ഖരതാപഹരഃ സ്വസ്ഥഃ ഖേചരഃ ഖേചരാശ്രയഃ ।
ഖംഡേംദുമൌലിതനയഃ ഖേലഃ ഖേചരപാലകഃ ॥ 28 ॥

ഖസ്ഥലഃ ഖംഡിതാര്കശ്ച ഖേചരീജനപൂജിതഃ ।
ഗാംഗേയോ ഗിരിജാപുത്രോ ഗണനാഥാനുജോ ഗുഹഃ ॥ 29 ॥

ഗോപ്താ ഗീര്വാണസംസേവ്യോ ഗുണാതീതോ ഗുഹാശ്രയഃ ।
ഗതിപ്രദോ ഗുണനിധിഃ ഗംഭീരോ ഗിരിജാത്മജഃ ॥ 30 ॥

ഗൂഢരൂപോ ഗദഹരോ ഗുണാധീശോ ഗുണാഗ്രണീഃ ।
ഗോധരോ ഗഹനോ ഗുപ്തോ ഗര്വഘ്നോ ഗുണവര്ധനഃ ॥ 31 ॥

ഗുഹ്യോ ഗുണജ്ഞോ ഗീതിജ്ഞോ ഗതാതംകോ ഗുണാശ്രയഃ ।
ഗദ്യപദ്യപ്രിയോ ഗുണ്യോ ഗോസ്തുതോ ഗഗനേചരഃ ॥ 32 ॥

ഗണനീയചരിത്രശ്ച ഗതക്ലേശോ ഗുണാര്ണവഃ ।
ഘൂര്ണിതാക്ഷോ ഘൃണിനിധിഃ ഘനഗംഭീരഘോഷണഃ ॥ 33 ॥

ഘംടാനാദപ്രിയോ ഘോഷോ ഘോരാഘൌഘവിനാശനഃ ।
ഘനാനംദോ ഘര്മഹംതാ ഘൃണാവാന് ഘൃഷ്ടിപാതകഃ ॥ 34 ॥

ഘൃണീ ഘൃണാകരോ ഘോരോ ഘോരദൈത്യപ്രഹാരകഃ ।
ഘടിതൈശ്വര്യസംദോഹോ ഘനാര്ഥോ ഘനസംക്രമഃ ॥ 35 ॥

ചിത്രകൃച്ചിത്രവര്ണശ്ച ചംചലശ്ചപലദ്യുതിഃ ।
ചിന്മയശ്ചിത്സ്വരൂപശ്ച ചിരാനംദശ്ചിരംതനഃ ॥ 36 ॥

ചിത്രകേലിശ്ചിത്രതരശ്ചിംതനീയശ്ചമത്കൃതിഃ ।
ചോരഘ്നശ്ചതുരശ്ചാരുശ്ചാമീകരവിഭൂഷണഃ ॥ 37 ॥

ചംദ്രാര്കകോടിസദൃശശ്ചംദ്രമൌലിതനൂഭവഃ ।
ഛാദിതാംഗശ്ഛദ്മഹംതാ ഛേദിതാഖിലപാതകഃ ॥ 38 ॥

ഛേദീകൃതതമഃക്ലേശശ്ഛത്രീകൃതമഹായശാഃ ।
ഛാദിതാശേഷസംതാപശ്ഛുരിതാമൃതസാഗരഃ ॥ 39 ॥

ഛന്നത്രൈഗുണ്യരൂപശ്ച ഛാതേഹശ്ഛിന്നസംശയഃ ।
ഛംദോമയശ്ഛംദഗാമീ ഛിന്നപാശശ്ഛവിശ്ഛദഃ ॥ 40 ॥

ജഗദ്ധിതോ ജഗത്പൂജ്യോ ജഗജ്ജ്യേഷ്ഠോ ജഗന്മയഃ ।
ജനകോ ജാഹ്നവീസൂനുര്ജിതാമിത്രോ ജഗദ്ഗുരുഃ ॥ 41 ॥

ജയീ ജിതേംദ്രിയോ ജൈത്രോ ജരാമരണവര്ജിതഃ ।
ജ്യോതിര്മയോ ജഗന്നാഥോ ജഗജ്ജീവോ ജനാശ്രയഃ ॥ 42 ॥

ജഗത്സേവ്യോ ജഗത്കര്താ ജഗത്സാക്ഷീ ജഗത്പ്രിയഃ ।
ജംഭാരിവംദ്യോ ജയദോ ജഗജ്ജനമനോഹരഃ ॥ 43 ॥

ജഗദാനംദജനകോ ജനജാഡ്യാപഹാരകഃ ।
ജപാകുസുമസംകാശോ ജനലോചനശോഭനഃ ॥ 44 ॥

ജനേശ്വരോ ജിതക്രോധോ ജനജന്മനിബര്ഹണഃ ।
ജയദോ ജംതുതാപഘ്നോ ജിതദൈത്യമഹാവ്രജഃ ॥ 45 ॥

ജിതമായോ ജിതക്രോധോ ജിതസംഗോ ജനപ്രിയഃ ।
ഝംഝാനിലമഹാവേഗോ ഝരിതാശേഷപാതകഃ ॥ 46 ॥

ഝര്ഝരീകൃതദൈത്യൌഘോ ഝല്ലരീവാദ്യസംപ്രിയഃ ।
ജ്ഞാനമൂര്തിര്ജ്ഞാനഗമ്യോ ജ്ഞാനീ ജ്ഞാനമഹാനിധിഃ ॥ 47 ॥

ടംകാരനൃത്തവിഭവഃ ടംകവജ്രധ്വജാംകിതഃ ।
ടംകിതാഖിലലോകശ്ച ടംകിതൈനസ്തമോരവിഃ ॥ 48 ॥

ഡംബരപ്രഭവോ ഡംഭോ ഡംബോ ഡമരുകപ്രിയഃ । [ഡമഡ്ഡ]
ഡമരോത്കടസന്നാദോ ഡിംഭരൂപസ്വരൂപകഃ ॥ 49 ॥

ഢക്കാനാദപ്രീതികരോ ഢാലിതാസുരസംകുലഃ ।
ഢൌകിതാമരസംദോഹോ ഢുംഢിവിഘ്നേശ്വരാനുജഃ ॥ 50 ॥

തത്ത്വജ്ഞസ്തത്വഗസ്തീവ്രസ്തപോരൂപസ്തപോമയഃ ।
ത്രയീമയസ്ത്രികാലജ്ഞസ്ത്രിമൂര്തിസ്ത്രിഗുണാത്മകഃ ॥ 51 ॥

ത്രിദശേശസ്താരകാരിസ്താപഘ്നസ്താപസപ്രിയഃ ।
തുഷ്ടിദസ്തുഷ്ടികൃത്തീക്ഷ്ണസ്തപോരൂപസ്ത്രികാലവിത് ॥ 52 ॥

സ്തോതാ സ്തവ്യഃ സ്തവപ്രീതഃ സ്തുതിഃ സ്തോത്രം സ്തുതിപ്രിയഃ ।
സ്ഥിതഃ സ്ഥായീ സ്ഥാപകശ്ച സ്ഥൂലസൂക്ഷ്മപ്രദര്ശകഃ ॥ 53 ॥

സ്ഥവിഷ്ഠഃ സ്ഥവിരഃ സ്ഥൂലഃ സ്ഥാനദഃ സ്ഥൈര്യദഃ സ്ഥിരഃ ।
ദാംതോ ദയാപരോ ദാതാ ദുരിതഘ്നോ ദുരാസദഃ ॥ 54 ॥

ദര്ശനീയോ ദയാസാരോ ദേവദേവോ ദയാനിധിഃ ।
ദുരാധര്ഷോ ദുര്വിഗാഹ്യോ ദക്ഷോ ദര്പണശോഭിതഃ ॥ 55 ॥

ദുര്ധരോ ദാനശീലശ്ച ദ്വാദശാക്ഷോ ദ്വിഷഡ്ഭുജഃ ।
ദ്വിഷട്കര്ണോ ദ്വിഷഡ്ബാഹുര്ദീനസംതാപനാശനഃ ॥ 56 ॥

ദംദശൂകേശ്വരോ ദേവോ ദിവ്യോ ദിവ്യാകൃതിര്ദമഃ ।
ദീര്ഘവൃത്തോ ദീര്ഘബാഹുര്ദീര്ഘദൃഷ്ടിര്ദിവസ്പതിഃ ॥ 57 ॥

ദംഡോ ദമയിതാ ദര്പോ ദേവസിംഹോ ദൃഢവ്രതഃ ।
ദുര്ലഭോ ദുര്ഗമോ ദീപ്തോ ദുഷ്പ്രേക്ഷ്യോ ദിവ്യമംഡനഃ ॥ 58 ॥

ദുരോദരഘ്നോ ദുഃഖഘ്നോ ദുരാരിഘ്നോ ദിശാം പതിഃ ।
ദുര്ജയോ ദേവസേനേശോ ദുര്ജ്ഞേയോ ദുരതിക്രമഃ ॥ 59 ॥

ദംഭോ ദൃപ്തശ്ച ദേവര്ഷിര്ദൈവജ്ഞോ ദൈവചിംതകഃ ।
ധുരംധരോ ധര്മപരോ ധനദോ ധൃതിവര്ധനഃ ॥ 60 ॥

ധര്മേശോ ധര്മശാസ്ത്രജ്ഞോ ധന്വീ ധര്മപരായണഃ ।
ധനാധ്യക്ഷോ ധനപതിര്ധൃതിമാംധൂതകില്ബിഷഃ ॥ 61 ॥

ധര്മഹേതുര്ധര്മശൂരോ ധര്മകൃദ്ധര്മവിദ്ധ്രുവഃ ।
ധാതാ ധീമാംധര്മചാരീ ധന്യോ ധുര്യോ ധൃതവ്രതഃ ॥ 62 ॥

നിത്യോത്സവോ നിത്യതൃപ്തോ നിര്ലേപോ നിശ്ചലാത്മകഃ ।
നിരവദ്യോ നിരാധാരോ നിഷ്കലംകോ നിരംജനഃ ॥ 63 ॥

നിര്മമോ നിരഹംകാരോ നിര്മോഹോ നിരുപദ്രവഃ ।
നിത്യാനംദോ നിരാതംകോ നിഷ്പ്രപംചോ നിരാമയഃ ॥ 64 ॥

നിരവദ്യോ നിരീഹശ്ച നിര്ദര്ശോ നിര്മലാത്മകഃ ।
നിത്യാനംദോ നിര്ജരേശോ നിഃസംഗോ നിഗമസ്തുതഃ ॥ 65 ॥

നിഷ്കംടകോ നിരാലംബോ നിഷ്പ്രത്യൂഹോ നിരുദ്ഭവഃ ।
നിത്യോ നിയതകല്യാണോ നിര്വികല്പോ നിരാശ്രയഃ ॥ 66 ॥

നേതാ നിധിര്നൈകരൂപോ നിരാകാരോ നദീസുതഃ ।
പുലിംദകന്യാരമണഃ പുരുജിത്പരമപ്രിയഃ ॥ 67 ॥

പ്രത്യക്ഷമൂര്തിഃ പ്രത്യക്ഷഃ പരേശഃ പൂര്ണപുണ്യദഃ ।
പുണ്യാകരഃ പുണ്യരൂപഃ പുണ്യഃ പുണ്യപരായണഃ ॥ 68 ॥

പുണ്യോദയഃ പരം ജ്യോതിഃ പുണ്യകൃത്പുണ്യവര്ധനഃ ।
പരാനംദഃ പരതരഃ പുണ്യകീര്തിഃ പുരാതനഃ ॥ 69 ॥

പ്രസന്നരൂപഃ പ്രാണേശഃ പന്നഗഃ പാപനാശനഃ ।
പ്രണതാര്തിഹരഃ പൂര്ണഃ പാര്വതീനംദനഃ പ്രഭുഃ ॥ 70 ॥

പൂതാത്മാ പുരുഷഃ പ്രാണഃ പ്രഭവഃ പുരുഷോത്തമഃ ।
പ്രസന്നഃ പരമസ്പഷ്ടഃ പരഃ പരിബൃഢഃ പരഃ ॥ 71 ॥

പരമാത്മാ പരബ്രഹ്മ പരാര്ഥഃ പ്രിയദര്ശനഃ ।
പവിത്രഃ പുഷ്ടിദഃ പൂര്തിഃ പിംഗളഃ പുഷ്ടിവര്ധനഃ ॥ 72 ॥

പാപഹാരീ പാശധരഃ പ്രമത്താസുരശിക്ഷകഃ ।
പാവനഃ പാവകഃ പൂജ്യഃ പൂര്ണാനംദഃ പരാത്പരഃ ॥ 73 ॥

പുഷ്കലഃ പ്രവരഃ പൂര്വഃ പിതൃഭക്തഃ പുരോഗമഃ ।
പ്രാണദഃ പ്രാണിജനകഃ പ്രദിഷ്ടഃ പാവകോദ്ഭവഃ ॥ 74 ॥

പരബ്രഹ്മസ്വരൂപശ്ച പരമൈശ്വര്യകാരണമ് ।
പരര്ധിദഃ പുഷ്ടികരഃ പ്രകാശാത്മാ പ്രതാപവാന് ॥ 75 ॥

പ്രജ്ഞാപരഃ പ്രകൃഷ്ടാര്ഥഃ പൃഥുഃ പൃഥുപരാക്രമഃ ।
ഫണീശ്വരഃ ഫണിവരഃ ഫണാമണിവിഭൂഷണഃ ॥ 76 ॥

ഫലദഃ ഫലഹസ്തശ്ച ഫുല്ലാംബുജവിലോചനഃ ।
ഫഡുച്ചാടിതപാപൌഘഃ ഫണിലോകവിഭൂഷണഃ ॥ 77 ॥

ബാഹുലേയോ ബൃഹദ്രൂപോ ബലിഷ്ഠോ ബലവാന് ബലീ ।
ബ്രഹ്മേശവിഷ്ണുരൂപശ്ച ബുദ്ധോ ബുദ്ധിമതാം വരഃ ॥ 78 ॥

ബാലരൂപോ ബ്രഹ്മഗര്ഭോ ബ്രഹ്മചാരീ ബുധപ്രിയഃ ।
ബഹുശ്രുതോ ബഹുമതോ ബ്രഹ്മണ്യോ ബ്രാഹ്മണപ്രിയഃ ॥ 79 ॥

ബലപ്രമഥനോ ബ്രഹ്മാ ബഹുരൂപോ ബഹുപ്രദഃ ।
ബൃഹദ്ഭാനുതനൂദ്ഭൂതോ ബൃഹത്സേനോ ബിലേശയഃ ॥ 80 ॥

ബഹുബാഹുര്ബലശ്രീമാന് ബഹുദൈത്യവിനാശകഃ ।
ബിലദ്വാരാംതരാലസ്ഥോ ബൃഹച്ഛക്തിധനുര്ധരഃ ॥ 81 ॥

ബാലാര്കദ്യുതിമാന് ബാലോ ബൃഹദ്വക്ഷാ ബൃഹദ്ധനുഃ ।
ഭവ്യോ ഭോഗീശ്വരോ ഭാവ്യോ ഭവനാശോ ഭവപ്രിയഃ ॥ 82 ॥

ഭക്തിഗമ്യോ ഭയഹരോ ഭാവജ്ഞോ ഭക്തസുപ്രിയഃ ।
ഭുക്തിമുക്തിപ്രദോ ഭോഗീ ഭഗവാന് ഭാഗ്യവര്ധനഃ ॥ 83 ॥

ഭ്രാജിഷ്ണുര്ഭാവനോ ഭര്താ ഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ ।
ഭൂതിദോ ഭൂതികൃദ്ഭോക്താ ഭൂതാത്മാ ഭുവനേശ്വരഃ ॥ 84 ॥

ഭാവകോ ഭീകരോ ഭീഷ്മോ ഭാവകേഷ്ടോ ഭവോദ്ഭവഃ ।
ഭവതാപപ്രശമനോ ഭോഗവാന് ഭൂതഭാവനഃ ॥ 85 ॥

ഭോജ്യപ്രദോ ഭ്രാംതിനാശോ ഭാനുമാന് ഭുവനാശ്രയഃ ।
ഭൂരിഭോഗപ്രദോ ഭദ്രോ ഭജനീയോ ഭിഷഗ്വരഃ ॥ 86 ॥

മഹാസേനോ മഹോദാരോ മഹാശക്തിര്മഹാദ്യുതിഃ ।
മഹാബുദ്ധിര്മഹാവീര്യോ മഹോത്സാഹോ മഹാബലഃ ॥ 87 ॥

മഹാഭോഗീ മഹാമായീ മേധാവീ മേഖലീ മഹാന് ।
മുനിസ്തുതോ മഹാമാന്യോ മഹാനംദോ മഹായശാഃ ॥ 88 ॥

മഹോര്ജിതോ മാനനിധിര്മനോരഥഫലപ്രദഃ ।
മഹോദയോ മഹാപുണ്യോ മഹാബലപരാക്രമഃ ॥ 89 ॥

മാനദോ മതിദോ മാലീ മുക്താമാലാവിഭൂഷണഃ ।
മനോഹരോ മഹാമുഖ്യോ മഹര്ധിര്മൂര്തിമാന്മുനിഃ ॥ 90 ॥

മഹോത്തമോ മഹോപായോ മോക്ഷദോ മംഗളപ്രദഃ ।
മുദാകരോ മുക്തിദാതാ മഹാഭോഗോ മഹോരഗഃ ॥ 91 ॥

യശസ്കരോ യോഗയോനിര്യോഗിഷ്ഠോ യമിനാം വരഃ ।
യശസ്വീ യോഗപുരുഷോ യോഗ്യോ യോഗനിധിര്യമീ ॥ 92 ॥

യതിസേവ്യോ യോഗയുക്തോ യോഗവിദ്യോഗസിദ്ധിദഃ ।
യംത്രോ യംത്രീ ച യംത്രജ്ഞോ യംത്രവാന്യംത്രവാഹകഃ ॥ 93 ॥

യാതനാരഹിതോ യോഗീ യോഗീശോ യോഗിനാം വരഃ ।
രമണീയോ രമ്യരൂപോ രസജ്ഞോ രസഭാവനഃ ॥ 94 ॥

രംജനോ രംജിതോ രാഗീ രുചിരോ രുദ്രസംഭവഃ ।
രണപ്രിയോ രണോദാരോ രാഗദ്വേഷവിനാശനഃ ॥ 95 ॥

രത്നാര്ചീ രുചിരോ രമ്യോ രൂപലാവണ്യവിഗ്രഹഃ ।
രത്നാംഗദധരോ രത്നഭൂഷണോ രമണീയകഃ ॥ 96 ॥

രുചികൃദ്രോചമാനശ്ച രംജിതോ രോഗനാശനഃ ।
രാജീവാക്ഷോ രാജരാജോ രക്തമാല്യാനുലേപനഃ ॥ 97 ॥

രാജദ്വേദാഗമസ്തുത്യോ രജഃസത്ത്വഗുണാന്വിതഃ ।
രജനീശകലാരമ്യോ രത്നകുംഡലമംഡിതഃ ॥ 98 ॥

രത്നസന്മൌലിശോഭാഢ്യോ രണന്മംജീരഭൂഷണഃ ।
ലോകൈകനാഥോ ലോകേശോ ലലിതോ ലോകനായകഃ ॥ 99 ॥

ലോകരക്ഷോ ലോകശിക്ഷോ ലോകലോചനരംജിതഃ ।
ലോകബംധുര്ലോകധാതാ ലോകത്രയമഹാഹിതഃ ॥ 100 ॥

ലോകചൂഡാമണിര്ലോകവംദ്യോ ലാവണ്യവിഗ്രഹഃ ।
ലോകാധ്യക്ഷസ്തു ലീലാവാന്ലോകോത്തരഗുണാന്വിതഃ ॥ 101 ॥

വരിഷ്ഠോ വരദോ വൈദ്യോ വിശിഷ്ടോ വിക്രമോ വിഭുഃ ।
വിബുധാഗ്രചരോ വശ്യോ വികല്പപരിവര്ജിതഃ ॥ 102 ॥

വിപാശോ വിഗതാതംകോ വിചിത്രാംഗോ വിരോചനഃ ।
വിദ്യാധരോ വിശുദ്ധാത്മാ വേദാംഗോ വിബുധപ്രിയഃ ॥ 103 ॥

വചസ്കരോ വ്യാപകശ്ച വിജ്ഞാനീ വിനയാന്വിതഃ ।
വിദ്വത്തമോ വിരോധിഘ്നോ വീരോ വിഗതരാഗവാന് ॥ 104 ॥

വീതഭാവോ വിനീതാത്മാ വേദഗര്ഭോ വസുപ്രദഃ ।
വിശ്വദീപ്തിര്വിശാലാക്ഷോ വിജിതാത്മാ വിഭാവനഃ ॥ 105 ॥

വേദവേദ്യോ വിധേയാത്മാ വീതദോഷശ്ച വേദവിത് ।
വിശ്വകര്മാ വീതഭയോ വാഗീശോ വാസവാര്ചിതഃ ॥ 106 ॥

വീരധ്വംസോ വിശ്വമൂര്തിര്വിശ്വരൂപോ വരാസനഃ ।
വിശാഖോ വിമലോ വാഗ്മീ വിദ്വാന്വേദധരോ വടുഃ ॥ 107 ॥

വീരചൂഡാമണിര്വീരോ വിദ്യേശോ വിബുധാശ്രയഃ ।
വിജയീ വിനയീ വേത്താ വരീയാന്വിരജാ വസുഃ ॥ 108 ॥

വീരഘ്നോ വിജ്വരോ വേദ്യോ വേഗവാന്വീര്യവാന്വശീ ।
വരശീലോ വരഗുണോ വിശോകോ വജ്രധാരകഃ ॥ 109 ॥

ശരജന്മാ ശക്തിധരഃ ശത്രുഘ്നഃ ശിഖിവാഹനഃ ।
ശ്രീമാന് ശിഷ്ടഃ ശുചിഃ ശുദ്ധഃ ശാശ്വതഃ ശ്രുതിസാഗരഃ ॥ 110 ॥

ശരണ്യഃ ശുഭദഃ ശര്മ ശിഷ്ടേഷ്ടഃ ശുഭലക്ഷണഃ ।
ശാംതഃ ശൂലധരഃ ശ്രേഷ്ഠഃ ശുദ്ധാത്മാ ശംകരഃ ശിവഃ ॥ 111 ॥

ശിതികംഠാത്മജഃ ശൂരഃ ശാംതിദഃ ശോകനാശനഃ ।
ഷാണ്മാതുരഃ ഷണ്മുഖശ്ച ഷഡ്ഗുണൈശ്വര്യസംയുതഃ ॥ 112 ॥

ഷട്ചക്രസ്ഥഃ ഷഡൂര്മിഘ്നഃ ഷഡംഗശ്രുതിപാരഗഃ ।
ഷഡ്ഭാവരഹിതഃ ഷട്കഃ ഷട്ഛാസ്ത്രസ്മൃതിപാരഗഃ ॥ 113 ॥

ഷഡ്വര്ഗദാതാ ഷഡ്ഗ്രീവഃ ഷഡരിഘ്നഃ ഷഡാശ്രയഃ ।
ഷട്കിരീടധരഃ ശ്രീമാന് ഷഡാധാരശ്ച ഷട്ക്രമഃ ॥ 114 ॥

ഷട്കോണമധ്യനിലയഃ ഷംഡത്വപരിഹാരകഃ ।
സേനാനീഃ സുഭഗഃ സ്കംദഃ സുരാനംദഃ സതാം ഗതിഃ ॥ 115 ॥

സുബ്രഹ്മണ്യഃ സുരാധ്യക്ഷഃ സര്വജ്ഞഃ സര്വദഃ സുഖീ ।
സുലഭഃ സിദ്ധിദഃ സൌമ്യഃ സിദ്ധേശഃ സിദ്ധിസാധനഃ ॥ 116 ॥

സിദ്ധാര്ഥഃ സിദ്ധസംകല്പഃ സിദ്ധസാധുഃ സുരേശ്വരഃ ।
സുഭുജഃ സര്വദൃക്സാക്ഷീ സുപ്രസാദഃ സനാതനഃ ॥ 117 ॥

സുധാപതിഃ സ്വയംജ്യോതിഃ സ്വയംഭൂഃ സര്വതോമുഖഃ ।
സമര്ഥഃ സത്കൃതിഃ സൂക്ഷ്മഃ സുഘോഷഃ സുഖദഃ സുഹൃത് ॥ 118 ॥

സുപ്രസന്നഃ സുരശ്രേഷ്ഠഃ സുശീലഃ സത്യസാധകഃ ।
സംഭാവ്യഃ സുമനാഃ സേവ്യഃ സകലാഗമപാരഗഃ ॥ 119 ॥

സുവ്യക്തഃ സച്ചിദാനംദഃ സുവീരഃ സുജനാശ്രയഃ ।
സര്വലക്ഷണസംപന്നഃ സത്യധര്മപരായണഃ ॥ 120 ॥

സര്വദേവമയഃ സത്യഃ സദാ മൃഷ്ടാന്നദായകഃ ।
സുധാപീ സുമതിഃ സത്യഃ സര്വവിഘ്നവിനാശനഃ ॥ 121 ॥

സര്വദുഃഖപ്രശമനഃ സുകുമാരഃ സുലോചനഃ ।
സുഗ്രീവഃ സുധൃതിഃ സാരഃ സുരാരാധ്യഃ സുവിക്രമഃ ॥ 122 ॥

സുരാരിഘ്നഃ സ്വര്ണവര്ണഃ സര്പരാജഃ സദാ ശുചിഃ ।
സപ്താര്ചിര്ഭൂഃ സുരവരഃ സര്വായുധവിശാരദഃ ॥ 123 ॥

ഹസ്തിചര്മാംബരസുതോ ഹസ്തിവാഹനസേവിതഃ ।
ഹസ്തചിത്രായുധധരോ ഹൃതാഘോ ഹസിതാനനഃ ॥ 124 ॥

ഹേമഭൂഷോ ഹരിദ്വര്ണോ ഹൃഷ്ടിദോ ഹൃഷ്ടിവര്ധനഃ ।
ഹേമാദ്രിഭിദ്ധംസരൂപോ ഹുംകാരഹതകില്ബിഷഃ ॥ 125 ॥

ഹിമാദ്രിജാതാതനുജോ ഹരികേശോ ഹിരണ്മയഃ ।
ഹൃദ്യോ ഹൃഷ്ടോ ഹരിസഖോ ഹംസോ ഹംസഗതിര്ഹവിഃ ॥ 126 ॥

ഹിരണ്യവര്ണോ ഹിതകൃദ്ധര്ഷദോ ഹേമഭൂഷണഃ ।
ഹരപ്രിയോ ഹിതകരോ ഹതപാപോ ഹരോദ്ഭവഃ ॥ 127 ॥

ക്ഷേമദഃ ക്ഷേമകൃത്ക്ഷേമ്യഃ ക്ഷേത്രജ്ഞഃ ക്ഷാമവര്ജിതഃ ।
ക്ഷേത്രപാലഃ ക്ഷമാധാരഃ ക്ഷേമക്ഷേത്രഃ ക്ഷമാകരഃ ॥ 128 ॥

ക്ഷുദ്രഘ്നഃ ക്ഷാംതിദഃ ക്ഷേമഃ ക്ഷിതിഭൂഷഃ ക്ഷമാശ്രയഃ ।
ക്ഷാലിതാഘഃ ക്ഷിതിധരഃ ക്ഷീണസംരക്ഷണക്ഷമഃ ॥ 129 ॥

ക്ഷണഭംഗുരസന്നദ്ധഘനശോഭികപര്ദകഃ ।
ക്ഷിതിഭൃന്നാഥതനയാമുഖപംകജഭാസ്കരഃ ॥ 130 ॥

ക്ഷതാഹിതഃ ക്ഷരഃ ക്ഷംതാ ക്ഷതദോഷഃ ക്ഷമാനിധിഃ ।
ക്ഷപിതാഖിലസംതാപഃ ക്ഷപാനാഥസമാനനഃ ॥ 131 ॥

ഉത്തര ന്യാസഃ ।
കരന്യാസഃ –
ഓം ശം ഓംകാരസ്വരൂപായ ഓജോധരായ ഓജസ്വിനേ സുഹൃദയായ ഹൃഷ്ടചിത്താത്മനേ ഭാസ്വരരൂപായ അംഗുഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം രം ഷട്കോണമധ്യനിലയായ ഷട്കിരീടധരായ ശ്രീമതേ ഷഡാധാരായ തര്ജനീഭ്യാം നമഃ ।
ഓം വം ഷണ്മുഖായ ശരജന്മനേ ശുഭലക്ഷണായ ശിഖിവാഹനായ മധ്യമാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം ണം കൃശാനുസംഭവായ കവചിനേ കുക്കുടധ്വജായ അനാമികാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം ഭം കംദര്പകോടിദീപ്യമാനായ ദ്വിഷഡ്ബാഹവേ ദ്വാദശാക്ഷായ കനിഷ്ഠികാഭ്യാം നമഃ ।
ഓം വം ഖേടധരായ ഖഡ്ഗിനേ ശക്തിഹസ്തായ കരതലകരപൃഷ്ഠാഭ്യാം നമഃ ।

ഹൃദയാദിന്യാസഃ –
ഓം ശം ഓംകാരസ്വരൂപായ ഓജോധരായ ഓജസ്വിനേ സുഹൃദയായ ഹൃഷ്ടചിത്താത്മനേ ഭാസ്വരരൂപായ ഹൃദയായ നമഃ ।
ഓം രം ഷട്കോണമധ്യനിലയായ ഷട്കിരീടധരായ ശ്രീമതേ ഷഡാധാരായ ശിരസേ സ്വാഹാ ।
ഓം വം ഷണ്മുഖായ ശരജന്മനേ ശുഭലക്ഷണായ ശിഖിവാഹനായ ശിഖായൈ വഷട് ।
ഓം ണം കൃശാനുസംഭവായ കവചിനേ കുക്കുടധ്വജായ കവചായ ഹുമ് ।
ഓം ഭം കംദര്പകോടിദീപ്യമാനായ ദ്വിഷഡ്ബാഹവേ ദ്വാദശാക്ഷായ നേത്രത്രയായ വൌഷട് ।
ഓം വം ഖേടധരായ ഖഡ്ഗിനേ ശക്തിഹസ്തായ അസ്ത്രായ ഫട് ।
ഭൂര്ഭുവസ്സുവരോമിതി ദിഗ്വിമോകഃ ।

ഫലശ്രുതി ।
ഇതി നാമ്നാം സഹസ്രാണി ഷണ്മുഖസ്യ ച നാരദ ।
യഃ പഠേച്ഛൃണുയാദ്വാപി ഭക്തിയുക്തേന ചേതസാ ॥ 1 ॥

സ സദ്യോ മുച്യതേ പാപൈര്മനോവാക്കായസംഭവൈഃ ।
ആയുര്വൃദ്ധികരം പുംസാം സ്ഥൈര്യവീര്യവിവര്ധനമ് ॥ 2 ॥

വാക്യേനൈകേന വക്ഷ്യാമി വാംഛിതാര്ഥം പ്രയച്ഛതി ।
തസ്മാത്സര്വാത്മനാ ബ്രഹ്മന്നിയമേന ജപേത്സുധീഃ ॥ 3 ॥

ഇതി സ്കംദപുരാണേ ഈശ്വരപ്രോക്തേ ബ്രഹ്മനാരദസംവാദേ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ സഹസ്രനാമ സ്തോത്രമ് ।